UZOẸME UWUHRẸ 50
Ẹrọwọ gbe Iruo E rẹ Lẹliẹ Omai Jọ Ahwo Okiẹrẹe
“Enọ e be nya kpatiẹ nọ i wo oghẹrẹ ẹrọwọ nọ Abraham ọsẹ mai o wo evaọ okenọ ọ re yawo ho.”—ROM 4:12.
OLE AVỌ 119 Ma re Wo Ẹrọwọ Hrọ
EWARE NỌ MA TI WUHRẸa
1. Nọ ma tẹ be ta ẹme kpahe epanọ Abraham o wo ẹrọwọ te, onọ vẹ o sae jọ omai udu?
AHWO buobu a yo odẹ Abraham no, rekọ a riẹ riẹ tere he. Rekọ ma riẹ nọ whọ riẹ Abraham gaga. Whọ riẹ nọ Ebaibol o se Abraham “ọsẹ ahwo kpobi nọ a wo ẹrọwọ.” (Rom 4:11) Rekọ ẹsejọhọ who bi roro nọ, ‘Kọ mẹ sae ginẹ rọ aro kele Abraham, mẹ vẹ sai wo ẹrọwọ nọ ọ ga te ọriẹ na?’ Uyo na họ Ee.
2. Eme u je fo re ma romatotọ se iku Abraham? (Jemis 2:22, 23)
2 Whọ tẹ be hae romatotọ se iku Abraham, o te lẹliẹ owhẹ wo ẹrọwọ gaga wọhọ epanọ Abraham o wo na. Okenọ Ọghẹnẹ ọ vuẹ Abraham nọ jọ ọ kwa no ẹwho riẹ kpohọ ugbo obojọ, ọ kwa nya. Ọ tẹ jẹ rria iwou-udhu evaọ ikpe buobu. Yọ okenọ Ọghẹnẹ ọ vuẹe nọ jọ ọ rehọ ọmọ riẹ nọ a re se Aiziki nọ o you gaga na dhe idhe, ọ rọwo. Eware nọ Abraham o ru na i dhesẹ nọ o wo ẹrọwọ gaga. Fikiere eva riẹ e jẹ were Ọghẹnẹ, ọ tẹ jọ ogbẹnyusu riẹ. (Se Jemis 2:22, 23.) Jihova ọ gwọlọ nọ mai kpobi na, te owhẹ omara re, ma re ru oware nọ o rẹ were iẹe, re ma jọ egbẹnyusu riẹ. Oyejabọ ọ rọ rehọ Pọl avọ Jemis kere kpahe Abraham. Ma te ruẹ oware nọ obe Ahwo Rom izou 4 gbe obe Jemis izou 2 e ta kpahe Abraham. A jọ eria yena ta obọdẹ ẹme jọ kpahe Abraham.
3. Oria Ebaibol vẹ Pọl avọ Jemis a ta ẹme te?
3 Pọl avọ Jemis a ta ẹme te ẹme nọ ọ rrọ obe Emuhọ 15:6. Etẹe ọ ta nọ: “[Abraham] o te fi ẹrọwọ họ Jihova, O te kele oyena kẹe wọhọ ẹrẹreokie.” A tẹ ta nọ ohwo o kiẹrẹe, koyehọ ohwo na o bi ru oware nọ o rẹ were Ọghẹnẹ, yọ eva riẹ e be were Ọghẹnẹ. O make rọnọ mai ahwo-akpọ ma rẹ raha uzi na, Ọghẹnẹ ọ sai rri omai nọ ma kiẹrẹe. Oware riẹ u woma kẹhẹ! Ma riẹ nọ whọ gwọlọ nọ Ọghẹnẹ o rri owhẹ nọ who kiẹrẹe, yọ ọ sai gine rri owhẹ ere. Kọ eme ma ti ru nọ Ọghẹnẹ o ti ro rri omai ere na? Ma te ta ẹme te oware nọ o lẹliẹ Ọghẹnẹ rri Abraham nọ o kiẹrẹe.
RE MA SAI KIẸRẸE MA RE WO ẸRỌWỌ
4. Eme o gbẹ rọ lọhọ tere he re mai ahwo-akpọ ma kiẹrẹe?
4 Nọ Pọl o je kere ileta se inievo obọ Rom, ọ ta nọ mai ahwo-akpọ erahaizi. (Rom 3:23) Kọ eme ohwo-akpọ o re ru re Ọghẹnẹ ọ sai rri rie nọ o kiẹrẹe? Pọl ukọ na ọ ta ẹme te Abraham re mai Ileleikristi kpobi ma riẹ oware nọ ma re ru.
5. Eme o lẹliẹ Jihova ta nọ Abraham o kiẹrẹe? (Ahwo Rom 4:2-4)
5 Okenọ Abraham ọ jẹ rria ẹkwotọ Kenan, ẹsiẹe Jihova o ro sei ohwo okiẹrẹe. Kọ eme Jihova o rri nọ ọ rọ ta ere? Kọ fikinọ Abraham o je koko Uzi Mosis na gaga jabọ? Ijo. (Rom 4:13) Nọ Jihova o se Abraham ohwo okiẹrẹe no, o vrẹ ikpe egba ene soso taure Ọghẹnẹ ọ tẹ te rehọ izi riẹ kẹ Mosis ro se ahwo Izrẹl. Fikinọ Ọghẹnẹ o wou gaga, nọ ọ ruẹ nọ Abraham o wo ẹrọwọ gaga, o te sei ohwo okiẹrẹe.—Se Ahwo Rom 4:2-4.
6. Eme o rẹ lẹliẹ Jihova rri ohwo inọ o kiẹrẹe o make rọnọ ohwo na o ru eware jọ thọ?
6 Pọl ọ jọ ileta nọ o kere se inievo obọ Rom na ta ẹme ọfa jọ. Ọ ta nọ ohwo o te fi ẹrọwọ họ Ọghẹnẹ, Ọghẹnẹ o “re kele ẹrọwọ riẹ wọhọ ẹrẹreokie.” (Rom 4:5) Ọ tẹ jẹ ta nọ: “Wọhọ epanọ Devidi ọ ta re kpahe evawere ohwo nọ Ọghẹnẹ o rri nọ o kiẹrẹe orọnikọ fiki iruo ho, inọ: ‘Jọ eva e were enọ a kpairoro vrẹ eware imuomu nọ a ru jẹ rọ izieraha rai rọvrẹ no; jọ eva e were ohwo nọ Jihova o ti kele izieraha riẹ kẹ vievie he.’” (Rom 4:6-8; Ol. 32:1, 2) Ọghẹnẹ ọ rẹ rehọ izieraha ahwo nọ a fi ẹrọwọ họ iẹe rọvrẹ rai. Yọ ọ tẹ rọvrẹ rai no, o re gbe roro kpahe izieraha rai hi. O re rri ahwo yena inọ a kiẹrẹe, koyehọ a kare oruthọ fikinọ a wo ẹrọwọ.
7. Eme o lẹliẹ Jihova ta nọ ahwo nọ a gọ riẹ evaọ oke anwae a kiẹrẹe?
7 O make rọnọ Ọghẹnẹ ọ ta nọ Abraham, Devidi, gbe amọfa nọ a gọ riẹ ziezi a kiẹrẹe na, orọnikọ a gbe je ruthọ họ họ. Rekọ fikinọ a wo ẹrọwọ, Jihova o rri rai inọ a kiẹrẹe. A ginẹ daoma keme ahwo jọ a jariẹ oke yena nọ a wo ẹrọwọ vievie he. (Ẹf. 2:12) Ẹme nọ Pọl ọ ta evaọ ileta riẹ na o dhesẹ nọ re ohwo ọ sae jọ ogbẹnyusu ọkpekpe Ọghẹnẹ, o re wo ẹrọwọ. Oyejabọ Abraham avọ Devidi a rọ jọ egbẹnyusu Ọghẹnẹ na. Yọ ma re wo ẹrọwọ re.
OHWO O TE WO ẸRỌWỌ, O RE RU OWARE JỌ RO DHESẸ IẸE VIA
8-9. Eme ahwo jọ a ta kpahe ẹme nọ Pọl avọ Jemis a kere, kọ fikieme?
8 Anwọ ikpe buobu ze na, ọvuọ ọriẹ isu ichọche a be ta kpahe ẹme ẹrọwọ gbe oware nọ ohwo o re ru nọ o te wo ẹrọwọ. Isu ichọche jọ a rẹ ta nọ who te fi ẹrọwọ họ Jesu Kristi no, who re gbe du ru oware ofa ha, who re wo esiwo. Ejọ e rẹ ta nọ, “Rọwo Jesu, who ti wo esiwo.” Ejọ e rẹ nwani dhunu te ẹme nọ Pọl ọ ta inọ: “Wọhọ epanọ Devidi ọ ta re kpahe evawere ohwo nọ Ọghẹnẹ o rri nọ o kiẹrẹe orọnikọ fiki iruo ho.” (Rom 4:6) Rekọ amọfa jọ a rẹ ta nọ whọ tẹ be hai kpohọ eria nọ ahwo ichọche a rri nọ e rrọ ọrẹri je bi fiobọhọ kẹ ahwo, ẹsiẹe whọ sai ro siwi omara. Ẹsejọhọ ẹme nọ ọ rrọ obe Jemis 2:24 a be hai rri rọ ta ere na. Etẹe ọ ta nọ: “A re kuenu kẹ ohwo nọ o kiẹrẹe fiki iruo orọnọ fiki ẹrọwọ ọvo ho.”
9 Fikinọ ahwo a be ta unu ovo ho evaọ ẹme ẹrọwọ gbe iruo na, isu egagọ jọ a tẹ ta nọ ẹme nọ Pọl avọ Jemis a kere kpahe ẹrọwọ gbe iruo na e rọwokugbe he. Ejọ e ta nọ Pọl ọ be ta nọ ohwo o te wo ẹrọwọ, ọ gbẹ maki ru oware ovo dede he, Ọghẹnẹ o re rri rie nọ o kiẹrẹe. Rekọ anọ Jemis ọ be ta nọ re eva ohwo e sae were Ọghẹnẹ, o re ru oware jọ, orọnọ o re wo ẹrọwọ ọvo ho. Profẹsọ jọ nọ ọ ta nọ o wuhrẹ kpahe Ọghẹnẹ ọ ta nọ: “Pọl ọ ta nọ ohwo o te wo ẹrọwọ ọvo dede, Ọghẹnẹ o re rri rie nọ o kiẹrẹe, o re gbe du ru oware ovo ho. Rekọ Jemis ọ riẹ oware nọ Pọl ọ rọ ta ere he.” Jihova ọye ọ rehọ Pọl avọ Jemis kere eware nọ a kere na. (2 Tim. 3:16) Fikiere ma riẹ nọ eme rai e wọso ohwohwo ho. Oware nọ ma re ru họ, ma re rri oware nọ a jẹ ta kpahe, nọ a rọ ta ẹme yena.
Pọl ọ ta kẹ Ileleikristi nọ e rrọ ahwo Ju nọ e jọ obọ Rom inọ ohwo o te wo ẹrọwọ, ẹsiẹe eva riẹ e rẹ were Ọghẹnẹ orọnọ o te bi ru eware nọ uzi Mosis o ta ha (Rri edhe-ẹme avọ 10)b
10. Iruo vẹ Pọl ọ jẹ ta ẹme kpahe? (Ahwo Rom 3:21, 28) (Rri uwoho na re.)
10 Iruo vẹ Pọl ọ jẹ ta ẹme kpahe evaọ obe Ahwo Rom izou 3 gbe izou 4 na? Oye họ “eruo eware nọ uzi o ta.” Koyehọ uzi nọ Ọghẹnẹ ọ rọ Mosis kẹ ahwo Izrẹl. (Se Ahwo Rom 3:21, 28.) O wọhọ nọ okenọ Pọl o ro kere ileta se inievo obọ Rom na, Ileleikristi jọ nọ e jọ ahwo Ju a je si ikẹ nọ Ileleikristi a re ru eware nọ uzi Mosis na o ta. A jẹ rọwo nọ uzi yena u no otọ no ho. Fikiere Pọl ọ tẹ ta ẹme te Abraham re a riẹ nọ orọnikọ fiki “eruo eware nọ uzi o ta,” Ọghẹnẹ o re ro rri ohwo nọ o kiẹrẹe he. Rekọ o re wo ẹrọwọ. Ẹme yena o rẹ lẹliẹ eva were omai keme o lẹliẹ omai riẹ nọ ma sae kẹle Ọghẹnẹ, o ve rri omai inọ ma kiẹrẹe. Oware nọ ma re ru họ, ma re fi ẹrọwọ họ Ọghẹnẹ gbe Jesu.
Jemis ọ ta nọ Ileleikristi a re ru oware uwoma kẹ ahwo kpobi, orọnọ ahwo jọ ọvo ho. Ere a re ro dhesẹ nọ a wo ẹrọwọ (Rri edhe-ẹme avọ 11-12)c
11. “Iruo” vẹ Jemis ọ jẹ ta ẹme kpahe?
11 Kọ “iruo” vẹ Jemis ọ jẹ ta ẹme kpahe evaọ obe Jemis izou 2 na? Orọnikọ “eware nọ uzi o ta” nọ ohwo o re ru, nọ Pọl ọ fodẹ na oye Jemis ọ jẹ ta na ha. Rekọ ọ jẹ ta ẹme kpahe eware nọ Oleleikristi o re ru kẹdẹ kẹdẹ. Oleleikristi o te bi ru eware yena, koyehọ o gine wo ẹrọwọ. O gbe bi ru ai hi, koyehọ o wo ẹrọwọ họ. Joma ta ẹme te eware ivẹ jọ nọ Jemis o dhunu te.
12. Eme Jemis ọ ta ẹme te ro dhesẹ nọ ohwo o te wo ẹrọwọ, o re ru oware jọ? (Rri uwoho na re.)
12 Oware ọsosuọ nọ Jemis ọ ta ẹme te họ, anọ Ileleikristi a re rri ohwo ovao ru oware uwoma kẹ hẹ. Ọ ta ẹme te ahwo jọ nọ a tẹ ruẹ ohwo nọ o fe, a re dede iei rehọ ziezi. Rekọ o jẹ rọnọ oyogbe, a rẹ daezọ riẹ hẹ. Jemis ọ tẹ ta nọ, ohwo nọ o bi ru oware utiọye na ọ tẹ ta nọ o wo ẹrọwọ, kọ oware nọ o ru na u gine dhesẹ nọ o wo ẹrọwọ? (Jem. 2:1-5, 9) Orọ avọ ivẹ, Jemis ọ ta ẹme te ohwo nọ ọ ruẹ ‘oniọvo-ọmọzae hayo oniọvo-ọmọtẹ nọ o wo ewu nọ o re kuhọ họ, hayo o wo emu nọ o re tei re he.’ Rekọ o ru oware ovo ro fiobọhọ kẹ oniọvo na ha. Kọ ohwo otiọye na ọ tẹ ta nọ o wo ẹrọwọ, oware nọ o ru na u gine dhesẹ nọ o wo ẹrọwọ? Ijo. Ẹrọwọ ohwo yena o wiruo ho. Oyejabọ Jemis o ro kere nọ: “Ẹrọwọ nọ a be rọ iruo dhesẹ via ha, o whu no.”—Jem. 2:14-17.
13. Eme Rehab o ru nọ u dhesẹ nọ o wo ẹrọwọ? (Jemis 2:25, 26)
13 Jemis ọ ta nọ Rehab yọ ohwo jọ nọ o ru oware nọ u dhesẹ nọ o wo ẹrọwọ. (Se Jemis 2:25, 26.) Rehab o yo kpahe Jihova, ọ tẹ jẹ ruẹ nọ Jihova ọ rrọ kugbe ahwo Izrẹl. (Jos. 2:9-11) Rehab o wo ẹrọwọ, yọ o ru oware jọ ro dhesẹ iẹe via. O si ezae ivẹ nọ ahwo Izrẹl a vi ze te kiotọ Jẹriko no re a se ae ba ekpe. Oware nọ o ru na o wha riẹ ze nọ Ọghẹnẹ o ro rri rie nọ o kiẹrẹe dede nọ ọ jọ ohwo Izrẹl he, yọ ọ gba ha. U te je dhesẹ nọ ohwo o te wo ẹrọwọ, o re ru oware jọ ro dhesẹ iẹe via. O rẹ jọ orọ unu ọvo ho.
14. Ẹvẹ ẹme nọ Pọl avọ Jemis a ta e rọ rọwokugbe ohwohwo?
14 Ma wuhrẹ no nọ, oware nọ Pọl ọ jẹ ta ẹme kpahe nọ ọ rọ fodẹ ẹrọwọ gbe iruo na, oye Jemis ọ jẹ ta kpahe he nọ ọ fodẹ ẹrọwọ gbe iruo. Pọl ọ jẹ vuẹ Ileleikristi nọ e jọ ahwo Ju inọ, orọnikọ a te bi ru oware nọ uzi Mosis o ta, ẹsiẹe eva rai e rẹ rọ were Ọghẹnẹ hẹ. Rekọ obonọ Jemis ọ rọ ovao ẹme riẹ rri họ, mai Ileleikristi kpobi ma re fiobọhọ kẹ ahwo. Ere ma re ro dhesẹ nọ ma wo ẹrọwọ.
Kọ whọ be hai ru eware nọ e rẹ were Jihova re who dhesẹ nọ who gine wo ẹrọwọ? (Rri edhe-ẹme avọ 15)
15. Eware jọ vẹ ma re ru nọ u re dhesẹ nọ ma wo ẹrọwọ? (Rri iwoho na re.)
15 Orọnikọ nwanọ eware nọ Abraham o ru nọ Jihova o ro rri rie nọ o kiẹrẹe na, eye Jihova ọ ta nọ ma ru hu. Eware efa buobu e riẹ nọ ma re ru nọ u re dhesẹ nọ ma wo ẹrọwọ. Ma re dede ahwo nọ a be nyaze ukoko na obọ rehọ. Uye u te te oniọvo jọ oma, ma re fiobọhọ kẹe. Ma rẹ jẹ rẹrote uviuwou mai je fiobọhọ kẹ imoni mai. Eva mai e rẹ were Ọghẹnẹ nọ ma te bi ru eware yena, yọ ọ te ghale omai. (Rom 15:7; 1 Tim. 5:4, 8; 1 Jọn 3:18) Oware ofa jọ o riẹ nọ o roja gaga nọ ma re ru, nọ u re dhesẹ nọ ma wo ẹrọwọ. Oye họ, usi uwoma nọ ma rẹ rọ ajọwha ta. (1 Tim. 4:16) Ma re je ru eware nọ i dhesẹ nọ ma rọwo nọ Ọghẹnẹ o ti ru eyaa riẹ kpobi gba, ma tẹ jẹ rọwo nọ izi riẹ nọ ma re koko oye o mai woma. Ma te ru ere, Jihova o ti rri omai nọ ma kiẹrẹe, yọ o ti se omai egbẹnyusu riẹ.
ẸRUORE Ọ RẸ LẸLIẸ ẸRỌWỌ MAI GA
16. Eme Abraham o je rẹro riẹ nọ u dhesẹ nọ o wo ẹrọwọ?
16 A jọ obe Ahwo Rom izou 4 ta ẹme te emamọ oware ofa jọ nọ Abraham o ru nọ u fo nọ ma re ru re. Oye họ, ọ jẹ hai roro kpahe ẹruore nọ o wo. Jihova ọ ya eyaa kẹ Abraham nọ “erẹwho buobu” a ti wo oghale fiki riẹ. Obọdẹ ẹruore Abraham o wo na! (Emu. 12:3; 15:5; 17:4; Rom 4:17) Rekọ nọ Abraham ọ maki te ikpe udhusoi (100) no yọ aye riẹ Sera o te ikpe udhone-gbikpe no, oware nọ Ọghẹnẹ ọ ya eyaa riẹ kẹ ae na u ri rugba no ghele he. Ohwo ọ sai roro nọ a te gbẹ sai yẹ ọmọ họ keme a who fia no. Kọ Abraham ọ rọwo nọ oware na o te via ghele? Ebaibol ọ ta nọ: “Ọ rọ fiki ẹruore wo ẹrọwọ inọ ọ te sae jọ ọsẹ erẹwho buobu.” (Rom 4:18, 19) Kọ oware nọ a je rẹro riẹ anwẹdẹ na, u gine te ae obọ? Ee. Nọ oke u te, a te yẹ Aiziki.—Rom 4:20-22.
17. Eme o lẹliẹ omai riẹ nọ Ọghẹnẹ ọ sai rri omai nọ ma kiẹrẹe ma vẹ jọ ogbẹnyusu riẹ?
17 Epanọ Ọghẹnẹ o rri Abraham nọ o kiẹrẹe nọ ọ rọ jọ ogbẹnyusu riẹ na, Ọghẹnẹ ọ sai rri omai ere re. Pọl ọ ta ẹme te oware yena. Ọ ta nọ: “Orọnọ fiki [Abraham] ọvo a ro kere eme nana ha inọ ‘a te kele oyena kẹe,’ rekọ fiki mai re enọ a ti kele iei kẹ, keme ma fi ẹrọwọ họ Ọnọ ọ kpare Jesu Olori mai no uwhu ze na.” (Rom 4:23, 24) Abraham o wo ẹrọwọ, yọ o ru oware jọ ro dhesẹ iẹe via. O te je wo ẹruore. Joma rọ aro kele iei. Pọl ọ ta ẹme te ẹruore evaọ obe Ahwo Rom izou 5. Yọ oware yena ma ti wuhrẹ evaọ uzoẹme notha.
OLE AVỌ 28 Ogbẹnyusu Ọghẹnẹ
a Ma gwọlọ nọ eva mai e rẹ were Ọghẹnẹ, o ve je rri omai inọ ma kiẹrẹe. Ma te jọ uzoẹme nana ruẹ oware nọ Pọl avọ Jemis a ta nọ ma re ru re Ọghẹnẹ ọ sai rri omai ere. Ma te jẹ ruẹ nọ ohwo o te wo ẹrọwọ, o re ru oware jọ ro dhesẹ iẹe via.
b IWOHO NA:: Pọl ọ ta kẹ Ileleikristi nọ e jọ ahwo Ju inọ jọ a riẹ nọ ẹrọwọ nọ ohwo o wo oye o rẹ lẹliẹe kẹle Ọghẹnẹ orọnikọ “eruo eware nọ uzi o ta” ha. Eware jọ nọ uzi o ta, nọ a jẹ hai ru họ, ufi iburu nọ a re ko fihọ akọ ewu, ehaa Ọnyavrẹ nọ a re ru, gbe abọ nọ a rẹ wozẹ.
c IWOHO NA: Jemis ọ ta kẹ Ileleikristi nọ jọ a hai fiobọhọ kẹ iyogbe, je ru eware iwoma kẹ ahwo kpobi keme ere a re ro dhesẹ nọ a wo ẹrọwọ.