Okenọ Ohwo nọ Who You O te Whu

Oware wọhọ ighọjọ ihrẹ owọwọ evaọ Edivẹ-Oka ọrọ July 17, 2007, arupre jọ nọ ọ wọ ahwo ọ tẹ họrọ no edhere riẹ evaọ ogege nọ erupre e rẹ kpahe gaga evaọ São Paulo, Brazil. Arupre na ọ tẹ fa edhere imoto vrabọ nyai du uzou họ oria nọ a rẹ fa eware họ. Ahwo 200 a whu evaọ asidẹte na.

ASIDẸTE yena nọ a dhesẹ wọhọ okpẹtu arupre nọ o mai yoma kpaobọ evaọ Brazil na, o te thọrọ ahwo nọ ahwo rai a whu ẹdẹ yena ẹro vievie he. Ohwo jọ nọ ohwo riẹ o whu họ Claudete. Claudete o je rri etẹlivisiọne owọwọ yena, nọ o ro yo usi arupre nọ o wo asidẹte na. Ọmọzae riẹ Renato ọ jọ arupre na. Ikpe 26 ọmọzae riẹ na ọ jọ, yọ ọ ma omaa orọo riẹ fihọ amara October no. Avọ awa nọ ọ da riẹ oma fia, Claudete ọ tẹ tọlọ ifonu bi se inọmba ọmọzae riẹ, rekọ ohwo ọvo ọ tọlọ ifonu na re o lele iei ta ẹme he. Claudete ọ tẹ fia fihotọ, bi kuenu oviẹ.

Asidẹte omoto o kpe ọzae nọ ọ sa ọmọtẹ jọ nọ a re se Antje h’otọ evaọ January 1986. Nọ Antje o yo usi na, o whu dikihẹ. Ọ ta nọ: “Oware ọsosuọ nọ o ziọ omẹ iroro họ, onana o sae jọ uzẹme he. Me roro nọ ewezẹ imuozọ gheghe mẹ jọ, inọ me ti rovie aro jẹ ruẹ inọ kpakọ ginẹ ewezẹ mẹ jọ. Me je nuhu, avọ edada nọ e jọ omẹ oma wọhọ ẹsenọ ohwo jọ ọ bọwo omẹ eva.” Oware nọ o via kẹ Antje na o lẹle riẹ jọ ọkora ikpe esa nọ i lele i rie. Dede nọ o vrẹ ikpe udhe no anwẹnọ asidẹte na ọ rọ via, Antje o re gbe nuhu okekpobi nọ o roro kpahe oware nọ o via na.

A rẹ sae rọ unu gbiku avro, ozọ, idudu, gbe ọkora nọ e rẹ sai no okpẹtu otiọye nọ a rẹro riẹ hẹ ze he. Yọ o tẹ make rọnọ a rẹro nọ uwhu u ti kpe ohwo dede, wọhọ epanọ o rẹ jọ ẹsejọ nọ ẹyao ọ tẹ rọ ohwo siotọ kri no, uweri ọvabọvro na o rẹ jọ gaga ghele. Uvumọ ohwo ọ riẹ hẹ nọ ọ rẹ ta nọ ọ ruẹrẹ oma kpahe kẹ uwhu ohwo nọ o you fikiere o rẹ dae he. Oni Nanci o whu evaọ ukpe 2002 nọ ẹyao ọ lahiẹe bẹ no. Ghele na, ẹdẹ nọ oni na o ro whu, Nanci ọ sioma keria otọ evaọ ẹsipito na avọ akpọ nọ o gbe rie unu. Evaọ iroro riẹ, o wọhọ nọ u gbe wo ẹjiroro ọvuọvo nọ ọ gbẹ rọ rrọ akpọ họ. Ikpe isoi e ruemu no rekọ ọ rẹ gbẹ viẹ nọ o te roro kpahe oni riẹ.

Dr. Holly G. Prigerson ọ ta nọ: “Ohwo ọ rẹ sae kpairoro vrẹ ohwo nọ o whu ku ei riẹriẹriẹ hẹ, ọ rẹ daoma gbe edada na h’oma ọvo nọ o te roro tei.” Otẹrọnọ ohwo nọ who you o whu ku owhẹ no idudhe hayo whọ jẹ maki rẹro uwhu na dede, whọ sae jọ udu ra roro no: ‘Kọ u fo re me weri? Ẹvẹ mẹ sai ro thihakọ uwhu ohwo nọ me you? Kọ mẹ sae wariẹ ruẹ iyoyou mẹ nọ i whu no?’ Uzoẹme nọ o rrọ aro na o te ta ẹme kpahe enọ nana gbe enọ efa nọ o rẹ sae jọnọ who bi roro kpahe.

[Ọnọ o wo uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 3]

Iwoho ọ EVERTON DE FREITAS/AFP/Getty