Ẹgwọlọ Evawere

UMUTHO ikpe jọ nọ e vrẹ, a nọ ahwo evaọ France, Germany, Great Britain, gbe United States nọ: “Eme o rẹ gwọlọ re whọ were eva?” Evaọ usu ahwo nọ a kiẹ riwi na, ahwo 89 evaọ udhusoi kpobi a ta nnọ o rẹ gwọlọ omokpokpọ; ahwo 79 evaọ udhusoi a fodẹ emamọ orọo hayo usu; ahwo 62 evaọ udhusoi a riẹ obọ họ evawere nọ ọyewọ o re wo; yọ ahwo 51 evaọ udhusoi a roro nnọ re ohwo o wo evawere o gwọlọ emamọ iruo. Yọ dede nọ ahwo buobu a vuhumu nọ ugho o rẹ kẹ imuẹro evawere he, u mu ahwo 47 evaọ udhusoi enọ a nọ na ẹro inọ ugho o rẹ kẹ ae evawere. Eme eware nọ e be ghinẹ via i dhesẹ?

Orọ ọsosuọ, rehọ oriruo iroro nọ ahwo jọ a wo na nnọ ugho o rẹ kẹ ohwo evawere. Ọkiẹriwo ọrọ ahwo udhusoi nọ a mai fe evaọ United States o dhesẹ inọ orọnikọ ae a mai wo evawere vi ahwo edekọ họ. Ofariẹ, wọhọ epanọ ahwo nọ a wuhrẹ kpahe ẹyao iroro a ta, dede nọ ahwo buobu evaọ United States a ru efe rai bu vi enwenọ akuava no evaọ ikpe ọgba nọ e vrẹ na, a be were eva vi epanọ a jọ vẹre he. Evaọ uzẹme, iyẹrẹ jọ e ta nọ: “Evaọ etoke ọvona, unu ahwo nọ a rrọ ọkora u kpehru viere no. Emọ ikpe-ikpegbọ nọ i bi thuru whu a rehọ akuasa bu vi epaọ ọsosuọ no. Orọo-ofa o rehọ akuava bu vi epaọ ọsosuọ no.” Evaọ erẹwho 50 sa-sa, ekiotọ nọ e kiẹ sọ ugho o rẹ sae wha evawere ze a ta nnọ ugho o rẹ sae dẹ evawere he.

Ofariẹ, didi obọ eware wọhọ omokpokpọ, emamọ orọo, gbe emamọ iruo i wo kpahe evawere? Whaọ, otẹrọnọ o gbahọ nnọ ohwo o re wo eware nana re ọ tẹ were eva, kọ ẹvẹ kpahe ima ahwo buobu nọ a wo omokpokpọ họ gbe enọ e rrọ emamọ orọo ho? Kọ ẹvẹ kpahe imava orọo nọ i yẹ emọ họ gbe ezae hayo eyae kpobi nọ i wo emamọ iruo ho na? Kọ ma rẹ sae ta inọ ahwo otiọye na kpobi a sai wo evawere vievie he? Kọ evawere nọ a ta nnọ enọ i wo omokpokpọ gbe emamọ orọo enẹna a wo na u re vru mi ai otẹrọnọ uyero rai u nwene?

Kọ Ma be Gwọlọ Evawere Evaọ Oria nọ U Fo?

Ohwo kpobi ọ gwọlọ were eva. Onana u re gb’omai unu hu keme a dhesẹ Ọnọma ohwo wọhọ ‘Ọghẹnẹ evawere,’ yọ ọ ma ohwo evaọ uwoho riẹ. (1 Timoti 1:11; Emuhọ 1:26, 27) Fikiere, o thọ họ re ahwo-akpọ a gwọlọ evawere. Dede na, ahwo buobu a ruẹ no inọ re a wo evawere o wọhọ ẹsenọ ohwo o kru uwẹkpẹ—ivẹ na i re fi ohwo abọ kie lọlọhọ.

Kọ o sae jọ nọ ahwo jọ a be daoma ga hrọ evaọ ẹgwọlọ evawere? Eric Hoffer, ọgbaeriariẹ nọ o wuhrẹ kpahe oyerikugbe ahwo-akpọ, o rri nọ ere o rrọ. Ọ ta nọ: “Ẹgwọlọ evawere họ oware jọ nọ o be mae wha ababọ-evawere ze.” Oyena ghinọ uzẹme otẹrọnọ ma be gwọlọ evawere evaọ eria ethọthọ. Ma tẹ be gwọlọ evawere evaọ eria ethọthọ, ma te nya ku ẹruore-ofofe gbe idhọvẹ. Re a le efe; le odẹ gbe orro; le itee ọkwa isuẹsu, erọ okọ hayo okpodẹ; hayo ẹrria uzuazọ oriobọ gbe omawere okpakpa e rẹ wha evawere ze he. Agbẹta nọ ahwo jọ a ro dhugbe wo eriwo ọthọthọ nọ okere-ebe jọ o dhesẹ na, ọnọ ọ ta nọ: “Otẹrọnọ ma rẹ siọ evawere ba ele, ma te ruẹ umutho evawere nọ ma gwọlọ”!

Nwani fo, ọkiẹriwo nọ ma jọ emuhọ uzoẹme nana fodẹ na o te je dhesẹ inọ imane evaọ imakpe kpobi a roro inọ evawere i re no ewoma nọ a re ru kẹ amọfa je fi obọ họ kẹ ae ze. Yọ omọvo evaọ imane kpobi a ta inọ ẹrọwọ gbe omarọkẹ egagọ i wo abọ ologbo evaọ ewo evawere. U re vevẹ, u fo re ma fi ẹro h’otọ ziezi re ma riẹ oware nọ o gwọlọ re ohwo o ghine wo evawere.