Aprili

Ebuna beto? Keti beto ke yindulaka bonso Yehowa to bonso bantu ya nsi-ntoto? Beto Bakristu ke salaka yonso sambu na kusala mambu yina ke sepedisaka Nzambi. Kansi nki beto ta tuba sambu na mutindu na beto ya kuyindula? Keti beto ke salaka yonso na kuyindula bonso Yehowa, disongidila, kutadila mambu mutindu Yehowa ke tadilaka yo? Kusala yo ke lombaka bikesa mingi. Kansi yo kele pete na kuyindula mutindu nsi-ntoto ke yindulaka. Sambu mpeve ya nsi-ntoto kele bisika yonso. (Baef. 2:2) Diaka, sambu bantu ke sosaka mingi mambote na bo mosi, yo lenda pusa beto mpi na kuyindula bonso bo. Ya kieleka, yo kele mpasi na kuvanda ti mabanza bonso ya Yehowa kansi yo kele pete na kuvanda ti mabanza bonso ya bantu ya nsi-ntoto. Kana beto ke bika nde nsi-ntoto kuyala mabanza na beto, beto ta kuma kusosa mambote na beto mosi mpi ta kuma kupona mambu yina kele mbote to mbi sambu na beto. (Mar. 7:21, 22) Yo yina, yo kele mfunu nde beto longuka kuvanda ti “bangindu ya Nzambi, kansi bangindu ya bantu” ve. w18.11 18 § 1; 19 § 3-4

Yezu zolaka ve nde bamfumu ya mabundu mpi ya politiki kukumisa yandi. Na mabaku tatu Yehowa tubaka katuka na zulu, mpidina yo ndimisaka Mwana na yandi nde Tata ke zolaka yandi. Ziku yo pesaka Yezu kikesa mingi! Kaka ntangu Yezu bakaka mbotika na Nzadi ya Yordani, Yehowa tubaka bangogo ya mukapu ya bubu. Yo ke monana nde Yoane Mbotiki mpamba muntu waka bangogo yina. Na nima, kiteso ya mvula mosi na ntwala ya lufwa ya Yezu, bantumwa tatu waka mambu yina Yehowa tubaka sambu na Yezu nde: “Yai Mwana na mono, ya mono ke zolaka mingi, yina mono me ndima. Beno wila yandi.” (Mat. 17:5) Nsuka-nsuka, bilumbu fioti na ntwala ya lufwa ya Yezu, Yehowa tubaka diaka sambu na Mwana na yandi katuka na zulu. (Yoa. 12:28) Yezu zabaka nde bantu ta binga yandi muntu ya ke vwezaka mpi nde yandi ta fwa lufwa mosi ya nsoni. Ata mpidina, yandi sambaka nde luzolo ya Nzambi kusalama kansi ya yandi ve. (Mat. 26:39, 42) Biblia ke tuba nde: “Yandi kangaka ntima na zulu ya nti ya mpasi, yandi ndimaka nde bo pesa yandi nsoni” sambu yandi zolaka nde Tata na yandi kundima yandi kansi nsi-ntoto ve.—Baeb. 12:2. w18.07 10-11 § 15-16

Na nima ya Madia ya Nkokila ya Mfumu, Yezu monisaka kikesa ya mingi. Inki mutindu? Yezu ndimaka nde luzolo ya Tata na yandi kusalama ata yandi zabaka nde yandi fwete fwa lufwa ya nsoni bonso muyibi. (Mat. 26:65, 66) Yezu bikalaka ya kwikama sambu zina ya Yehowa kubaka lukumu, sambu na kunwanina luyalu ya Nzambi mpi kupesa bantu yina ta balula ntima dibaku ya kuzinga mvula na mvula. Na ntangu yina, Yezu yidikaka mabanza ya balongoki na yandi sambu na mambu yina bo ta kutana ti yo. Yezu monisaka mpi kikesa ntangu yandi kudiyangisaka ve sambu na bampasi na yandi kansi yandi tulaka dikebi na bampusa ya bantumwa na yandi ya kwikama. Yezu salaka nkinsi ya kukonda mindondo na nima ya kubasika ya Yudasi, sambu na kuyibusa balongoki yina bo ta tula mafuta mambote ya kimenga na yandi mpi ya kuvanda na kati ya kuwakana ya mpa yina yandi salaka ti bo.—1 Bak. 10:16, 17. w19.01 22 § 7-8

Tata ya Yezu pesaka mvutu tuka na zulu nde: “Mono me pesaka yo nkembo mpi mono ta pesa yo diaka nkembo.” Yezu kumaka kisaka-saka sambu na mukumba ya nene yina yandi vandaka na yo ya kubikala ya kwikama na Yehowa. Yezu zabaka nde bo ta niokula yandi, ta bula yandi fimbu mpi nde yandi ta fwa lufwa ya mpasi. (Mat. 26:38) Diambu ya kuluta mfunu kele nde Yezu zolaka kupesa zina ya Tata na yandi nkembo. Bo fundaka Yezu nde yandi vandaka kuvweza mpi yandi kudiyangisaka nde lufwa na yandi kufingisa ve zina ya Nzambi. Ntembe kele ve nde bangogo ya Yehowa pesaka Yezu kikesa kibeni! Bonso Yezu, beto mpi fwete kudiyangisa mutindu bantu ke fingisaka zina ya Yehowa. Ziku bonso Yezu, bantu ke sadilaka beto mambu ya mbi to bambeni ke panzaka bansangu ya luvunu yina lenda yangisa beto. Bansangu yai lenda pesa beto mpasi sambu yo ke fingisa zina ya Yehowa mpi dibundu na yandi. Kana yo salama, bangogo ya Yehowa ta pesa beto kikesa ya mingi. Yehowa ta landa kupesa zina na yandi nkembo.—Nk. 94:22, 23; Yez. 65:17. w19.03 11-12 § 14-16

Balongoki ya Yezu waka mpasi mingi! Bo yindulaka nde Yezu zolaka kuvutula kimfumu na Izraele kansi Yezu songaka bo nde ntama mingi ve yandi ta mona mpasi mpi ta fwa. Ntumwa Piere vandaka muntu ya ntete ya tubaka nde: “Mfumu, kutuba ve diambu ya mutindu yina; mambu yai ta bwila nge ve.” Yezu vutulaka nde: “Luta na nima na mono, Satana! Nge kele kima ya ke budisa mono sakuba, sambu nge ke yindula ve bangindu ya Nzambi, kansi bangindu ya bantu.” (Mat. 16:21-23; Bis. 1:6) Ntangu Yezu tubaka mambu yai, yandi monisaka pwelele nde mabanza ya Nzambi me swaswana ti ya nsi-ntoto yai ya Satana. (1 Yoa. 5:19) Piere siamisaka Yezu na kuvanda ti mabanza ya bwimi yina bantu mingi ya nsi-ntoto ke vandaka na yo. Kansi, Yezu zabaka nde Yehowa zolaka nde yandi kudibongisa sambu na bampasi mpi lufwa yina ta kumina yandi ntama mingi ve. Mvutu ya pwelele ya Yezu monisaka nde yandi ndimaka mabanza ya Yehowa mpi buyaka kibeni mabanza ya nsi-ntoto. w18.11 18 § 1-2

Yindula mambu yina Yehowa ke monaka ntangu bantu mingi na ntoto ya mvimba ke vukanaka sambu na Madia ya Nkokila ya Mfumu. Yandi ke talaka kaka ve ntalu ya bantu mingi yina kele na lukutakanu kansi yandi ke tulaka dikebi na konso muntu yina kele pana. Mu mbandu, yandi ke monaka bantu yina ke kwisaka konso mvula, ata bayina ke kutana ti bampasi ya ngolo. Bantu ya nkaka ke kwisaka ve na balukutakanu ya dibundu, kansi bo ke monaka nde kukwenda na Lusungiminu kele mfunu mingi. Yehowa ke zabaka mpi bantu yina me kwisa na mbala ya ntete na Lusungiminu, ziku sambu na kutala kaka mutindu yo ke salamaka. Ya kieleka, Yehowa ke sepelaka mutindu bantu mingi ke kwendaka na Lusungiminu. (Luka 22:19) Yehowa ke tulaka ve dikebi kaka na ntalu ya bantu yina ke kwisaka. Kansi, yandi ke tulaka dikebi mingi na kikuma yina ke pusaka bo; yo kele mfunu mingi sambu na Yehowa. Keti beto ke vandaka na mpusa ya ngolo ya kubika nde Yehowa ti dibundu na yandi kulonga beto?—Yez. 30:20; Yoa. 6:45. w19.01 26 § 1-3

Yezu me bikilaka beto mbandu ya zola ya kuditambika. Yandi ndimaka kufwa sambu na balongoki na yandi mpi tulaka mambote na bo na kisika ya ntete. Mu mbandu, yandi kutanaka ti balongoki na yandi ata yandi vandaka ya kulemba to mabanza na yandi vandaka kisaka-saka. (Luka 22:39-46) Yandi vandaka kusadila bantu ya nkaka kansi yandi vandaka kuvingila ve nde bantu kusadila yandi. (Mat. 20:28) Beto kele na dibuta ya kieleka ya bampangi ya ntoto ya mvimba mpi beto ke vandaka na kiese ya kubingisa bantu ya nkaka sambu na kuvukana ti beto. Kansi, beto ke sadisaka mingi-mingi “bampangi na beto na lukwikilu,” bayina ke kwisaka diaka ve na balukutakanu to ke samunaka diaka ve. (Bag. 6:10) Beto ke monisilaka bo zola ntangu beto ke siamisaka bo na kukwenda na balukutakanu mingi-mingi na Lusungiminu. Bonso Yehowa mpi Yezu, beto ke vandaka na kiese mingi ntangu mpangi yina ke samunaka diaka ve to ke kwisaka diaka ve na balukutakanu me vutukila Yehowa, Tata mpi Ngungudi na beto ya zola. (Mat. 18:14) Balukutakanu ke sadisaka beto na kubikala ya kudikulumusa, na kuvanda kikesa mpi kuzola bampangi. w19.01 29 § 12, 14; 30 § 15

Yandi sadilaka kaka mampa ya kukonda levire mpi vinu yina bikalaka na Paki. Yezu songaka bantumwa na yandi nde bidimbu yai zole ke monisa nitu mpi menga na yandi ya kukuka, yina yandi pesaka sambu na mambote na bo. Bantumwa yitukaka ve mutindu lukutakanu yai ya mpa ya mfunu salamaka kukonda mindondo. Sambu na nki? Bangonda fioti na ntwala, na nzo ya banduku na yandi Lazare, Marta ti Maria, yandi yantikaka kulonga. Marta vandaka ve kutula dikebi na malongi sambu yandi vandaka kulambila Yezu, munzenza na yandi ya lukumu madia mingi. Ntangu Yezu bakisaka yo, yandi sungikaka Marta na mayele mpi sadisaka yandi na kubakisa nde madia mingi vandaka mfunu mingi ve. (Luka 10:40-42) Na nima, mwa bangunga fioti na ntwala ya kutambika luzingu na yandi, Yezu sadilaka ndongisila yina yandi pesaka Marta. Yandi salaka Lusungiminu ya kukonda mindondo. w19.01 20-21 § 3-4

Yehowa pesaka Yezu lukumu na mutindu ya kuyituka. Ntangu Yehowa futumunaka Yezu, yandi pesaka Yezu “kisika mosi ya kunanguka” na zulu. Diaka, Yehowa pesaka mpi Yezu luzingu ya kimpeve ya kukonda kufwa, luzingu yina ata muntu mosi ve vandaka na yo ntete! (Bafil. 2:9; 1 Tim. 6:16) Yehowa pesaka Yezu matabisi na mutindu ya kuyituka sambu na kisalu na yandi ya kwikama! Inki ta sadisa beto na kusosa nde Yehowa kundima beto kansi nsi-ntoto ve? Beto fwete tula dikebi na kieleka yai; ntangu yonso Yehowa ke ndimaka bansadi na yandi ya kwikama mpi mbala mingi yandi ke sakumunaka bo na mutindu ya kuyituka. Beto lenda mona na mabanza mutindu Yehowa ta sakumuna beto na bilumbu ke kwisa! Kansi bubu yai, ntangu beto ke kanga ntima na bampasi ya beto ke kutana ti yo na nsi-ntoto yai ya mbi, beto fwete vila ve nde nsi-ntoto yai ta luta. Matabisi yina yo ke pesaka mpi ta luta. (1 Yoa. 2:17) Kansi, Yehowa, Tata na beto ya zola, ta vila ve ata fioti kisalu mpi zola yina beto ke monisaka sambu na zina na yandi sambu yandi “me konda ve lunungu.”—Baeb. 6:10. w18.07 11 § 17-18

Ntangu Yezu vandaka kudia madia ya nsuka ti bantumwa na yandi, yandi kudiyangisaka sambu na bumosi na bo. Ntangu yandi sambaka ti bo, yandi lombaka nde balongoki na yandi kuvanda na bumosi mutindu yandi kele na bumosi ti Tata na yandi. Kana balongoki na yandi kuvanda na bumosi, yo ta ndimisa bantu nde Yehowa tindaka Yezu na ntoto. Zola na bo ta ndimisa bantu nde bo kele balongoki ya kieleka ya Yezu mpi zola yango ta kumisa diaka ngolo bumosi na bo. (Yoane 13:34, 35) Beto lenda bakisa kikuma yina Yezu tubilaka mingi bumosi na mpimpa yina. Yandi bakisaka nde bumosi ya bantumwa vandaka ve ngolo. Mu mbandu, bantumwa tulanaka ntembe sambu na kuzaba nani na kati na bo vandaka “muntu ya kuluta nene” mutindu bo salaka yo na ntwala. (Luka 22:24-27; Marko 9:33, 34) Na nima, Yakobo mpi Yoane lombaka Yezu na kutula bo na bisika ya kuluta mfunu na Kimfumu ya zulu.—Marko 10:35-40. w18.06 8 § 1-2

Yehowa ke zolaka nde bankwelani kuzolana mingi kimakulu. (Mat. 19:3-6) Bizumba kele diambu ya mbi kibeni. Yo yina na Bansiku Kumi, nsiku ya nsambwadi buyisaka kusala bizumba. (Kul. 5:18) Yo kele disumu “na ntwala ya Nzambi” mpi diambu mosi ya nku na makwela. (Kuy. 39:7-9) Kana nkwelani mosi me sala bizumba, nkwelani ya nkaka lenda wa mpasi bamvula mingi. Yehowa ke tudilaka mpi bana dikebi ya mingi. Yehowa pesaka bibuti mukumba ya kulungisa bampusa ya kinsuni mpi ya kimpeve ya bana na bo. Bibuti vandaka kusadisa bana na bo na kuzitisa bansiku ya Yehowa mpi kuzola yandi. (Kul. 6:6-9; 7:13) Yo lombaka ve nde bibuti kubaka bana bonso bima ya mpamba kansi bonso bimvwama to makabu ya Yehowa yina bo fwete baka na mbalu.—Nk. 127:3. w19.02 21 § 5, 7

Yobi taninaka kwikama na yandi sambu yandi vandaka ti kivuvu na mambote yina Nzambi bumbilaka yandi. Yandi ndimaka nde Nzambi vandaka kutula dikebi na kwikama na yandi. Ata Yobi kutanaka ti bampasi, yandi tulaka ntima nde Yehowa ta sakumuna yandi. Kivuvu yai sadisaka yandi na kutanina kwikama na yandi. Kwikama ya Yobi pesaka Yehowa kiese mingi, yo yina yandi sakumunaka yandi ata yandi vandaka muntu ya kukonda kukuka. (Yobi 42:12-17; Yak. 5:11) Yandi ta baka mambote mingi na bilumbu ke kwisa. Nzambi me sobaka ve. (Mal. 3:6) Kana beto ke yibuka nde yandi ke bakaka na mbalu kwikama na beto, beto ta landa kutanina yo. (1 Bate. 5:8, 9) Bantangu ya nkaka, nge lenda kudiwa nge mosi kansi zaba nde nge kele ve nge mosi sambu bampangi mingi na ntoto ya mvimba ke taninaka kwikama na bo. Diaka, nge kele na ndonga ya bansadi ya kwikama ya ntangu ya ntama yina kutanaka ti bampasi mpi ti lufwa.—Baeb. 11:36-38; 12:1; w19.02 7 § 15-16

Mutindu Lusungiminu me finama, beto lenda kudiyula nde: ‘Inki mutindu mono lenda landa mbote-mbote mbandu ya Yezu ya kumonisa zola? Keti mono ke tulaka dikebi mingi na bampusa na mono kuluta ya bampangi ya nkaka? Keti mono ke vingilaka nde bampangi kusadila mono mambu mingi kuluta yina bo lenda sala to mono ke bakisaka bandilu na bo?’ Bika beto landa ntangu yonso mbandu ya Yezu mpi beto monisa “kikalulu ya kuditula na kisika ya bankaka.” Ntuma ya kuyibuka lufwa ya Kristu ta suka ntama mingi ve. Ntangu Yezu “ta kwisa” na nsungi ya mpasi ya nene, yandi ta vukisa “bantu yina yandi me solaka,” bayina me bikalaka na ntoto sambu na kukwenda na zulu mpi Lusungiminu ta salamaka diaka ve. (1 Bak. 11:26; Mat. 24:31) Ata Lusungiminu ta vanda ti nsuka, beto ke ndima nde bansadi ya Yehowa ta landaka kuyibuka kibeni nde nkinsi yai ya kukonda mindondo kele kidimbu ya kudikulumusa, ya kikesa mpi ya zola ya kuluta nene yina ata muntu mosi ve me monisaka. w19.01 25 § 17-19

Mutindu beto ke taninaka sante na beto ke sadisa beto na kubakisa mfunu ya kutanina kimuntu na beto ya kati. Ya ntete, sambu na kuvanda ti sante ya mbote, beto fwete dia madia ya mbote mpi beto fwete sala bangalasisi mbala na mbala. Mutindu mosi, sambu na kuvanda ti sante ya mbote na kimpeve, beto fwete dia madia ya mbote na kimpeve mpi kumonisa lukwikilu na Yehowa mbala na mbala. Beto ke monisaka lukwikilu na Yehowa ntangu beto ke lemfukaka na mambu yina beto ke longukaka mpi ke songaka yo bantu ya nkaka. (Bar. 10:8-10; Yak. 2:26) Ya zole, kana beto ke tula dikebi ya mingi na kimuntu na beto ya nganda, beto lenda yindula nde beto kele na sante ya mbote kansi na kati beto kele ti maladi. Kiteso mosi, mutindu beto ke salaka mambu ya kimpeve mbala na mbala, beto lenda yindula nde lukwikilu na beto kele ngolo, kansi beto lenda yedisa bangindu ya mbi. (1 Bak. 10:12; Yak. 1:14, 15) Beto fwete vila ve nde Satana ke zolaka kubebisa beto ti mabanza na yandi. w19.01 15 § 4-5

Beto lenda kudiyula nde: ‘Keti mono ke salaka mutindu mosi? Keti mono ke salaka mambu yina Musamaria ya mbote salaka? (Luka 10:30-35) Ntangu bantu kele na mpasi, keti mono lenda sadisa bo? Mu mbandu, keti mono lenda sadisa bampangi ya minunu, mifwidi to bana yina bibuti na bo kele ve Bambangi ya Yehowa? Keti mono ke tubilaka “bantu ya kele na mawa na mutindu ya ke lembika” sambu na kupesa bo kikesa?’ (1 Batesalonika 5:14; Yakobo 1:27) Ntangu beto ke wilaka bantu mawa beto ke kabilaka bo, yo ke pesaka beto kiese. Kikuma ya nkaka kele nde beto ke sepedisaka Yehowa. (Bisalu 20:35; Baebreo 13:16) Ntotila Davidi tubaka mambu yai sambu na muntu yina ke wilaka bantu mawa: “Yehowa ta keba yandi mpi ta bikisa yandi na luzingu. Bo ta tuba nde yandi kele muntu ya kiese na ntoto.” (Nkunga 41:1, 2) Kana beto ke wila bantu mawa, Yehowa ta wila beto mpi mawa mpi beto ta vanda na kiese mvula na mvula.—Yakobo 2:13. w18.09 19 § 11-12

Munganga songaka mpangi Yoshiko nde yandi ta zinga diaka ve mingi. Inki Yoshiko salaka? Yandi yibukaka verse yina yandi ke zolaka mingi, mukapu ya bubu. Yandi songaka munganga nde yandi ke wa ve boma, sambu Yehowa me simba yandi na diboko. Verse yai lenda sadisa beto na kuvanda ti ngemba ya mabanza ntangu beto ke kutana ti bampasi. Yehowa songaka Yezaya na kusonika mambu yai sambu na kupesa Bayuda yina kwendaka na kimpika na Babilone kikesa. Kansi, Yehowa taninaka nsangu yai sambu na mambote ya Bayuda yina vandaka na kimpika mpi ya bansadi na yandi yonso. (Yez. 40:8; Bar. 15:4) Bubu yai, sambu beto ke zinga na “bantangu ya mpasi” kibeni, beto kele na mfunu ya kikesa yina kele na mukanda ya Yezaya.—2 Tim. 3:1. w19.01 2 § 1-2

Kana bankwelani me kabwana, bo kele kaka bankwelani mpi bo ta kutana ti bampasi. Ntumwa Polo pesaka kikuma yai ya ke monisa nde bankwelani fwete bikala kumosi: “Bakala yina ke kwikilaka ve ke baka mambote na bangwisana na yandi ti nkento na yandi, mpi nkento yina ke kwikilaka ve ke baka mambote na bangwisana na yandi ti mpangi yina; kana ve, bana na beno zolaka kuvanda kukonda bunkete, kansi ntangu yai bo kele ya santu.” (1 Bak. 7:14) Bakristu mingi bakaka lukanu ya kubikala ti bankwelani na bo yina vandaka ve kusambila Yehowa ata bo ke kutana ti bampasi ya ngolo. Bo waka kiese mingi-mingi sambu bibansa na bo sadisaka bankwelani na bo na kukuma Bambangi ya Yehowa. (1 Bak. 7:16; 1 Pie. 3:1, 2) Na ntoto ya mvimba, kele ti makwela mingi ya mbote na dibundu ya Yehowa. Ziku na dibundu na beno, bankwelani mingi ke vandaka na kiese, babakala ke zolaka bankento na bo mpi bankento ke zitisaka babakala na bo. Bo yonso ke pesaka lukumu na makwela.—Baeb. 13:4. w18.12 14 § 18-19

Ngogo “Edeni” ke tendula “Kiese,” mpi kilanga yina vandaka kibeni kisika ya kiese. Yo vandaka kitoko mingi, madia vandaka mingi mpi bantu vandaka na ngemba ti bambisi. (Kuy. 1:29-31) “Kilanga” kele ngogo ya Kiebreo yina bo ke balulaka na Kigreki pa·raʹdei·sos (paladisu). Mukanda yina M’Clintock ti Strong sonikaka ke tuba nde kana Mugreki me wa ngogo pa·raʹdei·sos, mbala mosi yandi ke mona na mabanza masamba mosi ya kitoko, masamba ya nene yina me konda kigonsa, yina kele ti banti ya nene ya ke butaka bambuma ya mutindu na mutindu mpi banto ya masa ti nseke yina me fuluka ti matiti ya kitoko sambu bakabuluku mpi mameme kudia. (Fwanisa ti Kuyantika 2:15, 16.) Yehowa tulaka Adami ti Eva na paladisu, kilanga ya mutindu yina. Kansi sambu bo lemfukilaka ve Yehowa, bo vidisaka dibaku ya kuzinga na Paladisu, bo ti bana na bo. (Kuy. 3:23, 24) Muntu mosi ve zingaka diaka na Paladisu yina, yo ke monana nde yo vandaka tii na Mvula ya Ngolo na bilumbu ya Noa. w18.12 3-4 § 3-5

Bibuti ke zolaka kulonga bana na bo mambu ya mbote. Kana bana me pona na kuzinga na kuwakana ti bansiku ya mbote yina bibuti longaka bo, bo ta baka balukanu ya mbote mpi ta buya mambu mingi, mu mbandu bampasi mpi basusi. Bonso tata ya mbote, Yehowa ke zola nde bana na yandi kuvanda na luzingu ya kiese. (Yez. 48:18) Yo yina, yandi ke longa beto minsiku ya ntete-ntete sambu beto vanda ti bikalulu ya mbote mpi mutindu beto fwete sadila bantu ya nkaka mambu. Yandi ke lomba beto na kutadila mambu mutindu yandi ke tadilaka yo mpi na kuzitisa minsiku na yandi ya mbote. Yo ke buyisaka beto ve mambu. Nkutu, yo ke kumisaka beto mayele mpi ke sadisaka beto na kubaka balukanu ya mbote. (Nk. 92:5; Bing. 2:1-5; Yez. 55:9) Beto lenda vanda ti mambu yina beto mosi ke zolaka kansi beto fwete baka balukanu yina ta pesa beto kiese. (Nk. 1:2, 3) Kana beto kele ti mabanza ya Yehowa, yo ta natila beto mambote mingi! w18.11 19-20 § 7-8

Sambu na kutambula na kieleka, beto fwete buya kinduku ti bantu yina ke sambilaka ve Yehowa. Ntangu beto longukaka kieleka, kinduku na beto ti bantu yina kele ve Bambangi ya Yehowa mpi bantu ya dibuta na beto sobaka. Ziku bantu ya nkaka vandaka kuzitisa balukwikilu na beto kansi bankaka vandaka kutelemina yo. Bantu ya dibuta, banduku ya kisalu mpi ya nzo-nkanda lenda pusa beto na kuvukana na bankinsi na bo. Inki lenda sadisa beto na kubuya bikalulu mpi bankinsi yina ke sepedisaka ve Yehowa? Beto fwete bakisa mbote-mbote bikuma yina Yehowa ke zolaka ve bankinsi yai. Beto lenda sala bansosa na mikanda na beto sambu na kuzaba mutindu bankinsi ya nkaka yantikaka. Kana beto ke yindula mingi bikuma yina Biblia ke buyisa beto na kusala ve bankinsi yai, beto ta bakisa nde beto ke tambula na nzila yina “Mfumu ke ndimaka.” (Baef. 5:10) Kana beto ke kwikila na Yehowa mpi na Ndinga na yandi, beto ta wa ve boma ya mambu yina bantu ya nkaka ke yindulaka.—Bing. 29:25. w18.11 11 § 10, 12

Kana luzingu me soba na kintulumukina, beto lenda kuma ti basusi mingi mpi kudiyangisa kaka sambu na mambu yina me kumina beto. Mambu yai zolaka kukumina Yozefi. Kansi, yandi ponaka kusala mambu ya kuluta mbote. Kaka mutindu Yozefi vandaka kusala ngolo na nzo ya Potifare, yandi vandaka kusala konso kisalu yina mfumu ya nene ya boloko vandaka kupesa yandi. (Kuy. 39:21, 22) Bonso Yozefi, beto lenda kutana ti diambu ya mpasi yina beto lenda mona nde yo ta mana ve. Kansi, kana beto kele ntima-nda mpi ke sala bikesa sambu na kusala mambu ya mbote, Yehowa ta sakumuna beto. (Nk. 37:5) Ata beto ke kudiyangisa mingi mpi kele ti basusi, beto ta ‘konda ve kivuvu.’ (2 Bak. 4:8; noti na nsi ya lutiti) Yehowa ta vanda ti beto, mingi-mingi kana beto kudipesa na kisalu ya kusamuna. w18.10 29 § 11, 13

Inki mutindu nge ta kudiwa kana muntu ya nge me zaba mpi yina nge ke zitisaka me vila zina na nge to nkutu ke zaba nge diaka ve? Yo lenda lembisa nge mpenza. Sambu na nki? Sambu beto yonso ke zolaka nde bantu kundima beto. Kansi beto ke zolaka ve nde bo zaba beto kaka zulu-zulu. Beto ke zolaka nde bantu kuzaba kimuntu na beto mpi mambu yina beto me salaka. (Kut. 11:16; Yobi 31:6) Kansi kana beto keba ve, mpusa na beto ya kuzola nde bantu kundima beto lenda kuma kigonsa. Nsi-ntoto ya Satana lenda pusa beto na kudimona mfunu mingi mpi kukuma ti nzala ya kuzabana mingi. Mpidina beto ta pesa ve Yehowa, Tata na beto ya zulu, lukumu mpi lusambu yina me fwana na yandi.—Kus. 4:11. w18.07 7 § 1-2

Yo ke yitukisaka beto ve mutindu Satana mpi bademo na yandi ke pusaka bantu ya kele ti biyeka na ‘kukusa bantu.’ (1 Tim. 4:1, 2) Yo ke vandaka kibeni mbi ntangu bamfumu ya mabundu ke tubaka luvunu. Sambu na nki? Sambu kana muntu ke kwikila na malongi na bo ya luvunu mpi ke sala mambu yina Nzambi ke mengaka, yandi lenda vidisa dibaku ya kuzinga mvula na mvula. (Ozea 4:9) Yezu zabaka nde bamfumu ya mabundu ya ntangu na yandi vandaka kukusa bantu. Yandi tubilaka bo na kikesa yonso nde: “Mawa na beno, bansekudi mpi Bafarize, bantu ya luvunu! sambu beno ke kwendaka kutambula na nzadi-mungwa mpi na ntoto ya kuyuma sambu na kukumisa muntu mosi prozelite, mpi kana yandi kuma muntu ya dibundu ya Bayuda, beno ke kumisaka yandi muntu yina me fwana kukwenda na Gehena,” disongidila lufwa ya kimakulu. (Mat. 23:15; noti na nsi ya lutiti) Yezu tubaka nde bamfumu yai ya mabundu ya luvunu vandaka bonso tata na bo Diabulu yina ke “fwaka bantu.”—Yoa. 8:44. w18.10 7 § 5-6

Bangogo yai ya Yezu ke tendula nki? Yandi yikaka nde: “Beno yangalala mpi beno vanda na kiese mingi, sambu matabisi na beno kele nene na zulu, sambu bo monisaka mpi bambikudi yina vandaka na ntwala na beno mpasi mutindu yina.” (Mat. 5:12) Ntangu bo bulaka bantumwa mpi buyisaka bo na kusamuna, bantumwa “katukaka na ntwala ya Sanedreni, bo vandaka na kiese.” Ya kieleka, bo sepelaka ve sambu bo bulaka bo. Kansi bo vandaka na kiese “sambu bo monaka nde bo me fwana nde bo pesa bo nsoni” sambu na zina ya Yezu. (Bis. 5:41) Bubu yai, Bambangi ya Yehowa mpi ke kangaka ntima na kiese ata bo ke bangika bo sambu na zina ya Yezu. (Yak. 1:2-4) Bonso bantumwa, beto ke sepelaka ve kana bo ke monisa beto mpasi to ke bangika beto. Kansi kana beto bikala ya kwikama na Yehowa, yandi ta pesa beto kikesa sambu beto landa kukanga ntima. Kana Yehowa, “Nzambi ya kiese,” ke sepela ti beto, beto ta vanda na kiese ata beto ke kutana ti mbangika mpi ata bantu ya dibuta ke monisa beto mpasi.—1 Tim. 1:11. w18.09 21 § 18-20

Beto ke zinga na “bantangu ya mpasi” mpi bantu mingi ke kutana ti bampasi mingi yo yina bankaka kele diaka ve na mfunu ya luzingu. (2 Tim. 3:1-5) Konso mvula, bantu kuluta 800 000 ke kudifwaka, yo ke tendula nde na nima ya basegondi 40, muntu mosi ke fwaka. Diambu ya mawa kele nde bampangi ya nkaka vandaka kudiwa mutindu yina mpi bo me kudifwaka. Bubu yai bampangi mingi ke kutana ti mambu ya mpasi mpi bo kele na mfunu nde beto monisila bo zola. Bantu ke vwezaka bampangi ya nkaka to ke bangikaka bo. Ziku yo ke lombaka nde bampangi ya nkaka kukanga ntima sambu bantu ke sosilaka bo to ke tongaka bo na bisika ya kisalu. Bampangi ya nkaka me lembaka nitu sambu bo ke salaka mingi to ke salaka bisalu ya mpasi. Bampangi ya nkaka ke kutana ti mambu ya mpasi na mabuta na bo. Bankaka, bankwelani na bo kele ve Bambangi ya Yehowa mpi mbala ya nkaka bo ke vwezaka bo ntangu yonso. Bampasi ya mutindu yai mpi mambu ya nkaka me lembisaka bampangi mingi mpi me pusaka bo na kuyindula nde bo kele diaka ve na mfunu. w18.09 13 § 3, 5

Bibuti yina kele Bakristu lenda sala ti Yehowa kana bo ke sadisa bana na bo na kubaka balukanu ya kusadila Yehowa. Bibuti mingi me salaka yo. Yo yina, bana na bo me bakaka lukanu ya kusala kisalu ya ntangu yonso, bankaka nkutu me kwendaka na bisika ya ntama kibeni. Bankaka me kumaka bamisionere, bankaka ke samunaka na bisika yina mpusa kele mingi, bankaka diaka ke salaka na Betele. Ya kieleka, kana bana kele ntama ti bibuti, bibuti ke zwaka diaka ve dibaku ya kulutisa ntangu mingi ti bo mutindu bo vandaka kusala yo. Kansi, bo ke pesaka bana na bo kikesa ya kulanda kusadila Yehowa na bisika yina bo kele. Sambu na nki? Sambu bo ke vandaka na kiese mingi ntangu bo ke zabaka nde bana na bo ke tulaka Yehowa na kisika ya ntete na luzingu na bo. Bibuti mingi ke vandaka bonso Ana, yina tubaka nde yandi me “defisa” mwana na yandi Samuele na Yehowa. Bibuti yai ke bakisaka nde kusala ti Yehowa mutindu yina kele lukumu ya nene.—1 Sam. 1:28. w18.08 24 § 4

Yezu tubaka ve nde bamvwama ta kota ve na Kimfumu ya zulu. Yandi tubaka nde: “Kiese na beno bansukami, sambu Kimfumu ya Nzambi kele ya beno.” (Luka 6:20) Kansi yo ke tendula ve nde bansukami yonso ta widikila Yezu mpi ta baka balusakumunu kuluta bantu ya nkaka. Bansukami mingi landaka ve Yezu. Kima ya mfunu kele nde, beto fwete yindula ve nde kinduku ya muntu ti Yehowa kele sambu na bima ya kinsuni yina yandi kele na yo. Bansadi ya Yehowa ya nkaka kele bamvwama mpi bankaka kele bansukami. Kansi bo yonso ke zolaka Yehowa mpi ke sadilaka yandi na ntima ya mvimba. Biblia ke tubilaka bantu yina kele bamvwama “na kutula ve kivuvu na bo na bimvwama ya ke zingaka mingi ve, kansi na Nzambi.” (1 Tim. 6:17-19) Diaka Ndinga ya Nzambi ke kebisa bansadi yonso ya Yehowa, yo vanda bamvwama to bansukami nde zola ya mbongo kele kigonsa. (1 Tim. 6:9, 10) Kana beto ke tadila bampangi na beto mutindu Yehowa ke tadilaka bo, beto ta sambisa bo ve na kutadila bima yina bo kele na yo to yina bo kele na yo ve. w18.08 10-11 § 11-12

Beto ke tondaka Yehowa sambu beto kele bantu na yandi. Beto me zaba nde ntangu beto kudipesaka na yandi, beto bakaka lukanu ya kuluta mbote. Yo yina, beto fwete buya mambu yonso yina Yehowa ke mengaka. Beto ke zolaka mpi ke zitisaka bampangi na beto sambu bo mpi kele bantu ya Yehowa. (Bar. 12:10) Biblia ke sila nde: “Yehowa ta yambula ve bantu na yandi.” (Nk. 94:14) Lusilu yai kele ya kieleka. Ata beto ke kutana ti mambu ya nki mutindu, Yehowa ta vanda ti beto. Ata beto me fwa, yandi ta vila beto ve. (Bar. 8:38, 39) “Kana beto ke zinga mpi kana beto ke fwa, beto kele bantu ya Yehowa.” (Bar. 14:8) Beto ke vingilaka na kiese ntangu yina Yehowa ta futumuna banduku na yandi yonso ya kwikama. (Mat. 22:32) Nkutu bubu yai beto ke sepelaka ti makabu mingi ya kitoko yina Tata na beto ke pesaka beto. Mutindu Biblia ke tuba yo: “Kiese na dikanda yina Yehowa kele Nzambi na yo, bantu yina yandi me solaka na kuvanda bantu na yandi.”—Nk. 33:12. w18.07 26 § 18-19

Bantu ya nkaka ke yindulaka nde balukanu na bo ya nkaka bonso kusala banzo-nkanda to kisalu ke tadila bo mosi, bo fwete pona mambu yina bo ke zola kana yo ke yangisa ve kansansa na bo. Bo lenda kuma ti bangindu bonso yai: “Sambu na nki kansansa ya muntu ya nkaka fwete sambisa kimpwanza na mono?” (1 Bak. 10:29) Ata beto kele ti kimpwanza ya kubaka balukanu yai, beto fwete vila ve nde kimpwanza na beto ke vandaka ti bandilu mpi balukanu na beto yonso lenda natila beto mambote to bampasi. Yo yina, Polo tubaka bangogo ya kapu ya bubu. Ata beto kele ti nswa ya kubaka balukanu na mambu na beto mosi, mambu ya beto ke zolaka ke vandaka ve mambu ya kuluta mfunu. w18.04 10 § 10

Bonso Kaini, bubu yai Mukristu mosi lenda tuba nde yandi ke sambilaka Yehowa kansi na masonga yonso yandi ke salaka mambu yina Yehowa ke mengaka. (Yude 11) Ziku yandi ke samunaka ti kikesa mpi ke kwendaka mbala na mbala na balukutakanu. Kansi yandi lenda bika nde bangindu ya mansoni, ya lukasi to ya kumenga bantu kuyala mabanza na yandi. (1 Yoa. 2:15-17; 3:15) Bangindu ya mutindu yai lenda pusa muntu na kusala disumu. Bantu ya nkaka lenda zaba ve mambu yina beto ke yindula to ke sala kansi Yehowa ke zabaka. Yandi ke zabaka kibeni kana beto kele ve na lweka na yandi. (Yer. 17:9, 10) Ata ntangu beto ke salaka bifu, Yehowa ke yambulaka beto ve nswalu. Kana beto ke zola kusala disumu, Yehowa ke tubaka nde: “Beno vutukila mono.” Yandi ke bakisaka bifu na beto yina beto ke nwanaka ti yo. Kansi yandi ke zolaka nde beto vanda kaka ngolo mpi beto buya mambu ya mbi. (Yez. 55:7) Kana beto sala mpidina, yandi ke sila nde yandi ta sadisa beto mpi ta pesa beto ngolo yina beto kele na yo mfunu sambu na kununga banzala ya mbi.—Kuy. 4:7. w18.07 18 § 5-6