Hega Uushshotenaaꞌn Ifi Heqqedhdhe

1-2. (a) Yesuusi hordofooleeyye isixxa maa hiyye xexxeꞌachchiiseemmaꞌa? (b) Hordofooleeyye Yesuusii waldeeki mayeete? (Fakkuwwa uudi.)

“DHUGAATEN manfasi qophphoꞌeeken, maali kinni gophaalessaken.”a (Mat. 26:41b) Kunni haasoꞌi, Yesuusi noꞌo cubbaaleeyye kandeennexxanna dedha hunjannoxxa egeꞌneexxa leellishaaken. Ittan lebendaaxxa, kunni haasoꞌi miketi iimi darre ifiꞌn addatatenaaꞌn heqqedha hasissaaxxa xexxeꞌachchiisaaken. Yesuusi konnee haasoꞌa haasoꞌeexxe shiixxooxxe yanna edi darre, hordofooleeyye isixxi, isooꞌo waala gophatee murteessexxeexxa woꞌma qalben haasootteemman. (Mat. 26:35) Tinni halcha insaꞌnexxinna eloxxen. Kaddomaleꞌe, yaane haꞌurtaa wodda wiinamik gonphaaxxa hubanteemmabaan. Tenneꞌaa, Yesuusinna insaꞌneꞌe iitta hiyye xexxeꞌachchiiseemman: “Hega uushshoteꞌn eꞌyitinabaashsha, dammaqqine heqqedhdhe, kutabelonna kadhatte.”—Mat. 26:41a

² Yadissaaxxa hordofooleeyye isixxi dammaqqe heqqedha dandeꞌa gophpheen. Yesuusi, abidemeexxa yanna isinni welt heꞌneemma moo sodaante baqante? Dammaqqe heqqedha gonpheemmaxxeeꞌe Yesuusi waalle baqatati hineexxa yaane assinebaangi ganteen.—Mat. 26:56.

3. (a) Yihowwaaꞌa addatemmeenneshshan hedhatee, miketi iimi darre ifiꞌn addatatenaaꞌn bayyata hasisseeki mayeete? (b) Tenne qoꞌneꞌn barantaannexxi heene yannuwwwa?

³ Miketi iimi darre ifiꞌn addantannoshsha assitaaxxa hunna anfeebeꞌnon. Dhugaaten, hiini yaanenna Yihowwanaaꞌn noꞌoo gargariti hiissitabaashsha murteesseꞌneennen. Kaddoolenna noꞌo cubbaaleeyyetenna toggitte kaddebaaxxa yaane assati sholla qicoꞌn hega uushshoteꞌn inbannoke mannan. (Roome 5:12; 7:21-23) Noꞌoo xexxeꞌachchiisaꞌneeki hedha gophoole, noꞌoꞌn eloxxe fakkaatteexxa yaane hujati dedhakeꞌn iba dandeennannon. Tenneꞌaa Yihowwaanna Belto isikeꞌe addatemmeenneke kande hedhatee, cubbo hunjannoshsha noꞌoꞌo hega uuddaaxxe yaanenaaꞌn xexxeꞌantannoshsha Yesuusi uwweeka gorsa hordofiyyo hasissaan. Tinni qoꞌne konnee gorsa hujeteꞌni hosinsannoshsha gargaartaan. Edinsennexxi, haranga hoone oruwwinaaꞌn ifi heqqedhaa hasissaaxxa uundannon. Okkooꞌni, hega uushshotenaaꞌn ifi heqqeꞌnannok hittate kaddeexxa uundannon. Muuxamakeꞌni, ifi heqqeꞌnenneshshan ittin ediꞌa sunfannoki hittate kaddeexxa mariꞌantannon.

IFI HEQQEDHDHE—HOONE ORUWWANAAꞌN?

4-5. Shiixxoonxe fakkaattaaxxa cubbo hujatenaaꞌn ifi heqqedha hasisseeki mayeete?

⁴ Shiixxoonxe fakkaattaaxxi cubbo, Yihowwanni welt anfeennexxa firunte xureessa dandeettaan. Ittan lumoxxa cubbo hunjannoshsha assanna dandeettaan.

⁵ Noꞌo duuchchiniingi cubbo hujatee hega uudemmannon. Kaddomaleꞌe, noꞌo mitti mittiniingi jabaxxa cubbo hunjannnoshsha, mitte mitte battitte kaddeexxa yaane assinannoshsha yookiin buttatixxe hedinonni sansemmanoshsha assaaki oruwwi hedheen. Fakkeennakee, mitti manji saaliinxa baalagumma muuxa gophatee faachcheeffataaxxi hexxaan. Weli kinni battitte kaddeexxa yaane tinninna, maasiterbeeshiine, pornograafe uuda gophatee jabaxxa woꞌlaancho assaaki hedha dandeꞌaan. Ittan weli kinni manjiinxe sodaꞌani, ifike yaadi callini meꞌat, hifotee muddamatike adabinni yookiin wele yaaneni woꞌlaancho abixxaakinna hedha dandeꞌaan. Yaꞌiqoobi hiyyemmashshan, “mitti mittin manji ifixxe yorten boojeꞌemaa woddanna sobemaa wodda hega uudemaan.”—Yaꞌiqo. 1:14.

6. Heene yaane uuddaaxxa dhugichcha kada hasissa?

⁶ Ati sholla qicoꞌn hega uudendattoki oruwwi hoonte kadeexxa egendeette? Gonphe ifixxa buqedhat yookiin ani jabaken dedhakeꞌn ibabeꞌnon hiyye hedat ifi gowwisa eloxxebaan. (1 Yoha. 1:8) Phawuloosi ‘manfasikinna geyeeki manji’ ifi heqqedha gophoole hega uushshoteꞌn iba dandeꞌaaxxa haasoꞌeemman. (Gela. 6:1) Tenneꞌaa ifiꞌaan dhugichcha kadati, hoone darreni gonphe anfeennexxa egeꞌniyyo hasissaan.—2 Qoro. 13:5.

7. Haranga miꞌlachcho uwwa hasisseeki heene yaaneꞌaate? Fakkeenniki kul.

⁷ Hega uushshoteꞌn inbannoki oruwwi hoonte kadeexxa gargariti assiꞌne egennennechchi uduma maa assinnano? Faachcheeffachchotixxa hunna noꞌoxxa jabeessedhiyyo hasissaan! Fakkeennakee, qarixxe yannaꞌn mitte qachchaꞌni heddo yanna bala geltaammaki dallaꞌiinxe hulanaaꞌnitemman. Tenneꞌaa hula jaba qicini heqqendaamman. Tennenni wel fakkaattaanxa, giddiiꞌninni noꞌoo hega uushshoteꞌni ibisaaxxa egennenneke oruwwaꞌni irran caala miꞌlachcho assiyyo hasissaan.—1 Qoro. 9:27.

IFI HEQQEꞌNANNOKI HITTATE?

8-9. Fakkeenna hufuura adhdha 7 keꞌn kulemeeki dargaggeessi, jabaxxa cubbo hujatenaaꞌn ifi heqqedha dandeꞌaammaki hittatemmaꞌa? (Fakkeenna 7:8, 9, 13, 14, 21)

⁸ Ifi heqqedha dandeennannoki hittate? Fakkeenna hufuura adhdha 7 keꞌn kulemeeke dargaggeessanaaꞌn maa barachcho alfinannoxxa uundo. Isinna adaba baxxeexxe manjichchonni saaliinxa baalagunte muuxeen. Laakkoossi 22 haasoꞌaneeshshanni, kunni dargaggeessi iseeꞌe hordofeeki ‘keekkatebaangiten.’ Iimiꞌn hexxeexxi xiqse, kunni dargaggeessi laaniki cubbotibaa eꞌyati edi darre gargariti hexxeexxa tarkaaffuwwa adhdheexxa haasoottaan.

⁹ Isooꞌo cubbotibaa akeekkeexxi yaane maachcho? Taakkaaxxi, bogi hashsheeꞌnaa, ‘iseke minike qarqaranaaꞌn saꞌeen.’ Okkooꞌn, mine isekibaanna mareen. (Fakkeenna 7:8, 9 yaansis.) Itti aana, manjichcho uudeexxa yanna rake baqatebaan. Tenne irra, sunqexxaa wodda sammi hiyyeen, ittan mittoomiinka cincanna shiqissaaxxa haasoottaa woddanna laqeen, dedha tenne yaanenna assiteeki iseeꞌe elobaaxxe manjichchoshsha asse hedabaashsha assateete kada gophpheebaan. (Fakkeenna 7:13, 14, 21 yaansis.) Silaati kunni dargaggeessi cubbotibaa akeekaake konne oruwwanaaꞌn bayyateele, ifi hega uushshotenaaꞌninna cubbotenaaꞌn heqqedha dandeꞌamman.

10. Techchonna mitti manji okkoone dargaggeessishshanni dedha huja dandeꞌaaki hittate?

¹⁰ Solomooni borreesseeki kunni yaadi Yihowwaaꞌa mageneeffataake hoone manjoꞌninna maachchi geya dandeꞌaaxxa leellishaaken. Mitti manji jabaxxa cubbo hujeechchi uduma duuchchiinxi yaane ꞌkeekkatebaangiꞌ kaddeechcho isoꞌn fakkata dandeettaan. Yookiin ‘tenne yaaneꞌn eꞌyennexxa malee afebeꞌnon’ hiyyaaxxinna hexxaan. Kaddoolenna muuxendeexxi yaane maachcho kaddeexxa hedaa wodda, tennee cubbobaa akeekkeexxi yaane maachcho kaddeexxa qalli hiyya gophabaan. Tinni yaanuwwanna elobaaxxi jaalunte, elobaaxxi dayyeeffachcho yookiin maalikinna kadde inteerneeteti afemiyyo hasissabaaxxe bakkaꞌn afemate kada dandeettaan. Dedha kunni manji kadha, Maxaafa Qullichcha yaansisa, bukkiiteꞌn afema, yookiin ergachcho fula uurriseeke kada dandeꞌaan. Fakkeeniinke maxaafaꞌn, kulemeemmake dargaggeessishsha, kunni manji cubbotibaa eꞌyeeki keekkatebaangite kada gophanna dandeꞌaan.

11. Cubboteꞌni iba gophatee mayekenaaꞌn bayyatiyyo hasissa?

¹¹ Maa barantano? Cubbotenaaꞌn calla kaddebaangi, cubbotibaa akeekaake oruwwanaaꞌn bayyatiyyo hasissaan. Solomooni, dargaggeessanna adaba baxxeexxa manjichcho uuddaaxxa kuleechchi uduma, konnee yaada caꞌa asse ifiseen. Manjichcho uuddaaxxa haasoꞌaa wodda: “Ora deetine hodhdhichcha isekibaa gortinoqqe.” (Fakke. 7:25) Ittin lebeexxi: “Isenaaꞌn bayyat; mini isekixxe hulanaaꞌninna bayyat.” (Fakke. 5:3, 8) Eeti dhugaaten, cubbotenaaꞌn ifi heqqedha dandeennannoki, cubbotibaa akeekaake oruwwanaaꞌn bayyatatiten.b Tenneenna assa dandeennannoki, noꞌoo hega uushshoteꞌni ibisaaxxa egenneenneke gargariti hedheeke jeejuwwanaaꞌn, yookiin Kirsitaani assabaashsha hoyyendebaaxxe hega uushshotibaa akeekkaaxxe yaanuwwanaaꞌn bayyatatite kada dandeettaan.—Mat. 5:29, 30.

12. Iyyoobi hitta hexxeexxe murte murteessedheemmaꞌa? Tinni yaane hega uushshoteꞌn ibabaashsha isooꞌo gargaartaaki hittate? (Iyyoobi 31:1)

¹² Cubbotibaa akeekaake jeejuwwanaaꞌn bayyatatee jabaxxa murte murteessedha hasissaan. Iyyoobinna asseemmaki iittandemman. Isinna ‘saaliinxe yortenni wele dubarte uuda gophatee, ille isixxinni welti kako aageemman.’ (Iyyoobi 31:1 yaansis.) Kako tinni yababulabaashsha isooꞌo gargaarteꞌeen. Noꞌonna isishshanni hega uushshotibaa akeekkaaxxe heene yaaneꞌnaaꞌninna bayyatatee murteessedha dandeennannon.

13. Hedino noꞌoxxa heqqedha hasisseeki mayeete? (Fakkuwwa uudi.)

¹³ Hedino noꞌoxxanna heqqedha hasissaan. (Zetsi. 20:17) Mitti mitti manni elobaaxxa yaane assinebeꞌno qicoꞌn, eettene yaane hendaꞌni yora rakko affebaan hiyye addataan. Kaddomaleꞌe, iitta hexxeexxi hedino eloxxebaan. Buutotinna mitte elobaaxxa yaane hedaa manji, ettene yaaneꞌaa afeexxi yorte lebbaꞌn metaashsha assaan. Iitta assaꞌneexxe kaddoole, ikki manji elobaaxxa yaane huja gophatee assaꞌneexxi woꞌlaancho isoꞌni haꞌurtaꞌni metaan. Dhugaaten mitte mitte yanna elobaaki yaadi sammo noꞌoxxibaa dagaaxxi egeꞌnendeexxen. Konne yaada faachcheeffantannoki mitti ori, hedino ettenee hirbangeꞌni sammo noꞌoxxenaaꞌn fulchat, eloka yaada bakkateꞌn tukeessatiten. Iitta assinanno wodda, elobaaxxa yaane hujatixxi jabaxxi yorte giddo noꞌoxxeꞌni nophphitabaashsha assinaannaxxeeꞌe, jabaxxa cubbo hujatenaaꞌn ifi heqqeꞌnannon.—Filph. 4:8; Qola. 3:2; Yaꞌiqo. 1:13-15.

14. Hega uushshotenaaꞌn ifi heqqeꞌnannoshsha gargaartaaxxi yaane maachcho?

¹⁴ Hega uushshotenaaꞌn ifi heqqedhatee wele assa dandeennannoxxi yaane maachcho? Yihowwake seeriꞌaa ajajema duuchchinii wodda noꞌaa laꞌo affeexxa woꞌma qalbenni addata hasissaan. Hendaannexxi yaanenna yorraannexxi Mageni gammadaaxxe yaanenni wel qixxoottaashsha assatee jabaxxa woꞌlaancho assinannoxxi yanna hexxaan. Kaddomaleꞌe, iitta assatee woꞌlaannaannole sammotika nageꞌa alfinannon.

15. Eloxxa yaane assatixxa jabaxxa yorte afa, hega uushshotenaaꞌn ifi heqqeꞌnannoshsha noꞌoo gargaartaaki hittate?

¹⁵ Eloxxa yaane assatixxa jabaxxa halcha nossedha hasissaan. ‘Fuggitte kaddeexxa yaane jibba, eloxxe kaddeexxa yaane eeyya’ barantonnole, fuggitte kaddexxa yaane assa gophatee asseꞌnennexxa murte jabeesseꞌnannon, ittan cubbotibaa akeekaake jeejanaaꞌn bayyantannon. (Amo. 5:15) Siꞌantebeꞌnongi yookiin hunna noꞌoxxi iimi darre hedheeke jeeji giddo heꞌnanna wodda, eloxxi halcha, elobaaxxa yaane assaitixxa yorte jabaante faachcheeffantannoshsha gargaartaan.

16. Manfasiinxe hedhoxxi huje ifi heqqeꞌnenneshshanni itti ediꞌa sunfannoshsha gargaartaaki hittate? (Fakkuwwa uudi.)

¹⁶ Eloxxe kaddeexxa yaane assatixxa halcha nossedha dandeennannok hittate? Dandeennenne qicoꞌni manfasiinxe hedhoxxe hujenni abidemmeenneke kada hasissaan. Kirsitaaniinxe bukkiiꞌni heꞌnanno wodda yookiin ergachcho fullanno wodda, toggitte kaddebaaxxa yaane assatee sholla qicini hega uudemmabeꞌnon. Tennee irra, Yihowwaaꞌa gammachchiisatixxa halcha nosseꞌnannon. (Mat. 28:19, 20; Ibra. 10:24, 25) Mageniinxa Qaale yaansisat, qoꞌnisatinna alalchat, eloxxe yaaneꞌaa anfeennexxa jaalalannaa elobaaxxe yaaneꞌaa anfeenneka jibba jabeessedha dandeennannon. (Iya. 1:8; Faaro 1:2, 3; 119:97, 101) Yesuusi hordofooleeyye isixxa: “Hega uushshoteꞌn eꞌyitinabaashsha, kutta belonna kadhatte” hiyyeexxa qalli hino. (Mat. 26:41) Iimatike Anni noꞌokibaa kadhantanno wodda, isi noꞌoo gargaaraaka ora bannannon, ittan isooꞌo gammachchiisatee murteesseꞌnennexxa murtenna jabeesseꞌnannon.—Yaꞌiqo. 4:8.

IFI HEQQEDHA ITTIN EDIꞌA SUNFO

17. Pheexiroosi mittetenaaꞌn caaldeexxe yannaꞌaa, hitta hexxeexxa yorte afeexxa leellisheemmaꞌa?

¹⁷ Mitte mitte seeriinxe kaddebaaxxe yortenaaꞌn, woꞌma kadeeke orinni ifi heqqedha dandeennannoxxi hexxaan. Kaddomaleꞌe, wele yorte kinni qeerraaxxe yannaꞌaa noꞌoo rakkissaaxxi hedha dandeettaan. Hawaariya Pheexiroosika fakkeenna hubatte. Manjiinxe sodaꞌanaaꞌn kexxeexxa Yesuusii sasale waakkateemman. (Mat. 26:69-75) Pheexiroosi Sanheedirixxe songo edo sodaꞌa belo haasoꞌeemmaxxa yanna, sodaꞌa injafateechcho fakkaattaamman. (Huje 5:27-29) Kaddomaleꞌe, heenooxxe wogga uduma, “jila ufoꞌleeka manna sodaatati” Ayhuudoota kadebaake Kirsitaaninni ita waaleen. (Gela. 2:11, 12) Pheexiroosi higgeenna sodaateen. Tinninna kaddeeki sodaꞌa ijjenda woꞌma kadeeke orinni injifata gopheexxeete kada gophpheebaan.

18. Mitte mitte elobaaxxe kaddeexxi yorte higgeen maa kada dandeetta?

¹⁸ Noꞌoꞌninna wel fakkaataaki jeeji futti hiyya dandeꞌaan. Hitta? Injifante saꞌnennaxxi gonphe haarooba noꞌoo hega uuddaaxxi hedha dandeettaan. Fakkeennakeꞌe, mitti dayyi: “Tomme woggaaꞌa pornograafe uuda waaleennaxxeeꞌe, tenne anxa rakko injifateennen hiyyee addateennan. Kaddomaleꞌe, tenne yaaneki araadi, miidhdhama geessisatee shoꞌome eloxxa yanna heqqedhammake biniinchishshatemman” hiyyeen. Gammachchiissaaxxa isinna adde woxebaan. Tennee elobaaxxa yaane faachcheefatatee, tenne aadaꞌni hedhot hedhee qicoꞌn, barra barrandeꞌn jabaxxa woꞌlaancho assa hasissaaxxa hubateemman. Miniinxa ama isixxikennaa gubaꞌetixxe geedheke gargaarsini pornograafe uuda gophatee jabaxxa tarkaaffe adhdheꞌeen.

19. Uurrichcho affebaaxxa elobaaxxa yorte faachcheeffata dandeennannoki hittate?

¹⁹ Uurrichcho affebaaxxa elobaaxxa yorte faachcheeffata dandeennannoki hittate? Yesuusi hega uushsho uuddaaxxa “dammaqqine heqqedhdhe” hiyyeeka gorsa hordofatiiten. Jabake manna kandeenneshsha noꞌoꞌni fakkaattaaxxa yannanna, hega uushshotibaa akeekaake jeejuwwanaaꞌn bayyata ittin sunfo. (1 Qoro. 10:12) Elobaaxxa yorte noꞌoxxa faachcheeffata dandeennannoshsha gargaartaaxxa yaane assa ittin ediꞌaa sunfo. Fakkeenna 28:14 keꞌn: “Duuchchinii wodda xexxeꞌate hedhaaki manji gammadeeken” hiyyaan.—2 Pheexi. 3:14.

IFI HEQQEDHA AFFEEXXA LAꞌO

20-21. (a) Hega uushshotenaaꞌn ifi heqqeꞌnonnole maa laꞌo alfinanno? (b) Noꞌonaaꞌn heqqendaaxxa yaane assinaannole, Yihowwa noꞌaa maa assa? (2 Qorontoosi 4:7)

²⁰ Hega uushshotenaaꞌn ifi heqqedhatee woꞌlaancho assa ittin sufa noꞌaa eloxxe kaddeexxa koka dandeennannon. Cubbo hujat alfinannoxxe “yannatixxe gammashsho” irra Yihowwake seerishsha hedha caaldeexxa gammashsho alfinannoshsha assitaan. (Ibra. 11:25; Faaro 19:8) Buutotinna fedhii isixxishsha hedhatee dademmeennaxxeeten. (Dada. 1:27) Tennenaaꞌn kexxeexxa wodan noꞌoki nageelichcha kadaan, ittan bari bariinxe hedhoke oraꞌni meꞌa ittin sunfannon.—1 Ximo. 6:12; 2 Ximo. 1:3; Yihuda 20, 21.

²¹ Dhugaaten, “maali gophaaleessachchon.” Kaddomaleꞌe, iitta hiyyo noꞌoo gargaaraaka anfebeꞌnoni hiyyotebaan. Yihowwa noꞌaa hasissaaxxa hunna uwwatee qophpheeffateeꞌe heqqedhaꞌneen. (2 Qorontoosi 4:7 yaansis.) Kaddoolenna, Yihowwa uwwaaxxi hunna ifixxe hunnanaaꞌn caaldeexxe kaddeexxa qalli hiyye. Ifixxa hunna laꞌoonfatati barra barrandeꞌn hega uushshotenaaꞌn ifi heqqedhatee woꞌlaancho assatixxi bado noꞌoxxen. Noꞌonaaꞌn heqqendaaxxa assinonnole, noꞌaa hasissaaxxa hunna lebaashsha kadhantaannexxa kadha laqaaxxa addata dandeennannon. (1 Qoro. 10:13) Yihowwake gargaarsinni hega uushshotenaaꞌn ifi heqqedha dandeennannon.