Ma toj truuq aatenqʼankil li xaatzol chaq?

1. Chanru xaawekʼa naq xaatzol li yaal?

LI XQATZOL naq xooʼok xtzolbʼal li Santil Hu kixjal li qayuʼam. Jun eetalil, naq xqatzol naq li xkʼabʼaʼ li Yos aʼan Jehobʼa xooʼok saʼ amiiwil rikʼin (Is. 42:8). Ut xnawbʼal naq ebʼ li kamenaq moko yookebʼ ta chi rahobʼtesiik aʼin kixsahobʼresi qachʼool (Ecl. 9:10). Xnawbʼal ajwiʼ naq li Yos kixyeechiʼi naq twanq jun li akʼ ruuchichʼochʼ kixbʼaanu naq moko yooq ta qakʼaʼuxl chirix li kutan chalk re. Xqatzol ajwiʼ naq moko kaʼaj tawiʼ 70 malaj 80 chihabʼ toowanq, toowanq bʼan chi junelik (Sal. 37:29; 90:10).

2. Chanru naqanaw naq ebʼ laj paabʼanel li kawebʼ saʼ xpaabʼal naru nekeʼxtaw rusilal rikʼin li xeʼxtzol chaq saʼ xtiklajik? (2 Pedro 1:​12, 13).

² Usta naabʼal chihabʼ aawokik saʼ li yaal misach saʼ laachʼool li xaatzol chaq naq xaatikibʼ xtzolbʼal li Santil Hu. Li apóstol Pedro kixtzʼiibʼa li xkabʼ esilhu choʼq rehebʼ laj paabʼanel li wankebʼ chiʼus saʼ li yaal (yaabʼasi 2 Pedro 1:​12, 13). Kixkawresihebʼ li xpaabʼal xbʼaan naq wankebʼ li kristiʼaan li yibʼebʼ ru xnaʼlebʼ saʼ li chʼuut ut nekeʼraj naq ebʼ li hermaan teʼxkanabʼ li yaal (2 Ped. 2:​1-3). Joʼkan naq kixjultika rehebʼ li xeʼxtzol chaq saʼ xtiklajik ut aʼin kitenqʼank rehebʼ re naq inkʼaʼ teʼxkanabʼ li Jehobʼa.

3. Chʼolobʼ rikʼin jun li eetalil kʼaʼut ebʼ laj paabʼanel tento teʼxkʼoxla rix li xeʼxtzol chaq saʼ xtiklajik.

³ Usta naabʼal chihabʼ qokik chi kʼanjelak chiru li Jehobʼa toj tooruuq xtawbʼal rusilal li xqatzol chaq saʼ xtiklajik. Qakʼehaq jun eetalil, jun li naʼbʼej li naxnaw kʼubʼank chiʼus rochbʼeen li xkoʼ nekeʼxkʼubʼ li kaalt abʼan li naʼbʼej naxnaw chanru roksinkil chiʼus junjunq li naʼlebʼ joʼkan naxkʼubʼ jalan chik li tzekemq. Joʼkan ajwiʼ nakʼulmank rikʼinebʼ li junxil nekeʼok chi kʼanjelak chiru li Jehobʼa naru nekeʼxtzol jalan jalanq li naʼlebʼ saʼebʼ li xraqal li Santil Hu chiruhebʼ li tojeʼ yookebʼ xtzolbʼal li Santil Hu. Xbʼaan naq chalen naq xeʼkubʼeek xhaʼ maare kijalaak xwanjikebʼ ut li xkʼanjelebʼ chiru li Jehobʼa. Naq nekeʼxkʼoxla rix li xeʼxtzol chaq ut chanru xwanjikebʼ anaqwan, naru nekeʼroksi jalan chik li naʼlebʼ re xyuʼaminkil li xeʼxtzol chaq. Saʼ li tzolom aʼin, tqil kʼaru teʼruuq xtzolbʼal ebʼ li hermaan li nekeʼxkʼam naabʼal chihabʼ saʼ li yaal rikʼin oxibʼ li naʼlebʼ li elenaq chaq saʼ li Santil Hu.

LI JEHOBʼA AʼAN LAJ YOBʼTESINEL

4. Chanru kixjal qayuʼam xnawbʼal naq li Jehobʼa aʼan laj Yobʼtesinel?

⁴ Naqanaw naq li Ruuchichʼochʼ ut chixjunil li wank chisaʼ kiyiibʼaak xbʼaan jun laj Yobʼtesinel li wank xnaʼlebʼ ut wank xwankil. Hebreos 3:4 naxye: «Li kiyiibʼank re chixjunil aʼan li Yos». Abʼan toj wank naru naqatzol rikʼin li yaal aʼin. Xbʼaan naq li Jehobʼa xooxyobʼtesi naxnaw qu chiʼus, naxkʼe xchʼool chiqix ut naraj li qʼaxal us choʼq qe. Joʼkan naq xnawbʼal naq li Jehobʼa aʼan laj Yobʼtesinel kixjal qayuʼam ut wank chik xyaalal.

5. Kʼaru naqatzol rikʼin xnawbʼal naq li Jehobʼa aʼan laj Yobʼtesinel? (Isaías 45:​9-12).

⁵ Xnawbʼal naq li Jehobʼa aʼan laj Yobʼtesinel naxkʼut chiqu naq tento tqayuʼami li kubʼsink ibʼ. Jun eetalil, naq laj Job kixkʼe xchʼool chirix ut naq inkʼaʼ ttzʼajniiq li xkʼabʼaʼ, li Jehobʼa kixjultika chiru ani laj Yobʼtesinel (Job 38:​1-4). Aʼin kitenqʼank re laj Job chi xkʼebʼal reetal naq li Jehobʼa junelik naxbʼaanu li us. Joʼkan naq li propeet Isaías kixye: «Ma naxye tabʼiʼ li sebʼ re laj pakʼonel: “Kʼaru nakabʼaanu laaʼat?”» (yaabʼasi Isaías 45:​9-12).

6. Kʼaʼut us xkʼoxlankil rix li xwankilal li Jehobʼa? (Chaawil ebʼ li jalam u).

⁶ Naq junaq naxkʼam naabʼal chihabʼ kʼanjelak chiru li Jehobʼa naru naʼok xkʼojobʼankil li xchʼool rikʼin li naxkʼoxla ut moko rikʼin ta chik li Jehobʼa chi moko li Santil Hu (Job 37:​23, 24). Re naq inkʼaʼ tkʼulmanq aʼin, naru naxkʼoxla rix li xnaʼlebʼ ut li xwankilal li Jehobʼa (Is. 40:22; 55:​8, 9). Aʼin tixtenqʼa re naq tixyuʼami li kubʼsink ibʼ ut xjultikankil naq nim xwankil li Jehobʼa chiru.

7. Kʼaru kitenqʼank re li xRahela chi xkʼulubʼankil li kijalaak saʼ li qamolam?

⁷ Li kitenqʼank re li xRahela li wank Eslovenia re xkʼulubʼankil li kijalaak saʼ qamolam aʼan xkʼoxlankil rix naq li Jehobʼa aʼan laj Yobʼtesinel. Aʼan naxye: «Wank sut nachʼaʼajkoʼk chiwu xkʼulubʼankil li nekeʼxye li nekeʼbʼeresink re li qamolam. Jun eetalil, naq ak xwil li xwaqxaq esilkʼanjel re li Nekeʼjolomink re Xmolam li Jehobʼa re 2023, xsach inchʼool chi rilbʼal jun li hermaan li wank xmach yook xkʼebʼal li seeraqʼ. Xintijok chiru li Jehobʼa re naq tinkʼulubʼa li naʼlebʼ aʼin». Li xRahela kixkʼe reetal naq li Jehobʼa, laj Yobʼtesinel, naxnaw chiʼus chanru xbʼeresinkil li xmolam. Wi nachʼaʼajkoʼk chaawu xkʼulubʼankil junaq li akʼ naʼlebʼ malaj li kijalaak saʼ xmolam li Jehobʼa us raj naq taakʼe aachʼool chi xkʼoxlankil rix li naxbʼaanu laj Yobʼtesinel (Rom. 11:​33-36).

KʼAʼUT NAQ LI YOS NAXKANABʼ NAQ TQAKʼUL LI RAHILAL?

8. Kʼaru rusilal naqataw naq naqatzol naq moko li Jehobʼa ta wank re naq naqakʼul li rahilal?

⁸ Kʼaʼut naq li Yos naxkanabʼ naq tqakʼul li rahilal? Wankebʼ li kristiʼaan nekeʼjosqʼoʼk malaj inkʼaʼ chik nekeʼxpaabʼ li Yos xbʼaan naq inkʼaʼ nekeʼxtaw xsumenkil li patzʼom aʼin (Prov. 19:3). Abʼan, laaʼat xaatzol naq saʼ xkʼabʼaʼ naq laaʼo aj maak naqakʼul li rahilal. Xaatzol ajwiʼ naq nim xkuyum li Yos ut aʼin naxbʼaanu naq naabʼalebʼ li kristiʼaan teʼxnaw ru ut naq chi seebʼ trisi li rahilal (2 Ped. 3:​9, 15). Xnawbʼal aʼin xkʼojobʼ aachʼool ut kixbʼaanu naq tatjiloq chixkʼatq.

9. Joqʼe us xkʼoxlankil rix kʼaʼut li Yos naxkanabʼ naq tqakʼul li rahilal?

⁹ Naq yooko roybʼeninkil naq li Jehobʼa trisi li rahilal tento twanq qakuyum. Abʼan naq junaq qakomon nakamk malaj li qajunkabʼal nekeʼxnumsi li chʼaʼajkilal maare nachalk li qajosqʼil xbʼaan naq naqakʼoxla naq li Jehobʼa yook chi bʼayk (Hab. 1:​2, 3). Naq naqekʼa chi kamaʼan us xkʼoxlankil rix li xyaalal kʼaʼut li Jehobʼa naxkanabʼ naq tqakʼul li rahilal (Sal. 34:20).a Tooruuq ajwiʼ xkʼoxlankil rix naq li rajom aʼan risinkil li rahilal.

10. Kʼaru kitenqʼank re xʼAnne naq kikamk xnaʼ?

¹⁰ Xnawbʼal kʼaʼut naqakʼul li rahilal nokooxtenqʼa chi xkuybʼal. Li xʼAnne, li wank Mayotte saʼ li palaw Índico, naxye: «Li xkamik linnaʼ kixkʼe xrahil linchʼool. Abʼan xjultikankil naq li Jehobʼa moko wank ta re naq naqakʼul li rahilal, naraj risinkil li rahilal ut xwaklesinkil chi yoʼyo ebʼ li kamenaq naxwaklesi ut naxkʼe xtuqtuukilal linchʼool».

11. Xnawbʼal naq li Jehobʼa naxkanabʼ naq tqakʼul li rahilal, kʼaʼut naq aʼin naxbʼaanu naq tqaye li chaabʼil esil?

¹¹ Xnawbʼal li yaal kʼaʼut li Jehobʼa naxkanabʼ naq tqakʼul li rahilal naxbʼaanu naq tqaye li chaabʼil esil. Xtawbʼal ru naq nim xkuyum li Jehobʼa nokooxtenqʼa chi rilbʼal naq toj wankebʼ li kristiʼaan li teʼruuq xyotʼbʼal li xchʼool re naq teʼkoleʼq. Laj Pedro kixye: «Tento teekʼoxla chanru yookex chi naʼlebʼak ut li tento raj teebʼaanu. Tento naq santaqex ut rikʼin leebʼaanuhom teekʼutbʼesi naq nekeeloqʼoni li Yos» (2 Ped. 3:11). Naqaloqʼoni ru li Yos naq naqakʼe chi naweʼk li chaabʼil esil. Xbʼaan naq naqarahebʼ li kristiʼaan joʼ li Jehobʼa naqaj naq teʼwanq saʼ li akʼ ruuchichʼochʼ. Li Jehobʼa yook xkʼebʼal xhoonal ebʼ li kristiʼaan re naq teʼoq xloqʼoninkil ru. Joʼkan naq, oxloqʼ chiqu kʼanjelak rochbʼeen li Jehobʼa ut xtenqʼankil naabʼal li kristiʼaan re naq teʼxnaw ru (1 Cor. 3:9).

WANKO SAʼ «XRAQIK EBʼ LI KUTAN»

12. Kʼaru nachʼolaak chiqu naq naqil naq yook chi tzʼaqlok ru li propesiiy chirix li rosoʼjik li kutan?

¹² Li Santil Hu naxye chanruhaq ebʼ li kristiʼaan saʼ «xraqik ebʼ li kutan» (2 Tim. 3:​1-5). Naq naqil chanru nekeʼnaʼlebʼak saʼ li qasutam naqakʼe reetal naq yook chi tzʼaqlok ru li propesiiy aʼin. Ut rilbʼal naq yook chi yibʼok ru xnaʼlebʼebʼ nachʼolaak chiqu naq paabʼajel ru li Raatin li Yos (2 Tim. 3:​13-15).

13. Kʼaru us tqakʼoxla rix? (Lucas 12:​15-21).

¹³ Xnawbʼal naq wanko saʼ rosoʼjikebʼ li kutan naxbʼaanu naq tqakʼe qachʼool chirix li qʼaxal wank xwankil. Qilaq kʼaru tooruuq xtzolbʼal rikʼin li eetalil li kixkʼe li Jesús saʼ Lucas 12:​15-21 (yaabʼasi). Kʼaʼut naq kixye re li winq li bʼihom «kʼajoʼ aamemil»? Kiyeheʼk re aʼin xbʼaan naq yook xsikʼbʼal li «xbʼihomal choʼq re xjunes, abʼan moko bʼihom ta chiru li Yos». Ut kʼaʼut aajel ru naq kixkʼe raj xchʼool chirix li qʼaxal wank xwankil? Li Yos kixye re: «Chiru li qʼoqyink aʼin teʼrisi laayuʼam». Xbʼaan naq wanko saʼ rosoʼjik li kutan us xkʼoxlankil rix: «Ma naxkʼutbʼesi li ninsikʼ xbʼaanunkil naq ninkʼe inchʼool chirix li qʼaxal wank xwankil? Kʼaru ninye rehebʼ linkokʼal chirix kʼaru teʼxsikʼ xbʼaanunkil saʼebʼ li xyuʼam? Ma nawoksi linmetzʼew, linhoonal ut lintumin re xsikʼbʼal linbʼihomal malaj ninkʼe inchʼool chi kʼanjelak chiru li Jehobʼa?».

14. Chanru nokooxtenqʼa li kixkʼul li xMiki, chi xjultikankil naq wanko saʼ rosoʼjikebʼ li kutan?

¹⁴ Xkʼoxlankil rix naq wanko saʼ rosoʼjik li kutan nokooxtenqʼa chi roksinkil li qayuʼam kʼanjelak chiru li Jehobʼa. Aʼin kikʼulmank rikʼin li xMiki. Aʼan naxye: «Naq xinʼelk saʼ eskuʼeel kiwaj xik saʼ li nimla tzolebʼaal chi tzolok chirixebʼ li xul. Abʼan nawaj ajwiʼ wank joʼ aj kʼamolbʼe saʼ li puktesink li naxbʼaanu 50 hoor anaqwan ut xik chi puktesink saʼ li naʼaj bʼarwiʼ naʼajmank li tenqʼ. Ebʼ li hermaan li kawebʼ saʼ xpaabʼal xeʼxye we naq tinkʼoxla rix chiʼus wi tinruuq chi tzolok ut wank ajwiʼ joʼ aj kʼamolbʼe saʼ li puktesink. Xeʼxjultika ajwiʼ chiwu naq chi seebʼ tchalq li rosoʼjik ut naq saʼ li akʼ ruuchichʼochʼ wanq chixjunil linhoonal chi xtzolbʼal chirixebʼ li xul. Joʼkan naq xintzol jun li naʼlebʼ li moko naxkʼam ta naabʼal linhoonal ut rikʼin aʼin xinruuk xtawbʼal jun linkʼanjel li nikinxtenqʼa chi wank joʼ aj kʼamolbʼe saʼ li puktesink. Moqon xinkoho Ecuador bʼarwiʼ naʼajmank li tenqʼ». Anaqwan li xMiki rochbʼeen li xbʼeelom wankebʼ joʼ li nekeʼulaʼanink chʼuut Ecuador.

15. Kʼaru naxkʼut chiqu li reetalil laj Santiago? (Chaawil ebʼ li jalam u).

¹⁵ Michʼinaak qachʼool chi rilbʼal naq ebʼ li kristiʼaan inkʼaʼ nekeʼraj rabʼinkil li chaabʼil esil. Xbʼaan naq naru nekeʼxjal xnaʼlebʼebʼ. Qilaq li kixkʼul laj Santiago, li riitzʼin li Jesús. Aʼan kiril naq kikʼiik li Jesús, kiʼok joʼ li Mesiiy ut naq kikʼutuk chi chaabʼil. Abʼan chiru naabʼal chihabʼ laj Santiago inkʼaʼ naxpaabʼ li Jesús. Kiʼok bʼan joʼ xtzolom li Jesús naq ak kiwakliik chi yoʼyo li Jesús (Juan 7:5; Gál. 2:9).b Joʼkan naq miqakʼoxla naq ebʼ li qakomon maajunwa teʼxkʼulubʼa li yaal ut naq junelik yooqo chi puktesink rikʼinebʼ li maajunwa nekeʼraj rabʼinkil li chaabʼil esil. Xjultikankil naq wanko saʼ rosoʼjikebʼ li kutan naxbʼaanu naq tqakʼe qachʼool saʼ li puktesink. Li taaye rehebʼ anaqwan naru nekeʼxjultika saʼ junaq kutan ut maare teʼxjultika naq ak kitiklaak li nimla rahilal.c

QOXLOQʼIHAQ LI NAXJULTIKA CHIQU LI JEHOBʼA

16. Kʼaru rusilal xaataw rikʼin li naxjultika qe li Jehobʼa? (Chaawil ajwiʼ li kaaxukuut «Oksi re xtenqʼankilebʼ li junchʼol»).

¹⁶ Wiibʼ oxibʼ li naʼlebʼ li naxkʼe qe li qamolam li elenaq chaq saʼ li Santil Hu aʼan rehebʼ li kristiʼaan li moko naabʼal ta nekeʼxnaw chirix li Santil Hu. Jun eetalil, li seeraqʼ saʼ xraqik li xamaan, ebʼ li naʼlebʼ ut li bʼideo saʼ jw.org ut li hu Ajsi aawu!, ut Laj kʼaakʼalehom aʼan rehebʼ li maawaʼebʼ laj Testiiw. Abʼan naqataw rusilal xjultikankil ebʼ li naʼlebʼ aʼin xbʼaan naq qʼaxal wiʼ chik naqara li Jehobʼa, naxkawresi qapaabʼal ut nokooxtenqʼa re naq tqanaw kʼutuk chiʼus rikʼin li Santil Hu (Sal. 19:8).

17. Joqʼe naru nakaajultika li xaatzol naq xat-ok xtzolbʼal li Santil Hu?

¹⁷ Wi naabʼal chihabʼ qokik kʼanjelak chiru li Jehobʼa nasahoʼk qachʼool naq nekeʼxchaabʼilobʼresi chanru naqataw ru junaq li naʼlebʼ. Oxloqʼ ajwiʼ chiqu li xqatzol naq xooʼok xtzolbʼal li Santil Hu ut naq aʼin xooxtenqʼa chi jilok chixkʼatq li Jehobʼa. Abʼan wi wank sut nachʼaʼajkoʼk chiqu xkʼulubʼankil junaq li naʼlebʼ li chalenaq saʼ xmolam li Jehobʼa qakʼoxlaq naq laj Yobʼtesinel li wank xwankil ut wank xnaʼlebʼ yook xbʼeresinkil li xmolam. Naq laaʼo malaj junaq li qakomon yookebʼ xnumsinkil junaq li rahilal chiwanq qakuyum ut qajultikaq kʼaʼut li Jehobʼa naxkanabʼ naq tqakʼul li rahilal. Ut naq yooko xkʼoxlankil chanru roksinkil li qahoonal ut kʼaru wank qe, qajultikaq kʼaru wank xwankil xbʼaan naq wanko saʼ rosoʼjikebʼ li kutan. Miqakanabʼ xtzolbʼal li qanaʼlebʼ chirix li naxjultika qe li Jehobʼa xbʼaan naq aʼin nokooxtenqʼa re naq us toonaʼlebʼaq ut naq maajunwa tqatzʼeqtaana.