Mwei wa 9

Avalaamu atanamba kũtaanĩsya na athũkũmi ala waĩ namo e na Isaka, ameie atĩĩ: ‘Inywʼĩ ĩkalai vaa na ĩngʼoi, nakwa na mwana nĩtũũthi kũya; na tũkathaitha, na kũmũsyokea ĩngĩ.’ (Mwa. 22:5) We Avalaamu endaa kwasya ata? We eekaa kũmakenga ĩla wameie nũkwĩsa kũsyoka na Isaka na no weesĩ aendete kũmũthemba? Aiee. Mbivilia nĩtũtetheeasya tũkaelewa kĩla Avalaamu wasũanĩaa. (Aevl. 11:19) Avalaamu ‘atalaa kana Ngai nũtonya kũmũthayũũkya [Isaka] o na kũmumya akwʼũnĩ.’ Kĩu kĩonanyʼa kana Avalaamu nĩwaĩkĩĩaa kana akwʼũ no mathayũũkwʼe. Aĩ na mũĩkĩĩo ũsu nũndũ nĩweesĩ kana, o na kau we na mũka maĩ akũũ, Yeova nĩwatũngĩĩie ũtonyi woo wa kũsyaa. (Aevl. 11:11, 12, 18) Avalaamu nĩweesĩ ki kana vai ũndũ ũmũema Yeova. Kwoou nĩweesĩ nesa kana o na kweekĩka ata mũthenya ũsu waendete kũthemba mwanae, ndalea kũmũtũngĩwa nĩ kana maũndũ onthe ala Yeova wathanĩte makeanĩa. Mwa o na Avalaamu ndaĩ alea kwĩtwa “ĩthe wa onthe ala metĩkĩlaa”!—Alo. 4:11. w16.02 1:3, 13

Saulo etĩkĩwʼe mauta nĩ Ngai atwʼĩke mũsumbĩ, ĩndĩ ĩla waekie kũmwĩwʼa, Ngai nĩwamũleile. (1 Sam. 15:17-23) Nũndũ Ngai ndaamũvena ũsumbĩ mũthenya ũla wamũleile, mwĩkalĩle wake mũthũku nĩwatumie ala wasumbĩkĩte na anyanyae malika thĩnanĩ. Thĩna waĩ ũũ: meĩkala malũmanĩtye na Ngai ata, nake ũla wĩ “kĩvĩlanĩ kya ũsumbĩ kya Yeova” nũtiĩte nzĩa? (1 Mav. 29:23) Ĩndĩ mwanae Yonathani nĩwoonanisye kana we alũmanĩtye na Yeova. O naitũ no twonanyʼe kana nĩtũlũmanĩtye na Yeova kwa kwĩnyivĩsya silikalĩ ĩla vaĩlĩte, nũndũ ũu nĩwʼo Ngai wendaa twĩke. Twaĩle kwĩka ũu o na ethĩwa twĩona ve amwe nthĩnĩ wa silikalĩ tũtaĩle kũmanenga ndaĩa. Kwa ngelekanyʼo, mũnene mũna wa silikalĩ no ethĩwe e mũlũsani, ĩndĩ tũilea kũmũnenga ndaĩa nũndũ nĩtwĩaĩwe twĩnyivĩsye ũndũ vaĩle “ala me na ũkũmũ” silikalĩnĩ. (Alo. 13:1, 2) Ũndũ ũngĩ nĩ kana ithyonthe no twonanyʼe kana nĩtũlũmanĩtye na Yeova kwa kũmanenga ndaĩa onthe ala ũmanengete ũkũmũ.—1 Ako. 11:3; Aevl. 13:17. w16.02 3:5, 6, 8

Mbivilia yaĩtye kana andũ ma Yeova, o na vamwe na ala ma mũika, “nĩmeĩthembaa na ngoo ya kwenda” mathũkũme wĩa wake. Kwoou mũndũ ũla ũvangĩte kwosa ĩtambya ya kũvatiswa nĩwaĩle kwamba kũĩkĩĩthya kana wendi ũsu umĩte ngoonĩ. Nĩ kana ũĩkĩĩthye ũu nĩwaĩlĩte kwamba kwĩyĩosya we mwene. Nĩkĩ? Nũndũ no kwĩthĩwa wĩ na ũathimo ũmwe amwe matawona. Kwa ngelekanyʼo, nũtonya kwĩthĩwa ũeetwe nĩ asyai Ngũsĩ. O ũndũ myaka ĩvĩtĩte no kwĩthĩwa wonete andũ aingĩ maivatiswa. Amwe moo nĩmatonya kwĩthĩwa ne ala mwĩ ma ĩika yĩmwe kana makethĩwa ne ala mũsyaanĩwʼe. Ethĩwa ũu nĩwʼo vailyĩ, waĩle kwĩsũvĩa mũno ndũkeke ata? Ĩsũvĩe ndũkone ũvatiso ta kĩthĩo amũika onthe maĩle kũatĩĩa mavikya myaka mĩna. Kwoou-ĩ, ũtonya kwĩka ata nĩ kana wĩthĩwe na woni ũla waĩle ĩũlũ wa mũvango ũsu wa Yeova wa ũvatiso? Ĩkalaa ũyosa ĩvinda ũsũanĩe nĩkĩ ũvatiso nĩ wa vata mũno. w16.03 1:11, 12

Nĩkwĩthĩwa ithyonthe twĩ kĩkundi kya Kĩklĩsto, tũtonya kwĩka ata nĩ kana twĩanĩsye nesa ũndũ ũsu wa kũthokya angĩ? Kĩla kĩtonya kũtũtethya no kwĩkala ‘tũkomanĩtwʼe nesa na tũkwatanĩtwʼe,’ kana kwa ndeto ingĩ, kwĩkala twĩ na ngwatanĩo. (Aev. 4:16) Nĩ kana tũvote kũtavya andũ aingĩ vyũ ũvoo mũseo wa Ũsumbĩ, no nginya wĩa wa kũtavanyʼa ũtethwʼe na mũvango. Kĩu nĩkyo kĩtumi tũnengawe myolooto ya kũtethya wĩa ũsu. Myolooto ĩla ĩnengawe ikundi syonthe nthĩ yonthe nĩtũtetheeasya tũtethye wĩa na ngwatanĩo. Kĩla ĩvinda twamina ũmbano wa ũtavanyʼa nĩtumaalaa tũthi tũkatavye andũ ũvoo wa Ũsumbĩ. Tũmatavasya ũvoo ũsu kwa kũmaelesya kĩla kĩ Mbivilianĩ na kwa kũmanenga mavuku milioni mbingĩ me na ũvoo wa Mbivilia. We nĩwĩkĩaa kĩthito ũkwatane na ala angĩ ĩla tweewa kwĩ kambeini ya mwanya ya kũtavanyʼa? Ethĩwa nĩwĩkaa ũu, wĩthĩawa wĩ ngwatanĩo na angĩ milioni mbingĩ mũitavanyʼa ũla ũtũmane wĩ na ‘mũlaĩka ũũlũkĩle ĩtunĩ katĩ,’ o tondũ vawetetwe ĩvukunĩ ya Ũvuanʼyo 14:6. w16.03 3:4, 5

Mbivilia nĩtũtavasya kana ve mavuku meũ makavuanwʼa nĩ kana tũmanye mĩao ĩla tũkaatĩĩa nthĩ nzaũ. Kwĩmanyĩsya mavuku asu kũkatetheesya andũ onthe, vamwe na ala makathayũũkwʼa, kũmanya kwenda kwa Ngai. Vate nzika, mavuku asu makatũmanyĩsya mũnango ũndũ Yeova wonaa maũndũ. Ĩvindanĩ yĩu ũmanyi ũla twĩ nawʼo na ũendeee kwongeleka wa Ndeto mbeveee ya Ngai vamwe na maũndũ ala makavuanwʼa ala mavukunĩ meũ, ikatetheesya ala makethĩwa Nthĩ Nzaũ mekalanyʼe nesa mendanĩte, manenganĩte ndaĩa, na mate kũvũthanyʼa. (Isa. 26:9) Kwavindĩĩsya ũndũ andũ makamanyĩwʼa mũno wĩana matongoewʼe nĩ Mũsumbĩ, Yesũ Klĩsto! Ala makaatĩĩa “maũndũ ala maandĩkĩtwe mavukunĩ asu” makakwata thayũ ũtathela. Yeova akaandĩka nthĩnĩ wa yĩla “ĩvuku ya thayũ” masyĩtwa ma ala makekala me aĩkĩĩku ĩvindanĩ ya yĩla ĩtatwa ya mũthya, na masyĩtwa asu maikavutwa. O naitũ no tũandĩkwe ĩvukunĩ yĩu! w16.03 4:19, 20

Atumĩa me na ũmanyi nĩmawetaa kana ve vata mũnene wa kwambĩĩa kũmanyĩsya ana-a-asa me o ma mũika kwa kũmaaĩa mawĩa kĩkundinĩ ala meanĩe myaka yoo. No mambĩĩe kũmanyĩwʼa o na ethĩwa me na myaka mĩnini. Wambĩanĩa namo tene ũu, makekalaa malilikene kĩla mavangie kwĩanĩsya, o na meananga na mambĩĩa kũkomana na maũndũ me vinya. (Sav. 71:17) Ũndũ ũngĩ mũtumĩa ũtonya kwĩka atetheesye mũmanyĩwʼa ethĩwe na wendi wa kũthũkũma kĩkundinĩ nĩ kũmũelesya wĩa ũla ũtonya kũtethya vamwe na kĩtumi kya kũtethya wĩa ũsu. Ĩla atumĩa maelesya mwana-a-asa itumi sya kũtethya wĩa ũla mamũnenga, methĩawa matutya ũla Mwalimũ Mũnene, nake nĩ Yesũ. Kwa ngelekanyʼo, Yesũ atanamba kũnenga atũmwa make wĩa wa kũtwʼĩkĩthya andũ amanyĩwʼa, ambie kũmanenga kĩtumi kya kũtethya wĩa ũsu. Ambie kũmea: “Nĩnĩnengetwe ũkũmũ wʼonthe ĩtunĩ na kũũ nthĩ.” Na ĩndĩ asyoka amatavya atĩĩ: “Endai ĩndĩ mũkatwʼĩkĩthye mbaĩ syonthe amanyĩwʼa.”—Mt. 28:18, 19. w15 4/15 2:5, 6

Takethĩwa waĩ Mũklĩsto ĩvinda ya atũmwa na ũitwʼĩka wĩĩkala Lomi, wĩthĩwa waĩ thĩnanĩ. Nĩkĩ? Nũndũ aatĩĩi ma Klĩsto mamenetwe mũno o na matwʼĩkĩkaa nĩmo makwatisye mwaki mũnene ũla waĩ mũsyĩnĩ ũsu mwaka wa 64 mbee wa kũsyawa kwa Klĩsto. Nĩvatonyeka ũkethĩa ĩvindanĩ yĩu ya mathĩna newʼo mũtũmwa Vaulo woovewe Lomi ya kelĩ. Mo Aklĩsto ala angĩ nĩmaĩ mathi kũmwona mamũtetheesye? Noĩthwa mwambĩĩonĩ Vaulo athĩnĩkaa mũno nĩ ũndũ ũsu nũndũ aandĩkĩie Timotheo atĩĩ: “Ũsũngĩo wakwa wa mbee vai mũndũ waũngamie vamwe nakwa, ĩndĩ onthe nĩmandiie.” (2 Tim. 4:16) O na kau nĩ wʼo vai Mũklĩsto waaũka kũmũtetheesya ĩla woovetwe Lomi ya mbee, Vaulo nĩweesĩ kana ndatiĩtwe weka. Nĩwaĩkĩĩaa kana Yeova nũkũmũtetheesya omĩĩsye thĩna ũla wamũkwatĩte vamwe na mathĩna angĩ ala mesaa kũmũkwata ĩvinda yũkĩte. Nĩkĩ? Nũndũ ĩtina wa kũweta ndeto isu oou asyokie asya: ‘Mwĩaĩi akandangĩĩa kĩla ũndũ ũthũku.’ (2 Tim. 4:18) Vaulo nĩweesĩ kana o na kau vaĩ mavinda amwe andũ mataĩ mamba kũmũnenga ũtethyo ũla ũkwenda, Yeova na Mwana wake mayaĩ mesa kũemwa nĩ kũmũnenga ũtethyo ũla waĩ na vata nawʼo! w15 4/15 4:1-3

Ĩla Yesũ wasyaiwe, Satani nĩweesĩ kana eana akatwʼĩka ũla Masia wathanĩtwe. We Satani nĩwaĩ esa kũsũanĩa kana kũaa mwana nĩ kũngʼenda mũno? Satani ndamakawʼa nĩ maũndũ. Na ĩvinda yĩu ya Yesũ, ndaatindĩa. Eekie ata? Ĩvinda ĩna andũ amwe oĩ nĩmesĩlile kwa Mũsumbĩ Elote na mamũkũlya ĩũlũ wa “ũla wasyaiwe Mũsumbĩ wa Ayuti.” Ũndũ ũsu watumie Mũsumbĩ Elote aũũya mũno nginya atwʼa vyũ kũaa mwana ũsu. (Mt. 2:1-3, 13) Na nĩ kana aĩkĩĩthye nĩwamũaa, aumisye mwĩao wa kũaa tũmwana twʼonthe twa ndũa ya Mbethelemu na ndee syayo tũla twaĩ na myaka ĩlĩ na kũtheea. (Mt. 2:13-18) Ũseo Yesũ nĩwavĩtie kĩko kĩu kĩtaweteka. Ĩndĩ ũndũ ũsu wĩtũmanyĩsya kyaũ ĩũlũ wa mũmaitha witũ Satani? Kana nĩ wʼo Ndevili ndonaa thayũ wa andũ ta kĩndũ. Na vate nzika ndewʼĩaa syana tei. Kwa wʼo Satani nĩ “mũnyambũ ũkũluma.” (1 Vet. 5:8) Kwoou, ndũkaaĩse kũlwa kana Satani nĩ mũngʼendu mũno! w15 5/15 1:10, 12, 13

Ngai atũnengie mũthĩnzĩo wa vata mũno ĩla watũmbaa. Mũthĩnzĩo ũsu nĩ ũtonyi wa kũkũna visa kĩlĩkonĩ ũkethĩa no ta twene syĩndũ o na kau tũyaasyona na metho. Ũndũ ũsu ũtumaa twĩthĩwa tũtonya kũvangĩĩa maũndũ nesa, na twĩthĩwa na mea ma kwona maũndũ maseo ala me mbee. Yeova mwene nũtonya kwona ũndũ ĩvinda yũkĩte yĩkethĩwa yĩilyĩ, na mavinda maingĩ nũtũtavasya Maandĩkonĩ ĩũlũ wa maũndũ mana o na mataaĩsa kwĩkĩka. O na kau ithyĩ tũitonya kwona na metho maitũ maũndũ asu makekĩka, nĩtũtonya kũkũna visa wamo ilĩkonĩ sitũ. Ĩla twatũmĩa ũtonyi ũsu witũ kwa nzĩa ĩsu twĩthĩawa tũilũlũmĩlya mũĩkĩĩo witũ. (2 Ako. 4:18) Ĩla Aana woosie mwanya wa kũsũanĩa ũndũ kũkethĩwa kũilyĩ mũthenya ũla ũkatwaa mwanae, Samueli, ĩeemanĩ ya kũmbanĩa akamũthũkũmae Ngai, ndeekaa kũkenga kĩlĩko kyake. Ndakengaa kĩlĩko kyake nũndũ ũsu nĩ ũndũ watwʼĩte kwĩka, na kũkũna visa ĩũlũ wa mũthenya ũsu nĩkwamũtetheeisye alũmanyʼe na ũtwi wake. (1 Sam. 1:22) O ta ũu, ĩla twakũna visa wa kĩla Ngai ũtwathĩte kwĩka, twĩthĩawa tũisũanĩa ĩũlũ wa maũndũ matatĩa kwĩkĩka. (2 Vet. 1:19-21) Vate nzika, andũ aingĩ aĩkĩĩku ala mawetetwe Mbivilianĩ nĩmakũnaa visa ilĩkonĩ syoo ĩũlũ wa maũndũ ala Ngai wamathĩte. w15 5/15 3:1-3

Kũsũanĩa kũla mũndũ ũkũnaa visa athuĩte vyũ na ũyĩthĩa ndakesa kũsũanĩa ĩũlũ wa Ngai nĩ kũthũku. Yesũ nĩwanenganie ngelekanyʼo ĩmwe nĩ kana onanyʼe kĩla kĩkwataa mũndũ “ũla wĩyũmbanĩasya isamũ, na ti mũthwii kwa Ngai.” (Luka 12:16-21) Nake Yeova nĩwĩwʼaa mũyo mũno ĩla tweeka maũndũ meũmwendeesya. (Nth. 27:11) Naitũ nĩtũtanaa ĩla watwĩtĩkĩla nũndũ wa kwĩyiĩa “ũthwii ĩtunĩ.” (Mt. 6:20) Kĩu nĩkĩtumaa twĩthĩwa na ngwatanĩo nzeo na Yeova, nayo nĩyo ũthwii ũla wa vata vyũ tũtonya kwĩmanthĩa. Kwasũanĩa ũndũ tũtonya kũtindaa twĩmakĩe mũno wĩana twatwʼĩka kĩthito kitũ kyonthe kĩkeethĩawa kĩ kya kwĩyiĩa “ũthwii kũũ nthĩ.” (Mt. 6:19) Yesũ nĩwanenganie ngelekanyʼo oonanyʼa kana “kwĩmakĩa kwa nthĩ, na ũkengani wa ũthwii,” nitonya kũnyita ĩla ndeto ya Ũsumbĩ.—Mt. 13:18, 19, 22. w15 5/15 4:15, 16

Vinya wa Ngai nĩwatetheeisye Yesũ Klĩsto eke syama mbingĩ sya ũsengyʼa. Eka kũvosya ala maĩ na mangũ, nĩwavoisye andũ me na mowau ma mĩthemba yonthe na kĩla wonzu. Ũmũnthĩ mavinda amwe ĩla matakĩtalĩ meũthĩnza mũndũ ũwaĩte mamutha mana, mekaa kũmumya mamutha asu mawau makamwĩkĩa angĩ nĩ kana avoe. Ĩndĩ Yesũ ndaĩ na vata wa kwĩka ta matakĩtalĩ asu, eekaa kũvosya mamutha ala mawau! Na ũndũ wa ũsengyʼo nĩ kana avoasya andũ vau kwa vau, na mavinda angĩ o na me vaasa nake. (Yoa. 4:46-54) Maũndũ asu manenevete ũu meekiwe nĩ Yesũ metwonyʼa kyaũ? Metwonyʼa kana nũndũ Yesũ yu nĩ Mũsumbĩ ĩtunĩ, e na vinya na wendi wa kũvetangĩa andũ mowau tene na tene. Ĩla tweemanyĩsya ũndũ Yesũ weekaa andũ maũndũ maseo, nĩtwĩthĩawa na wĩkwatyo mũlũmu kana ĩvinda ya nthĩ nzaũ wathani ũũ wĩ Mbivilianĩ ũkeanĩa: “Akeewʼĩa tei ngya na athĩni.” (Sav. 72:13) Nĩ wʼo vyũ, ĩvinda yĩu Yesũ akeka kwosana na wendi ũla wĩ ngoonĩ yake atetheesye ala onthe me na mathĩna. w15 6/15 2:6

Andũ aingĩ nĩmatonya kwinĩlĩĩla Mboya ya Mwĩaĩi mateũsisya vandũ. Naitũ ĩla tũũtavanyʼa nyũmba na nyũmba, mavinda maingĩ nĩtũweteaa ala twakomana namo ĩũlũ wa mboya ĩsu nĩ kana tũmatetheesye maelewe kana Ũsumbĩ wa Ngai nĩ silikalĩ ĩkaete moalyũku manene ĩũlũ wa nthĩ. Kana nĩtũtonya kwĩthĩwa tũtũmĩaa mũsoa wa mbee mboyanĩ ĩsu nĩ kana twonyʼe andũ kana Ngai e ĩsyĩtwa, na kana ĩsyĩtwa yĩu nĩyaĩle kũtaĩwa, kana kwa ndeto ingĩ, ĩsyĩtwa yĩu yaĩle ‘kwoswa ta ĩtheu.’ (Mt. 6:9, maelesyo ma kwongeleela ma NWT.) Ĩndĩ we Yesũ endaa andũ mekae kwinĩlĩĩla mboya ĩsu o tondũ andũ aingĩ ma ndĩni ila syĩyĩtaa sya Kĩklĩsto mekaa? Aiee. Nĩkĩ? Nũndũ o na atanamba kũmanyĩsya andũ mboya ĩsu aisye: “Mũkĩvoya mũikatindĩe ndeto.” (Mt. 6:7) O na ĩvinda yĩngĩ ĩla amanyĩwʼa make mendie kũmanyĩwʼa kũvoya, nĩwatũngĩlĩile mboya ĩsu ĩndĩ atũmĩĩte ndeto syĩ kĩvathũkanyʼo. (Luka 11:1-4) Kwoou kĩla Yesũ wendaa nĩ kũtũtetheesya tũmanye twaĩle kũvoya ĩũlũ wa kyaũ, na nĩ maũndũ meva twaĩle kwambĩĩa namo. Vate nzika, mboya ĩsu nĩtũmanyĩasya mũno ũndũ twaĩle kũvoya. w15 6/15 4:1, 2

Yeova nũtũnengae veva wake mũtheu. Veva ũsu wĩ vinya mũno na nũtũnengae vinya na ũkatũtetheesya tũsinde matatwa. Ũndũ ũngĩ nĩ kana Ngai nũtũmĩaa Ndeto yake vamwe na kĩkundi akatũtaa ĩũlũ wa maũndũ ala twaĩle kwĩvathana namo. Kwa ngelekanyʼo, nũtũkanasya tũikatũmĩe ĩvinda yingĩ mũno na mbesa mbingĩ kana vinya mwingĩ tũsembanĩtye na syĩndũ sya kĩ-mwĩĩ ite sya lasima. Espen na Janne maĩ mavainia ma kĩla ĩvinda na yu me na syana ilĩ. Espen easya atĩĩ: “Nĩtwĩkalaa tũimũvoya Yeova atũtetheesye tũikalike ũtatwanĩ nũndũ yu tũitonya kũtũmĩa ĩvinda yingĩ ũthũkũminĩ wake tondũ tweekaa tene. Twĩaa Yeova atũtetheesye tũendeee kwĩkala twĩ na ngwatanĩo nzeo nake na tũiendeea kwĩthĩwa na kĩthito kingĩ ũtavanyʼanĩ.” Kĩndũ kĩngĩ kĩthĩĩtwe kĩitata andũ mũno ũmũnthĩ nĩ kĩmanyĩo kya kwĩloela mavisa ma ũlaalai. Andũ amwe nĩmelikĩtye ĩtatwanĩ yĩu nũndũ wa kũekana na ilĩko syoo itindĩae kũsũanĩa maũndũ mathũku. Ĩndĩ no twĩsiĩĩe tũikasindwe nĩ ĩtatwa yĩu, o tondũ ana-a-asa aingĩ mekĩte.—1 Ako. 10:13. w15 6/15 5:15, 16

Nĩ kyaũ kĩkekĩka ndĩni syonthe sya ũvũngũ syamina kwanangwa? Yĩu yĩkethĩwa ne ĩvinda ya kwonanyʼa kĩla kĩ ngoonĩ sitũ. Andũ ala aingĩ makamantha wĩvitho ngwatanĩonĩ sya andũ, ila ielekanĩtwʼe na ‘mbai sya iĩma.’ Ĩndĩ andũ ma Ngai makasemba kwa nzĩa ya ngelekanyʼo makevithe vala Yeova ũkethĩwa amaseũvĩsye. O na ĩngĩ lilikana kana ĩla matukũ ma thĩna ‘makuvĩviwʼe’ ĩvindanĩ ya atũmwa, yĩu yĩyaĩ ĩvinda ya kũalyũla nguthu nene ya Ayuti ĩtwʼĩke Aklĩsto. Ĩndĩ ĩvinda yĩu nĩwʼo ala maĩ Aklĩsto maaĩle kwĩwʼa na kwĩka ũndũ matavĩtwʼe. O ta ũu, tũyaĩle kũsũanĩa kana ĩla ũla thĩna mũnene ũkamba kũtilĩĩlwa, andũ aingĩ makatwʼĩka Aklĩsto. Vandũ va ũu, Aklĩsto ma wʼo makethĩwa makwata mwanya wa kwonanyʼa kana nĩmamwendete Yeova, vamwe na mwanya wa kũkwata mbau ana-a-asa ma Klĩsto.—Mt. 25:34-40. w15 7/15 2:7

Kwasũanĩa makũlyo aa: No kwĩthĩwa vala wumĩte na andũ ala wĩanĩte namo monaa kĩsio kyoo kana nthĩ yoo yĩ nzeo kwĩ ila ingĩ? No kwĩthĩwa we mwene wĩwʼaa ũu ngoonĩ? Aklĩsto mayaĩle kwĩsa kwona ta ve kĩsio kana nthĩ ĩmwe nzeo kwĩ ĩla ĩngĩ. Ĩndĩ nata ũkethĩa kana wĩ na woni ũte mũseo ĩũlũ wa andũ ma nthĩ ĩngĩ, kĩthyomo kĩngĩ, ũko ũngĩ, kana ala mataatĩĩaa syĩthĩo ila syĩ kwenyu? Ũkethĩa ũilyĩ ũu, nũseo ũkasũanĩa mũno ũndũ Yeova wonaa ala mamenete andũ mate ma kwoo. No ũtetheke mũno weeka ũkunĩkĩli ĩũlũ wa woni wa Yeova maũndũnĩ asu. Na ĩndĩ mũthya no ũmũvoye Yeova aũtetheesye wĩthĩwe na woni ta wake. (Alo. 12:2) Twaĩle kwĩka ũu nũndũ vai ĩvinda athũkũmi ma Yeova mateyĩthĩĩla thĩnanĩ ũtonya kũtuma mawasya moo ma ngoo mamasukuma meke kĩvathũkanyʼo na andũ ala angĩ. Mavindanĩ ta asu nĩmatonya kwĩthĩwa me sukulu, kana me na anyanyae moo, atũi, andũ ma mũsyĩ, kana andũ angĩ. Ĩndĩ o na kwĩthĩwe kũilyĩ ata, no nginya twĩke kĩvathũkanyʼo na andũ ala angĩ. w15 7/15 3:14, 15

Yeova nĩwĩwʼaa mboya sitũ na nũtũeleawa o na ĩla andũ angĩ maema kũtũelewa. Nĩtũmanyaa nũtwendete mũno nũndũ nũsũngĩaa mboya sitũ. Mboya ila iandĩkĩtwe Ndetonĩ ya Ngai nitonya kũtũmanyĩsya maũndũ maingĩ. Nũndũ wa ũu, nĩ ũndũ wa vata vyũ tũkaineenea mavinda amwe ũthaithinĩ witũ wa mũsyĩ. Kũsũanĩa ũndũ athũkũmi ma Yeova ma tene mamũtavasya kĩla kĩ nthĩnĩ vyũ ngoonĩ nĩkũtonya kũtũtetheesya twaĩlangye mboya sitũ. Kwa ngelekanyʼo, no mũsũanĩe ĩla mboya Yona wavoyie na mĩlilo mingĩ e ĩvunĩ ya ĩkũyũ. (Yona 1:17–2:10) No mũneenee ĩla mboya Solomoni wavoyie kuma ngoonĩ ĩla wavathaa ĩkalũ kwondũ wa kũmũthaithĩa Yeova. (1 Asu. 8:22-53) O na no mũsũanĩe ĩla Mboya ya Mwĩaĩi. (Mt. 6:9-13) Na ĩndĩ ũndũ ũla wa vata vyũ, kĩla ĩvinda ‘tavanyʼai mavata menyu kwa Ngai.’ Mweeka ũu, “mũuo wa Ngai, ũla ũvĩtũkĩte ũmanyi wʼonthe, ũkasũvĩaa ngoo syenyu na mosũanĩo menyu.”—Avi. 4:6, 7. w15 8/15 1:11, 12

Ũkethĩwa wĩ ũndũ mũseo mũno kũtongoewʼa nĩ Yeova mĩvangonĩ ĩla ĩkethĩwa vo ya kwanakavĩĩsya nthĩ nzaũ, kũmanyĩsya ala makethĩwa manathayũũkwʼa, na kwĩka kyonthe kĩla Yeova ũkenda twĩke. Ĩndĩ nata tũkesa kwĩwa tũthũkũme wĩa tũtawendete? No tũatĩĩe ũndũ tweewa twĩnyivĩtye na tũitata ũndũ tũtonya twĩanĩsye wĩa ũla tũnengetwe twĩ atanu? Aingĩ maitũ matonya kũsũngĩa ĩĩ! Ĩndĩ ethĩwa ũu nĩ wʼo, ũmũnthĩ nĩtũatĩĩaa myolooto ĩla tũnengawe kĩkundinĩ kya andũ ma Yeova? Ethĩwa nĩtwĩkaa ũu, nĩtũendeee kwĩyũmbanyʼa kwondũ wa kwĩkala tene na tene tũsumbĩkĩtwe nĩ Yeova. Kũatĩĩa myolooto ĩla tũnengawe kĩkundinĩ kya andũ ma Yeova ti kwʼo kwĩ kwʼoka kũtonya kũtũtetheesya twĩyũmbanĩsye kwĩkala nthĩ nzaũ. Ũndũ ũngĩ ũtonya kũtũtetheesya nĩ kwĩmanyĩsya kwĩanĩwa na kwĩthĩwa twĩ na ngwatanĩo nzeo na ala angĩ. Ethĩwa ũmũnthĩ twanengwa wĩa ũngĩ nĩ ala matongoesye nĩtwĩwʼaa twĩ eanĩe na twĩ atanu, nĩtũtonya kwĩsa kwĩthĩwa tũilyĩ oou ĩla twĩlika nthĩ nzaũ. w15 8/15 3:6, 7

Nũndũ Solomoni eekwatanisye na kĩtindo kĩthũku, ũĩ ũla waĩ nawʼo ndwaamũtethya, na kyu nĩkyatumie aeka kũmũthaitha Yeova. (1 Asu. 11:1-6) Ũsu nĩ ũkanyʼo mũseo ta kĩ kwa Aklĩsto ala me na yĩsilya ya kũtwaana na mũndũ ũtamwendete Yeova! Nata ĩndĩ mũndũ mũka ũtwaĩtwe nĩ mũndũ ũte Ngũsĩ akambĩĩa kũmũthaitha Ngai? Mbivilia ĩsũngĩĩte ĩkasya: “Inywʼĩ iveti, ĩnyivĩsyei aũme menyu; nĩ kana ethĩwa ve amwe mate ewi ma ĩla ndeto, matonye kwonwʼa nĩ mwĩkalĩle wa iveti syoo vate ĩla ndeto.” (1 Vet. 3:1) Ndeto isu itavĩtwʼe aka Aklĩsto, ĩndĩ no itethye mũndũũme ũla wambĩĩa kũmũthũkũma Yeova atwaĩte mũndũ mũka ũte Ngũsĩ. Kwoou ũtao ũsu wa Mbivilia wĩkwĩa atĩĩ: Ĩkalanyʼa nesa na ũla ũngĩ, na ũiatĩĩa myolooto ĩla Ngai ũnengete ala matwaanĩte. Andũ aingĩ mate Ngũsĩ nĩmesĩte kwĩtĩkĩla ũwʼo nũndũ nĩmonete ala matwaanĩte namo maivĩndũka mamina kwambĩĩa kwĩka kwenda kwa Ngai. w15 8/15 4:15, 16

Mowau amwe nĩmatonya kwĩthĩwa mate ndawa. Kwoou mũndũ aĩlĩte kwĩthĩwa e metho ĩla weewʼa nzĩa imwe sya ũiiti iikathĩĩwa atĩ nĩ nzeo vyũ, na wesa kũatĩĩa ũyĩthĩa no ngewa syĩkũewa. Vaulo aveveewe aandĩka atĩĩ: “Ĩsũvĩei ĩndĩ nesa ũndũ mũendaa, ti ta ala mate na ũĩ, ĩndĩ ta ala oĩ.” (Aev. 5:15) O na ĩngĩ, kũtũmĩa ũĩ nĩkũtũtetheeasya tũikatũmĩe ĩvinda yingĩ maũndũnĩ ma ũiiti nginya ũkethĩa nĩ ta twoolilwe nĩ maũndũ ma kĩ-veva. Tũkambĩĩa kwona ũiiti tawʼo ũndũ ũla mũnene, nĩ laisi mũno kwĩthĩa twambĩĩe kwĩyenda mũno. (Avi. 2:4) Ĩndĩ twaĩlĩte kũmanya kana tũyĩsa kwĩthĩwa na mĩĩ mĩseo vyũ twĩ nthĩ ĩno, na kwoou kĩla twaĩle kwona kĩ kya vata vyũ nĩ kũmũthũkũma Yeova. (Avi. 1:10) Kĩla ũmwe witũ aĩlĩte kwĩyĩkĩa motwi maũndũnĩ makonetye ũiiti na ayĩthĩwa eyũmbanĩtye kwĩtĩkĩlana na kĩla kĩkaumĩla. w15 9/15 2:8, 10

Yeova nĩ “Ngai wa wʼo.” (Sav. 31:5) Nĩwendete syana syake na nĩwendete mũno kũsyonyʼa kyeni kyake kya ũla wʼo nĩ kana kĩitongoesye kĩla mũthenya, na mũno mũno maũndũnĩ ma ũthaithi. Nĩ ũwʼo wĩva Yeova ũtũmanyĩĩtye, na kĩu kĩtũtetheeasya ata kũmanya kana nũtwendete? Mbee, Yeova nũtũmanyĩĩtye ũla wʼo ĩũlũ wake. Kwa ngelekanyʼo, nũtũtavĩtye ũndũ wĩtawa. Ĩsyĩtwa yĩu yake yĩandĩkĩtwe mavinda maingĩ Mbivilianĩ kwĩ ĩsyĩtwa yĩngĩ o na yĩva. Kũtũtavya ĩsyĩtwa yake nĩ wonanyʼo wa kana eenda tũmũmanye, na kwa nzĩa ĩsu nĩwosete ĩtambya ya kũtũthengeea. (Yak. 4:8) O na ĩngĩ Yeova nũtũtavĩtye we nĩ Ngai ũilyĩ ata. Kwa ngelekanyʼo, ĩla twasisya wũmbi wake nĩtũmanyaa kana e vinya na nĩ mũĩ, na we mwene nĩwonanĩtye Maandĩkonĩ nesa kana asilaa katĩ, na mũno mũno nĩwonanĩtye kana nũtwendete vyũ. (Alo. 1:20) Ailyĩ o ta mũsyai wĩ vinya na mũĩ ĩndĩ ũte kyende na wendete syana syake. Mũsyai wa mũthemba ũsu nũtumaa syana syake syenda kũtuma ndũũ nake. w15 9/15 4:8, 9

Andũ aingĩ monaa Ngai ndalũnganaa na kĩla andũ maendeesye. O na amwe maĩkĩĩaa kana Ngai ndamakawʼa nĩ mathĩna ala makwataa andũ. Kwa ngelekanyʼo, ĩvinda yĩla kĩuutani kĩthũku mũno (Super Typhoon Haiyan) kyakũnie kĩsio kĩmwe kĩnene kya nthĩ ya Philippines kwĩ Mwei wa 11, 2013, meya wa mũsyĩ ũmwe mũnene aisye: “No nginya Ngai ethĩwe eeĩ kũndũ kũngĩ.” Nawʼo mwĩkalĩle wa andũ angĩ wonanasya maikũĩkĩĩa kana Ngai nĩwene kĩla mekwĩka. (Isa. 26:10, 11; 3 Yoa. 11) Andũ ta asu mailyĩ ta ala mũtũmwa Vaulo wamawetie akyasya kana “[nĩmaleile] kwĩthĩwa na Ngai ũmanyinĩ woo.” Asu Vaulo wawetaa ‘mausũĩtwe nĩ ũla ũte ũlũngalu wʼonthe, na ũthũku, na ĩtomo, na wai.’ (Alo. 1:28, 29) Nata naitũ? Twĩ kĩvathũkanyʼo vyũ na asu mawetwa vau ĩũlũ nũndũ nĩtwĩsĩ kana Yeova ethĩawa ene kyonthe kĩla tũkwĩka. Ĩndĩ ĩkũlyo nĩ atĩĩ: Nĩtũĩkĩĩaa kana Yeova nĩwendeeawʼa nithyĩ na kana kwʼoko kwake nĩkũtũtethasya? w15 10/15 1:1-3

Kũtavanyʼa nĩ nzĩa ĩmwe nzeo ya kwonanyʼa kana twĩ na mũĩkĩĩo. Nĩkĩ tũkwasya ũu? Nĩkwĩthĩwa mũndũ ũkũtethya wĩa ũsu no nginya ethĩwe aĩkĩĩe kana Ngai akaete mũminũkĩlyo wa nthĩ ĩno ĩvindanĩ yĩla yaĩle na “ndũkekala.” (Ava. 2:3) Kwoou nzĩa ĩmwe tũtonya kũtũmĩa nĩ kana tũthime ũndũ mũĩkĩĩo witũ ũlũmĩte nĩ kũsisya ũndũ twĩthĩawa twĩyumĩtye wĩanĩ wa kũtavanyʼa. Ithyĩ nĩtwĩkaa ũndũ tũtonya wĩanĩ wa kũtavanyʼa, kwa ngelekanyʼo, ta kwongela ĩvinda yĩla tũtũmĩaa wĩanĩ ũsu? (2 Ako. 13:5) Vate nzika, ‘kumbũla na kanywʼa kũvikĩa ũtangĩĩo’ nĩ nzĩa ĩmwe nene ya kwonanyʼa kana twĩ na mũĩkĩĩo ngoonĩ. (Alo. 10:10) No twonanyʼe twĩ na mũĩkĩĩo ĩla tũkũmĩanĩsya na mathĩna ma kĩla mũthenya. Ethĩwa twĩ na mũĩkĩĩo, ĩla twawaa, twakwʼa ngoo, twathelelwa, kana twakwatwa nĩ thĩna o ũngĩ, tũkeethĩawa twĩsĩ nesa kana Yeova na Mwana wake mailea “kũtũtethya ĩvinda ya vata.” (Aevl. 4:16) O na nĩtwonanasya twĩ na mũĩkĩĩo ũsu ĩla twavoya Yeova atũtetheesye maũndũnĩ onthe eka o ma kĩ-veva. w15 10/15 2:12-14

O na kau nũtonya kwĩsa kwĩyĩthĩĩla vandũ ũtesa kũkwata Mbivilia, ndũkesa kwĩthĩwa ũte na ũtonyi wa kũsũanĩa kĩla kĩ kĩlĩkonĩ. Kwa ngelekanyʼo, no ũsũanĩe maandĩko ala wendete vamwe na ndeto sya mbathi sya Ũsumbĩ. (Meko 16:25) Nawʼo veva wa Ngai no ũũtetheesye kũlilikana maũndũ maseo ala waaĩmanyĩsya. Kwoou ĩyũmbanyʼe yu kwa kũmantha ĩvinda ya kũsomaa na kũsũanĩa ilungu sya Mbivilia ila ivangĩĩwe kũsomwa kĩla kyumwa. O na no ũvangĩĩe mĩthenya ĩngĩ ũkasũanĩaa ndeto sya Yesũ vamwe na maũndũ ala weekaa. Ndũlea kwĩthĩwa wĩsĩ kana mavuku ma Ũvoo Mũseo ala maeleetye ĩũlũ wa Yesũ na ũtavanyʼa wake nĩ mavuku amwe ma Mbivilia mesĩkĩe mũno. (Alo. 10:17; Aevl. 12:2; 1 Vet. 2:21) Na eka ũu, andũ ma Ngai me na ĩvuku yĩeleetye yĩatĩanĩsye nesa maũndũ ala makonetye Yesũ ĩla waĩ kũũ nthĩ. Yĩu nĩ ĩvuku yĩtonya kũtũtethya mũno, na mũno mũno ethĩwa nthĩnĩ wa kĩla kĩlungu nĩtũũsoma mavuku ala manenganĩtwe vau ma Ũvoo Mũseo.—Yoa. 14:6. w15 10/15 4:11, 12

Yesũ aĩ ndũũ mũno na amanyĩwʼa make na nĩwalũmanĩtye namo. Ĩvindanĩ ya andũ ala mawetetwe Mbivilianĩ, mũndũ ndatavasya ngombo syake maũndũ make ma kĩ-nthĩnĩ. Ĩndĩ Yesũ aĩ kĩvathũkanyʼo. Aĩ vwana wa amanyĩwʼa make aĩkĩĩku, na aĩ mũnyanyae woo. Atindanasya namo, akamaelesya ũndũ ũkwĩwʼa, na nĩwamethukĩĩasya nesa ĩla meũmũelesya kĩla kĩ ngoonĩ syoo. (Mko. 6:30-32) Kũea ngewa ta kũu nĩkwʼo kwatumie Yesũ atuma ndũũ ngamu na atũmwa make na kwatuma amatetheesya meyũmbanyʼe kwondũ wa ianda ila syaĩ mbee woo ũthũkũminĩ wa Ngai. Yesũ nĩwendaa amanyĩwʼa make na anyanyae makwate ũtanu ũla mũndũ ũkwataa nũndũ wa kwĩthĩwa na maũndũ maingĩ ũthũkũminĩ wa Yeova. Nũndũ wa ũu, nĩwendaa mũno methĩwe na kĩthito maũndũnĩ ma kĩ-veva. Nĩkyo kĩtumi wamekĩie vinya meyumye vyũ kũtwʼĩkĩthya andũ amanyĩwʼa. O na nĩwamathie kana akeethĩwa vamwe namo nĩ kana meanĩsye wĩa ũsu.—Mt. 28:19, 20. w15 11/15 2:3, 5

Wendo nĩwʼo nguma ĩla nene Yeova Ngai wĩsĩkĩe nayo. (1 Yoa. 4:16) Yeova ambie kũmba Yesũ mbee, na kwoou Yesũ ekalanilye nake ĩtunĩ myaka ĩte ĩsavu na eemanyĩsya ũndũ Yeova wendete angĩ. (Ako. 1:15) Ĩvinda yĩla Yesũ wĩkalĩte ĩtunĩ, vamwe na ĩla waĩ kũũ nthĩ, nĩwonanĩtye nesa kana nũeleawa vyũ kana Yeova Ngai nĩwendete angĩ mũno, o na nũatĩĩaa ngelekanyʼo ĩsu yake. Kĩu kĩtumaa twĩthĩwa tũte na nzika kana ĩvinda yonthe Yeova na Yesũ makasumbĩkaa kwa nzĩa ĩkwonanyʼa kana nĩmendete angĩ. Ĩla Yesũ wakũlilwʼe mwĩao ũla mũnene nĩ wĩva, asũngĩie atĩĩ: “Mwende Mwĩaĩi Ngai waku na ngoo yaku yonthe, na thayũ waku wʼonthe, na kĩlĩko kyaku kyonthe. Ũu nĩwʼo mwĩao ũla mũnene na wa mbee. Na wa kelĩ ũvwʼanene nawʼo, nĩwʼo ũũ, Mwende mũtũi waku o tondũ wĩyendete.” (Mt. 22:37-39) Wasisya nesa nũkwona kana Yesũ amina kũweta ĩũlũ wa kwenda Yeova awetie kana mwĩao wa kelĩ nĩ kwenda mũtũi. Ũndũ ũsu wĩonanyʼa kana nĩ ũndũ wa vata mũno kwenda andũ onthe. w15 11/15 4:1-3

Ngai nĩwaneenaa na andũ aitũmĩa ithyomo ingĩ eka Kĩevelania kĩ kyoka. Kwa ngelekanyʼo, ĩla andũ ma Ngai maumie ũkombonĩ Mbaviloni, amwe moo maneenaa Kĩalamu. Kwoou nĩ kana Yeova awete kĩla kyaĩ kĩkĩke, aveveeie mwathani Ndanieli na mwathani Yelemia na mũthembi Esala maandĩke na Kĩalamu ilungu imwe sya mavuku ala maandĩkie. Ĩvinda yĩla Alexander Ũla Mũnene wasindie nthĩ mbingĩ, kĩthyomo kĩla kyatũmĩawa nĩ aingĩ kya Kĩkiliki kyeetawa Koine nĩkyo kyambĩĩe kũtũmĩwa nĩ nthĩ mbingĩ. O namo Ayuti aingĩ mambĩĩe kũneena Kĩkiliki kĩu, na nũndũ wa ũu Maandĩko ma Kĩevelania nĩmaalyũlilwe na kĩthyomo kĩu. Nĩvatonyeka ũkethĩa ala maalyũlile maandĩko asu maĩ andũ 72, na ĩtina maandĩko asu maalyũlilwe nĩmo meetiwe Septuagint. Yĩu nĩyo yaĩ ĩvinda ya mbee Mbivilia kũalyũlwa, na ũsu waĩ ũndũ wa vata vyũ. Nũndũ wĩa ũsu watethiwʼe nĩ aalyũli aingĩ, maandĩko asu maalyũlilwe kwa nzĩa syĩ kĩvathũkanyʼo. Amwe maalyũlaa ndeto kwa ndeto namo angĩ maalyũlaa kĩla maelewa. Ĩndĩ o na vailyĩ ũu, Ayuti ala maneenaa Kĩkiliki vamwe na andũ ala mesie kũtwʼĩka Aklĩsto matalaa Septuagint ta Ndeto ya Ngai. w15 12/15 1:4-6

Kĩla kyatumie Yakovo atũmĩa ngelekanyʼo ĩsu nĩkĩwetetwe mũsoanĩ wa 6. Mũsoa ũsu waĩtye atĩĩ: “Ũĩmĩ nĩ mwaki.” Ũĩmĩ ũtũmĩĩtwe kwonanyʼa ũtonyi ũla twĩ nawʼo wa kũneena. O ta mwaki, ndeto sitũ no iete thĩna mũnene mũno. O na Mbivilia nĩyaĩtye kana “kĩkwʼũ na thayũ syĩ vinyanĩ wa ũĩmĩ.” (Nth. 18:21) Ĩndĩ o tondũ tũtesa kũeka kũtũmĩa mwaki atĩ nũndũ twĩkĩa ndũkese kũvĩvya syĩndũ, tũyĩsa kũeka kũneena atĩ nũndũ twĩkĩa kwĩsa kũtũmĩa ndeto ite nzeo. Kĩla kya vata nĩ kwĩkala twĩ metho. Kwa ngelekanyʼo, tweethwa twĩ metho ĩla tũũkwatangana na mwaki no tũũtũmĩe kũua, kwota, kana kwona nthĩ ũtukũ. O ta ũu, tweethĩwa twĩ metho ĩla tũũtũmĩa ũĩmĩ witũ, no tũtũmĩe ũtonyi wa ũĩmĩ nesa kwa kũmũtaĩa Ngai na kũtetheesya angĩ. (Sav. 19:14) Twĩthĩwe nĩtũtonya kũneena kana twĩthĩwe tũtũmĩaa kĩthyomo kya ala matewʼaa, ũtonyi ũla twĩ nawʼo wa kũelesya angĩ kĩla tũkwĩsilya na ũndũ tũkwĩwʼa nĩ mũthĩnzĩo Ngai watũnengie. Twaĩle kũtũmĩa mũthĩnzĩo ũsu kwaka angĩ na ti kũmaomboa.—Yak. 3:9, 10. w15 12/15 3:1-3

Nĩvatonyeka ũkethĩa Luka nĩwanengae Vaulo ũtao maũndũnĩ makonetye ũiiti. O na no kwĩthĩwa amũiitaa we vamwe na ala angĩ maendanasya nake. Nĩkĩ Luka weekaa ũu? Nũndũ o nake Vaulo nĩwawaaa e kyalonĩ. (Aka. 4:13) Luka nĩwaiitaa andũ na eekaa nesa nũndũ o nake Yesũ aisye atĩĩ: “Ala mate awau mati vata wa mũiiti; ĩndĩ no ala awau.” (Luka 5:31) Mbivilia ndĩwetete Luka asomeie ũiiti ĩndĩĩ na aũsomeie va. No kwĩthĩwa asomeie ũiiti sukulunĩ ĩla yaĩ Laotisia, vakuvĩ na Kolosai. O na andũ amwe maasya kana Vaulo eetie Luka mũiiti ĩla waandĩkĩaa Aklĩsto ala maĩ Kolosai nũndũ nĩmamwĩsĩ. Ĩndĩ atwʼĩke asomeie vau kana ndaasomea vau, kĩla twĩsĩ nĩ kana Luka ndaĩ o kamũndũ kate kasomu kekũthĩĩaa kũtavya andũ kĩla matonya kwĩka nĩ kana mavoe, ĩndĩ aĩ mũiiti. O na ũndũ ũsu nũkũsĩĩwe nĩ ndeto sya ũiiti ila watũmĩaa aiandĩka yĩla ĩvuku yake ya Ũvoo Mũseo vamwe na yĩla ĩvuku ya Meko ma Atũmwa. O na ĩngĩ, nũndũ aĩ mũiiti, nĩwaandĩkie mũno ĩũlũ wa syama sya kũvosya ila Yesũ weekaa. w15 12/15 4:11, 12

Ĩvinda yĩla Yeova watũmie Mwana wake mũsyawa weka kũũ nthĩ atũnengie mũthĩnzĩo wa vata mũno. Ũsu nĩwʼo mũthĩnzĩo ũla mũnene vyũ wonanasya kana nũtwendete! (Yoa. 3:16; 1 Yoa. 4:9, 10) Mũtũmwa Vaulo awĩtie ‘mũthĩnzĩo ũtaweteka.’ Vaulo nĩweesĩ kana maũndũ onthe ma ũsengyʼo ala Ngai wathanie makeanĩa nũndũ wa ĩla nthembo ĩte naĩ Klĩsto waumisye. (2 Ako. 1:20) Kwoou moathimo amwe ma ‘mũthĩnzĩo ũsu ũtaweteka’ nĩ ũseo wʼonthe ũla Yeova waĩ atwĩke kwĩsĩla vala ve Yesũ vamwe na kũtwenda kũla ũtwendete. Mũthĩnzĩo ũsu nĩ mũseo vyũ ũkethĩa o na mũndũ ndaũeleekya nesa. Twaĩle kwĩka ata twasũanĩa mũthĩnzĩo ũsu wa vata tũnengetwe? Na mũthĩnzĩo ũsu waĩlĩte kũtwĩkĩa vinya maũndũnĩ meva? Mũthĩnzĩo ũsu nũkũthingʼĩĩasya ũsũanĩe kelĩ ĩũlũ wa mwĩkalĩle waku na ũyenda kũalyũka? Wʼo nũtumaa wenda kwĩthĩwa wĩ mũlau kwĩ tene na wambĩĩa kwenda ala angĩ mũnango, na kũekea ala maũvĩtĩsye? Lilikana kana mũthĩnzĩo ũla Yeova ũtũnengete kwĩsĩla vala ve Klĩsto nĩ wa vata vyũ kũvĩtũka mũthĩnzĩo o na wĩva.—1 Vet. 3:18. w16.01 2:1, 2, 4, 5

No kwĩthĩwa andũ ala metĩkĩwʼe mauta matonya kwĩkũlya atĩĩ: ‘Nĩkĩ ninyie nĩnyuviwe? Nĩkĩ vatananyuvwa mũndũ ũngĩ eka nyie?’ O na no mone mo mataĩle kũnyuvwa. Ĩndĩ mayĩthĩawa na nzika kana nĩmanyuvĩtwe. Nĩmewʼaa mũyo mwingĩ na nĩmatũngaa mũvea nũndũ wa mũthĩnzĩo ũsu. Aklĩsto etĩkĩwʼa mauta mewʼaa tondũ Vetelo weewʼaa ĩla waveveewe kũandĩka ndeto ii: “Nakathwe Ngai, Ĩthe wa Mwĩaĩi waitũ Yesũ Klĩsto, ũla kwĩanana na tei wake mwingĩ watũsyaie ĩngĩ twĩthĩwe na wĩkwatyo wĩ thayũ kwondũ wa kũthayũũka kwa Yesũ Klĩsto kuma akwʼũnĩ, twĩthĩwe na ũtiĩwa ũtanangĩkaa, na ũtavukaa, na ũtathelaa, wiĩtwe ĩtunĩ kwondũ wenyu.” (1 Vet. 1:3, 4) Ĩla etĩkĩwʼa mauta masoma ndeto isu mayĩthĩawa na nzika nongi kana nĩmo meũtavwʼa ndeto isu nĩ Ĩthe woo wa ĩtunĩ. w16.01 3:11, 12