Epanọ Jihova O bi ro Yo Elẹ Mai

1-2. Nọ ma tẹ lẹ bẹ no, ẹvẹ ma re roro ẹsejọ?

KỌ WHỌ rẹ nọ omara ẹsejọ inọ, ‘Kọ Jihova o bi yo elẹ nọ mẹ be lẹ sei?’ O tẹ rrọ ere, riẹ nọ whẹ ọvo o bi roro ere he. Inievo buobu a nọ onọ otiọye na nọ ẹbẹbẹ ologbo jọ o te ai oma. Nọ uye o tẹ be bẹ omai, ma rẹ kaki muẹrohọ oghẹrẹ nọ Jihova o bi ro yo olẹ mai hi.

² Fikiere ma te jọ uzoẹme nana ta kpahe oware nọ o lẹliẹ omai riẹ nọ Jihova o re yo olẹ idibo riẹ. (1 Jọn 5:15) Ma te jẹ kẹ uyo enọ ivẹ jọ. Ọrọ ọsosuọ: Ẹsejọ fikieme o rẹ rọ wọhọ nọ Jihova o bi yo olẹ mai hi? Orọ avọ ivẹ: Oghẹrẹ vẹ Jihova o bi ro yo olẹ mai nẹnẹ?

OGHẸRẸ NỌ MA BI RORO JIHOVA O RE RO YO OLẸ MAI ẸSIKPOBI HI

3. Fikieme Jihova ọ rọ gwọlọ nọ ma lẹ sei?

³ Ebaibol ọ ta nọ Jihova o you omai gaga. Ma rrọ ghaghae kẹe. (Hag. 2:7; 1 Jọn 4:10) Oyejabọ nọ ọ rọ ta nọ ma tẹ gwọlọ oware jọ, joma lẹ sei. (1 Pita 5:6, 7) Ọ gwọlọ ru oware nọ u re fiobọhọ kẹ omai nọ ma gbe ghoro se iẹe ba ha. Yọ ọ gwọlọ fiobọhọ kẹ omai re ma sai thihakọ ebẹbẹ mai.

4. Ẹvẹ ma rọ riẹ nọ Jihova o re yo olẹ idibo riẹ? (Rri uwoho na re.)

⁴ Ma be hae jọ Ebaibol se iku ahwo buobu nọ Jihova o yo olẹ rai. Kọ whọ kareghẹhọ ohwo otioye jọ? Devidi yọ ohwo jọ. Evaọ edẹ uzuazọ riẹ kpobi, o wo ewegrẹ buobu nọ e jẹ gwọlọ kpei no. Yọ ọ jẹ hae lẹ se Jihova re o fiobọhọ kẹe. Oke jọ ọ lẹ nọ: “O Jihova, yo olẹ mẹ; gaviezọ kẹ ayare mẹ kẹ obufihọ. Yo kẹ omẹ fiki ọtẹruo ra gbe ẹrẹreokie ra.” (Ol. 143:1) Jihova o gine siwi Devidi no obọ ewegrẹ riẹ wọhọ epanọ ọ lẹ sei na. (1 Sam. 19:10, 18-20; 2 Sam. 5:17-25) O tẹ so ẹe ze nọ Devidi ọ rọ ta nọ: “Jihova ọ kẹle enọ i bi bo sei kpobi.” U mu omai ẹro nọ ma te bo sei, o ti yo kẹ omai re.—Ol. 145:18.

5. Okenọ idibo Ọghẹnẹ evaọ oke anwae a jẹ hae lẹ sei, kọ oware nọ a yare dẹẹ ọ jẹ hai ru kẹ ae ẹsikpobi? Kẹ oriruo. (Rri uwoho na re.)

⁵ Oghẹrẹ nọ ma bi roro, Jihova o re ro yo olẹ mai ẹsikpobi hi. Joma kẹ oriruo jọ. Pọl ukọ na o wo ẹbẹbẹ jọ nọ o dhesẹ wọhọ “unwe” nọ u bi duwu iei. Isiasa soso ọ lẹ Ọghẹnẹ inọ jọ o ru re ẹbẹbẹ na o je kuhọ. Kọ Jihova o yo olẹ na? Ee, o yo rie. Rekọ orọnọ oware nọ Pọl o roro nọ Jihova o ti ru, o ru kẹe he. Ukpenọ o si ẹbẹbẹ na no, ọ tẹ kẹe ẹgba nọ ọ rẹ rọ gọe ghelọ ẹbẹbẹ na.—2 Kọr. 12:7-10.

6. Fikieme ma re ro roro ẹsejọ inọ Jihova o bi yo olẹ mai hi?

⁶ Epọvo na nẹnẹ re, oghẹrẹ nọ ma roro Jihova o re ro yo olẹ mai ẹsikpobi hi. Rekọ ma riẹ nọ Jihova ọ riẹ oware nọ o mai woma nọ o re ru kẹ omai. Yọ o re tube “ru eware buobu gbidi gbidi kẹ omai vi eware kpobi nọ ma yare hayo nọ ma roro.” (Ẹf. 3:20) Oyejabọ nọ Ọghẹnẹ o re ro yo olẹ mai ẹsejọ evaọ oghẹrẹ nọ ma roro ho na. Yọ oke nọ ma bi rẹro riẹ o re ro yo olẹ na ẹsejọ họ.

7. Eme o rẹ lẹliẹ omai siọ oware nọ ma jẹ lẹ kẹ ba, ma vẹ lẹ kẹ ọfa? Kẹ oriruo.

⁷ Nọ ma tẹ lẹ kpahe oware jọ te oria jọ no, nọ ma jẹ ruẹ nọ oware nọ Jihova ọ gwọlọ ọye he, ma sae lẹ kẹ oware ofa. Ere Brọda Martin Poetzinger o ru. Nọ o wo aye no, u kri hi, egọmeti Germany a te mu ei. A te fi ei họ ega. Ọ tẹ jẹ lẹ inọ jọ Jihova o ru re a siobọnoi re ọ sae rẹrote aye riẹ, jẹ wariẹ mu usi uwoma họ. Rekọ nọ u te eka ivẹ no, yọ ọ gbẹ rrọ uwou-odi, eme o ru? Ọ tẹ lẹ nọ: “Jihova, ivie fiobọhọ kẹ omẹ riẹ oware nọ me re ru.” O te je roro kpahe ebẹbẹ nọ inievo efa nọ e rrọ ega na a wo. Ibuobu a jẹ ruawa eyae gbe emọ rai. Fikiere, Brọda Poetzinger ọ tẹ lẹ nọ: “Jihova, me yere owhẹ nọ whọ rọ kẹ omẹ iruo efa. Ivie fiobọhọ kẹ omẹ re mẹ sae tuduhọ inievo mẹ nana awọ.” Evaọ ikpe izii nọ ọ jọ ega na, ọ jẹ ginẹ tuduhọ inievo na awọ.

8. Nọ ma tẹ be make lẹ kpahe ẹbẹbẹ jọ, eme u fo nọ ma rẹ kareghẹhọ?

⁸ Joma hae kareghẹhọ nọ u wo avro jọ nọ ọ rrọ otọ nọ o lẹliẹ Jihova kẹ akpọ na uvẹ inọ ọ gbẹ jọ enẹ. Yọ o fi oke họ nọ a ti ro ku avro na họ. Nọ oke na o te te no, oware kpobi nọ o be kẹ omai uye, ọ te tọlọ iẹe no otọakpọ na no. Eware wọhọ owhe nọ ọ rẹ raha eware, ẹyao, gbe uwhu e gbẹ te jọ họ. Nọ Uvie riẹ o tẹ ze no, onana o te rọ via. (Dan. 2:44; Evia. 21:3, 4) Rekọ taure oke yena o te ti te, Jihova ọ kẹ Setan uvẹ inọ o su akpọ na.b (Jọn 12:31; Evia. 12:9) Jihova o te ku ebẹbẹ kpobi nọ ma wo evaọ akpọ nana họ obọnana, o te wọhọ ẹsenọ isuẹsu Setan e rrọ ziezi. Fikiere joma gbe thihakọ hẹrẹ oke nọ o fihọ. Rekọ ri bọo oke yena, Jihova o re kiukeku omai hi. Ma te ta kpahe oghẹrẹ nọ o bi ro fiobọhọ kẹ omai.

EPANỌ JIHOVA O BI RO YO OLẸ MAI NẸNẸ

9. Ẹvẹ Jihova o re ro fiobọhọ kẹ omai jẹ emamọ iroro? Kẹ oriruo.

⁹ Ọ rẹ kẹ omai areghẹ. Jihova ọ ta nọ ọ te kẹ omai areghẹ nọ ma rẹ rọ jẹ emamọ iroro. (Jem. 1:5) Areghẹ yena o re fiobọhọ kẹ omai nọ ma tẹ gwọlọ ru oware jọ nọ o te lẹliẹ oghẹrẹ nọ ma bi yeri uzuazọ mai nwene. Wọhọ oriruo, nọ ma te bi roro sọ ma rẹ rọo hayo ma rẹ rọo ho, Ọghẹnẹ ọ sae kẹ omai areghẹ nọ ma rẹ rọ jiroro na. Joma ta kpahe epanọ areghẹ otiọye na u ro fiobọhọ kẹ oniọvo-ọmọtẹ jọ nọ a re se Maria.c Oniọvo nana ọ jọ ọkobaro oke-kpobi, yọ eva e jẹ were iẹe. Ẹdẹ jọ ọ tẹ ruẹ oniọvo-ọmọzae jọ nọ ọ were riẹ. Ọ ta nọ: “Nọ ma mu usu họ ẹnya, oma riẹ o jẹ were omẹ, yọ mẹ were riẹ re. Me je roro sọ mẹ avọ iẹe ma rẹ ruọ orọo hayo me re si iroro itiọye kpobi no udu mẹ. Ẹlẹlẹ mẹ jẹ lẹ kpahe ẹme na. Mẹ riẹ nọ Jihova ọye ọ rẹ sai fiobọhọ kẹ omẹ jiroro na, rekọ ọ te nwane vuẹ omẹ oware nọ me re ru hu.” Oniọvo na ọ ta nọ Jihova o yo olẹ riẹ. O fiobọhọ kẹe jẹ emamọ iroro. Kọ edhere vẹ Jihova ọ rọ kẹe areghẹ? Oniọvo na ọ jẹ kiẹ gwọlọ oware nọ a kere kpahe ẹme na evaọ ebe ukoko na. Nọ ọ be kiẹ na, ọ tẹ ruẹ izoẹme jọ nọ e ta kpahe iẹe. Oye ọvo gbe he, oni riẹ nọ o kruga ziezi evaọ ukoko na o fiobọhọ kẹe ruẹ nọ u fo re ọ romatotọ roro kpahe ẹme na. O tẹ whae ze nọ ọ rọ jẹ emamọ iroro.

10. Eme obe Ahwo Filipai 4:13 o ta nọ Jihova o re ru kẹ idibo riẹ? Kẹ oriruo. (Rri uwoho na re.)

¹⁰ Ọ rẹ kẹ omai ẹgba nọ ma re ro thihakọ. Epanọ Jihova ọ kẹ Pọl ukọ na ẹgba nọ o ro thihakọ edawọ riẹ na, ere ọ rẹ kẹ omai ẹgba re. (Se Ahwo Filipai 4:13.) Joma ta kpahe epanọ Jihova o ro fiobọhọ kẹ oniọvo mai jọ nọ a re se Benjamin nọ ọ be rria Africa. Okenọ ọ jọ uzoge, eware okpẹtu i ru nọ tei te ahwo uwou rai a jẹ rọ dhẹ kpohọ eria avọ eria nyae rria. Oniọvo na ọ ta nọ: “Ẹsikpobi mẹ jẹ lẹ se Jihova inọ ọ kẹ omẹ ẹgba nọ mẹ sai ro ru oware nọ o rẹ were iẹe. Jihova o yo olẹ mẹ. O ru udu te omẹ otọ, ọ tẹ jẹ kẹ omẹ udu nọ mẹ rẹ rọ ruabọhọ usi uwoma ota. Oye ọvo ho, o ru nọ me ro wo ebe ukoko na nọ i fiobọhọ kẹ omẹ kru ẹrọwọ mẹ.” Kọ eme ọ jọ ebe ukoko na ruẹ nọ u fiobọhọ kẹe? Ọ ta nọ: “Nọ me se epanọ Jihova o ro fiobọhọ kẹ inievo mai jọ thihakọ uye nọ u te rai, mẹ tẹ ta nọ, o tẹ rrọ ere, kiyọ mẹ sai thihakọ ọmẹ na re.”

11-12. Nọ ma tẹ lẹ se Jihova, ẹvẹ ọ sae rọ rehọ inievo mai fiobọhọ kẹ omai? (Rri uwoho na re.)

¹¹ Ọ rẹ rehọ inievo mai fiobọhọ kẹ omai. Evaọ aso urere Jesu taure o te ti whu, Jesu ọ jẹ lẹ se Jihova gaga. Ọ riẹ nọ uwhu nọ o bi ti whu na o sae lẹliẹ ahwo rri rie nọ ọ ta eme-aghọ kpahe Ọghẹnẹ. Fikiere ọ tẹ lẹ inọ jọ Jihova o ru re oghẹrẹ uwhu utioye na o thọe wa. Rekọ Jihova ọ thọ riẹ no uwhu na ha. Ukpoye, o vi ukọ-odhiwu ze re ọ tuduhọ iẹe awọ. Ukọ-odhiwu na ọ jọ wọhọ oniọvo kẹ Jesu. (Luk 22:42, 43) Jihova ọ sae rọ oniọvo mai jọ tuduhọ omai awọ re. Oniọvo jọ ọ sae rọ ifonu se omai hayo nyabru omai ze te tuduhọ omai awọ. Joma hae rọ ẹro da uvẹ kpobi nọ ma rẹ rọ ta “emamọ ẹme” nọ ọ rẹ lẹliẹ oniọvo kru udu ga.—Itẹ 12:25.

¹² Joma ta kpahe oware nọ o via kẹ oniọvo-ọmọtẹ mai jọ nọ a re se Miriam. Nọ ọzae riẹ o whu no, eka jọ nọ i lele i rie, ọ tẹ jọ ọkọkora keme ọye ọvo o kiọkọ uwou. Ọ jẹ viẹ gaga, yọ o je roro sọ ọ sae ruẹ ohwo jọ nọ o re lele ta ẹme. Ọ ta nọ: “Ẹgba ọvo ọ jọ omẹ oma nọ mẹ sae rọ kpama re me se ohwo jọ họ. Fikiere mẹ tẹ lẹ se Jihova. Nọ mẹ be viẹ jẹ be lẹ na, ẹsiẹvo na, ifonu mẹ o te ru edo. Nọ me rri rie, mẹ tẹ ruẹ nọ ọkpako ukoko jọ nọ ọ kẹle omai gaga ọye o bi se omẹ na.” Ọkpako na avọ aye riẹ a ru oma sasa Miriam gaga. Ọ ta nọ, Jihova ọvo o ru nọ a ro sei ẹdẹ yena.

13. Kẹ oriruo jọ nọ u dhesẹ nọ Jihova ọ sae rọ ahwo nọ a be gọe he fiobọhọ kẹ omai nọ ma tẹ lẹ sei.

¹³ Ẹsejọ ọ rẹ rehọ ahwo nọ a be gọe he fiobọhọ kẹ omai. (Itẹ 21:1) Ẹsejọ Jihova ọ rẹ rehọ ahwo nọ a be gọe dede he fiobọhọ kẹ omai nọ ma tẹ lẹ sei. Wọhọ oriruo, nọ Nehemaya ọ lẹ, Jihova o ru nọ Atazazis ovie na o ro ru oware nọ ọ lẹ kẹ na. Ọ kẹ riẹ uvẹ re o zihe nyae bọ igbẹhẹ Jerusalẹm nọ i kporo kuotọ. (Neh. 2:3-6) Epọvo na nẹnẹ re, Jihova ọ rẹ sae rehọ ahwo nọ a be gọe he fiobọhọ kẹ omai nọ ma te wo ẹbẹbẹ jọ.

14. Eme o were owhẹ evaọ iku Sista Soo Hing na? (Rri uwoho na re.)

¹⁴ Oniọvo-ọmọtẹ jọ nọ a re se Soo Hing ọ ta nọ Jihova ọ rehọ edọktọ jọ fiobọhọ kẹe oke nọ ọmọ riẹ ọ jẹ mọ. Ọmọ na ọ jẹ mọ oghoghẹrẹ eyao ẹvori nọ e jẹ lahiẹe. Nọ ọmọ na o wo asidẹnte, Sista Soo Hing avọ ọzae riẹ a tẹ se iruo ba re a hae rẹrotei. O tẹ whae ze nọ ugho o gbẹ jarai obọ tere he. Oniọvo-ọmọtẹ na ọ ta nọ oke yena ọyomariẹ ọ jọ wọhọ urọba nọ a si kẹle ẹsawo no. Ọ tẹ lẹ se Jihova gaga inọ o fiobọhọ kẹe. Edọktọ jọ nọ o wuzou gaga ọ tẹ gwọlọ nọ o re gine fiobọhọ kẹ ae. O fi odẹ rai họ usu ahwo nọ egọmeti ọ sai fiobọhọ kẹ, yọ egọmeti o fiobọhọ kẹ ae. O te je ru nọ a rọ ruẹ oria jọ nọ osa riẹ o ghare tere he nọ a rẹ sae jọ. Uwhremu na, Sista Soo Hing ọ ta nọ: “Ma ruẹ nọ Jihova o gine fiobọhọ kẹ omai. Jihova ginọ ‘Ọnọ o re yo olẹ.’”—Ol. 65:2.

ẸRỌWỌ O RE FIOBỌHỌ KẸ OMAI RUẸ NỌ JIHOVA O BI YO OLẸ MAI

15. Eme o lẹliẹ oniọvo jọ riẹ nọ Jihova o bi yo olẹ riẹ?

¹⁵ Orọnọ ẹsikpobi Jihova o re yo olẹ mai evaọ oghẹrẹ nọ ma rẹ rọ nwane ruẹ e riẹ vevẹ hẹ. Rekọ ọ rẹ kẹ omai oware nọ u re fiobọhọ kẹ omai gbẹ gọe. Fikiere muẹrohotọ ziezi re whọ ruẹ oghẹrẹ nọ o bi ro yo elẹ ra. Oniọvo-ọmọtẹ jọ nọ a re se Yoko ọ ta nọ o je roro nọ Jihova o bi yo olẹ riẹ hẹ. Fikiere o te je kere eware nọ ọ lẹ kẹ no fihotọ. Nọ u kri no, nọ ọ jẹ wariẹ rri eware nọ o kere fihotọ na, ọ tẹ ruẹ nọ Jihova o bi yo olẹ riẹ. O ru eware buobu nọ ọ lẹ kẹ no. Yọ ejọ e thọrọ ọyomariẹ ẹro no dede. Fikiere daoma hai roro kpahe eware nọ whọ lẹ kẹ, nọ Jihova o ru no.—Ol. 66:19, 20.

16. Ẹvẹ ẹrọwọ o re ro fiobọhọ kẹ omai nọ ma tẹ lẹ kẹ oware jọ no? (Ahwo Hibru 11:6)

¹⁶ Ma te wo ẹrọwọ, orọnikọ ẹlẹ ọvo ma rẹ lẹ hẹ, ma rẹ jẹ rọwo nọ oghẹrẹ nọ Jihova o ro yo olẹ na o rrọ ziezi. (Se Ahwo Hibru 11:6.) Joma rehọ oniọvo jọ nọ a re se Mike avọ aye riẹ Chrissy kẹ oriruo. A jẹ gwọlọ nọ a rẹ jọ Ebẹtẹle ru iruo. Mike ọ ta nọ: “Ma fili efọmo ikpe buobu inọ ma gwọlọ jọ Ebẹtẹle ru iruo, yọ ma lẹ se Jihova kpahe iẹe unuẹse buobu. Rekọ a zizie omai hi.” Ghele na, Brọda Mike avọ aye riẹ a riẹ nọ Jihova ọye ọ riẹ oware nọ o mai woma nọ ọ rẹ kẹ ai ru evaọ ukoko na. Fikiere a tẹ gbẹ jẹ gọ Jihova vrẹ, bi ru iruo kpobi nọ i te rai obọ evaọ ukoko na. A jọ ekobaro oke-kpobi, yọ a nyae ta usi uwoma evaọ oria nọ iwhowho-uvie e rrọ tere he. A te je kuomagbe iruo ebabọ ukoko na. Ma be ta ẹme na, ọsẹro okogho Mike ọ rrọ. Ọ ta nọ: “Orọnọ ẹsikpobi Jihova ọ nwani ru oware nọ ma lẹ kẹ dẹẹ hẹ, rekọ oware nọ o ru kẹ omai o tube woma vi onọ ma lẹ kẹ dede.”

17-18. Ma te rri Olezi 86:6, 7, eme ma riẹ nọ Ọghẹnẹ o ti ru nọ ma tẹ lẹ sei?

¹⁷ Se Olezi 86:6, 7. Devidi ọso-ilezi na ọ ta nọ Jihova o yo olẹ riẹ. Ma riẹ nọ Jihova o bi yo elẹ mai re. Iriruo nọ ma ta ẹme te no evaọ uzoẹme nana i dhesẹ nọ Jihova ọ rẹ kẹ omai areghẹ nọ ma sae rọ jẹ emamọ iroro gbe ẹgba nọ ma sai ro thihakọ ebẹbẹ mai. Ẹsejọ ọ rẹ rehọ inievo mai fiobọhọ kẹ omai. Ọ sae tubẹ rehọ ahwo nọ a ri mu ei họ ẹgọ họ fiobọhọ kẹ omai re.

¹⁸ Dede nọ orọnikọ ẹsikpobi Jihova ọ rẹ nwani ru oware nọ ma lẹ kẹ dẹẹ hẹ, ma riẹ nọ o re yo elẹ mai. Ọ rẹ kẹ omai oware nọ u re fiobọhọ kẹ omai gbẹ gọe. Yọ o re ru ei evaọ oke nọ o te mai ro kiehọ. Fikiere gbẹ hae lẹ sei. Jọ u mu owhẹ ẹro nọ Jihova o you omai, yọ evaọ akpọ ọkpokpọ nọ ọ be tha na o ti “ru ẹgwọlọ oware kpobi nọ o rrọ uzuazọ kẹe.”—Ol. 145:16.