Uzi Uyoyou O Rrọ Eva Rai
“Me re ti fi uzi mẹ họ eva rai, me ve kere ie fihọ udu rai.”—JERIMAYA 31:33.
1, 2. (a) Eme ma be te ta ẹme kpahe na? (b) Ẹvẹ Jihova o ro dhesẹ oma via evaọ Ugbehru Sainai?
MA JỌ izoẹme ivẹ nọ e vrẹ na wuhrẹ inọ okenọ Mosis o no ehru Ugbehru Sainai ruọ otọ, elo ọnwranwra ọrọ oruaro Jihova o no ovao riẹ ze. Ma tẹ jẹ ta ẹme kpahe ubere nọ Mosis o fihọ ovao. Enẹna joma ta ẹme kpahe oware nọ u kpomahọ eware nọ ma wuhrẹ no na, onọ u wo otọfa kẹ Ileleikristi nẹnẹ.
2 Okenọ Mosis ọ jọ ehru ugbehru na, Jihova ọ kẹ riẹ ithubro. Emọ Izrẹl nọ a kokohọ aro Ugbehru Sainai a rọ ẹro ruẹ Ọghẹnẹ nọ o dhesẹ oma via avọ idudu. “Egbrara gbe enyorie-ehru, gbe ẹgho ọlala e tẹ vọ ugbehru na ososo, edo ọgba ọ tẹ rua whawha, fikiere ọwhewhe o te mu ahwo kpobi nọ a jọ evuẹ na. . . . Iwiri e tẹ vọ ugbehru Sainai kpobi, keme ỌNOWO na ọ rehọ erae nwrotọ evaọ eva riẹ; fikiere iwiri i te bi mu kpehru wọhọ iwiri ebrerae, ugbehru na kpobi u te nyuhu gaga.”—Ọnyano 19:16-18.
3. Edhere vẹ Jihova ọ rrọ rehọ Izi Ikpe na kẹ emọ Izrẹl, kọ eme ahwo na a vuhumu?
3 Jihova ọ rehọ ẹkwoma enjẹle ta ẹme kẹ ahwo na, jẹ kẹ ai izi nọ ma riẹ wọhọ Izi Ikpe na. (Ọnyano 20:1-17) Fikiere avro ọ riẹ hẹ inọ Erumeru na ọ ginẹ kẹ izi nana. Jihova o kere izi yena fihọ ekpala-itho, itho nọ Mosis o ro fi otọ kpe okenọ ọ ruẹ inọ emọ Izrẹl a be gọ ọmọ-eruẹ oro na. Jihova ọ tẹ wariẹ kere ijaje na fihọ ekpala-itho efa. Nọ Mosis ọ jẹ wariẹ nwrotọ no ugbehru na ze evaọ orọ ọgbọna avọ ekpala-itho na, elo ọnwranwra o te no ovao riẹ ze. Ere ahwo na a te rrọ riẹ nọ izi yena i gine wo uzou gaga.—Ọnyano 32:15-19; 34:1, 4, 29, 30.
4. Fikieme Izi Ikpe na e rrọ jọ oware nọ iwuzou gaga?
4 A fi ekpala-itho ivẹ nọ a kere Izi Ikpe na họ evaọ etehe ọvọ na eva oria Ọrẹri Erẹri uwou-udhu egagọ na, uwhremuna a te fi ai họ etẹmpol na. Izi nọ e jọ ekpala-itho na e jọ ehri ọrọ ọvọ Uzi Mosis na, e tẹ jẹ jọ otọhotọ kẹ edhere nọ Ọghẹnẹ o ti ro su orẹwho Izrẹl. E kẹ imuẹro inọ Jihova o je yerikugbe ugogo ahwo nọ ọ salọ wọhọ idibo riẹ.
5. Idhere vẹ izi nọ Ọghẹnẹ ọ kẹ emọ Izrẹl na i ro dhesẹ uyoyou riẹ via?
5 Izi yena i dhesẹ eware buobu via kpahe Jihova, maero kọ uyoyou nọ o wo kẹ idibo riẹ. Rọkẹ ahwo nọ a koko i rai, a rẹ ruẹ obọ okẹ nọ u woma te izi na ha! Ọwena-isukulu jọ o kere nọ: “Notọ avọ otọ ze je rite inẹnẹ, ohwo-akpọ ọ re kẹ izi uruemu evuevo . . . nọ e rẹ sai fo kẹle, kabikọ nọ i re woma te hayo woma vi izi ikpe Ọghẹnẹ na ha.” Jihova ọ ta kpahe Uzi Mosis na soso nọ: “Otẹrọnọ wha re ghine yo uru mẹ je koko ọvọ mẹ, wha rẹ te jọ efe-agheghọ rọ kẹ omẹ eva udevie erẹwho na kpobi; keme akpọ na kpobi ọ mẹ, wha rẹ te jọ rọ kẹ omẹ wọhọ uvie izerẹ gbe orẹwho Ọrẹri.”—Ọnyano 19:5, 6.
Uzi nọ A Kere Fihọ Udu Rai
6. Uzi vẹ u wo aghare vi izi nọ a kere fihọ ekpala-itho?
6 Ẹhẹ, izi Ọghẹnẹ yena i wo aghare ologbo. Dede na, kọ whọ riẹ nọ Ileleikristi nọ a wholo na a wo oware jọ nọ o ghare vi izi nọ a kere fihọ ekpala-itho? Jihova ọ ta nọ ọ rẹ te re-ọvọ ọkpokpọ kugbe orẹwho Izrẹl, onọ u wo ohẹriẹ no ọvọ Uzi na. Ọ ta nọ: “Me re ti fi uzi mẹ họ eva rai, me ve kere ie fihọ udu rai.” (Jerimaya 31:31-34) Jesu, nọ ọ rrọ Obruthe ọvọ ọkpokpọ na o kere obe izi fi họ otọ kẹ ilele riẹ hẹ. Ọ rehọ ẹkwoma eware nọ o wuhrẹ je ru fi izi Jihova họ iroro gbe udu ilele riẹ.
7. Amono a kake rehọ “uzi Kristi na” kẹ, kọ amono a kwoma gba ai uwhremu na?
7 A se uzi nana nọ “uzi Kristi na.” Orẹwho abọ-ẹzi, ‘Izrẹl Ọghẹnẹ’ a kake rehọ uzi nana kẹ orọnikọ Izrẹl abọ-iwo nọ o jọ emọ-uyẹ Jekọp ho. (Ahwo Galesha 6:2, 16; Ahwo Rom 2:28, 29) Ileleikristi nọ a rehọ ẹzi wholo họ ahwo nọ a ru Izrẹl Ọghẹnẹ na via. Nọ oke o be nyaharo na, “otu obuobu” nọ a gwọlọ gọ Jihova a te ti ku oma gbe ai no erẹwho akpọ na kpobi ze. (Eviavia 7:9, 10; Zekaraya 8:23) Wọhọ “uthuru ọvo” nọ ọ rrọ otọ ẹruọsa “othuru igodẹ ọvo,” itu ivẹ nana a dede “uzi Kristi na” rehọ jẹ kẹe uvẹ re o kpọ iruẹru rai kpobi.—Jọn 10:16.
8. Ẹvẹ Uzi Mosis na u ro wo ohẹriẹ no uzi Kristi na?
8 Wo ohẹriẹ no Izrẹl abọ-iwo nọ a yẹ fihọ otọ Uzi Mosis na, iroro obọrai Ileleikristi a rọ salọ nọ a rẹ jọ otọ uzi Kristi na, u muẹme he sọ oria ofa a jọ yẹ ai hayo oghẹrẹ uyẹ ofa a noze. A wuhrẹ kpahe Jihova avọ idhere riẹ jẹ gwọlọ nọ a re ru oreva riẹ. Fikinọ a wo uzi Ọghẹnẹ evaọ “eva rai” wọhọ ẹsenọ a “kere ie fihọ udu rai,” Ileleikristi nọ a wholo na a bi yo ẹme kẹ Ọghẹnẹ orọnikọ fikinọ ọ rẹ sae kẹ ai uye nọ a tẹ ghẹmeeyo ọvo ho; yọ orọnikọ fikinọ u t’erai te eruo ọvo a bi ro yo ẹme kẹe gbe he. Ẹmeoyo rai ọ roma hwa oware ofa nọ o mai wuzou yọ epọvo na ahwo nọ a rrọ utu igodẹ efa na a bi yo ẹme fiki uzi Ọghẹnẹ nọ o rrọ eva rai.
Izi nọ E r’Oma Hwa Uyoyou
9. Ẹvẹ Jesu o ro dhesẹ nọ uyoyou họ ugogo oware nọ o rrọ emu izi Jihova?
9 A rẹ sae rehọ ẹme ọvo se oware nọ o rrọ emu izi gbe ijaje Jihova: uyoyou. Ere o rrọ no otọ avọ otọ ze, yọ oye o te gbẹ jọ ugogo abọ nọ ọ mai wuzou evaọ egagọ efuafo. Nọ a nọe kpahe ujaje nọ o mae rro evaọ Uzi na, Jesu ọ kuyo nọ: “Whọ rẹ rehọ eva ra kpobi, gbe ẹzi ra kpobi, gbe iroro ra kpobi, you Ọnowo na Ọghẹnẹ ra.” O rọ avivẹ họ: “You omọfa epanọ who you oma ra.” Kẹsena ọ tẹ ta nọ: “Eva ijaje ivẹ enana uzi na soso gbe eruẹaro na ehwa e.” (Matiu 22:35-40) Jesu ọ rehọ ere dhesẹ nọ orọnikọ Izi Ikpe na ọvo e r’oma hwa uyoyou ho rekọ te Ikereakere Hibru na soso.
10. Ẹvẹ ma rọ riẹ nọ uyoyou họ ehri uzi Kristi na?
10 Kọ ehri uzi nọ o rrọ udu Ileleikristi na o roma hwa uyoyou nọ ma wo kẹ Ọghẹnẹ gbe erivẹ re? Ee! Uyoyou udidi nọ a re wo kẹ Ọghẹnẹ, gbe uzi okpokpọ họ ugogo oware nọ uzi Kristi na u dikihẹ kẹ—onọ Ileleikristi a re ro wo uyoyou oma-olahiẹ kẹ ohwohwo. A re you ohwohwo wọhọ epanọ Jesu o you ilele riẹ na, ọ rehọ unevaze si obọ no uzuazọ riẹ fiki egbẹnyusu riẹ. O wuhrẹ ilele riẹ nọ a you Ọghẹnẹ re a je you ohwohwo wọhọ epanọ o you rai na. Obọdẹ uyoyou nọ a re dhesẹ kẹ ohwohwo họ ugogo oware nọ a sai ro vuhu Ileleikristi uzẹme. (Jọn 13:34, 35; 15:12, 13) Jesu o tube wuhrẹ ai nọ a you ewegrẹ rai.—Matiu 5:44.
11. Ẹvẹ Jesu o ro dhesẹ uyoyou kẹ Ọghẹnẹ gbe ahwo-akpọ?
11 Jesu o fi oriruo ọgbagba hotọ kpahe epanọ a re ro dhesẹ uyoyou. Wọhọ omama ẹzi oride evaọ obọ odhiwu, ọ jẹ uvẹ na rehọ re ọ wha oreva Ọsẹ riẹ haro evaọ otọakpọ. U te no uzuazọ riẹ nọ o si obọ no re amọfa a ruẹsi wo uzuazọ ibẹdẹ bẹdẹ no, o dhesẹ kẹ ahwo epanọ u fo nọ a re yeri uzuazọ. Ọ jọ avọ omurokpotọ, wowou, je wo ororokẹ, o te je fi obọ họ kẹ ahwo nọ a jọ ọkora gbe otu nọ a kienyẹ. O wuhrẹ “ẹme uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ,” je fi obọ họ kẹ amọfa re a nyaze te riẹ Jihova ababọ-eriosehọ.—Jọn 6:68.
12. Fikieme a sae rrọ ta nọ uyoyou nọ ma wo kẹ Ọghẹnẹ gbe erivẹ e jẹhọ ohwohwo?
12 Evaọ uzẹme, uyoyou nọ ma wo kẹ Ọghẹnẹ gbe erivẹ e jẹhọ ohwohwo. Jọn ukọ na ọ ta nọ: “Uyoyou họ o rọ Ọghẹnẹ, . . . Re ohwo jọ ọtẹta nọ, ‘Me you Ọghẹnẹ,’ o te mukpahe omoni riẹ, ọyena yọ ọterue, keme ọnọ o you omoni riẹ hẹ, ọnọ ọ rẹ ruẹ, ọsai you Ọghẹnẹ hẹ, ọnọ ọ rẹ ruẹ hẹ.” (1 Jọn 4:7, 20) Jihova họ ehri uyoyou. Uyoyou o rẹ wọe ru oware kpobi. Ma be sai dhesẹ uyoyou fikinọ uwoho riẹ a rọ ma omai. (Emuhọ 1:27) Nọ ma te bi dhesẹ uyoyou kẹ erivẹ mai, yọ uyoyou Ọghẹnẹ ma bi dhesẹ na.
Re A You họ re A Yo-Ẹme
13. Otẹrọnọ ma re you Ọghẹnẹ, eme ma rẹ kaki ru hrọ?
13 Ẹvẹ ma sai ro you Ọghẹnẹ nọ ma rẹ sae ruẹ hẹ? Ẹriẹ nọ ma rẹ riẹe họ owojẹ ọsosuọ nọ o mai wuzou. Ma sai gine you hayo fi eva họ ọrara ha. Oyejabọ nọ Ẹme Ọghẹnẹ ọ rọ ta udu họ omai awọ nọ ma daoma riẹ Ọghẹnẹ ẹkwoma Ebaibol na nọ ma re se, olẹ, gbe oma ukugbe ahwo nọ a riẹ riẹe no, nọ a you rie. (Olezi 1:1, 2; Ahwo Filipai 4:6; Ahwo Hibru 10:25) Ikereakere Usiuwoma ene na i wuzou gaga keme i dhesẹ oghẹrẹ ohwo nọ Jihova ọ rrọ wọhọ epanọ a jọ uzuazọ Jesu Kristi gbe odibọgba riẹ ruẹ na. Isiuru nọ ma gwọlọ ro yoẹme Kẹ Ọghẹnẹ jẹ raro kele ekwakwa-aghae riẹ e rẹ rro haro nọ ma tẹ riẹe je wo edẹro kẹ uyoyou nọ o dhesẹ kẹ omai no. Ẹhẹ, ẹmeoyo họ uyoyou nọ ma re wo kẹ Ọghẹnẹ.
14. Fikieme ma sae rọ ta nọ izi Ọghẹnẹ e rrọ owha ogbẹgbẹdẹ hẹ?
14 Nọ ma te you ohwo, ma rẹ riẹ oware nọ o rẹ were iẹe gbe onọ o rẹ dhae eva, yọ ere ma re ro lele iei yeri. Ma rẹ gwọlọ ru ahwo nọ ma you eva dha ha. Jọn ukọ na o kere nọ: “Uyoyou Ọghẹnẹ ona, nnọ ma re koko ijaje riẹ. Whaọ ijaje riẹ erọ owha ogbẹgbẹdẹ hẹ.” (1 Jọn 5:3) Ijaje riẹ e rrọ owha ogbẹgbẹdẹ hẹ yọ i bu hrọ gbe he. Uyoyou o rẹ kpọ idhere mai. U du gwọlọ nọ izi e rẹ vọ omai uzou nọ e rẹ kpọ oware kpobi nọ ma bi ru hu; uyoyou nọ ma wo kẹ Ọghẹnẹ o rẹ kpọ omai. Izi Ọghẹnẹ e rrọ owha ogbẹgbẹdẹ hẹ, keme ma re wo evawere nọ ma tẹ be gbodibo kẹ ahwo nọ ma gine you. Nọ ma te you Ọghẹnẹ, o rẹ jọ evawere kẹ omai re ma ru oreva riẹ. Ere ma re ro wo ọjẹrehọ Ọghẹnẹ, je wo erere kẹ oma obọmai, ekpọvio riẹ e rẹ kẹ omai erere ẹsikpobi.—Aizaya 48:17.
15. Eme ọ te wọ omai raro kele Jihova? Ru ei vẹ.
15 Uyoyou nọ ma re wo kẹ Ọghẹnẹ o rẹ wọ omai raro kele ekwakwa-aghae riẹ. Nọ ma te you ohwo, uruemu riẹ u re si omai uru yọ ma rẹ gwọlọ raro kele iei. Roro kpahe usu nọ Jihova gbe Jesu a wo. A jọ kugbe evaọ obọ odhiwu ẹsejọhọ te ima-idu ikpe buobu. Uyoyou udidi o jọ udevie rai. Jesu o tho Ọsẹ obọ odhiwu riẹ gbagba te epanọ ọ sae rrọ ta kẹ ilele riẹ nọ: “Ọ nọ ọ ruẹ omẹ ọ ruẹ Ọsẹ na.” (Jọn 14:9) Nọ ma bi wuhrẹ je dhesẹ ovuhumuo kẹ Jihova avọ Ọmọ riẹ na, oma o be wọ omai re ma jọ wọhọ ae omarai. Uyoyou nọ ma re wo kẹ Jihova, avọ obufihọ ẹzi ọfuafo na u ti fi obọ họ kẹ omai ‘siọ uruemu anwae ba, ma vẹ jẹ whẹ uruemu okpokpọ họ oma.’—Ahwo Kọlọsi 3:9, 10; Ahwo Galesha 5:22, 23.
Uyoyou nọ O Rrọ Iruo
16. Ẹvẹ ma sae rọ rehọ ẹkwoma iruo usiuwoma ota mai gbe ahwo owuhrẹ na dhesẹ uyoyou nọ ma wo kẹ Ọghẹnẹ gbe erivẹ?
16 Wọhọ Ileleikristi, ma re ru re uyoyou nọ ma wo kẹ Ọghẹnẹ gbe erivẹ o wọ omai wo abọ evaọ iruo usiuwoma ota Uvie na gbe ilele-iruo. Evaọ ere oruo yọ ma bi ru eva were Jihova Ọghẹnẹ, “Ọnọ ọ guọlọ re ahwo kpobi a wo usiwo, re a ze te riẹ uzẹme na.” (1 Timoti 2:3, 4) Ma sae rehọ ere oruo wo oghọghọ nọ ma bi ro fi obọ họ kẹ amọfa kere uzi Kristi na fihọ udu rai. Yọ eva e rẹ jẹ were omai gaga re ma ruẹ nọ a bi nwene uruemu rai je dhesẹ ekwakwa-aghae Jihova Ọghẹnẹ via. (2 Ahwo Kọrint 3:18) Uzẹme, obọ nọ ma re fihọ kẹ ae re a nyaze te riẹ Ọghẹnẹ họ okẹ nọ o mae ghare nọ ma rẹ sae kẹ amọfa. Ahwo nọ a jẹ usu Jihova rehọ a rẹ sae reawere usu yena bẹdẹ bẹdẹ.
17. Fikieme o jẹ rrọ oware areghẹ re ma wo uyoyou kẹ Ọghẹnẹ gbe erivẹ ukpenọ ma re kie lele urusio ekwakwa efe?
17 Ma be rria akpọ nọ a jọ rri ekwakwa efe ghaghae, je bi tube kie lele ai. Ghele na, ekwakwa efe e rẹ sae jọ bẹdẹ bẹdẹ hẹ. A rẹ sai tho ai, hayo e rẹ sai mu-egbẹ. (Matiu 6:19) Ebaibol na e vẹvẹ omai unu nọ: “Akpọ na avọ urusio riẹ e rẹ te vrẹ, rekọ ohwo nọ o re ru oreva Ọghẹnẹ ọ rẹ jọ bẹdẹ.” (1 Jọn 2:16, 17) Ẹhẹ, Jihova ọ te jọ bẹdẹ bẹdẹ, yọ ere o te jọ kẹ ahwo nọ a you rie jẹ be gọe re. Fikiere, kọ o gbẹ mae rrọ oware areghẹ re ma bọ uyoyou mai ga kẹ Ọghẹnẹ gbe ahwo ukpenọ ma re le eware akpọ na, nọ e rẹ maki woma kẹhẹ ubroke e rẹ jọ?
18. Ẹvẹ imishọnare jọ o ro dhesẹ uyoyou oma-olahiẹ?
18 Ahwo nọ a bi le uyoyou a be wha ujiro se Jihova. Roro kpahe Sonia oniọvo ọmọtẹ nọ o kpohọ iruo imishọnare evaọ Senegal. O wuhrẹ Ebaibol na kugbe aye jọ nọ a re se Heidi, ọnọ ọzae riẹ nọ ọ rrọ ukoko ho ọ whẹ ẹyao HIV họ. Nọ ọzae riẹ o whu no, Heidi ọ tẹ họ-ame, rekọ u kri hi ẹyao riẹ ọ tẹ ga te epanọ a rọ wọe kpohọ ẹsipito fikiọ AIDS. Sonia ọ ta nọ: “Ahwo nọ a rrọ ẹsipito na ru iruo a ru epanọ a rẹ sae daoma te kpobi, rekọ a bu hu. A tẹ jọ ukoko na zizie ahwo unevaze re a rẹro te ẹgwọlọ riẹ evaọ ẹsipito na. Eva aso avivẹ, mẹ jọ uto eva akotọ ehwa riẹ je fi obọ họ rẹro tei bẹsenọ o ro whu. Edọkita nọ o wuzou etẹe ọ ta nọ: ‘Ẹbẹbẹ ologbo nọ ma be jọ etenẹ wo họ makọ imoni ohwo dede a rẹ dhẹ se iẹe ba nọ a tẹ nwane riẹ no o wo AIDS. Fikieme whẹ nọ avọ ohwo nana nọ wha fioma ha, wha no orẹwho ovo ze he, je tube wo ovioma ovo ho whọ rọ rọwo nọ who re fi oma ra họ ọza otiọna?’ Mẹ ta kẹe nọ rọkẹ omẹ, Heidi ọ jọ oniọvo mẹ wọhọ ẹsenọ ọsẹgboni ọvona o yẹ omai imava. Fiki usu mẹ kugbe Heidi, ọnọ ọ wọhọ oniọvo mẹ, o jọ oware evawere kẹ omẹ re mẹ rẹro tei.” U woma kẹhẹ, Sonia ọ ruẹ uye ẹyao ovuovo ho rono uyoyou nọ ọ rọ daoma rẹrote Heidi.
19. Nọ ma wo uzi Ọghẹnẹ evaọ udu mai no na, uvẹ eme ma re ro ru iruo vọvọ?
19 A rẹ sae jọ udevie idibo Jihova ruẹ iriruo buobu erọ uyoyou oma-olahiẹ. U wo obe izi jọ nọ a kere fi họ otọ nọ a re ro vuhu idibo Ọghẹnẹ nẹnẹ hẹ. Ukpoye, ma be ruẹ orugba eme nọ a kere fihọ Ahwo Hibru 8:10: “O nana họ ọvọ nọ mẹ avọ uwou Izrẹl a gbẹ te ria nọ edẹ eyena evrẹ no, ere Ọnowo na ọ tae: me re ti fi ijaje mẹ họ eva iroro rai, me ve ti kere ai họ eva eva rai, mẹ vẹ te jọ Ọghẹnẹ rai, a vẹ te jọ ahwo mẹ.” Joma ruabọhọ rri uzi uyoyou nọ Jihova o kere fihọ omai udu na ghaghae, re ma rehọ uvẹ kpobi dhesẹ uyoyou.
20. Fikieme uzi Kristi na o rọ rrọ ukuoriọ nọ u wo ibe he?
20 Oghọghọ riẹ o rro kẹhẹ re ma gọ Ọghẹnẹ kugbe inievo akpọ-soso nọ i bi dhesẹ uyoyou! Ahwo nọ a wo uzi Kristi na evaọ udu rai a be reawere ukuoriọ nọ u wo ibe he evaọ akpọ nana nọ ọ kare uyoyou na. Orọnikọ a be reawere uyoyou Jihova ọvo ho, rekọ a be jẹ wereva gaga fiki ọgbakugbe uyoyou nọ o rrọ udevie okugbe inievo na. “Ẹvẹ uwoma je fo te re inievo i wo ọriakugbe ọvo!” Dede nọ Isẹri Jihova a rrọ erẹwho sa-sa, be jẹ erọunu sa-sa, je no uyẹ sa-sa ze, a be reawere okugbe egagọ nọ u wo ibe he. Okugbe nana ọ be wha aruoriwo Jihova ze. Ọnọ ọ so ilezi na o kere nọ: “Etẹe [udevie ahwo nọ uyoyou o whẹgbe] ỌNOWO o je guọvunu oghale uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ.”—Olezi 133:1-3.
Kọ Whọ Sae k’Uyo?
• Ẹvẹ Izi Ikpe na i wuzou te?
• Eme họ izi nọ a kere fihọ udu?
• Abọ vẹ uyoyou u wo evaọ “uzi Kristi na”?
• Idhere vẹ ma sai ro dhesẹ uyoyou kẹ Ọghẹnẹ gbe erivẹ?
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 15]
A kere izi fihọ ekpala-itho kẹ emọ Izrẹl
[Iwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 16]
Ileleikristi a wo izi Ọghẹnẹ evaọ udu rai
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 18]
Sonia avọ ọmọtẹ obọ Senegal eva okokohọ ubrotọ ọrọ 2004