Chanru tooruuq xtzʼeqtaanankil li narataw li tibʼelej

1. Kʼaru naqayal qaqʼe chi xqʼaxbʼal ru?

MA WANK sut nakaawaj xbʼaanunkil junaq li naʼlebʼ li inkʼaʼ nawulak chiru li Jehobʼa? Wi joʼkan, maare nakaakʼoxla naq kaʼajwiʼ laaʼat nakaakʼul aʼin ut nachʼinaak laachʼool. Abʼan li Santil Hu naxye: «Chixjunil li aaleek li nekeekʼul laaʼex, ak xkʼulumebʼ chixjunilebʼ li qas qiitzʼin» (1 Cor. 10:13). Aʼin naraj xyeebʼal naq moko aajunes ta yookat xkʼulbʼal aʼin, wankebʼ naabʼal li hermaan li yookebʼ xyalbʼal xqʼe chi xqʼaxbʼal ru li narataw li tibʼelej. Abʼan naru taaqʼax ru aʼin rikʼin xtenqʼ li Jehobʼa.

2. Kʼaru li aaleek maare yookebʼ xnumsinkil laj testiiw malaj li yookebʼ xtzolbʼal li Santil Hu? (Chaawil ebʼ li jalam u).

² Li Santil Hu naxye: «Li junjunq bʼan naʼaaleek xbʼaan li naxrahi ru ut aʼin nakʼamok re chi tʼaneʼk saʼ jun li raʼal» (Sant. 1:14). Aʼin naraj xyeebʼal naq moko juntaqʼeet ta nekeʼaaleek li qas qiitzʼin. Jun eetalil, wankebʼ laj testiiw malaj li yookebʼ xtzolbʼal li Santil Hu nekeʼrataw wiʼ chik xmuxbʼal ribʼ malaj wank rikʼinebʼ li rechwinqilal malaj rech-ixqilal usta ak xeʼxkanabʼ xbʼaanunkil. Jalanebʼ chik maare nekeʼrataw wiʼ chik rilbʼal li nekeʼxkʼut ribʼ chi tʼustʼu. Junchʼol chik maare nekeʼrataw wiʼ chik xketbʼal li bʼan li nakanobʼresink u malaj kalaak. Maare chiqajunilo naqekʼa qibʼ joʼ kirekʼa ribʼ li apóstol Pablo naq kixye: «Naq nawaj xbʼaanunkil li us aʼ chik li inkʼaʼ us naxkʼe ribʼ chiwu» (Rom. 7:21).

3. Kʼaru naru naʼok rekʼankil junaq li qas qiitzʼin li yook xyalbʼal xqʼe xtzʼeqtaanankil li narataw li tibʼelej?

³ Wi yookat xyalbʼal aaqʼe xtzʼeqtaanankil li narataw li tibʼelej, maare nakaawekʼa naq nachʼaʼajkoʼk chaawu xtzʼeqtaanankil aʼin ut xbʼaan aʼin nakaawekʼa naq li Jehobʼa moko sa ta xchʼool aawikʼin. Abʼan aʼin moko joʼkan ta! Re xtawbʼal ru kʼaʼut naqaye aʼin tqatzʼil rix wiibʼ li patzʼom: 1) ani naraj naq taakʼoxla chi joʼkan? ut 2) chanru tatruuq xtzʼeqtaanankil aʼin?

CHANRU NARAJ LAJ TZA NAQ TQEKʼA QIBʼ

4. a) Kʼaru naraj laj Tza naq tqakʼoxla? b) Kʼaʼut chʼolchʼooq chiqu naq tooruuq xqʼaxbʼal ru li narataw li tibʼelej?

⁴ Naq naqanumsi li aaleek naxye naq saʼ junpaat tootʼaneʼq. Abʼan li Jesús kixye qe saʼ Mateo 6:13 naq tqaye re li Jehobʼa: «Mooʼaakanabʼ chi tʼaneʼk saʼ li aaleek, chooʼaakol bʼan chiru li Maaʼus». Laj Tza naxye naq wi tooʼaaleeq tqaqʼet qibʼ chiru li Jehobʼa (Job 2:​4, 5). Laj Tza naxye aʼin xbʼaan naq aʼan moko xkuy ta ribʼ chiru li narataw ut kixqʼet ribʼ chiru li Jehobʼa. Aʼan naxkʼoxla naq toonaʼlebʼaq joʼ aʼan. Kixkʼoxla ajwiʼ naq li Ralal li Yos li tzʼaqal re ru xyuʼam tixbʼaanu jun li yibʼru aj naʼlebʼ (Mat. 4:​8, 9). Abʼan ma relik chi yaal naq inkʼaʼ tooruuq xtzʼeqtaanankil li narataw li tibʼelej? Tooruuq xtzʼeqtaanankil xbʼaan naq joʼ kixye li apóstol Pablo: «Wank inmetzʼew re xqʼaxbʼal ru chixjunil saʼ xkʼabʼaʼ li nakʼehok re inmetzʼew» (Filip. 4:13).

5. Chanru naqanaw naq chʼolchʼo chiru li Jehobʼa naq tooruuq xqʼaxbʼal ru li narataw li tibʼelej?

⁵ Moko juntaqʼeet ta li Jehobʼa rikʼin laj Tza. Chʼolchʼo chiru li Jehobʼa naq tooruuq xqʼaxbʼal ru li narataw li tibʼelej. Xbʼaan naq kixye naq chi mil li qas qiitzʼin teʼkoleʼq saʼ li nimla rahilal. Li Jehobʼa inkʼaʼ natikʼtiʼik kixye naq naabʼalebʼ li qas qiitzʼin teʼoq saʼ li akʼ ruuchichʼochʼ «tiqtokebʼ rikʼin saqi jut-aqʼ», aʼin naraj xyeebʼal naq chiru li Jehobʼa tiikebʼ xchʼool (Apoc. 7:​9, 13, 14). Chʼolchʼo naq li Jehobʼa naxnaw naq tooruuq xqʼaxbʼal ru li narataw li tibʼelej.

6, 7. Kʼaru naraj laj Tza naq tqapaabʼ?

⁶ Laj Tza naraj ajwiʼ naq tqakʼoxla naq inkʼaʼ tooruuq kʼanjelak chiru li Jehobʼa ut xtawbʼal li junelik yuʼam saʼ xkʼabʼaʼ li narataw li tibʼelej. Laj Tza naxye aʼin xbʼaan naq maakʼaʼ roybʼenihom re wank chi junelik, xbʼaan naq ak xraqmank aatin saʼ xbʼeen (Gén. 3:15; Apoc. 20:10). Laaʼo wank qoybʼenihom re xtawbʼal li junelik yuʼam abʼan moko joʼkan ta laj Tza, joʼkan naq naraj naq laaʼo maakʼaʼaq ajwiʼ qoybʼenihom. Abʼan li Santil Hu naxye naq li Jehobʼa naraj qatenqʼankil re naq sahaq qachʼool ut re naq toowanq chi junelik. Aʼan «naraj naq chixjunilebʼ teʼkoleʼq, teʼxyotʼ xchʼool ut teʼxjal xnaʼlebʼ» (2 Ped. 3:9). Joʼkan naq moko juntaqʼeet ta li qawanjik rikʼin laj Tza. Laaʼo naru naqataw li junelik yuʼam!

⁷ Joʼ xqil, laj Tza naraj naq tqakʼoxla naq inkʼaʼ tooruuq xqʼaxbʼal ru li aaleek chirix li narataw li tibʼelej ut naq xbʼaan aʼin inkʼaʼ tooruuq chi kʼanjelak chiru li Jehobʼa. Naq naqataw ru li naʼlebʼ aʼin naru tooxtenqʼa chi xyalbʼal qaqʼe chiru laj Tza (1 Ped. 5:​8, 9).

CHANRU NAQEKʼA QIBʼ XBʼAAN NAQ LAAʼO AJ MAAK

8. Kʼaru chik naru naxbʼaanu naq tqakʼoxla naq inkʼaʼ tooruuq xqʼaxbʼal ru li narataw li tibʼelej? (Salmo 51:5; chaawil li «Xnimal ru naʼlebʼ»).

⁸ Jun chik li naʼlebʼ li naxbʼaanu naq tqakʼoxla naq inkʼaʼ tooruuq xqʼaxbʼal ru li narataw li tibʼelej ut naq li Jehobʼa inkʼaʼ sahaq xchʼool qikʼin, aʼan li maak li xqechani rikʼin laj Adán ut xʼEva (Job 14:4; yaabʼasi Salmo 51:7).a

9, 10. a) Chanru xeʼrekʼa ribʼ laj Adán ut xʼEva naq xeʼmaakobʼk? (Chaawil li jalam u). b) Chanru naqekʼa qibʼ xbʼaan li maak?

⁹ Qakʼoxlaq chanru xeʼrekʼa ribʼ laj Adán ut xʼEva naq xeʼmaakobʼk. Naq xeʼxqʼet ribʼ chiru li Jehobʼa xeʼxmuq ribʼ ut xeʼxram li xtibʼelebʼ. Kʼaʼut? Xbʼaan naq maajunwa chik teʼruuq chi jilok chixkʼatq li Jehobʼa. Aʼ yaal li kʼaru xeʼxbʼaanu moko sa ta chik xeʼrekʼa ribʼ, nekeʼxutaanak ut nekeʼkʼoxlak xbʼaan naq xeʼmaakobʼk chiru li Jehobʼa.

¹⁰ Aʼin xkʼulmank xbʼaan naq li Jesús moko xkamk ta saʼ xkʼabʼaʼ laj Adán ut xʼEva. Abʼan li xkamik li Jesús nokooxtenqʼa re naq tkuyeʼq qamaak ut tooruuq chi jilok chixkʼatq li Yos (1 Cor. 6:11). Xbʼaan naq laaʼo aj maak ak re naq nokooxutaanak ut naʼok qakʼaʼuxl. Li Santil Hu naxye naq li maak wank xwankil saʼ xbʼeenebʼ chixjunil li qas qiitzʼin «li inkʼaʼ xeʼmaakobʼk joʼ kimaakobʼk laj Adán» (Rom. 5:14). Abʼan miqakanabʼ naq aʼin tixbʼaanu naq inkʼaʼ tookʼanjelaq chiru li Jehobʼa ut xbʼaanunkil li us. Kʼaru tooxtenqʼa re xqʼaxbʼal ru naq inkʼaʼ sa naqekʼa qibʼ xbʼaan naq laaʼo aj maak?

11. Wi naqekʼa naq inkʼaʼ tooruuq xtzʼeqtaanankil li narataw li tibʼelej, kʼaru naxjultika chiqu Romanos 6:12?

¹¹ Saʼ xkʼabʼaʼ li maak naru naq tqakʼoxla naq inkʼaʼ tooruuq xqʼaxbʼal ru li narataw li tibʼelej: «Chanchan naq tqaye maajunwa tinruuq xqʼaxbʼal ru aʼin». Qajultikaq naq li Santil Hu naxkʼut chiqu naq inkʼaʼ tqakanabʼ naq li maak «tjolominq» saʼ qabʼeen (yaabʼasi Romanos 6:12). Aʼin naraj xyeebʼal naq tooruuq xtzʼeqtaanankil li yibʼru aj naʼlebʼ (Gál. 5:16). Chʼolchʼo chiru li Jehobʼa naq tooruuq xtzʼeqtaanankil li aaleek aʼin (Deut. 30:​11-14; Rom. 6:6; 1 Tes. 4:3). Joʼkan naq, chʼolchʼo naq tooruuq xtzʼeqtaanankil li narataw li tibʼelej.

12. Kʼaru tento tqabʼaanu wi naqekʼa naq li Jehobʼa inkʼaʼ sahaq xchʼool qikʼin ut kʼaʼut?

¹² Wank sut saʼ xkʼabʼaʼ li maak naru naqakʼoxla: «Naq nawataw xbʼaanunkil li naraj li tibʼelej moko sa ta xchʼool li Jehobʼa wikʼin». Abʼan miqakʼoxla aʼin! Qajultikaq naq li Santil Hu naxye naq li Jehobʼa ak naxnaw naq aj maako naq nokooyoʼlaak (Sal. 103:​13, 14). Li Jehobʼa «naxnaw chixjunil» chiqix, saʼ xkʼabʼaʼ li maak wank sut naqaj xbʼaanunkil li yibʼru aj naʼlebʼ (1 Juan 3:​19, 20). Naq yooqo xyalbʼal qaqʼe re xtzʼeqtaanankil li narataw li tibʼelej ut inkʼaʼ tqayuʼami, sahaq xchʼool li Jehobʼa. Kʼaʼut naqaye aʼin?

13, 14. Kʼaʼut naqanaw naq li Jehobʼa sa xchʼool qikʼin usta naqataw xbʼaanunkil li narataw li tibʼelej?

¹³ Li Santil Hu naxye naq ratawankil xbʼaanunkil li narataw li tibʼelej jalan chiru xbʼaanunkil. Wank sut tchʼaʼajkoʼq chiqu inkʼaʼ ratawankil xbʼaanunkil li narataw li tibʼelej abʼan tooruuq xtzʼeqtaanankil. Jun eetalil, naq toj maajiʼ nekeʼok joʼ aj paabʼanel, wiibʼ oxibʼ aj Corinto nekeʼxmux chaq ribʼ rikʼinebʼ li rechwinqilal rech-ixqilal. Li apóstol Pablo kixye: «Wiibʼ oxibʼ eere joʼkan xexnaʼlebʼak chaq». Ma inkʼaʼ chik xeʼrataw xbʼaanunkil aʼin ebʼ laj Corinto? Maare xeʼrataw, xbʼaan naq li naʼlebʼ aʼin chʼaʼaj risinkil. Abʼan ebʼ laj paabʼanel li xeʼxkuy ribʼebʼ chiru li narataw li tibʼelej xeʼchʼajobʼresiik ut li Jehobʼa sa chaq xchʼool rikʼinebʼ (1 Cor. 6:​9-11). Joʼkan ajwiʼ naru nayeemank chaawix.

¹⁴ Wi nakaawaj xbʼaanunkil li narataw li tibʼelej, michʼinaak laachʼool, tatruuq xqʼaxbʼal ru. Usta inkʼaʼ t-elq chi junajwa naru naq taakuy aawibʼ ut inkʼaʼ taabʼaanu li naraj li tibʼelej ut li kʼaʼuxej (Efes. 2:3). Chanru tatruuq xtzʼeqtaanankil li narataw li tibʼelej? Qatzʼilaq rix.

CHANRU TATRUUQ XTZʼEQTAANANKIL LI NARATAW LI TIBʼELEJ

15. Wi naqaj xtzʼeqtaanankil li narataw li tibʼelej, kʼaʼut naq tento tqakʼulubʼa li qapaltil?

¹⁵ Wi taawaj xtzʼeqtaanankil li narataw li tibʼelej tento naq taakʼulubʼa li nakatpaltoʼk wiʼ. Maabʼalaqʼi aawibʼ rikʼin li yibʼ aj kʼaʼuxl (Sant. 1:22). Wiibʼ oxibʼ maare teʼxkʼoxla «Wankebʼ jwal nekeʼkalaak wiʼ chik chiwu laaʼin» malaj tixye «Wi li wixaqil qʼaxal nikinxra raj inkʼaʼ raj tinʼoq chi rilbʼal li nekeʼxkʼut ribʼ chi tʼustʼu». Abʼan li nakʼoxlak chi joʼkaʼin moko yook ta xkʼebʼal reetal li xpaltil ut aʼin naxbʼaanu naq ttʼaneʼq saʼ li aaleek. Joʼkan naq maasikʼ chanru risinkil li maak saʼ aabʼeen. Xbʼaan naq saʼ aabʼeen tenebʼanbʼil kʼaru nakaabʼaanu (Gál. 6:7).

16. Chanru tqakawresi qibʼ re naq tqabʼaanu li us?

¹⁶ Kawresi aawibʼ re naq inkʼaʼ tattʼaneʼq saʼ li aaleek (1 Cor. 9:​26, 27; 1 Tes. 4:4; 1 Ped. 1:​15, 16). Kʼe reetal joqʼe ut kʼaru naxbʼaanu naq taakʼul aʼin. Maare naq lubʼlukat ut saʼ qʼoqyink naru naq nakattʼaneʼk saʼ li aaleek. Kawresi aawibʼ ut kʼoxla li kʼaru taabʼaanu re xqʼaxbʼal ru. Joʼ naqil, xkawresinkil qibʼ rubʼelaj naru nokooxkol chiru li aaleek (Prov. 22:3).

17. Kʼaru naqatzol rikʼin laj José? (Génesis 39:​7-9; chaawil ebʼ li jalam u).

¹⁷ Qakʼoxlaq chanru kinaʼlebʼak laj José naq kiqʼunbʼesiik xbʼaan li rixaqil laj Potifar re naq twanq rikʼin: saʼ junpaat kiʼelelik laj José (yaabʼasi Génesis 39:​7-9). Naq toj maajiʼ naqʼunbʼesiik ak naxnaw naq nimla maak wank rikʼin rixaqil jalan chik li winq. Kʼaru naqatzol? Aajel ru naq taakawresi aawibʼ rubʼelaj re xbʼaanunkil li us. Chi joʼkan naq wanqat chiru junaq li aaleek taanaw chanru tatnaʼlebʼaq.

MEEKANABʼ XTZʼILBʼAL EERIX

18. Kʼaru chik taabʼaanu re naq tatruuq xqʼaxbʼal ru li narataw li tibʼelej? (2 Corintios 13:5).

¹⁸ Re xtzʼeqtaanankil li narataw li tibʼelej aajel ru naq taatzʼil aawix (yaabʼasi 2 Corintios 13:5). Aʼin naru tatxtenqʼa chi rilbʼal bʼar naru taachaabʼilobʼresi laanaʼlebʼ. Naq ak xaatzʼeqtaana li aaleek naru nakaakʼoxla: «Ma xchʼaʼajkoʼk chiwu xtzʼeqtaanankil li aaleek aʼin?». Wi moko saʼ junpaat ta xaatzʼeqtaana michʼinaak laachʼool, abʼan saʼ junaq chik kutan us naq saʼ junpaat taatzʼeqtaana. Kʼoxla ebʼ li patzʼom aʼin: «Ma saʼ junpaat nintzʼeqtaana li yibʼ aj kʼaʼuxl? Ma saʼ junpaat nintzʼeqtaana bʼarwiʼ naxkʼut li yibʼ aj naʼlebʼ? Ma naxchʼaʼajki chiwu li nawil saʼ tele malaj saʼ internet? Ma chʼolchʼo chiwu naq xpaabʼankil li Jehobʼa aʼan li jwal us choʼq we usta jwal tchʼaʼajkoʼq chiwu?» (Sal. 101:3).

19. Kʼaʼut wank xwankil naq tqakʼoxla chiʼus kʼaru tqabʼaanu usta maare tqakʼoxla naq moko nim ta ru li maak?

¹⁹ Jultika naq «qʼaxal bʼalaqʼ li xchʼool li poyanam, kʼajoʼ xyibʼal ru chiru chixjunil li kʼaʼaq re ru» (Jer. 17:9). Li Jesús kixye ajwiʼ «saʼ li chʼoolej naʼelk chaq li yibʼ aj kʼaʼuxl» (Mat. 15:19). Joʼkan naq maakanabʼ naq tatxbʼalaqʼi laachʼool. Jun eetalil, wi ani ak xkanabʼ rilbʼal li nekeʼxkʼut ribʼ chi tʼustʼu maare t-oq xkʼoxlankil naq moko maak ta rilbʼal junaq li jalam u wi li nakʼutunk aran moko tʼustʼu ta. Joʼkan ajwiʼ maare t-oq xkʼoxlankil: «Moko maak ta wi yal yook xkʼoxlankil naq yook xmuxbʼal ribʼ». Naʼlebʼak chi joʼkaʼin chanchan tawiʼ naq ak yookat xkʼoxlankil «chanru xyuʼaminkil li naraj li tibʼelej» (Rom. 13:14). Kʼaru taabʼaanu re xqʼaxbʼal ru aʼin? Jultika naq xbʼaanunkil li yibʼ aj naʼlebʼ usta yal bʼabʼay naru tatxkʼe chi tʼaneʼk saʼ li maak.b Tzʼeqtaana chixjunil li «yibʼ aj kʼaʼuxl» li tixbʼaanu naq taakʼoxla naq moko maak ta xbʼaanunkil li yibʼ aj naʼlebʼ.

20. Kʼaru tkʼulmanq rikʼin li narataw li tibʼelej ut kʼaru tooxtenqʼa re xqʼaxbʼal ru anaqwan?

²⁰ Joʼ xqil, li Jehobʼa nokooxtenqʼa chi xnumsinkil ebʼ li aaleek. Joʼkan ajwiʼ, wank li qoybʼenihom re wank chi junelik saʼ li akʼ ruuchichʼochʼ saʼ xkʼabʼaʼ li xkamik li Jesús. Sahaq qachʼool chi kʼanjelak chiru li Jehobʼa ut inkʼaʼ chik wanq saʼ qachʼool li narataw li tibʼelej! Abʼan, qajultikaq naq wi naqakʼe qachʼool chi xqʼaxbʼal li aaleek, li Jehobʼa toorosobʼtesi ut us tooʼelq.