Whai Emezae, Wha Daoma Te Ezae nọ A rẹ rọ Suẹro Evaọ Ukoko Na

1. Eme oniọvo-ọmọzae o re ru re ọ sai te ọzae nọ a rẹ rọ suẹro evaọ ukoko na?

DEVIDI ovie na ọ vuẹ ọmọ riẹ Solomọn nọ: “Kru oma ga re who dhesẹ nọ whẹ yọ ọzae.” (1 Iv. 2:1-3) U fo nọ inievo-emezae kpobi nọ e rrọ ukoko na a rẹ daoma dhesẹ nọ a te ezae. Re a sai te ezae nọ a rẹ rọ suẹro evaọ ukoko na, a re koko izi Ọghẹnẹ, jẹ daoma ru oware nọ Ebaibol ọ ta ẹsikpobi. (Luk 2:52) Fikieme u ro woma gaga re ọmọzae kpobi evaọ ukoko na ọ daoma te ọzae nọ o dikihẹ gidigba evaọ ukoko na?

2-3. Fikieme u ro wuzou re ọmọzae kpobi ọ daoma jọ emamọ oniọvo nọ a rẹ rọ suẹro?

² Ọzae kpobi nọ ọ rrọ Oleleikristi o wo iruo nọ o re ru evaọ uwou riẹ gbe ukoko na. Whai emezae nọ e rrọ ukoko na, ma riẹ nọ u wo eware jọ nọ wha gwọlọ nọ wha ti ru ẹdẹfa. Ẹsejọhọ wha gwọlọ jọ iruo odibọgba oke-kpobi na, jẹ jọ odibo oruiruo. Nọ u je te oria jọ no, wha vẹ jọ ọkpako ukoko. Yọ ẹsejọhọ who bi roro nọ who ti wo aye je yẹ emọ ẹdẹjọ. (Ẹf. 6:4; 1 Tim. 3:1) Re whọ sai ru eware nana, u fo nọ whọ rẹ jọ emamọ oniọvo nọ a rẹ rọ suẹro.b

³ Kọ ẹvẹ whọ sae rọ jọ emamọ oniọvo nọ a rẹ rọ suẹro? U fo nọ whọ rẹ riẹ oghẹrẹ nọ a re ro ru eware jọ nọ i wuzou. Kọ eme who re ru re whọ sae ruẹrẹ oma kpahe kẹ eware nọ who ti ru ẹdẹfa?

EPANỌ WHỌ SAE RỌ JỌ ONIỌVO NỌ A RẸ RỌ SUẸRO ẸDẸFA

4. Diẹse whọ rẹ jọ ruẹ emamọ ahwo nọ whọ rẹ rọ aro kele? (Rri uwoho na re.)

⁴ Muẹrohọ emamọ ahwo jọ nọ whọ rẹ rọ aro kele. Iku emamọ ahwo e vọ Ebaibol na nọ inievo nọ e gbẹ maha a sae rọ aro kele. Ahwo yena nọ Ebaibol ọ ta ẹme te na, a you Ọghẹnẹ gaga, yọ a je fiobọhọ kẹ ahwo Ọghẹnẹ. Yọ evaọ oke mai nana, whọ sae jẹ jọ uviuwou ra gbe ukoko rai ruẹ ahwo jọ nọ a wo emamọ uruemu nọ whọ rẹ sae rọ aro kele. (Hib. 13:7) Jesu Kristi yọ ohwo ọgbagba nọ u fo nọ whọ rẹ rọ aro kele. (1 Pita 2:21) Nọ who te bi se jẹ kiẹ kpahe ahwo nana, muẹrohọ emamọ uruemu nọ a wo. (Hib. 12:1, 2) Whọ vẹ jẹ daoma rọ aro kele ai.

5. Eme o te lẹliẹ owhẹ hai roro oware te ziezi? (Olezi 119:9)

⁵ Wo “uvi areghẹ re whọ jẹ riẹ epanọ a re roro oware te ziezi.” (Itẹ 3:21) Ohwo nọ o wo areghẹ o re roro oware te ziezi re o te ti ru ei. Fikiere daoma gaga re whọ hai roro oware te. Akpọ nana nọ ma rrọ na, emezae buobu, orọ udu rai ọvo a re ru. Oware nọ a nwani roro kpobi, eru ọvo. Whọ tẹ rọ aro kele ai, who re kie fihọ ọgọdọ. (Itẹ 7:7; 29:11) Eware nọ a be jọ itanẹte gbe etẹlẹvishọno dhesẹ e sae jẹ lẹliẹ owhẹ jiroro thọ. Nọ who te bi roro kpahe oware jọ, eme u ti fiobọhọ kẹ owhẹ riẹ oghẹrẹ nọ oware na o ginẹ rrọ? Daoma riẹ oware nọ Ebaibol ọ ta, gbe erere nọ who ti wo nọ who te ru oware nọ whọ jọ Ebaibol wuhrẹ na. Whọ tẹ gwọlọ ru oware jọ, kareghẹhọ eware nọ whọ jọ Ebaibol wuhrẹ, re who je ru oware nọ o rẹ were Jihova. (Se Olezi 119:9.) Who te bi ru enẹ, nọ whọ be rro ze na, whọ te jọ oniọvo nọ a rẹ rọ suẹro. Yọ whọ te jọ ọzae nọ o re rri oware mu gaga. (Itẹ 2:11, 12; Hib. 5:14) Whọ tẹ be hai roro oware te re who te ti ru ei, u ti fiobọhọ kẹ owhẹ evaọ eware ivẹ nana: Orọ ọsosuọ, oghẹrẹ nọ who re lele inievo-emetẹ na yeri. Orọ avọ ivẹ, oghẹrẹ nọ whọ rẹ sẹ osẹ jẹ nware uzou ra.

6. Ẹvẹ oniọvo-ọmọzae nọ o re roro oware te ziezi o re lele inievo-emetẹ na yeri?

⁶ Nọ whọ tẹ be hai roro oware te ziezi, who ti ru inievo-emetẹ na epanọ u je owhẹ hẹ. Nọ oniọvo-ọmọzae ọ tẹ ruẹ oniọvo-ọmọtẹ nọ ọ gwọlọ rehọ, ọ rẹ gwọlọ go kẹle iẹe re ọ sae riẹe ziezi. Oware ovo o jariẹ thọ họ. Rekọ oniọvo-ọmọzae nọ o re roro oware te ziezi, o re go kẹle oniọvo-ọmọtẹ jọ gaga hayo ta ẹme nọ o rẹ lẹliẹe roro nọ ọ gwọlọ rehọ iẹe he, kpakiyọ o wo iroro itieye na ha. O re kere oware utioye sei hayo ru oware nọ o rẹ lẹliẹe roro ere he. (1 Tim. 5:1, 2) Yọ, o te bi go kẹle oniọvo-ọmọtẹ nọ ọ gwọlọ rehọ re ọ sae riẹe ziezi, o re ru oware nọ o rẹ lẹliẹ ahwo roro nọ oniọvo-ọmọtẹ na ọ be lẹlẹ gbe-ọfariẹ hẹ. O re se ohwo jọ kugbe oma re aimava ọvo a gbẹ jọ oria ha.—1 Kọr. 6:18.

7. Ẹvẹ oniọvo-ọmọzae nọ o re roro oware te ọ rẹ sẹ osẹ je bru eto riẹ?

⁷ Oware ofa nọ u re dhesẹ nọ oniọvo-ọmọzae o bi rorote ziezi họ nọ ọ tẹ be sẹ osẹ kpatiẹ je bru eto riẹ kpatiẹ re. Esẹ jọ nọ i kie ze nọ ahwo a be sẹ na, yọ enọ ahwo nọ a be dhozọ Jihova ha, nọ a be rọ ọfariẹ-ogbe họ a wha ze. Iroro ọfariẹ-ogbe nọ e da rai oma fia o be lẹliẹ ae wha iwu nọ e gba mu ai oma. Yọ o soriẹ nọ emezae jọ a bi ro ru eto rai wọhọ emetẹ, hayo ku eware nọ emetẹ i re kuhọ họ. Oniọvo-ọmọzae nọ ọ be daoma re ọ jọ emamọ Oleleikristi ọ rẹ rọ aro kele ahwo otiọye na ha. Rekọ o re lele ẹme nọ Ebaibol ọ ta kpahe osẹ, ọ vẹ jẹ rọ aro kele ahwo nọ a rẹ sẹ omosẹ rai kpatiẹ evaọ ukoko na. Ọ rẹ nọ omariẹ nọ: ‘Kọ osẹ nana ọ te lẹliẹ ahwo rri omẹ inọ mẹ yọ ohwo nọ o re roro oware te ziezi? Kọ a ti roro nọ onọ o were omẹ kpobi mẹ be wha, binikọ me bi roro kpahe oghẹrẹ nọ ahwo a ti rri osẹ mẹ? Kọ osẹ mẹ o be lẹliẹ ahwo kake riẹ nọ mẹ yọ emamọ Oleleikristi?’ (1 Kọr. 10:31-33; Tait. 2:6) Nọ oniọvo-ọmọzae nọ ọ gbẹ maha o te bi roro oware te re o te ti ru ei, eva riẹ e rẹ were inievo ukoko na gbe Ọsẹ obọ odhiwu riẹ.

8. Ẹvẹ oniọvo-ọmọzae ọ sae rọ jọ ohwo nọ a re fievahọ?

⁸ Jọ ohwo nọ a re fievahọ. Oniọvo-ọmọzae nọ ọ gbẹ maha ọ tẹ be romatotọ ru iruo kpobi nọ a kẹ riẹ, a re fievahọ iẹe. (Luk 16:10) Okenọ Jesu ọ jọ otọakpọ na, o je mu eware ru hu. Ọ romatotọ ru oware kpobi nọ Ọghẹnẹ o vi rie ze ti ru. Oware nọ Ọghẹnẹ ọ ta kẹe nọ o ru o tẹ make ga, o re ru ei. O you ahwo-akpọ. O you ilele riẹ te epanọ ọ rọ ta nọ o re whu kẹ ae. (Jọn 13:1) Rọ aro kele Jesu. A tẹ kẹ owhẹ iruo jọ evaọ ukoko na, ru iruo na, e tẹ make ga. Whọ gbẹ riẹ oghẹrẹ nọ a re ru oware na ha, whọ dhẹ omovuọ họ, nọ inievo nọ e kpako no nọ i kruga evaọ ukoko na. Who ru oware na inọ thakpinọ me ru rie he. Ru ei ziezi epanọ u fo nọ a re ru ei. (Rom 12:11) Rehọ ẹgba ra kpobi ru iruo na wọhọ ẹsenọ who bi “ru ei kẹ Jihova, orọnikọ ahwo ho.” (Kọl. 3:23) Rekọ kareghẹhọ nọ whọ gba ha, fikiere eware jọ e te thọ owhẹ obọ. Yọ oware o tẹ thọ owhẹ obọ, who gu unoma ha.—Itẹ 11:2.

WUHRẸ EWARE JỌ NỌ U FO NỌ WHO RE RU

9. Fikieme o rọ roja gaga re ọmọzae o wuhrẹ epanọ a re ru eware jọ?

⁹ Re whọ sae jọ ọzae nọ a rẹ rọ suẹro evaọ ukoko na, u fo nọ whọ rẹ riẹ oghẹrẹ nọ a re ru eware jọ. Eware nana nọ who bi ti wuhrẹ na o te whae ze nọ a tẹ kẹ owhẹ iruo jọ evaọ ukoko na whọ vẹ sai ru ai. Yọ u ti fiobọhọ kẹ owhẹ wo iruo nọ whọ sae rọ rẹrote omara gbe ahwo uwou ra. O vẹ jẹ whae ze nọ whọ sai ro fiobọhọ kẹ amọfa. Joma ta kpahe eware jọ nọ whọ sai wuhrẹ.

10-11. Nọ ọmọzae o te wuhrẹ epanọ a re se je kere, ẹvẹ u re ro fiobọhọ kẹe gbe inievo na? (Olezi 1:1-3) (Rri uwoho na re.)

¹⁰ Daoma riẹ epanọ a re se je kere ziezi. Ebaibol ọ ta nọ ohwo nọ ọ rẹ romatotọ se ẹme Ọghẹnẹ je roro kpahe iẹe kẹdẹ kẹdẹ, eva e rẹ were iẹe, yọ eware e rẹ riẹ nya kẹe. (Se Olezi 1:1-3.) Who te bi se Ebaibol kẹdẹ kẹdẹ, o te whae ze nọ whọ te rọ riẹ oghẹrẹ nọ Jihova o re rri eware, yọ o te lẹliẹ owhẹ rri otọ mu je roro oware te ziezi. (Itẹ 1:3, 4) Ma gwọlọ ezae itieye na evaọ ukoko na. Fikieme?

¹¹ Inievo mai a gwọlọ ezae nọ e rẹ sae rehọ Ebaibol kẹ ae emamọ ohrẹ nọ u re fiobọhọ kẹ ae. (Tait. 1:9) Whọ tẹ riẹ obe ese jẹ riẹ ekere ziezi, whọ te riẹ epanọ a rẹ ruẹrẹ oma kpahe kẹ ẹme, je ru ẹme na ziezi re o te ahwo udu. Yọ whọ te kẹ iyo nọ i re ru ẹrọwọ amọfa ga nọ who te kpohọ ewuhrẹ. Whẹ ọvo o te bi wuhrẹ Ebaibol, gbe okenọ who te kpohọ ewuhrẹ hayo okokohọ, whọ te riẹ epanọ a re kere ememe jọ fihotọ nọ whọ rẹ rọ tuduhọ omara gbe amọfa awọ.

12. Ẹvẹ whọ sae rọ riẹ oware nọ ohwo ọ be ta ziezi, jẹ riẹ oghẹrẹ nọ a rẹ rọ ta ẹme?

¹² Wuhrẹ epanọ a rẹ gaviezọ jẹ ta ẹme kẹ ohwo. U fo re ọzae kpobi evaọ ukoko na ọ daoma riẹ epanọ a rẹ gaviezọ gbe oghẹrẹ nọ a rẹ rọ ta ẹme kẹ ohwo. Nọ ọzae ọ tẹ be hae gaviezọ ziezi, o rẹ lẹliẹe riẹ otọ ẹme nọ ohwo ọ ta kẹe gbe oware nọ ohwo na o bi roro. (Itẹ 20:5) Ohwo ọ tẹ be ta ẹme kẹe, o re muẹrohọ uvou nọ ọ be rọ ta ẹme na, oghẹrẹ nọ ovao riẹ o rrọ, gbe oghẹrẹ nọ o bi ru uzou gbe abọ riẹ. Ọ vẹ rọ ere riẹ oware nọ o be kẹ ohwo na uye. Who gbe bi lele ahwo ta ẹme ovao dhe ovao ha, whọ sai muẹrohọ eware nana ha. Otẹrọnọ ẹsikpobi ifonu ọvo whọ rẹ nẹ, yọ ifonu gbe ekọmputa ọvo who re ro vi uwou se ahwo, whọ te sae riẹ epanọ a re lele ohwo ta ẹme jẹ gaviezọ ziezi hi. Fikiere daoma hae jọ kugbe ahwo je lele ai ta ẹme.—2 Jọn 12.

13. Eme ọfa u fo nọ ọmọzae kpobi o re wuhrẹ? (1 Timoti 5:8) (Rri uwoho na re.)

¹³ Wuhrẹ iruo jọ nọ whọ sae rọ rẹrote omara. U fo nọ ọzae kpobi evaọ ukoko na o re wo okọ nọ ọ sae rọ kuọ omariẹ gbe uviuwou riẹ. (Se 1 Timoti 5:8.) Evaọ erẹwho jọ, emezae a re wuhrẹ iruo nọ ọsẹ rai o bi ru, hayo nyabru omoni rai jọ re o wuhrẹ ai iruo. Evaọ erẹwho efa, ọmọzae ọ rẹ nyabru omọfa re o wuhrẹ iẹe iruo, ejọ e rẹ jọ ekọleji wuhrẹ iruo abọ. Oghẹrẹ kpobi nọ o rrọ kẹhẹ evaọ oria nọ whọ be rria, daoma wuhrẹ iruo jọ nọ whọ sai ru ẹdẹfa. (Iruẹru 18:2, 3; 20:34; Ẹf. 4:28) Daoma jọ ohwo nọ a re dhesẹ nọ, oniọvo yena o re ru iruo ziezi, whọ tẹ kẹe oware nọ o ru, o re ru ei kẹ owhẹ nọ oma o rẹ were owhẹ. Ohwo otiọye na a rẹ mae kake rehọ iruo, yọ a te bi si ahwo no iruo, a rẹ kaki si ei no iruo ho. Uruemu nọ ma ta nọ emamọ ọzae o re wo, gbe eware nọ ma ta nọ who re wuhrẹ na, i ti fiobọhọ kẹ owhẹ ru eware nọ ọzae o re ru nọ who te te ọzae no ẹdẹfa. Obọnana ma te ta ẹme kpahe eware itieye na jọ nọ whọ sai ru ẹdẹfa.

RUẸRẸ OMA KPAHE KẸ EWARE NỌ WHO TI RU ẸDẸFA

14. Eme oniọvo-ọmọzae nọ ọ rrọ uzoge o re ru re ọ sae jọ iruo odibọgba oke-kpobi ẹdẹfa?

¹⁴ Iruo odibọgba oke-kpobi. Inievo-emezae buobu a mu iruo odibọgba oke-kpobi na họ evaọ okenọ a gbẹ jọ uzoge. Nọ oniọvo-ọmọzae o te mu iruo odibọgba oke-kpobi họ evaọ oke uzoge riẹ, o rẹ lẹliẹe riẹ epanọ o re ro ru eware kugbe oghoghẹrẹ ahwo buobu. O rẹ jẹ lẹliẹe riẹ epanọ o gbe ro mu ugho raha ha. (Fil. 4:11-13) Who te ru ọkobaro obufihọ, u re fiobọhọ kẹ owhẹ nọ whọ sai ro ru ọrọ oke-kpobi. Inievo jọ a re ru ọkobaro obufihọ na dina kri omojọ. O rẹ whae ze nọ, a te mu ọkobaro oke-kpobi họ, o gbẹ bẹ ae he. Whọ tẹ rrọ ọkobaro oke-kpobi, u re rovie uvẹ efa fihọ kẹ owhẹ evaọ ukoko na. Ejọ rai họ, iruo ebabọ gbe iruo Ebẹtẹle.

15-16. Ẹvẹ whọ sae rọ jọ odibo oruiruo hayo ọkpako ukoko?

¹⁵ Daoma jọ odibo oruiruo hayo ọkpako ukoko. Oniọvo-ọmọzae kpobi evaọ ukoko na ọ rẹ daoma te ohwo nọ a re ro mu ọkpako ukoko, re ọ sai fiobọhọ kẹ inievo na. Ebaibol ọ ta nọ ọzae nọ ọ be daoma re ọ jọ ọkpako, “emamọ iruo ọ be gwọlọ na.” (1 Tim. 3:1) Rekọ re whọ tẹ te jọ ọkpako, whọ rẹ kake jọ odibo oruiruo. U wo eware buobu nọ idibo iruiruo a re ru ro fiobọhọ kẹ ekpako na. Te ekpako te idibo iruiruo a re wo omaurokpotọ. A rẹ gbodibo kẹ inievo na jẹ rọ ajọwha ta usi uwoma na. A rẹ sae rehọ oniọvo-ọmọzae nọ ọ rrọ ikpe ikpegbihrẹ, ikpegberee hayo ikpegbizii mu odibo oruiruo. Yọ odibo oruiruo nọ ọ be daoma ziezi evaọ ukoko na, a rẹ sae rehọ iẹe mu ọkpako ukoko ọ tẹ make gbẹ rrọ ikpe udhe, hayo ọ vrẹ ikpe udhe obọ.

¹⁶ Kọ ẹvẹ whọ sae rọ jọ odibo oruiruo hayo ọkpako ukoko? O bẹ hẹ. Rekọ u wo eware jọ nọ Ebaibol ọ ta nọ ohwo o re ru tao. Ohwo na o re you Jihova, ahwo uviuwou riẹ gbe inievo ukoko na. (1 Tim. 3:1-13; Tait. 1:6-9; 1 Pita 5:2, 3) Daoma riẹ oware ọvuọvo nọ u fo nọ who re ru nọ a sae rọ rehọ owhẹ mu. Lẹ se Jihova re o fiobọhọ kẹ owhẹ sai ru eware na.c

17. Eme oniọvo-ọmọzae o re ru re ọ sae jọ emamọ ọzae uwou-orọo ẹdẹfa? (Rri uwoho na re.)

¹⁷ Ẹsejọhọ whọ te jọ ọzae uwou-orọo. Ẹme nọ Jesu ọ ta o dhesẹ nọ ezae jọ nọ e rrọ Ileleikristi a te jiroro nọ a re wo aye he. (Mat. 19:12) Rekọ whọ tẹ ta nọ who re wo aye ẹdẹfa, koyehọ ọzae uwou-orọo whọ be te jọ na. Yọ whẹ who ti wuzou aye ra. (1 Kọr. 11:3) Jihova ọ gwọlọ nọ ọzae o re you aye riẹ, ọ rẹ rẹrotei, o re ru eware nọ e rẹ lẹliẹ eva were iẹe, avọ iẹe a ve je wuhrẹ ẹme Ọghẹnẹ re ẹrọwọ riẹ ọ ga. (Ẹf. 5:28, 29) Emamọ uruemu nọ ma jọ uzoẹme nana ta nọ ọzae o re wo na, gbe eware nọ ọzae o re wuhrẹ na e te lẹliẹ owhẹ jọ emamọ ọzae uwou-orọo. Ejọ rai họ, who re rorote, who re ru emetẹ na epanọ u je owhẹ hẹ, yọ whọ rẹ jọ ohwo nọ a rẹ rẹroso. Who te bi ru eware nana, whọ te jọ emamọ ọzae uwou-orọo.

18. Eme oniọvo-ọmọzae o re ru re ọ sae jọ emamọ ọsẹ ẹdẹfa?

¹⁸ Ẹsejọhọ who ti yẹ emọ ẹdẹfa. Kọ eme o ti fiobọhọ kẹ owhẹ jọ emamọ ọsẹ? Whọ rẹ daoma rọ aro kele Jihova. Eware buobu e riẹ nọ who re ru nọ u re dhesẹ nọ whọ be rọ aro kele Jihova. (Ẹf. 6:4) Wọhọ oriruo, Jihova ọ ta kẹ Jesu Ọmọ riẹ inọ o you rie gaga, yọ eva riẹ e be were iẹe. (Mat. 3:17) Fikiere who te yẹ emọ no, hae jẹ ae riẹ nọ who you rai. Whọ rẹ hai jiri ai nọ a te ru emamọ oware. Esẹ nọ e be rọ aro kele Jihova a re fiobọhọ kẹ emọ rai re a sae jọ emamọ ahwo ẹdẹfa evaọ ukoko na. Kọ ẹvẹ whọ sae rọ jọ ọsẹ otiọye na ẹdẹfa? Enẹna who re jo mu ei họ ewuhrẹ. Hai fiobọhọ kẹ ahwo nọ wha gbẹ rrọ uwou gbe inievo na. Hae ta kẹ ae nọ who you rai gbe inọ eware nọ a bi ru e be were owhẹ oma. (Jọn 15:9) O te whae ze nọ whọ te rọ jọ emamọ ọzae uwou-orọo gbe emamọ ọsẹ ẹdẹfa. Whọ tẹ be hai ru eware nọ ma ta no na evaọ uviuwou ra gbe ukoko na, eva ra e te were Jihova gaga. Yọ ahwo uviuwou ra gbe inievo na a ti rri owhẹ fihọ emamọ oniọvo gaga.

KỌ EME WHO TI RU ENẸNA?

19-20. Eme inievo-emezae nọ e gbẹ maha a re ru re a sae jọ ezae nọ a rẹ rọ suẹro ẹdẹfa? (Rri uwoho nọ o rrọ uke emagazini na.)

¹⁹ Whai inievo-emezae nọ e gbẹ maha, ẹdẹvo ohwo o re ro te ọzae he. Re whọ sae jọ emamọ ọzae nọ a rẹ rọ suẹro, whọ rẹ rọ aro kele ahwo nọ a wo emamọ uruemu, whọ rẹ hai roro oware te re who te ti ru ei, whọ rẹ jọ ohwo nọ a re fievahọ, who re wuhrẹ eware jọ jẹ ruẹrẹ oma kpahe kẹ odẹnotha.

²⁰ Ẹsejọhọ whọ te ta nọ, ‘Kọ ẹvẹ mẹ te sai ro ru eware yena kpobi?’ Rekọ whọ sai ru ei. Riẹ nọ Jihova ọ gwọlọ nọ o re fiobọhọ kẹ owhẹ. (Aiz. 41:10, 13) Inievo na a ti fiobọhọ kẹ owhẹ re. Ẹdẹfa nọ who te te ọzae nọ a rẹ rọ suẹro no evaọ ukoko na, eva e te were owhẹ gaga. Ma you owhai gaga whai inievo-emezae nọ e gbẹ maha. Ma lẹ nọ jọ Jihova ọ ghale owhai gaga nọ wha be daoma re wha te ezae nọ a rẹ rọ suẹro evaọ ukoko na.—Itẹ 22:4.