Ebʼ li naʼlebʼ choʼq re Xhuhil li qachʼutam Qayuʼam ut Qakʼanjel joʼ aj Paabʼanel
3-9 RE JUNIO
XCHAQʼALIL RU LI RAATIN LI YOS | GALATAS 4-6
«Jun eetalil li wank xyaalalil chiqu»
it-1-S 65 raqal 1
xʼAgar
Joʼ kixye li Apostol Pablo, li xʼAgar kitzʼaqonk ajwiʼ joʼ jun eetalil. Kiwank choʼq reetalil li tenamit Israel, li wank chaq saʼ junajil rikʼin li Jehobʼa saʼ xkʼabʼaʼ li xsumwank li Chaqʼrabʼ, li kixaqabʼaak saʼ li tzuul Sinai, li sumwank aʼin kixsiya ebʼ li ralal xkʼajol li keʼwank choʼq moos. Saʼ xkʼabʼaʼ naq ebʼ aj maak, li tenamit Israel moko kiruuk ta xyuʼaminkil li sumwank aʼin. Rubʼel li sumwank aʼin, ebʼ laj Israel moko keʼwank ta chi achʼabʼanbʼil, keʼtenebʼaak bʼan li kamk saʼ xbʼeenebʼ saʼ xkʼabʼaʼ naq ebʼ aj maak; joʼkan naq keʼwank choʼq moos (Jn 8:34; Ro 8:1-3). Li Jerusalen li kiwank saʼ xkutankil laj Pablo reetalil li xʼAgar, xbʼaan naq li tenamit aʼin, reetalil li xmolam li tenamit Israel, li wank chaq choʼq moosil rochbʼenebʼ li ralal xkʼajol. Abʼanan, laj paabʼanel li yulbʼilebʼ ru rikʼin santil musiqʼej aʼanebʼ ralal xkʼajol «li Jerusalén wank taqeʼq», li rixaqil li Yos li nakʼemank choʼq eetalil. Joʼ li xSara, li wank chaq chi achʼabʼanbʼil, li Jerusalen li wank saʼ choxa maajunwa xwank chaq choʼq moos, abʼan joʼ chanru xikʼ kiʼileʼk laj Isaac xbʼaan laj Ismael, joʼkan ajwiʼ ebʼ li ralal xkʼajol «li Jerusalén wank taqeʼq» (li keʼachʼabʼaak xbʼaan li Alalbʼej) keʼrahobʼtesiik ajwiʼ xbʼaanebʼ li ralal xkʼajol li Jerusalen li wank choʼq moos. Abʼanan, joʼ chanru li xʼAgar ut li xyum keʼisiik, li Jehobʼa kixtzʼeqtaana li tenamit Israel (Gal 4:21-31, Li Santil Hu, Sociedad Bíblica de Guatemala, [SBG]; chaawil ajwiʼ Jn 8:31-40).
w14-S 15/10 10 raqal 11
Kʼojkʼooq tzʼaqal aachʼool chirix li Xʼawabʼejilal li Yos
11 Usta li sumwank li kibʼaanumank rikʼin laj Abrahan kitzʼaqlok ru naq ebʼ li ralal xkʼajol keʼrechani li chʼochʼ li yeechiʼinbʼil chaq rehebʼ, li Santil Hu naxkʼut naq li sumwank aʼin ttzʼaqloq ajwiʼ ru saʼ musiqʼej (Gal. 4:22-25). Li Apostol Pablo li musiqʼanbʼil chaq xbʼaan li Yos kixye naq, saʼ li xnimal xtzʼaqlojik aʼin, li xbʼeen li tchalq saʼ xyanq li ralal xkʼajol laj Abrahan aʼan li Kriist ut li xkabʼ li teʼtzʼaqonq aʼanebʼ li 144.000 li yulbʼilebʼ ru rikʼin santil musiqʼej (Gal. 3:16, 29; Apoc. 5:9, 10; 14:1, 4). Li ixq li kixsiya li alal kʼajolbʼej aʼin, aʼan «li Jerusalén wank taqeʼq», li xmolam li Yos li wank saʼ choxa, bʼarwiʼ wankebʼ li musiqʼej li nekeʼkʼanjelak chiru li Yos (Gal. 4:26, SBG, 31). Joʼ kixye chaq li xsumwank laj Abrahan, li ralal xkʼajol li ixq tixkʼam chaq li osobʼtesihom saʼ xbʼeenebʼ li poyanam.
Qasikʼaq li tertokil pek
w09-S 1/4 13
Ma nakaanaw?
Kʼaʼut li Jesus kiroksi li aatin «Abbá, at inYuwaʼ» naq kitijok chiru li Jehobʼa?
Li aatin Arameo «abbá» naru najalmank ru choʼq «li yuwaʼbʼej» malaj «at Yuwaʼ». Saʼ li oxibʼ sut naq natawmank li aatin aʼin saʼ li Santil Hu, junelik naʼaatinak chirix li Jehobʼa, li Qayuwaʼ li wank saʼ choxa, ut natawmank saʼebʼ li tzʼaamank ut saʼebʼ li tijok. Abʼan, kʼaʼut wank xwankil naq li Jesus kiroksi li aatin aʼin?
Jun li tasal hu naxchʼolobʼ: «Li aatin “abbā” naʼoksimank chaq saʼ xkutankil li Jesus, ut ebʼ li kokʼal nekeʼroksi naq nekeʼaatinak rikʼinebʼ li xyuwaʼ saʼ li xjunkabʼal, rikʼin rahok ut oxloqʼink» (The International Standard Bible Encyclopedia). Aʼin jun rehebʼ li xbʼeen aatin li naxtzol chaq jun li chʼinaʼal naq naʼaatinak rikʼin li xyuwaʼ. Li Jesus kiroksi aʼin saʼ jun li hoonal li wank xwankil. Naq wank chaq saʼ li naʼajej Getsemani, naq ak yook chaq chi nachʼok li xkamik, chi anchal xchʼool kixye re li Jehobʼa: «Abbá, at inYuwaʼ» (Marcos 14:36, SBG).
Li tasal hu naxye ajwiʼ: «Saʼebʼ li najteril hu rehebʼ laj Judiiy saʼ xqʼehil ebʼ laj Griego ut ebʼ laj Roma moko naabʼal sut ta natawmank li aatin “abbā” naq nekeʼaatinak rikʼin li Yos, xbʼaan naq nekeʼxkʼoxla naq li aatin aʼin inkʼaʼ naxkʼe xloqʼal li Yos». Joʼkan naq, chanru naxraq li tasal hu li naʼlebʼ aʼin? «Naq li Jesus kiroksi [...] li aatin aʼin naq kitijok naxkʼut naq wank tzʼaqal saʼ sumʼaatin rikʼin li Yos». Naq natawmank wiibʼ sut chik li aatin «abbā» saʼ li Santil Hu, li wank saʼebʼ li hu li kixtzʼiibʼa li Apostol Pablo, naxkʼut naq ebʼ li xbʼeen aj paabʼanel keʼroksi ajwiʼ naq keʼaatinak chaq rikʼin li Yos (Romanos 8:15; Galatas 4:6).
w10-S 1/11 15
Ma nakaanaw?
Kʼaʼut naq li Apostol Pablo kixye: «Wankebʼ saʼ linjunxaqalil li reetalil li Jesus»? (Galatas 6:17, SBG).
▪ Choʼq rehebʼ laj paabʼanel li keʼwank chaq saʼ xkutankilebʼ li Apostol, li kixye laj Pablo wank tana jalan jalanq xyaalalil. Jun li eetalil, saʼ junxil qʼe kutan, ebʼ laj preex, li nekeʼelqʼak saʼ rochoch li Yos ut ebʼ li moos li nekeʼxyal chaq elelik nekeʼkʼeheʼk reetalil rikʼin tiqwal chʼiichʼ. Aʼin nakanaak chiruhebʼ li xtibʼel joʼ jun eetalil, li naxkʼut xxutaanebʼ.
Abʼanan, moko joʼkan ta naʼilmank chixjunil li eetalil li nekeʼxkʼe saʼ li xtibʼelebʼ. Naabʼalebʼ li qas qiitzʼin nekeʼxkʼam li eetalil aʼin re xkʼutbʼal bʼar chaljenaqebʼ ut kʼaru li xpaabʼalebʼ. Jun li tasal hu naxye: «Ebʼ laj Sirio nekeʼxqʼaxtesi ribʼ chiru li xyosebʼ Hadad ut Atargatis naq nekeʼxkʼe li eetalil saʼ xkux ruqʼebʼ malaj chiruhebʼ li xkux [...]. Ebʼ li nekeʼloqʼonink re laj Dionisio, li xyosil li bʼiin nekeʼxkʼe chaq reetalilebʼ rikʼin jun xxaq li cheʼ li naxkʼama ribʼ» (Theological Dictionary of the New Testament).
Joʼkan ajwiʼ, naabʼalebʼ li nekeʼxtzʼil rix li Santil Hu nekeʼxye naq laj Pablo yook chaq chi aatinak chirix li eetalil li kikanaak saʼ li xjunxaqalil naq kirahobʼtesiik saʼ xkʼabʼaʼ li kʼanjel li kixbʼaanu saʼ jalan jalanq chi tenamit (2 Corintios 11:23-27). Naq kiʼaatinak chirix li «eetalil» li naxkʼut naq aj paabʼanel, maare li Apostol Pablo moko yook ta chi aatinak chirix junaq li eetalil saʼ li xtibʼel, chirix bʼan li xyuʼam.
10-16 RE JUNIO
XCHAQʼALIL RU LI RAATIN LI YOS | EFESIOS 1-3
«Li naxkʼubʼ xbʼaanunkil li Jehobʼa ut li xkʼanjel»
it-2-S 981 raqal 2
Li muqmukil naʼlebʼ
Li Xʼawabʼejilal li Sikʼbʼil Ru. Laj Pablo kixtzʼiibʼa chixjunil li muqmukil naʼlebʼ chirix li Kriist. Saʼ Efesios 1:9-11, SBG, naxchʼolobʼ naq li Yos naxkʼe chi naweʼk li muqmukil naʼlebʼ chirix li rajom, ut naxye: «Kixkʼe chiqanaw [...] li kiʼalaak saʼ xchʼool ut kixkʼuubʼ saʼ xkʼabʼaʼ li Kriist, re naq tixbʼaanu saʼ xtzʼaqlojik ru li kutan: aʼan xxaqabʼankil li Kriist chi xjolomil chixjunil li wank saʼ choxa ut li wank saʼ ruuchichʼochʼ. Saʼ xkʼabʼaʼ ajwiʼ li Kriist kooxaqabʼaak chaq chi eechanink, sikʼbʼil chaq qu chi junxilaj joʼ chanru kiʼalaak saʼ xchʼool li Yos li nabʼaanunk re chixjunil, aʼ yaal chanru li xkʼaʼuxl ut li rajom». Saʼ li muqmukil naʼlebʼ aʼin wank jun li Awabʼejilal, li Xʼawabʼejilal li Yos saʼ ruqʼ li Sikʼbʼil Ru. «Chixjunil li wank saʼ choxa» li kixye laj Pablo, aʼanebʼ li teʼechaninq re li Xʼawabʼejilal li Yos rochbʼen li Kriist. «Li wank saʼ ruuchichʼochʼ» aʼanebʼ li teʼwanq rubʼel xwankil li Awabʼejilal aʼin. Li Jesus kixkʼut chiruhebʼ li xtzolom naq li muqmukil naʼlebʼ naxchap ribʼ rikʼin li Awabʼejilal aʼin naq kixye: «Kʼeebʼil eere laaʼex xnawbʼal xyaalal li muqmukil naʼlebʼ chirix li xnimajwal awabʼejihom li Yos» (Mr 4:11, SBG).
w12-S 15/7 27, 28 raqal 3, 4
Li Jehobʼa naxchʼutubʼ li xjunkabʼal
3 Li xbʼaanuhom li Jehobʼa junelik naxchap ribʼ rikʼin li rajom. Joʼkan naq, «saʼ xtzʼaqlojik ru li kutan», li Yos kixkʼubʼ jun li naʼlebʼ re naq wanqebʼ saʼ junajil ebʼ li musiqʼej li wankebʼ saʼ choxa rikʼinebʼ li qas qiitzʼin saʼ Ruuchichʼochʼ (taayaabʼasi Efesios 1:8-10, SBG). Li Yos tixbʼaanu rikʼin wiibʼ li naʼlebʼ. Saʼ li xbʼeen, naxtzolebʼ laj paabʼanel li yulbʼilebʼ ru re naq teʼwanq saʼ choxa rochbʼen li Jesukriist, li najolomink rehebʼ saʼ musiqʼej. Aʼin kitiklaak saʼ li Pentecostes re li chihabʼ 33, naq li Jehobʼa kixtikibʼ xchʼutubʼankilebʼ li teʼawabʼejinq rochbʼen li Jesukriist saʼ choxa (Hech. 2:1-4). Saʼ xkʼabʼaʼ li xkamik li Jesus, li yulbʼilebʼ ru ilbʼilebʼ chik joʼ tiikebʼ xchʼool, ut xkʼulubʼebʼ naq teʼwanq xyuʼam chi junelik. Joʼkan naq, chi anchal xchʼool nekeʼxye naq kʼulbʼilebʼ chik joʼ ralal xkʼajol li Yos (Rom. 3:23, 24; 5:1; 8:15-17).
4 Saʼ li xkabʼ, nekeʼtzoleʼk li teʼwanq xyuʼam arin saʼ Ruuchichʼochʼ rubʼel xwankil li Xʼawabʼejilal li Kriist, li Sikʼbʼil Ru. Li nekeʼtzʼaqonk xbʼeenwa saʼ li chʼuut aʼin aʼanebʼ li «xkʼihalebʼ li tenamit» (Apoc. 7:9, SBG, 13-17; 21:1-5). Ut naq li Jesus yooq chi awabʼejink chiru jun mil chihabʼ teʼoq ajwiʼ saʼ xyanqebʼ chi miyon ebʼ li qas qiitzʼin li teʼwakliiq chi yoʼyo (Apoc. 20:12, 13). Li wakliik wiʼ chik chi yoʼyo tixkʼe qahoonal re xkʼutbʼesinkil naq wanko tzʼaqal saʼ junajil! Saʼ xraqik li jun mil chihabʼ, «li wank[ebʼ] saʼ ruuchichʼochʼ» jun sut aj chik teʼyaleʼq rix li xpaabʼal, ut ebʼ li inkʼaʼ teʼxtzʼeqtaana li Yos teʼkʼulubʼaaq joʼ «ebʼ li ralal xkʼajol li Yos» li teʼwanq saʼ Ruuchichʼochʼ aʼin (Rom. 8:21, SBG; Apoc. 20:7, 8).
Qasikʼaq li tertokil pek
w13-S 15/2 28 raqal 15
Maakʼaʼ tramoq chiqu xkʼulbʼal li xloqʼal li Yos
15 Naq wank qakuyum chi xbʼaanunkil li rajom li Jehobʼa, aʼin natenqʼank re naq ebʼ li junchʼol teʼxkʼul li xloqʼal li Yos. Li Apostol Pablo kixtzʼiibʼa ebʼ laj paabʼanel re Efeso: «Nintzʼaama cheru naq michʼinank leechʼool xbʼaan li raaxiikʼ yookin chi xkʼulbʼal cherix laaʼex, xbʼaan naq aʼan aʼin leeloqʼal» (Efes. 3:13, SBG). Kʼaru kiraj xyeebʼal? Kʼaʼut li xchʼaʼajkilal aʼan loqʼal choʼq rehebʼ? Naq junelik kixtenqʼahebʼ chaq li rechpaabʼanel usta wank xchʼaʼajkilal kixkʼutbʼesi chiruhebʼ naq kʼanjelak chiru li Yos aʼan jun li maatan li jwal loqʼ. Wi laj Pablo inkʼaʼ raj kixkuy li chʼaʼajkilal, ma inkʼaʼ raj kixkʼutbʼesi naq maakʼaʼ xloqʼal li xwanjik rikʼin li Jehobʼa, li xkʼanjel ut li roybʼenihom? Rikʼin li xkuyum kixkʼe xwankil li naxpaabʼ chirix li Kriist ut kixkʼut naq wank rusilal wank choʼq xtzolom maakʼaʼ naxye kʼaru tqakanabʼ.
cl-S 299 raqal 21
Tqanaw «li xrahom li Kriist»
21 Li aatin saʼ Griego li najalmank ru choʼq «xnawbʼal» naraj xyeebʼal «xnawbʼal rikʼin li xqakʼul saʼ li qayuʼam». Naq naqarahebʼ li qas qiitzʼin joʼ kixbʼaanu li Kriist, nokooruuk xtawbʼal ru chiʼus li kirekʼa chaq xbʼaan naq naqakʼe qachʼool chi xtenqʼankilebʼ, naqatoqʼobʼa ru li wankebʼ saʼ rajbʼal ru ut naqakuyebʼ xmaak chi anchal qachʼool. Naq naqabʼaanu aʼin, nokooruuk xnawbʼal «li xrahom li Kriist li naxqʼax ru chixjunil li qakʼaʼuxl». Maajunwa tsachq saʼ qachʼool naq xkʼambʼal qe rikʼin li Jesus nokooxtenqʼa chi jilok rikʼin li Qayos Jehobʼa li nokooxra, xbʼaan naq aʼan kixkʼam ajwiʼ re rikʼin li Yos.
17-23 RE JUNIO
XCHAQʼALIL RU LI RAATIN LI YOS | EFESIOS 4-6
«Tiqibʼomaq eeribʼ rikʼin chixjunil li xkʼanjelobʼaal li Yos»
w18.05-S 27 raqal 1
Ex saaj kaw xaqxoqex chiru laj Tza
LI APOSTOL Pablo kixye naq ebʼ li tzʼaqal aj paabʼanel chanchanebʼ laj puubʼ li nekeʼxkʼe ribʼ chi roq ut chi ruqʼ naq nekeʼpleetik. Abʼan li qapleet maawaʼ rikʼin poyanam, rikʼinebʼ bʼan li musiqʼej. Ebʼ li xikʼ nekeʼilok qe, aʼan laj Tza ut ebʼ li maaʼus aj musiqʼej. Usta inkʼaʼ naqilebʼ ru, chʼolchʼo naq wankebʼ chi kutankil ut nekeʼxnaw yalok ut najter nekeʼok xbʼaanunkil. Chanchan tawiʼ naq chʼaʼaj xqʼaxbʼalebʼ ru, abʼan jwal chʼaʼaj wiʼ chik chiruhebʼ li saaj. Abʼan, ma joʼkan tawiʼ? Ma nekeʼruuk ebʼ li saaj xqʼaxbʼal ruhebʼ li maaʼus aj musiqʼej? Chʼolchʼo naq nekeʼruuk, ut yookebʼ xbʼaanunkil. Kʼaʼut nekeʼruuk xbʼaanunkil aʼin? Xbʼaan naq inkʼaʼ nekeʼxkanabʼ xkawresinkil ribʼ rikʼin xwankil li Jehobʼa. Joʼkan ajwiʼ, saʼ xkʼabʼaʼ naq tzolbʼilebʼ chiʼus choʼq aj puubʼ nekeʼxtiqibʼ ribʼ rikʼin «chixjunil li xkʼanjelobʼaal li Yos» (taayaabʼasi Efesios 6:10-12, SBG).
w18.05-S 28, 29 raqal 4, 7, 10
Ex saaj kaw xaqxoqex chiru laj Tza
4 Joʼkan ajwiʼ, chixjunil li yaal li naqatzol saʼ li Raatin li Yos nokooxkol chiru li rahilal li naxkʼam chaq li bʼalaqʼil kʼutum (Juan 8:31, 32; 1 Juan 4:1). Wi junelik yooqo xraabʼal ebʼ li yaal aʼin, moko chʼaʼajkaq ta chiqu xbʼaanunkil li naxye li Santil Hu: «Tiqtooqex rikʼin li tiikil chʼoolej», aʼin naraj naxye, naq tqayuʼami li naʼlebʼ li naxkʼe li Yos (Sal. 111:7, 8; 1 Juan 5:3). Joʼkan ajwiʼ, wi naqataw ru chiʼus ebʼ li yaal aʼin, moko tooxuwaq ta chi xsumenkil ebʼ li patzʼom li nekeʼxbʼaanu li xikʼ nekeʼilok qe (1 Ped. 3:15).
7 Li xchʼiichʼul li chʼoolej naru naqajuntaqʼeeta rikʼin li chaabʼil naʼlebʼ li naxkʼe qe li Yos xbʼaan naq naxkol li qachʼool (Prov. 4:23, Traducción del Nuevo Mundo, [TNM]). Joʼ jun laj puubʼ maajunwa raj tixjal li xchʼiichʼul li chʼoolej rikʼin junaq chik li moko kaw ta xchʼiichʼul, joʼkan ajwiʼ laaʼo, maajunwa tqajal li chaabʼil naʼlebʼ li naxkʼe li Jehobʼa rikʼin li qakʼaʼuxl. Moko tzʼaqal ta qanaʼlebʼ re xkolbʼal li qachʼool (Prov. 3:5, 6). Joʼkan naq, joʼ aj paabʼanel aajel ru naq kokʼaj xsaʼ tqil ma jitʼjo chiʼus xchʼiichʼul li chʼoolej re naq tixkol li qachʼool.
10 Ebʼ laj puubʼ re Roma nekeʼxkʼe chaq li xaabʼ aʼin naq nekeʼxik chi yalok, abʼan laaʼo aj paabʼanel naqoksi ajwiʼ xxaabʼil li qoq re xpuktesinkil resil li tuqtuukilal (Is. 52:7; Rom. 10:15). Usta joʼkan, naqaj xkawil qachʼool re naq tooruuq chi puktesink naq tixkʼe ribʼ chiqu. Jun li al li wank 20 chihabʼ re li naxkʼabʼaʼi Bo naxye: «Najter, ninxuwak chi puktesink rehebʼ li wechtzolom. Chanchan naq xinxutaanak. Inkʼaʼ ninnaw kʼaʼut xwekʼa chaq aʼin. Anaqwan, kʼajoʼ xsahil linchʼool naq ninpuktesink rehebʼ li wech saajil».
w18.05-S 29-31 raqal 13, 16, 20
Ex saaj kaw xaqxoqex chiru laj Tza
13 Wiibʼ oxibʼ rehebʼ li «xxamlel li simaj» li naru naxkut saʼ aabʼeen laj Tza aʼan li tikʼtiʼ chirix li Jehobʼa, naq maakʼaʼ naraj aawe ut naq inkʼaʼ nakatxra. Jun li ixqaʼal li wank 19 chihabʼ re li naxkʼabʼaʼi Ida naxye: «Rajlal sut ninkʼoxla naq li Jehobʼa jwal najt wank chaq ut inkʼaʼ naraj wank choʼq Wamiiw». Chanru naxbʼaanu re xqʼaxbʼal ru li rekʼahom? Aʼan naxye: «Ebʼ li chʼutam chanchan jun li bʼan li naxkawresi linpaabʼal. Junxil junes chi chunlaak ninwulak ut maajunwa nintaqsi li wuqʼ. Ninkʼoxla naq maaʼani naraj re li tinsume. Abʼan anaqwan ninkawresi wibʼ choʼq rehebʼ li chʼutam ut wiibʼ malaj oxibʼ sut ninsumenk. Chʼaʼaj bʼayaq chiwu, abʼan naq ninbʼaanu sa nawekʼa wibʼ. Joʼkan ajwiʼ, ebʼ li wech aj paabʼanel nekeʼxwaklesi linchʼool. Junelik naq ninʼelk saʼ li chʼutam chʼolchʼo chiwu naq li Jehobʼa nikinxra».
16 Joʼ chanru naq li punit naxkol xjolom laj puubʼ, «li qakolbʼal li yooko chi roybʼeninkil» naxkol li qakʼaʼuxl, naraj naxye, naq tqanaw kʼoxlak (1 Tes. 5:8, SBG; Prov. 3:21, TNM). Li qoybʼenihom nokooxtenqʼa re naq wanq saʼ li qachʼool li xyeechiʼom li Yos ut naq inkʼaʼ txik qachʼool chirix ebʼ li qachʼaʼajkilal (Sal. 27:1, 14; Hech. 24:15). Abʼan, re naq li qapunit joʼ aj paabʼanel tooxkol, tento tqakʼam saʼ qajolom ut inkʼaʼ saʼ quqʼ. Aʼin naraj naxye, naq aajel ru naq li qoybʼenihom wanq chi kutankil saʼ li qakʼaʼuxl.
20 Li Apostol Pablo kixjuntaqʼeeta li Raatin li Yos rikʼin jun li jutzʼchʼiichʼ li naxkʼe qe li Jehobʼa. Abʼanan, tento tqoksi chiʼus naq tqakol li qapaabʼal malaj naq naqayal xjalbʼal li qakʼaʼuxl (2 Cor. 10:4, 5; 2 Tim. 2:15). Chanru tatruuq roksinkil chiʼus aʼin? Laj Sebastian, li wank 21 chihabʼ re, naxye: «Naq ninyaabʼasi li Santil Hu, nawisi jun li raqal saʼ li junjunq chi tasal. Yookin xtzʼiibʼankil chixjunil ebʼ li raqal li jwal nawulak chiwu. Aʼin natenqʼank we re naq tinʼoq chi kʼoxlak joʼ nakʼoxlak li Jehobʼa». Laj Daniel, li xooʼaatinak chirix saʼ li raqal 8, naxye: «Naq yookin xyaabʼasinkil li Santil Hu, yookin ajwiʼ xsikʼbʼal ebʼ li raqal li naru naxtenqʼahebʼ li poyanam saʼ li puktesink. Ninkʼe reetal naq nekeʼsumenk chiʼus naq nekeʼril naq nawulak chaawu li Santil Hu ut naq nakaakʼe aaqʼe chi xtenqʼankilebʼ».
Qasikʼaq li tertokil pek
it-2-S 938 raqal 5
Saantilal
Li xsantil musiqʼej. Aʼan li musiqʼej malaj li xmetzʼew li Jehobʼa, wank rubʼel xwankil ut junelik naxbʼaanu li Rajom. Saq ru, maakʼaʼ xmuxul ut Saant, xokxo xbʼaan li Yos re xbʼaanunkil jun li chaabʼil kʼanjel. Joʼkan naq nayeemank naq li xsantil musiqʼej «Saant» ut aʼan laj «santobʼresihom re chixjunil» (Sl 51:13; Lu 11:13; Ro 1:4, SBG; Ef 1:13). Naq li santil musiqʼej nakʼanjelak saʼ xbʼeen jun li poyanam, narekʼasi chi wank saʼ saantilal ut chi saq ru xyuʼam. Chixjunil li yiibʼru aj naʼlebʼ malaj li inkʼaʼ us naxtzʼeqtaana malaj naxrahobʼtesi xchʼool li santil musiqʼej (Ef 4:30). Usta maakʼaʼ xyuʼam naru narahoʼk xchʼool xbʼaan naq aʼin jun rehebʼ li xnaʼlebʼ li Yos. Chixjunil li yiibʼru aj bʼaanuhom naru naxchup li xxamlel li musiqʼej (1Te 5:19), ut wi yookebʼ xbʼaanunkil trahoʼq xchʼool li xsantil musiqʼej li Yos, ut xikʼ chik teʼileʼq xbʼaan li Yos xbʼaan naq xeʼxqʼet ribʼ chiru (Isa 63:10). Li tixrahobʼtesi xchʼool li santil musiqʼej naru ajwiʼ tixmaajewa, li Jesus kixye naq aʼin jun li maak li maajunwa tkuymanq saʼ li ruuchichʼochʼ aʼin chi moko saʼebʼ li kutan chalk re (Mt 12:31, 32; Mr 3:28-30; chaawil ESPÍRITU).
it-1-S 255 raqal 5
Atawank
Nakʼutbʼesimank rikʼin li bʼaanuhom. Li atawank nakʼutbʼesimank rikʼin li xbʼaanuhom junaq li poyanam naq naxrahi ru li yiibʼru aj naʼlebʼ chi maakʼaʼ xxutaan. Laj Santiago jun rehebʼ li kixtzʼiibʼa li xhuhil li Santil Hu naxye naq li xrahinkil ru li maaʼusilal naxsiya chaq li maak (Snt 1:14, 15). Joʼkan naq, li qas qiitzʼin li naʼatawank nakʼutunk rikʼin li xbʼaanuhom. Li Apostol Pablo naxye naq li atawank aʼan ajwiʼ xloqʼoninkil li jalanil yos (Ef 5:5). Li naʼatawank naxkʼe choʼq xyos li naxrahi ru, ut aʼin naxkʼe xbʼeenwa chiru li xkʼanjel li Yos ut xloqʼoninkil ru (Ro 1:24, 25).
24-30 RE JUNIO
XCHAQʼALIL RU LI RAATIN LI YOS | FILIPENSES 1-4
«Maakʼaʼ kʼaʼaq re ru chiʼok wiʼ eekʼaʼuxl»
w17.08-S 10 raqal 10
Li xtuqtuukilal li Yos naxqʼax ru chixjunil li kʼaʼuxej
10 Kʼaru tooruuq xbʼaanunkil re naq inkʼaʼ t-oq qakʼaʼuxl ut wanq qikʼin li xtuqtuukilal li Yos? Li kixye laj Pablo rehebʼ laj Filipenses naxkʼut chiqu naq li tijok chanchan jun li bʼan li tixtuqubʼ ru li qakʼaʼuxl. Joʼkan naq, tijonqo naq numtajenaqaq qakʼaʼuxl (taayaabʼasi 1 Pedro 5:6, 7). Qabʼaanuhaq chi anchal qachʼool, chʼolchʼooq chiqu naq li Jehobʼa naxkʼe xchʼool chiqix. Qabʼanyoxihaq ajwiʼ re li osobʼtesihom li naxkʼe qe. Tqakʼojobʼ tzʼaqal qachʼool rikʼin wi naqajultika naq aʼan truuq «xbʼaanunkil chixjunil chi numtajenaq chik chiru li naqatzʼaama malaj naqakʼoxla» (Efes. 3:20, SBG).
w17.08-S 10 raqal 7
Li xtuqtuukilal li Yos naxqʼax ru chixjunil li kʼaʼuxej
7 Kʼaru keʼxkʼoxla ebʼ laj paabʼanel re Filipos naq keʼxyaabʼasi li esilhu li kixtaqla laj Pablo rehebʼ? Keʼxjultika tana li kixkʼul laj Pablo ut laj Silas, ut chanru keʼtenqʼaak xbʼaan li Jehobʼa chi maakʼaʼebʼ saʼ xchʼool. Kʼaru li naʼlebʼ kiraj xkʼutbʼal laj Pablo chiruhebʼ? Naq inkʼaʼ teʼoq xkʼaʼuxl ut naq li Yos tixkʼe rehebʼ li xtuqtuukilal wi nekeʼtijok chiru. Abʼan qakʼehaq reetal naq aʼan kixye naq li xtuqtuukilal li Yos «naxqʼax ru chixjunil li naʼlebʼ». Kʼaru naraj xyeebʼal aʼin? Wank junjunq rehebʼ li Santil Hu li nekeʼxjal ru li aatin aʼin joʼ «naxqʼax ru li nanumeʼk saʼ qakʼaʼuxl» ut «naxqʼax ru chixjunil li naru tqakʼoxla». Joʼkan naq laj Pablo yook chaq xyeebʼal naq «li tuqtuukil usilal li nachalk rikʼin li Yos» kʼajoʼ xchaqʼalil ru chiru li tooruuq raj xkʼoxlankil. Kʼaru naqatzol chirix aʼin? Usta wank sut maare inkʼaʼ tooruuq rilbʼal chanru xtuqubʼankil ru li qachʼaʼajkilal, abʼan li Jehobʼa naril. Ut truuq ajwiʼ xbʼaanunkil yalaq kʼaru chi naʼlebʼ li tsachq qachʼool chi rilbʼal (taayaabʼasi 2 Pedro 2:9).
w17.08-S 12 raqal 16
Li xtuqtuukilal li Yos naxqʼax ru chixjunil li kʼaʼuxej
16 Chanru tkʼanjelaq saʼ li qayuʼam «li tuqtuukil usilal li nachalk rikʼin li Yos ut naxqʼax ru chixjunil li naʼlebʼ»? Li Santil Hu naxye: «Tixkʼuula leechʼool ut leekʼaʼuxl rikʼin li Kristo Jesus» (Filip. 4:7, SBG). Joʼ kitzʼiibʼaak chaq saʼ xtiklajik li aatin li kijalmank ru choʼq «tixkʼuula» aʼin li nekeʼroksi chaq ebʼ laj puubʼ re xyeebʼal li kʼanjel li nekeʼxbʼaanu re xkolbʼal junaq li tenamit najter qʼe kutan. Joʼkan wank chaq li tenamit Filipos. Li wankebʼ aran nekeʼwark chi maakʼaʼebʼ xkʼaʼuxl xbʼaan naq nekeʼxnaw naq li tenamit kʼaakʼalenbʼil chaq. Joʼkan ajwiʼ, naq wank qikʼin li xtuqtuukilal li Yos, li qakʼaʼuxl ut li qachʼool sa wank. Chʼolchʼo chiqu naq li Jehobʼa nokooril ut naraj naq us wanqo saʼ li qayuʼam (1 Ped. 5:10). Xnawbʼal aʼin tooxkʼuula malaj tooxkol re naq li qakʼaʼuxl ut li qaxiw inkʼaʼ tixqʼax qu.
Qasikʼaq li tertokil pek
it-2-S 525 raqal 9
Ebʼ li mayej
Li hoybʼil mayej. Saʼ xyanq li xkʼihal li mayej kiyeechiʼimank ajwiʼ li hoybʼil mayej, li keʼxbʼaanu ebʼ laj Israel naq ak wankebʼ chik saʼ li naʼajej li yeechiʼinbʼil chaq rehebʼ (Nu 15:2, 5, 8-10). Saʼ li hoybʼil mayej kiʼoksimank li bʼiin («li haʼ li nakaltesink») li kihoymank chaq chiru li altar (Nu 28:7, 14; juntaqʼeeta rikʼin Ex 30:9; Nu 15:10). Li Apostol Pablo kixtzʼiibʼaʼebʼ laj paabʼanel re Filipos: «Us ta taaʼisiiq linkikʼel ut taahoyeʼq saʼ xbʼeen leeloqʼlaj yeechiʼom bʼarwiʼ nekemayeja leepaabʼaal, maakʼaʼ naxye, taasahoʼq raj saʼ inchʼool». Saʼ li hoonal aʼin kiroksi li eetalil chirix li hoybʼil mayej re xyeebʼal naq traj xqʼaxtesinkil ribʼ chirixebʼ li rechpaabʼanel (Flp 2:17, SBG). Hayeʼk re li xkamik naq kixtzʼiibʼa re laj Timoteo: «Xwulak xkutankil naq taahoyeʼq linkikʼel joʼ mayej; li xhonalil linqʼajik ak xnachʼok chaq» (2Ti 4:6, SBG).
w07-S 1/1 26 raqal 5
«Li xbʼeen waklijik chi yoʼyo» ak xtiklaak
5 Moqon chik, laj paabʼanel li yulbʼilebʼ ru, li nekeʼtzʼaqonk saʼ «li xʼIsrael li Yos», tento teʼxtaw ribʼ rikʼin li Qaawaʼ Jesukriist saʼ li xloqʼal saʼ choxa, bʼarwiʼ junelik teʼwanq rikʼin (Galatas 6:16, SBG; 1 Tesalonicenses 4:17). Aʼin nakʼabʼaʼiik joʼ «li wakliik chi yoʼyo rubʼelaj» malaj «li xbʼeen waklijik chi yoʼyo» (Filipenses 3:10, 11, TNM; Apocalipsis 20:6, SBG). Naq ak xraqeʼk li waklijik aʼin, twulaq xhoonal naq chi miyon ebʼ li qas qiitzʼin teʼwakliiq wiʼ chik chi yoʼyo re naq teʼruuq chi wank chi junelik naq chʼinaʼusaq chik li Ruuchichʼochʼ. Joʼkan naq, maakʼaʼ naxye ma toowanq saʼ choxa malaj saʼ Ruuchichʼochʼ, naqaj xnawbʼal chirix «li xbʼeen waklijik chi yoʼyo». Chanruhaq aʼin? Joqʼe tkʼulmanq?