Juillet

Yehowa me pesaka beto dikabu ya kutuba. Kansi bantu sadilaka dikabu ya kutuba na mutindu ya mbi. Satana Diabulu kusaka Eva mpi yo salaka nde bantu kusala disumu mpi bo kuma bantu ya kukonda kukuka. (Kuy. 3:1-4) Adami sadilaka ve mbote dikabu na yandi ya kutuba ntangu yandi pesaka Eva foti mpi nkutu yandi pesaka Yehowa foti sambu na kifu yina yandi mosi salaka. (Kuy. 3:12) Kaini kusaka Yehowa na nima ya kufwa mpangi na yandi Abele. (Kuy. 4:9) Bubu yai, bafilme mingi ke monisaka bantu ke tuba mambu ya mbi. Bana ya nzo-nkanda ke waka mambu ya mbi na nzo-nkanda mpi bambuta ke waka yo na bisika na bo ya bisalu. Kana beto keba ve, beto lenda kuma ti kikalulu ya kuwa mambu ya mbi mpi beto lenda yantika kutuba yo. Ya kieleka, beto kele Bakristu mpi beto ke zolaka kusepedisa Yehowa. Yo yina beto fwete tuba ve ata fioti mambu ya mbi. Beto fwete sadila dikabu na beto ya kutuba na mutindu ya mbote, disongidila beto fwete sadila yo sambu na kukumisa Nzambi. w22.04 4 § 1-3

Yezu vandaka ti bukati-kati na yina me tala bima ya kinsuni. Yandi vandaka kudia mpi kunwa. (Luka 19:2, 6, 7) Na dibaku mosi, yandi kumisaka masa malafu ya kitoko kibeni mpi yo vandaka diambu ya ntete ya kuyituka yina yandi salaka. (Yoa. 2:10, 11) Yandi vandaka ti lele mosi ya ntalu mingi kilumbu yina yandi fwaka. (Yoa. 19:23, 24) Kansi Yezu tulaka ve bima ya kinsuni na kisika ya ntete na luzingu na yandi. Yezu tubaka nde, kana beto ke tula Kimfumu na kisika ya ntete, Yehowa ta pesa beto bima yina beto kele ti yo mfunu. (Mat. 6:31-33) Bantu mingi me bakaka mambote ntangu bo sadilaka ndongisila ya Yehowa na yina me tala mbongo. Beto tadila mbandu ya mpangi Daniel yina me kwelaka ntete ve. Yandi ke tuba nde: “Ntangu mono vandaka toko, mono bakaka lukanu ya kutula mambu ya kimpeve na kisika ya ntete.” Mpangi Daniel vandaka ti luzingu ya kukonda mindondo. Yo yina, yandi sadilaka ntangu na yandi mpi mayele na yandi sambu na kusala mambu mingi sambu na Yehowa. Yandi ke tuba diaka nde: “Yehowa me sadisaka mono na kuvanda na kiese mingi kuluta kiese yina mbongo lenda pesa.” w22.05 21-22 § 6-7

Kana beto ke longuka Biblia mbala na mbala mpi mikanda yina ke tendulaka yo, beto ta monisa nde beto ke zolaka kieleka. Ata beto me salaka bamvula mingi na kieleka to ve, ntangu yonso beto ke vandaka ti mambu mingi ya kulonguka. Kulonguka ke vandaka kisalu ya ngolo kansi yo ke vandaka mfunu mingi. Bantu yonso ve ke zolaka kutanga mpi kulonguka. Kansi Yehowa ke lomba beto na ‘kulanda kusosa’ sambu na kubakisa mbote kieleka ya Biblia. (Bing. 2:4-6) Kana beto ke landa kusala bikesa yina, yo ta natila beto mambote. Ntangu mpangi Corey ke tangaka Biblia, yandi ke tulaka dikebi na konso verse. Yandi ke tuba nde: “Mono ke tangaka konso noti na nsi ya lutiti, mono ke talaka bareferansi mpi mono ke salaka bansosa ya nkaka . . . Metode yina ke sadisaka mono na kulonguka mambu mingi.” Beto lenda sadila metode yina to ya nkaka. Kansi beto ta monisa nde beto ke bakaka kieleka na valere kana beto ke sadila ntangu na beto mpi ke sala bikesa ya kulonguka yo.​—Nk. 1:1-3. w22.08 17 § 13; 18 § 15-16

Ntangu Yezu vandaka awa na ntoto, yandi sadilaka bima yina kele na lugangu sambu na kulonga balongoki na yandi mambu ya me tala Tata na yandi. Beto tadila dilongi mosi na kati ya malongi yina yandi longaka bo. Yehowa ke zolaka bantu yonso. Na Disolo na Zulu ya Ngumba, Yezu bendaka dikebi ya balongoki na yandi na bima zole, yina bantu mingi ke yindulaka ve nde yo ke monisaka nde Nzambi ke zolaka bantu. Bima yango kele ntangu mpi mvula. Ntangu mpi mvula kele mfunu mingi sambu na luzingu. Yehowa lendaka kubuya kupesa bantu yina ke lemfukilaka yandi ve bima yina. Kansi yandi ke basisaka ntangu mpi yandi ke nokisaka mvula sambu na bantu yonso. (Mat. 5:43-45) Yezu sadilaka bima yina sambu na kulonga balongoki na yandi nde Yehowa ke zolaka nde beto zola bantu yonso. Konso ntangu yina beto ke talaka mutindu ntangu ke dindaka mpi konso ntangu yina beto ke monaka mvula ke noka, beto lenda yindula mutindu Yehowa ke zolaka bantu yonso. Mbandu na yandi ke pusa beto na kulonga bantu yonso nsangu ya mbote sambu na kumonisa nde beto ke zolaka bo. w23.03 17 § 9-10

Inki yitukisaka ntumwa Yoane? Yandi monaka nkento mosi me vanda na zulu ya mbisi mosi ya mfinda ya mbwaki ya ngolo Yandi kele “nkento ya nene ya ndumba” mpi zina na yandi “Babilone ya Nene.” Yandi ke sala pite ti “bantotila ya ntoto.” (Kus. 17:1-5) “Babilone ya Nene” kele nani? Nkento ya ndumba kele ve bimvuka ya politiki sambu mukanda ya Kusonga ke tuba nde yo ke sala pite ti bamfumu ya politiki ya ntoto ya mvimba. (Kus. 18:9) Mutindu nkento yina ya ndumba me vanda na zulu ya mbisi yina ya mfinda, yo ke monisa nde yandi muntu ke twadisa bamfumu ya baluyalu yonso. Yandi kele mpi ve mambu ya mumbongo ya nsi-ntoto ya Satana. Mukanda ya Kusonga ke tubila yo na verse ya nkaka mpi yo ke binga yo “bantu ya mumbongo ya ntoto.” (Kus. 18:11, 15, 16) Babilone ya ntama vandaka nto-mbanza ya lusambu ya luvunu. Yo yina, Babilone ya Nene kele mitindu yonso ya lusambu ya luvunu. Yo kele kimvuka ya mabundu yonso ya luvunu ya nsi-ntoto ya mvimba.​—Kus. 17:5, 18. w22.05 11 § 14-16

Bantangu ya nkaka mama lenda kudiyula kana bana na yandi ta pona kusadila Yehowa to ve. Bibuti ke zabaka nde bantu ke pusaka bana na bo na kusala mambu mingi ya mbi na nsi-ntoto yai ya Satana. Diaka, bamama mingi ke kukaka ve kusansa bana na bo kukonda babakala na bo. To bo ke kukaka ve kusansa bana na bo ti babakala yina ke sambilaka ve Yehowa. Bibuti yina bankwelani na bo ke sambilaka ve Yehowa, bo mosi mpamba ve ke kutanaka ti bampasi ya kusadisa bana na bo na kuzola Yehowa. Ata kana bibuti yonso zole ke sambilaka Yehowa, yo lenda vanda mpasi na kusimba bantima ya bana na bo sambu bo kuma kusambila Yehowa. Kansi beno kudiyangisa ve mingi. Yehowa ta sadisa beno. Beno lenda solula ti bibuti yina ke longukaka mbote ti bana na bo sambu bo pesa beno bangindu ya mbote na mutindu ya kusadila bisadilu yina na lusambu ya dibuta. (Bing. 11:14) Yehowa lenda sadisa beno mpi na kusolula ti bana na beno. Beno lomba Yehowa na kusadisa beno sambu beno zaba mambu yina bana na beno ke yindula mpi mambu yina kele na bantima na bo.​—Bing. 20:5. w22.04 17 § 4, 7; 18 § 9

Beto lenda kuma kuzola Yehowa mingi, kana beto ke sosa kuzaba mbote Mwana na yandi yina landaka bikalulu na yandi na mutindu ya kukuka. (Baeb. 1:3) Beto lenda zaba mbote kibeni Yezu kana beto longuka masolo ya kele na Baevanzile iya. Kana nge me yantikaka ntete ve kutanga Biblia konso kilumbu, sambu na nki ve kuyantika kutanga yo banda bubu? Ntangu nge ke tanga masolo ya Yezu, tula dikebi mingi na bikalulu na yandi. Bantu vandaka kuzola kuvanda ti yandi mpi kusolula ti yandi. Nkutu yandi bakaka bana na maboko na yandi. (Mar. 10:13-16) Yezu vandaka mawete, yandi vandaka kusolula mbote ti bantu mpi balongoki na yandi vandaka kuwa ve boma ya kusonga yandi mambu yina vandaka kuyangisa bo. (Mat. 16:22) Yezu landaka mpi mbandu ya Tata na yandi ya zulu. Bantu mpi lenda solula ti Yehowa kukonda mpasi. Beto lenda solula ti yandi na kisambu. Ntangu beto ke samba yandi, beto fwete songa yandi mambu yonso yina beto ke yindula mpi mutindu beto ke kudiwa. Beto ke ndimaka kibeni nde yandi ta sambisa beto ve. Yandi ke zolaka beto mpi yandi ke taninaka beto.​—1 Pie. 5:7. w22.08 3 § 4-5

Yehowa muntu me salaka beto yo yina yandi ke zabaka mambu yonso ya me tala beto. Yo ke pesa kibeni kiese na kuzaba nde Yehowa ke zabaka mambu yonso ya fioti-fioti ya me tala konso muntu. (Nk. 139:15-17) Yandi lenda mona bifu yina beto bakaka na bibuti na beto. Nkutu yandi ke zabaka mambu yonso ya me salamaka na luzingu na beto yina me salaka nde beto vanda mutindu beto kele. Mutindu Yehowa me zaba beto mbote-mbote, yo ke pusaka yandi na kusala nki? Yo ke pusaka yandi na kuwila beto mawa. (Nk. 78:39; 103:13, 14) Yehowa me monisaka nde yandi ke zolaka kibeni kulolula beto. Yandi ke zabaka mbote nde mambu yina muntu ya ntete Adami salaka, me salaka nde beto yonso kukuma bantu ya masumu mpi beto fwa. (Bar. 5:12) Beto vandaka ve ata ti kima mosi ya kusala sambu na kukatuka na kimpika yina. (Nk. 49:7-9) Yo yina Nzambi na beto ya zola wilaka beto mawa mpi yandi salaka kima mosi sambu na kukatula beto na kimpika yina. Mutindu Yoane 3:16 ke monisa yo, Yehowa tindaka Mwana na yandi mosi kaka ya kubutuka sambu na kufwa sambu na beto. ​—Mat. 20:28; Bar. 5:19. w22.06 3 § 5-6

Yehowa monisaka pwelele nde bantu yina ke lolulaka, yandi ta lolula bo mpi. Yo ke wakana ti mambu yina yandi songaka nsadi na yandi Yobi. Mambu yina Elifazi, Bildadi mpi Sofare tubaka, salaka Yobi mpasi mingi kibeni kansi Yehowa songaka Yobi na kusamba sambu na bo. Yobi salaka mutindu yina mpi Yehowa sakumunaka yandi. (Yobi 42:8-10) Beto mosi ke kudipesaka mpasi ntangu beto ke kangilaka bantu makasi. Makasi kele bonso kizitu ya nene mpi Yehowa ke zolaka nde beto kangila ve bantu makasi sambu beto vanda na ngemba. (Baef. 4:31, 32) Yandi ke siamisa beto na ‘kuyambula makasi mpi na kubikisa nganzi.’ (Nk. 37:8) Kana beto sadila ndongisila yina, yo ta sadisa beto. Kana beto ke kangila bantu makasi, yo lenda bebisa nitu na beto mpi mabanza na beto. (Bing. 14:30) Kana beto me kangila muntu makasi, beto ke kudiniokula beto mosi sambu yo ta sala yandi ve mbi. Yo kele bonso nde beto me nwa ndikila (poison). Ndikila yina ta sala yandi ve mbi kansi yo ta sala beto mosi mbi. Kansi kana beto ke lolula bantu ya nkaka, yo ta natila beto mambote. Beto ta kuma ti ngemba ya mabanza mpi ya ntima mpi beto ta landa kusadila Yehowa kukonda mpasi. w22.06 10 § 9-10

Kivuvu na beto kele bonso mpu ya kifwani yina ke taninaka mabanza na beto mpi yina ke sadisaka beto na kusala ve mambu yina ta bebisa kinduku na beto ti Yehowa. (1 Bak. 15:33, 34) Mpu na beto ya kivuvu lenda sadisa beto mpi na kuyindula ve nde yo kele ve mfunu na kusepedisa Yehowa. Kuvila ve nde Elifazi, nduku ya mbi ya Yobi sadilaka bangindu ya mutindu yina ntangu yandi vandaka kusolula ti Yobi. Elifazi tubaka nde: “Muntu kele inki sambu yandi vanda bunkete?” Diaka, yandi tubaka sambu na Nzambi nde: “Tala! Yandi ke kwikilaka ve na basantu na yandi, nkutu zulu kele ve bunkete na meso na yandi.” (Yobi 15:14, 15) Yo vandaka kibeni mambu ya luvunu. Kuvila ve nde Satana muntu ke pusaka bantu na kuyindula mutindu yina. Yandi me zaba nde kana nge kuma ti bangindu ya mutindu yina, kivuvu na nge ta lemba. Kansi katula bangindu ya mutindu yina na mabanza na nge. Ndima kibeni nde Yehowa ke zola nde ge zinga mvula na mvula mpi yandi ta sadisa nge na kulungisa lukanu yina.​—1 Tim. 2:3, 4. w22.10 25-26 § 8-10

Satana zolaka kupusa Yobi na kundima nde yandi vandaka kuniokwama sambu Yehowa wilaka yandi makasi. Mu mbandu, Satana sadilaka mupepe mosi ya ngolo sambu yo bwisa nzo yina bana yonso kumi ya Yobi vandaka kudia kisika mosi. (Yobi 1:18, 19) Yandi salaka mpi nde tiya kukatuka na zulu mpi kuyoka bambisi ya Yobi mpi bantu yina vandaka kutanina yo. (Yobi 1:16) Sambu mupepe mpi tiya yina katukaka na zulu, Yobi yindulaka nde Yehowa muntu tindaka yo. Yo pusaka Yobi na kundima nde yandi salaka mambu yina sepedisaka ve Yehowa. Ata mpidina, Yobi tubaka ve mambu ya mbi sambu na Tata na yandi ya zulu. Yobi zabaka nde Yehowa pesaka yandi bima mingi ya mbote na luzingu na yandi. Yo yina yandi tubaka nde mutindu yandi ndimaka bima ya mbote yina Nzambi pesaka yandi, yo lombaka mpi nde yandi ndima bampasi. Yo yina Yobi tubaka nde: “Bika nde zina ya Yehowa kulanda kubaka lukumu.”​—Yobi 1:20, 21. w22.06 21 § 7

Yezu songaka balongoki na yandi mpi mambu yina kele na Yoane 17:14 Ya kieleka, beto me mona kulungana ya mbikudulu yina, mingi-mingi na bamvula 100 ya me katuka kuluta. Inki mutindu? Ntangu Yezu kumaka Ntotila na 1914, ntangu fioti na nima, yandi kulaka Satana na zulu. Sesepi yai Satana kele na ntoto, yandi ta vutuka diaka ve na zulu ata fioti mpi yandi ke vingila kaka lufwa na yandi. (Kus. 12:9, 12) Satana me kanga ve maboko. Yandi kele ti makasi ya ngolo, yo yina yandi ke nwanisa bansadi ya Nzambi. (Kus. 12:13, 17) Nsi-ntoto ke menga diaka mingi bansadi ya Nzambi. Ata mpidina, beto fwete banga ve Satana mpi bantu na yandi. Na kisika ya kuwa bo boma, beto fwete vanda ti kundima bonso ntumwa Polo. Yandi sonikaka nde: “Kana Nzambi kele sambu na beto, nani ta nwanisa beto?” (Bar. 8:31) Beto fwete tudila Yehowa ntima ya mvimba. w22.07 18 § 14-15

Yezu kudiyangisaka ve nde na bilumbu ya nsuka, bantu ta vanda ve mingi sambu na kusala kisalu yango. Sambu yandi zabaka nde mambu yina muyimbi-bankunga tubaka ta lungana. Yandi tubaka nde: “Bantu na nge ta kudipesa na luzolo na bo mosi na kilumbu yina nge ta twadisa basoda na nge na bitumba.” (Nk. 110:3) Kana nge ke longaka nsangu ya mbote, yo ke monisa nde nge ke sadisa Yezu ti mpika ya kwikama mpi nge ke sala nde mambu yina muyimbi-bankunga tubaka kulungana. Kansi beto ke kutana mpi ti mambu ya mpasi na kisalu yango. Mpasi ya ntete yina bansamuni ya Kimfumu ke kutana ti yo, kele mbangika. Baaposta, bamfumu ya mabundu mpi bamfumu ya luyalu me songaka bantu mingi mambu ya luvunu na yina me tala kisalu na beto. Kana bantu ya mabuta na beto, bantu yina beto me zaba mpi bantu yina beto ke salaka ti bo kundima mambu yina ya luvunu, bo lenda pusa beto na kuyambula kusadila Yehowa mpi na kuyambula kusamuna. Na bansi ya nkaka, bambeni ke niokula bampangi na beto, bo ke nwanisa bo, bo ke kanga bo mpi nkutu bo ke tula bo na boIoko. w22.07 8 § 1; 9 § 5-6

Yehowa ke lomba beto na kulonguka Biblia mbala na mbala mpi na kuyindula mingi mambu yina beto ke tanga. Kana beto ke sadila mambu yina beto ke longuka, lukwikilu na beto ta kuma ngolo mpi beto ta kwenda pene-pene ya Tata na beto ya zulu. Yo ta pesa beto ngolo ya kukanga ntima na bampasi. Yehowa ke pesaka mpi mpeve santu na bantu yina ke zolaka Ndinga na yandi. Mpeve santu yina lenda pesa beto “ngolo yina me luta ngolo ya bantu” sambu na kukanga ntima na bampasi. (2 Bak. 4:7-10) Yehowa ke sadisaka “mpika ya kwikama mpi ya mayele” na kubasisa masolo mingi, bavideo mpi miziki sambu na kusadisa beto na kukumisa lukwikilu na beto ngolo mpi na kubikala ngolo na kimpeve. (Mat. 24:45) Yehowa ke longaka bansadi na yandi na kuzolana mpi na kupesana kikesa na bantangu ya mpasi. (2 Bak. 1:3, 4; 1 Bate. 4:9) Bampangi na beto ke vandaka ti mpusa ya ngolo ya kusadisa beto na kulanda kukangama na Yehowa ntangu beto ke kutana ti bampasi. w22.08 12 § 12-14

Kana beto ke tubila bikalulu ya mbote ya bampangi na beto, beto ta kuma ti kinduku ya ngolo ti bo mpi zola na beto ta kuma ngolo sambu na bo. Bantangu ya nkaka ata Bakristu ya kuyela na kimpeve lenda wakana ve na diambu mosi. Yo kuminaka ntumwa Polo ti nduku na yandi ya ngolo Barnabasi. Bampangi yina wakanaka ve kibeni sambu na kunata Marko na voyage ya kimisionere. “Bo swanaka ngolo kibeni” mpi bo kabwanaka. (Bis. 15:37-39) Kansi Polo, Barnabasi mpi Marko vutulaka diaka ngemba. Na nima, Polo tubaka mambu ya mbote sambu na Barnabasi mpi sambu na Marko. (1 Bak. 9:6; Bakol. 4:10) Beto mpi fwete landa kutula ngemba ti bampangi mpi kulanda kutula dikebi na bikalulu na bo ya mbote. Kana beto sala mpidina, dibundu ta vanda na ngemba mpi na bumosi. w22.08 23 § 10-11

Beto ke salaka yonso sambu na kuzitisa bansiku ya lunungu ya Yehowa. Yo yina, beto fwete sambisa ve bantu ya nkaka mpi kuvanda ve bantu ya lunungu kuluta ndilu. Beto ke vilaka ve nde Yehowa kele “Zuzi ya ntoto ya mvimba.” (Kuy. 18:25) Yehowa me pesaka beto ve mukumba ya kusambisa bantu na mutindu yina. Beto tadila diaka mbandu ya Yozefi, muntu ya lunungu. Yandi vandaka kusambisa ve bantu ya nkaka, ata bayina sadilaka yandi mambu ya mbi. Bampangi na yandi mosi bulaka yandi, bo tekaka yandi na kimpika mpi bo kusaka papa na bo nde Yozefi fwaka. Bamvula mingi na nima, Yozefi kutanaka diaka ti bampangi na yandi. Yozefi kumaka mfumu ya nene. Yandi lendaka kusambisa bampangi na yandi mpi kuvutudila bo mambu ya mbi. Bampangi ya Yozefi waka boma kibeni mpi bo yindulaka nde Yozefi ta vutudila bo mambu ya mbi ata bo waka mpasi na masonga yonso sambu na mambu ya mbi yina bo salaka. Yozefi ndimisaka bampangi na yandi nde: “Beno wa boma ve. Keti mono kele na kisika ya Nzambi?” (Kuy. 37:18-20, 27, 28, 31-35; 50:15-21) Ti kudikulumusa yonso, Yozefi bakisaka nde Yehowa mpamba muntu me fwana na kusambisa bampangi na yandi. w22.08 30 § 18-19

Keti nge ke zaba nde Yehowa lenda sadila nge sambu na kupesa mvutu na kisambu yina mpangi mosi me sala na ntima ya mvimba? Nge lenda sadisa bampangi, yo vanda nge kele nkuluntu, nsadi ya kisalu, mupasudi-nzila to nsamuni. Yo vanda nge kele leke to mbuta, yo vanda nge kele bakala to nkento. Kana mpangi mosi me samba Yehowa sambu na kulomba yandi lusadisu, mbala mingi Yehowa ke sadilaka bankuluntu mpi bampangi ya kwikama sambu na ‘kulembika mingi’ mpangi yina. (Bakol. 4:11) Beto ke vandaka na kiese mingi ya kusadila Yehowa mpi ya kusadisa bampangi na beto mutindu yina. Beto fwete sadisa bampangi na beto ntangu kipupa mosi me basika, ntangu kisumbula ya lugangu me salama to ntangu bantu ke niokula bo. Beto lenda zola kusadisa bampangi kansi yo lenda vanda mpasi kana na dibuta na beto mosi bampangi ya nkaka ke bela. Beto ke zolaka kusadisa bampangi na beto mpi Yehowa ke waka kiese mingi ntangu beto ke salaka yonso yina beto lenda sala sambu na kusadisa bo.​—Bing. 19:17. w22.12 22 § 1-2

Zola kele kikalulu ya ntete yina ta sala nde bantu kutudila nge ntima. Yezu tubaka nde bansiku zole ya kuluta nene kele kuzola Yehowa mpi kuzola nkweno. (Mat. 22:37-39) Zola na beto sambu na Yehowa fwete pusa beto na kulanda mbandu na yandi ya kukuka sambu na kuvanda muntu ya me fwana na kutudila ntima. Mu mbandu, zola sambu na bampangi na beto fwete pusa beto na kubumba mambu na bo ya kinsweki. Beto fwete tuba ve ata fioti kima yina ta sala bo mpasi to yina ta pesa bo nsoni. Kudikulumusa ta sadisa beto mpi na kuvanda bantu yina bo lenda tudila ntima. Mukristu ya kudikulumusa ke sosaka ve kuvanda muntu ya ntete na kusonga bantu ya nkaka mambu sambu na kudimonisa. (Bafil. 2:3) Yandi ke pusaka ve bantu ya nkaka na kuyindula nde yandi me zaba mambu ya mfunu to mambu ya kinsweki yina yandi fwete songa ve bantu ya nkaka. Kudikulumusa ta sadisa beto diaka na kupanza ve bangindu na beto mosi na yina me tala mambu yina Biblia to mikanda na beto me tubila ve. w22.09 12 § 12-13

Wanzio mosi songaka Daniele nde mambu yina kele mukanda ya kele ti zina yandi disongidila na mukanda ya Daniele, bansadi ya Nzambi ta bakisa yo mbote-mbote. Kansi “muntu mosi ve ya mbi [ta] bakisa.” (Dan. 12:10) Yai kele ntangu ya beto fwete monisa nde beto kele ve na kati ya bantu ya mbi. (Mal. 3:16-18) Yehowa ke vukisa bantu yina kele bonso “kima ya mfunu na meso na yandi” disongidila, bantu yina kele mfunu mingi na meso na yandi. Ya kieleka, beto ke zolaka kuvanda na kati ya bantu yina. Ya kieleka beto ke zinga na bantangu yina mambu ya mfunu kibeni ke salama. Kansi ntama mingi ve mambu ya kuyituka ta salama. Bo ta fwa bantu yonso ya mbi. Na nima, beto ta mona kulungana ya lusilu yai ya Yehowa pesaka Daniele: “Nge ta telama sambu na kubaka dikabu na nge na nsuka ya bilumbu.” (Dan. 12:13) Keti nge ke vingila na kiese kilumbu yina Daniele mpi bantu yina nge vandaka kuzola ta “telama” diaka? Kana mpidina, sala yonso na kubikala ya kwikama mpi ndima kibeni nde, zina na nge ta bikala kimakulu na mukanda ya luzingu ya Yehowa. w22.09 24 § 17; 25 § 19-20

Mambu yina Yehowa tubaka pesaka Ezekiele kikesa. Sambu na nki? Ntembe kele ve nde Ezekiele yibukaka nde Yehowa sadilaka bangogo ya mutindu mosi ntangu yandi tindaka Moize mpi Yezaya yina vandaka baprofete na yandi. (Kub. 3:10; Yez. 6:8) Ezekiele zabaka mpi nde Yehowa sadisaka baprofete yina zole na kulungisa mikumba ya mpasi. Yo yina, ntangu Yehowa songaka Ezekiele mbala zole nde: “Mono ke tinda nge,” yandi vandaka ti kikuma ya mbote ya kundima nde Yehowa ta sadisa yandi. Diaka, na mukanda ya Ezekiele, bangogo “ndinga ya Yehowa kwisilaka mono” kele mbala mingi. (Ezek. 3:16) Katula yina, Ezekiele sonikaka mpi bangogo, “ndinga ya Yehowa kwisilaka mono diaka,” mbala mingi. (Ezek. 6:1) Ya kieleka, yo ndimisaka kibeni Ezekiele nde Yehowa muntu tindaka yandi. Diaka, papa ya Ezekiele vandaka nganga-nzambi. Ntembe kele ve nde yandi vandaka kusonga Ezekiele nde ntangu yonso Yehowa vandaka kundimisa baprofete na yandi nde yandi ta sadisa bo. Yehowa songaka Izaki, Yakobi mpi Yeremia nde: “Mono kele ti nge.”​—Kuy. 26:24; 28:15; Yer. 1:8. w22.11 2 § 3

Ata Adami ti Eva salaka disumu mpi yo salaka nde nsuka-nsuka bana na bo kufwa, Yehowa me sobaka ve lukanu na yandi sambu na bantu. (Yez. 55:11) Yandi ke zola nde bantu yina ke sadilaka yandi na mutindu ya mbote kuzinga mvula na mvula na bilumbu ke kwisa. Beto tala mambu yina Yehowa me tubaka mpi me salaka sambu na kulungisa lukanu na yandi. Yehowa me tubaka nde yandi ta futumuna bafwa mpi yandi ta pesa bo dibaku ya kuzinga mvula na mvula. (Bis. 24:15; Tito 1:1, 2) Yobi, muntu ya kwikama ndimaka kibeni nde Yehowa ke vandaka ti nzala ya ngolo ya kufutumuna bantu yina me fwaka. (Yobi 14:14, 15) Profete Daniele zabaka mbote nde Yehowa ta futumuna bafwa mpi yandi ta pesa bo dibaku ya kuzinga mvula na mvula. (Nk. 37:29; Dan. 12:2, 13) Na bilumbu ya Yezu, Bayuda zabaka mpi nde Yehowa ta pesa bansadi na yandi ya kwikama “luzingu ya mvula na mvula.” (Luka 10:25; 18:18) Yezu vandaka kutubila lusilu yina mbala mingi mpi Tata na yandi muntu futumunaka yandi.​—Mat. 19:29; 22:31, 32; Luka 18:30; Yoa. 11:25. w22.12 4-5 § 8-9

Yehowa ke bingaka beto na kukwenda pene-pene na yandi. (Yak. 4:8) Yandi ke zolaka kuvanda Nzambi na beto, Papa na beto mpi Nduku na beto. Yandi ke pesaka mvutu na bisambu na beto mpi yandi ke sadisaka beto na bantangu ya mpasi. Yandi ke sadilaka mpi organizasio na yandi sambu na kulonga beto mpi kutanina beto. Beto ta kwenda pene-pene ya Yehowa kana beto ke samba yandi, kana beto ke tanga Ndinga na yandi mpi ke yindula mbote-mbote mambu yina beto ke tanga. Kana beto sala mutindu yina, beto ta kuma kuzola yandi mingi mpi ta pesaka yandi mersi mingi. Yo ke pusaka beto na kulemfukila yandi mpi na kukumisa yandi sambu yandi mpamba muntu me fwana na kubaka nkembo. (Kus. 4:11) Kana beto ke zaba Yehowa mbote, beto ta kuma kutudila yandi ntima mingi. Beto ta kuma mpi kutula ntima na organizasio na yandi yina yandi me pesaka sambu na kusadisa beto. Kansi Diabulu ke sosaka kupusa beto malembe-malembe na kutudila diaka ve Yehowa mpi organizasio na yandi ntima. Kansi, beto lenda telemina yandi. Kana beto kele ti lukwikilu ya ngolo mpi kana beto ke tudila Yehowa ntima mingi, beto ta yambula yandi ve mpi beto ta yambula ve organizasio na yandi.​—Nk. 31:13, 14. w22.11 14 § 1-3

Bakristu mingi ya kieleka me tulaka luzingu na bo na kigonsa mpi bo ke zolaka Yehowa sambu yandi kele Mfumu na bo ya Kuluta Nene. Bakristu yina ya kieleka kele ti lukanu ya kulanda kukangama na Yehowa. Bo kele bonso Baebreo tatu yina kangamaka kaka na Muntu Yina Me Luta Yonso mpi yandi gulusaka bo na fulu ya tiya ya ngolo. Muyimbi-bankunga Davidi monisaka nde yo kele mfunu na kulanda kukangama na Nzambi. Yandi tubaka nde: “Yehowa ta zengila bantu nkanu. Sambisa mono, O Yehowa, na kutadila lunungu na mono mpi na kutadila kwikama na mono.” (Nk. 7:8) Yandi tubaka diaka nde: “Bika nde kwikama mpi kusungama kutanina mono.” (Nk. 25:21) Luzingu ya kuluta mbote ke tendula nde beto fwete landa kukangama na Yehowa, beto yambula yandi ve. Kana beto ke sala mpidina, beto ta kudiwa bonso muyimbi-bankunga yina sonikaka nde: “Kiese na bantu yina ke taninaka kwikama, yina ke zitisaka nsiku ya Yehowa.”​—Nk. 119:1, noti na nsi ya lutiti. w22.10 17 § 18-19

Na masolo yonso yina Yobi solulaka na luzingu na yandi, disolo yina yandi solulaka ti Yehowa bendaka kibeni dikebi na yandi kuluta masolo yonso ya nkaka. Na disolo yina, Yehowa songaka Yobi na kutala bima ya kuyituka yina Yehowa salaka. Yo sadisaka Yobi na kubakisa nde Yehowa kele mayele mpi yo ndimisaka yandi nde Yehowa ke pesaka bansadi na yandi bima yina bo ke vandaka ti yo mfunu. Mu mbandu, Yehowa yibusaka Yobi nde yandi ke pesaka bambisi bima yonso yina bo ke vandaka ti yo mfunu, yo yina yandi ta lungisa mpi bampusa ya Yobi. (Yobi 38:39-41; 39:1, 5, 13-16) Ntangu Yobi talaka bima ya kuyituka yina Nzambi salaka, yo sadisaka yandi na kubakisa bikalulu ya Nzambi. Beto mpi lenda longuka mambu mingi ya me tala Yehowa kana beto ke tala mpi mbote-mbote bima yina yandi me salaka. Kansi bantangu ya nkaka, yo lenda vanda mpasi na kusala yo. Kana beto ke zingaka na mbanza mosi ya nene, yo lenda vanda mwa mpasi sambu beto mona bima mingi yina Nzambi me salaka. Ata kana beto ke zingaka na kisika yina bima yina Nzambi salaka kele mingi, beto lenda vanda ve ti ntangu ya kutala yo mbote-mbote, kansi yo kele mfunu mingi na kubaka ntangu mpi na kusala bikesa ya kutala mbote-mbote bima yina Nzambi salaka. Beto ta tubila mutindu Yehowa mpi Yezu sadilaka bima yina kele na lugangu sambu na kulonga bantu. w23.03 15 § 1-2

Yezu tubaka nde “ntoto ta nikana ngolo” mpi nde bisumbula ya mutindu na mutindu ta salama na ntwala nde nsuka kukwisa. (Luka 21:11) Yandi tubaka mpi nde “kikalulu ya kufwa bansiku ta kuma mingi.” Mambu yina ke salama bubu yai, mu mbandu bantu ke sala mambu ya mubulu, bo ke kuma nku mingi mpi bo ke fwa bantu ya nkaka. (Mat. 24:12) Bampasi mpi bisumbula ke kuminaka mpi bansadi mingi ya Yehowa ya kwikama. Yezu tubaka ve ata fioti nde kana beto ke kutana ti bampasi ya mutindu yina, yo ke tendula nde Yehowa me yambula beto. (Yez. 57:1; 2 Bak. 11:25) Yehowa ke salaka ve mambu ya kuyituka sambu na kutanina beto na bisumbula yonso. Kansi yandi ta pesa beto konso kima yina beto kele ti yo mfunu sambu na kuvanda na ngemba. Yo ta vandila beto pete kana yilamaka na ntwala Keti kuyilama na ntwala ke tendula nde beto ke tudila ve Yehowa ntima? Mpidina ve. Nkutu kuyilama na ntwala ya kisumbula ke monisaka nde beto ke ndima nde Yehowa ta sadisa beto. Inki mutindu? Ndinga ya Nzambi ke lomba beto na kuyilama na ntwala nde bisumbula kusalama. w22.12 18 § 9-10

Ntangu Yozefi vandaka na boloko, Yehowa salaka nde ntotila ya Ezipte kulala bandosi zole ya ke pesa boma. Ntangu ntotila waka nde Yozefi kele ti makuki ya kutendula bandosi, yandi bingaka yandi. Yehowa sadisaka Yozefi na kutendula bandosi yina ya Farao mpi Farao yitukaka mingi sambu na mambu yina Yozefi songaka yandi na kusala. Ntangu Farao bakisaka nde Yehowa vandaka ti Yozefi, Farao tulaka Yozefi mfumu ya ke talaka mambu ya madia na Ezipte ya mvimba. (Kuy. 41:38, 41-44) Na nima, nzala ya ngolo kotaka na Ezipte mpi na Kanana, kisika yina bantu ya dibuta ya Yozefi vandaka kuzinga. Yozefi gulusaka bantu ya dibuta na yandi mpi yandi taninaka ndonga ya bantu yina Mesia butukaka. Ya kieleka, Yehowa muntu vandaka kunungisa mambu yonso yina Yozefi vandaka kusala. Ata bampangi ya Yozefi zolaka kufwa yandi, Yehowa sobaka mambu sambu na kulungisa lukanu na yandi. w23.01 17 § 11-12

Muntu yina ke tulaka dikebi na mambu yina yandi ke sala ke zabaka na ntwala bigonsa yina lenda bebisa kinduku na yandi ti Yehowa mpi yandi ke salaka yonso sambu na kutina yo. Kusala mutindu yina ke sadisaka yandi na kubikala na zola ya Nzambi. (Bing. 22:3; Yude 20, 21) Ntumwa Polo songaka Bakristu na kukeba. Mu mbandu, yandi songaka Bakristu ya Efezo nde: “Beno keba mbote-mbote nde mutindu beno ke tambula kuvanda ve bonso bazoba kansi bonso bantu ya mayele.” (Baef. 5:15, 16) Satana ke salaka yonso sambu na kubebisa kinduku na beto ti Yehowa. Yo yina, Biblia ke lomba beto na ‘kulanda kubakisa kana luzolo ya Yehowa kele nki’ sambu yo tanina beto na mitambu ya Satana. (Baef. 5:17) Sambu na kubaka balukanu ya mbote, beto fwete sosa kuzaba ntete “luzolo ya Yehowa.” Beto ta sala yo kana beto ke longuka Ndinga ya Nzambi mpi ke yindula mingi mambu ya beto ke longuka mbala na mbala. Kana beto ke bakisa luzolo ya Yehowa mpi ke sala yonso sambu na kuvanda ti “mabanza ya Kristu,” ntembe kele ve nde beto ta sala mambu bonso bantu ya mayele, ata na mambu yina Biblia ke tubilaka ve pwelele.​—1 Bak. 2:14-16. w23.02 16-17 § 7-9

Mbala ikwa nge ke kombaka nzo na nge? Mbala ya nkaka nge ke kombaka yo mbote-mbote na ntwala nde nge basika. Ebuna nki ta salama kana nge ke komba yo diaka ve? Mutindu nge me zaba yo, pusiere mpi mvindu ta fuluka nswalu. Sambu nzo na nge kuvanda bunkete, nge fwete komba yo mbala na mbala. Beto fwete sala mpi mutindu mosi sambu na mabanza na beto mpi kimuntu na beto. Ya kieleka, na ntwala ya kubaka mbotika beto salaka bikesa sambu na kusala bansoba ya me fwana na luzingu na beto sambu ‘na kukatula na nitu na beto mvindu yonso ya kinsuni mpi ya mpeve.’ (2 Bak. 7:1) Ntangu yai beto fwete sadila ndongisila ya ntumwa Polo ya ‘kulanda kukuma ya mpa.’ (Baef. 4:23) Pusiere mpi mvindu ya nsi-ntoto yai lenda fuluka nswalu na kati na beto. Sambu yo kumina beto ve mpi sambu beto landa kusepedisa Yehowa, beto fwete tadila mbala na mbala mabanza na beto, kimuntu na beto mpi bampusa na beto. w23.01 8 § 1-2

Yindula nde nge vandaka kisika yina Yezu vandaka kulonga. Yandi vandaka kutubila Masonuku ya Santu mbala na mbala mpi yandi kangaka yo na ntu. Ntangu Yezu bakaka mbotika mpi ntangu Yehowa tulaka yandi mafuta na nsadisa ya mpeve santu, Yezu yibukaka mutindu luzingu na yandi vandaka na zulu na ntwala nde yandi kwisa na ntoto. Yandi tubilaka mpi Masonuku na mambu ya ntete yina yandi tubaka na nima ya mbotika na yandi mpi na mambu ya nsuka yina yandi tubaka na ntwala nde yandi fwa. (Kul. 8:3; Nk. 31:5; Luka 4:4; 23:46) Bamvula tatu ti ndambu yina Yezu salaka awa na ntoto sambu na kulonga nsangu ya mbote, yandi vandaka kutanga mpi kutendula Masonuku pwelele na meso ya bantu yonso. (Mat. 5:17, 18, 21, 22, 27, 28; Luka 4:16-20) Bamvula mingi na ntwala nde Yezu kuyantika kisalu na yandi ya kulonga nsangu ya mbote awa na ntoto, yandi vandaka kutanga mpi kuwa Ndinga ya Nzambi mbala na mbala. Ntembe kele ve nde yandi vandaka kuwa Maria mpi Yozefi ke tubila Masonuku. (Kul. 6:6, 7) Beto ke ndima mpi nde Yezu vandaka kukwenda na sinagoga konso Kisabatu ti dibuta na bo. (Luka 4:16) Ntangu bo vandaka na sinagoga, yandi vandaka kulanda mbote-mbote mutindu bo vandaka kutanga Masonuku. w23.02 8 § 1-2

Beto kele ti bikuma mingi ya ke pusaka beto na kuzola Yehowa. Mu mbandu, nge me bakisaka nde yandi kele “nto ya luzingu” mpi nde yandi muntu ke pesaka “konso dikabu ya mbote mpi konso kado ya kukuka.” (Nk. 36:9; Yak. 1:17) Bima yonso ya mbote yina nge kele ti yo ke katukaka na Nzambi na beto ya zola yina ke kabaka. Kimenga ya Yezu kele kado ya kuluta mbote yina Yehowa me pesaka beto. Sambu na nki yo kele kado ya kuluta mbote? Yindula kinduku ya ngolo yina Yehowa ti Mwana na yandi ke vandaka ti yo. Yezu tubaka nde: “Tata ke zolaka mono” mpi “mono ke zolaka Tata.” (Yoa. 10:17; 14:31) Kinduku na bo yina kumaka ngolo kibeni bamvula mingi yina bo vandaka kuzinga kisika mosi. (Bing. 8:22, 23, 30) Yindula mpasi yina Nzambi waka ntangu yandi bikaka nde Mwana na yandi kumona mpasi mpi kufwa. Yehowa ke zolaka bantu mpi yandi ke zolaka nge mingi kibeni. Yo yina yandi ndimaka kupesa Mwana na yandi yina yandi ke zolaka mingi sambu yo sadisa nge mpi bantu ya nkaka na kuzinga mvula na mvula. (Yoa. 3:16; Bag. 2:20) Yo kele kikuma ya kuluta nene ya ke pusaka beto na kuzola Nzambi. w23.03 4-5 § 11-13

Beto fwete landa ve malongi ya baaposta. Yezu nganinaka Bakristu ya nkaka ya Pergame sambu bo vandaka kukabisa bampangi. (Kus. 2:14-16) Yandi sikisaka Bakristu ya Tiatire sambu bo buyaka “mambu ya mudindu ya Satana” mpi yandi siamisaka bo na ‘kukangama ngolo’ na kieleka. (Kus. 2:24-26) Yo lombaka nde Bakristu yina vandaka ve ngolo, bayina yantikaka kulanda malongi ya luvunu, kubalula ntima. Yo ke longa beto nki? Beto fwete buya malongi yonso yina ke wakanaka ve ti bangindu ya Yehowa. Yo lenda monana bonso nde baaposta ke “zolaka mambu ya Nzambi” kansi bo ke monisaka kibeni nde bo “ke buyaka ngolo ya mambu yina.” (2 Tim. 3:5) Kana beto ke longuka mbote-mbote Ndinga ya Nzambi, beto ta zaba malongi ya luvunu mpi beto ta buya yo kukonda mpasi. (2 Tim. 3:14-17; Yude 3, 4) Beto fwete sambila Yehowa mutindu yandi ke zolaka. Kana beto ke sala kima yina lenda sala nde beto sambila ve Yehowa mutindu yandi ke zolaka, beto fwete soba kukonda kusukinina sambu Yehowa kundima beto diaka.​— Kus. 2:5, 16; 3:3, 16. w22.05 4 § 9; 5 § 11