Nọ Whọ Re Rọo Ho Na, Rọ Uzuazọ Ra Ru Iruo Ziezi
“Ọnọ ọ sae rehọ iẹ e, ọ rehọ.”—MAT. 19:12.
1, 2. (a) Ẹvẹ Jesu, Pọl, gbe amọfa a rri uzuazọ seba-ẹrọo? (b) Fikieme ma sae rọ ta nọ orọnikọ ohwo kpobi nọ ọ rọo ho ọye o wo okẹ na ha?
ORỌO yọ ovo jọ evaọ usu ekẹ nọ e mae ghare nọ Ọghẹnẹ ọ rọ kẹ ahwo-akpọ. (Itẹ 19:14) Ghele na, Ileleikristi buobu nọ e rọo ho a be reawere uzuazọ. Harold, oniọvo-ọmọzae nọ ọ re rọo ẹdẹvo ho nọ ọ rrọ ikpe 95 ọ ta nọ: “Dede nọ o rẹ were omẹ re mẹ jọ kugbe amọfa re me je zizie ai ziọ uwou mẹ, mẹ rẹ jọ goli hi nọ mẹ ọvo mẹ tẹ rrọ uwou. Me roro inọ a rẹ sae ginẹ ta inọ me wo okẹ seba-ẹrọo.”
2 Evaọ uzẹme, Jesu Kristi avọ Pọl ukọ na a ta inọ orọo avọ seba-ẹrọo yọ okẹ nọ u no obọ Ọghẹnẹ ze. (Se Matiu 19:11, 12; 1 Ahwo Kọrint 7:7.) Rekọ, orọnikọ ohwo kpobi nọ ọ rọo ho ọ ginẹ gwọlọ iẹe ere he. Ẹsejọ o rẹ jọ bẹbẹ re ohwo ọ ruẹ ohwo nọ o kiehọ iẹe oma. Hayo nọ otujọ a rọo te ikpe jọ no, orọo rai o tẹ fa hayo ọrivẹ-orọo rai o te whu. Nọ o rrọ ere na, oghẹrẹ vẹ seba-ẹrọo o sae rọ jọ okẹ? Kọ ẹvẹ Ileleikristi nọ e rọo ho a sae rọ rehọ uzuazọ rai ru iruo ziezi?
Okẹ Obọdẹ
3. Didi eware Ileleikristi nọ e rọo ho a be reawere rai?
3 Ohwo nọ ọ re rọo ho o re wo oke gbe ufuoma vi ọnọ ọ rọo no. (1 Kọr. 7:32-35) Onana o rẹ kẹe uvẹ roma kẹ abọ sa-sa ọrọ odibọgba na, dhesẹ uyoyou kẹ amọfa, je si kẹle Jihova ziezi. Fiki onana, Ileleikristi jọ a ruẹ erere nọ ọ rrọ uzuazọ seba-ẹrọo no, a tẹ gbae mu inọ ere a re ru, o tẹ make rọnọ evaọ imikpe jọ. Amọfa a gwọlọ inọ a rẹ rọo vẹre, rekọ nọ eware i nwene, a tẹ roma totọ roro kpahe uyero rai jẹ ruẹ inọ avọ obufihọ Jihova, a rẹ sae jọ ere. Fikiere a tẹ kpairoro vrẹ orọo.—1 Kọr. 7:37, 38.
4. Fikieme Ileleikristi nọ e rọo ho a rọ riẹ inọ a rẹ sai ru iruo Ọghẹnẹ?
4 Ileleikristi nọ e rọo ho a riẹ inọ re ohwo ọ jọ ghaghae kẹ Jihova avọ ukoko riẹ, orọnikọ ọ rẹ rọo tao ho. Ọghẹnẹ o you ohwo kpobi. (Mat. 10:29-31) Uvumọ ohwo hayo uvumọ oware o rẹ sae hẹriẹ omai no uyoyou Ọghẹnẹ hẹ. (Rom 8:38, 39) T’oma rọo t’oma rọo ho, ma riẹ inọ ma rẹ sai ru iruo Ọghẹnẹ.
5. Eme o gwọlọ re ohwo o wo erere vọvọ no uzuazọ seba-ẹrọo ze?
5 Dede na, wọhọ epanọ ohwo nọ o wo okẹ ile-esuọ hayo orọ aruọzaha ọ rẹ rehọ iẹe ru iruo re ọ ruẹsi wo ẹnyaharo na, ere ọvona ohwo nọ o wo okẹ seba-ẹrọo ọ rẹ rehọ iẹe ru iruo re ọ sae ruẹ erere riẹ. Kọ ẹvẹ Ileleikristi kpobi nọ e re rọo ho nẹnẹ a sae rọ rehọ uyero rai na ru iruo ziezi? Joma ta kpahe iriruo uduotahawọ jọ erọ Ileleikristi ikpe-udhusoi ọsosuọ re ma ruẹ oware nọ ma rẹ sai wuhrẹ no ai ze.
Izoge nọ E re Rọo Ho
6, 7. (a) Didi uvẹ-ọghọ emetẹ Filip nọ e riẹ ezae he a wo evaọ egagọ Ọghẹnẹ? (b) Idhere vẹ Timoti ọ rọ rehọ etoke nọ o ro wo aye he ru iruo ziezi, kọ eghale vẹ i te rie?
6 Filip ọtausiuwoma na o wo emetẹ ene nọ e riẹ ezae he, enọ i wo ọwhọ usiuwoma ota wọhọ ọsẹ rai. (Iruẹru 21:8, 9) Aroọruẹ yọ usu ekẹ igbunu erọ ẹzi ọfuafo na, yọ emetẹ na a rehọ okẹ yena ru eme nọ e rrọ Joẹl 2:28, 29 gba.
7 Okenọ Timoti ọmoha na ọ re rọo ho, ọ rehọ uvẹ yena ru iruo ziezi. Oni riẹ Yunisi gbe oniode riẹ Lọis a rehọ “ikere ẹri na” wuhrẹ iẹe no emaha ze. (2 Tim. 1:5; 3:14, 15) Rekọ o wọhọ nọ oke ọsosuọ nọ Pọl ọ rọ ziọ Listra ẹwho rai evaọ oware wọhọ ukpe 47 C.E. a ro zihe ruọ Ileleikristi. Nọ ikpe ivẹ e vrẹ no, nọ Pọl o zihe ọrọ avọ isiava, oke yena yọ Timoti ọ kpako te oware wọhọ ikpe 20 no. Dede nọ ọ gbẹ jọ ọmaha yọ o kurẹriẹ obọ, ekpako ukoko nọ e jọ obọ Listra gbe Ikọniọm a jẹ “ta ẹme ezi riẹ gaga.” (Iruẹru 16:1, 2) Fikiere Pọl o te zizie Timoti re o kuomagbei evaọ erẹ usiuwoma ota riẹ. (1 Tim. 1:18; 4:14) Ma riẹ hẹ sọ Timoti o wo aye uwhremu na. Rekọ ma riẹ inọ okenọ ọ jọ ọmoha, ọ rọ evawere jẹ uzizie Pọl rehọ, yọ evaọ ikpe buobu ọ jọ imishọnare gbe ọsẹro nọ ọ rọo ho.—Fil. 2:20-22.
8. Eme o fi obọ họ kẹ Jọn Mak le utee abọ-ẹzi, kọ didi eghale i te rie?
8 Okenọ Jọn Mak ọ jọ uzoge, ọ rehọ ikpe nọ o ro wo aye he ru iruo ziezi re. Tei te Meri oni riẹ avọ Banabas ọmọ oniọvo ọsẹ riẹ a jọ usu Ileleikristi ọsosuọ nọ i kurẹriẹ evaọ Jerusalẹm. O tẹ jẹ wọhọ nọ eware e dina lọhọ kẹ uviuwou Mak keme a wo uwou obọ rai evaọ okpẹwho na yọ a wo odibo jọ. (Iruẹru 12:12, 13) Rekọ dede nọ eware e lọhọ kẹ ae, okenọ Mak ọ jọ uzoge o yeri uzuazọ odode he, yọ ọ jẹ wọ oma kpehru hu; yọ orọnikọ ọ jẹ keria uwou jẹ riakpọ kuoma ọvo ho. Ikọ na nọ ọ jẹ nyusu kugbe o lẹliẹ e riẹ wo isiuru iruo imishọnare. Fikiere, ọ rọ ọwhọ kuomagbe Pọl avọ Banabas evaọ erẹ imishọnare ọsosuọ rai, je fi obọ họ kẹ ae. (Iruẹru 13:5) Uwhremu na, tei te Banabas a te kperẹ, oke ofa o te je lele Pita jọ obọ Babilọn. (Iruẹru 15:39; 1 Pita 5:13) Sọ Mak o wo aye uwhremu na ma riẹ hẹ. Rekọ ọ jọ ohwo nọ ọ jẹ rọ evawere fi obọ họ kẹ amọfa je ru iruo buobu evaọ egagọ Ọghẹnẹ.
9, 10. Didi uvẹ-iruo i rovie fihọ kẹ izoge nọ e re rọo ho? Kẹ oriruo jọ.
9 Emoha buobu evaọ ukoko na nọ a re rọo ho a be rehọ oke rai ru iruo ziezi evaọ egagọ Ọghẹnẹ. Wọhọ Mak avọ Timoti, a vuhumu inọ seba-ẹrọo o rẹ kẹ ae uvẹ wo oke kẹ iruo Olori na. (1 Kọr. 7:35) Erere ọ ginẹ rrọ onana. Uvẹ-iruo buobu i rovie fihọ—iruo ọkobaro, ekpohọ oria nọ a jọ gwọlọ iwhowho-uvie, ewuhrẹ ẹvẹrẹ ọfa, obufihọ evaọ ebabọ Ọgwa Uvie, ekpohọ Isukulu Ewuhrẹ Odibọgba, gbe iruo Ebẹtẹle. Whọ tẹ gbẹ rrọ uzoge yọ whọ re rọo ho, kọ whọ be rehọ uvẹ nana ru iruo ziezi?
10 Oniọvo-ọmọzae jọ nọ a re se Mark o muọ ọkobaro họ nọ ọ kẹle udhukpe no, o te kpohọ Isukulu Ewuhrẹ Odibọgba, yọ ọ jọ erẹwho buobu ta usiuwoma no. Nọ o ru iruo odibọgba oke-kpobi na te ikpe 25 no, ọ ta nọ: “Mẹ daoma bọ inievo nọ e rrọ ukoko mẹ kpobi ga no, me lele i rai kpohọ usiuwoma no, weze bru ai no, zizie ai ziọ uwou mẹ kẹ emuọriọ no, je zizie ai kpohọ oria jọ kẹ aruọzaha omawere no. Eware nana kpobi e wha evawere se omẹ gaga no.” Wọhọ epanọ eme ọ Mark i dhesẹ na, eva e rẹ mae were ohwo nọ ọ tẹ be kẹ amọfa ekẹ, yọ ohwo nọ ọ rehọ uzuazọ riẹ kpobi kẹ iruo Ọghẹnẹ o re wo uvẹ buobu nọ o re ro fi obọ họ kẹ amọfa. (Iruẹru 20:35) Oghẹrẹ kpobi nọ uzuazọ rai o rrọ kẹhẹ, iruo buobu e rrọ ukoko na kẹ owhai uzoge na nẹnẹ.—1 Kọr. 15:58.
11. Irere jọ vẹ e riẹ nọ ohwo ọ gbẹ họrọ ruọ orọo ho?
11 Dede nọ o te were izoge buobu re a rọo evaọ obaro, u fo re a họrọ ruọ orọo ho. Pọl ọ tuduhọ izoge na awọ inọ a hẹrẹ bẹsenọ a rẹ vrẹ udhu ọmoha no, okenọ isiuru owezẹ e rẹ mae ga. (1 Kọr. 7:36) O rẹ rehọ oke re whọ riẹ oware nọ whọ gwọlọ re who je wo eriariẹ nọ i re fi obọ họ kẹ owhẹ salọ emamọ ọrivẹ-orọo. Eyaa orọo yọ oware nọ a rẹ rọ zaro ho, o rrọ eyaa nọ ohwo o re koko evaọ edẹ uzuazọ riẹ kpobi.—Ọtausi. 5:2-5.
Enọ E Kpako No nọ E Rọo Ho
12. (a) Uzuazọ vẹ Anna o yeri nọ ọzae riẹ o whu no? (b) Uvẹ-ọghọ vẹ o wo?
12 Ababọ avro, o da Anna nọ a fodẹ evaọ obe Luk na gaga okenọ ọzae riẹ o whu nọ a rọo te ikpe 7 ọvo no. Ma riẹ hẹ sọ a yẹ emọ jọ hayo ọ jiroro inọ ọ rẹ wariẹ rọo. Rekọ Ebaibol e ta inọ okenọ ọ kpako te ikpe 84 no, ọ gbẹ jọ aye-uku. Eme nọ Ebaibol e ta i dhesẹ inọ Anna ọ rehọ oke yena si kẹle Jihova. “O je no uwou egagọ-ode he, ọ gọ, yọ ọ se emuọriọ ba, jẹ lẹ te aso te uvo.” (Luk 2:36, 37) Oyena u dhesẹ inọ egagọ Ọghẹnẹ ọ rọ karo. Oyena o jọ omodawọ ogaga, yọ eghale buobu i te rie. O wo uvẹ-ọghọ nọ ọ rọ ruẹ Jesu okenọ ọ jọ ọmọfofa, ọ tẹ jẹ ta kẹ amọfa kpahe ufuoma nọ Mesaya nana ọ te wha ze.—Luk 2:38.
13. (a) Eme o dhesẹ inọ Dọkas o je fi obọ họ kẹ ahwo evaọ ukoko na? (b) Erere vẹ o te Dọkas fiki ewoma gbe ẹwo riẹ?
13 Aye jọ nọ a re se Dọkas, hayo Tabita, ọ jẹ rria Jopa, ẹwho nọ ekọ iyibo e rẹ kpahe nọ ọ rrọ obọze ukiediwo-ọre Jerusalẹm. Nọ Ebaibol e fodẹ ọzae riẹ hẹ na, o wọhọ nọ evaọ oke yena ọ rọo ho. “Iruo iwoma iruo gbe ọghọ-ohrọ e dariẹ oma fia.” Ọ jẹ hai ko iwu buobu kẹ eyae-uku gbe amọfa, yọ fiki onana Dọkas ọ were rae gaga. Fikiere nọ o kie ẹyao idudhe je whu, inievo nọ e rrọ ukoko na kpobi a tẹ vuẹ se Pita jẹ lẹe re ọ kpare oniọvo ọghaghae nana ze. Nọ usi ẹkparomatha riẹ u do nya Jopa kpobi wariẹ, ahwo buobu a te kurẹriẹ. (Iruẹru 9:36-42) O sae tubẹ jọnọ Dọkas o ru ejọ nọ i kurẹriẹ na ọghọ.
14. Eme ọ rẹ lẹliẹ Ileleikristi nọ e rọo ho si kẹle Jihova?
14 Wọhọ Anna avọ Dọkas, ibuobu evaọ ukoko na nẹnẹ nọ e kpako no a wo ezae hayo eyae he. O sae jọnọ a ruẹ ohwo nọ o kiehọ ae oma ha. Ejọ e fa orọo no hayo ọrivẹ-orọo rai o whu ku ai. Fikinọ a wo ohwo nọ a re lele jiroro ho, Ileleikristi itieye na a rẹ rẹroso Jihova gaga. (Itẹ 16:3) Silvia, oniọvo-ọmọtẹ nọ ọ rọo ho nọ ọ rrọ Ebẹtẹle vrẹ ikpe 38 no, ọ ruẹ inọ onana yọ oghale. Ọ ta nọ: “Ẹsejọ oma o rẹ lọhọ omẹ. Me ve roro inọ, ‘Ono ọ te tuduhọ omẹ awọ?’” Ọ tẹ ta haro nọ: “Me fi eva họ Jihova inọ ọye ọ mae riẹ ẹgwọlọ mẹ, yọ onana u ru omẹ si kẹle iẹe. Yọ ẹsikpobi me re wo uduotahawọ, tube no obọ ahwo nọ me rẹro rai hi ze.” Oke kpobi nọ ma si kẹle Jihova, ọ rẹ rẹrote omai.
15. Ẹvẹ Ileleikristi nọ e rọo ho a sai ro dhesẹ uyoyou kẹ amọfa?
15 Enọ e rọo ho a wo uvẹ nọ a re ro dhesẹ uyoyou kẹ amọfa. (Se 2 Ahwo Kọrint 6:11-13.) Jolene, oniọvo-ọmọtẹ jọ nọ ọ rọo ho nọ ọ rrọ ọkobaro te ikpe 34 no, ọ ta nọ: “Mẹ daoma wo emamọ egbẹnyusu no, orọnikọ kugbe ehwa mẹ ọvo ho, rekọ kugbe ahwo unuikpe sa-sa. Ọnọ ọ rọo ho o re wo oke nọ o re ro ru iruo Jihova, fi obọ họ kẹ uviuwou riẹ, inievo ukoko na, makọ erivẹ riẹ. Epanọ mẹ be kpako te, ere eva e be were omẹ te inọ me wo ọzae he.” Enọ e kpako no, enọ oma o ga ha, esẹ hayo ini nọ i wo erivẹ-orọo ho rekiyọ a wo emọ nọ a be yọrọ, izoge, gbe amọfa evaọ ukoko na a be wereva fiki obọ nọ inievo nọ e rọo ho na a bi fihọ. Evaọ uzẹme, oke kpobi nọ ma fi obọ họ kẹ amọfa, eva e rẹ were omai. Kọ whọ sai dhesẹ uyoyou kẹ amọfa re?
Ohwo nọ Ọ Salọ inọ Ọ be Rọo Vievie He
16. (a) Fikieme Jesu ọ gbẹ rọ rọo ho? (b) Oghẹrẹ vẹ Pọl ọ rehọ uzuazọ seba-ẹrọo riẹ ru iruo?
16 Jesu ọ rọo ho; ọ ruẹrẹ oma kpahe kẹ usiuwoma na, ọ tẹ jẹ tae. Ọ jẹ hai kpohọ eria sa-sa, ọ jẹ hae ta usiuwoma no ohiohiẹ rite owọwọ, uwhremu na o te whu fiki mai. Uzuazọ seba-ẹrọo o kẹ riẹ uvẹ ru enana kpobi. Pọl ukọ na o kpohọ eria sa-sa, yọ ọ nyaku ebẹbẹ buobu evaọ odibọgba riẹ. (2 Kọr. 11:23-27) Ẹsejọhọ Pọl ọ rọo vẹre, rekọ uwhremu na nọ a rehọ iẹe mu ukọ no ọ tẹ salọ inọ ọ be wariẹ rọo ho. (1 Kọr. 7:7; 9:5) Fiki odibọgba na, Jesu avọ Pọl a tuduhọ amọfa awọ inọ o tẹ lọhọ, a rọ aro kele oriruo rai. Rekọ orọnikọ a fi uzi họ inọ odibo Ọghẹnẹ ọ rẹ rọo ho ho.—1 Tim. 4:1-3.
17. Ẹvẹ otujọ nẹnẹ a ro lele oriruo Jesu avọ ọrọ Pọl no, kọ fikieme o sai ro mu omai ẹro inọ Jihova o rri enọ i ru ere ghaghae?
17 Nẹnẹ re, ejọ e salọ inọ a rẹ rọo ho fiki iruo odibọgba na. Harold, ọnọ ma fodẹ evaọ emuhọ uzoẹme nana, ọ rria ikpe 56 no evaọ Ebẹtẹle. Ọ ta nọ: “No ukpe ọsosuọ mẹ evaọ Ebẹtẹle rite ukpe avọ ikpe, inievo buobu nọ e rọo no i je no Ebẹtẹle fiki ẹyao hayo ọsẹ hayo oni rai nọ ọ be mọ. Ọsẹgboni mẹ a whu no. Rekọ iruo Ebẹtẹle e were omẹ te epanọ mẹ rọ kpairoro vrẹ orọo.” Epọvo na re, ikpe buobu nọ i kpemu, Margaret, oniọvo-ọmọtẹ nọ ọ jọ ọkobaro ikpe buobu ọ ta nọ: “Me wo uvẹ buobu nọ mẹ hae rọ rọo, rekọ iroro mẹ e jọ obọ orọo ho. Ukpoye, mẹ jẹ rehọ oke yena w’obọ ziezi evaọ odibọgba na, yọ onana o wha evawere buobu se omẹ no.” Evaọ uzẹme, Jihova ọ te kareghẹhọ iruo iwoma ohwo kpobi nọ ọ kpairoro vrẹ orọo fiki egagọ uzẹme.—Se Aizaya 56:4, 5.
Rehọ Uyero Ra Ru Iruo Ziezi
18. Ẹvẹ amọfa a sae rọ rehọ uduotahawọ gbe uketha rọ kẹ Ileleikristi nọ e rọo ho?
18 U fo re ma jiri jẹ rọ uduotahawọ kẹ Ileleikristi kpobi nọ e rọo ho nọ e be dawo ẹgba rai kpobi evaọ egagọ Jihova. Ma you rai fiki omodawọ rai gbe iruo nọ a bi ru evaọ ukoko na. A rẹ jọ ọkora ha otẹrọnọ ma rrọ “imoni emezae, gbe imoni emetẹ, gbe ini, gbe emọ” rọ kẹ ae.—Se Mak 10:28-30.
19. Nọ whọ re rọo ho na, ẹvẹ whọ sae rọ rehọ uzuazọ ra ru iruo ziezi?
19 Otẹrọnọ whọ salọ inọ whọ be rọo ho hayo oware jọ o soriẹ ze, jọ iriruo nọ ma fodẹ no na i fi obọ họ kẹ owhẹ riẹ inọ whọ rẹ sai yeri uzuazọ evawere. Ahwo a re rẹro ekẹ jọ, rekọ ekẹ jọ e rẹ nyaze kpregede. Ekẹ jọ e riẹ nọ ma re rri ghaghae ẹsiẹsiẹ, rekọ ejọ e riẹ nọ ma re vuhu aghare rai nọ oke o be nyaharo na. Oghẹrẹ nọ ma rri okẹ na u re dhesẹ epanọ o ghare k’omai te. Nọ whọ re rọo ho na, ẹvẹ whọ sae rọ rehọ uzuazọ ra ru iruo ziezi? Si kẹle Jihova, ru re iruo e vọ owhẹ abọ, je ru re uyoyou ra o kẹre te amọfa. Wọhọ orọo, seba-ẹrọo o rẹ sae jọ erere otẹrọnọ ma rri rie epanọ Ọghẹnẹ o rri rie, jẹ be rehọ iẹe ru iruo ziezi.
Kọ Whọ Kareghẹhọ?
• Oghẹrẹ vẹ uzuazọ seba-ẹrọo o sae rọ jọ okẹ?
• Eme izoge nọ e re rọo ho a re ru re a sai wo eghale?
• Didi uvẹ Ileleikristi nọ e rọo ho a wo nọ a re ro si kẹle Jihova je ru re uyoyou rai o kẹre te amọfa?
[Iwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 18]
Kọ whọ be rehọ uvẹ nọ who wo evaọ ukoko Ọghẹnẹ ru iruo ziezi?