Aprili

Inki mambote beto lenda baka na kisalu ya bankuluntu? Beto lenda landa mbandu na bo ya mbote mpi lukwikilu na bo, beto lenda sadila mpi bandongisila na bo, yina ke katukaka na Biblia. (Baeb. 13:7, 17) Bankuluntu ke zolaka beto mpi ke sepelaka nde beto kwenda pene-pene na Nzambi. Kana beto ke kwenda diaka ve na balukutakanu to ke samuna diaka ve ti kikesa, bo ke bakisaka nswalu mpi ke sadisaka beto. Bo ke widikilaka beto, ke pesaka beto kikesa mpi bandongisila ya Biblia. Keti lusadisu ya bankuluntu ke ndimisaka nge ve nde Yehowa ke zolaka nge? Kuvila ve nde yo ke vandaka ve pete sambu bankuluntu kupesa beto bandongisila. Inki nge lenda sala sambu bankuluntu kupesa nge bandongisila kukonda mpasi? Kudikulumusa, tonda bo mpi monisa nde nge ke sepela kusolula ti bo. Ndima nde lusadisu na bo ke monisa nde Nzambi ke zolaka nge. Mpidina, yo ta natila nge mambote mpi bankuluntu ta sepela ti kisalu na bo. w18.03 31 § 15-16

Bana yonso ke vandaka ve kiteso mosi, bankaka ke yelaka na kimpeve ata bo kele baleke, disongidila bo ke bakisaka kieleka, ke bakaka balukanu ya mbote mpi ke bakaka mbotika. Kansi sambu na bankaka yo ke lombaka nde bo yela diaka mwa fioti na ntwala ya kubaka mbotika. Bibuti ya mayele ke pusaka ve bana na ngolo na kubaka mbotika. Kansi, bo ke sadisaka konso mwana na kusala bikesa yina ke wakana ti bamvula na yandi. Bibuti ke waka kiese ntangu bana na bo ke sadilaka ndongisila ya mukapu ya bubu. Ata mpidina, bo fwete vila ve nde lukanu na bo kele ya kusadisa bana na kukuma balongoki. Yo yina, bo fwete kudiyula nde, ‘Keti mwana na mono me lunga na kudipesa na Nzambi mpi kubaka mbotika?’ w18.03 9 § 6

Kana nge ndimaka kukwenda na nzo ya mpangi mosi, nge fwete lungisa lusilu na nge katula kaka kana diambu mosi me kanga nge nzila ya kukwenda. Mpangi yina bingisaka nge lenda yidika bima mpi kana nge kwenda ve, bikesa na yandi yonso ta vanda mpamba. (Mat. 5:37) Bantu ya nkaka ke buyaka kukwenda na kisika yina bo bingisaka bo sambu bo me bingisa bo na kisika ya nkaka ya kuluta mbote. Keti kusala mutindu yina ke monisa zola mpi luzitu? Beto fwete tonda bampangi ya me bingisa beto na bima yonso yina bo ke pesa beto. (Luka 10:7) Kana kima mosi ta kanga beto nzila ya kukwenda, yo kele mbote na kuzabisa na ntwala muntu yina me bingisa beto. Yo kele mpi mfunu na kuzitisa mambu ya nkaka ya bantu ya bwala yina. Mu mbandu, na bisika ya nkaka, bantu ke yambaka ata muntu yina me kwisa na kintulumukina. Kansi na bisika ya nkaka, bantu ke zolaka nde bo zabisa bo na ntwala. Na bisika ya nkaka, bantu fwete buya na luzitu yonso ntangu muntu me bingisa bo na mbala ya ntete mpi ya zole. Kansi na bisika ya nkaka, yo kele mbi na kubuya kana bo me bingisa nge na mbala ya ntete. Beto fwete sala bikesa sambu na kumonisa bikalulu yina ta sepedisa bantu yina me bingisa beto. w18.03 18 § 20-21

Sambu na kukumisa kimpeve na beto ngolo, beto fwete suka kaka ve na kuzaba Biblia. (1 Bant. 4:29, 30; 11:4-6) Yo ke monisa nde katula kuzaba Biblia, beto fwete landa kukumisa lukwikilu na beto ngolo. (Bakol. 2:6, 7) Mu mbandu, beto lenda longuka mukanda “Bikala na Zola ya Nzambi” sambu na kuzaba mutindu ya kusadila bansiku ya Biblia na luzingu na beto. Kana nge me longukaka dezia mukanda yai, nge lenda longuka mukanda ya nkaka yina ta kumisa lukwikilu na nge ngolo. (Bakol. 1:23) Beto fwete yindula mpi mingi mambu yina beto ke tanga mpi kulomba Yehowa na kusadisa beto na kusadila yo. Ntangu beto ke longuka mpi ke yindula mingi, lukanu na beto fwete vanda ya kusepedisa Yehowa mingi mpi kulemfukila yandi. (Nk. 40:8; 119:97) Beto fwete yambula mpi konso kima yina lenda kanga beto nzila ya kuyela na kimpeve.—Tito 2:11, 12. w18.02 24 § 7; 25 § 9

Sambu na kukuma ti lukwikilu ya ngolo bonso Noa, beto fwete longuka Ndinga ya Nzambi mbote-mbote, kuzola mambu yina beto ke longuka sambu yo sadisa beto na kusala bansoba mpi kubaka balukanu ya mbote. (1 Pie. 1:13-15) Mpidina, lukwikilu mpi mambu ya Nzambi yina beto me zaba ta tanina beto na mitambu ya Satana mpi na mambu ya mbi ya nsi-ntoto. (2 Bak. 2:11) Bantu mingi ke zolaka mubulu mpi pite, bo ke zolaka kulungisa banzala ya mbi ya ntima na bo. (1 Yoa. 2:15, 16) Bo ke bakisaka ve nde kubika fioti Nzambi ta fwa nsi-ntoto yai ya mbi. Kana lukwikilu na beto kele ngolo ve, beto lenda kuma kuyindula bonso bo. Beto vila ve nde ntangu Yezu fwanisaka bilumbu na beto ti ya Noa, yandi tubilaka ve mubulu to pite kansi yandi tubilaka kigonsa ya kukonda kutula dikebi na mambu ya Nzambi. (Mat. 24:36-39) Kudiyula nde: ‘Keti mutindu na mono ya kuzinga ke monisaka mpenza nde mono me zaba Yehowa? Keti lukwikilu na mono ke pusaka mono na kusala mambu yina Yehowa ke zolaka mpi kulonga bantu ya nkaka mambu yango?’ Bamvutu na bangiufula yai ta sadisa nge na kuzaba kana nge mpi ke tambulaka ti Nzambi ya kieleka bonso Noa.—Kuy. 6:9. w18.02 9 § 8; 10 § 9-10

Beto ta kuka ve kutina bantu yonso ya kele ti bikalulu ya mbi sambu beto ke salaka kisalu ti bo, ke tangaka ti bo to ke zingaka ti bo. Kansi beto fwete yindula ve to kusala mambu bonso bo. Inki lenda sadisa beto? Beto fwete kumisa kinduku na beto ngolo ti Yehowa ntangu beto ke tanga Biblia mpi ke pona banduku yina ke zolaka yandi. Beto ke zolaka mpi kusadisa bantu ya nkaka na kuzaba Yehowa. Yo yina, sosa mabaku ya kuta kimbangi mpi lomba Yehowa na kusadisa nge na kutuba mambu ya mbote na ntangu ya me fwana. Mambu ya beto ke salaka fwete monisa nde beto kele Bambangi ya Yehowa. Ebuna, bikalulu na beto ya mbote ta kumisa Nzambi na kisika nde bantu kukumisa beto. Yehowa ke longaka beto “na kubuya kuvweza Nzambi mpi banzala ya nsi-ntoto mpi na kuzinga ti mabanza ya mbote, lunungu, mpi kukangama na Nzambi na kati ya ngidika ya bima ya ntangu yai.” (Tito 2:11-14) Kana beto ke landa mbandu ya Yehowa mpi ke sala luzolo na yandi, bantu ya nkaka ta mona yo. Nkutu, bankaka lenda tuba nde: “Beto ke zola kukwenda ti beno, sambu beto me wa nde Nzambi kele ti beno.”—Zek. 8:23. w18.01 31 § 17-18

Keti yo ke tendula nde kuzola nitu na beto mosi kele mbi? Ve. Yo kele nkutu mbote kana beto ke zola nitu na beto. Yehowa ke zolaka nde beto zola nitu na beto. Yezu tubaka nde: “Nge fwete zola nkweno na nge bonso nge mosi.” (Mar. 12:31) Ya kieleka, beto lenda zola ve bantu ya nkaka kana beto ke zola ve nitu na beto. Biblia ke tuba mpi nde: ‘Babakala fwete zola bankento na bo, bonso nitu na bo mosi. Bakala yina ke zolaka nkento na yandi ke kudizolaka yandi mosi, sambu ata muntu mosi ve ke mengaka nitu na yandi mosi, kansi yandi ke disaka yo mpi ke kebaka yo.’ (Baef. 5:28, 29) Yo ke monisa pwelele nde yo ke mbi ve na kuzola nitu na beto. Kansi zola yina 2 Timoteo 3:2 ke tubila sambu na nitu na beto mosi ke natilaka ve bantu mambote. Kana muntu ke zola nitu na yandi mingi kuluta, yandi ke kudibanzaka mingi sambu na yandi mosi. (Bar. 12:3) Yandi ke zolaka kulungisa kaka bampusa na yandi kansi ya bantu ya nkaka ve. Kana mambu ke kwenda ve mbote, yandi ke pesaka foti na bantu ya nkaka. Bantu ya mutindu yai ke vandaka ve na kiese. w18.01 23 § 4-5

Beto ke widikilaka Yehowa ntangu beto ke tangaka Biblia, kansi beto ke solulaka ti yandi ntangu beto ke sambaka. Beto fwete tadila bisambu na mutindu ya mbote, kansi ve bonso nzila mosi yina beto ke sadila kaka sambu na kubaka mambote. Kusamba kele kusolula ti Ngangi na beto. Yindula fioti, Yehowa kele ti mpusa ya kuwa mambu yina nge ke songa yandi! (Bafil. 4:6) Yo yina kana diambu mosi ke yangisa nge, Biblia ke lomba nge na ‘kulosila Yehowa kizitu na nge.’ (Nk. 55:22) Bampangi mingi ke tubaka nde ndongisila yai me sadisaka bo mpenza. Yo lenda sadisa nge mpi! Beto fwete samba ve kaka sambu na kulomba Yehowa lusadisu. Bantangu ya nkaka, beto ke kudiyangisaka mingi mpi yo ke salaka nde beto vila mambu ya mbote yina Yehowa me sadilaka beto. Yo yina meka kusala mutindu yai: Konso kilumbu, yindula ata mambu tatu yina ke pusa nge na kutonda Yehowa, mpi tonda yandi sambu na yo. w17.12 25 § 10; 26 § 11

Balongoki mingi ya Biblia ke kudipesaka na Yehowa mpi ke bakaka mbotika. Mingi na kati na bo kele baleke yina bibuti na bo kele Bambangi ya Yehowa, baleke yai me ponaka nzila ya mbote. (Nk. 1:1-3) Kibuti yina kele Mbangi ya Yehowa ke vingilaka na kiese kilumbu yina mwana na yandi ta baka mbotika. (Fwanisa ti 3 Yoane 4.) Kibuti, sambu nge kele Mbangi ya Yehowa, nge ke zolaka nde mwana na nge kuzaba masonuku ya santu, disongidila, Biblia. Bana-fioti mpi lenda longuka mambu mingi na Biblia mpi na bantu yina yo ke tubilaka. Dibundu ya Yehowa me basisaka bisadilu mingi yina bibuti lenda sadila sambu na kusadisa bana na bo. Inki bisadilu kele na ndinga na beno? Bana na beno fwete zaba mbote malongi ya Biblia sambu bo kumisa kinduku na bo ti Yehowa ngolo. w17.12 18 § 1; 19 § 4

Mbala ya nkaka bakala na nge ke sadilaka ve Yehowa. Inki nge ta sala kana nge ke mona nde yandi ke sadilaka nge ve mambu na mutindu ya mbote? Kana nge wa makasi mpi nge swanisa yandi, keti yo ta yidika mambu? Ata yandi muntu kele na kifu, keti mambu ya nge ke sala ta sadisa yandi na kusadila mpi Yehowa? Ata fioti ve. Kansi kana nge zitisa yandi sambu yandi kele mfumu ya dibuta, nge lenda sadisa dibuta na nge na kuvanda na ngemba mpi nge ta pesa Yehowa lukumu. Mbandu na nge ya mbote lenda sadisa bakala na nge kubaka lukanu ya kusadila Yehowa. Nsuka-nsuka, beno yonso lenda baka lufutu. (1 Pie. 3:1, 2) Kana nkento na nge ke sadilaka ve Yehowa. Inki nge lenda sala kana yandi ke zitisa nge ve? Kana nge ke nganinaka yandi sambu na kumonisa nde nge muntu kele mfumu, keti yandi ta zitisa nge? Ata fioti ve! Nzambi ke zola nde nge vanda bakala ya zola mpi nge landa mbandu ya Yezu. Yezu, mfumu ya dibundu, ke vandaka ntangu yonso ntima-nda mpi ke zolaka bantu. (Luka 9:46-48) Kana nge landa mbandu ya Yezu, nsuka-nsuka nkento na nge mpi lenda sadila Yehowa. w17.11 28-29 § 13-14

Bantu yina ke vandaka ti mabanza ya nsi-ntoto ke zabaka ve bansiku ya Yehowa mpi kana beto keba ve, malembe-malembe mabanza na bo lenda kotila beto mpi beto ta tula diaka ve ntima na mayele ya Nzambi. Beto lenda wa mabanza ya nsi-ntoto na televizio, na Internet, na kisalu mpi na nzo-nkanda. Bantu ya bansi mingi ke tubaka nde bo ke kwikilaka ve na Nzambi. Bantu ya ke tubaka mutindu yai ke yindulaka ve nde Nzambi kele kansi ziku bo ke sepelaka kusala mambu yina bo me zola. (Nk. 10:4) Bantu ya nkaka ke yindulaka nde bo kele mayele mpi ke tubaka nde, “Mono lenda zaba bansiku ya mbote ata mono ke kwikilaka ve na Nzambi.” Keti yo kele mbote na kukwikila nde Ngangi kele ve? Bantu ya nkaka ya ke sosaka mvutu ya ngiufula yai na siansi ke zwaka ve mvutu. Kansi mvutu kele mpasi. Keti nzo lenda kudibasikila? Ata fioti ve! Muntu fwete tunga yo. Inki beto ta tuba sambu na bigangwa ya ke zingaka ya me salamaka na mutindu ya kuyituka kuluta nzo? w17.11 20 § 2; 21 § 3-4

Sambu na nki kukwenda na Lusungiminu kele mfunu? Beto ke kwendaka na balukutakanu sambu na kusambila Yehowa. Beto ke ndimaka nde Yehowa ti Yezu ke monaka bikesa yina konso muntu ke salaka sambu na kukwenda na lukutakanu yai ya kuluta mfunu ya ke salamaka mbala mosi na mvula. Beto ke zola nde Yehowa ti Yezu kubakisa nde beto ta vanda na Lusungiminu katula kaka kana diambu mosi ya kuluta mpasi me kumina beto. Kana bikalulu na beto ke monisa nde beto ke bakaka na mbalu balukutakanu, yo ta pusa Yehowa na kutula bazina na beto na “mukanda ya kuyibuka.” Biblia ke binga yo mpi “mukanda ya luzingu.” Yo kele ti bazina ya bantu yina Yehowa ta pesa luzingu ya mvula na mvula. (Kus. 20:15) Mwa bamposo na ntwala ya Lusungiminu, beto fwete samba mpi kuyindula mingi mutindu beto lenda kumisa ngolo kinduku na beto ti Yehowa.—2 Bak. 13:5. w18.01 13 § 4-5

Kana muntu yina me tina me kuma na mbanza ya lutaninu, bo vandaka kufwa yandi diaka ve. Yehowa tubaka nde: Bambanza yina “ta vanda bisika ya beno ta tininaka.” (Yoz. 20:2, 3) Yehowa lombaka ve nde bo sambisa muntu yina mbala zole sambu na kifu yina mosi. Diaka, bampangi ya muntu yina me fwa ta kota ve na mbanza sambu na kufwa yandi. Na mbanza ya lutaninu, muntu yina me fwa ve muntu na luzolo vandaka na nsi ya lutaninu ya Yehowa. Mbanza ya lutaninu vandaka ve boloko. Kuna, yandi lenda sala kisalu, kusadisa bantu ya nkaka mpi kusadila Yehowa na ngemba. Luzingu na yandi lenda vanda ya kiese mpi ya ngemba. Bampangi ya nkaka ya me salaka masumu ya nene ke landaka kudiyangisa ata bo me balulaka ntima. Bankaka nkutu ke yindulaka nde Yehowa lenda lolula bo ve ata fioti. Kana nge mpi ke yindulaka mutindu yina, ndima nde kana Yehowa me lolula nge, yandi me lolula nge na ntima ya mvimba. Nge fwete kudiyangisa diaka ve. w17.11 9 § 6; 11 § 13-14

Inki ta sadisa beto na kulanda kukumisa ngolo bumosi na beto? Kana beto ke yindula mbote-mbote ntendula ya mampa mpi ya vinu. Beto fwete yindula mambu yai na ntwala ya Lusungiminu mpi na mpimpa ya Lusungiminu. (1 Bak. 11:23-25) Mampa ya kukonda levire ke monisa nitu ya kukuka ya Yezu, yina yandi pesaka sambu na beto. Vinu ya mbwaki ke monisa menga na yandi. Beto fwete yibuka nde kimenga ya Yezu kele kidimbu ya kuluta nene ya zola yina Yehowa ti Yezu me monisaka. Yehowa pesaka Mwana na yandi sambu na beto mpi Yezu ndimaka kupesa luzingu na yandi sambu na beto. Kuyindula zola yai ya mingi ta pusa beto na kuzola Yehowa ti Yezu mingi. Zola yina beto yonso kele na yo sambu na Yehowa ke kumisaka ngolo bumosi na beto. w18.01 14 § 11

Yehowa ke zolaka beto mingi. Yandi ke bakaka beto na valere, yo yina yandi pesaka Mwana na yandi sambu beto zinga mvula na mvula. (Yoa. 3:16) Kana Yehowa silaka beto ve luzingu ya mbote na bilumbu ke kwisa, mambu yina Satana ti bambeni ya nkaka tubaka zolaka kumonana ya kieleka. Satana monisaka nde Yehowa kele muntu ya luvunu, yandi ke zolaka ve nde bantu kuzinga mbote mpi yandi ke yalaka mbote ve. Bambeni ke ndimaka ve balusilu ya Yehowa, bo ke tubaka nde: “Wapi kukala na yandi yina yandi silaka? Ya kieleka, katuka kilumbu yina ba-nkaka na beto me fwaka, mambu yonso kele kaka mutindu yo vandaka katuka luyantiku ya lugangu.” (2 Pie. 3:3, 4) Yehowa ta lungisa balusilu na yandi. Yandi me silaka nde yandi ta sala mambu yina ta ndimisa bigangwa yonso nde yandi kele Mfumu; na ntangu yina, yandi ta gulusa mpi bantu ya bulemfu. (Yez. 55:10, 11) Yehowa ke yalaka na zola, yo yina beto ke ndima nde yandi ta landa kuzola beto bansadi na yandi mpi kubaka beto na valere.—Kub. 34:6. w17.06 23 § 7

Banda Yehowa silaka na kupesa kimenga ya Mwana na yandi, mutindu Kuyantika 3:15 ke tuba, yo vandaka bonso nde yandi me lungisa yo dezia. Na nima ya bamvula 4 000, Yehowa pesaka Mwana na yandi mosi kaka ya kubutuka sambu na kugulusa bantu. (Yoa. 3:16) Beto ke tondaka Yehowa sambu na zola na yandi! Keti bantu ya kukonda kukuka lenda monisa zola ya kieleka? Ee. Yehowa gangaka beto na kifwani na yandi, disongidila, beto lenda landa mbandu na yandi. Abele monisilaka Nzambi zola ya kieleka ntangu yandi pesaka makabu ya kuluta mbote. (Kuy. 4:3, 4) Noa monisaka zola ya kieleka ntangu yandi landaka kulonga ndinga ya Nzambi ata bantu mingi vandaka kubuya. (2 Pie. 2:5) Abrahami monisaka nde yandi ke zolaka Nzambi kuluta bima yonso ntangu yandi ndimaka kupesa mwana na yandi Izaki. (Yak. 2:21) Bonso bansadi yai ya kwikama, beto mpi ke monisaka zola ya kieleka ata yo ke vandaka pete ve. w17.10 7 § 3; 8 § 4

Sambu Yezu kele Nganga-Nzambi na beto ya Nene, beto ke ndima kibeni nde ‘Nzambi ke wilaka beto mawa mpi ke monisilaka beto ntima ya mbote ya nene sambu na kusadisa beto na ntangu ya mbote.’ (Baeb. 4:16) Yo yina, beto fwete monisa lukwikilu na kimenga ya Yezu. Ndima nde Yezu pesaka kimenga sambu na nge. (Bag. 2:20, 21) Kana nge monisa lukwikilu na kimenga ya Yezu, Yehowa ta lolula nge. Ndima nde kimenga ya Yezu ke pesa nge kivuvu ya kuzinga mvula na mvula. Yehowa pesaka kimenga ya Yezu sambu na nge! Kana Yehowa me lolula beto, beto fwete wa ve boma nde yandi ta pesa beto diaka ndola sambu na kifu yina beto salaka. (Nk. 103:8-12) Ya kieleka, Yehowa ke lolulaka beto na ntima ya mvimba. w17.11 11 § 14; 12 § 17

Na nima ya Madia ya Nkokila ya Mfumu, Yezu salaka kisambu mosi ya mfunu. Yandi sambaka sambu na bumosi yina kele na kati na yandi ti Tata na yandi. Yandi lombaka Yehowa nde balongoki na yandi yonso mpi kuvanda na bumosi. Yehowa pesaka mvutu na kisambu yai ya Mwana na yandi. Kuluta balukutakanu yonso, Lusungiminu ke monisaka nde Bambangi ya Yehowa ke vandaka na bumosi. Na bisika ya nkaka, bantu ke sepelaka ve nde bantu ya bampusu ya kuswaswana kusambila kisika mosi. Kansi Yehowa ti Yezu ke yindulaka ve mutindu yina. Bo ke waka kiese mingi mutindu beto ke vukanaka na Lusungiminu. Beto bansadi ya Yehowa ke yitukaka ve sambu na bumosi yina kele na kati na beto. Yehowa tubilaka na ntwala bumosi yai na nzila ya Ezekiele.—Ezek. 37:15-17; Zek. 8:23. w18.01 14 § 7-9

“Bantu ya ke tungaka” kele bantwadisi ya Bayuda, bo bantu losaka Mesia. Bo buyaka Yezu, ndimaka ve nde yandi kele Kristu mpi bo sadilaka yandi mambu mingi ya mbi. Bayuda mingi lombaka Pilate na kufwa Yezu, yo monisaka nde bo buyaka Yezu. (Luka 23:18-23) Ya kieleka, bo bantu fwaka Yezu. Kana bantu losaka Yezu mpi fwaka yandi, nki mutindu yandi kumaka “ditadi ya kinkonko ya ntete-ntete”? Mambu ya mutindu yai salamaka kaka sambu yandi futumukaka. Ntumwa Piere tubilaka ‘Yezu Kristu muntu ya Nazareti, yina bo fwaka na zulu ya nti kansi Nzambi tedimisaka na bafwa.’ (Bis. 3:15; 4:5-11; 1 Pie. 2:5-7) Na nima ya kufutumuka, zina ya Yezu me kumaka zina yina bantu “fwete guluka na nzila na yo.”—Bis. 4:12; Baef. 1:20. w17.12 9-10 § 6-9

Ntangu Yezu tubilaka mpasi ya nene yina ke kwisa, yandi tubaka nde: “Bo ta mona Mwana ya muntu ke kwisa na zulu ya matuti ya zulu ti ngolo mpi nkembo ya nene. Ebuna [Yezu] ta tinda bawanzio na yandi ti makelele ya mpungi ya nene, mpi bo ta vukisa bantu yina yandi me solaka.” (Mat. 24:29-31) Yezu ta “vukisa bantu yina yandi me solaka” ntangu yandi ta nata na zulu Bakristu yonso yina bo me tulaka mafuta, yina kele ntete na ntoto. Yo ta salama na nsungi ya mpasi ya nene kansi na ntwala nde bitumba ya Armagedoni kuyantika. Na bitumba yina, Yezu ti Bakristu 144 000 ta nwana ti bantotila ya ntoto mpi Yezu ti Bakristu yai ta nunga. (Kus. 17:12-14) Lusungiminu yina beto ta sala na ntwala nde Yezu ‘kukwisa’ sambu na kuvukisa Bakristu yina bo me tulaka mafuta ta vanda Lusungiminu ya nsuka. w18.01 16 § 15

Na zulu, Yezu ta zingaka “mvula na mvula.” (Kus. 1:5, 18; Bar. 6:9; Bakol. 1:18; 1 Pie. 3:18) Yandi silaka bantumwa na yandi nde bo ta yala ti yandi na zulu. (Luka 22:28-30) Polo sonikaka nde “Kristu me telamaka na bafwa, yandi kele mbuma ya ntete ya bantu yina me fwaka.” Polo tubaka nde bantu ya nkaka mpi ta futumuka sambu na kukwenda na zulu. Yandi sonikaka nde: “Konso muntu na ndonga na yandi: Kristu mbuma ya ntete, na nima bayina kele bantu ya Kristu na nsungi ya kukala na yandi.” (1 Bak. 15:20, 23) Kukala ya Kristu yantikaka na 1914, bubu yai beto ke landa kuzinga na nsungi ya kukala ya Kristu mpi nde nsuka ya nsi-ntoto yai me finama kibeni. w17.12 10 § 11; 11 § 14-16

Tata na beto ya zola ke waka mpasi mingi ntangu bantu yina yandi ke zolaka ke fwaka, mu mbandu, Abrahami, Izaki, Yakobi, Moize mpi ntotila Davidi. (Kut. 12:6-8; Mat. 22:31, 32; Bis. 13:22) Biblia ke monisa nde Yehowa ke vingila ti mpusa ya ngolo lufutumuku ya bantu yonso ya kwikama. (Yobi 14:14, 15) Na ntangu yina, bo ta vanda na kiese mpi na sante ya mbote. Yehowa waka mpi mpasi mingi ntangu Mwana na yandi ya ntete fwaka. Biblia ke tuba nde Nzambi “vandaka kuzola [Yezu] mingi.” (Bing. 8:22, 30) Yindula mpasi yina Yehowa waka ntangu Mwana na yandi fwaka lufwa ya mpasi. (Yoa. 5:20; 10:17) Beto ke ndima kibeni nde Yehowa ta sadisa beto. Yo yina beto fwete samba yandi ntangu yonso mpi kuzabisa yandi mpasi na beto. Beto kele na kiese ya kuzaba nde Yehowa ke bakisaka mpasi na beto mpi ke pesaka beto kikesa!—2 Bak. 1:3, 4. w17.07 13 § 3-5

Bubu yai, bansadi ya Yehowa kele mingi. Bo ke vandaka na kiese ya kupesa Yehowa ‘bima na bo ya ntalu’ mu mbandu ntangu na bo, ngolo na bo mpi bima na bo. Na mutindu yina, bo ke pesaka maboko na bisalu ya tempelo ya nene ya kimpeve. (Bing. 3:9) Yehowa ta vila ve ata fioti kisalu na beto mpi zola yina beto ke monisilaka yandi. Na bilumbu yai ya nsuka, bansadi ya Yehowa ke sala kisalu mosi ya mfunu. Yehowa ke sadisaka beto na kusala yo mpi Yezu ke twadisaka beto. Beto kele na kiese ya kuvanda na dibundu ya Yehowa ya ta bikala mvula na mvula, yina bantu ke zingaka na bumosi mpi na ngemba. Yo yina, sepela na kuvanda Mbangi ya Yehowa mpi “wa ndinga ya Yehowa Nzambi” na nge. (Zek. 6:15) Mpidina, Ntotila yina kele Nganga-Nzambi ya Nene ta tanina nge. Kangama na lusambu ya kieleka. Ebuna Yehowa ta tanina nge na bilumbu yai ya nsuka mpi kimakulu! w17.10 30 § 18-19

Ntama mingi ve, mambu ya politiki, ya mabundu ya luvunu mpi ya mumbongo yina kele bima ya nsi-ntoto ya Satana ta suka. Profete Ezekiele mpi Sefania tubaka nde wolo ti arza yina ke vandaka mfunu mingi na mumbongo ya nsi-ntoto yai ta kuma bima ya mpamba. (Ezek. 7:19; Sef. 1:18) Inki mutindu beto ta kudiwa kana na nsuka ya luzingu, beto me bakisa nde beto kudipesaka mingi na bimvwama ya kinsuni, ya kukonda lunungu kansi ve na bimvwama ya kieleka? Beto lenda kudiwa bonso muntu yina vandaka kusosa mbongo mingi luzingu na yandi ya mvimba, kansi na nima yandi me bakisa nde yandi salaka kisalu ya mpamba. (Bing. 18:11) Bima ya nsi-ntoto yai ta suka. Yo yina, beto fwete sadila mbala na mbala bima na beto ya kinsuni sambu na kusala kinduku na zulu. Mambu yonso ya beto ke salaka sambu na Yehowa mpi sambu na Kimfumu ta pesa beto kiese mingi kibeni. w17.07 11 § 16

Bampangi ya nkaka me salaka masumu ya nene mpi me bumbaka yo. Ziku bo ke waka nsoni to ke monaka nde bantu ta yituka na mambu yina bo me sala. (Bing. 28:13) Mpangi ya ke bumba masumu me konda zola, sambu yo ta natila yandi mpi bantu ya nkaka bampasi. Inki mutindu? Yehowa lenda katula mpeve santu na yandi na dibundu, ebuna ngemba ta vanda diaka ve na dibundu. (Baef. 4:30) Yo yina kana mpangi mosi me sala disumu ya nene, zola ya kieleka ta pusa yandi na kuzabisa bankuluntu sambu yandi baka lusadisu ya me fwana. (Yak. 5:14, 15) Zola kele kikalulu ya kuluta mfunu. (1 Bak. 13:13) Yo ke monisaka pwelele bantu yina ke landaka mbandu ya Yezu mpi ya Yehowa Nto ya zola. Polo tubaka nde kukonda zola yandi kele mpamba. (1 Bak. 13:2) Bika nde konso muntu kumonisa zola, kaka ve na “bangogo” kansi na “bisalu mpi na kieleka.”—1 Yoa. 3:18. w17.10 11 § 17-18

Yozefi monisaka kikesa ntangu nkento ya Potifare zolaka nde bo vukisa nitu. Yozefi zabaka nde luzingu na yandi ta kuma na kigonsa kana yandi buya. Ata mpidina, yandi monisaka kikesa mpi buyaka na ntima ya mvimba. (Kuy. 39:10, 12) Mbandu ya nkaka kele ya Rahabi yina monisaka mpi kikesa. Ntangu bantu zole ya Izraele kwendaka kutala mbanza Yeriko na mayele, bo kumaka na nzo ya Rahabi. Na kikesa yonso Rahabi bumbaka bo mpi sadisaka bo na kutina. (Yoz. 2:4, 5, 9, 12-16) Ntangu Basaduse zabisaka bantumwa ya Yezu yina landaka mbandu ya kikesa ya Yezu, na kulonga diaka ve mambu ya me tala Yezu, bantumwa lemfukaka ve. (Bis. 5:17, 18, 27-29) Yozefi, Rahabi, Yezu mpi bantumwa bakaka lukanu ya kusala mambu ya mbote. Bo monisaka kikesa sambu bo vandaka ve kutula ntima na ngolo na bo mosi kansi na Yehowa. Ntangu beto mpi kele ti mfunu ya kikesa, beto tula ve ntima na ngolo na beto mosi kansi beto tudila Yehowa ntima.—2 Tim. 1:7. w17.09 29 § 6-9

Beto ta kuka ve kulosa kimuntu ya ntama na ngolo na beto mosi. Mbala mingi, bampangi ya ke nungaka salaka bikesa mingi sambu na kulosa kimuntu na bo ya ntama. Ndinga ya Nzambi mpi mpeve santu sadisaka bo. (Luka 11:13; Baeb. 4:12) Sambu na kubaka mambote yai, beto fwete tanga Biblia konso kilumbu, kuyindula mingi malongi na yo, kusamba mbala na mbala sambu Yehowa kupesa beto mayele mpi ngolo ya kusadila mambu ya beto ke longuka. (Yoz. 1:8; Nk. 119:97; 1 Bate. 5:17) Kana beto ke yidika balukutakanu mpi ke kwenda na balukutakanu, beto ta baka mpi mambote ya Ndinga ya Nzambi mpi ya mpeve santu. (Baeb. 10:24, 25) Diaka, beto fwete tangaka bazulunalu na beto mpi kulanda malongi ya nkaka yina ke basikaka na JW Télédiffusion, na JW Library, mpi na jw.org. (Luka 12:42) Beto Bakristu fwete losa kimakulu kimuntu ya ntama mpi kulwata kimuntu ya mpa luzingu na beto ya mvimba sambu Yehowa kundima beto.—Bakol. 3:10. w17.08 21 § 16-17

Ntotila Davidi kutanaka ti bampasi. Ntangu Davidi vandaka leke, Yehowa tulaka yandi mafuta sambu yandi kuma ntotila ya Izraele. Kansi yo lombaka nde Davidi kuvingila bamvula 15 na ntwala ya kukuma ntotila na dikanda na yandi mosi. (2 Sam. 2:3, 4) Bantangu ya nkaka, Davidi vandaka kutina mpi kubumbana sambu ntotila Saule vandaka kusosa kufwa yandi. Yo yina, Davidi kumaka kulala na bisika ya kuswaswana. Yandi kumaka kubumbana na babwala ya nkaka mpi na mabulu ya matadi na ntoto ya zelo na zelo. Nsuka-nsuka, Saule fwaka na bitumba. Ata mpidina, yo lombaka nde Davidi kuvingila diaka bamvula nsambwadi na ntwala ya kukuma ntotila ya dikanda ya Izraele ya mvimba. (2 Sam. 5:4, 5) Sambu na nki Davidi vandaka kuvingila na kiese? Yandi zabaka nde Yehowa ke zolaka yandi mpi ta landa kumonisila yandi zola ya kwikama. Yandi yindulaka mutindu Yehowa sadisaka yandi ntete, yo yina yandi vingilaka tii ntangu Yehowa manisaka bampasi na yandi. (Nk. 13:6) Davidi zabaka nde yo kele mfunu nde yandi vingila balusakumunu ya Yehowa. w17.08 6 § 14-15

Bandinga ke sobaka malembe-malembe na nima ya bamvula. Ngogo mosi ya vandaka kutendula kima mosi lenda tendula kima ya nkaka na nima ya bantangu. Yo kele mpi mutindu yina na Kiebreo ti Kigreki, bandinga yina bo sadilaka mingi sambu na kusonika Biblia. Kiebreo ti Kigreki yina bantu ke tubaka bubu yai me swaswana ti yina bantu vandaka kutuba ntangu bo sonikaka Biblia. Bangogo yina ya ntama vandaka kukanga bantu nzila ya kubakisa Biblia, yo yina yo lombaka nde bo balula yo diaka. Bantu ya nkaka yindulaka nde kana bo longuka Kigreki mpi Kiebreo ya ntama, bo ta bakisa Biblia mbote kibeni. Kansi yo kele ve mpidina. Beto kele na ntonda na mutindu bantu me balulaka Biblia na mvimba to na ndambu na bandinga kiteso ya 3 000. Yehowa ke zolaka nde bantu ya ‘makanda yonso, ya mabuta yonso, mpi ya bandinga yonso’ kuzaba Ndinga na yandi. (Kus. 14:6) Ya kieleka, yo ke sadisaka beto na kukwenda pene-pene ya Nzambi ya zola mpi ya ke pona-ponaka ve. w17.09 19 § 4

Kana bo me basisa mpangi na nge na dibundu, yala mawi na nge, kusolula ve ti yandi mpamba-mpamba. Yo ke vandaka pete ve, kansi nge ta nunga kana nge yibuka nde nge ke landa mbandu ya Yehowa mpi ke sala mambu yina yandi ke lomba. Beto lenda baka mpi dilongi na mbandu ya ntotila Davidi. Ntangu Saule ti Shimei sosilaka yandi, Davidi waka ve makasi, yandi sadilaka ve kimfumu na yandi sambu na kuvutula mbi na mbi. (1 Sam. 26:9-11; 2 Sam. 16:5-10) Ata mpidina, Davidi kudiyalaka ve ntangu yonso. Disumu yina yandi salaka ti Bat-sheba mpi mambu yina yandi salaka sambu na bwimi ya Nabale ke monisa yo. (1 Sam. 25:10-13; 2 Sam. 11:2-4) Disolo ya Davidi ke longa beto malongi ya mfunu kibeni. Ya ntete, bampangi yina kele ti mikumba fwete kudiyala sambu bo sadila ve kiyeka na bo na mutindu ya mbi. Ya zole, ata muntu mosi ve fwete kuditudila ntima mingi mpi kuyindula nde yandi lenda bwa ve ata fioti.—1 Bak. 10:12. w17.09 5 § 12; 6 § 13