Kọ Whọ Sai Gbe Wuhrẹ Eware Efa No Eware Ọsosuọ na Ze?

1. Okenọ who wuhrẹ eware jọ evaọ Ebaibol nọ whọ riẹ vẹre he, eme o lẹliẹ owhẹ ru?

EWARE nọ i wuzou gaga nọ ma kake jọ Ebaibol wuhrẹ i nwene uzuazọ mai. Oware utioye na jọ họ odẹ Ọghẹnẹ. Nọ ma wuhrẹ nọ odẹ Ọghẹnẹ họ Jihova, ma te ti mu Jihova họ ẹkẹle. (Aiz. 42:8) Yọ nọ ma ti wuhrẹ nọ ohwo nọ o whu no ọ riẹ oware ovo ho, udu u gbe je bru omai hi sọ ahwo mai nọ a whu no a be ruẹ uye evaọ obojọ. (Ọtausi. 9:10) Yọ okenọ ma jọ Ebaibol wuhrẹ nọ Ọghẹnẹ ọ ya eyaa inọ otọakpọ na u ti zihe ruọ Aparadase, ma gbe je bru udu kpahe oghẹrẹ nọ akpọ mai ọ te jọ ẹdẹfa ha. Udu u te omai otọ keme ma wo ẹruore no inọ ma te rria bẹdẹ bẹdẹ, orọnikọ ikpe udhosa-gbikpe hayo ikpe udhone nọ ma be rria te nẹnẹ na ha.—Ol. 37:29; 90:10.

2. Eme obe 2 Pita 1:12, 13 o ta nọ u dhesẹ nọ eware ọsosuọ nọ ma wuhrẹ evaọ Ebaibol e sai gbe fiobọhọ kẹ omai enẹna?

² Eware ọsosuọ nọ ma jọ Ebaibol wuhrẹ na, ma du rri rai vo ho. Nọ Pita ukọ na o je kere ileta avọ ivẹ riẹ, Ileleikristi nọ o kere i rie se yọ ahwo nọ a “rrọ gaga evaọ uzẹme” na no. (Se 2 Pita 1:12, 13.) Nọ a maki dikihẹ ga no evaọ ukoko na, a gbe rri otọ mu hu, ahwo nọ a je wuhrẹ iwuhrẹ erue evaọ ukoko na gbe ahwo jọ nọ a je ru eware iyoma efa, a sai gele ae kie. (2 Pita 2:1-3) Pita ọ gwọlọ nọ o re kere eware nọ i re fiobọhọ kẹ Ileleikristi yena sai gbe dikihẹ ga. Fikiere ọ tẹ kareghẹhọ ae eware jọ nọ a wuhrẹ no vẹre. Nọ a te roro kpahe eware yena, u ti ru nọ a ti gbe ro dikihẹ ga rite urere.

3. Kẹ oriruo jọ nọ u dhesẹ nọ ma tẹ wariẹ roro kpahe eware ọsosuọ nọ ma jọ Ebaibol wuhrẹ, e sai fiobọhọ kẹ omai enẹna.

³ Ma tẹ maki kri ukoko na no, ma sai gbe wuhrẹ eware efa jọ no eware ọsosuọ nọ ma jọ Ebaibol wuhrẹ ze. Ma rọ oriruo jọ dhesẹ oware nọ ma be ta na. Ohwo nọ o there ẹbẹ zẹriẹ no avọ ohwo nọ ọ re riẹ ẹbẹ ethere tere he, a tẹ rọ eware evona there emu fihotọ, ivẹ na e rẹ jọ epọvo na ha. Fikieme? Keme u kri no nọ ọnọ o re there ẹbẹ gaga na o bi ro there ẹbẹ. Fikiere ọ riẹ oghẹrẹ nọ ọ sae rọ rehọ eware evona there oghoghẹrẹ emu ọwewere efa ze. Ẹme nọ ma be ta na họ, ahwo nọ a gọ Jihova kri no a sai wuhrẹ eware efa jọ no eware ọsosuọ nọ a jọ Ebaibol wuhrẹ ze. Ahwo nọ a mu Ebaibol họ ewuhrẹ obọ a sai wuhrẹ eware itieye no ai ze he. Ẹsejọhọ epanọ eware e jọ kẹ omai nọ ma họ-ame ere e gbẹ rrọ họ. O sae jọ nọ ma wo obọdẹ iruo jọ no evaọ ukoko na. Ma tẹ wariẹ rri eware nọ ma wuhrẹ oke ẹdẹ na, ma sai wuhrẹ eware efa jọ nọ i re fiobọhọ kẹ omai enẹna. Ma ti dhunu te eware esa itieye na, yọ ma te ruẹ oware nọ ma sai wuhrẹ no ai ze nọ ma tẹ maki kri ukoko na no.

JIHOVA Ọ MA EWARE KPOBI

4. Nọ ma riẹ nọ Jihova ọ ma eware kpobi, ẹvẹ u ro fiobọhọ kẹ omai?

⁴ “Ọnọ ọ ma eware kpobi họ Ọghẹnẹ.” (Hib. 3:4) Ma riẹ nọ ohwo jọ nọ o wo areghẹ gaga, nọ o wo ogaga thesiwa, ọye ọ ma otọakpọ na gbe eware nọ e rrọ uzuazọ evaọ eva riẹ. Ọye ọ ma omai. Fikiere ọ riẹ omai lafi. Ere ọvo ho, o you omai. Ọ riẹ oware nọ o mai kiehọ kẹ omai. Fikinọ ma riẹ nọ Jihova ọ ma eware kpobi na, u fiobọhọ kẹ omai gaga no. U ru nọ ma bi ro yeri uzuazọ nọ o mai woma.

5. Eme ma re roro kpahe nọ o rẹ lẹliẹ omai romakpotọ? (Aizaya 45:9-12)

⁵ Nọ ma tẹ kareghẹhọ nọ Jihova ọ ma eware kpobi, o sae lẹliẹ omai romakpotọ. Okenọ Job o je roro kpahe omobọ riẹ ga hrọ jẹ be ta eme nọ amọfa a rẹ rọ riẹ nọ emamọ ohwo ọ rrọ, Jihova ọ tẹ kareghẹhọ iẹe nọ ọye họ ọnọ ọ ma eware kpobi je wo ogaga kpobi. (Job 38:1-4) Oware yena nọ Jihova ọ kareghẹhọ Job na u ru nọ Job ọ rọ ruẹ nọ oghẹrẹ nọ Jihova o re ru eware u woma vi ọrọ ohwo-akpọ kpekufiẹ. Oghẹrẹ ẹme otiọye na Aizaya ọruẹaro na o kere uwhremu na inọ: “Kọ u fo re ọviẹ ọ ta kẹ Ọmebẹ na nọ: ‘Kinọ eme whọ be ma?’”—Se Aizaya 45:9-12.

6. Iroro ethọthọ vẹ ma sai roro ẹsejọ nọ u je fo re ma kareghẹhọ epanọ Jihova o wo areghẹ jẹ rro te? (Rri iwoho na re.)

⁶ Nọ ohwo ọ tẹ gọ Jihova kri no, ọ gbẹ yọroma ha, ọ sai roro nọ epanọ o wo eriariẹ te no na, ọ gbẹ make lẹ se Jihova hayo rri ẹme nọ Ebaibol ọ ta ha, ọye ọvo ọ sai jiroro kẹ omobọ riẹ. (Job 37:23, 24) Rekọ ohwo ọ tẹ romatotọ roro kpahe epanọ Ọghẹnẹ nọ ọ ma riẹ na o wo areghẹ te gbe epanọ o wo ogaga te, u ti fiobọhọ kẹe. (Aiz. 40:22; 55:8, 9) Ọ te ruẹ nọ ereghẹ riẹ e kaka erọ Ọghẹnẹ hẹ. Ọ vẹ te romakpotọ.

7. Eme Rahela o ru re ọ sae rọwo fihọ oware nọ ukoko o ta?

⁷ Oniọvo-ọmọtẹ jọ nọ a re se Rahela nọ ọ be rria Slovenia ọ ruẹ nọ ohwo o te bi gine roro kpahe Ọghẹnẹ nọ ọ ma riẹ na, u re fiobọhọ kẹe rọwo fihọ oware kpobi nọ ukoko na u nwene. Ọ ta nọ: “Ẹsejọ o rẹ bẹ omẹ re mẹ rọwo fihọ eware jọ nọ inievo nọ e be kobaro evaọ ukoko na a ta ze. Mẹ kareghẹhọ okenọ me ro rri ividio Iyẹrẹ 2023 nọ I No Obọ Utu Ẹruorote na Ze, Ọrọ avọ 8 nọ a jọ ta ẹme etuagba na. Mẹ maki rri rie no na, ẹdẹ ọsosuọ nọ mẹ rọ ruẹ oniọvo nọ ọ nyasiọ etuagba ba ovao nọ ọ be kẹ ovuẹ, o kẹ omẹ uye. Fikiere mẹ tẹ lẹ se Jihova re o fiobọhọ kẹ omẹ rọwo fihọ oware nọ ukoko o ta na.” Rahela ọ kareghẹhọ nọ, nọ orọnọ Jihova ọ ma odhiwu gbe akpọ na, oghẹrẹ kpobi nọ ọ kpọ ukoko riẹ rri, u woma, keme ọ riẹ oware nọ o mai woma kẹ omai. O sae jọ nọ o rrọ bẹbẹ kẹ owhẹ re whọ rọwo fihọ oware nọ ukoko o ta hayo onọ a nwene. O tẹ rrọ ere, romatotọ roro kpahe epanọ Ọghẹnẹ nọ ọ ma eware kpobi na o wo areghẹ je wo ogaga te.—Rom 11:33-36.

OWARE NỌ ỌGHẸNẸ Ọ RỌ KUVẸ RE UYE O BẸ AHWO-AKPỌ

8. Nọ ma riẹ oware nọ Ọghẹnẹ ọ rọ kuvẹ re uye o bẹ ahwo-akpọ no na, ẹvẹ u ro fiobọhọ kẹ omai?

⁸ Fikieme Ọghẹnẹ ọ rọ kuvẹ re uye o bẹ ahwo-akpọ? Ahwo jọ a riẹ uyo onọ yena ha. O tẹ so ẹe ze nọ a bi ro mu ofu kẹ Ọghẹnẹ. Ejọ i te bi roro nọ Ọghẹnẹ ọ rrọ họ. (Itẹ 19:3) Rekọ whọ jọ Ebaibol wuhrẹ nọ uzioraha oye o wha uye nọ o rrọ akpọ na ze, orọnọ Jihova ha. Who te je wuhrẹ nọ odiri nọ Jihova o wo nọ ọ gbẹ re raha akpọ na no ho na, u ru nọ ahwo buobu a ro wuhrẹ kpahe iẹe no. A tẹ te riẹ oghẹrẹ nọ Jihova o ti ro ku uye nọ o rrọ akpọ na họ. (2 Pita 3:9, 15) Eware nana nọ who wuhrẹ no na i ru udu te owhẹ otọ, yọ i si owhẹ kẹle Jihova gaga no.

9. Eware vẹ e sae via nọ u je fo re ma kareghẹhọ oware nọ Jihova ọ rọ kuvẹ re ma ruẹ uye?

⁹ Ma riẹ nọ re ma sae hẹrẹ oke nọ Jihova o ti ro si uye kpobi no akpọ na, ma re wo odiri. Ma make riẹ ere no na, ẹsejọ nọ ebẹbẹ jọ i te te omai hayo ahwo mai, hayo nọ a te bi kienyẹ omai, hayo nọ ohwo mai o te whu, ma ve bi roro nọ, ‘Kọ eme Jihova ọ gbẹ be hẹrẹ nọ ọ gbẹ re raha akpọ na ha?’ (Hab. 1:2, 3) Ma te mu iroro itieye na họ eroro no, oware nọ u fo nọ ma re ru họ, ma re roro kpahe ẹjiroro nọ Jihova ọ rọ kuvẹ re uye o bẹ ahwo okiẹrẹe.a (Ol. 34:19) Ma sai je roro kpahe oware nọ Ọghẹnẹ ọ gwọlọ ru. Oye họ, re o si uye notọ, re uye o gbẹ bẹ omai ofa ha.

10. Eme Anne o bi ru re ọ gbẹ nwani roro oni riẹ ga hrọ họ?

¹⁰ Ma tẹ riẹ nọ uye-oruẹ u ti kuhọ, o rẹ kẹ omai ẹgba thihakọ. Aye jọ nọ a re se Anne nọ ọ be rria ukoliko jọ nọ a re se Mayotte evaọ Indian Ocean ọ ta nọ: “Ikpe jọ nọ e vrẹ na, oni mẹ o whu siọ omẹ ba, yọ o da omẹ gaga. Rekọ ẹsikpobi mẹ rẹ kareghẹhọ omamẹ nọ orọnọ Jihova ọ wha riẹ ze he. O riẹe oja inọ o re si ebẹbẹ mai kpobi no, ọ vẹ jẹ kpare ahwo mai nọ i whu no ze. Eware nana nọ mẹ be hai roro kpahe na i bi ru udu te omẹ otọ. Ẹsibuobu u re gbe omẹ unu inọ udu u dhẹ omẹ ere ghelọ ebẹbẹ na.”

11. Nọ ma tẹ kareghẹhọ oware nọ Jihova ọ rọ kuvẹ re uye o bẹ ahwo-akpọ, ẹvẹ o sai ro fiobọhọ kẹ omai gbẹ ta usi uwoma?

¹¹ Ma tẹ riẹ oware nọ Ọghẹnẹ ọ rọ kuvẹ re uye o bẹ ahwo-akpọ, ma rẹ daoma gbẹ ta usi uwoma na. Pita ukọ na o kere nọ odiri nọ Jihova o wo u re rovie uvẹ kẹ ahwo nọ a re ro kurẹriẹ, a ve wo esiwo. Nọ ọ ta ere no, ọ tẹ ta nọ: “Wha roro kpahe oghẹrẹ ahwo nọ u fo nọ wha rẹ jọ. Jọ wha wo uruemu ọrẹri je wobọ evaọ iruẹru omarọkẹ Ọghẹnẹ.” (2 Pita 3:11) “Iruẹru omarọkẹ Ọghẹnẹ” jọ họ usi uwoma nọ ma be ta na. Jihova Ọsẹ mai o you ahwo kpobi. Ere ma you ahwo kpobi re. Ma gwọlọ nọ a rẹ jọ akpọ ọkpokpọ nọ Ọghẹnẹ ọ te rọ ze na. Ahwo nọ wha gbẹ rrọ ẹwho na, Jihova o bi thihakọ kẹ ae sọ a sai kurẹriẹ ze te gọe. Obọdẹ uvẹ u rovie kẹ owhẹ na nọ whọ sai ro kuobọgbe Jihova fiobọhọ kẹ ahwo nana. Who ve wuhrẹ ae re a riẹ Jihova, enẹ họ a re raha akpọ na ha.—1 Kọr. 3:9.

“EDẸ URERE NA” MA RRỌ NA

12. Nọ ma riẹ nọ “edẹ urere na” ma rrọ na, ẹvẹ o lẹliẹ omai rri Ẹme Ọghẹnẹ?

¹² Ebaibol ọ nabi dhesẹ oghẹrẹ nọ ahwo a ti ru evaọ “edẹ urere na.” (2 Tim. 3:1-5) Who re du kpohọ obojọ re whọ tẹ te ruẹ epanọ eme nọ Ebaibol ọ ta na i bi ro rugba ha. Ma be ruẹ oghẹrẹ nọ uruemu ahwo u bi ro dhe eyeyoma evaọ akpọ na wọhọ epanọ Ebaibol ọ ta nọ o te jọ. U te mu omai ẹro viere inọ a rẹ vro Ẹme Ọghẹnẹ hẹ.—2 Tim. 3:13-15.

13. Ma te rri oriruo nọ Jesu ọ kẹ evaọ Luk 12:15-21, enọ vẹ ma rẹ sae nọ omamai?

¹³ Nọ ma riẹ nọ edẹ urere na ma rrọ na, ma rẹ rọ eware nọ e ginẹ mae roja karo evaọ uzuazọ mai keme oke o gbẹ riẹ hẹ. Ma sai wuhrẹ oware jọ kpahe ẹme nana nọ ma te rri oriruo jọ nọ Jesu ọ kẹ. (Se Luk 12:15-21.) Fikieme a rọ ta nọ ọdafe nọ Jesu ọ ta ẹme te evaọ oriruo na yọ ohwo “ogheghẹ”? Orọnikọ fikinọ o fe he, rekọ fikinọ ọ rọ eware nọ e mae roja karo ho. Ọzae na “o koko efe họ kẹ omariẹ” rekọ “o fe evaọ obọ Ọghẹnẹ hẹ.” Oware nọ o fi omariẹ họ na u yoma gaga keme uvẹ o riẹ nọ ọ te sae rọ kpọ eware họ họ. Fikieme? Ọghẹnẹ ọ ta kẹe nọ: “Aso nana a ti mi owhẹ uzuazọ ra no.” Mai omamai, nọ orọnọ ekuhọ akpọ na o be kẹle gaga no na, u fo re ma nọ omamai nọ: ‘Kọ eware nọ mẹ rọ karo evaọ uzuazọ mẹ i dhesẹ nọ mẹ riẹ nọ akpọ na o ti kuhọ kẹle? Kọ eware nọ mẹ be ta kẹ emọ mẹ inọ a le i dhesẹ nọ mẹ riẹ nọ ekuhọ akpọ na o bi kuhọ no na? Kọ mẹ be rọ ẹgba mẹ, oke mẹ, gbe eware nọ me wo koko efe họ kẹ omamẹ, binikọ obọ odhiwu me bi koko efe mẹ họ?’

14. Ma te rri iku Miki, eme u je fo re ma hae kareghẹhọ nọ edẹ urere na ma rrọ na?

¹⁴ Nọ ma te roro kpahe eware nọ i dhesẹ nọ edẹ urere na ma rrọ na, o sae lẹliẹ omai nwene oghẹrẹ nọ ma bi rri eware. Oware utioye na o via kẹ oniọvo-ọmọtẹ nọ a re se Miki. Ọ ta nọ: “Nọ me no ekọleji nwrotọ no, epanọ me re ro kpohọ isukulu ilogbo re me wuhrẹ kpahe erao, oye o jọ omẹ oja. Mẹ jẹ gwọlọ nọ mẹ rẹ jọ ọkobaro oke-kpobi re, me ve je kpohọ oria nọ a jọ mae gwọlọ etausiuwoma. Inievo jọ nọ i se egagọ Jihova gboja a tẹ vuẹ omẹ nọ me roro kpahe oware na ziezi sọ mẹ sai ti gine kpohọ isukulu nyai wuhrẹ kpahe erao no mẹ vẹ jẹ sai ru eware nọ mẹ gwọlọ ru evaọ ukoko na. A tẹ vuẹ omẹ nọ mẹ kareghẹhọ nọ akpọ na o ti kuhọ kẹle. A tẹ jẹ vuẹ omẹ nọ evaọ akpọ ọkpokpọ na, me ti wuhrẹ kpahe erao kpobi nọ mẹ gwọlọ wuhrẹ kpahe bẹdẹ bẹdẹ. Nọ me ti rri oware na, mẹ tẹ dhugbẹ nyai wuhrẹ oware nọ a rẹ rọ oke krẹkri wuhrẹ hẹ. O tẹ whae ze nọ mẹ rọ ruẹ iruo nọ mẹ sae rọ rẹrote omamẹ nọ me bi ru ọkobaro na. Mẹ tẹ te kwa kpohọ oria nọ a jọ gwọlọ etausiuwoma gaga evaọ Ecuador.” Ma be ta ẹme na, Miki avọ ọzae riẹ a bi ru iruo Uvie na evaọ obọ Ecuador. Ọzae riẹ ọsẹro okogho.

15. Eme ahwo jọ nọ a be rọwo yo usi uwoma nẹnẹ hẹ na a sai ru odẹnotha? Kẹ oriruo ohwo jọ. (Rri iwoho na re.)

¹⁵ Nọ ahwo jọ a gbẹ maki yo usi uwoma ha, jọ iruo na e bẹ omai no ho. Ahwo na a sai nwene ẹdẹ jọ. Ere o jọ kẹ oniọvo Jesu nọ a re se Jemis. Uwou ovona Jemis avọ Jesu a gbẹ rria notọ ze, bẹsenọ Jesu ọ rọ rro te ohwo je zihe ruọ Mesaya na. Yọ oghẹrẹ nọ Jesu o je ro wuhrẹ ahwo u je gbe ahwo unu keme ohwo ọvo ọ sai wuhrẹ ahwo ere he. Jemis ọ make ruẹ eware nana kpobi na, ọ rọwo jọ olele Jesu hu. Okenọ Jesu o whu no, nọ a jẹ kpare iẹe ze no ẹsiẹe Jemis o ro zihe ruọ olele riẹ, yọ o gine dikihẹ ga re.b (Jọn 7:5; Gal. 2:9) Fikiere o tẹ make rọnọ ukoko na u ri mu imoni ra họ ẹwere he, gbẹ hae ta usi uwoma kẹ ae. Yọ o tẹ make rọnọ ahwo jọ a rọwo yo usi uwoma evaọ oke ọsosuọ họ, wariẹ nyae ta kẹ ae. Kareghẹhọ nọ enẹna o mae roja inọ ma rẹ ta usi uwoma na keme edẹ urere na ma rrọ na. Usi uwoma nọ whọ ta kẹ ae nẹnẹ, a sae kareghẹhọ iẹe odẹnotha, a ve kurẹriẹ. Hayo o sae lẹliẹ ae kurẹriẹ okenọ uye ulogbo na u te muhọ no.c

JỌ EWARE NỌ JIHOVA Ọ BE KAREGHẸHỌ OMAI E HAE WERE OWHẸ

16. Erere vẹ who wo no eware nọ Jihova ọ be kareghẹhọ omai kẹse kẹse na ze? (Rri ẹkpẹti na re “Rehọ Ae Fiobọhọ kẹ Amọfa.”)

¹⁶ Izoẹme jọ nọ ukoko o be hai kere ze na gbe eware jọ nọ a re ru ze na, a bi ru ai fiki ahwo nọ a re riẹ eware ọsosuọ nọ e rrọ Ebaibol na ha. Eware itieye jọ họ ovuẹ ogbotu nọ a rẹ kẹ evaọ ewuhrẹ koka koka na, izoẹme jọ gbe ividio jọ nọ a re fihọ jw.org, gbe emagazini nọ ma rẹ kẹ ahwo evaọ usi uwoma. Ahwo nọ a rrọ Isẹri Jihova ha a mae rọ fiki rai ru eware nana. O make rrọ ere na, nọ ma tẹ be gaviezọ kẹ eme itieye na je se ae kẹ omobọ mai, i re fiobọhọ kẹ omai. E rẹ lẹliẹ omai you Jihova gaga, i re ru nọ ma re ro fievahọ Ẹme riẹ viere, yọ i re fiobọhọ kẹ omai wuhrẹ ahwo eware ọsosuọ nọ e rrọ Ebaibol na re i te ae udu ziezi.—Ol. 19:7.

17. Eme o rẹ via ẹsejọ nọ u je fo re ma roro kpahe eware ọsosuọ nọ ma jọ Ebaibol wuhrẹ?

¹⁷ Eva e rẹ were omai Isẹri Jihova gaga nọ ukoko na u te ru oware jọ vẹ kẹ omai evaọ Ebaibol nọ o lẹliẹ omai riẹ otọ ẹme na oghẹrẹ ọfa. Rekọ orọnọ eware ekpokpọ nọ a wuhrẹ ze ọvo e rẹ were omai hi. Erọ ọsosuọ nọ i wuzou gaga nọ ma jọ Ebaibol wuhrẹ okenọ ma kurẹriẹ ze na, e rẹ gbẹ were omai oma. Ẹsejọ ma sai roro nọ oware nọ ukoko Jihova o ta ze o rrọ oghẹrẹ jọ, inọ ọnọ ma roro na oye o mai woma. Ma te bi roro ere, joma wo omaurokpotọ re ma kareghẹhọ nọ Jihova nọ ọ ma eware kpobi, nọ o wo areghẹ gbe ogaga thesiwa na ọye ọ be kpọ ukoko na. Nọ ẹbẹbẹ jọ o te te omai hayo ohwo mai jọ, joma thihakọ, re ma jẹ kareghẹhọ oware nọ Jihova ọ rọ kuvẹ re uye o bẹ ahwo-akpọ. Yọ ma te bi roro kpahe oware nọ ma rẹ rọ oke mai gbe eware nọ ma wo ru, joma kareghẹhọ nọ edẹ urere na ma rrọ na. Ajọ eware nọ Jihova ọ be kareghẹhọ omai ẹsikpobi na e kẹ omai ẹgba gbe ọwhọ nọ ma rẹ rọ gọe, jẹ lẹliẹ omai wo areghẹ ziezi.