Kutanga Kukonda Kifu

MASONUKU ketuba nde luzolo ya Nzambi kele nde bantu ya mitindu yonso “kubaka nzayilu ya sikisiki ya kyeleka.” (1 Tim. 2:4, NW) Na kuwakana ti lukanu yai, ntangu beto ketanga Biblia na ndinga ya ngolo, mpusa na beto ya kuzabisa nzayilu ya sikisiki fwete monana na mutindu beto ketanga.

Kuzaba kutanga Biblia mpi mikanda yina ketendulaka yo na ndinga ya ngolo kele mfunu sambu na baleke mpi bambuta. Beto bantu kele Bambangi ya Yehowa, beto kele ti mukumba ya kuzabisa bantu yankaka nzayilu ya Yehowa mpi ya banzila na yandi. Mbala mingi yo kelombaka kutanga na ntwala ya muntu mosi to ya kimvuka mosi ya fyoti. Beto kesalaka mpi lutangu ya mutindu yai na kati ya dibuta. Na Nzo-Nkanda ya Kisalu ya Teokrasi, ba okazio kele mingi sambu bampangi ya babakala ti ya bankento, baleke ti bambuta, kubaka bandongisila sambu na kutomisa mutindu na bo ya kutanga na ndinga ya ngolo.

Beto fwete baka kutanga Biblia na ntwala ya bantu, yo vanda na ntwala ya muntu mosi to ya dibundu, bonso kima mosi ya mfunu mingi. Biblia kele ya kupemama na Nzambi. Dyaka, “nsangu ya Nzambi kele ya moyo, yo ke salaka konso ntangu. . . . Yo ke sambisaka nzala ya ntima na beto ti mabanza ya ntima na beto.” (Baeb. 4:12) Ndinga ya Nzambi kele ti nzayilu ya mfunu yina beto lenda zwa ve kisika yankaka. Yo lenda sadisa muntu na kuzaba Nzambi mosi kaka ya kyeleka, na kukuma ti bangwisana ya mbote ti yandi, mpi na kuzaba kuyidika makambu ya mpasi ya luzingu. Yo ketendula mutindu muntu lenda baka luzingu ya mvula na mvula na inza ya mpa ya Nzambi. Lukanu na beto fwete vanda ya kutanga Biblia na kiteso yina ngolo na beto kepesa beto nzila.​—Nk. 119:140; Yer. 26:2.

Inki Mutindu Kutanga Kukonda Kifu. Mambu ya kusala kele mingi sambu na kutanga mbote, kansi kutanga kukonda kifu kele dyambu ya ntete. Yo ketendula nde nge fwete sala ngolo na kutanga kaka mambu yina bo mesonika. Kupamuka ve bangogo, kumina ve kitini ya nsuka ya bangogo, kutanga mpi ve kifu bangogo yina kele ya kufwanana ti bangogo yankaka.

Sambu na kutanga bangogo mbote, nge fwete bakisa mambu yina bo ketubila. Yo talomba nde nge kudibongisa mbote. Na nima, nge tatomisa mutindu na nge ya kutanga kukonda kifu kana nge yedisa mayele ya kutalaka bangogo yina kelanda bangogo ya nge ke na kutanga mpi kana nge ketadila mutindu bangindu kelandana.

Bidimbu ya kupemina mpi bidimbu yina kevandaka na zulu ti na nsi ya bisono kele bima ya mfunu ya ndinga ya kusonika. Bidimbu ya kupemina lenda songa nge kisika yina nge fwete pema, kiteso ya kupema yango, mpi ntangu yankaka mfunu ya kusoba ndinga. Na bandinga yankaka, kana nge soba ve mungungu na kisika kidimbu ya kupemina kelomba yo, nge lenda soba ngyufula na nsa, to yo lenda pesa ntendula yankaka ya nsa yango. Ya kyeleka, ntangu yankaka bidimbu ya kupemina kesadisaka kaka na kusonika. Na bandinga mingi, nge lenda tanga ve kukonda kifu kana nge tula ve dikebi mingi na bidimbu yina kevandaka na nsi to na zulu ya bisono: yo vanda yina kele ya kusonika to yina nge kebakisa ntangu nge ketanga. Bidimbu yai kesongaka mutindu ya kutanga bisono yina kele na yo. Sala ngolo na kuyikana ti mutindu bo kesadilaka bidimbu ya kupemina mpi bidimbu yina kevandaka na nsi to na zulu ya bisono na ndinga na beno. Kuzaba yo kele dyambu mosi ya mfunu mingi sambu na kutanga mbote. Kuvila ve nde lukanu na nge fwete vanda ya kubasisa bangindu, kansi ya kutanga bangogo mpamba ve.

Yo kelombaka kumeka mbala na mbala sambu na kukuna mayele ya kutanga kukonda kifu. Tanga paragrafe mosi mpamba, sala yo mbala mingi tii kuna nge takuka kutanga yo kukonda kifu. Na nima luta na paragrafe yina kelanda. Na nsuka, sala ngolo na kutanga balutiti mingi kukonda kupamuka, kuvutukila, to kutanga kifu ata ngogo mosi. Na nima ya kusala mambu yina yonso, lomba muntu yankaka na kulanda nge na ntangu nge ketanga, mpi yandi songa nge bifu yina nge tatula.

Na bandambu yankaka ya ntoto, bantu mingi ketangaka na mpasi sambu bo kemonaka ve mbote to sambu nsemo kevandaka fyoti. Kana bo nunga na kuyidika mambu yai, bo lenda tomisa mpi kutanga na bo.

Na nima ya bilumbu, bo lenda lomba na bampangi yina ketangaka mbote na kutanga na meso ya bantu na Kulonguka ya Mukanda ya Dibundu mpi na Kulonguka ya Nzozulu ya Nkengi. Kansi sambu na kulungisa mbote mukumba yai, yo kelombaka kusala mambu yankaka dyaka katula kuzaba kutanga bangogo mbote. Sambu na kukuma mutangi ya mbote na meso ya bantu na dibundu, nge fwete yedisa bikalulu ya mbote na kutanga na nge mosi. Yo kelomba nde nge bakisa nde konso ngogo na kati ya nsa kele ti kisalu ya yo kesala. Nge lenda katula ve bangogo yankaka ebuna nge bakisa mbote mambu ya bo ketuba. Kana nge ketanga ve bangogo mbote, ata na ntangu nge ketanga sambu na nge mosi, nge tabalula ntendula ya nsa. Kukonda kutanga mbote lenda katuka na kukonda kuzitisa bidimbu yina kevandaka na nsi to na zulu ya bisono, to sambu nge kebakisa ve ntendula ya bangogo na mutindu bo mesadila yo. Sala ngolo na kubakisa ntendula ya konso ngogo na kisika yina bo metula yo. Tala mpi mutindu bidimbu ya kupemina kesadisa na kubakisa nsa. Kuvila ve nde mbala mingi bangindu kevandaka na kimvuka ya bangogo. Kuvila ve dyambu yai na mpila nde ntangu nge tatangaka na ndinga ya ngolo, nge tangaka kimvuka ya bangogo, kansi ngogo mosimosi ve. Kubakisa pwelele mambu ya nge ketanga kele kima mosi ya mfunu sambu na kupesa bankaka nzayilu ya sikisiki na nzila ya lutangu ya nge kesala na meso ya bantu.

Polo kusonikilaka nkuluntu mosi ya Mukristu yina kuvandaka ti eksperiansi mingi nde: ‘Kudipesa na kutanga na meso ya bantu yonso.’ (1 Tim. 4:13) Yo kele pwelele nde beto yonso fwete sala ngolo na kutomisa dyambu yai.