Ebʼ li naʼlebʼ choʼq re Xhuhil li qachʼutam Qayuʼam ut Qakʼanjel joʼ aj Paabʼanel

4-10 RE MARZO

XCHAQʼALIL RU LI RAATIN LI YOS | ROMANOS 12-14

«Kʼaru naraj xyeebʼal naq toorahoq joʼ li Kriist?»

it-1-S 429

Li rahok

Chixjunilebʼ li wankebʼ saʼ li chʼuut tento raj teʼxra ribʼ joʼ tzʼaqal ras riitzʼinebʼ ribʼ (gr. fi·la·del·fí·a, naraj tzʼaqal xyeebʼal, «xraabʼal li ras malaj li riitzʼin») (Ro 12:10; Heb 13:1; chaawil ajwiʼ 1Pe 3:8). Chi joʼkan, twanq tzʼaqal saʼ aatin li chʼuut, kawaq ribʼ ut teʼxra ribʼ joʼ junkabʼal. Usta ak yookebʼ xraabʼal ribʼ joʼ ras riitzʼinebʼ ribʼ, nayeemank re li wankebʼ saʼ li chʼuut naq qʼaxal teʼxra wiʼ chik ribʼ (1Te 4:9, 10).

Li aatin Griego fi·ló·stor·gos, naraj xyeebʼal «li narahok», naʼoksimank re xyeebʼal naq wiibʼ li poyanam wankebʼ tzʼaqal saʼ aatin chiribʼilebʼ ribʼ ut nekeʼxra ribʼ. Jun rehebʼ li xyaalalil li aatin, stér·gō, kokʼaj xsaʼ naʼoksimank chirix li tzʼaqal rahok, joʼ li nakʼutbʼesimank saʼ li junkabʼal. Li Apostol Pablo kixye rehebʼ laj paabʼanel naq teʼxtzol xyuʼaminkil li naʼlebʼ aʼin (Ro 12:10). Kixye ajwiʼ naq saʼ rosoʼjikebʼ li kutan li xkʼihalebʼ li qas qiitzʼin inkʼaʼ chik teʼxra ribʼ (gr. á·stor·goi) ut tenebʼanbʼil raj li kamk saʼ xbʼeenebʼ (2Ti 3:3; Ro 1:31, 32).

w09-S 15/10 8 raqal 3

«Chexwanq saʼ usilal rikʼinebʼ chixjunil»

³ (Taayaabʼasi Romanos 12:17). Laj Pablo kixye naq inkʼaʼ tqakʼe reqaj wi junaq xikʼ nokooril. Li naʼlebʼ aʼin jwal aajel ru choʼq rehebʼ laj paabʼanel wi li rixaqil malaj li xbʼeelom inkʼaʼ naxloqʼoni li Jehobʼa. Laj paabʼanel tento naq twanq xkuyum re naq inkʼaʼ tixsume naq teʼxye re ebʼ li aatin li narahobʼtesink chʼool malaj naq teʼxbʼaanu re junaq li naʼlebʼ inkʼaʼ us. Maakʼaʼ rusilal tixtaw wi tixkʼe reqaj li maaʼusilal li nekeʼxbʼaanu re; chi joʼkan yal tnimanq ru li chʼaʼajkilal.

w07-S 1/7 24 raqal 12, 13

«Maaʼani chereeqajun wiʼ li raaxiikʼ rikʼin raaxiikʼ»

¹² Laj Pablo naxye naq sa tqilebʼ chixjunil maakʼaʼ naxye ma qechpaabʼanel malaj inkʼaʼ: «Maaʼani chereeqajun wiʼ li raaxiikʼ rikʼin raaxiikʼ». Li naʼlebʼ aʼin kikʼemank saʼ xkʼabʼaʼ li ak kixye chaq: «Chetzʼeqtaana li inkʼaʼ us». Joʼkan bʼiʼ, moko wank ta raj xyaalalil naq tqaye naq naqatzʼeqtaana li inkʼaʼ us, abʼan moqon chik naqoksi aʼin re xkʼebʼal reqaj li xeʼxbʼaanu qe. Wi tqabʼaanu aʼin, moko yooko ta xyuʼaminkil li naxye li Santil Hu: «Mexrahok yal chi pakʼbʼil». Laj Pablo kixye ajwiʼ naq tqabʼaanu «li us chiruhebʼ chixjunil» (Romanos 12:9, 17, Li Santil Hu, Sociedad Bíblica de Guatemala, [SBG]). Chanru natzʼaqlok ru li aatin aʼin?

¹³ Laj Pablo ak kixtzʼiibʼa chaq li hu choʼq rehebʼ laj Corinto, bʼarwiʼ kiʼaatinak chirix li rahobʼtesiik li yookebʼ xkʼulbʼal li Apostol: «Kʼeebʼilo chi kaʼyaak xbʼaan chixjunil li ruuchichʼochʼ, joʼebʼ li ánjel joʼebʼ li tenamit. [...] Nokooheʼxhobʼ, ut naqusilahebʼ. Nokooheʼxsikʼ re qarahobʼtesinkil, ut naqakuy. Nokooheʼxmajewa, ut nokoosumenk rikʼin chaabʼil aatin» (1 Corintios 4:9-13, SBG). Ebʼ li qas qiitzʼin junelik yookebʼ rilbʼal li naqabʼaanu joʼ tzʼaqal aj paabʼanel. Wank sut, ebʼ li qas qiitzʼin li wankebʼ saʼ li qasutam nekeʼxkʼulubʼa li chaabʼil esil saʼ xkʼabʼaʼ li qachaabʼil bʼaanuhom usta yooqo xkʼulbʼal junaq li chʼaʼajkilal li inkʼaʼ qakʼulubʼ (1 Pedro 2:12).

w12-S 15/11 29 raqal 13

«Chekuyaq eeribʼ cheribʼil eeribʼ»

¹³ Wank sut maare tatruuq xbʼaanunkil naq li poyanam li kixtochʼ laachʼool t-oq chi roxloqʼinkil li yaal. Li Apostol Pablo kixtzʼiibʼa: «Wi taatzʼokaaq li xikʼ naʼilok aawe, kʼe chi waʼak; wi taachaqiq re, kʼe chi ukʼak. Rikʼin xbʼaanunkil aʼin taachalq xxutaan aabʼaan”. Maakʼe chi numtaak li inkʼaʼ us saʼ aabʼeen, chaqʼax bʼan aʼan rikʼin li us» (Rom. 12:20, 21, SBG). Wi tat-aatinaq saʼ tuulanil, aʼin naru tixqʼunobʼresi xchʼool junaq li poyanam ut tkʼutunq chiʼus li xchaabʼilal xnaʼlebʼ. Wi nakaataw ru li narekʼa ut nakaawuxtana ru li kixtochʼ laachʼool, maare tatruuq xtenqʼankil re naq tixtzol li yaal li wank saʼ li Santil Hu. Maakʼaʼ naxye chanru, wi nakatchaqʼbʼenk saʼ tuulanil, aʼin tixbʼaanu naq li poyanam truuq xkʼoxlankil rix naq chaabʼil xatnaʼlebʼak rikʼin (1 Ped. 2:12; 3:16).

Qasikʼaq li tertokil pek

lv 63, 64 raqal 5, 6

Chanru Tqajsi Qu joʼ Nawulak Chiru li Yos?

⁵ Chixjunil li qabʼaanuhom naxchap ribʼ rikʼin xloqʼoninkil li Yos. Joʼkan naq laj Pablo kixye rehebʼ laj Roma: «Cheqʼaxtesi leeyuʼam joʼ yoʼyookil mayej, sant, joʼ nawulak chiru li Yos. Aʼan aʼin li tzʼaqal mayejak qʼaxal xkʼulubʼ» (Romanos 12:1, SBG). Kʼaru tzʼaqal kiraj xyeebʼal li Apostol Pablo naq kixye «leeyuʼam»? Arin yook chi aatinak chirix li qajunxaqalil joʼ li qakʼaʼuxl, li qaanm ut li qametzʼew (Marcos 12:30). Ut, chanru naqaqʼaxtesi li qayuʼam choʼq mayej? Naqabʼaanu aʼin naq nokookʼanjelak chiru li Yos chi anchal qachʼool. Kʼaʼut aajel ru naq tqanaw chanru kixye li Yos naq teʼmayejaq chiru? Saʼ li xchaqʼrabʼ laj Moises tzʼiibʼanbʼil naq maaʼani tixmayeja junaq li xul wi wank xyajel; moko kʼulbʼil ta li mayej aʼin chiru li Yos (Levitico 22:18-20). Joʼkan ajwiʼ tkʼulmanq wi junaq aj paabʼanel tzʼaj ru li xpaabʼal. Abʼan, kʼaru li naʼlebʼ tixbʼaanu naq li Jehobʼa inkʼaʼ tixkʼul li qapaabʼal?

⁶ Laj Pablo kixye rehebʼ laj paabʼanel re li tenamit Roma: «[Kanabʼomaq roksinkil] leeroq leeruqʼ re xbʼaanunkil li maak». Ut kixye ajwiʼ rehebʼ: «Teekʼe chi kamk li xbʼaanuhom li tzʼejwalej» (Romanos 6:12-14, SBG; 8:13). Toj maajiʼ naxye chaq ebʼ li aatin aʼin laj Pablo naq kiʼaatinak chirix wiibʼ oxibʼ xchaʼal li tibʼelej ut chanru yookebʼ chaq roksinkil re xbʼaanunkil li maaʼusilal. Joʼkan naq kixye chirixebʼ li poyanam aʼin: «Li xsaʼ rehebʼ nujenaq chi majewal». «Li roqebʼ nekeʼseebʼoʼk chi xik chi kamsink.» «Tik inkʼaʼ nekeʼxxiwa ru li Yos.» (Romanos 3:13-18, SBG.) Kʼaru raj tkʼulmanq wi naqoksi jun xchaʼal li qatibʼel re xbʼaanunkil li inkʼaʼ us? Wi tqabʼaanu chi joʼkan, yooqo xtzʼajninkil li qatibʼel. Qakʼoxlaq aʼin: wankebʼ nekeʼxtzʼajni chixjunil li xtibʼel naq nekeʼok rilbʼal li nekeʼxrahobʼtesi li ras riitzʼin malaj li inkʼaʼ nekeʼxutaanak xkʼutbʼal li xchaʼal. Ut inkʼaʼ chik saqaq ru li xpaabʼal chiru li Yos, xbʼaan naq yook roksinkil li xnaqʼru re rilbʼal li maaʼusilal (Deuteronomio 15:21; 1 Pedro 1:14-16; 2 Pedro 3:11). Joʼkan naq, li tzʼaj aj naʼlebʼ naru naxbʼaanu naq tqakanabʼ wank choʼq ramiiw li Jehobʼa!

w08-S 15/6 31 raqal 4

Li xqatzol saʼ li hu Romanos

13:1. Kʼaʼut nayeemank naq «ebʼ li wankebʼ xwankil, aʼ li Yos kixaqabʼank rehebʼ»? Aʼin naraj xyeebʼal naq li Yos naxkanabʼ naq teʼawabʼejinq. Naq kixye chaq naq twanq wiibʼ oxibʼ li awabʼejilal ut kixkʼe saʼ li Santil Hu ebʼ li propesiiy chirix junjunq li awabʼej, naru nayeemank naq ebʼ li awabʼej aʼin «aʼ li Yos kixaqabʼank rehebʼ».

11-17 RE MARZO

XCHAQʼALIL RU LI RAATIN LI YOS | ROMANOS 15, 16

«Qasikʼaq li Jehobʼa re naq tixkawresi ut tixkʼojobʼ qachʼool»

w17.07-S 14 raqal 11

«Chexyaabʼaq rikʼinebʼ li yookebʼ chi yaabʼak»

¹¹ Li xkamik laj Lazaro kixkʼe xrahil xchʼool li Jesus, saʼ li Santil Hu wank naabʼal li raqal li naru naxkʼojobʼ qachʼool. Ut inkʼaʼ nasachk qachʼool rabʼinkil aʼin xbʼaan naq «joʼchʼinal joʼnimal kitzʼiibʼaak chaq junxil, re qatzolbʼal naq kitzʼiibʼaak chaq, re naq rikʼin li xkawubʼ qachʼool ut li xkʼojobʼankil li qaanm naxkʼe li Santil Hu chiwanq xnimal qoybʼenihom chi junelik» (Rom. 15:4, SBG). Ma ak xkamk junaq laakomon? Wi joʼkan, ebʼ li raqal aʼin tixkʼojobʼ laachʼool:

▪ «Nachʼ wank li Qaawaʼ rikʼinebʼ li nekeʼmaynak xchʼool: aʼan naxkolebʼ li maakʼaʼ chik roybʼenihomebʼ» (Sal. 34:19, 20, SBG).

▪ «Naq numtajenaq namayok saʼ inchʼool, laaʼat nakakʼojobʼ ut nakasahobʼresi li waanm» (Sal. 94:19, SBG).

▪ «Li Qaawaʼ Jesukriist ut li Yos li qaYuwaʼ, li xrahok qe ut, xbʼaan xnimal rusilal, xkʼe qe jun xkʼojobʼankil qachʼool li inkʼaʼ nalajk naʼosoʼk joʼwiʼ xnimal xsahil li qaanm chi oybʼenink, aʼan taxaq chikʼojobʼanq eechʼool ut chikʼehoq eekawubʼ» (2 Tes. 2:16, 17, SBG).

w16.04-S 14 raqal 5

Qakanabʼaq naq ttzʼaqloq ru li qakuyum

⁵ Tqatzʼaama re li Jehobʼa naq tixkʼe qametzʼew. Aʼan «li Yos li nachalk wiʼ xkawubʼ qachʼool ut xkʼojobʼankil li qaanm» (Rom. 15:5, SBG). Kaʼajwiʼ aʼan naxtaw ru li qachʼaʼajkilal ut chanru naxtochʼ qachʼool li naqekʼa, li wank saʼ li qasutam ut li xqechani naq xoosiyaak chaq. Joʼkan naq, kaʼajwiʼ aʼan wank xwankil re qatenqʼankil chi xkuybʼal. Li Santil Hu naxye naq naxkʼe li naʼajmank rehebʼ li nekeʼpaabʼank re ut «narabʼi li xyaabʼ xkuxebʼ ut naxkolebʼ» (Sal. 145:19, SBG). Abʼan, chanru naxsume li qatij naq naqatzʼaama re naq tixkʼe qametzʼew re xkuybʼal junaq li chʼaʼajkilal?

w14-S 15/6 14 raqal 11

«Taara li Qaawaʼ laaYos»

¹¹ Li Jehobʼa naxyeechiʼi jun li qoybʼenihom li naxkʼe xsahil ut xtuqtuukilal qachʼool (Rom. 15:13). Xnawbʼal naq twanq qayuʼam chi junelik nokooxtenqʼa chi xkuybʼal naq tyaleʼq rix li qapaabʼal. Ebʼ li sikʼbʼilebʼ ru li maajunwa teʼxtzʼeqtaana li Yos toj saʼ xkamikebʼ teʼxkʼul li xqʼajkamunkil, «li Yuʼam» saʼ choxa (Apoc. 2:10, SBG). Ut li junchʼol chik li inkʼaʼ teʼxtzʼeqtaana li Yos teʼwanq xyuʼam chi junelik saʼ li Ruuchichʼochʼ naq chʼinaʼusaq chik chixjunil (Luc. 23:43, Traducción del Nuevo Mundo, [TNM]). Kʼaru naqekʼa naq naqakʼoxla chixjunil li tkʼulmanq? Peʼyaal naq naxkʼe xsahil ut xtuqtuukilal qachʼool ut nokoorekʼasi chi xraabʼal li Yos, li nachalk wiʼ «chixjunil li usilal kʼeebʼil qe ut chixjunil li qamaatan li tzʼaqal re ru»? (Sant. 1:17, SBG).

Qasikʼaq li tertokil pek

w89-S 1/12 24 raqal 3

Keʼyaleʼk rix li xrahomebʼ chirix li Yos

Chʼolchʼo naq ebʼ li rechpaabʼanel li maawaʼebʼ aj Judiiy keʼraj xtenqʼankilebʼ. Saʼ xkʼabʼaʼ naq wankebʼ saʼ kʼas rikʼinebʼ laj paabʼanel re Jerusalen. Ma inkʼaʼ tabʼiʼ Jerusalen kichalk li chaabʼil esil li keʼrabʼi li maawaʼebʼ aj Judiiy? Joʼkan kixkʼoxla laj Pablo: «Wi ebʼ laj Judiiy xeʼxwotz li xsahil eechej li Musiqʼej rikʼinebʼ li junchʼol chik, ebʼ aʼin tento teʼkʼanjelaq chiruhebʼ aʼan rikʼin li xchaabʼil eechej li ruuchichʼochʼ» (Romanos 15:27, SBG).

it-1-S 670 raqal 11

Kʼas, aj kʼasonel

Jalan chik li kʼas. Li aatin «kʼas» ut «aj kʼasonel» naʼoksimank ajwiʼ saʼ li Santil Hu re aatinak chirix jalan chik li kʼanjel li tenebʼanbʼil saʼ xbʼeen joʼ ajwiʼ li nachalk saʼ xkʼabʼaʼ naq kixkʼe ribʼ saʼ kʼas. Nayeemank re «kʼas» li xtojbʼal li naxkʼul jun laj kʼanjel (Rom 4:4). Ebʼ laj maak wankebʼ saʼ «kʼas» rikʼinebʼ li keʼmaakobʼk ut tento teʼxsikʼ naq teʼkuyeʼq xmaak. Re naq li Yos tixkuy li «qakʼas» tento ajwiʼ tqakuy li «xkʼasebʼ» li junchʼol (Mt 6:12, 14, 15; Lu 13:4). Saʼ xkʼabʼaʼ naq tenebʼanbʼil saʼ xbʼeen xpuktesinkil li «Chaabʼil Esilal», li Apostol Pablo kixye naq wank «saʼ kʼas» rikʼin chixjunilebʼ li poyanam (Ro 1:14, 15, SBG). Ebʼ laj paabʼanel li maawaʼebʼ aj Judiiy wankebʼ saʼ kʼas rikʼinebʼ laj paabʼanel Judiiy re Jerusalen xbʼaan naq keʼxtaw ajwiʼ rusilal saʼ li xpaabʼal saʼ xkʼabʼaʼebʼ aʼan. Joʼkan naq, naq keʼxtenqʼa ebʼ li rechpaabʼanel li nebʼaʼebʼ, aʼan raj li tento teʼxbʼaanu (Ro 15:26, 27).

it-2-S 708 raqal 5

Xnawbʼal li tkʼulmanq

Li Sikʼbʼil Ru malaj li Kriist aʼan raj li Alal Kʼajolbʼej li kiyeemank chaq naq saʼ xkʼabʼaʼ aʼan teʼosobʼtesiiq chixjunilebʼ li tiikebʼ xchʼool saʼ li Ruuchichʼochʼ (Gal 3:8, 14). Li xbʼeen sut naq kiyeemank chaq li Alal Kʼajolbʼej aʼin, aʼan naq ak keʼxqʼet ribʼ laj Adan ut xʼEva saʼ li Eden ut naq toj maajiʼ nayoʼlaak laj Abel (Ge 3:15). Aʼin kikʼulmank naq toj maajiʼ nanumeʼk numenaq kaahibʼ mil chihabʼ xyeebʼal chi tzʼaqal naq «li choxahil naʼlebʼ tzʼaptzʼo ru» aʼan li Alal Kʼajolbʼej malaj li Sikʼbʼil Ru. Joʼkan naq, naru xyeebʼal naq «li choxahil naʼlebʼ tzʼaptzʼo ru naq kiwank chalen chaq qʼe kutan» (Ro 16:25-27, SBG; Ef 1:8-10; 3:4-11).

18-24 RE MARZO

XCHAQʼALIL RU LI RAATIN LI YOS | 1 CORINTIOS 1-3

«Ma oxloqʼ chaawu li nachalk rikʼin li Yos malaj li naxrahi ru li tibʼelej?»

w18.02-S 19 raqal 4, 5

Kʼaru naraj xyeebʼal naq junaq li poyanam oxloqʼ chiru li nachalk rikʼin li Yos?

⁴ Xbʼeenwa qilaq chanru nakʼoxlak li poyanam li naxrahi ru li nachalk rikʼin li tibʼelej. Kaʼajwiʼ naxkʼe xchʼool chirix li naxrahi ru, xbʼaan naq naxkanabʼ naq li xnaʼlebʼ li ruuchichʼochʼ ttaqlanq saʼ xbʼeen, li kixkʼabʼaʼi laj Pablo «li musiqʼej li yo chi kʼanjelak rikʼinebʼ laj qʼetol aatin» (Efes. 2:2, SBG). Li musiqʼej aʼin naxbʼaanu naq ebʼ li qas qiitzʼin teʼtakchiʼiiq ut teʼxbʼaanu joʼ li junchʼol. Saʼ xkʼabʼaʼ aʼin, nekeʼxbʼaanu li nekeʼxkʼoxla naq us ut inkʼaʼ nekeʼxkʼe xchʼool chi xpaabʼankil li xchaqʼrabʼ li Yos. Li winq li naxkʼoxla ribʼ junes, ak re naq inkʼaʼ naraj xkʼebʼal ribʼ saʼ xutaan ut naxsikʼ li bʼihomal malaj naxkol rix li naxkʼoxla naq xkʼulubʼ naq tkʼemanq re.

⁵ Li poyanam li naxrahi ru li naraj naxyuʼami li «nachalk rikʼin li tzʼejwalej» (Gal. 5:19-21, SBG). Saʼ li xbʼeen hu li kixtzʼiibʼa laj Pablo choʼq re li chʼuut re Corinto, kixye xkomon li naʼlebʼ chirixebʼ li poyanam aʼin: nekeʼtzʼaqonk saʼ li wechʼink, nekeʼraj xjachbʼalebʼ li qas qiitzʼin, nekeʼxkʼut naq teʼxqʼet ribʼ, nekeʼxkʼam li junchʼol saʼ li raqlebʼaal aatin, inkʼaʼ nekeʼroxloqʼi li wankebʼ xwankil ut nekeʼwulak chiru waʼak ut ukʼaʼk. Joʼkan ajwiʼ, inkʼaʼ nekeʼxkʼe xqʼe chi xtzʼeqtaanankil ebʼ li aaleek (Prov. 7:21, 22). Laj Judas li xtzolom li Jesus kixye naq wankebʼ nakʼutunk chiruhebʼ naq «maakʼaʼ li Musiqʼej rikʼinebʼ» (Jud. 18, 19, SBG).

w18.02-S 19 raqal 6

Kʼaru naraj xyeebʼal naq junaq li poyanam oxloqʼ chiru li nachalk rikʼin li Yos?

⁶ Li winq li naroxloqʼi li nachalk rikʼin li Yos jalan nakʼoxlak. Naxkʼe xchʼool chi wank choʼq ramiiw li Yos ut naxyal xkʼambʼal re rikʼin (Efes. 5:1). Aʼin naraj xyeebʼal naq naxyal kʼoxlak joʼ li Jehobʼa ut rilbʼal chixjunil joʼ naril aʼan. Chʼolchʼo chiru naq wank li Yos. Junelik naxyuʼami li naʼlebʼ li naxkʼe li Jehobʼa (Sal. 119:33; 143:10). Naxkʼe xchʼool chirix «li naruuchin li Musiqʼej» ut inkʼaʼ chirix li «nachalk rikʼin li tzʼejwalej» (Gal. 5:22, 23, SBG). Li eetalil aʼin tooxtenqʼa chi xtawbʼal ru chiʼus kʼaru tzʼaqal naraj xyeebʼal roxloqʼinkil li nachalk rikʼin li Yos. Naq junaq li poyanam nawulak chiru bʼichank, nayeemank naq naxkʼe xchʼool chirix aʼin. Joʼkan ajwiʼ, naq junaq li poyanam naroxloqʼi li nachalk rikʼin li Yos nayeemank naq naxkʼe xchʼool chirix aʼin.

w18.02-S 22 raqal 15

Kʼaru naraj xyeebʼal naq junaq li poyanam oxloqʼ chiru li nachalk rikʼin li Yos?

¹⁵ Chanru tooruuq xkʼambʼal qe rikʼin li Kriist? Saʼ 1 Corintios 2:16, SBG, naxye naq tento tqakʼam qe rikʼin li «xkʼaʼuxl li Kriist». Ut saʼ Romanos 15:5 naxye naq toonaʼlebʼaq joʼ kixbʼaanu li Jesukriist. Joʼkan bʼiʼ, re naq tooruuq xkʼambʼal qe rikʼin li Kriist tento tqatzol chanru nanaʼlebʼak, nakʼoxlak ut li naxbʼaanu. Jwal kixkʼe xchʼool chirix li xwanjik chiru li Yos. Xkʼambʼal qe rikʼin li Jesus naxbʼaanu naq toojiloq chiʼus chixkʼatq li Jehobʼa. Joʼkan naq wank tzʼaqal xwankil naq tqatzol kʼoxlak joʼ li Jesus.

Qasikʼaq li tertokil pek

it-2-S 886 raqal 5

Li xnimal ru naʼlebʼ

Li ruuchichʼochʼ rikʼin li xnimal xnaʼlebʼ kixtzʼeqtaana li xmaatan li Yos saʼ xkʼabʼaʼ li Kriist chanchan tawiʼ maakʼaʼ naʼok wiʼ, usta maare ebʼ laj jolominel keʼruuk xbʼaanunkil chiʼus li xkʼanjelebʼ ut chi chaabʼil, abʼan keʼxkʼe chiru cheʼ «li Qaawaʼ, laj Eechal re li loqʼal» (1Co 1:18; 2:7, 8, SBG). Abʼan li Yos, kixkʼutbʼesi naq li xnaʼlebʼ li ruuchichʼochʼ maakʼaʼ naʼok wiʼ, xbʼaan naq kixkʼehebʼ saʼ xutaan ebʼ li winq li wankebʼ xnaʼlebʼ naq kiroksihebʼ li maakʼaʼebʼ xwankil ut ebʼ li poyanam li ilbʼilebʼ joʼ li «maakʼaʼ xnaʼlebʼ», «maakʼaʼ xkawilal» ut «kubʼenaq xwankil saʼ xkʼabʼaʼ li xyoʼlajik» (1Co 1:19-28, SBG). Laj Pablo kixjultika rehebʼ laj paabʼanel re li chʼuut Corinto naq li «xnaʼlebʼ li ruuchichʼochʼ aʼin» ut li «xnaʼlebʼebʼ li nekeʼtaqlank saʼ ruuchichʼochʼ» tsacheʼq chi junajwa (1Co 2:6, 13, SBG). Kixye rehebʼ laj paabʼanel re Colosas naq inkʼaʼ teʼtʼaneʼq saʼ li «bʼalaqʼ aj naʼlebʼ, [fi·lo·so·fí·as, naraj tzʼaqal xyeebʼal, “xraabʼal li xnimal ru naʼlebʼ”] li maakʼaʼ rajbʼal, yal xyehomebʼ li winq» (Col 2:8; juntaqʼeeta rikʼin li raqal 20-23).

w08-S 15/7 27 raqal 6

Li xqatzol saʼ li hu Corintios

2:3-5. Naq li Apostol Pablo xkoho chi puktesink Corinto, maare kixkʼoxla ma truuq tawiʼ xqʼunbʼesinkil junaq rehebʼ li wankebʼ saʼ li naʼajej aʼin bʼarwiʼ kʼaynaqebʼ chi xyuʼaminkil li xbʼaanuhomebʼ ut li xnaʼlebʼebʼ laj Griego. Abʼan inkʼaʼ kixkanabʼ naq t-oq xxiw ut twiibʼanq xchʼool, kixbʼaanu bʼan li kʼanjel li kikʼeheʼk re xbʼaan li Yos. Laaʼo ajwiʼ tento naq inkʼaʼ tqakanabʼ kʼanjelak chiru li Yos wi tqanumsi junaq li chʼaʼajkilal li maajunwa qilom. Joʼ kixbʼaanu laj Pablo, naqatzʼaama re li Jehobʼa naq tooxtenqʼa ut inkʼaʼ naqakanabʼ xpuktesinkil li chaabʼil esil chirix li Xʼawabʼejilal li Yos.

25-31 RE MARZO

XCHAQʼALIL RU LI RAATIN LI YOS | 1 CORINTIOS 4-6

«Kachʼinaq xyu li qʼem naxsipobʼresi chixjunil»

it-2-S 212

Li xyu li qʼem

Li Apostol Pablo kiroksi ajwiʼ li eetalil aʼin naq kixye rehebʼ laj paabʼanel re li chʼuut Corinto naq teʼrisi saʼ li chʼuut li winq li yiibʼru xnaʼlebʼ. Kixye: «Ma inkʼaʼ nekenaw naq kachʼinaq xyu li qʼem naxsipobʼresi chixjunil? Isihomaq saʼ eeyanq li najter chʼamal qʼem re naq laaʼexaq akʼil qʼem, xbʼaan naq laaʼex li wa maakʼaʼ xchʼamal. Li Kriist, aʼ li qakarneer re li Paswa, kimayejaak». Chirix chik aʼin kixchʼolobʼ chi chʼolchʼo ru kʼaru tzʼaqal kiraj xyeebʼal rikʼin li aatin «xyu li qʼem», kixye: «Joʼkan utan, ninqʼehiqo inkʼaʼ rikʼin najter chʼamal qʼem chi moko rikʼin xchʼamal li labʼal malaj li maaʼusilal, rikʼinaq bʼan li wa maakʼaʼ xchʼamal, naraj naxye chi saqaq ru li qachʼool ut saʼ xyaalal» (1Co 5:6-8, SBG). Saʼ li raqal aʼin laj Pablo kiʼaatinak chirix li xyaalalil li xninqʼehebʼ laj Judiiy re li wa maakʼaʼ xchʼamal, li nachalk naq ak keʼxninqʼehi li Paswa. Joʼ chanru naq bʼayaq li xyu li qʼem naxsipobʼresi chixjunil li kaxlanwa, chixjunil saʼ li chʼuut tzʼajaq chik ruhebʼ chiru li Jehobʼa wi inkʼaʼ naʼisimank li winq aʼin li naru tixtzʼajni li chʼuut. Joʼ naq ebʼ laj Israel inkʼaʼ naru twanq li xyu li qʼem saʼebʼ li rochoch chiru li ninqʼe, aʼanebʼ tento ajwiʼ teʼrisi li «xyu li qʼem» saʼ li chʼuut.

it-2-S 972

Laj Tza

Kʼaru naraj xyeebʼal naq tqʼaxtesimanq junaq li poyanam saʼ ruqʼ laj Tza re naq tsachmanq li tibʼelej?

Li Apostol Pablo kixye li tixbʼaanu li chʼuut re Corinto chirix jun li winq li yook chi wank rikʼin li rixaqil li xyuwaʼ: «Qʼaxtesimanq li winq aʼan saʼ ruqʼ laj tza re naq taasachq li xtzʼejwal» (1Co 5:5, SBG). Aʼin naraj xyeebʼal naq t-isiiq li winq saʼ li chʼuut ut inkʼaʼ chik teʼxjunaji ribʼ rikʼin (1Co 5:12, 13). Naq naxye naq tqʼaxtesimanq saʼ ruqʼ laj Tza naraj xyeebʼal naq inkʼaʼ chik twanq saʼ li chʼuut, twanq bʼan saʼ ruqʼ laj Tza li xyosil li ruuchichʼochʼ ut li najolomink re. Li winq aʼin chanchan bʼayaq «xyu li qʼem» saʼ chixjunil li kaxlanwa malaj li tzʼejwalej li wank saʼ li chʼuut; naq teʼrisi li winq aʼin li jwal yiibʼru xnaʼlebʼ, li chʼuut li naroxloqʼi li nachalk rikʼin li Yos, tixsach raj li tzʼejwalej li wank chisaʼ (1Co 5:6, 7, SBG). Joʼkan ajwiʼ, laj Pablo kixqʼaxtesi laj Himeneo ut laj Alejandro saʼ ruqʼ laj Tza, xbʼaan naq keʼxtzʼeqtaana li paabʼank ut li xtiikilal xchʼoolebʼ ut kisachk li xpaabʼalebʼ (1Ti 1:20).

lv 34 raqal 19

Chexwanq choʼq Ramiiw ebʼ li Ramiiw li Yos

¹⁹ Laaʼo naqakanabʼ wank choʼq ramiiwebʼ li nekeʼisiik saʼ li chʼuut xbʼaan naq xeʼxqʼet ribʼ chiru li Yos ut inkʼaʼ nekeʼraj xjalbʼal xnaʼlebʼ. Joʼkan ajwiʼ, li nekeʼok xkʼutbʼal li naʼlebʼ li nachalk saʼ li bʼalaqʼil paabʼal malaj li inkʼaʼ chik nekeʼraj wank saʼ qayanq joʼ aj Testiiw re li Jehobʼa. Joʼkan naq li Raatin li Yos naxye: «Meejunaji eeribʼ rikʼinebʼ» (chaawil 1 Corintios 5:11-13, SBG; 2 Juan 9-11).a Abʼan wi qakomon malaj qamiiw li xmaakobʼk chiru li Yos, maare tchʼaʼajkoʼq chiqu xpaabʼankil aʼin. Joʼkan naq, ma tqakʼutbʼesi naq oxloqʼ chiqu xchaqʼrabʼ li Jehobʼa ut tqakanabʼ raatinankil li xmaakobʼk chiru li Yos? Qajultikaq naq oxloqʼ chiru li Jehobʼa wi nokooʼabʼink chiru ut inkʼaʼ naqaqʼet li xchaqʼrabʼ.

Qasikʼaq li tertokil pek

w09-S 15/5 24 raqal 16

Ebʼ li anjel: «musiqʼejebʼ chixjunilebʼ [...] aj kʼanjelebʼ»

¹⁶ Li Santil Hu naxkʼut naq ebʼ laj paabʼanel li wankebʼ saʼ chʼaʼajkilal kʼebʼilebʼ «chi kaʼyaak» chiruhebʼ li anjel (1 Cor. 4:9, SBG). Aʼanebʼ nekeʼril naq chaabʼil qanaʼlebʼ ut nekeʼsahoʼk saʼ xchʼool naq inkʼaʼ naqakanabʼ xloqʼoninkil li Yos. Nekeʼsahoʼk ajwiʼ saʼ xchʼool naq junaq laj maak naxyotʼ xchʼool ut naxjal xnaʼlebʼ (Luc. 15:10). Ut wank jun li chaabʼil naʼlebʼ li nekeʼxkʼe ajwiʼ reetal ebʼ li anjel chirixebʼ li ixq aj paabʼanel. Li Santil Hu naxye naq «saʼ xkʼabʼaʼebʼ li ánjel tento naq li ixq twanq saʼ xjolom junaq reetalil naq li winq wank xwankil saʼ xbʼeen» (1 Cor. 11:3, 10, SBG). Joʼkan tzʼaqal, ebʼ li anjel nekeʼwulak chiru rilbʼal naq ebʼ li ixq aj paabʼanel, joʼ ajwiʼ chixjunil li nekeʼloqʼonink re li Yos, nekeʼxkʼulubʼa li wankil li kixxaqabʼ li Jehobʼa. Naq laaʼo nokooʼabʼink, aʼin nakʼanjelak joʼ jun chaabʼil eetalil choʼq rehebʼ li anjel, ebʼ li ralal xkʼajol li Jehobʼa.

it-2-S 216

Chaqʼrabʼ

Ebʼ li chaqʼrabʼ kʼebʼil rehebʼ li anjel. Ebʼ li anjel, nimebʼ xwankil chiruhebʼ li winq, wankebʼ rubʼel xwankil li chaqʼrabʼ ut li xtaqlahom li Yos (Heb 1:7, 14; Sl 104:4). Li Jehobʼa kixye ajwiʼ li truuq ut li inkʼaʼ truuq xbʼaanunkil laj Tza li xikʼ naʼilok re (Job 1:12; 2:6). Li Arkanjel Miguel kiroxloqʼi li xwankil li Jehobʼa joʼ li Xnimal ru aj Raqol Aatin naq keʼxwechʼi ribʼ rikʼin laj Tza, kixye re: «Li Qaawaʼ chirahobʼtesinq aawe» (Jud 9, SBG; juntaqʼeeta rikʼin Zac 3:2). Li Jehobʼa Yos kixkʼe chixjunilebʼ li anjel rubʼel li xnimal xwankil li Jesukriist (Heb 1:6, TNM; 1Pe 3:22; Mt 13:41; 25:31; Flp 2:9-11). Li Jesus kixtaqla jun li anjel re xkʼebʼal jun li esil re laj Juan (Ap 1:1). Saʼ 1 Corintios 6:3, SBG, li Apostol Pablo naxye naq ebʼ li riitzʼin li Kriist saʼ musiqʼej teʼraqoq aatin «saʼ xbʼeenebʼ li ánjel», aʼin naxkʼut naq teʼtzʼaqonq chi raqok aatin saʼ xbʼeenebʼ li maaʼus aj musiqʼej.

[Kʼe reetal]