Uwuhrẹ O rẹ Kẹ Erere
KỌ WHỌ ruẹ ahwo nọ a be salọ ibi-ire no ẹdẹjọ? Ahwo buobu a rẹ rehọ ekọlọ riẹ gbe epanọ o rro te ro vuhu epanọ o ware te. Ahwo jọ a re s’ore ubi-ure na. Amọfa a re kru rie, tubẹ nẹe dede. Efa jọ i re rri epanọ o gbẹdẹ te, nwene ai n’obọ jọ ruọ obọ odekọ re a riẹ ọnọ ọ mae gbẹdẹ fiki ame nọ ọ rọ eva riẹ. Eme ahwo nana a bi roro? A be kiẹ eware jọ riwi, bi muẹrohọ ohẹriẹ, bi roro ẹsalọ nọ a ru no vẹre, jẹ be rehọ oware nọ a be ruẹ enẹna wawo onọ a riẹ no vẹre. A te salọ emamọ ubi-ure nọ o were keme a roma totọ salọ.
Dede na, irere nọ i re no ewuhrẹ Ẹme Ọghẹnẹ ze e rro viere gaga. Nọ uwuhrẹ utioye na o tẹ rehọ oria nọ u w’uzou evaọ izuazọ mai, ẹrọwọ mai ọ rẹ ga viere, uyoyou mai u re diwi viere, odibọgba mai o re w’aro viere, yọ iroro nọ ma be te jẹ i re dhesẹ orimuo gbe areghẹ Ọghẹnẹ viere. Kpahe irere na, Itẹ 3:15 o ta nọ: “Oware ovo nọ whọ sai kele dhe ei o rọ họ.” Kọ whọ be ruẹ irere itieye na? Oghẹrẹ nọ who ro ru uwuhrẹ ra o rẹ sae whae ze.—Kọl. 1:9, 10.
Eme họ uwuhrẹ? O vrẹ isase ehruehru gheghe. O gwọlọ efihiruo ẹgba iroro ra nọ who re ro roro didi ziezi kpahe uzoẹme. U kugbe ẹkiẹ oware nọ who se, whọ vẹ rehọ iẹe wawo oware nọ whọ riẹ no vẹre, je muẹrohọ ẹjiroro nọ ọ rọ emu ẹme nọ a ta na. Who te bi wuhrẹ, roro didi kpahe eme ekpokpọ nọ whọ nyaku. Je roro epanọ whọ sai ro fi ohrẹ Ikereakere h’iruo vọvọ viere. Wọhọ Osẹri Jihova, who re je roro kpahe uvẹ nọ whọ rẹ rọ rehọ ẹme na fiobọhọ kẹ amọfa. U re vevẹ, uwuhrẹ u kugbe eroro.
Udu Oruẹrẹhọ
Whọ tẹ be ruẹrẹ oma họ kẹ uwuhrẹ, whọ rẹ tọlọ eware wọhọ Ebaibol kẹle oma, obe nọ who ti ro ru uwuhrẹ na, opẹsoro hayo ebairo, gbe ẹsejọhọ obe nọ who re ro kere. Kọ whọ rẹ ruẹrẹ udu ra họ re? Ebaibol na ọ ta k’omai nọ Ẹzra “ọ rehọ udu riẹ kpobi rọ kẹ ewuhrẹ uzi ỌNOWO na, re o je koko iei, re o je wuhrẹ ijaje gbe izi-eguae nọ e rọ Izrẹl.” (Ẹzra 7:10) Eme udu oruẹrẹhọ utioye na o gwọlọ?
Olẹ u re fiobọhọ k’omai rehọ emamọ uruemu rẹriẹ ovao ku uwuhrẹ Ẹme Ọghẹnẹ. Ma gwọlọ re uthubro nọ Jihova ọ be k’omai o nyate udu mai. Evaọ emuhọ ẹkeria uwuhrẹ kpobi, yare Jihova kẹ obufihọ ẹzi riẹ. (Luk 11:13) Yare iẹe re o fiobọhọ k’owhẹ wo otoriẹ oware nọ who bi ti wuhrẹ na, epanọ u ro kpomahọ ẹjiroro riẹ, epanọ o sai ro fiobọhọ k’owhẹ hẹriẹ uwoma no uyoma, epanọ who re ro fi ehri-uzi riẹ h’iruo evaọ uzuazọ ra, gbe epanọ ẹme na o ro kpomahọ usu ra kugbei. (Itẹ 9:10) Nọ who bi wuhrẹ na, hae “yare Ọghẹnẹ” kẹ areghẹ. (Jem. 1:5) Rọ oruọzewọ kiẹ oma ra riwi avọ eware nọ who wuhrẹ no na nọ whọ be gwọlọ obufihọ Jihova evaọ obusino iroro ethọthọ hayo isiuru enwoma na. Hae rọ “akpẹwẹ kẹ ỌNOWO” na fiki eware nọ o dhesẹ via. (Ol. 147:7) Oma olẹ nana nọ a re ro mu uwuhrẹ họ o rẹ lẹliẹ omai kẹle Jihova viere, keme u re ru omai yoẹme kẹe nọ ọ be rọ ẹkwoma Ẹme riẹ t’ẹme k’omai na.—Ol. 145:18.
Ẹmeoyo otiọye na ọ hẹriẹ ahwo Jihova no emọ-uwuhrẹ efa. Evaọ udevie enọ e kare omarọkẹ Ọghẹnẹ, o rrọ oware odode re a vro je sikẹ kpahe oware nọ a kere. Rekọ ere uruemu mai o rrọ họ. Ma fievahọ Jihova. (Itẹ 3:5-7) Ma gbe wo otoriẹ oware jọ họ, ma rẹ rehọ oheri ku ei họ nnọ oware na o thọ họ. Nọ ma be gwọlọ iyo na, ma rẹ hẹrẹ Jihova. (Mae. 7:7) Wọhọ Ẹzra, ma wo ute ẹnya lele eware nọ ma wuhrẹ no jẹ rehọ ai wuhrẹ amọfa. Avọ ọwhọ udu nana, ma re wo irere buobu no uwuhrẹ mai ze.
Epanọ A re Wuhrẹ
Ukpenọ whọ rẹ nwane rehọ edhe-ẹme ọsosuọ muhọ je se duoka ọvo, kake rehọ oke kiẹ uzoẹme na kpobi riwi tao. Rehọ eme nọ e rọ uzoẹme na muọ ekiakiẹ ra họ. Onana họ uzoẹme oware nọ who bi ti wuhrẹ na. Who ve muẹrohọ ziezi epanọ izoẹme-esese na i ro w’obọ kpahe uzoẹme na. Kiẹ ifoto kpobi nọ e riẹ, omaa-udhesẹ, hayo itehe ọkiẹkpemu nọ i lele eme na riwi. Nọ oma ra nọ: ‘Avọ ọkiẹkpemu nana, eme me roro nọ me ti wuhrẹ? Edhere vẹ o te rọ k’omẹ erere?’ Onana o rẹ kpọ uwuhrẹ ra họ edhere.
U te ugogo eme na no. Izoẹme uwuhrẹ Uwou-Eroro na gbe ebe efa i wo enọ nọ a kporo. Nọ who bi se edhe-ẹme ọvuọvo na, o rẹ k’erere re who kpoka họ iyo na. O tẹ make rọnọ enọ e riẹ hẹ, whọ sai gbe kpoka họ igogo eme nọ whọ gwọlọ kareghẹhọ ghele. Otẹrọnọ ẹme jọ ọ rọ ọkpokpọ k’owhẹ, raha omoke jọ fihọ iẹe re whọ ruẹ nọ who wo otoriẹ riẹ ziezi. Muẹrohotọ kẹ etadhesẹ hayo ẹjiroro nọ i ti w’iruo k’owhẹ evaọ odibọgba na hayo enọ whọ rẹ sai fiba ẹme nọ whọ te jọ obaro ru. Roro kpahe uzedhe ahwo jọ nọ ẹrọwọ rai ọ te ga otẹrọnọ whọ ghale oware nọ who bi wuhrẹ na kugbe ai. Kpoka họ eme nọ whọ gwọlọ ro ruiruo, jẹ kiẹ ai riwi who te ku uwuhrẹ ra họ no.
Nọ who bi se obe na, rri ikereakere nọ a fodẹ na. Kiẹ epanọ ikereakere na ọvuọvo i ro w’obọ kugbe otoriẹ edhe-ẹme na.
Whọ sae nyaku eme nọ whọ riẹ otọ rai hi hayo enọ whọ gwọlọ kiẹriwi viere. Ukpenọ whọ kuvẹ re i reghe owhẹ, kpoka họ ai re whọ wariẹ rri enana okiofa. Ẹsebuobu eme i re vẹ nọ who bi se obe na duwu na. I gbe vẹ hẹ, whọ sai ru ekiakiẹ efa. Eware jọ vẹ a re muẹrohọ rọkẹ ekiakiẹ itieye na? Ẹsejọhọ a t’ẹme te ikereakere jọ nọ i v’owhẹ ẹro te he. Hayo whọ sae ruẹ abọ nọ o wo kugbe uzoẹme nọ a be ta kpahe na ha. Ẹsejọhọ who roro nọ who wo otoriẹ ẹme jọ evaọ obe na rekọ u vẹ te epanọ whọ sai ro ru ei vẹ kẹ omọfa ha. Ukpenọ whọ rẹ la enana vrẹ ọvo, o rẹ jọ oware areghẹ re whọ kiẹ enana riwi nọ who te ku uwuhrẹ ra họ no.
Okenọ Pọl ukọ na o kere ileta ithethei riẹ se Ileleikristi ahwo Hibru, ọ jọ udevie dhizu ọ tẹ ta nọ: “Oware nọ ma be ta na o na.” (Hib. 8:1) Kọ whọ rẹ kareghẹhọ oma ra enẹ n’oke ruoke? Roro kpahe oware nọ Pọl o je ru ere. Evaọ izou nọ i kpemu evaọ ileta riẹ nọ a kẹ ẹgba na, o dhesẹ no nnọ Kristi wọhọ Ozerẹ Okpehru ologbo Ọghẹnẹ ọ ruọ odhiwu no. (Hib. 4:14–5:10; 6:20) Ghele na, ẹkwoma ugogo ẹme ọyena nọ ọ rehọ via je fiẹgbahọ, evaọ emuhọ uzou avọ 8 na Pọl ọ ruẹrẹ iroro isisase riẹ họ re a roro didi kpahe epanọ u ro kpomahọ izuazọ rai. Ọ riobọhọ nnọ Kristi ọ roma via kẹ Ọghẹnẹ fiki rai no yọ o rovie edhere nọ a rẹ rọ ruọ “oria ẹri” obọ odhiwu na no. (Hib. 9:24; 10:19-22) Imuẹro ẹruore rai na u ti fiobọhọ kẹ ae fi ehrẹ efa nọ e rọ ileta riẹ kpahe ẹrọwọ, ithihakọ, gbe uruemu Ileleikristi na h’iruo. Epọvo na re, nọ ma te bi wuhrẹ, ẹrotọvi igogo eme na u ti fiobọhọ k’omai wo otofa uzoẹme na yọ o te k’omai ẹjiroro nọ ma jẹ jowọ lele iei.
Kọ uwuhrẹ omobọ ra o te w’owhẹ jowọ? Onana yọ emamọ onọ. Okenọ who te wuhrẹ oware jọ, nọ oma ra nọ: ‘Ẹvẹ onana u re ro kpomahọ uruemu gbe itee mẹ evaọ uzuazọ? Ẹvẹ mẹ sai ro fi ovuẹ nana h’iruo evaọ ẹbẹbẹ okuhọ, evaọ iroro-ejẹ, hayo ẹnyate ute jọ? Ẹvẹ mẹ sai ro fi ei họ iruo kugbe uviuwou mẹ, evaọ odibọgba na, evaọ ukoko na?’ Rehọ oma olẹ roro kpahe enọ nana, roro kpahe uzedhe iyero nọ whọ sai jo fi eriariẹ ra h’iruo.
Nọ who te se uzoẹme jọ duoka no, rehọ omoke jọ ru ọkiẹkpemu ọkpẹkpẹe. Rri sọ whọ sae kareghẹhọ igogo eme na gbe eme efa nọ whọ sai ro ru ei vẹ. Owojẹ nana u ti fiobọhọ k’owhẹ kareghẹhọ ovuẹ na kẹ efihiruo obaro.
Oware nọ A re Wuhrẹ
Wọhọ ahwo Jihova, eware buobu e riẹ nọ ma re wuhrẹ. Rekọ diẹse ma re jo muhọ? Kẹdẹ kẹdẹ, u re woma re ma se ikere okpẹdẹ na gbe ọkpahefihọ riẹ no Ẹkiẹriwi Ikereakere na Kẹdẹ Kẹdẹ ze. K’oka k’oka, ma re kpohọ iwuhrẹ ukoko, yọ uwuhrẹ nọ ma re ru rọ ruẹrẹ oma kpahe kẹ enana u ti fiobọhọ k’omai wo erere gaga. Fiba onana, ejọ i fi oke họ no re a wuhrẹ ebe Ileleikristi mai jọ nọ a kporo taure a te ti kurẹriẹ. Amọfa a rẹ salọ abọjọ isase Ebaibol ẹkpoka rai, a ve se didi kpahe awọ Ebaibol na.
Kọ ẹvẹ o rẹ jọ otẹrọnọ uyero ra o kuvẹ re whọ roma totọ wuhrẹ ovuẹ kpobi nọ a te jọ iwuhrẹ ẹkpoka ukoko na wuhrẹ hẹ? Whaha agbefẹ ẹhọrọ vrẹ ebe na re o jọ thakpinọ who se rai no hayo, tubọ mai yoma dede, re whọ nwane siọ omojọ ba ese fikinọ whọ sai ti se ai kpobi hi. Ukpoye, roro utho nọ whọ rẹ sai se, re whọ r’obọ k’otọ se oyena. Ru ere k’oka k’oka. Oke o be nyaharo na, daoma ru epọvo na kpahe iwuhrẹ efa.
“Bọ Uwou Ra”
Jihova o vuhumu nnọ enọ i wuzou uviuwou a re ruiruo gaga re a rọ ko iyoyou rai. “Jọ eva otafe ruẹrẹ iruo rahọ, jọ obọ ẹwọ ruẹrẹ eware kpobi họ,” ere Itẹ 24:27 o ta. Ghele na, a rẹ sae kpairoro vrẹ ẹgwọlọ abọ-ẹzi uviuwou ra ha. Fikiere, owọ na o ta haro nọ: “Taore whọ tẹ bọ uwou ra.” Ẹvẹ enọ i wuzou uviuwou a sai ro ru onana? Itẹ 24:3 o ta nọ: “Eriariẹ a rẹ rehọ tọ [uviuwou] họ.”
Ẹvẹ orimuo ọ sae rọ jọ erere kẹ uviuwou ra? Orimuo họ ẹgba iroro nọ a re ro rri kparo. A rẹ sae tae nọ re who te ru emamọ uwuhrẹ uviuwou, whọ rẹ kaki wuhrẹ kpahe uviuwou ra tao. Ẹvẹ ahwo uviuwou ra a be nyaharo te evaọ abọ-ẹzi? Gaviezọ ziezi evaọ okenọ who te bi lele ai t’ẹme. Kọ ẹzi unoma hayo ẹgo jọ ọ riẹ? Kọ ilale efe a be rọ karo? Okenọ whẹ avọ emọ ra wha tẹ rọ usiuwoma, kọ a be rọ ọwhọ dhesẹ kẹ ehwa rai nọ Isẹri Jihova a rọ? Kọ a be reawere omaa isase gbe uwuhrẹ Ebaibol uviuwou ra? Kọ a bi ghine ru edhere Jihova fihọ edhere uzuazọ rai? Ẹromuhotọ ziezi o re dhesẹ oware nọ whẹ, wọhọ ọnọ o wuzou uviuwou na, o re ru re ọ bọ ekwakwa abọ-ẹzi họ omomọvo uviuwou na.
Gwọlọ izoẹme nọ e ta kpahe igogo ẹgwọlọ jọ evaọ Uwou-Eroro Na gbe Awake! Whọ vẹ ta kẹ uviuwou na kpahotọ oware nọ wha bi ti wuhrẹ re a sai roro kpahe ovuẹ na. Jọ uyoyou o jariẹ evaọ etoke uwuhrẹ na. Ababọ ẹwhọku gbe omaruvo ohwo uviuwou na jọ, dhesẹ epanọ obe na u wuzou te, rehọ iẹe t’ẹme te ẹgwọlọ uviuwou ra. Ru re ohwo kpobi ọ kpahe ẹme. Fiobọhọ kẹ omomọvo ruẹ epanọ Ẹme Jihova ọ “gbakiete” te nọ ọ rẹ rọ kẹ oware nọ ma jọ uzuazọ gwọlọ.—Ol. 19:7.
Evu Osohwa Na
Ahwo ẹromuhotọ nọ e kare otoriẹ abọ-ẹzi a rẹ sai wuhrẹ kpahe ehrugbakpọ na, eware nọ e rọ akpọ via, makọ omobọ rai dede rekọ a rẹ sai wo uzedhe otofa oware nọ a be ruẹ na ha. Evaọ abọdekọ riẹ, avọ obufihọ ẹzi Ọghẹnẹ, ahwo nọ a bi wuhrẹ Ẹme Ọghẹnẹ ẹsikpobi a sae jọ eware nana ruẹ iruo abọ Ọghẹnẹ, orugba eruẹaruẹ Ebaibol, gbe orugba ẹjiroro Ọghẹnẹ kẹ oghale ahwo-akpọ ẹmeoyo.—Mak 13:4-29; Rom 1:20; Evia. 12:12.
Epanọ oyena u gbunu te na, u re ru omai fu uke he. Ukpoye, ẹkiẹriwo Ẹme Ọghẹnẹ kẹdẹ kẹdẹ o re fiobọhọ k’omai roma kpotọ. (Izie. 17:18-20) O rẹ jẹ thọ omai no “eviẹhọ izieraha” keme Ẹme Ọghẹnẹ ọ tẹ rọ iruo evaọ idu mai, o rẹ jọ bẹbẹ re isiuru uzioraha e g’obọ vi ọtamuo mai nọ ma rẹ rọ whaha iẹe. (Hib. 2:1; 3:13; Kọl. 3:5-10) Fikiere, ma ve “yeri uzuazọ, nọ u fo rọ kẹ Ọnowo na, onọ o rẹ weriẹe, re [ma] mọ ibi evaọ iruo iwoma kpobi.” (Kọl. 1:10) Ere oruo họ ẹjiroro mai rọkẹ ewuhrẹ Ẹme Ọghẹnẹ, yọ eruo riẹ họ osohwa nọ o mae rro kpobi.
[Ẹkpẹti nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 27]
RE A WO OSOHWA NỌ O MAE RRO
• Ruẹrẹ udu ra họ
• Kake kiẹ obe uwuhrẹ na riwi
• Salọ eme nọ i wuzou
• Roro kpahe epanọ ikereakere na e rọ rọwo kugbe ẹme nọ a ta na
• Kiẹ igogo eme na riwi
• Roro kpahe oghẹrẹ nọ oware nọ who bi wuhrẹ na u ti ro kpomahọ uzuazọ ra
• Gwọlọ uvẹ nọ whọ rẹ rọ rehọ ẹme na fiobọhọ kẹ amọfa
[Ẹkpẹti nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 28]
EPANỌ A RẸ RỌ KIẸ OBE NỌ A TI WUHRẸ RIWI
• Kiẹ eme ọ uzoẹme na riwi
• Roro kpahe epanọ uzoẹme-osese kpobi u ro w’obọ kpahe uzoẹme na
• Kiẹ ifoto kpobi, omaa-udhesẹ, hayo etehe ọkiẹkpemu na riwi
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 30]
Re who wo erere vọvọ no uwuhrẹ omobọ ra ze, ruẹrẹ udu ra họ
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 30]
Ruẹ nọ whọ kiẹ ikereakere na riwi
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 30]
Rehọ oke roro
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 30]
Riẹ kpahe ebe nọ a re ro ru ekiakiẹ nọ e rọ ẹvẹrẹ na