Septembri

Ntumwa Piere vutukilaka bangogo ya mbikudulu ya Yoele. (Bis. 2:16, 17) Yandi vutukilaka ve bangogo “na nima” kansi yandi tubaka nde: “Mpi na bilumbu ya nsuka,” disongidila na nsuka ya ngidika ya Bayuda, Nzambi ta tiamuna mpeve na yandi na “bantu ya mitindu yonso.” Mambu yai ke tendula nde ntangu mingi lutaka na ntwala nde mbikudulu ya Yoele kulungana. Na nima ya kukulumuka ya mpeve ya Nzambi na mvu-nkama ya ntete, kisalu ya kusamuna yantikaka kusalama mingi. Na mukanda yina ntumwa Polo sonikilaka Bakristu ya Kolose na 61 ya ntangu na beto, yandi tubaka nde bo me longa nsangu ya mbote “na lugangu ya mvimba yina kele na nsi ya zulu.” (Bakol. 1:23) Ntangu Polo tubilaka “lugangu ya mvimba,” yandi zolaka kutubila bisika yina yandi ti Bakristu ya nkaka kumaka. Na bilumbu na beto, mpeve santu ya Yehowa ke sadisa bansamuni na kumwanga diaka mingi nsangu ya mbote “tii na nsuka ya ntoto.”—Bis. 13:47. w20.04 6-7 § 15-16

Yehowa ke zolaka konso muntu na kati na beto, yo vanda mameme na yandi yina me yambulaka lupangu. (Mat. 18:12-14) Yandi silaka nde yandi ta sosa mameme na yandi yina me vilaka mpi ta belula bo na kimpeve. Yandi monisaka mambu yina yandi ta sala sambu na kubelula bo, yo ke wakana ti mambu yina bangungudi ya ntangu ya ntama vandaka kusala sambu na mameme na bo yina vandaka kuvila. (Ezek. 34:12-16) Ntete, ngungudi vandaka kusosa dimeme, mpi yo vandaka kulomba bikesa mpi ntangu mingi. Na nima, kana yandi me mona yo, yandi vandaka kuvutula yo na kimvuka ya mameme. Kana dimeme yina lwalaka to me konda sambu na nzala, ngungudi yina ya zola ta sadisa dimeme yina, ta sansa bamputa to ta pesa yo madia. Bankuluntu, bangungudi ya “mameme ya Nzambi,” fwete sala mpi mutindu yina sambu na kusadisa bampangi yina me yambula dibundu. (1 Pie. 5:2, 3) Bankuluntu fwete sosa bo, kusadisa bo na kuvutuka na dibundu mpi kumonisila bo zola ntangu bo ke sadisa bo na kuvutukila kinduku na bo ti Yehowa. w20.06 20 § 10

Ntangu Yezu tubaka nde bima na bilanga me yela mpi ntangu ya kukatula yo me lunga, keti yandi zolaka kumonisa nde bantu mingi ta landa yandi? Ve. Masonuku tubaka na ntwala nde bantu fioti mpamba ta kwikila na Yezu. (Yoa. 12:37, 38) Diaka, Yezu vandaka ti makuki ya kuzaba mambu yina kele na bantima ya bantu. (Mat. 9:4) Ata mpidina, yandi tulaka dikebi na bantu fioti yina zolaka kumonisa lukwikilu mpi yandi longaka bantu yonso na kikesa. Yo yina, sambu beto kele ve ti makuki ya kuzaba mambu ya kele na bantima ya bantu, beto fwete tuba ve nde bantu ya teritware na beto ta kuma ve balongoki ya Yezu to muntu mosi buna ta kuma ve longoki ya Yezu. Kansi beto fwete vanda ti kivuvu nde bo lenda kuma balongoki ya Yezu. Yibuka mambu yina Yezu songaka balongoki. Yandi tubaka nde bima na bilanga me yela disongidila, ntangu ya kukatula yo me lunga. Bantu lenda soba mpi kukuma balongoki ya Kristu. Yehowa ke monaka nde bantu ya mutindu yai kele “bima ya ntalu.” (Agai 2:7) Kana beto ke tadila bantu mutindu Yehowa mpi Yezu ke tadilaka bo, beto ta tula dikebi na mambu ya luzingu na bo mpi na mambu yina bo ke zolaka. Beto ta mona bo bonso bantu yina lenda kuma bampangi na beto na bilumbu ke kwisa. w20.04 13 § 18-19

Ndinga ya Nzambi ke monisa pwelele nde beto fwete zola Yezu mpi kutanina zola yango sambu Yehowa kundima beto. Kima mosi yina beto fwete sala sambu na kukuma banduku ya Yezu kele kulonguka na kuzaba Yezu. Beto lenda longuka na kuzaba Yezu kana beto ke tanga mukanda ya Matayo, Marko, Luka mpi Yoane. Kana beto ke yindula masolo ya Biblia ya ke tubila luzingu ya Yezu, beto ta zola Yezu mpi ta kuma kuzitisa yandi sambu na ntima ya mbote yina yandi monisilaka bantu. Mu mbandu, ata Yezu vandaka Mfumu ya balongoki na yandi, yandi vandaka ve kutadila bo bonso bampika. Kansi yandi vandaka kuzabisa bo mambu yina yandi vandaka kuyindula mpi yina vandaka na ntima na yandi. Yezu vandaka kuwa mpasi ntangu bo vandaka kuniokwama mpi yandi vandaka kudila ti bo. (Yoa. 11:32-36) Ata bambeni na yandi bakisaka nde yandi vandaka nduku ya bantu yina vandaka kundima nsangu ya mbote. (Mat. 11:19) Ntangu beto ke yindula mutindu Yezu vandaka kuzinga ti balongoki na yandi, beto ta kuma kuzinga mbote ti bantu ya nkaka, beto ta kuma ti luzingu ya kiese mpi ta kuma kuzola Kristu mpi kuzitisa yandi mingi. w20.04 22 § 9-10

Na bamvu 1870, Grande-Bretagne kumaka luyalu ya nene, yo kumaka mpi ti minduku ya ngolo kuluta baluyalu ya nkaka. Biblia fwanisaka kimfumu yai ti kibongo ya fioti yina fwaka bibongo tatu, disongidila France, Espagne mpi Pays-Bas. (Dan. 7:7, 8) Grande-Bretagne kumaka ntotila ya sudi mbote-mbote na Mvita ya Ntete ya Ntoto ya Mvimba. Kaka na ntangu yina, États-Unis, kumaka insi ya kuluta ngolo na mambu ya mumbongo yo yina bo salaka kinduku ya ngolo ti Grande-Bretagne. Na Mvita ya Ntete ya Ntoto ya Mvimba, Grande-Bretagne ti États-Unis vukanaka sambu na kunwanisa bansi ya nkaka, bo kumaka ngolo. Grande-Bretagne vukanaka ti bansi yina vandaka na nsi ya luyalu na yo; yo kumaka luyalu ya ngolo na ntoto ya mvimba. Mutindu Daniele tubilaka yo, ntotila yai kumaka ti “basoda mingi kibeni ya ngolo.” Na bilumbu yai ya nsuka, ntotila ya sudi kele luyalu ya Anglo-Amerika. w20.05 4 § 7-8

Masa kele na ntoto sambu Yehowa tulaka ntoto na kitamina ya mbote ti ntangu. Kana ntoto vandaka pene-pene ya ntangu, masa yonso zolaka kuyuma, ntangu zolaka kuvanda mingi na ntoto mpi kima mosi ve lendaka kuzinga na ntoto. Diaka, kana ntoto vandaka ntama mingi ti ntangu, masa yonso na ntoto zolaka kukuma madidi mingi mpi nsuka-nsuka yo zolaka kukuma ditadi mpi ntoto yonso zolaka kukuma dimbuma ya ditadi ya nene (glace). Sambu Yehowa tulaka ntoto na kitamina ya mbote ti ntangu, masa yina kele na ntoto ke sadisaka beto na kuzinga. Ntangu ya ke bulaka na masa ya banzadi-mungwa mpi na ntoto ke kumisaka yo mwa tiya. Masa yina me kuma tiya ke tombukaka na zulu mpi ke kumaka matuti. Konso mvula, masa yina ke tombukaka na zulu ke vandaka mingi kibeni. Masa yango ke salaka bilumbu kiteso ya kumi na zulu na ntwala nde yo noka bonso mvula to malulu. Mpidina, masa yina ke vutukaka diaka na banzadi-mungwa mpi na bamasa ya nkaka. Mambu yai ya Yehowa me salaka sambu na masa ke monisa nde yandi kele mayele mpi ngolo mingi.—Yobi 36:27, 28. w20.05 22 § 6

Yezu siamisaka beto na kulanda kusamba sambu na kulomba mpeve santu. (Luka 11:9, 13) Yehowa ke sadilaka mpeve santu sambu na kupesa beto “ngolo yina me luta ngolo ya bantu.” (2 Bak. 4:7) Mpeve santu lenda sadisa beto na kukanga ntima na konso mbangika yina beto lenda kutana ti yo. Yo ke sadisaka beto na kulungisa mambu yina Yehowa ke lombaka beto. Beto lenda kudisikisa ve na mambu yina beto ke salaka sambu mpeve santu ya Nzambi ke sadisaka beto na kusala yo, yo yina lukumu yonso beto fwete pesa Nzambi. Mutindu ya nkaka ya kumonisa nde beto ke bakaka dikabu ya mpeve santu na mbalu kele kana beto ke samba sambu mpeve santu kusadisa beto na kubakisa bangindu to bampusa ya mbi ya ntima na beto. (Nk. 139:23, 24) Kana beto me sala kisambu ya mutindu yai, Yehowa ta sadila mpeve santu na yandi sambu yo sadisa beto na kuzaba mabanza to bampusa ya mbi yina kele na ntima na beto. Kana beto me bakisa yo, beto fwete samba Nzambi na kupesa beto mpeve santu sambu yo pesa beto ngolo ya kukatula mabanza to bampusa yina na ntima na beto. Mpidina, beto ta monisa nde beto kele kibeni ti mfunu ya kuyambula konso kima yina lenda pusa Yehowa na kupesa beto diaka ve mpeve santu na yandi.—Baef. 4:30. w20.05 28-29 § 10-12

Kana beto ke nwanina zina ya Yehowa, beto ke landa mbandu ya Yezu Kristu. Yezu zabisaka bantu zina ya Tata na yandi. Yandi vandaka kusadila zina yango mpi kunwanina lukumu ya Yehowa. Mu mbandu, yandi monisaka pwelele nde mambu yina Bafarize vandaka kutuba sambu na kumonisa Yehowa bonso muntu ya nku, ya ke lombaka beto mambu mingi, ya kele ntama ti bantu, mpi ya me konda mawa vandaka luvunu. Yezu sadisaka bantu na kubakisa nde Tata na yandi kele muntu ya mbote, ya ntima-nda, ya zola mpi ya ke lolulaka bantu. Diaka, konso kilumbu, yandi vandaka kulanda mbandu ya bikalulu ya Yehowa na mutindu ya kukuka sambu na nzila na yandi bantu kumona bikalulu ya Tata na yandi. (Yoa. 14:9) Bonso Yezu, beto lenda longa bantu mambu ya beto ke zaba sambu na Yehowa nde yandi kele Nzambi ya mbote mpi ya zola. Kana beto sala mutindu yina beto ta katula mvindu mpi mafingu yina bantu me tulaka na zina na yandi. Beto ke santisaka zina na yandi ntangu beto ke kumisaka yo santu na meso mpi na bantima na bo. Kana beto ke tuba mambu ya mbote mpi ke monisa bikalulu ya mbote, yo ta sadisa bantu na kuzaba mbote Yehowa mpi ta pesa zina na yandi lukumu. Beto ta pesa zina ya Nzambi lukumu kana beto ke sadisa bantu na kukatula bangindu ya mbi yina bo kele na yo sambu na Nzambi. w20.06 6 § 17-18

Beto lenda sadila Internet sambu na bikuma ya mbote. Mu mbandu, beto lenda sadila yo sambu na kusolula ti bantu ya dibuta mpi banduku na beto. Keti nge me bakisaka nde bantu ke tulaka bima na bo ya nkaka na Internet sambu na kumonisa nde bo kele mfunu kuluta bantu ya nkaka? Yo kele bonso nde bo ke tuba nde: “Beno tala mono.” Bantu ya nkaka ke sonikaka mambu ya mbi mpi ya buzoba na bafoto na bo to ya bantu ya nkaka yina kele na Internet. Beto fwete sala mpidina ve sambu Biblia ke siamisaka beto na kuvanda bantu ya kudikulumusa. (1 Pie. 3:8) Kana nge ke sadila Internet, kudiyula nde: ‘Keti mambu yina mono ke sonika, bafoto mpi bavideo yina mono ke tula na Internet ke monisa nde mono kele lulendo? Keti yo ta sala nde bantu ya nkaka kuwila mono kimpala?’ Bakristu ke yindulaka ve nde bo kele mfunu kuluta bantu ya nkaka. Bo ke landaka ndongisila ya Biblia ya kele na verse ya bubu. Kudikulumusa ta sadisa beto na kuyindula ve nde beto me luta bankaka.—1 Yoa. 2:16. w20.07 6 § 14-15

Na ntwala nde ntumwa Polo kukuma longoki ya Kristu, yandi vandaka leke mosi ya kukonda luzitu yina vandaka kuniokula balongoki ya Yezu. (Bis. 7:58) Yezu kangaka Polo yina bo vandaka kubinga ntete Saule, nzila ya kuniokula Bakristu. Yandi solulaka ti Polo banda na zulu mpi yandi kumisaka Polo kifwa-meso. Sambu na kumona diaka, yo lombaka nde Polo kusosa lusadisu na bantu yina yandi vandaka kuniokula. Na kudikulumusa yonso, yandi ndimaka lusadisu ya Ananiasi, longoki mosi ya Yezu yina sadisaka yandi na kumona diaka. (Bis. 9:3-9, 17, 18) Na nima Polo kumaka Mukristu yina zabanaka mingi kansi yandi vilaka ve ata fioti dilongi yina Yezu longaka yandi na nzila ya Damasi. Polo kumaka muntu ya kudikulumusa mpi yandi vandaka kundima nde bampangi kusadisa yandi. Yandi bakisaka nde bo kumaka ‘lusadisu yina pesaka yandi kikesa.’—Bakol. 4:10, 11, noti na nsi ya lutiti. w20.07 18-19 § 16-17

Ata Yehowa kele Nkwa-Ngolo Yonso, yandi ke pesaka mpi bantu ya nkaka kiyeka. Mu mbandu, yandi me tulaka Yezu, Ntotila ya Kimfumu mpi yandi ta pesa bantu 144 000 yina ta yala ti Yezu kiyeka. Ya kieleka, Yehowa longaka Yezu sambu Yezu kukuma Ntotila mpi Nganga-Nzambi ya Nene. (Baeb. 5:8, 9) Yandi ke longaka mpi bantu yina ta yala ti Yezu sambu bo sala mbote kisalu na bo. Kansi, yandi ke landilaka ve mambu yonso ya fioti-fioti ya kisalu yango sambu yandi ke tulaka ntima nde bo ta sala luzolo na yandi. (Kus. 5:10) Tata na beto ya zulu, ke vandaka ve ti mfunu ya lusadisu ya bantu, ata mpidina yandi ke pesaka bantu ya nkaka kiyeka. Yo yina, beto fwete landa mpi mbandu na yandi. Keti nge kele mfumu ya dibuta to nkuluntu na dibundu? Landa mbandu ya Yehowa; pesa bantu ya nkaka bisalu to mikumba mpi kulandila ve mambu yonso ya fioti-fioti ya kisalu yango. Kana nge landa mbandu ya Yehowa, nge ta mona nde bo ta sala kisalu yina, nge ta longa bo mambu mingi mpi nge ta sadisa bo na kuditudila ntima.—Yez. 41:10. w20.08 9 § 5-6

Inki mutindu Yehowa ke zolaka nde beto tadila mameme na yandi yina me vila? Yezu sadisaka beto na kuzaba mabanza ya Yehowa. Yezu zabaka nde Nzambi ke bakaka mameme na yandi yonso na valere yo yina yandi salaka yonso sambu na kusadisa “mameme ya me vilaka ya nzo ya Izraele,” sambu bo vutukila Yehowa. (Mat. 15:24) Yezu ngungudi ya mbote salaka bikesa sambu na kuvidisa ve ata dimeme mosi ya Yehowa. (Yoa. 6:39) Ntumwa Polo siamisaka bankuluntu ya Efezo na kulanda mbandu ya Yezu. Yandi tubaka nde: “Beno fwete sala ngolo . . . sambu na kusadisa bantu yina kele ya kulemba, mpi beno fwete yibuka mambu yina Mfumu Yezu yandi mosi tubaka nde: ‘Kiese ke vandaka mingi na kupesa, kansi na kubaka kiese ke vandaka fioti.’” (Bis. 20:17, 35) Yo kele pwelele nde bubu yai bankuluntu kele ti mukumba ya nene na diambu yai. Mpangi Salvador, nkuluntu na Espagne ke tuba nde: “Ntangu mono ke yindulaka mutindu Yehowa ke kebaka mbote mameme na yandi yina me vila, yo ke pusaka mono na kusala yonso sambu na kusadisa bo. Mono ke ndima nde Yehowa ke zolaka nde mono keba bo.” w20.06 23 § 15-16

Yehowa ta vingila ti ntima-nda yonso tii na nsuka ya Luyalu ya Bamvula Funda ntangu beto ta kuma bantu ya kukuka mutindu yandi ke zolaka. Kansi, bubu yai Yehowa ke lolulaka masumu na beto na luzolo yonso. Ya kieleka, beto mpi fwete tula dikebi na bikalulu ya mbote ya bantu ya nkaka mpi kumonisila bo ntima-nda. Yezu ti bawanzio waka kiese mingi ntangu Yehowa gangaka ntoto. Yindula kiese yina bo ta vanda ti yo ntangu bo ta mona ntoto me fuluka ti bantu ya kukuka, bantu yina ke zolaka Yehowa mpi ke sadilaka yandi. Yindula kiese yina bantu yina ta kwenda na zulu sambu na kuyala ti Kristu ta wa ntangu bo ta mona bantu ke baka mambote ya kisalu na bo. (Kus. 4:4, 9-11; 5:9, 10) Yindula diaka mutindu bantu ta sepela sambu maladi, mawa mpi lufwa ta vanda diaka ve. Yo yina banda bubu yai, baka lukanu ya kulanda mbandu ya Tata na nge ya zola, ya mayele mpi ya ntima-nda. Kana nge sala mutindu yina, yo ta sadisa nge na kutanina kiese na nge ntangu nge ta kutana ti mambu ya mpasi. (Yak. 1:2-4) Beto ke pesa Yehowa mersi mingi sambu na lusilu na yandi ya ‘kufutumuna bantu.’—Bis. 24:15. w20.08 19 § 18-19

Biblia kele dikabu ya zola yina Nzambi me pesaka beto. Tata na beto ya zulu pesaka bantu mpeve santu na yandi sambu bo sonika Biblia sambu yandi ke zolaka mingi bana na yandi yina kele na ntoto. Na nsadisa ya Biblia, Yehowa ke pesaka mvutu na bangiufula ya mfunu mingi yina beto ke kudiyulaka. Mu mbandu: Beto katukaka wapi? Sambu na nki Nzambi gangaka beto? Inki ta salama na bilumbu ke kwisa? Yehowa ke zolaka nde bana na yandi yonso kubaka bamvutu na bangiufula yai. Yo yina na nsungi ya bamvula, yandi sadilaka bantu sambu na kubalula Biblia na bandinga mingi. Bubu yai, bo me basisaka Biblia ya mvimba to ya ndambu na bandinga kuluta 3000. Biblia kele mukanda yina bo me balulaka mingi mpi me kabulaka mingi kuluta mikanda yonso. Beto lenda monisa nde beto ke sepelaka ti Biblia kana beto ke tanga yo konso kilumbu, ke yindula mambu yina beto ke tanga mpi ke sadila mambu yango. Diaka, beto ke monisilaka Nzambi ntonda sambu na dikabu yai ntangu beto ke zabisaka bantu mingi nsangu ya Biblia.—Nk. 1:1-3; Mat. 28:19, 20. w20.05 24-25 § 15-16

Profete Yeremia vandaka kulonga na kisika yina bantu vandaka kundima ve nsangu yina yandi vandaka kulonga. Yandi lembaka nitu mpi yandi vandaka na mfunu ya kuyambula. Kansi yandi salaka yo ve. Sambu na nki? Sambu “ndinga ya Yehowa” vandaka kupela bonso tiya na kati ya Yeremia mpi yandi kukaka ve kukanga yo. (Yer. 20:9) Beto lenda vanda mpi bonso Yeremia kana beto ke tanga Ndinga ya Nzambi mpi ke yindula mingi mambu yina beto ke tanga. Kana beto sala mutindu yina, yo ta sadisa beto na kuvanda na kiese mingi mpi kisalu na beto ya kusamuna ta buta mbuma ya mbote. (Yer. 15:16) Yo yina, kana nge me lemba nitu, lomba Yehowa na kusadisa nge. Yandi ta sadisa nge na kunwana ti bifu na nge, yandi ta sadisa nge ntangu nge ke bela. Yandi ta sadisa nge na kutadila mikumba na mutindu ya mbote mpi yandi ta sadisa nge na kuvanda ti mabanza ya mbote na yina me tala kisalu ya kusamuna. Diambu ya mfunu kele nde, songa Tata na nge ya zulu mambu yonso yina ke yangisa nge sambu yandi ta sadisa nge ntangu nge me lemba nitu. w20.12 27 § 20-21

Sambu na bampangi-bankento ya nkaka, balukutakanu kele mabaku ya mbote ya kukutana ti bampangi-Bakristu. Yo yina beto fwete sadila mabaku yai sambu na kuyamba bo, kusolula ti bo mpi kumonisa bo nde beto ke tudilaka bo dikebi. Bonso Yezu, beto fwete sala bikesa sambu na kulutisa ntangu ti bampangi-bankento. (Luka 10:38-42) Beto lenda bingisa bo na nzo sambu na kudia to kulutisa ntangu ti bo. Na mabaku ya mutindu yai, beto fwete tuba mambu yina ta pesa bo kikesa. (Bar. 1:11, 12) Bankuluntu fwete vanda ti bikalulu bonso ya Yezu. Yandi zabaka nde kukonda kukwela lenda vanda mpasi sambu na bantu ya nkaka kansi yandi monisaka pwelele nde bantu ke zwaka ve kiese ya kieleka sambu bo me kwela to sambu bo kele ti bana. (Luka 11:27, 28) Bantu ke zwaka kiese ya kieleka kana bo ke tula kisalu ya Yehowa na kisika ya ntete. (Mat. 19:12) Mingi-mingi bankuluntu fwete sadila Bakristu ya bankento mambu bonso bampangi na bo ya bankento mpi bamama na bo ya kimpeve. Bankuluntu fwete baka ntangu ya kusolula ti bampangi-bankento na ntwala to na nima ya balukutakanu. w20.09 21-22 § 7-9

Bantu ya Izraele yina vandaka kusala bilanga vandaka kukuna bima kana mvula ya ntete me noka mpi bo vandaka kukatula yo kana bamvula ya nsuka me noka na nsungi ya mvula. (Mar. 4:28) Yo ta vanda mbote nde beto landa mbandu ya ntima-nda ya muntu yina ke salaka bilanga. Kansi yo lenda vanda mpasi. Beto bantu ya kukonda kukuka ke zolaka nde kisalu yina beto me sala kubuta mbuma nswalu. Kansi kana beto ke zola mpidina, beto fwete tudila yo dikebi ntangu yonso; beto fwete bundula, kukuna, kukatula matiti ya mbi mpi kulosila bima yina beto me kuna masa. Kisalu ya kukumisa bantu balongoki ke lombaka mpi nde beto landa kusala bikesa. Yo ke bakaka ntangu sambu beto katula matiti ya mbi, disongidila bangindu ya mbi yina bantu ke vandaka na yo to kikalulu na bo ya kukonda kutula dikebi na nsangu ya mbote. Ntima-nda ta sadisa beto na kulemba ve nitu ntangu beto ke kutana ti bampasi. Kana bantu ya nkaka me ndima kulonguka ti beto, beto fwete landa kuvanda ntima-nda. Beto lenda pusa ve longoki ya Biblia na ngolo, na kuvanda ti lukwikilu. Nkutu bantangu ya nkaka, balongoki ya Yezu vandaka ve kubakisa nswalu ntendula ya mambu yina yandi vandaka kulonga bo. (Yoa. 14:9) Beto fwete vila ve nde beto ke kunaka mpi ke losilaka bima masa kansi Nzambi muntu ke yedisaka yo.—1 Bak. 3:6. w20.09 11 § 10-11

Beto yonso ke zolaka nde balongoki na beto ya Biblia kuyela mpi kubaka mbotika. Kusiamisa bo na kukwenda na balukutakanu ya dibundu kele mutindu mosi ya mbote ya kusadisa bo na kuyela. Balongoki ya Biblia yina ke kwendaka na balukutakanu mbala mosi ntangu bo me yantika kulonguka, ke yelaka nswalu. Bansamuni ya nkaka ke tendudilaka balongoki na bo nde bo ta longuka mambu mingi na kulonguka na bo ya Biblia mpi na balukutakanu. Tanga Baebreo 10:24, 25 ti longoki na nge mpi monisa yandi mambote yina yandi ta baka kana yandi ke kwenda na balukutakanu. Na kiese yonso, songa longoki na nge mambu yina nge me longuka na lukutakanu yina me katuka kusalama. Kana yandi me bakisa nde nge ke sepelaka ti balukutakanu, yo lenda pusa yandi na kukwenda na balukutakanu. Mambu yina longoki ta mona na mbala ya ntete na balukutakanu ta sepedisa yandi mingi kuluta mambu yonso yina ke salamaka na dibundu na yandi. (1 Bak. 14:24, 25) Yandi ta kutana ti bampangi yina kele ti bikalulu ya mbote yina yandi lenda landa mpi bo ta sadisa yandi na kuyela mpi kubaka mbotika. w20.10 10-11 § 14-15

Mpeve santu ya Yehowa ta sadisa nge na kusadila mambu yina nge ke longuka na Ndinga na yandi. Samba Yehowa mutindu muyimbi-bankunga sambaka nde: “O Yehowa, longa mono banzila na nge. Mono ta tambula na kieleka na nge. Pesa mono ntima ya kukonda kukabwana sambu mono wa zina na nge boma.” (Nk. 86:11) Yo yina, landa kudia madia ya kimpeve yina Yehowa ke pesa na nzila ya Ndinga na yandi mpi ya dibundu na yandi. Lukanu na nge fwete vanda kaka ve ya kuzaba mambu mingi kansi nge fwete ndima nde mambu yina nge ke longuka kele kieleka mpi nge fwete sadila yo na luzingu na nge. Mpeve santu ya Yehowa lenda sadisa nge na kusala yo. Nge fwete siamisa mpi bampangi na dibundu. (Baeb. 10:24, 25) Sambu na nki? Sambu bo kele bampangi na nge ya kimpeve. Samba Yehowa sambu yandi pesa nge mpeve santu na yandi yina ta sadisa nge na kupesa bamvutu ya ke pesa kikesa na balukutakanu mpi na kusala masolo mbote na balukutakanu. Kana nge sala mutindu yina nge ta monisa Yehowa ti Mwana na yandi nde nge ke zolaka “mameme” na bo yina kele mfunu mingi. (Yoa. 21:15-17) Kubika fioti, kaka dibundu ya Yehowa mpamba yina mpeve santu na yandi ke twadisaka ta bikala awa na ntoto. w20.10 24-25 § 15-17

Na dibaku yai, nki mutindu Yezu sadilaka bantumwa na yandi mambu ntangu bo lembaka nitu? Na nima ya lufutumuku na yandi, Yezu songaka balongoki na yandi ya nkaka nde: “Beno wa boma ve! Beno kwenda kupesa nsangu yai na bampangi na mono [nde mono me futumuka].” (Mat. 28:10a) Yezu yambulaka ve bantumwa na yandi. Ata bo tinaka yandi, yandi landaka kubinga bo “bampangi na mono.” Bonso Yehowa, Yezu ke wilaka bantu mawa mpi ke lolulaka bo. (2 Bant. 13:23) Beto mpi ke kudiyangisaka sambu na bansamuni yina ke samunaka diaka ve. Bo kele bampangi na beto mpi beto ke zolaka bo. Beto ke yibukaka zola mpi bikesa yina bo monisaka na bamvula me luta. (Baeb. 6:10) Bankaka sadilaka Yehowa bamvula mingi, beto kele kibeni ti mfunu na bo. (Luka 15:4-7) Yo yina, Kana bampangi yina ke samunaka diaka ve me kwisa na mbala ya ntete na balukutakanu, beto fwete yamba bo na kiese yonso. w20.11 6 § 14-17

Yakobo mpi Yoane ti mama na bo lombaka Yezu kiyeka yina yandi vandaka ve ti nswa ya kupesa bo. Yezu songaka bo pwelele nde Tata na yandi ya zulu mpamba muntu kele ti nswa ya kupona muntu yina yandi ta tula na diboko ya Yezu ya kitata mpi ya kimama na Kimfumu. (Mat. 20:20-23) Yezu monisaka nde yandi vandaka kuzitisa bandilu na yandi. Yandi vandaka ya kudikulumusa. Yandi salaka ve ata fioti diambu yina Yehowa pesaka yandi ve nswa ya kusala. (Yoa. 12:49) Inki mutindu beto lenda landa mbandu ya mbote ya Yezu? Beto ta landa mbandu ya Yezu ya kudikulumusa kana beto ke sadila ndongisila ya verse ya bubu. Kana bo me lomba beto ndongisila, beto fwete sosa ve kupusa muntu yina na kusadila bangindu na beto to kutuba mbala mosi diambu yina ke kwisila beto na ntu kansi beto fwete sadisa yandi na kusadila ndongisila yina kele na Biblia mpi na mikanda yina ke tendulaka Biblia. Kana beto sala mutindu yina, yo ta monisa nde beto ke zaba bandilu na beto. Ti kudikulumusa yonso, beto ta pesa Nkwa-Ngolo Yonso lukumu sambu na ‘bansiku na yandi ya lunungu.’—Kus. 15:3, 4. w20.08 11-12 § 14-15

Kana nge ke zola kupesa nduku na nge ndongisila, nki mambu nge fwete vila ve? Na ntwala ya kusolula ti yandi, kudiyula nde: ‘Keti yo ta monisa nde mono kele “muntu ya mayele kuluta ndilu”?’ Muntu ya mayele kuluta ndilu ke sadilaka bansiku na yandi mosi sambu na kusambisa bantu ya nkaka na kisika ya kusadila bansiku ya Yehowa mpi mbala mingi, yandi ke wilaka ve bantu mawa. Na nima ya kuditadila mbote-mbote, kana nge me mona nde yo ke lomba kaka nde nge solula ti nduku na nge, tubila diambu yango na pwelele yonso mpi yula yandi bangiufula yina ta sadisa yandi na kutuba bangindu na yandi sambu na kusadisa nduku na nge na kubakisa diambu ya mbi yina yandi me sala. Kuvila ve nde nduku na nge kele mfunu mingi na meso ya Yehowa yo yina, mambu yina nge ta tuba fwete katuka na Biblia. (Bar. 14:10) Sadila mayele yina kele na Ndinga ya Nzambi mpi ntangu nge ke pesa muntu ndongisila, landa mbandu ya Yezu ya kuwila bantu mawa. (Bing. 3:5; Mat. 12:20) Sambu na nki? Sambu Yehowa ta sadila beto mambu mutindu beto ke sadilaka bantu ya nkaka.—Yak. 2:13. w20.11 21 § 13

Keti nge ta sepela nde bantu kutubila nge mambu ya mbi kaka sambu bo me tula dikebi na mpusu na nge ya nitu, elungi na nge, nda to nene na nge? Ve. Beto kele na kiese sambu beto me zaba nde Yehowa ke yindudilaka beto ve mambu na kutadila mutindu beto kele to ke monana. Mu mbandu, ntangu Samuele talaka bana ya Yese, yandi monaka ve mambu yina Yehowa monaka. Yehowa songaka Samuele nde mwana mosi ya Yese ta kuma ntotila ya Izraele. Mwana yango kele nani? Ntangu Samuele monaka Eliabi, mwana ya ntete ya Yese, Samuele tubaka nde: ‘Ya kieleka, yai kele muntu yina Yehowa me pona.’ Samuele monaka nde Eliabi me fwana na kuvanda ntotila. “Kansi Yehowa tubilaka Samuele nde: ‘Kutula ve dikebi na mutindu yandi ke monana mpi na nda na yandi, sambu mono me buya yandi.’” Yo ke longa beto nde: “Muntu ke monaka ve mutindu Nzambi ke monaka, sambu muntu ke monaka yina ke monikaka na meso, kansi Yehowa ke monaka na ntima.” (1 Sam. 16:1, 6, 7) Beto ke landaka mbandu ya Yehowa na mutindu beto ke sadilaka bampangi mambu. w20.04 14 § 1; 15 § 3

Yezu vandaka kuluta na bilanga; yo ke monana nde bima ya bo kunaka na bilanga yina vandaka me yela ntete ve sambu bo katula yo. (Yoa. 4:3-6) Ziku yo lombaka nde bo katula bambuma ya bilanga yina na nima ya bangonda iya. Yezu tubaka diambu mosi yina yitukisaka bantu. Yandi tubaka nde: ‘Beno tombula meso mpi beno tala bilanga, yo me yela mpi ntangu ya kukatula yo me lunga.’ (Yoa. 4:35, 36) Inki Yezu zolaka kutuba? Yo ke monana nde Yezu sadilaka kutuba ya kifwani. Yandi vandaka kutubila kisalu ya kuvukisa bantu. Beto tadila diambu mosi yina katukaka kusalama. Bayuda vandaka kuwakana ve ti bantu ya Samaria kansi Yezu longaka nkento mosi ya Musamaria mpi nkento yango ndimaka nsangu. Yo yina, ntangu Yezu tubaka nde bambuma ya bilanga “me yela mpi ntangu ya kukatula yo me lunga,” bantu ya Samaria yina nkento yina zabisaka nsangu ya me tala Yezu, vandaka kukwisa sambu Yezu kulonga bo. (Yoa. 4:9, 39-42) Muntu mosi ya mayele ya ke tendulaka Biblia tubaka nde: “Mpusa ya ngolo ya bantu yai . . . ke monisa nde bo vandaka bonso bima ya bilanga yina me yela mpi ntangu ya kukatula yo me lunga.” w20.04 8 § 1-2

Balukutakanu ke sadisaka beto na kulonga mbote mpi na kusamuna mbote. Mu mbandu, beto ke longukaka mutindu ya kusadila mbote bisadilu yina beto ke sadilaka sambu na kulonga bantu. Yo yina, yidikaka mbote balukutakanu. Ntangu lukutakanu ke salama, landa na dikebi yonso. Sadila mambu yina nge ke longuka na balukutakanu. Kana nge sala mutindu yai, nge ta kuma “soda ya mbote ya Kristu Yezu.” (2 Tim. 2:3) Bamilio ya bawanzio yina kele ngolo mingi ke sadisaka beto mpi. Yindula fioti mambu yina wanzio mosi lenda sala. (Yez. 37:36) Sesepi yai, yindula mambu yina bawanzio mingi lenda sala. Ata muntu mosi ve to demo mosi kele ngolo kiteso mosi ti bawanzio ya ngolo ya Yehowa. Yehowa me luta bantu yonso na ngolo. Yo yina kana yandi kele ti beto, beto ta vanda ngolo ntangu yonso kuluta bambeni na beto ata bo kele mingi. (Baz. 6:16) Yo kele mpenza kieleka! Kuvila ve mambu yai ntangu nduku na nge ya nzo-nkanda, nduku na nge ya kisalu to muntu ya dibuta yina ke sambilaka ve Yehowa me tuba to me sala mambu yina me pesa nge mpasi. Zaba nde nge kele ve nge mosi na bitumba yai. Nge ke landa lutwadisu ya Yehowa. w21.03 29 § 13-14

Mbala ya nkaka ntumwa Polo vutukilaka bangogo ya Yezaya 22:13, yina ke tubila kikalulu ya bantu ya Izraele. Na kisika ya kusala kinduku ya mbote ti Nzambi, bo vandaka kusepela ti biese ya luzingu. Na kutuba ya nkaka, bantu yai ya Izraele vandaka kutuba nde: “Beto sepela ti luzingu ntangu yai sambu mbasi beto ta fwa.” Bubu yai mpi bantu mingi ke yindulaka mutindu yina. Ya kieleka, sambu Yehowa ta futumuna bafwa, beto fwete pona bantu yina beto ke kangama ti bo. Yo vandaka mfunu nde Bakristu ya Korinto kukangama ve ti bantu yina vandaka kutuba nde lufutumuku ta vanda ve. Beto fwete simba kieleka yai: Beto ta baka ve mambote kana beto ke kangama ti bantu yina ke sosa kaka biese ya luzingu ya bubu. Kana beto ke kangama ti bantu ya kele ti bangindu ya mutindu yai, kimpeve na beto lenda beba. Bo lenda pusa beto na kusala mambu yina Nzambi ke buyaka. Yo yina, Polo pesaka lukebisu yai: “Beno vutukila mabanza na beno ya mbote na mutindu yina ke wakana ti lunungu mpi beno sala masumu ve.”—1 Bak. 15:33, 34. w20.12 9 § 3, 5-6

Verse yai ke tubila mutindu Yehowa me yidikaka dibuta na yandi yonso. Sambu yandi kele “Mfumu,” yandi kele ti kiyeka ya kuluta nene. Yandi me pesaka bantu ya nkaka mwa kiyeka mpi yandi ke talaka mutindu bo ke sadilaka kiyeka yango. (Bar. 14:10; Baef. 3:14, 15) Yehowa me tulaka Yezu, Mfumu ya dibundu mpi yandi ke talaka mutindu Yezu ke sadilaka kiyeka na yandi. (1 Bak. 15:27) Yehowa me tulaka mpi bakala mfumu ya nkento mpi ya bana na yandi. Inki lenda sadisa bakala na kuvanda mfumu ya mbote ya dibuta? Bakala fwete bakisa ntete mambu yina Yehowa ke lomba yandi na kusala. Yandi fwete zaba mpi sambu na nki Yehowa me pesaka bantu ya nkaka kiyeka mpi mutindu yandi lenda landa mbandu ya Yehowa mpi ya Yezu. Sambu na nki yo kele mfunu nde bakala kuzaba mambu yai? Sambu Yehowa me pesaka bamfumu ya mabuta kiyeka mpi yandi ke zolaka nde bo sadila yo na mutindu ya mbote.—Luka 12:48b. w21.02 2 § 1-3

Yo kele mbote nde beto landa mbandu ya Yehowa ya kupona mambu ya nkaka yina beto fwete vila. Mu mbandu, ata Yehowa kele ti butomfu ya kukuka, kana beto me sala disumu mpi me balula ntima, yandi ke vilaka bifu na beto na mabanza na yandi. (Nk. 25:7; 130:3, 4) Yandi ke zolaka nde beto lolula mpi bantu ya nkaka ntangu bo ke lomba ndolula na mambu ya mbi yina bo sadilaka beto. (Mat. 6:14; Luka 17:3, 4) Beto lenda monisa ntonda sambu na dikabu ya mbote ya butomfu ntangu beto ke sadila yo sambu na kukumisa Muntu yina pesaka beto yo. Bantu ya nkaka ke sadilaka butomfu na bo na mutindu ya mbi; bo ke kuditudilaka bansiku na bo mosi na yina me tala mambu ya mbote mpi mambu ya mbi. Kansi bansiku ya Yehowa kele mbote mingi kuluta bansiku yina beto lenda kuditudila sambu yandi muntu gangaka beto. (Bar. 12:1, 2) Kana beto ke lemfuka na bansiku ya Yehowa, beto ta zinga na ngemba. (Yez. 48:18) Beto kele ti lukanu ya kupesa Ngangi mpi Tata na beto lukumu mpi kusepedisa ntima na yandi na luzingu na beto.—Bing. 27:11. w20.05 23-24 § 13-14

Inki mutindu bubu yai beto lenda zola ngolo bampangi na beto? Kana beto zaba bampangi na beto mbote, yo lenda sadisa beto na kubakisa bo kukonda mpasi mpi kukuma kuzola bo mingi. Beto lenda sala kinduku ti bo ata beto kele ve mvula mosi, ata luzingu na beto to bikalulu na beto me swaswana. Kuvila ve nde Yonatani vandaka mbuta ya Davidi ya bamvula kiteso ya 30. Kansi yandi salaka kinduku ya ngolo ti Davidi. Keti nge lenda ta kinduku ti mpangi yina kele mbuta na nge to leke na nge? Kana nge sala mutindu yina, nge ta monisa nde nge ke “zola kimvuka ya mvimba ya bampangi.” (1 Pie. 2:17) Keti kumonisila bampangi zola ya ngolo ke tendula nde beto fwete kuma banduku ya bampangi yonso na dibundu? Ve. Yo kele ve mbi na kukangama mingi ti bampangi yina ke zolaka mambu ya mutindu mosi ti beto. Yezu vandaka kubinga bantumwa na yandi yonso, “banduku” kansi yandi vandaka kuzola mingi Yoane. (Yoa. 13:23; 15:15; 20:2) Ata mpidina, Yezu vandaka ve kusadila Yoane mambu ya mbote kuluta bantumwa ya nkaka.—Mar. 10:35-40. w21.01 23 § 12-13

Na Atene, ntumwa Polo longaka ve bantu ya Makanda kiteso mosi ti Bayuda ya sinagoga. Yandi talaka na dikebi yonso mambu yina vandaka na nziunga na yandi mpi yo sadisaka yandi na kubakisa mambu yina bo vandaka kwikilaka na yo. (Bis. 17:23) Na nima, Polo sosaka mambu ya lusambu na bo ya ke wakana ti kieleka yina kele na Masonuku. Ya kieleka, Polo vandaka kusoba mutindu na yandi ya kulonga na kutadila bantu yina yandi ke longa. Yandi songaka bantu ya Atene nde nsangu na yandi katukaka na “Nzambi Yina Me Zabanaka Ve” yina bo vandaka kusambila. Ata bantu ya Makanda zabaka ve Masonuku mbote, Polo ndimaka nde bo lenda kuma Bakristu. Yandi vandaka kutadila bo bonso bima ya bilanga yina me yela mpi ntangu ya kukatula yo me lunga mpi yandi wakanisaka malongi na yandi ti bampusa na bo. Bonso Polo, talaka mbote-mbote. Tala mambu yina lenda sadisa nge na kuzaba balukwikilu ya bantu ya kisika yina nge kele. Inki mutindu muntu yina nge ke solula ti yandi me yidika nzo to kamio na yandi? Keti zina, bilele, mutindu na yandi ya kuyidika nitu to ya kutuba ke monisa dibundu na yandi? w20.04 9-10 § 7-8