DI LESN FI STODI 28
SANG 88 Tiich Mi Bout Yu Wiez Dem
Wa Mek Wi Fi Taak Tu Ada Piipl Bifuo Wi Du Notn?
“Yu si di wan dem we go taak tu ada piipl bifuo dem go du notn, a dem a-go get waiz.”—PR. 13:10.
A DIS WI A-GO LUK PAN
Wen wi taak tu ada piipl bifuo wi du notn, wa wi fi du so dat wa dem se kyan elp wi?
1. Ou wi kyan mek op wi main fi du wa waiz an mek wa wi plan fi du wok out gud? (Pravorbz 13:10; 15:22)
WEN wi a mek op wi main fi du sitn, aal a wi waahn fi du wa waiz. An eniting we wi plan fi du wi waahn it fi wok out gud tu. An di Baibl tel wi ou wi kyan du dem tuu sitn de.—Riid Pravorbz 13:10; 15:22.
2. A wa Jeuova pramis fi du fi wi?
2 Wi nuo se di bes sumadi we kyan mek wi waiz an kyan mek wi nuo wa fi du a wi Faada Jeuova. Im pramis fi elp wi wen im tel wi se: “Mi a-go wach uova yu an mek yu nuo wa yu fi du an wa yu no fi du.” (Sa. 32:8) So dis shuo se Jeuova no onggl mek wi nuo wa fi du, bot im kier bout wa wi du an im elp wi fi du wa im waahn wi fi du.
3. A wa wi a-go luk pan iina da lesn ya?
3 Iina da lesn ya, wi a-go yuuz Gad Wod fi elp wi fi ansa dem fuor kwestiyan ya: (1) Wa a di wiez dem we mi fi av so dat wen sumadi elp mi fi nuo di rait ting fi du mi dwi’it? (2) Uu kyan elp mi fi nuo di rait ting we mi niid fi du bifuo mi du notn? (3) Ou mi kyan shuo se mi waahn elp wen mi a mek op mi main fi du sopm? (4) Wen mi a mek op mi main bout sitn, wa mek mi no fi tel nobadi fi tel mi wa fi du?
A WA A DI WIEZ DEM WE MI FI AV?
4. Wa a di wiez dem we wi fi av ef wi waahn elp fi mek op wi main bout sitn?
4 Wen wi taak tu ada piipl bifuo wi du notn, wi afi ombl wiself an nuo wa wi kyan du fram wa wi kyaahn du so dat wa dem se kyan elp wi. An dat a chuu kaa wi fi memba se wi no nuo evriting, an somtaim wi mait-a go chuu som tingz we wi neva go chuu bifuo an so wi niid ada piipl fi elp wi. Ef wi no ombl an nuo wa wi kyan du fram wa wi kyaahn du, wen wi a riid di Baibl, di sitn dem we Jeuova se a-go komiin laik it a go chuu wan iez an a kom chuu di ada wan. So Jeuova naa go kyan elp wi. (Mai. 6:8; 1 Pii. 5:5) Bot ef wi ombl wiself an nuo wa wi kyan du fram wa wi kyaahn du, wi a-go redi fi du wa di Baibl se wi fi du.
5. A wa an wa Dievid did get fi du we kuda mek im ful a imself?
5 Tingk bout wa wi kyan lorn fram King Dievid. Im did du uol iip a tingz we kuda mek im ful a imself. Lang bifuo im did ton king, wol iip a piipl did nuo se im kuda plie myuuzik gud. Im aal did plie fi King Saal tu. (1 Sam. 16:18, 19) Afta Jeuova pik Dievid fi ton king, im gi im uoli spirit we mek im kuda du uol iip a tingz. (1 Sam. 16:11-13) Wol iip a Dievid piipl dem did big im op kaa im yuus tu get rid a dem enimi dem, laik di big oul jaiyant we niem Golaiyat. (1 Sam. 17:37, 50; 18:7) Kaaz a aal a dem sitn ya we Dievid did du, ef im did ful a imself im wudn lisn tu notn we nobadi av fi se tu im, bot im neehn tan so.
6. Ou wi nuo se Dievid did wel waahn ier wa ada piipl av fi se wen im did afi mek op im main bout tingz? (Luk pan di picha tu.)
6 Wen Dievid did ton king, di man dem we im pik fi bi im fren dem a som man we kuda elp im fi mek op im main fi du di ting dem we rait. (1 Kr. 27:32-34) An dis a neehn notn nyuu, kaa Dievid did aalwiez a taak tu piipl we kuda elp im fi mek op im main fi du di rait sitn dem. An a no onggl man im wuda lisn tu, im aal did lisn tu wan uman we niem Abigiel tu. Shi did marid tu wan man we niem Niebal we did ful a imself, an im neehn av no rispek fi nobadi, an im did angrietful tu. Bot wen Abigiel did a taak tu Dievid, im did ombl imself an du wa shi tel im fi du. An kaaz a dat, im neehn ron op iina prablem.—1 Sam. 25:2, 3, 21-25, 32-34.
King Dievid ombl imself an lisn tu wa Abigiel did tel im fi du (Luk iina paragraaf 6)
7. Wa a som tingz we wi kyan lorn fram Dievid? (Iikliiziyastiiz 4:13) (Luk pan di picha dem tu.)
7 Wi kyan lorn som tingz fram Dievid. Laik wi mait-a kyan du sitn gud ar wi inchaaj a tingz, bot wi no fi fiil laik se wi nuo evriting an se wi no niid no elp fram nobadi wen wi afi mek op wi main bout tingz. Bot jos laik Dievid, wi waahn fi lisn tu ada piipl wen dem a elp wi fi nuo wa fi du no mata uu di sumadi bi. (Riid Iikliiziyastiiz 4:13.) Wen wi du dat, wi naa go en op iina no prablem we kyan ort wi an ada piipl.
Wi fi redi fi lisn wen sumadi a tel wi sitn gud fi wi du, no mata a uu tel wi (Luk iina paragraaf 7)c
UU KYAN ELP MI FI NUO DI RAIT TING WE MI NIID FI DU BIFUO MI DU NOTN?
8. Wa mek Janatan a did di bes sumadi fi tel Dievid wa fi du?
8 Wan muor sitn we wi kyan lorn fram Dievid a dat im lisn tu piipl uu did kluos tu Jeuova. Bot a no onggl dat, dem siem piipl de did nuo bout di ting dem we im did a go chuu an kuda elp im. Laik wen im did waahn fi nuo ef im an King Saal kuda ton fren agen, Dievid did lisn tu wa Saal bwai pikni, Janatan, did tel im. An Janatan a did di bes sumadi fi tel Dievid wa fi du kaa im an Jeuova did a gud fren an im did nuo Saal gud gud. (1 Sam. 20:9-13) Wa dis a tiich wi se?
9. A uu wi fi taak tu wen wi niid elp fi mek op wi main bout sitn? Tel wi wa mek yu se so. (Pravorbz 13:20)
9 Wen wi niid fi mek op wi main bout sitn, it wuda gud ef wi go tu sumadi we a gud fren wid Jeuova an we nuo bout di sitn we wi waahn elp wid.a (Riid Pravorbz 13:20.) Laik, se wan yong breda waahn fi fain wan sista fi marid tu, a uu im kuda taak tu fi si wa an wa im fi luk fa? Ye, im kuda taak tu wan a im fren dem we no marid, az lang az wa dem a tel im se kom fram di Baibl. Bot im wuda get muor elp ef im taak tu wan ozban an waif we nuo im gud, an we kluos tu Jeuova, an api iina dem marid laif, an we marid fi wan gud wail. Dem no wi onggl elp im fi du wa di Baibl se im fi du, bot dem wi elp im bies pan di sitn dem we dem lorn iina fi dem uona marid laif.
10. A wa wi a-go taak bout ya nou?
10 Wi jos taak bout tuu wiez we wi fi av wen wi afi mek op wi main bout sitn, an wi taak bout uu kyan elp wi fi du dat. So nou wi a-go luk pan ou wi kyan shuo se wi waahn elp wen wi afi mek op wi main fi du sopm an ef wi fi tel ada piipl fi tel wi wa fi du.
OU MI KYAN SHUO SE MI WAAHN ELP WEN MI A MEK OP MI MAIN FI DU SOPM?
11-12. (a) Wa wi no fi du? (b) A wa King Reyobuom did du wen im did afi mek op im main bout sopm impuotant?
11 Som a di taim sumadi mait-a luk laik dem waahn elp fi mek op dem main bout sitn, bot a no dat dem waahn kaa dem don mek op dem main aredi bout wa dem waahn fi du. So dem onggl waahn fi si ef ada piipl grii wid wa dem mek op dem main fi du aredi. Sumadi laka dat naa shuo se dem riili waahn elp fi mek op dem main bout wa fi du. Da sumadi de niid fi lorn fram wa did apm tu King Reyobuom.
12 Afta King Salaman ded, Reyobuom did ton king fi di Izrel piipl dem. An wen im did ton king, nof gud tingz did a gwaan fi di piipl dem. Bot dem did fiil se Salaman did mek dem wok tuu aad. So dem go tu Reyobuom an beg im fi mek tingz likl iiziya fi dem. So Reyobuom aks dem fi gi im som taim fi tingk bout wa im a-go du. Im did du di rait ting wen im go tu di man dem we did op iina iej we yuus tu elp Salaman fi mek op im main bout tingz. (1 Ki. 12:2-7) Bot im neehn du wa dem man ya tel im fi du, an dat a kaa im did don mek op im main bout wa im did a-go du aredi, an im jos did a luk fi sumadi we grii wid im. An das wai wen im go taak tu im yongga fren dem, im ier wa im waahn fi ier kaa dem did grii wid wa im don mek op im main fi du. (1 Ki. 12:8-14) So wen im go bak tu di piipl dem, im du wa im fren dem tel im fi du, an siek-a dat, di piipl dem ton gens im an pik wan neks king fi ruul uova dem.—1 Ki. 12:16-19.
13. Ou wi kyan nuo ef wi riili a luk fi elp wen wi a mek op wi main bout sitn?
13 Wa wi kyan lorn fram wa did gwaan wid Reyobuom? Bifuo wi go aks sumadi fi elp wi fi mek op wi main bout sitn, wi no fi don disaid wa wi waahn fi du aredi. Wi fi shuo se wi waahn elp an lisn tu wa dem tel wi se. So aks yuself da kwestiyan ya, ‘Mi a sumadi we aks fi elp fi mek op mi main bout sitn bot mi no du wa dem tel mi fi du kaa a no dat mi waahn fi ier?’ Mek wi luk pan ou dis kuda apm.
14. Wa wi fi memba wen wi a get elp bout sitn we wi a mek op wi main bout? Yuuz wan tuori fi tel wi wa mek yu se so. (Luk pan di picha tu.)
14 Tingk bout dis, wan breda a get wan wok we kuda mek im mek nof moni. Bot bifuo im tek it, im aks wan elda fi elp im mek op im main bout wa im fi du. Di breda tel di elda se ef im tek di wok it wuda miin se som a di taim im naa go de wid im fambili fi wan lang taim. So di elda tel di breda fi memba se di Baibl se di mien ting we im fi du a fi mek shuor se im elp im fambili fi du wa dem niid fi du fi jraa niera an niera tu Jeuova. (Ifii. 6:4; 1 Tim. 5:8) Di breda mait no laik we di elda tel im se, so im go aks som difrant difrant breda we dem tingk til im ier wa im waahn fi ier. Yu wuda tingk se da breda de riili waahn elp, ar im jos a luk fi sumadi we grii wid we im don mek op im main fi du aredi? Wi fi aalwiez memba se notn no muor wikid an chrikifai dan wi aat. (Jer. 17:9) Som a di taim di sitn dem we wi no waahn fi ier a wa wi riili niid fi ier.
Wi riili a chrai fi get elp fi nuo wa fi du ar wi jos a luk fi sumadi we a se wa wi waahn fi ier? (Luk iina paragraaf 14)
WEN MI A MEK OP MI MAIN BOUT SITN, MI FI TEL ADA PIIPL FI TEL MI WA FI DU?
15. Wa wi mos mek shuor se wi no du, an wa mek?
15 Jeuova waahn aal a wi fi mek op wi uona main bout tingz. (Gya. 6:4, 5) So jos laik wa wi did taak bout aredi, bifuo sumadi mek op dem main fi du sitn, dem niid fi riid di Baibl an taak tu som breda an sista we chrang iina wa dem biliiv iina so dat dem kyan get elp fi nuo wa fi du. Bot wi afi mek shuor se wi no aks dem fi tel wi wa fi du. Kaa som mait-a go tu sumadi we dem av nof rispek fa an aks, “Ef a did yu, wa yu wuda du?” An yu av som ada piipl we mait-a jos du wa dem si sumadi els du an no tingk bout it fi demself.
16. Wa di breda an sista dem iina Korint did afi mek op dem main bout? (1 Korintiyan 8:7; 10:25, 26)
16 Luk pan wa did gwaan wid som a di Kristiyan dem bak iina Baibl taim. Di breda an sista dem we did iina di kanggrigieshan iina Korint did afi mek op dem main bout ef dem a-go nyam di miit we di piipl dem did a gi op tu di faalz gad dem. So Paal rait wan leta tu dem an tel dem se: “Di uol a wi nuo se dem faalz gad de no riili alaiv. An wi nuo se a onggl wan riil Gad de bout.” (1 Kor. 8:4) So kaaz a wa Paal se, som a di breda an sista dem neehn av no prablem a nyam di miit we sel a maakit iivn duo a miit we dem did gi op tu faalz gad. Bot yu did av som ada breda an sista we se dem naa nyam da miit de kaa it wuda bada dem kanchens. (Riid 1 Korintiyan 8:7; 10:25, 26.) Paal neva tel di Kristiyan dem se dem fi disaid fi nobadi an im neva tel dem fi du wa ada piipl du niida. Bot wa im tel dem se a dat “evribadi afi go ansa tu Gad fi demself.” So fi nyam da miit de a sitn we evri jakman did afi mek op dem uona main bout.—Ruo. 14:10-12.
17. Tel wi wa kuda apm ef wi jos a fala wa ada piipl a du? (Luk pan di picha dem tu.)
17 Ou sitn laka dis kuda apm wid wi tide? Tingk bout wen sumadi afi mek op dem main bout ef dem fi tek blod frakshan ar no tek it.b Ye, it mait-a aad fi wi andastan evriting bout dis, bot evri wan a wi afi mek op wi uona main bout wa wi a-go du wen it kom aan tu dis. (Ruo. 14:4) Yu si ef wi jos fala sumadi an du wa dem se dem a-go du, den wi kanchens naa go wok afta a wail. Bot a wen wi yuuz wi kanchens wi chrien it so it kyan mek wi nuo wa rait fram wa rang. (Iib. 5:14) So tingk bout it, a wen yu fi aks wan Kristiyan we chrang iina wa dem biliiv iina fi elp wen yu a tingk bout wa fi du? Yu fi du dis onggl wen yu don luk op iina di buk an pamplet dem bout dis an yu si se yu stil niid som elp fi riizn pan wa di Baibl se bout wa yu a mek op yu main fi du.
Wi fi aks fi elp wen wi a mek op wi main bout wa fi du onggl wen wi don luk op iina wi buk an pamplet dem bout it (Luk iina paragraaf 17)
AALWIEZ AKS SUMADI FI ELP YU WEN YU A MEK OP YU MAIN BOUT WA FI DU
18. A wa Jeuova du fi wi?
18 Jeuova shuo se im chos wi kaa im lou wi fi mek op wi uona main bout wa wi a-go du. Im gi wi di Baibl, an im gi wi som fren we waiz an we kyan elp wi fi riizn pan wa di Baibl se. Kaa im gi wi dem sitn ya, it shuo wi se Jeuova a wi Faada we lov wi an kier bout wi. (Pr. 3:21-23) So ou wi kyan shuo im se wi tangk im fi aal a wa im du fi wi?
19. Ou wi kyan gwaan mek Jeuova api wid wi?
19 Yu don nuo se evri mada an faada lov fi si dem pikni gruo op an kyan tingk fi demself, an waiz, an sorv Jeuova, an elp ada piipl tu. An a siem so Jeuova api wen im si se wi a get chrangga an chrangga iina wa wi biliiv iina, an wen wi aks fi elp wen wi a mek op wi main bout sitn, an wen wi mek op wi main fi du tingz we shuo se wi av nof rispek fi im.
SANG 127 Di Kain-a Sumadi Gad Waahn Mi Fi Bi
a Som a di taim, it wuda aarait fi wan Kristiyan taak tu piipl we no worship Jeuova wen dem a mek op dem main bout ou fi diil wid dem moni, tingz we av fi du wid dakta chriitment, ar ada tingz.
b Fi lorn likl muor bout dis, luk iina di buk we niem Yu Kyan Bi Api Nou An Fi Eva! lesn 39 paint nomba 5, an iina di paat we niem “Chek Out Som Muo Sitn”.
c DIS A WA DI PICHA A SHUO WI: Wan elda a tel wan neda elda se im did rang fi taak ou im did taak iina wan miitn.