Mwei wa 7

Twĩkalĩte ‘mavindanĩ ma mũisyo,’ na maũndũ meendeea kweteea o ũndũ tũthengeee mũthenya wa Yeova wa kwananga nthĩ ĩno nthũku na kũtũngĩĩa mũuo. (2 Tim. 3:1) Kwoou nũseo tũkekũlya-ĩ, ‘Nyie nĩmanthaa ũtethyo va, na nĩthĩawa nĩkwatĩtye ũũ andongoesye?’ Myaka mingĩ mĩvĩtu, ve mũandĩki wa Savuli waeleisye kana nĩtwaĩle kũmũkĩlĩlya Yeova metho maitũ atũtetheesye mavindanĩ ma thĩna. (Sav. 123:1-4) Aelekanilye ũndũ tũmũsiasya Yeova na ũndũ mũthũkũmi ũsyaĩĩasya vwana wake. Mũandĩki ũsu wa Savuli endaa kũtũtavya kyaũ? Aasya kana mũthũkũmi asyaĩĩasya vwana wake nĩ kana amũnenge lĩu na aimũsũvĩa. Na ti ũu wʼoka; nĩwĩkalaa asyaĩĩsye vwana wake nĩ kana amanye eenda ata na aianĩsya wendi ũsu wake. O naitũ nĩtwaĩle kũkunĩkĩla Ndeto ya Ngai kĩla mũthenya nĩ kana tũmanye Yeova eenda ata, na ĩndĩ tũyĩka kwĩanana na wendi wake. Tweeka ũu, nowʼo tũtonya kwĩthĩwa tũte na nzika kana Yeova ndetũtia yĩla twĩ thĩnanĩ. w18.07 12 ¶1-2

Yesũ aneeneaa kũthawʼa kuma ũkombonĩ na thĩnanĩ ũla mũthũku vyũ waakwata andũ, nawʼo nĩ ‘ũkombo wa naĩ.’ (Yoa. 8:34) Naĩ ĩtumaa twĩka kĩla kĩtaĩle, na ĩkatuma twĩwʼa tũtekwenda kwĩka kĩla kyaĩle. Na eka ũu, nĩtumaa tũemwa nĩ kwĩka nesa maũndũ ala tũtonya. Nĩkyo kĩtumi tũkwasya kana twĩ ngombo sya naĩ, na ũkombo ũsu ũtumaa tũkwʼa ngoo, tũũmĩa mũno, tũnyamaa, na mũthya tũikwʼa. (Alo. 6:23) Kwoou nĩ kana tũkwate ũthasyo ũla asyai maitũ ma mbee maĩ nawʼo, no nginya twambe kũthawʼa mbĩngũ sya naĩ ila twovetwe nasyo. Ĩla Yesũ waisye: “Ethĩwa inywʼĩ mũkekalaa ndetonĩ yakwa,” oonanasya kana ve mĩao mĩna twaĩle kwĩanĩsya nĩ kana atũthasye. (Yoa. 8:31) Ĩla tweeyumisye twatwʼĩka Aklĩsto, nĩtweeleile na twanyuva kũatĩĩa mĩao ĩla Klĩsto ũnengete amanyĩwʼa make. (Mt. 16:24) O tondũ Yesũ wathanie, tũkakwata ũthasyo wa wʼo ĩla tũkona moathimo onthe ala tweteele nũndũ wa nthembo ya wovosyo. w18.04 7 ¶14-16

Yeova nũthĩnĩkĩaa ũndũ andũ make mekwĩwʼa, o na yĩla mosũanĩo moo me mavĩtyo. Kwasũanĩa ngelekanyʼo ya Yona. Ngai amũtũmie mwathani ũsu akatavye andũ ma Nineva ũvoo wa ũsilĩlo. Yĩla meelilile, Ngai nĩwatwie kana ndemananga. Ĩndĩ ũndũ ũsu ndwaamũtanĩthya Yona. Mwathani ũsu ‘nĩwathatie’ mũno nũndũ wathani wake ndwaaĩanĩa. Ĩndĩ Yeova aĩ na wũmĩĩsyo na amũtetheesya Yona aalyũle woni wake. (Yona 3:10–4:11) Ĩtina wa ĩvinda, Yona nĩwaeleiwe nĩ kĩla Yeova wamũmanyĩasya, o na nĩwamũtũmĩie kũandĩka ũvoo ũsu nĩ kana ũtũtethye. (Alo. 15:4) Ũndũ Yeova wĩkaa yĩla andũ make makwatwa nĩ mathĩna ũtũĩkĩĩthasya kana nũmewʼĩaa ĩnee. Yeova nĩwĩthĩawa esĩ mathĩna ma kĩla ũmwe witũ. O na ĩngĩ, nĩwĩthĩawa esĩ vyũ mosũanĩo maitũ, ũndũ tũkwĩwʼa, na maũndũ ala tũtatonya kwĩanĩsya. Na ‘ndakaeka tũtatwe kũvĩtũka ũndũ tũtonya kũmĩĩsya.’ (1 Ako. 10:13) Ndeto isu nĩ sya kũkiakisya ta kĩ! w19.03 16 ¶6-7

Ĩvindanĩ ya Mĩao ya Mose, atumĩa ala manengetwe kĩanda kya kũsilĩla andũ ma Ngai maĩ na kĩanda kya kũsilĩla andũ ma Yeova maũndũnĩ ma kĩ-veva, o vamwe na maũndũ makonetye ũtũli wa mĩao na kũlea kwĩwʼana. Kwasisya ngelekanyʼo ii. Yĩla Mũisilaeli wooaa mũndũ ndooaawa vau kwa vau. Atumĩa ma ndũa nĩmeekaa ũkunĩkĩli ĩũlũ wa ũndũ ũsu matanamba kũtwʼa ethĩwa mũaani ũsu nĩwaĩle kũawa. (Kũt. 19:2-7, 11-13) O na ĩngĩ, atumĩa asu nĩmeekaa ũtwi ĩũlũ wa maũndũ angĩ eka ũndũ ũsu. Kwa ngelekanyʼo, nĩmasilaa makoani makonetye malĩ na mathĩna ma mũtwaano. (Kuma 21:35; Kũt. 22:13-19) Yĩla atumĩa asu masila katĩ na Aisilaeli maatĩĩa Mĩao, kĩla mũndũ nĩwatethekaa, na mbaĩ ĩsu nĩyatumaa Yeova ataĩwa. (Ali. 20:7, 8; Isa. 48:17, 18) Kĩu kĩonanyʼa kana kĩla ũndũ thayũnĩ witũ nĩ wa vata kwa Yeova. Endaa tũatĩĩe ũsili wa katĩ na tũyĩthĩwa na wendo. Na nũmanyaa maũndũ ala tũũweta kana kwĩka, o na ethĩwa twĩmeka twĩ ithyoka mũsyĩ. w19.02 23 ¶16-18

Yĩla twĩ na ũndũ ũũtũya mũtwe, ti laisi kwĩkala tũuĩtye. Nĩvatonyeka tũkambĩĩa kũneenyʼa angĩ naĩ, kana o na ũkethĩa tũiũmakua nesa. Ethĩwa waakwatwa nĩ ũndũ ũũkũya mũtwe, ngelekanyʼo ya Yesũ no ĩkũtetheesye. Yesũ nĩwathĩnĩkie mũno myeinĩ yake ya mũthya atanamba kũkwʼa. Nĩweesĩ kana eteele kũawa na kũthĩnwʼa mũno. (Yoa. 3:14, 15; Aka. 3:13) O na myeinĩ ĩsu ve ĩvinda waisye kana nũkũthĩnĩka mũno. (Luka 12:50) Na atielye o matukũ manini akwʼe, aisye: “Nĩngũthĩnĩka.” Ĩndĩ no twone ũndũ waĩ na wĩnyivyo na watwʼĩte kũmwĩwʼa Ngai twavindĩĩsya ndeto ila waneenie mboyanĩ yake. (Yoa. 12:27, 28) Yĩla saa wavikie, Yesũ nĩweenenganie mokonĩ ma amaitha ma Ngai ateũkĩa kĩndũ, namo mamũaa kĩkwʼũ kĩ woo mwingĩ mũno na mamwĩkĩĩthya nthoni ũndũ vatonyeka. O na kau ũndũ ũsu nĩwamũthĩnisye kĩlĩko mũno na watuma aũmĩa mũno, nĩweekie kwenda kwa Ngai auĩtye. Kũneena ũla wʼo, vaiĩ mũndũ ũngĩ waaĩthĩwa na ũuu yĩla wĩ na ũndũ ũũmũya mũtwe ta Yesũ. Nĩwe ngelekanyʼo ĩla nzeo vyũ!—Isa. 53:10. w19.02 11 ¶14-15

Ve maũndũ matonya kũtũkwata ũkethĩa no nginya twĩthĩwe na ũkũmbaũ nĩ kana tũthi maũmbanonĩ tũteũtĩĩa. Ve ana-a-asa na eĩtu-a-asa amwe maitũ matataa maikatĩĩe maũmbano o na kau me na kyeva kingĩ, nĩmatũlĩkĩte ngoo, kana nĩ awau. Ve angĩ namo mekaa ũu o na kau nĩmeũvĩngwa mũno nĩ andũ ma mũsyĩ kana silikalĩ sya kwoo. O na ĩngĩ, kwasũanĩa ũndũ ngelekanyʼo yitũ ĩtetheeasya ana-a-asa ala movetwe nũndũ wa mũĩkĩĩo woo. (Aevl. 13:3) Meewʼa ũndũ tũendeee kũmũthũkũma Yeova twĩ o na maũndũ meũtata mũĩkĩĩo witũ, mewʼaa meekĩwa vinya maendeee kũlũmya mũĩkĩĩo woo, maendeee kwĩthĩwa na ũkũmbaũ, na maiendeea kũlũmanyʼa na Yeova. Yĩla Vaulo woovetwe Lomi, eewʼaa mũyo mũno eewʼa ũndũ ana-a-asa make maendeee kũmũthũkũma Ngai me aĩkĩĩku. (Avi. 1:3-5, 12-14) Kavinda kakuvĩ atanamba kũthawʼa kana amina kũthawʼa oou, nĩwaandĩkĩie Aklĩsto Aevelania valũa. Valũanĩ ũsu nĩweekĩie Aklĩsto asu vinya maikaaeke kũmbana vamwe.—Aevl. 10:25. w19.01 28 ¶9

Satani endaa twĩkale take nũndũ we nĩwaleanile na mĩao ya Yeova na ekaa maũndũ atongoewʼe nĩ ĩtomo. Atumaa twĩkala tũthyũlũlũkĩtwe nĩ andũ ala ũmanangĩte, na ethĩawa ayenda tũtindanyʼe namo nũndũ nĩwĩsĩ itindo nthũku “nĩsyanangaa” ũndũ tũsũanĩaa na kwĩka maũndũ. (1 Ako. 15:33) O na ĩngĩ, Satani nĩwendaa kwananga ngoo sitũ nĩ kana twĩkwatye ũĩ wa mũndũ vandũ va kwĩkwatya mosũanĩo ma Yeova. (Ako. 2:8) Ũndũ ũmwe Satani ũtataa mũno kwĩkĩa ilĩkonĩ sya andũ nĩ kana, kũsembanyʼa na ũthwii nĩkwʼo kwa vata vyũ. Ala masũanĩaa ũu no matwʼĩke athwii kana makalea kũtwʼĩka. Ĩndĩ o na matwʼĩke athwii kana malee kũtwʼĩka, methĩawa me mũisyonĩ. Nĩkĩ? Nũndũ nĩmatonya kũsembanyʼa mũno na kũmantha mbesa nginya makolwa nĩ ũima woo wa mwĩĩ, mĩsyĩ yoo, na ũnyanya woo na Ngai. (1 Tim. 6:10) Tũtũngaa mũvea mũno nũndũ Ĩthe witũ wa ĩtunĩ nũtũtetheeasya twĩthĩwe na woni ũla waĩlĩte ĩũlũ wa mbesa.—Mũta. 7:12; Luka 12:15. w19.01 15 ¶6; 17 ¶9

Tene, tene vyũ o na Mwana wa Yeova ataaũka kũũ nthĩ ũndũ ũtũtiĩa ngelekanyʼo nzeo vyũ ya kũthangaasya andũ, athũkũmi ma Yeova nĩmeesĩ kana nĩ ũndũ mũseo kũthangaasya ala angĩ. Kwa ngelekanyʼo, ĩla Esekia wamanyie Aasuli nĩmokĩte, oombanisye andũ ma Yuta na makavuteni ma ita nĩ kana amathangaasye. Nũndũ wa ũu “andũ nĩmeethũmũisye ndetonĩ sya Esekia.” (2 Mav. 32:6-8) Yovu nĩwatetheeisye ala “akiakisya ma kũthĩnʼya” atatũ mamanye ũndũ maĩle kũthangaasya angĩ o na kau nĩwe waĩ na vata ũla mũnene wa kũkiakiwʼa. Ameie takethĩwa nĩwe mo, ‘ethĩwa aimekĩa vinya na kanywʼa wake, na ũkiakisyo wa ilomo syake wĩthĩwa ũinyivya woo woo.’ (Yovu 16:1-5) Ĩndĩ mũthya Yovu nĩwesie kũthangaawʼa nĩ Eliu na nĩ Yeova.—Yovu 33:24, 25; 36:1, 11; 42:7, 10. w18.04 16 ¶6; 17 ¶8-9

Isaia aĩ anaelesya ũndũ Yeova wesaa kũmekĩa vinya, kana kũmalũlũmĩlya, andũ make. Aisye: ‘Yeova akooka ta ũla wĩ na ũtonyi, na kwʼoko kwake kũkamũsumbĩkĩthya.’ (Isa. 40:10) Mavinda maingĩ Mbivilia ĩtũmĩaa ndeto “kwʼoko” kwa nzĩa ya ngelekanyʼo kwonanyʼa ũtonyi. Kwoou ndeto ‘kwʼoko kwake kũkasumbĩka’ syĩtũlilikanyʼa kana Yeova nĩ Mũsumbĩ wĩ ũtonyi mwingĩ. Ĩvinda ĩvĩtu Yeova nĩwatũmĩie vinya wake ũte maela kũmatetheesya na kũmasũvĩa athũkũmi make, o na ũmũnthĩ no ũendeee kũmekĩa vinya na kũmasũvĩa ala mamwĩtĩkĩlaa, kana mamwĩkwatasya. (Kũt. 1:30, 31; Isa. 43:10) Yeova nĩwĩanĩasya watho ũũ wake: “Ngakwĩkĩa vinya.” Ekaa ũu mũno mũno yĩla amaitha maitũ meũtũthĩnyʼa. Nthĩnĩ wa nthĩ imwe ũmũnthĩ, amaitha maitũ maendeee kũtata ũndũ matonya matũsiĩĩe kũtavanyʼa kana makũne maluvuku ũseũvyo witũ. O na vailye ũu, tũithĩnĩkaa mũno nũndũ wa maũndũ asu. Yeova nũtũnengete ũĩkĩĩthyo ũtumaa twĩthĩwa na vinya na wĩkwatyo mũlũmu. Atwathĩte ũũ: “Mũio o na wĩva ũla ũseũvĩtwʼe ũkũkite ndũkaĩla.”—Isa. 54:17. w19.01 5-6 ¶12-13

We wĩ kĩvathũkanyʼo na nyamũ nũndũ nĩwĩthĩawa na nzaa ya kĩ-veva, kana wendi wa kũmũmanya Mũmbi waku. Na no we e weka ũtonya kũkwĩanĩĩsya vata ũsu. (Mt. 4:4) Wamwĩthukĩĩsya nesa nũkwataa ũmanyi mwingĩ, ũĩ, na ũtanu. Nĩ kana Ngai aũtetheesye ũmine nzaa ĩsu, nũkũnengete Ndeto yake. O na nũkũnengete lĩu mwingĩ wa kĩ-veva atũmĩĩte ĩla “ngombo yĩ na kĩthito na mbũĩ.” (Mt. 24:45) Lĩu ũsu nĩ mwingĩ vyũ na nĩ wa mĩthemba mingĩ mũno. (Isa. 65:13, 14) Lĩu ũla Ngai ũtũnengae no ũkũtetheesye wĩthĩwe na ũĩ na kĩlĩko. Syĩndũ isu syelĩ niũsũvĩaa mũno. (Nth. 2:10-14) Kwa ngelekanyʼo, niũsalukasya metho ũkona momanyĩsyo ma ũvũngũ, ta ũla andũ mamanyĩasya kana kũi Mũmbi. Niũsũvĩaa ndũkakwatwʼe nĩ ala mamanyĩasya kana ndwĩkala wĩ mũtanu ũte na mbesa na malĩ. Na niũtetheeasya ndũkavalũkwʼe nĩ mawendi mathũku kana ndũkethĩwe na mwĩkalĩle ũtonya kũkũũmĩsya. Kwoou mwa endeea kũmantha ũĩ wa Ngai na kwĩmanyĩsya kwĩthĩwa na kĩlĩko! Talaa syĩndũ isu ta ũthwii wa vata waĩle kwĩthĩwa nawʼo. w18.12 20 ¶6-7

Vo ve ĩvinda yĩkavika ũndũ ũsu wĩanĩe? Mĩtĩ ĩmwe yĩkalaa myaka ngili mbingĩ. Andũ maĩle kwĩthĩwa me na vinya mwingĩ mũno nĩ kana mekale ĩvinda yĩasavĩte ũu. Na eka ũu, makatwʼĩka meĩkala kũilye ũndũ wathani wa Isaia wathanĩte, wĩthĩa no ũndũ ũmwe na mailye valatiso! Na vate nzika, wathani ũsu ũkeanĩa! Sũanĩa ũndũ mawatho monanasya kana ve valatiso tweteele. Meonanyʼa kana nthĩ yonthe ĩkaathimwa nĩ Ngai. Ĩvindanĩ yĩu vai mũndũ ũkatelemwʼa nĩ nyamũ, kana andũ me na mĩkanĩlye ta ya nyamũ. Ala matonaa, ala matewʼaa, na ala onzu mamutha makavowʼa. Andũ makeethĩwa matonya kwaka nyũmba syoo ene, na makeethĩwa matonya kũĩma na kũketha nesa. Makekala myaka mingĩ o na kwĩ mĩtĩ. Mbivilia nĩtwonasya nesa kana maũndũ asu makeanĩa. Ĩndĩ ve andũ matonya kwasya kana mawathani asu mayĩĩkĩĩthasya vyũ kana nthĩ ĩkatwʼĩka valatiso. Wĩ na kĩtumi kĩva kĩseo kya kwĩkwatya kana nthĩ ĩkatwʼĩka valatiso? Ũla mũndũũme wĩ nguma vyũ waaĩkala kũũ nthĩ nũtũnengete kĩtumi kĩseo.—Luka 23:43. w18.12 5 ¶13-15

Kĩlĩko kitũ kyũmbĩtwe kĩ na ũtonyi wa kũalyũka. Maũndũ ala tũkwĩtĩkĩlya malike kĩlĩkonĩ kitũ kana ala tũtindĩaa kũsũanĩa, nĩmo matonya kũtuma twĩka moalyũku kana tũema kũmeka. Kũvindĩĩsya mosũanĩo ma Yeova kĩla ĩvinda kũkatuma twĩthĩwa na mũĩkĩĩo kana woni wake nĩwʼo mũseo. Na tũkenda kuma ngoonĩ kũvĩndũa mosũanĩo maitũ mosane na make. Ĩndĩ manya kana ethĩwa nũkwenda kũvĩndũa mosũanĩo maku mosane na ma Yeova, no nginya ũtate mũno ũeke ‘kũvwʼananwʼa na nthĩ ĩno.’ No nginya tũeke kũlikya maũndũ maleanĩte na mawoni ma Ngai ilĩkonĩ sitũ. Yĩu nĩyo ĩtambya yĩla ya mbee twaĩle kwosa. Nĩ kana ũelewe ũndũ kwĩka ũu ne kwa vata, kwasũanĩa ngelekanyʼo ĩno. Mũndũ no avange kũya lĩu mũseo nĩ kana ake mwĩĩ. Ĩndĩ we nũkwona kwĩka ũu ta kũmũtethya ethĩwa aya lĩu mũseo esyoka akosa lĩu mũthũku akaya? O ta ũu, tũkatwʼĩka tũkeemanyĩasya mosũanĩo ma Yeova na tũisyoka tũyananga ilĩko sitũ na maũndũ ma nthĩ ĩno, twĩthĩwa tũitethya wĩa wa mana. w18.11 21 ¶14-15

No nginya ũtwʼe vyũ kĩla mũthenya kana ũkatũmĩaa wʼo ũla weemanyĩsya. Ũu nĩ kwasya wĩkalae wĩvotoete ũla mũsivi wa wʼo kĩnyunyunĩ kyaku. Mũsivi ũla weevotoawa nĩ mũsikalĩ ĩvindanĩ ya tene nĩwasũvĩaa kĩnyunyu kyake vamwe na syĩndũ sya nda. Ĩndĩ nĩ kana mũsivi ũsu ũmũsũvĩe nĩwaaĩle kũkaswa nesa. Mũsivi mũleelu ndwaĩ ũmũtethya mũno. Nawʼo mũsivi wa ũla wʼo ũtũsũvĩaa ata? Twalũmanyʼa na ũla wʼo o tondũ mũsivi wĩthĩawa ũlũmĩte kĩnyunyunĩ, wʼo ũsu ũkatũsũvĩaa tũikethĩwe na mawoni mataĩle, na ũkatũtetheeasya twĩkae motwi maseo ĩvinda yonthe. O na ĩngĩ wʼo wa Mbivilia ũkatũtetheeasya twĩthĩwe tũtwʼĩte vyũ kwĩka kĩla kyaĩle, o na yĩla twatatwa twĩke kĩndũ kĩtaĩle kana twakwatwa nĩ mathĩna maito. Mũsikalĩ ndaĩ esa kũthi kaũnĩ ateyovete mũsivi. O ta ũu, tũyaĩle mũthenya o na ũmwe kũleelya kana kũthasya mũsivi ũla twĩvotoete wa ũla wʼo. Vandũ va ũu, tũtataa ũndũ tũtonya twĩkalae tũkasĩte mũsivi ũsu vyũ kĩnyunyunĩ, na ũu nĩ kwasya tũkekalaa kwosana na kĩla twĩmanyĩĩtye. w18.11 12 ¶15

Tũyĩsa kũkwata wʼo ũla wĩ Ndetonĩ ya Ngai tũtekĩĩte kĩthito. No nginya twĩthĩwe tũtwʼĩte vyũ kwĩyĩima kĩndũ o na kĩva nĩ kana tũũkwate. O tondũ mũandĩki wa Nthimo wonanĩtye, nĩtwaĩle kwĩthĩwa twĩ metho ‘twathooa wʼo,’ kana tweemanthĩa wʼo, tũikasyoke ‘tũũthoosye,’ kana tũũtie. Mavinda amwe o na ũinengwa kĩndũ mana wĩthĩaa ve o ũndũ waĩle kwĩka nĩ kana ũkĩkwate. Ndeto ya Kĩevelania ĩla ĩalyũlĩtwe “thooa” ĩandĩkonĩ ya Nthimo 23:23 no yonanyʼe “ĩmanthĩe.” Ndeto isu syelĩ syĩonanyʼa mũndũ ũkwĩkĩa kĩthito kana ũkwĩyĩima kĩndũ kĩna nĩ kana akwate kĩngĩ kya vata. Ekai tũtũmĩe ngelekanyʼo nĩ kana tũelewe ũndũ ũsu. Twasye nĩwatavwʼa kana ve maiũ meũnenganwe mana sokonĩ. We wĩona maiũ asu ta mesa kwĩyĩete vala ũĩ? Eka mwa! No nginya ũthi ndũnyũ ũkamose. Mo maiũ asu nĩ ma mana? Ĩĩ, nĩ ma mana, ĩndĩ no nginya wose ĩvinda ũthi sokonĩ ũkamamanthe. O ta ũu, tũyĩĩvaa mbesa nĩ kana tũkwate wʼo. Ĩndĩ no nginya twĩkĩe kĩthito nĩ kana tũũkwate. w18.11 4 ¶4-5

Yesũ aĩ anambata na Vetelo, Yakovo, na Yoana kĩĩmanĩ kĩtũlu. Me kũu kĩĩmanĩ, nĩmoonie woni wa ũsengyʼo. Ũthyũ wa Yesũ nĩwatisatisie na ngũa syake syakena ta kyeni. Andũ elĩ nĩmaumĩlile mailye Mose na Eliya, na mambĩĩa kũneena na Yesũ ĩũlũ wa kĩkwʼũ kyake na ũthayũũkyo wake. (Luka 9:29-32) Ĩtina wa ũu, ĩtu ĩkenu nĩyamavwʼĩkie na meewʼa wasya kuma ĩtunĩ yĩu, nawʼo waĩ wasya wa Ngai! Woni ũsu nĩwoonanisye kana Yesũ aĩ ethĩwe na ũtheu mũtisu ĩvinda yũkĩte e Mũsumbĩ wa Ũsumbĩ wa Ngai. Vate nzika, Klĩsto nĩweekĩiwe vinya na alũlũmĩĩlwʼa kwondũ wa mathĩna ala maĩ mbee wake na kĩkwʼũ kĩ woo kĩla kyamweteele. O na ĩngĩ, woni ũsu nĩwatumie mũĩkĩĩo wa amanyĩwʼa wongeleka, o na nĩwamalũlũmĩĩilye kwondũ wa matatwa ala maĩ mbee, o vamwe na myaka mingĩ ya wĩa mũmũ. Ĩtina wa myaka ta 30 mũtũmwa Vetelo nĩwawetie woni ũsu, kwonanyʼa kana ndaĩ aaũlwa nĩwʼo.—2 Vet. 1:16-18. w19.03 10 ¶7-8

Nĩ ũndũ ũmwe wĩva andũ ma Yeova mekaa nĩ kana methĩwe me kĩvathũkanyʼo na andũ ma ndĩni sya ũvũngũ? ‘Tũneenaa wʼo.’ (Nzek. 8:16, 17) Tũkaneenaa ũwʼo, na tũikakenganaa, twĩthĩwe twĩtũmĩa ũvũngũ mũnene kana nĩ mũnini, twĩthĩwe twĩneena na andũ tũtamesĩ, andũ ala tũthũkũmaa namo, anyanya maitũ, kana nĩ endwa maitũ. Twasye wĩ mũndũ wa mũika, na ndwendaa kũvathwa nĩ amũika ala angĩ. Mwa ndũkatate kwĩkaa maũndũ mathũku wĩvithĩte! Ndũketĩkĩle kwonekaa wĩ mũseo vyũ yĩla wĩ kĩkundinĩ kana wĩ na andũ ala angĩ ma mũsyĩ, ĩndĩ yĩla wĩ na andũ ala angĩ ma mũika mate Ngũsĩ kana wĩ isesenĩ sya kũea ngewa ũkethĩwa wĩ mũndũ wĩ kĩvathũkanyʼo vyũ. Ũkeka ũu wĩthĩwa wĩ mũndũ wa ũvũngũ nũndũ wĩthĩwa ũikenga asyai maku, athaithi ala angĩ, o na Ngai mwene. (Sav. 26:4, 5) Yeova nĩwĩthĩawa esĩ ethĩwa twĩĩka o ‘kũmũtaĩa na ilomo sitũ, ĩndĩ ngoo sitũ syĩ kũasa nake.’ (Mko. 7:6) Kwoou nĩ ũndũ wa ũĩ twĩke o tondũ nthimo ĩno yaĩtye: “Ngoo yaku ndĩkamewʼĩe andũ athe kĩwĩu; ĩndĩ ĩthĩwa ũkĩmũkĩa Yeova mũthenya wʼonthe.”—Nth. 23:17. w18.10 9 ¶14-15

Andũ ma Ngai nthĩ yonthe methĩawa mailye andũ ma mũsyĩ ũmwe, na onthe nĩmendene mũno. (1 Yoa. 4:21) Kaingĩ wendo ũsu woo mawonanasya kwa kwĩkana tũmaũndũ twingĩ tũseo, ĩndĩ ti o maũndũ manene me nguma ala mũndũ wĩsaa kwĩka o kwa ĩmwe. Yĩla twasũanĩa ala angĩ na twameka maũndũ maseo, twĩthĩawa ‘tũkĩyĩelekanyʼa na Ngai, ta twana twendetwe.’ (Aev. 5:1) Yesũ nĩwaatĩĩie ngelekanyʼo ya Ĩthe nesa vyũ. Aisye: “Ũkai kwakwa, inywʼothe ala mũthĩnĩaa wĩa na ala mwĩ na mĩio mĩito, nakwa ngamũthũmũsya . . . , nũndũ nyie nĩ mũuu na nĩ na wĩnyivyo ngoonĩ.” (Mt. 11:28, 29) Tweeka ta Klĩsto kwa ‘kũlilikanaa ngya,’ Asa waitũ wa ĩtunĩ akatũathimaa na tũkekalaa twĩ atanu. (Sav. 41:1) Ekai wendo ũtũtetheeasye kũsũanĩa andũ ma mũsyĩ, ala angĩ kĩkundinĩ, na ala tũũtavya ũvoo mũseo. w18.09 28 ¶1-2

Yĩla kweethĩwa na mĩisyo, andũ ma Ngai nĩmakwataa myanya ya kũthũkũma vamwe na Ngai kwa kũmanenga ana-a-asa moo ũtethyo. Kwa ngelekanyʼo, nĩmekaa ũu kwa kumya mĩvothi ya kũmatetheesya. (Yoa. 13:34, 35; Meko 11:27-30) Nzĩa ĩngĩ ya kwĩka ũu nĩ kũtetheesya kũthesya na kũtũngĩĩa myako ĩla yanangĩkie ĩtina wa mũisyo. Mwĩĩtu-a-asa wĩtawa Gabriela umĩte Poland, ũla nyũmba yake yakuiwe nĩ kĩwʼũ, eewie mũyo mũno yĩla ana-a-asa kuma kĩkundinĩ kĩ vakuvĩ na kwoo mookie kũmũtetheesya. Aĩtye: “Ndikwenda kũneenea syĩndũ ila naaisye, nũndũ isu no syĩndũ sya kĩ-mwĩĩ. Ĩndĩ nĩenda kũmũtavya ũndũ natethekie. Ũndũ ũsu wangwatie nĩwambĩkĩĩthisye kana nĩ ũndũ wa vata mũno kwĩthĩwa wĩ kĩkundinĩ kya Kĩklĩsto, na vau no vo ũtonya kũkwata ũtanu.” Andũ aingĩ ala makwatĩte ũtethyo ĩtina wa mũisyo mewʼaa ũtethyo ũsu makwata wamekĩa vinya mũno ũkethĩa o na ndũelekanwʼa na wasyo ũla methĩwa makwatĩte. Namo ala mathũkũmaa vamwe na Yeova mayumya ũtethyo ũsu, mekalaa me eanĩe na me atanu.—Meko 20:35; 2 Ako. 9:6, 7. w18.08 26 ¶12

Nĩ kana tũsũvĩe ngoo sitũ, no nginya twĩthĩwe tũtonya kũmanya mĩisyo ĩla ĩtonya kũtũkwata, na tũyosa ĩtambya na mĩtũkĩ nĩ kana twĩsũvĩe. Ndeto ĩla ĩalyũlĩtwe “sũvĩa” ĩtũlilikanasya wĩa ũla asungi matethasya ĩvinda ya tene. Ĩvindanĩ ya Mũsumbĩ Solomoni, asungi mekalaa ngũtanĩ sya ndũa na maitangaasĩa andũ yĩla moona mũisyo. Kĩu kĩtũtetheesya kũelewa kĩla twaĩle kwĩka nĩ kana tũsiĩĩe Satani ndakanange mosũanĩo maitũ. Ĩvinda ya tene, asungi mathũkũmaa me ngwatanĩo na asũvĩi ma mbingĩlo sya ndũa. (2 Sam. 18:24-26) Andũ asu nĩmatetheanĩasya kũsunga ndũa kwa kũĩkĩĩthya kana mbingĩlo nĩsyavingwa moona mũmaitha okĩte. (Nee. 7:1-3) Wasya witũ wa ngoo ũla ũmanyĩĩtwe nĩ Mbivilia no ũthũkũme ta mũsungi na ũkatũtavya yĩla Satani ũkwenda kũvithũkĩa ngoo yitũ, na ũu nĩ kwasya yĩla Satani ũkwenda kwananga mosũanĩo maitũ, ieleelo, kana mawendi maitũ. Yĩla wasya witũ wa ngoo watũkanyʼa ĩũlũ wa mũisyo mũna, twaĩlĩte kũwĩthukĩĩsya na tũisiĩĩa mũisyo ũsu. w19.01 17 ¶10-11

Ndeto ya Ngai nĩyo yaĩle kũtũmĩwa kũthima kana ana-a-asa anini nĩmaĩle kũnewa ianda kĩkundinĩ, ĩndĩ ti mawoni ma andũ kana kĩthĩo kyoo. (2 Tim. 3:16, 17) Mawoni matosanĩte na Maandĩko nĩmatonya kũtuma ana-a-asa matakwata ianda, o na kau me na nguma ila syendekaa. Nthĩnĩ wa nthĩ ĩmwe, ve mũtetheesya wa kĩkundi waĩ na nguma nzeo na wanengetwe ianda ngito kĩkundinĩ. Atumĩa ma kĩkundi kyake nĩmeetĩkĩlanaa kana mwana-a-asa ũsu wa mũika aĩ na nguma ila Maandĩko mawetete ĩũlũ wa atumĩa. Ĩndĩ mayaanengane ĩsyĩtwa yake. Ve atumĩa amwe akũũ maisye kana mwana-a-asa ũsu eoneka e mũnini mũno ayĩtwa mũtumĩa. Nĩ ũndũ wa kũmakya kũmanya kana mwana-a-asa ũsu ndaanyuvwa ethĩwe e mũtumĩa aĩ nũndũ oonekaa e mũnini. Ve livoti mbingĩ ikwonanyʼa kana mawoni ma mũthemba ũsu me kũndũ kwingĩ ĩũlũ wa nthĩ. Kwoou nũseo tũmanye kana nĩ ũndũ wa vata mũno kũatĩĩa Maandĩko, vandũ va kũatĩĩa mawoni maitũ. Ũsu nowʼo ũndũ ũla tũtonya kwĩka tũkonanyʼa kana nĩtũatĩĩe mwĩao wa Yesũ wa kwĩthĩwa tũteũsilĩla kwĩanana na kwona kwa metho.—Yoa. 7:24. w18.08 12 ¶16-17

Ve thĩna ũtonya kũlika twatũmĩa andũ e-mail na mesengyi tũtasũanĩĩte. Wĩa witũ nũsiĩĩwe nthĩ imwe kana ũkakũnwa maluvuku. Amaitha maitũ ala me nthĩ ta isu nĩmatonya kũnyaĩĩkya ngewa sya kũtũtelemya kana sya kũtuma tũeka kũĩkĩĩana. Kwasũanĩa kĩla kyeekĩkie nthĩ ĩla yeetawa Soviet Union. Asikalĩ ma KGB manyaĩĩkisye ngewa mayasya atĩ ana-a-asa me na ianda nene ũseũvyonĩ nĩmeetĩkĩlĩte kwĩvathana na andũ ma Yeova. Aingĩ nĩmaĩkĩĩie ũvũngũ ũsu na meevathana na ũseũvyo wa Yeova. Ũsu nĩ ũndũ wa kũmakya ta kĩ! Ĩndĩ ũseo nĩ kana aingĩ nĩmesie kũsyoka, o na kau amwe nĩmaaie vyũ. Maaie vyũ mũĩkĩĩonĩ woo, o tondũ andũ maaa meli yaanangĩka. (1 Tim. 1:19) Tũtonya kwĩka ata kĩu kĩikekĩke? Ndũkanyaĩĩkye livoti ite nzeo kana ngewa ite ndĩkĩĩthye. Ndũkaĩkĩĩae kĩla ndeto. Na ambaa kũmanya ũwʼo wa maũndũ. w18.08 4 ¶8

Mavukunĩ ma tene vyũ ma Kĩkiliki, movano ta ma comma (,) mayakothaa kũtũmĩka. Nũndũ wa ũu, nĩtũtonya kwĩkũlya atĩĩ: ‘We Yesũ aasya, “Nĩ wʼo nĩngũkwĩa, ũmũnthĩ ũkeethĩwa vamwe nakwa Valatiso”? Kana aasya, “Nĩ wʼo nĩngũkwĩa ũmũnthĩ, ũkeethĩwa vamwe nakwa Valatiso”?’ Lilikana kana Yesũ nĩwatavĩtye aatĩĩi make ndeto ii: “Mwana wa mũndũ akeethĩwa nthĩnĩ wa ngoo ya nthĩ mĩthenya ĩtatũ na matukũ atatũ.” (Mt. 12:40; 16:21; 17:22, 23; Mko. 10:34; Meko 10:39, 40) Kwoou vai Valatiso Yesũ waathi mũthenya ũsu we na kĩngʼendilĩ kĩu makwie. Yesũ nĩwekalile “Mbũanĩ [kana “Andesi”]” mĩthenya kauta nginya yĩla Ngai wesie kũmũthayũũkya. (Meko 2:31, 32, NWT; maelesyo ma kwongeleela) Kĩngʼendilĩ kĩu kĩyeesĩ kana Yesũ nĩwaĩ anatianĩa ũtianĩo na atũmwa make aĩkĩĩku kana makeethĩwa nake Ũsumbĩnĩ wa ĩtunĩ. (Luka 22:29) O na ĩngĩ, kĩngʼendilĩ kĩu o na kĩyaĩ kĩvatise. (Yoa. 3:3-6, 12) Kwoou no nginya Yesũ ethĩwe awetaa valatiso ya kũũ nthĩ, ĩla yaĩ yĩthĩwe ĩvinda yũkĩte. w18.12 6 ¶17-18, 20-21

O na Aisilaeli matekalĩte, nĩmambĩĩe kũthaitha kasaũ ka thaavu! Na o na kũtwʼĩka nĩmeesĩ meĩka kĩla kĩtaĩle, meekengaa kana Yeova e o vamwe namo. O na ũndũ wa ũsengyʼo nĩ kana Aluni aisye kũthaitha kasaũ kau kwaĩ “mboka kwondũ wa Yeova”! Yeova eekie ata? Eewie aũmĩa mũno. Yeova eeie Mose kana andũ asu “nĩmethũkĩtye” na “nĩmathũkĩte mĩtũkĩ nzĩanĩ ĩla [wameaĩe].” Nĩkyo kĩtumi ‘ũthilĩku wake wakanie’ na asũanĩa kũtuta vyũ mbaĩ ĩsu ya Isilaeli yaĩ ĩnambĩĩwʼa. (Kuma 32:5-10) Ĩndĩ Yeova nĩwatwie ndeananga Aisilaeli. (Kuma 32:14) O na kau Aluni nĩwe waseũvĩtye mũvwʼanano ũsu, nĩweelilile na aũngama ngalĩ ya Yeova vamwe na Alivai ala moonanisye kana me ngalĩ ĩ ya Yeova. Mũthenya ũsu andũ ngili mbingĩ nĩmooaiwe nũndũ wa kũthaitha mũvwʼanano, ĩndĩ ala maũngamie ngalĩ ya Yeova nĩmathiwe moathimo maingĩ.—Kuma 32:26-29. w18.07 20 ¶13-16

Nĩ kyaũ kĩseo vyũ tũtonya kwĩka tũkoneka twĩ ma vata? Ti maũndũ ala andũ masembanasya namo nĩ kana memanthĩe nguma, ta kĩsomo, ũmanthi, mathaũ, kũkũna mbathi, na maũndũ angĩ ta asu mekawa nthĩ ĩno. Vandũ va ũu, sũanĩa kĩla Vaulo wawetie ĩla waandĩkie ndeto ii: ‘Ĩndĩ yu mwamũmanyie Ngai, kana kavaa kwasya nĩmwĩsĩkĩwe nĩ Ngai, mũtonya ata kwĩthyũũa na kũsyokea ĩngĩ momanyĩsyo ma kwambĩlĩlya ala monzu na ala mate vata, ala kwondũ wamo nĩmũkwenda kũsyoka ũkombonĩ ĩngĩ?’ (Aka. 4:9) Nĩ ndaĩa nene ta kĩ kwĩthĩwa ‘twĩsĩkĩwe nĩ Ngai,’ Mũsumbĩ Ũla Mũnene Vyũ! Ngai nũtũthoketye twĩthĩwe anyanyae. No twasye o tondũ mũsomi ũmwe waisye kana “ithyĩ nĩtũtwʼĩkĩte syĩndũ [Ngai] ũtanĩaa kũsisya.” Yeova atũmbie nĩ kana twĩthĩwe anyanya make, na kwoou yĩla tweethĩwa na ngwatanĩo nzeo nake, twĩthĩawa tweanĩsya kĩla twaĩle kwĩanĩsya twĩ thayũ.—Mũta. 12:13, 14. w18.07 7-8 ¶3-4

No nginya twende mĩao ya Ngai na tũimĩnenga ndaĩa nĩ kana ĩtũtethye. (Amo. 5:15) Ĩndĩ tũtonya kwĩka ũu ata? Kĩla kĩtonya kũtũtetheesya nĩ kwĩmanyĩsya kwona maũndũ ũndũ Yeova ũmonaa. Kwa ngelekanyʼo: Twasye wĩ na mathĩna ma kũkwata too nesa. Watavya ndakĩtalĩ nũtonya kũũnenga mũtalatala wa malĩu na masoesi mana waĩle kwĩka, vamwe na tũmaũndũ tũngĩ waĩle kwambĩĩa kwĩka na tũngĩ waĩle kũekana natwʼo. Wĩwʼa ata weeka ũndũ wakwĩa na ũitetheka? Nĩvatonyeka ũkewʼa mũyo mũno nũndũ ndakĩtalĩ nĩwaũtethya. O ta ũu Mũmbi waitũ nũtũnengete mĩao ĩtonya kũtũsũvĩa tũikaũmĩe nũndũ wa naĩ, na twamĩatĩĩa nĩtũtethekaa mũno. Kwasũanĩa ũndũ tũtethekaa twaatĩĩa mĩao ya Ngai ĩla ĩkonetye kũneena ũvũngũ, ũseleke, kũngʼea, ũlaalai, ũngʼendu, na ũwe. (Nth. 6:16-19; Ũvu. 21:8) Ĩla twoona twatetheka nũndũ wa kwĩka maũndũ ũndũ Yeova wendaa, nĩtwĩwʼaa mũyo na tũkewʼa twamwenda vamwe na mĩao yake. w18.06 17 ¶5-6

Ngavana Vilato nũtonya kwĩthĩwa oonaa Yesũ ta ũtonya kũtuma andũ mokĩlya nduuthĩ, na ũsu nĩ ũndũ ũtendaa kwĩwʼa. Yesũ amũsũngĩie atĩĩ: “Ũsumbĩ wakwa ti wa nthĩ ĩno.” (Yoa. 18:36) Yesũ ndaĩ esa kwĩlikya siasanĩ nũndũ Ũsumbĩ wake wesaa kwĩthĩwa ĩtunĩ. Eeie Vilato kana ookie kũũ nthĩ ‘atwʼĩke ngũsĩ ya ũla wʼo.’ (Yoa. 18:37) Ethĩwa nĩtwĩsĩ nesa wĩa ũla tũnengetwe o tondũ Yesũ weesĩ, tũiketĩkĩlaa o na vanini kũkwata mbau kyama o na kĩva kya siasa, o na ethĩwa twĩĩka ũu ngoonĩ sitũ. Ũsu ti ũndũ wĩ laisi. Mũsyaĩĩsya ũmwe wa kũthyũlũlũka aĩtye atĩĩ: “Andũ kũũ kwitũ nĩmakwatĩkĩte mũno nĩ maũndũ ma siasa.” Ongelete kwasya: “Mewʼaa mendete mũno nthĩ yoo na monaa maũndũ ta methĩwa me maseo makesumbĩka nemo ene. Ĩndĩ ũndũ kwa kwendeesya nĩ kana ana-a-asa nĩmasũvĩĩte ngwatanĩo yoo ya Kĩklĩsto kwa kũtũnga ilĩko syoo wĩanĩ wa kũtavanyʼa ũvoo mũseo wa Ũsumbĩ. Mekwatasya Ngai newe amine ũsili ũte wa katĩ na mathĩna angĩ ala tũkomanaa namo.” w18.06 4-5 ¶6-7

Maandĩkonĩ ma Kĩevelania no mavuku atatũ mawetete ĩsyĩtwa “Satani,” yĩla ũalyũlo wayo nĩ “Mũvinganĩsya.” Mavuku asu nĩ 1 Mavinda, Yovu, na Nzekalia. Nĩkĩ Ngai ũtaaweta maũndũ maingĩ ĩũlũ wa mũmaitha ũsu witũ nginya ĩla Masia wesie kũka? Veonekana kana Yeova ndendaa kũtinda aikathĩĩa Satani kwa kũandĩkĩthya Maandĩkonĩ ma Kĩevelania ũvoo mwingĩ ĩũlũ wake na maũndũ ala weekaa. Na kĩtumi kĩnene nũndũ Yeova aandĩkĩthisye Maandĩko asu nĩ kana matetheesye andũ mamũmanye Masia na maimũatĩĩa. (Luka 24:44; Aka. 3:24) Ĩla Masia wesie kũvika na andũ mamũmanya, Yeova nĩwamũtũmĩie vamwe na amanyĩwʼa make kũtũvuanĩsya maũndũ maingĩ ĩũlũ wa Satani na alaĩka ala meekwatanisye nake. Nzĩa ĩsu Yeova watũmĩie yaĩ nzeo nũndũ akatũmĩa Yesũ na etĩkĩwʼa mauta kwananga Satani na aatĩĩi make. (Alo. 16:20; Ũvu. 17:14; 20:10) Lilikana kana ve maũndũ Ndevili ũtatonya kwĩka. Yeova, Yesũ, na alaĩka ala aĩkĩĩku me vamwe naitũ. Na kwa vinya woo, no tũsinde mũmaitha ũsu witũ. w18.05 22-23 ¶2-4

No nginya tũsyae ũsyao ethĩwa nĩtũkwenda Yeova atwonae ta twĩ athũkũmi make. (Mt. 13:23; 21:43) Kwoou nthĩnĩ wa ngelekanyʼo ĩno yĩ nthĩnĩ wa Yoana 15:1-5, andũ ala Mũklĩsto ũtwʼĩkĩthĩtye amanyĩwʼa mayĩsa kũtalwa ta mo ũsyao ũla wĩĩtwe no nginya asyae. (Mt. 28:19) Vakatwʼĩka ũu nĩwʼo vailyĩ, Ngũsĩ ndĩkĩĩku ila itaakwata mwanya wa kũtwʼĩkĩthya mũndũ o na ũmwe mũmanyĩwʼa nũndũ itavanasya kũndũ andũ matetĩkĩlaa ũwʼo, itwʼĩka nĩsyo tũla tũũvonge Yesũ wawetie tũtasyaaa ũsyao. Ĩndĩ tũkasya ũu twĩthĩwa tũivĩtya! Nĩkĩ? Nũndũ tũyĩsa kũthingʼĩĩsya mũndũ atwʼĩke mũmanyĩwʼa. Yeova nũtwendete, na ndesa kũtũkũlya twĩke ũndũ wĩsĩ tũitonya. Ũndũ wʼonthe ũla ũtwĩaa twĩke no ũtonyeke. (Kũt. 30:11-14) Kwoou ũsyao ũla twĩĩtwe nĩ lasima tũsyae nĩwʼo wĩva? No nginya wĩthĩe nĩ wĩa kĩla ũmwe witũ ũtonya kwĩanĩsya. Nĩ wĩa wĩva Yeova ũnengete athũkũmi make onthe? Nĩ wĩa wa kũtavanyʼa ũvoo mũseo wa Ũsumbĩ wa Ngai.—Mt. 24:14. w18.05 14 ¶8-9

Atongoi ma ndĩni, methĩwe metawa mavasita, athembi, kana o masyĩtwa angĩ, nĩ aingĩ mũno ĩũlũ wa nthĩ ũmũnthĩ. O ta Avalisi, “masiĩĩaa ũla wʼo” wa Ndeto ya Ngai na “nĩmakũanĩtye ũla wʼo wa Ngai na ũvũngũ.” (Alo. 1:18, 25) Mamanyĩasya momanyĩsyo ma ũvũngũ ta kũthĩnĩwʼa ĩianĩ ya mwaki tene na tene, thayũ ndũkusaa, na kana mũndũ nũsyaawa na mwĩĩ ũngĩ ĩtina wa kũkwʼa. Na ve ũndũ ũngĩ wa ũtumanu mamanyĩasya. Mamanyĩasya atĩ Ngai nĩwĩtĩkĩlĩtye aũme makomae na aũme kana aka na aka, na atĩ vai thĩna o na makatwaana! Atongoi ma siasa nĩmatũmĩĩte ũvũngũ kwasya andũ. Ĩndĩ ve ũvũngũ ũmwe mũnene makilyĩ mananeena. Atongoi asu ma siasa makilyĩ manakengana kana “kwĩ mũuo na vai mũisyo.” Ĩndĩ “o ĩvinda yĩu nĩwʼo wanangĩko wĩũka ĩũlũ woo mĩtũkĩ.” Tũiketĩkĩle kũkengeka yĩla meũtata kũtwonethya atĩ nthĩ ĩno ndĩkwatwa nĩ mũisyo! Ithyĩ nĩtwĩsĩ “vyũ kana mũthenya wa Mwĩaĩi wĩũka o ũndũ kĩngʼei kyũkaa ũtukũ.”—1 Ath. 5:1-4. w18.10 7-8 ¶6-8

Yesũ Klĩsto atũmĩaa “anene me mbee ũsumbĩnĩ” nĩ kana athangaasye na aitongoesya ala matũlĩkĩte ngoo na ala mavinyĩĩwe nĩ mathĩna ĩvindanĩ yĩla me na vata. Anene asu nĩ atumĩa Aklĩsto, methĩwe nĩ ana-a-asa make etĩkĩwʼa mauta kana nĩ malondu angĩ. Ũu nĩwʼo vaĩle kwĩthĩwa vailyĩ nũndũ atumĩa mayĩthĩawa ‘mesumbĩkĩtye’ ĩũlũ wa mũĩkĩĩo wa ana-a-asa, ĩndĩ methĩawa me “atethya” ma wĩa vamwe namo kwondũ wa ũtanu woo. (Isa. 32:1, 2; 2 Ako. 1:24) Mũtũmwa Vaulo nĩwatũtiĩe ngelekanyʼo twaĩle kũatĩĩa. Aklĩsto ala maĩ Thesalonika nĩmathĩnawʼa, na kwoou amaandĩkĩie atĩĩ: “Tũkĩmwenda na wendo mwingĩ, nĩtweewie mũyo mũno kũmũnenga inywʼĩ ti ũla ũvoo mũseo wa Ngai wʼoka, ĩndĩ o na mathayũ maitũ, nĩkwĩthĩwa mũtwʼĩkĩte endwa maitũ.” (1 Ath. 2:8) Vaulo nĩwasyokie oonanyʼa kana ndeto syĩ syoka iitoetye ĩla tũkwenda kũthangaasya mũndũ. Oonanisye ũu ĩla watavisye atumĩa ma Eveso ndeto ila syĩ ĩandĩkonĩ ya ũmũnthĩ. w18.04 21 ¶6-8

Nĩ kana tũtetheke nĩ ũthasyo ũsu na tũiũtanĩa, no nginya ‘tũmwĩthyũũĩe’ Yeova, kana kwa ndeto ingĩ, twĩthĩwe na ngwatanĩo ndũmu nake. (2 Ako. 3:16) Ĩvinda yĩla Aisilaeli maĩ weũnĩ masũanĩaa ta andũ vandũ va kwona maũndũ ũndũ Yeova ũmonaa. Ilĩko syoo na ngoo syoo syailyĩ ta syavwʼĩkĩtwe na suka mũvũthũ, ũkethĩa kĩla syendaa no kũtũmĩa ũthasyo ũla makwatie mauma Misili meanĩsye mawendi moo. (Aevl. 3:8-10) Ũthasyo ũla tũnengawe nĩ veva wa Yeova nĩ wa vata kwĩ ũthasyo ũla ngombo ĩkwataa yathawʼa. Twĩasya ũu nũndũ veva wa Yeova wĩanĩasya kĩndũ andũ matatonya kwĩanĩsya o na makenda, nũndũ nũtonya kũtũthasya vyũ kuma ũkombonĩ wa naĩ na kĩkwʼũ, na ũkatumya ũkombonĩ wa ũthaithi wa ũvũngũ na syĩthĩo syawʼo. (Alo. 6:23; 8:2) Ũsu nĩ ũthasyo mũnene ta kĩ! Mũndũ no atanĩe ũthasyo ũsu o na atwʼĩke nĩ mũvungwa kana nĩ ngombo.—Mwa. 39:20-23. w18.04 9 ¶3-5