“Ru Iruo ọta-usiuwoma”

“Dikihẹ ga, . . . ru iruo ọta-usiuwoma.”—2 TIMOTI 4:5.

1. Didi iruo Jesu ọ kẹ ilele riẹ?

A BI whowho odẹ gbẹ ẹjiroro Jihova wariẹ akpọ na kpobi họ. O rrọ ere fikinọ idibo Ọghẹnẹ nọ e roma mudhe a se iruo nọ Jesu Kristi ọ kẹ ilele riẹ na gboja inọ: ‘Wha ru ilele ahwo erẹwho na kpobi, wha họ ae ame evaọ odẹ Ọsẹ gbe Ọmọ gbe ẹzi ọfuafo, wha wuhrẹ ai re a koko eware kpobi nọ me je kẹ owhai.’—Matiu 28:19, 20.

2. Ohrẹ vẹ a kẹ ọsẹro na Timoti, kọ edhere vẹ jọ esẹro Ileleikristi a re ro ru odibọgba rai gbunu?

² Ilele Jesu ikpe-udhusoi ọsosuọ a se iruo yena gboja gaga. Wọhọ oriruo, Pọl ukọ na ọ ta udu họ Timoti, ibe ọsẹro Ileleikristi riẹ awọ inọ: “Ru iruo ọta-usiuwoma, je ru iruo ra gbunu.” (2 Timoti 4:5) Edhere jọ nọ ọsẹro o re ro ru iruo riẹ gbunu nẹnẹ họ ẹkwoma owhowho-uvie ajọwha nọ ọ rẹ jọ, wabọ ẹsikpobi evaọ odibọgba na. Wọhọ iruo, ọsẹro Uwuhrẹ Obe Ukoko o wo emamọ uvẹ nọ ọ rẹ rọ karo evaọ iruo usiuwoma ota na je wuhrẹ amọfa epanọ a re ro ru iruo na. Pọl o ru ẹkẹ-abọ riẹ nọ o re ro whowho emamọ usi na gba, o te je wuhrẹ amọfa kẹ iruo odibọgba na.—Iruẹru 20:20; 1 Ahwo Kọrint 9:16, 17.

Etausiuwoma Ajọwha erọ Oke nọ U Kpemu

3, 4. Didi iruo Filip o ru wọhọ ọtausiuwoma?

³ A riẹ Ileleikristi ọsosuọ wọhọ etausiuwoma ajọwha. Roro kpahe Filip ọtausiuwoma na. Ọ jọ omọvo ọ “imahrẹ nọ . . . Ẹzi avọ areghẹ e vọ oma,” nọ a ha re a rọ ababọ ọriẹwẹ ghale emu kẹdẹ kẹdẹ kẹ eyae-ukuotọ Ileleikristi ẹvẹrẹ Griki gbe erọ Hibru nọ e jọ Jerusalẹm. (Iruẹru 6:1-6) Okenọ obọdẹ iruo yena i kuhọ no, yọ ukpokpoma o lẹliẹ e rai kpobi vahabọ no kiọkọ ikọ na ọvo, Filip o te kpohọ Sameria. Ọ jọ obei whowho emamọ usi na, yọ ẹzi ọfuafo na ọ kẹ riẹ ẹgba nọ o je ro si izi igbegbe no ahwo oma je siwi emo gbe ahwo nọ okie o kie. Ahwo Sameria buobu a jẹ ovuẹ Uvie na rehọ, a tẹ họ ai ame. Nọ a yo kpahe onana, ikọ nọ e rrọ obọ Jerusalẹm a te vi Pita gbe Jọn ikọ na kpohọ Sameria re ẹzi ọfuafo na ọ ruẹsi te ahwo ọkpokpọ nọ e rọwo jẹ họ ame na obọ.—Iruẹru 8:4-17.

⁴ Kẹsena ẹzi Ọghẹnẹ o te su Filip bru ọwharọ obọ Etiopia eva edhere nọ o kpohọ Gaza. Nọ Filip ọ fa otọ eruẹaruẹ Aizaya na vevẹ no, “ọwharọ nọ o wo udu obọ Kandase, [nọ ọ rrọ otọ] ovie aye Etiopia” na o te fi ẹrọwọ họ Jesu Kristi, a tẹ họe ame. (Iruẹru 8:26-38) Nọ oyena o vrẹ no, Filip o te kpohọ Ashdọd je no etẹe kpohọ Sisaria be “vuẹ ikpewho rai kpobi ovuẹ usiuwoma” na nọ ọ be nya na. (Iruẹru 8:39, 40) O ghine fi emamọ oriruo họ otọ evaọ iruo ọtausiuwoma nọ o ru!

5. Eme a mae riẹ kpahe emetẹ ene Filip?

⁵ Oware wọhọ ikpe 20 nọ i lele i rie, Filip ọ gbẹ jọ gaga evaọ odibọgba na evaọ Sisaria. Okenọ Pọl avọ Luk a wohọ uwou riẹ, o “wo emetẹ ene, [nọ e] riẹ ezare he, nọ ejẹ ruẹaro.” (Iruẹru 21:8-10) U muẹro nnọ a riẹ rai wuhrẹ ziezi evaọ abọ-ẹzi, a wo ọwhọ kẹ odibọgba na, je tube wo uvẹ ọghọ nọ a jẹ rọ ruẹaro. Ọwhọ nọ esẹgbini a re wo kẹ odibọgba na o rẹ sai kpomahọ emọ rai wowoma nẹnẹ, nọ o rẹ wọ ae rehọ ọwhọ ru iruo usiuwoma ota na evaọ edẹ uzuazọ rai kpobi.

Etausiuwoma Ajọwha Nẹnẹ

6. Iyẹrẹ iwoma vẹ etausiuwoma ikpe-udhusoi ọsosuọ a wo?

⁶ Evaọ eruẹaruẹ ilogbo riẹ kpahe edẹ mai gbe edẹ urere na, Jesu Kristi ọ ta nọ: “Usiuwoma na a rẹ te kake vuẹ erẹwho kpobi tao.” (Mak 13:10) Urere na o te ze nọ a tẹ ta usiuwoma na kẹ “erẹwho akpọ na kpobi” no. (Matiu 24:14) Nọ Pọl avọ etausiuwoma ikpe-udhusoi ọsosuọ efa a jẹ ta usiuwoma na, ibuobu e rọwo, a tẹ jẹ to ikoko ekpokpọ họ no oria ruọ oria wariẹ Uvie-Ulogbo Rom họ. Ekpako nọ a ro mu evaọ ikoko nana a lele inievo rai wabọ evaọ iruo usiuwoma ota na je ru iruo usiuwoma ota na kẹre te eria sa-sa. Ẹme Jihova ọ tẹ jẹ rro whawha avọ obokparọ evaọ edẹ yena, wọhọ epanọ o rrọ nẹnẹ fikinọ ima Isẹri Jihova a bi ru iruo etausiuwoma. (Iruẹru 19:20) Kọ whọ rrọ omọvo enọ i bi jiri Jihova avọ evawere na?

7. Eme iwhowho-uvie a bi ru nẹnẹ?

⁷ Iwhowho-uvie buobu evaọ oke mai na a be rehọ uvẹ nọ u te rai obọ ru iruo odibọgba na kẹre h’aro. Idu buobu a ruọ iruo imishọnare na, yọ egba-idu buobu a bi wabọ evaọ usiuwoma ota oke-kpobi wọhọ ekobaro oke-kpobi gbe erọ obufihọ. Ẹvẹ iruo nọ ezae, eyae, gbe emaha na a bi ru wọhọ iwhowho-uvie ajọwha na i woma te! Uzẹme, ahwo Jihova kpobi a be reawere eghale riẹ buobu nọ a be gọe no ikoko te ikoko wọhọ etausiuwoma Ileleikristi na.—Zefanaya 3:9.

8. Iruo oka-ukpehọ vẹ a bi ru enẹna, kọ amono a bi ru iruo nana?

⁸ Ọghẹnẹ ọ kẹ ilele Jesu nọ a wholo na owha-iruo nọ a re ro whowho emamọ usi na wariẹ akpọ soso họ. Yọ “igodẹ efa” ọ Kristi nọ i bi dhe ebuebu a be thọ ai uke evaọ iruo usiuwoma ota na. (Jọn 10:16) Evaọ eruẹaruẹ, a rehọ iruo esiwo nana dhesẹ oka nọ a bi kpehọ aruezo ahwo nọ a bi dimẹ je bi bo fiki eware etọtọ nọ a be rọ ẹro ruẹ nẹnẹ. Kẹlena, a ti kpe irumuomu na no. Bọo oke yena, ẹvẹ uvẹ ọghọ riẹ o rro te re ma vuẹ ahwo akpọ na uzẹme nọ u re siwi uzuazọ!—Izikiẹl 9:4-6, 11.

9. Ẹvẹ a sai ro fi obọ họ kẹ ahwo ọkpokpọ evaọ odibọgba na?

⁹ Otẹrọnọ ma ru iruo usiuwoma ota na kri no omojọ, o wọhọ nọ ma te sai ru oware jọ ro fi obọ họ kẹ ahwo ọkpokpọ evaọ ukoko na. Evaọ ẹsejọ, ma rẹ sai ru re a jọ usu kugbe omai evaọ odibọgba na. Enọ e rrọ ekpako a rẹ daoma kpobi re a ruẹ nọ a bọ ibe enọ e rọwo ga evaọ abọ-ẹzi. Uvi omodawọ esẹro omarokpotọ o rẹ sai fi obọ họ kẹ amọfa wo ajọwha, jẹ jọ etausiuwoma nọ e rẹ mọ ibi.—2 Pita 1:5-8.

Isẹri-Ise no Uwou ruọ Uwou

10. Didi oriruo Kristi gbe ilele ọsosuọ riẹ a fihọ otọ evaọ odibọgba na?

¹⁰ Jesu Kristi o fi obọdẹ oriruo hotọ kẹ ilele riẹ wọhọ ọtausiuwoma. Kpahe odibọgba Kristi gbe ikọ riẹ, Ẹme Ọghẹnẹ ọ ta nọ: “O te kpo ewho gbe iwhre, ọ vuẹ ovuẹ, ọ rehọ usiuwoma uvie Ọghẹnẹ ze, ikpogbivẹ na avọ iẹ a gbẹ jọ.” (Luk 8:1) Kọ ẹvẹ kpahe ikọ na oma rai? Nọ a ku ẹzi ọfuafo ku ai no evaọ Pẹntikọst 33 C.E., “kẹdẹ kẹdẹ a jẹ jọ eva uwou egagọ-ode gbe obọ uwou seri uwuhrẹ Jesu Kristi họ họ.”—Iruẹru 5:42.

11. Wọhọ epanọ o rrọ Iruẹru 20:20, 21, eme Pọl ukọ na o ru evaọ odibọgba riẹ?

¹¹ Fiki iruo usiuwoma ota ajọwha riẹ, Pọl ọ sae ta kẹ ekpako Ileleikristi obọ Ẹfẹsọs inọ: “Mẹ . . . se oware ovo nọ o rẹ kẹ owhai erere, ba ẹta kẹ owhai hi, jehe wuhrẹ owhai evaọ aro ahwo kpobi, jehe no uwou ruọ uwou.” Okenọ Pọl o je ‘wuhrẹ no uwou ruọ uwou,’ kọ uwou ibe egegagọ Jihova o je kpohọ, bi ru iweze ẹruorote evaọ usu ibe enọ e rọwo? Ijo, keme ọ nya h’aro ta nọ: “[Me] se isẹri rọkẹ ahwo Ju avọ Griki kpahọ eva-ikurẹriẹ rọ kẹ Ọghẹnẹ jegbe ẹruọrọsuọ Ọnowo mai Jesu Kristi.” (Iruẹru 20:20, 21) Wọhọ epanọ o rẹ jọ, enọ e rehọ oma mudhe kẹ Jihova no a gbe du gwọlọ ewuhrẹ kpahe “eva-ikurẹriẹ rọ kẹ Ọghẹnẹ jegbe ẹruọrọsuọ Ọnowo mai Jesu Kristi” hi. Evaọ odibọgba nuwou ruọ uwou na, nọ Pọl o je wuhrẹ ahwo egedhọ kpahe ẹrọwọ gbe ekurẹriẹ yọ ọ be rehọ uvẹ na kẹ ekpako Ileleikristi obọ Ẹfẹsọs na uwuhrẹ epanọ a re ru iruo na. Evaọ enẹ oruo, Pọl ọ jẹ raro kele oghẹrẹ oriruo nọ Jesu o fi họ otọ.

12, 13. Rọwo kugbe Ahwo Filipai 1:7, eme ahwo Jihova a ru no kpahe udu nọ a rẹ rọ ta usiuwoma?

¹² Odibọgba no uwou ruọ uwou na o rẹ sae jọ use-abọ. Wọhọ oriruo, eva e rẹ dha ahwo jọ nọ ma tẹ wha ovuẹ Ebaibol na bru ai evaọ obọ iwou rai. O rrọ isiuru mai re ma ru eva dha ahwo ho. Ghele na, odibọgba no uwou ruọ uwou na o no Ikereakere na ze, yọ uyoyou nọ ma wo kẹ Ọghẹnẹ gbe erivẹ oye o be wọ omai se isẹri evaọ edhere ọnana. (Mak 12:28-31) Re ma ruẹsi wo “unu-uguo avọ oruga” udu iruo usiuwoma ota no uwou ruọ uwou mai na evaọ abọ-uzi, ma gu ẹkẹ-unu mai unuẹse buobu no evaọ aro ekọto, kugbe Okọto Okpehru ọ United States. (Ahwo Filipai 1:7) Unwenọ ẹsikpobi okọto yena u bruoziẹ kẹ omai. Ma sae jọ obotọ na ruẹ oghẹrẹ oziẹ jọ nọ a bru:

¹³ “Eme-ebe evẹvẹ erọ egagọ nọ a rẹ rọ obọ ghale yọ oware nọ u notọ ze nọ imishọnare a rẹ rọ ta usiuwoma—o tohọ anwẹnọ a ro mu ebe họ ekere. O rrọ ona nọ egagọ buobu a bi ro ruiruo gaga anwọ ikpe buobu ze na. Oghẹrẹ utiona egagọ buobu a be mae rọ ta usiuwoma nẹnẹ, ekobaro rai a be rehọ Usiuwoma na nya te idu iwou buobu jẹ be nya te ahwo oma re a ruẹsi wuhrẹ amọfa kpahe ẹrọwọ rai. . . . Evaọ otọ Ọkpọvio Ọsosuọ [nọ a ru lele uzi rọkẹ izi United States], oghẹrẹ iruẹru egagọ nana u wuzou epọvo na wọhọ egagọ nọ a re ru evaọ ichọche gbe usiuwoma nọ a rẹ ta no umukpẹ-aruẹri ze.”—Murdock v. Pennsylvania, 1943.

Fikieme A jẹ Ruabọhọ Usiuwoma Ota?

14. Iyẹrẹ vẹ e rẹ sae rehọ ẹmẹrera no odibọgba mai na ze?

¹⁴ Ẹjiroro buobu e riẹ nọ ma rẹ rọ ta usiuwoma no uwou ruọ uwou. Ẹsikpobi nọ ma nya bru ohwo evaọ uwou riẹ, yọ ubi uzẹme Ikereakere na ma be daoma kọ na. Ẹkwoma eruo izihebro yọ ame ma be gwọlọ ku họ iẹe na. Ẹmẹrera yọ ubi na u bi wo owọ, keme Pọl o kere nọ: “Ẹkọ mẹ kọe, Apọlọs o te ku ame họ, rekọ Ọghẹnẹ o ru rie i ro.” (1 Ahwo Kọrint 3:6) Fikiere, joma ruabọhọ ‘kọ je ku ame họ,’ avọ imuẹro inọ Jihova ‘o ti ru ei rro.’

15, 16. Fikieme ma je zihe kpohọ iwou ahwo kẹse kẹse?

¹⁵ Ma bi ru iruo etausiuwoma keme uzuazọ ahwo e rrọ ọza. Ẹkwoma usiuwoma ota, ma rẹ sai siwi oma mai gbe ahwo nọ a be gaviezọ kẹ omai. (1 Timoti 4:16) Otẹrọnọ ma riẹ nnọ uzuazọ ohwo jọ o rrọ ọza, kọ ẹsiẹvo jọ ọvo ma rẹ daoma siwi iei avọ oma eho? Vievie! Nọ u kpomahọ esiwo na, ma rẹ daoma weze kpohọ iwou ahwo kẹse kẹse. Eyero o re dhe enwenwene. Ohwo nọ ọ gaviezọ ẹsejọ họ fiki eware nọ i bu rie abọ hrọ, oke ofa o rẹ sai noi eva ze re ọ gaviezọ ovuẹ Ebaibol na. Omọfa uviuwou na ọ sae nya bru omai ze nọ ma te kporo ẹthẹ, yọ oyena o rẹ sai su kpohọ ẹmeọta-kugbe Ebaibol.

¹⁶ Orọnikọ eyero rai ọvo o re nwene he, uruemu ahwo o rẹ sai nwene re. Wọhọ oriruo, edada uwhu ohwo nọ a you o rẹ sae lẹliẹ ohwo gaviezọ kẹ ovuẹ Uvie na. Ma gwọlọ sasa ohwo otiọye na oma, ru iei riẹ kpahe ẹgwọlọ abọ-ẹzi riẹ, je dhesẹ epanọ ọ sai ro woi tobọ.—Matiu 5:3, 4.

17. Eme họ ẹjiroro nọ ọ mai wuzou nọ ma be rọ ta usiuwoma?

¹⁷ Ẹjiroro nọ ọ mai wuzou nọ ma be rọ ta usiuwoma no uwou ruọ uwou hayo wabọ evaọ abọfa odibọgba Oleleikristi na họ isiuru nọ ma rọ gwọlọ ru amọfa riẹ odẹ Jihova. (Ọnyano 9:16; Olezi 83:18) Ẹvẹ o rrọ oware erere te nọ iruo usiuwoma ota mai na i te fi obọ họ kẹ ahwo nọ a you uzẹme gbe ẹrẹreokie zihe ruọ enọ e be kẹ Jihova ujiro! Ọso-ilezi na ọ so nọ: “Whai emoha na gbe ighele emetẹ na te ekpako na te emaha na! Jọ a jiri odẹ ỌNOWO na, keme odẹ riẹ ovo họ onọ o mae ro; oruaro riẹ u kpehru vi akpọ gbe odhiwu.”—Olezi 148:12, 13.

Usiuwoma Ota O rẹ Kẹ Omai Irere

18. Ẹvẹ ma bi ro wo erere no iruo usiuwoma ota na ze?

¹⁸ Iruo ọtausiuwoma nọ ma re ru o rẹ kẹ omai irere evaọ idhere sa-sa. Usiuwoma na nọ ma rẹ wọ no uwou ruọ uwou u bi fi obọ họ kẹ omai bọ omaurokpotọ, maero nọ ahwo a gbẹ rọ edhere ẹwo dede omai rehọ họ. Re ma jọ emamọ etausiuwoma, o gwọlọ nọ ma rẹ jọ wọhọ Pọl, ọnọ o “zihe ruọ oghẹrẹ eware kẹ ahwo kpobi, re [ọ] ruẹse siwi ahwo jọ.” (1 Ahwo Kọrint 9:19-23) Eware nọ ma rọ ẹro ruẹ no evaọ odibọgba na i bi fi obọ họ kẹ omai ma ẹme mai te. Ẹkwoma ẹro nọ ma rẹ rọ so Jihova gbe eme mai nọ ma rẹ riẹ salọ, ma sai fi ohrẹ Pọl họ iruo, onọ o ta nọ: “Jọ ẹme rai ọ vọ avọ aruoriwo, jẹ hẹ mere wọhọ uwhei kẹse kẹse, re wha riẹ epanọ ohwo o re yo kẹ ohwo.”—Ahwo Kọlọsi 4:6.

19. Ẹvẹ ẹzi ọfuafo na o bi ro fi obọ họ kẹ etausiuwoma?

¹⁹ Iruo usiuwoma ota na e be jẹ wọ omai rẹro so ẹzi ọfuafo Ọghẹnẹ. (Zekaraya 4:6) U re ru nọ ubi ẹzi na—“uyoyou, oghọghọ, udhedhẹ, uye oruẹ krẹkri, oma-onyẹ, ewoma, orọwọ, oma-urokpotọ, oma-oyọrọ”—u re ro dhesẹ oma via evaọ odibọgba mai. (Ahwo Galesha 5:22, 23) U re kpomahọ oghẹrẹ nọ ma re yeri kugbe ahwo keme oma nọ ma re fihọ otọ kẹ ekpakpọ ẹzi na u re fi obọ họ kẹ omai dhesẹ uyoyou, wo oghọghọ jẹ jọ enọ i re ru udhedhẹ, ru omai bọ uye-oruẹ krẹkri jẹ jọ wowou, ru omai dhesẹ ewoma avọ ẹrọwọ, je ru omai dhesẹ ẹwolẹ gbe oma-oyọrọ eva okenọ ma tẹ be ta usiuwoma na.

20, 21. Eghale gbe irere jọ vẹ e rrọ owhreze nọ a rẹ jọ kẹse kẹse wọhọ etausiuwoma?

²⁰ Oghale ofa nọ u bi te omai wọhọ etausiuwoma họ, u re ru omai dhesẹ ororokẹ viere. Nọ ahwo a tẹ fodẹ ebẹbẹ rai—ẹyao, iruo nọ a wo ho, edawọ nọ i bi no uviuwou rai ze—ma re dhesẹ oma nọ ma riẹ vi ai hi rekọ ma rẹ rehọ eme no Ikereakere na ze rọ bọ ae ga jẹ sasa ae oma. Ma wo ọdawẹ kẹ ahwo nọ a wuhu iroro rai di no evaọ abọ-ẹzi rekinọ o wọhọ nọ a wo uyoyou kẹ ẹrẹreokie. (2 Ahwo Kọrint 4:4) Ẹvẹ oghale riẹ o rro te re ma fi obọ họ kẹ ahwo nọ a ‘wo eva ezi kpahe uzuazọ ibẹdẹ bẹdẹ’!—Iruẹru 13:48.

²¹ Abọ nọ ma re wo ẹsikpobi evaọ iruo odibọgba na u bi fi obọ họ kẹ omai tẹrovi eware abọ-ẹzi. (Luk 11:34) Oyena u ghine wuzou gaga, keme o gbẹ rrọ ere he ma sai kie kẹ edawọ efe ole nọ e da akpọ inẹnẹ fia na. Jọn ukọ na ọ ta udu họ Ileleikristi awọ inọ: “Wha you akpọ na hayo eware nọ e rọ eva akpọ na ha. Re ohwo jọ o te you akpọ na, uyoyou Ọsẹ na o riẹ eva ha. Keme eware kpobi nọ e rọ eva akpọ na, urusio uwo, gbe urusio ibiaro gbe eheri uzuazọ, o rọ orọ Ọsẹ na ha rekọ yọ o rọ akpọ na. Akpọ na avọ urusio riẹ e rẹ te vrẹ, rekọ ohwo nọ o re ru oreva Ọghẹnẹ ọ rẹ jọ bẹdẹ.” (1 Jọn 2:15-17) Owhreze nọ ma rẹ jọ kẹse kẹse wọhọ etausiuwoma evaọ iruo Olori na u re fi obọ họ nọ ma gbe ro you akpọ na ha.—1 Ahwo Kọrint 15:58.

Koko Efe obọ Odhiwu

22, 23. (a) Didi efe etausiuwoma Ileleikristi a bi koko họ? (b) Ẹvẹ uzoẹme n’otha na u ti ro fi obọ họ kẹ omai?

²² Iruẹru ajọwha usiuwoma ota Uvie na e rẹ wha irere ebẹdẹ bẹdẹ ze. Jesu o dhesẹ onana via nọ ọ ta nọ: “Wha kọ okọ akpọ na kẹ oma rai hi, oria nọ ehẹhẹ gbe ẹgbẹomuo e jẹ rahae gbe enọ iji erẹ tọ lafiẹ a tho, rekọ kọ okọ obọ odhiwu kẹ oma ra, oria nọ, ehẹhẹ gbe ẹgbẹomuo ọvuọvo e jẹ raha ae he jegbe nọ iji e rẹ tọ lafiẹ i tho ho. Keme oria nọ okọ ra o rọ, etẹe eva ra e rẹ jọ re.”—Matiu 6:19-21.

²³ Joma ruabọhọ ekoko efe obọ odhiwu, avọ ovuhumuo inọ uvẹ ọghọ ovo nọ o rro vi Jihova Olori Osu na nọ ma rẹ jọ Isẹri riẹ o rrọ họ. (Aizaya 43:10-12) Nọ ma bi ru iruo mai wọhọ egbodibo Ọghẹnẹ na, o rẹ sae jọ omai oma wọhọ aye Oleleikristi jọ nọ ọ vrẹ ikpe 90 no, ọnọ ọ ta kpahe ikpe buobu nọ ọ rọ gọ Ọghẹnẹ no inọ: “Evaọ kabọ kabọ me yere Jihova kẹ ithihakọ nọ o dhesẹ kẹ omẹ no evaọ ikpe nana kpobi na, yọ mẹ lẹ gaga inọ ọ jọ Ọsẹ oyoyou mẹ bẹdẹ bẹdẹ.” Ma te rri usu mai kugbe Ọghẹnẹ ghare epaọ ọvo na re, ababọ avro ma te daoma ru iruo usiuwoma ota na vọvọ. Uzoẹme n’otha na u ti fi obọ họ kẹ omai ruẹ epanọ ma sai ro ru iruo odibọgba mai na vọvọ.

Ẹvẹ Whọ te k’Uyo?

• Fikieme ma je ru iruo ọtausiuwoma?

• Eme whọ rẹ sae ta kpahe iruo etausiuwoma oke anwae gbe erọ ọgbọna?

• Fikieme ma je bi se iseri no uwou ruọ uwou?

• Oghẹrẹ vẹ who bi ro wo erere no eruo iruo ọtausiuwoma na ze?

[Iwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 7]

Etausiuwoma wọhọ Filip avọ emetẹ riẹ a wo ibe ọgbọna rai nọ e be ghọghọ

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 11]

Irere vẹ whẹ omara who bi wo nọ whọ be vuẹ amọfa emamọ usi na?