Ẹme Jihova Ọ Rrọ Uzuazọ
Oruvẹ no Obe Matiu Ze
OHWO ọsosuọ nọ o kere kpahe uzuazọ Jesu gbe odibọgba riẹ họ Matiu—ogbẹnya ọkpekpe ọrọ Jesu Kristi ọnọ ọ jọ omiazọhọ. Obe Matiu, onọ a kake rehọ ẹvẹrẹ Hibru kere, uwhremu na a tẹ fae fihọ ẹvẹrẹ Griki na, a ku ekere riẹ họ oware wọhọ ukpe 41 C.E., yọ obe nana a ro muọ Ikereakere Griki Ileleikristi na họ, o tẹ jẹ rrọ obe nọ a ro ku abava Ebaibol na gbe.
Fiki ahwo Ju a mai ro kere obe nana nọ u wo iku awere nọ e rẹ kẹ erere na, yọ o ta kpahe Jesu wọhọ Mesaya nọ a ya eyaa riẹ na, Ọmọ Ọghẹnẹ. Ma tẹ kezọ kẹ ovuẹ riẹ o te bọ ẹrọwọ mai ga kpahe Ọghẹnẹ uzẹme na, Ọmọ riẹ, gbe eyaa Riẹ.—Hib. 4:12.
“UVIE ODHIWU O KẸLE INO”
Oware nọ Matiu ọ ta ẹme te ziezi họ Uvie na gbe iwuhrẹ Jesu, dede nọ onana o wha riẹ ze nọ o gbe ro gbiku eware na othotha epanọ e rọ via ha. Wọhọ oriruo, ọ jọ obọ emuhọ obe riẹ kere kpahe Ovuẹ obọ Ugbehru na, dede nọ Jesu ọ kẹ ovuẹ na evaọ ubrobọ udevie odibọgba riẹ.
Evaọ etoke odibọgba riẹ evaọ obọ Galili, Jesu o ru eware igbunu, ọ kẹ ikọ 12 riẹ uthubro kpahe odibọgba na, ọ whọku ahwo Farisi, ọ tẹ jẹ rehọ ehare t’ẹme kpahe abọ sa-sa Uvie na. Kẹsena o te no obọ Galili ziọ “obọ Judia abọ ọdekọ Jọdan.” (Mat. 19:1) Okenọ a jọ edhere, Jesu ọ ta kẹ ilele riẹ nọ: ‘Ma bi kpo obọ Jerusalẹm; a ti brukpe Ọmọ ohwo re o whu, ẹdẹ avọ esa a vẹ te kpare iẹ.’—Mat. 20:18, 19.
Enọ Ikereakere nọ A Kẹ Iyo Rai:
3:16—Edhere vẹ ‘ihru i ro rovie’ eva oke ame-ọhọ Jesu? O wọhọ nọ onana o bi dhesẹ inọ Jesu ọ kareghẹhọ oghẹrẹ uzuazọ nọ o yeri vẹre evaọ obọ odhiwu.
5:21, 22—Kọ re a muofu u yoma vi ẹgo nọ a re fihọ eva? Jesu ọ vẹvẹ unu inọ ohwo nọ o bi wo ẹgo kpahe oniọvo riẹ ọ be raha uzi ulogbo. Rekọ, re whọ rehọ eme ekela ro dhesẹ ofu na via oye o mai yoma, keme o rẹ whae ze nọ a jẹ rehọ ohwo guẹdhọ evaọ okọto ukpehru.
5:48—Kọ o ginẹ lọhọ re ma jọ gbagba ‘wọhọ epanọ Ọsẹ obọ odhiwu mai’ ọ rrọ na? Ee, evaọ oghẹrẹ jọ. Jesu ọ be jọ etenẹ ta kpahe uyoyou, yọ ọ ta kẹ enọ e jẹ gaviezọ kẹe inọ a raro kele Ọghẹnẹ re a jọ gbagba, hayo gbunu, evaọ uyoyou rai. (Mat. 5:43-47) Evaọ oghẹrẹ vẹ? Ẹkwoma ewegrẹ rai dede nọ a re you.
7:16—“Ibi” vẹ a re ro vuhu egagọ uzẹme? Onana orọnikọ uruemu mai ọvo ho. U kugbe eware nọ ma be jọ egagọ mai wuhrẹ.
10:34-38—Kọ a rẹ fo ovuẹ Ikereakere na kẹ ẹwhọ nọ ọ rrọ uviuwou? Vievie. Ukpoye, oware uyoma nọ ahwo nọ a rrọ ukoko ho a suobọhọ oye o rẹ wha ẹwhọ fihọ uviuwou. A rẹ sae wọso ukoko Ileleikristi na, onana o vẹ wha ohẹriẹ fihọ uviuwou na.—Luk 12:51-53.
11:2-6—Otẹrọnọ uvo Ọghẹnẹ nọ Jọn o yo o lẹle riẹ riẹ inọ Jesu họ Mesaya na, fikieme ọ gbẹ jẹ rọ nọ sọ Jesu họ “ọ nọ ọ be tha na”? O sae jọnọ Jọn ọ nọ onọ nana re Jesu ọvo ọ rehọ unu riẹ tae. U te no ere no, Jọn ọ gwọlọ riẹ sọ a re “rẹro ọfa” ọnọ ọ te rehọ ogaga Uvie tha re o ru eware kpobi nọ ahwo Ju a bi rẹro rai. Uyo nọ Jesu ọ kẹ u dhesẹ inọ ọfa ọ be tha ha.
19:28—Eme ‘erua kpogbivẹ Izrẹl’ nọ a ti ro guẹdhọ na i dhesẹ? Orọnikọ i dhesẹ erua 12 erọ Izrẹl abọ-ẹzi hi. (Gal. 6:16; Evia. 7:4-8) Ikọ nọ Jesu ọ jẹ t’ẹme kẹ na a be te jọ usu ọ Izrẹl abọ-ẹzi na, orọnikọ ibruoziẹ rai a be te jọ họ. Jesu ọ ‘re ọvọ uvie kugbe ai,’ yọ a be te jọ “uvie gbe izerẹ kẹ Ọghẹnẹ.” (Luk 22:28-30; Evia. 5:10) Enọ e rrọ Izrẹl abọ-ẹzi na a re ti “bruoziẹ akpọ na.” (1 Kọr. 6:2) Fikiere, ‘erua kpogbivẹ Izrẹl’ nọ enọ e rrọ egbara-uvie obọ odhiwu a ti ro guẹdhọ na họ, ahwo-akpọ nọ e rrọ usu ọkwa-ovie gbe ozerẹ hẹ na, enọ a rehọ erua 12 erọ Ẹdẹ Omavoro na dhesẹ.—Izerẹ, uzou 16.
Eware nọ Ma Jariẹ Wuhrẹ:
4:1-10. Eme nọ e rrọ etenẹ na i wuhrẹ omai inọ Setan ọ ginẹ rrọ orọnikọ iroro muomu nọ e rrọ udu ohwo ho. Ọ be rehọ “urusio uwo, gbe urusio ibiaro gbe eheri uzuazọ” rọ dawo omai. Rekọ efihiruo ehri-izi Ebaibol u re fiobọhọ k’omai roma kpotọ kẹ Ọghẹnẹ.—1 Jọn 2:16.
5:1–7:29. Se ẹgwọlọ abọ-ẹzi ra gboja. Gwọlọ udhedhẹ. Whaha iroro ọfariẹ-ogbe. Koko eyaa ra. Whọ tẹ be lẹ, rehọ eware abọ-ẹzi karo. Fe evaọ aro Ọghẹnẹ. Kake gwọlọ Uvie na gbe ẹrẹreokie Ọghẹnẹ. Whọ jọ oma amọfa gwọlọ iruthọ họ. Ru oreva Ọghẹnẹ. Eme nọ Jesu ọ ta evaọ Ovuẹ obọ Ugbehru na i w’iruo kẹhẹ!
9:37, 38. Nọ ma be lẹ inọ Olori na “o vi iruiruo kpobọ ivuẹvu riẹ” na, ma re ru lele olẹ na, rehọ ọwhọ w’obọ evaọ iruo usiuwoma ota na.—Mat. 28:19, 20.
10:32, 33. Ma rẹ dhozọ họ nọ ma tẹ be ta kpahe orọwọ mai.
13:51, 52. Ma te wo otoriẹ oware nọ Uvie na o rrọ no, ma wo owha-iruo nọ ma re ro wuhrẹ amọfa kpahe iẹe, je fiobọhọ kẹ ai wo otoriẹ oware nọ Uvie na o rrọ.
14:12, 13, 23. U fo re ohwo ọ jọ oria goli ẹsejọ re ọ sai roro didi kpahe ẹme Ọghẹnẹ.—Mak 6:46; Luk 6:12.
17:20. Ma gwọlọ ẹrọwọ re ma sai thihakọ ebẹbẹ, re ma jẹ sai fi ebẹbẹ ilogbo kparobọ, enọ e rẹ whaha omai ẹnyaharo abọ-ẹzi. Ma rẹ daoma bọ ẹrọwọ nọ ma fihọ Jihova gbe eyaa riẹ ga.—Mak 11:23; Luk 17:6.
18:1-4; 20:20-28. Sebaẹgba ohwo-akpọ gbe egagọ nọ a jọ, onọ a rẹ jọ gwọlọ okpodẹ, o lẹliẹ ilele Jesu jẹ gwọlọ ọkwa ologbo. Ma re wo omaurokpotọ nọ ma be yọroma kẹ iroro emuemu na re ma je wo emamọ eriwo kpahe ọkwa gbe ewha-iruo nọ ma jọ ukoko na wo.
“A RẸ TE REHỌ ỌMỌ OHWO KẸ”
Jesu ọ ziọ Jerusalẹm evaọ Nisan 9, 33 C.E. “eva ehru eketekete.” (Mat. 21:5) Okiokiọ riẹ, ọ tẹ ziọ etẹmpol na je ru ei fo. Evaọ Nisan 11, ọ tẹ jọ etẹmpol na wuhrẹ ahwo, whọku ikere-obe gbe otu Farisi na, kẹsena o te dhesẹ “oka ẹtha [riẹ] gbe urere akpọ na” kẹ ilele riẹ. (Mat. 24:3) Ẹdẹ nọ o lele i rie, ọ tẹ ta kẹ ae nọ: “Wha riẹ nọ edẹ ivẹ e tẹ vrẹ no Eha-Iwẹ-Ọnyavrẹ o re te, jegbe a rẹ te rehọ Ọmọ ohwo kẹ re a kariẹe veghe.”—Mat. 26:1, 2.
Nisan 14 o te no. Nọ o ru Ekareghẹhọ uwhu riẹ nọ u te otọ no, a te vivie Jesu, mu ei, gu ei ẹdhọ, jẹ kare iẹe. Ẹdẹ avọ esa, a tẹ kpare iẹe no uwhu ze. Re o te ti tovrẹ kpohọ odhiwu, Jesu nọ a kpare ze no na ọ tẹ ta kẹ ilele riẹ nọ: “Fikiere wha wuhrẹ ahwo erẹwho kpobi.”—Mat. 28:19.
Enọ Ikereakere nọ A Kẹ Iyo Rai:
22:3, 4, 9—Okevẹ a ro zizie ahwo isiasa kpohọ ehaa orọo na? Uzizie ọsosuọ nọ a je ro koko utu ọva na họ o jọ okenọ Jesu avọ ilele riẹ a muọ usiuwoma họ ẹta evaọ 29 C.E., yọ uzizie na o j’otọ rite 33 C.E. Uzizie avivẹ na u muhọ no okenọ a ro ku ẹzi ọfuafo na ku ilele na eva Pẹntikọst 33 C.E. rite 36 C.E. Ahwo Ju hayo enọ i kurẹriẹ ruọ egagọ ahwo Ju, gbe ahwo Sameria ọvo uzizie ivẹ nana e jọ rọ kẹ. Rekọ, obọ edhere evaọ otafe okpẹwho na a jọ kẹ uzizie avesa na, koyehọ, rọ kẹ ahwo erẹwho Egedhọ nọ e yawo ho, onọ u muhọ evaọ 36 C.E. okenọ Kọniliọs oletu ẹmo ahwo Rom o kurẹriẹ, yọ uzizie nana o gbẹ rrọ otọ rite inẹnẹ.
23:15—Fikieme ohwo nọ o kurẹriẹ ruọ egagọ ahwo Farisi ọ rẹ rọ ruẹ uye Gehena “akuava” vi otu ahwo Farisi na omarai? Otujọ nọ i kurẹriẹ ruọ egagọ ahwo Farisi a jọ enọ e jẹ raha uzi gaga vẹre. Rekọ nọ a kurẹriẹ ruọ ekpehre egagọ ahwo Farisi, uruemu rai u te yoma vi epaọ ọsosuọ, tube yoma dede vi otu Farisi nọ a brukpe no na. Fikiere, a te ruẹ uye Gehena “akuava” vi orọ otu Farisi na.
27:3-5—Didi oware o da Judas? Uvumọ oware u dhesẹ hẹ inọ ọkora nọ Judas ọ jọ fiki oware nọ o ru na yọ uvi ekurẹriẹ. Ukpenọ ọ rẹ gwọlọ erọvrẹ Ọghẹnẹ, kọ ilori izerẹ gbe ekpako na ọ fa iruthọ riẹ kẹ. Fikinọ ọ ‘raha uzi nọ o ro fo uwhu,’ udu u brukpe Judas ọ tẹ jọ ọkora. (1 Jọn 5:16) Ọ jọ ọkora keme ọ riẹ inọ o gbe wo uvumọ ẹruore he.
Eware nọ Ma Jariẹ Wuhrẹ:
21:28-31. Oware nọ Jihova o re rri họ oreva riẹ nọ ma re ru. Wọhọ oriruo, ma re w’obọ vọvọ evaọ odibọgba Uvie na.—Mat. 24:14; 28:19, 20.
22:37-39. Ijaje ivẹ nọ e mae rro na yọ umutho eme nọ a ro dhesẹ oware nọ Ọghẹnẹ ọ gwọlọ mi enọ e be gọe.
[Uwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 31]
Kọ whọ be rọ ọwhọ w’obọ evaọ iruo ivuẹvu na?
[Ọnọ o wo rie]
© 2003 BiblePlaces.com
[Uwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 31]
Oware nọ Matiu ọ ta ẹme te ziezi họ Uvie na