DI LESN FI STODI 12
SANG 77 Lait Iina Wan Worl We Ful Op A Daaknis
No Liv Iina Di Daak, Gwaan Liv Iina Di Lait
“Wan taim, unu did a liv iina di daak . . .. Bot nou . . . , unu no iina daaknis agen, unu iina lait.”—IFII. 5:8.
A DIS WI A-GO LUK PAN
Wi a-go luk pan wa wi kyan lorn fram wa Paal did taak bout iina Ifiijan chapta 5 wen im did taak bout di daaknis an di lait.
1-2. (a) A wich paat Paal did de wen im did rait di leta tu di breda an sista dem iina Efisos? (b) Wa a di kwestiyan dem we wi a-go get di ansa fa?
WEN Paal did de a Ruom an dem did lak im op iina wan ous an im kudn get fi si di breda an sista dem, im rait som leta fi push dem fi gwaan sorv Jeuova. Im rait wan a dem leta de tu di breda dem iina Efisos iina bout 60 ar 61 C.E.—Ifii. 1:1; 4:1.
2 A bout ten ier bifuo Paal did rait da leta de im did de iina Efisos a priich an a tiich bout di gud nyuuz. (Aks 19:1, 8-10; 20:20, 21) Im did lov di breda an sista dem an im did waahn fi elp dem fi gwaan sorv Jeuova. Bot a wa mek im did rait dem wan ya we get pik fi go a evn bout daaknis an lait? An wa wi kyan lorn fram wa Paal did rait dem an se? Mek wi chrai an get di ansa fi dem kwestiyan ya.
UNU KOM OUTA DI DAAKNIS AN UNU IINA DI LAIT NOU
3. Wa Paal did taak bout iina di leta we im did rait tu di Kristiyan dem iina Efisos?
3 Paal rait di Kristiyan dem iina Efisos an tel dem se: “Wan taim, unu did a liv iina di daak . . . . Bot nou . . . , unu no iina daaknis agen, unu iina lait.” (Ifii. 5:8) Paal yuuz daaknis an lait fi shuo di big ting dem we dem did chienj op iina dem laif. Mek wi luk pan wa mek Paal did se dem did a “liv iina di daak.”
4. A wa mek wi kyan se di breda an sista dem iina Efisos did iina daaknis wen it kom aan tu di ting dem we di Baibl tiich?
4 Iina daaknis kaaz a di choch dem we naa tiich di chuut. Nof a di breda an sista dem we Paal did rait tu did biliiv iina uobiya an aal saat a sitn we di Baibl no tiich bifuo dem lorn di chuut. Dem did av wan ous fi di gad we niem Aatimis iina Efisos. An nof piipl dem taim de did tingk se da ous de a did wan a di sevn bigis an pritiyis sitn we man mek dem taim de. So di piipl dem iina da siti ya did a worship aal kain-a sitn dem taim de. An di piipl dem we mek an sel dem sitn ya, we av fi du wid dem gad Aatimis we dem a worship, did a mek uol iip a moni dem taim de. (Aks 19:23-27) An pan tap a dat, piipl did nuo se dem did av som uol iip a buk we mek dem nuo ou fi wok uobiya.—Aks 19:19.
5. Wa mek Paal did se wen it kom aan tu seks sin an dem ting de dem did iina daaknis?
5 Iina daaknis kaaz a ou dem fiil bout seks sin an dem ting de. Di piipl dem iina Efisos did a du wol iip a seks sin an dem ting de, an dem neehn fiil shiem bout it. An dem yuus tu lov fi taak bout seks sin an dem ting de a di tieta dem we dem kip plie an wen dem kip di festival dem fi dem Gad dem. (Ifii. 5:3) An nof a di piipl dem we did liv de “[neehn] kier bout we rait ar rang.” Wen dem rait dem wod ya fos iina di Griik langwij, it did miin se “sumadi tap fiil pien.” (Ifii. 4:17-19) So bifuo dem did lorn wa rait fram wa rang, it did komiin laik se dem neehn a fiil notn. So wen dem du notn bad, dem kanchens neehn a bada dem an dem neehn fiil laik se dem did afi ansa tu Jeuova fi wa dem did a du. So a das wai Paal did se “dem kyaahn andastan notn, an dem no av no lat an paat iina di nyuu laif we Gad gi.”
6. Wa mek Paal did se dem “no iina daaknis agen, [dem] iina lait”?
6 Som a di piipl dem iina Efisos did kom outa di daaknis. Kaa Paal did rait an se: “Nou dat unu ton di Laad pikni, unu no iina daaknis agen, unu iina lait.” (Ifii. 5:8) An kaa dem fain di chuut we iina Gad Wod, a dat a di brait lait we dem fain. (Sa. 119:105) So dem wan ya did tap du di sitn dem we dem did a du wen dem neehn de sorv Gad di rait wie, an dem tap du seks sin an dem ting de tu. So dem did a “chrai fi tan jos laik [Gad],” an dem did a chrai fi worship Jeuova di rait wie fi mek im api.—Ifii. 5:1.
7. A ou wa a apm tu wi nou komiin laik wa did apm tu di Kristiyan dem iina Efisos?
7 A siem so nof a wi did iina daaknis wen it kom aan tu di sitn dem we Jeuova tiich. Laik wa im av fi se bout seks sin an dem ting de, an wa im av fi se bout Krismos an Iista an dem alidie de. Bot wen wi lorn di chuut bout di sitn dem we Jeuova se rait an wa rang, wi tap du di sitn dem we wi no fi du an staat fi du di sitn dem we wi fi du. An kaaz a dat, wi get wol iip a blesn. (Aiz. 48:17) Bot rait ya nou, wi stil afi chogl fi du wa rait. An wi afi mek shuor se wi a wok aad fi no go bak tu di daaknis we wi kom outa, an gwaan “liv laik piipl we de iina di lait.” A wa kyan elp wi fi du dat?
Image digitally reproduced with the permission of the Papyrology Collection, Graduate Library, University of Michigan, P.Mich.inv. 6238. Licensed under CC by 3.0
Wa Paal did rait an tel di Kristiyan dem iina Efisos fi du kyan wok fi wi tide tu (Luk iina paragraaf 7)b
NO GO BAK IINA DI DAAKNIS
8. Azkaadn tu Ifiijan 5:3-5, wa a som a di sitn dem we di Kristiyan dem iina Efisos did fi kip we fram?
8 Riid Ifiijan 5:3-5. Ef dem fi kip we fram seks sin an dem ting de we mek it komiin laik se dem iina daaknis, dem wuda afi mek shuor se dem naa gwaan du notn we Jeuova no waahn dem fi du. So dat miin tu se dem naa go yuuz doti wod, an naa go bada wid no aigl, kielis an fuul-fuul taak niida. Paal mek dem memba se dem wuda afi mek shuor se dem no du dem sitn de ar els “dem kyaahn tek paat iina di nais sitn dem we put op fi Gad piipl iina Faada Gad an Krais Jiizas kindom.”
9. Wa mek wi fi kip we fram eniting we mek wi mait-a waahn fi go du seks sin an dem ting de?
9 A siem so wi afi chrai aad fi no get miks op “iina di rang sitn dem we piipl we no nuo Gad an we a liv iina di daak a du.” (Ifii. 5:11) Wi si se di muor sumadi luk pan an lisn tu ar taak bout seks sin an dem ting de, a di iiziya it a-go bi fi dem du dem sitn de. (Jen. 3:6; Jmz. 1:14, 15) Iina wan konchri, wol iip a breda did ton “fren” iina wan gruup chat panlain. Wen dem did jos staat, dem did a taak bout tingz we av fi du wid di Baibl an dem ting de, bot afta a wail dem staat fi taak bout tingz we av fi du wid seks sin an dem ting de. Afta som a dem get miks op iina seks sin an dem ting de, dem se a kaaz a wa dem yuus tu taak bout mek dem en op go dwi’it.
10. A wa Sietan a chrai fi mek wi biliiv se? (Ifiijan 5:6)
10 Di piipl dem iina Sietan worl waahn wi fi biliiv se di ting dem we Jeuova se rang, laik seks sin an dem ting de, notn no rang wid dem. (2 Pii. 2:19) An wi kyan si wa mek dis apm kaa fram lang taim di Devl a chrai fi kanfyuuz piipl fi mek dem biliiv se dem kyaahn go nuo wa rait fram wa rang. (Aiz. 5:20; 2 Kor. 4:4) So wi kyan si wa mek uol iip a muuvi, an di shuo dem pan TV, an tingz panlain a shuo wi uol iip a tingz we Jeuova se no rait. Kaa Sietan a chrai fi mek piipl biliiv se dem a-go api an it naa go du dem notn wen dem du di sitn dem we Jeuova se rang.—Riid Ifiijan 5:6.
11. Ou wa did apm wid Angela mek wi si se it mek sens fi wi du wa Ifiijan 5:7 se wi fi du? (Luk pan di picha tu.)
11 Sietan waahn wi fi spen taim wid piipl we mek it aad fi wi du wa Jeuova se rait. Bot Paal did mek di Kristiyan dem iina Efisos nuo se dem “no [fi] kip kompni wid dem de saat a piipl de, an no tek paat iina dem fuulinish.” (Ifii. 5:7) Bot wi fi memba se wi no onggl spen taim wid piipl we wi de roun, bot wi spen taim wid piipl pan di intanet an dem ting de tu. An dis a sitn we di Kristiyan dem iina Efisos neva afi diil wid. Angela,a we liv iina Iezha, fain out ou wikid it kyan bi fi av fren panlain. Shi se: “Likl bai likl, mi fren dem mek mi staat fi chienj ou mi tingk. So afta a wail it neehn bada mi fi av fren we naa du wa Jeuova waahn dem fi du. An den mi staat fi tingk se notn no rang fi du di sitn dem we Jeuova no waahn mi fi du.” Bot di elda dem elp Angela fi si tingz difrant so das shi kuda chienj. Shi se: “Insted-a fi yuuz di wol a mi taim panlain an dem ting de, mi staat fi tingk bout di sitn dem we Jeuova waahn mi fi tingk bout.”
Di fren dem we wi kip kyan elp wi fi du di sitn dem we Jeuova waahn wi fi du ar dem kyan mek it aada fi wi du dem (Luk iina paragraaf 11)
12. Wa kyan elp wi fi aalwiez du di sitn dem we Jeuova se rait an fi kip we fram di sitn dem we im se wi no fi du?
12 Wi nuo se ou di piipl dem iina di worl fiil bout seks sin an dem ting de no rait, so wi afi wok aad fi no tingk laik dem. (Ifii. 4:19, 20) Wi fi aks wiself dem kwestiyan ya: ‘Mi chrai aad fi no spen nof taim wid di pikni dem we mi go a skuul wid, ar di piipl dem we mi wok wid, ar wid nobadi els we naa du di sitn dem we Jeuova se rait? Mi briev op miself an du di sitn dem we Jeuova se rait aalduo som piipl mait-a se wi no lov di piipl dem we no biliiv iina di siem ting dem we wi biliiv iina?’ 2 Timoti 2:20-22 mek wi si se wi fi kierful aal wen wi a pik fren outa di kanggrigieshan tu kaaz som a dem naa go elp wi fi gwaan du wa Jeuova waahn wi fi du.
GWAAN “LIV LAIK PIIPL WE DE IINA DI LAIT”
13. Wa it miin fi “liv laik piipl we de iina di lait”? (Ifiijan 5:7-9)
13 Paal no onggl tel di Kristiyan dem iina Efisos se dem no fi liv iina di daak laik piipl we no nuo Gad, bot im tel dem se dem mos “liv laik piipl we de iina di lait.” (Riid Ifiijan 5:7-9.) Dat miin tu se dem fi liv dem laif laik dem a wan Kristiyan. Dem kyan du dat wen dem riid an stodi di Baibl an di buk an pamplet dem we bies aafa di Baibl. An wi fi chrai aad fi luk pan di sitn dem we Jiizas Krais did du, an di sitn dem we im tiich, an si ou wi kyan fala dem kaa im a “di wan we lait op di worl.”—Jan 8:12; Pr. 6:23.
14. A wa Gad uoli spirit kyan elp wi fi du?
14 A Gad uoli spirit a-go elp wi fi gwaan “liv laik piipl we de iina di lait,” kaa it no iizi fi liv iina da worl ya we ful op a piipl we a du aal kain-a seks sin an dem ting de an stil gwaan du wa rait. (1 Tes. 4:3-5, 7, 8) An wen wi av Gad uoli spirit a elp wi, wi a-go tingk bout tingz iina di wie ou Gad waahn wi fi tingk bout tingz, no ou piipl iina di worl waahn wi fi tingk bout tingz. An it kyan elp wi fi du “onggl wa gud, rait an chuu.”—Ifii. 5:9.
15. Wa an wa wi kyan du fi get Gad uoli spirit? (Ifiijan 5:19, 20)
15 Wan ting wi kyan du fi get Gad uoli spirit a fi prie fi it. Jiizas se Jeuova a-go ‘gi di uoli spirit tu enibadi we aks im.’ (Luuk 11:13) An wen wi go a wi miitn dem go worship Jeuova, wi get im uoli spirit tu. (Riid Ifiijan 5:19, 20.) So Gad uoli spirit a-go elp wi fi du di sitn dem we im waahn wi fi du.
16. Wa kyan elp wi fi mek op wi main fi du di rait ting? (Ifiijan 5:10, 17)
16 Wen wi av som big ting fi mek op wi main bout iina laif, wi afi “fain out we [Jeuova] riili waahn [wi] fi du” an den dwi’it. (Riid Ifiijan 5:10, 17.) Wen wi chrai fi fain out di sitn dem we wi kyan riizn pan we de iina di Baibl an du wa wi niid fi du, a chrai wi riili a chrai fi si ou Jeuova riili fiil bout tingz. An den wi a-go en op du di rait ting.
17. Ef wi no waahn fi wies wi taim, wa a som a di sitn dem wi no fi a spen nof taim a du? (Ifiijan 5:15, 16) (Luk pan di picha tu.)
17 Paal did tel di Kristiyan dem iina Efisos se dem no fi wies dem taim. (Riid Ifiijan 5:15, 16.) ‘Di Devl’ waahn wi fi yuuz wi taim fi du aal kain-a sitn we piipl iina di worl a du so dat wi na’av no taim fi worship wi Gad. (1 Jan 5:19) So it wuda iizi fi wan Kristiyan yuuz dem taim fi ron dong moni an tingz, ar fi go du uol iip a skuulin, ar fi go get wan big wok an dem ting de insted-a fi a yuuz dem taim fi worship Jeuova. An ef wan Kristiyan riili du dat, it a-go shuo se im a tingk laik di piipl dem iina di worl. Notn no rang fi av moni an big wok an dem ting de ino, bot a no dem fi bi di big ting iina wi laif. So ef wi waahn fi ‘liv laik piipl we de iina di lait, evri chaans wi get fi du sopm gud, wi fi du it.’
Dem did tel di Kristiyan dem iina Efisos se evri chaans dem get, dem fi du sopm gud, dem no fi wies dem taim (Luk iina paragraaf 17)
18. Wa Donald did du so dat im kuda yuuz muos a im taim fi du Jeuova wok?
18 Luk an si ou yu kyan get fi du muor tingz fi Jeuova. Dis a wa Donald we liv iina Sout Afrika did du, im se: “Mi luk iina mi laif an mi prie aad tu Jeuova fi elp mi fi du muor iina im sorvis. So mi prie fi get wan wok we wuda gi mi muor taim fi du di priichin wok. An Jeuova elp mi fi fain da wok de. So mi an mi waif staat fi yuuz muos a wi taim fi du Jeuova wok.”
19. Wa kyan elp wi fi gwaan “liv laik piipl we de iina di lait”?
19 Di leta we Paal did rait tu di Kristiyan dem iina Efisos did elp dem fi gwaan sorv Jeuova di rait wie. An it kyan elp wi tu wen it kom aan tu di kain-a muuvi an ting dem we wi wach an di piipl dem we wi spen nof taim wid. An it kyan push wi fi gwaan du wi uona Baibl stodi an it elp wi fi si se Jeuova uoli spirit kyan elp wi fi av som gud wiez. Wen wi du wa Paal rait ya-so, it kyan elp wi fi du di rait ting wen wi afi mek op wi main bout wa fi du. Wen wi du aal a dis, it a-go mek wi no liv iina di daak laik piipl we no nuo Gad, an it a-go mek wi liv laik piipl we de iina di lait.
OU YU WUDA ANSA?
Wen Ifiijan 5:8 taak bout fi “liv iina di daak” an fi liv “iina di lait,” wa it riili a taak bout?
Wa kyan elp wi fi no “liv iina di daak”?
Wa kyan elp wi fi gwaan “liv laik piipl we de iina di lait”?
SANG 95 Di Lait A Get Braita
a Som a dem niem ya a no dem rait niem; wi chienj dem.
b DIS A WA DI PICHA A SHUO WI: Di leta we di apasl Paal did rait tu di Kristiyan dem iina Efisos.