Luguluku Sambu na Kukota na Inza ya Mpa ya Lunungu
“Bo ta zinga mbote na ngemba mpenza na ntoto.”—NKUNGA 37:11.
1, 2. (a) Inki mutindu lugulusu ya Yehowa na ntangu na beto taswaswana ti balugulusu ya ntangu ya ntama? (b) Yehowa tanata bantu na yandi na inza ya inki mutindu?
YEHOWA kele Nzambi ya lugulusu. Na ntangu ya ntama, yandi gulusaka bantu na yandi mbala mingi. Balugulusu yina vandaka ya ntangu fyoti, sambu na bambala yina yonso, Yehowa zengaka ve nkanu na yandi na zulu ya inza ya mvimba ya Satana. Kansi na bilumbu na beto, Yehowa tasala ntama mingi ve lugulusu ya kuluta balugulusu yonso na nene sambu na bansadi na yandi. Na mbala yai yandi tafwa bidimbu yonso ya ngidika ya Satana na ntoto ya mvimba, ye yandi tanata bansadi na yandi na inza ya mpa ya kimakulu, ya lunungu.—2 Piere 2:9; 3:10-13.
2 Yehowa kesila nde: “Kubika fioti kaka bantu ya mbi ta vila, . . . kansi bantu yina ke kudikulumusaka, bo ta zinga mbote na ngemba mpenza na ntoto.” (Nkunga 37:10, 11) Sambu na ntangu ikwa? “Bantu ya mbote ta zinga na ngemba na ntoto yina ya Mfumu Nzambi tubaka na kupesa bo; yo ta vanda ya bo tii kuna.” (Nkunga 37:29; Matayo 5:5) Kansi, na ntwala yau salama, inza yai takota na nsungi mosi ya mavwanga yina yau mebikaka kumona ntete ve.
“Mpasi ya Nene”
3. Inki mutindu Yezu tendulaka “mpasi ya nene”?
3 Na 1914 inza yai kotaka na “bilumbu ya nsuka.” (2 Timoteo 3:1-5, 13) Ntangu yai beto melungisa bamvula 83 na kati ya nsungi yina mpi beto kefinama na nsuka na yau ntangu, mutindu Yezu yitaka kutuba, mambu yai tasalama: “Mpasi mingi [“ya nene,” NW] ta vanda. Yo ta vanda mpasi mosi ya ngolo yina me bwaka ntete ve katuka kuna ya Nzambi salaka bima yonso tii bubu yai. Ata mpasi ya nkaka ya mutindu yina ta vanda diaka ve.” (Matayo 24:21) Ee, ya mbi kuluta Mvita II ya Inza, ntangu kiteso ya bantu mafuku 50 kufwaka. Mbungulu ya nene kibeni ya inza kele na kufinama ntinuntinu!
4. Sambu na inki nkanu ya Nzambi tabwila “Babilone ya Nene”?
4 “Mpasi ya nene” takwisa na kintulumukina ya ngolo kibeni, “na lere mosi.” (Kusonga 18:10) Luyantiku na yau tamonana ntangu Nzambi tazenga nkanu ya lusambu ya luvunu yonso, Ndinga ya Nzambi kebinga yau “Babilone ya Nene.” (Kusonga 17:1-6, 15) Kidimbu ya ntetentete ya Babilone ya ntama vandaka lusambu ya luvunu. Babilone ya ntangu yai kele bonso nkundi na yandi ya ntama mpi kemonisa kintinu ya inza ya mvimba ya lusambu ya luvunu. Yandi mesalaka kisalu ya kindumba na kuwakanaka ti bantu ya politiki. Yandi mesimbaka bamvita na bau mpi mesakumunaka minkangu ya lweka na lweka, mbutu kevandaka nde bantu ya dibundu mosi kefwisanaka bau na bau. (Matayo 26:51, 52; 1 Yoane 4:20, 21) Yandi kekangaka meso na bisalu ya mbi ya bantu na yandi mpi kenyokulaka Bakristu ya kyeleka.—Kusonga 18:5, 24.
5. “Mpasi ya nene” tayantika inki mutindu?
5 “Mpasi ya nene” tayantika ntangu bantu ya politiki tanwanisa “Babilone ya Nene” na kintulumukina. Bau “ta vanda na kimbeni ti nkento yina: Bo ta botula bima na yandi yonso, bo ta bika yandi kinkonga, bo ta dia misuni na yandi, ebuna bo ta yoka yandi.” (Kusonga 17:16) Na nima, bantu yina vandaka kupesa yandi maboko “ta mona mpasi, bo ta dila [yandi].” (Kusonga 18:9-19) Kansi bansadi ya Yehowa kekingaka mambu yai tuka ntama, ebuna bau tatuba nde: “Aleluya, . . . [Yehowa] ke zengaka makambu na nzila ya kieleka ti ya mbote. Sambu yandi pesaka ndola na nkento ya nene ya ndumba yina vandaka kubebisa bantu ya nsi-ntoto sambu na pite na yandi. Nzambi pesaka yandi ndola, sambu yandi fwaka bantu yina kesadilaka Nzambi.”—Kusonga 19:1, 2.
Bau Tanwanisa Bansadi ya Nzambi
6, 7. Sambu na inki bansadi ya Yehowa lenda tula ntima ntangu bau tanwanisama na nsungi ya “mpasi ya nene”?
6 Ntangu bau tamanisa kufwa lusambu ya luvunu, bantu ya politiki tabaluka na bansadi ya Yehowa. Satana, ‘Gogi ya nsi ya Magogi’ ketuba na mbikudulu nde: ‘Mono ta kota kisika bantu ke zinga na ngemba mpenza.’ Na kuyindulaka nde bau kele madya ya kukanga nkatu mpasi, yandi tanwanisa bau ti “ndonga ya basoda ya ngolo . . . bonso dituti ke fikaka ntoto.” (Ezekiele 38:2, 10-16) Bantu ya Yehowa kezaba nde ndwanisa yina tanunga ve sambu bau ketula ntima na Yehowa.
7 Ntangu Farao ti minkangu na yandi yindulaka nde bau takanga bansadi ya Nzambi na Nzadi ya Mbwaki, Yehowa gulusaka bantu na yandi na kimangu mpi fwaka minkangu ya Ezipte. (Kubasika 14:26-28) Na ntangu ya “mpasi ya nene,” ntangu makanda tayindula nde bau mekanga bantu ya Yehowa, yandi takwisa dyaka kugulusa bau na kimangu: “Kilumbu [yina], mono ta wa makasi mingi. Mono [ta] tuba na makasi na mono mpenza.” (Ezekiele 38:18, 19) Nsuka ya “mpasi ya nene” tavanda mekuma penepene!
8. Inki mambu ya mebwaka ntete ve tabwa na ntwala Yehowa kufwa bantu ya mbi, mpi malanda tavanda inki?
8 Tavanda ti ntangu mosi, na nima ya luyantiku ya “mpasi ya nene,” kansi na ntwala Yehowa kuzenga nkanu na yandi na zulu ya nsadila ya inza yai, mambu ya mebwaka ntete ve tabwa. Tala malanda na yau. “Ebuna kidimbu [ya] Mwana-muntu [Kristu] ta monika na zulu. Na ntangu yina bantu ya makanda yonso ta dila, bo ta mona Mwana-muntu ke kwisa na zulu ya matuti, na ngolo ti na lukumu ya nene.” (Matayo 24:29, 30) “Bidimbu ta monika na ntangu, na ngonda ti na bambwetete. . . . Bantu ta fwa ngambu sambu na boma ntangu bo ta yindula mambu yina ke kwisa kubwa awa na nsi-ntoto.”—Luka 21:25, 26.
‘Luguluku na Beno Ta Vanda Me Kuma Penepene’
9. Sambu na inki bansadi ya Yehowa lenda ‘nangula ntu na bo’ ntangu mambu ya mebwaka ntete ve tabwa?
9 Mbikudulu ya Luka 21:28 ketadila ntangu yina ya mfunu. Yezu tubaka nde: “Ntangu mambu yina ta yantika kubwa, beno vanda ya kusungama, beno nangula ntu na beno, sambu [luguluku na] beno ta vanda me kuma penepene.” Bambeni ya Nzambi tavanda ketekita na boma sambu bau tabakisa nde mambu ya memonanaka ntete ve ya kesalama, mekatuka na Yehowa. Kansi bansadi ya Yehowa tasepela sambu bau tazaba nde luguluku na bau mekuma penepene.
10. Inki mutindu Ndinga ya Nzambi ketendula nsuka ya “mpasi ya nene”?
10 Na nima, Yehowa tanika dikofi ya lufwa na ngidika ya Satana: “Mono ta pesa yandi [Gogi] ndola ya maladi ti ya kubasika menga. Mono ta nokisa mvula ya ngolo ti ya matadi, tiya ta bwila yandi ti basoda na yandi ti bantu yonso yina kele na yandi. . . . [“Ye bau tazaba nde mono kele Yehowa,” NW].” (Ezekiele 38:22, 23) Mvindu yonso ya kubikalaka ya ngidika ya Satana mefwa. Kimvuka ya mvimba ya bantu yina kevilaka Nzambi mefwa. Yai kele nsuka ya “mpasi ya nene” na Armagedoni.—Yeremia 25:31-33; 2 Tesalonika 1:6-8; Kusonga 16:14, 16; 19:11-21.
11. Sambu na inki bansadi ya Yehowa tagulusama na kati ya “mpasi ya nene”?
11 Bantu ya tagulusama na “mpasi ya nene” tavanda mafuku ya bansambidi ya Yehowa na ntoto ya mvimba. Bau kesala “kibuka ya nene” (NW) yina mebasika na “makanda yonso ti [na] bandinga yonso ti [na] bansi yonso.” Sambu na inki bau megulusama na mutindu yai ya kepesa boma? Sambu bau kesadilaka Yehowa kisalu ya santu “mpimpa ti mwini.” Yau yina, bau tabikala na luzingu na nsuka ya inza yai mpi tanatama na kati ya inza ya mpa ya lunungu. (Kusonga 7:9-15) Yau yina, bau tamona ndungisa ya lusilu ya Yehowa: “Tula ntima na Mfumu Nzambi, landa mpi bansiku na yandi; yandi ta pesa nge ngolo na kubaka ntoto, nge ta mona mpi yandi [ke katula] bantu ya mbi.”—Nkunga 37:34.
Inza ya Mpa
12. Baguluki ya Armagedoni lenda kinga inki na mpusa yonso?
12 Yau tavanda ntangu ya kyese mpenza—kukatuka ya mambi mpi luyantiku ya nsungi ya kuluta nkembo ya nkenda yonso ya bantu! (Kusonga 20:1-4) Bantu ya tabikala na luzingu na nima ya Armagedoni tavutula matondo mingi kibeni na Yehowa sambu yandi mekotisa bau na mvwandilu ya nkembo, ya mpembe ya Nzambi tasala, inza ya mpa, na zulu ya ntoto yina takituka paladisu! (Luka 23:43) Ye bau tafwaka dyaka ve kimakulu! (Yoane 11:26) Ya kyeleka, kubanda na ntangu yina nge mata, bau tavanda ti kivuvu ya ngituka, ya kitoko ya kuzinga ntangu yonso ya Yehowa kezinga!
13. Inki mutindu Yezu tavutukila kisalu ya kubelula yina yandi yantikaka na zulu ya ntoto?
13 Yezu, yina Yehowa meponaka bonso Ntotila ya zulu, takengila balusakumunu ya kimangu yina baguluki tasepela na yau. Ntangu yandi vandaka na ntoto, yandi kangulaka meso ya bifwa-meso ti makutu ya bifwa-makutu mpi belulaka “bantu yina vandaka na maladi to mpasi ya mutindu na mutindu.” (Matayo 9:35; 15:30, 31) Na inza ya mpa, yandi tavutukila kisalu yina ya nene ya kubelula kansi na ntoto ya mvimba. Bonso Nsadi ya Nzambi, yandi talungisa lusilu yai: “[Nzambi] ta kusula mansanga yonso na meso na bo. Lufwa ta vandaka diaka ve, bantu ta lwataka mpidi diaka ve, bo ta dilaka diaka ve, bo mpi ta waka diaka mpasi ve. Na ntangu yina mambu ya ntama ta vanda me vila.” (Kusonga 21:4) Minganga ti bantu ya kezikaka bamvumbi tavanda dyaka na mfunu ve!—Yezaya 25:8; 33:24.
14. Inki luguluku takwisa na bansadi ya Yehowa yina meyitaka kufwa?
14 Bantu yankaka ya taguluka mpi tavanda bansadi ya kwikama ya Nzambi yina kufwaka na ntangu ya ntama. Na inza ya mpa, bau takatulama na bansinga ya mazyamu. Yehowa kendimisa nde: “Bantu ya mbote ti bantu ya mbi ta telama na lufwa.” (Bisalu 24:15) Yau fwete vanda nde “bantu ya mbote” tatelama ntete sambu na kupesa maboko na kuyalumuna Paladisu. Baguluki ya Armagedoni tavanda na kyese mingi mpenza na kuwa masolo ya bantu ya kwikama yina kufwaka ntama, kansi mevutuka na luzingu ntangu yai!—Yoane 5:28, 29.
15. Tendula mwa bamvwandilu ya bantu yina tazinga na inza ya mpa.
15 Bayina yonso tazinga ntangu yina tamona mambu ya muyimbi-bankunga tubaka sambu na Yehowa: “Nge kekangula diboko na nge mpi nge kelungisa mpusa ya kima yonso yina kezinga.” (Nkunga 145:16, NW) Nzala tavanda dyaka ve: Ntoto tavutukila mipepe ti bamvula na yau ya bukatikati mpi tabuta mingi. (Nkunga 72:16) Bantu ya kukonda nzo tavanda dyaka ve: “Bo ta tunga banzo, bo ta zinga muna,” ye konso muntu tavanda “na bilanga na yandi ya vinu ti ya bafige; ata muntu mosi ve ta kwisa kupesa yandi boma.” (Yezaya 65:21, 22; Mishe 4:4) Boma tavanda dyaka ve: Mvita, kingolongolo, to nku tavanda dyaka ve. (Nkunga 46:8, 9; Bingana 2:22) “Ntangu yai ntoto yonso ke pema, yo kele na ngemba; bantu yonso ke tula milolo ya kiese.”—Yezaya 14:7.
16. Sambu na inki lunungu takotila bantu na inza ya mpa?
16 Na inza ya mpa, bansangu ya luvunu ya Satana na bimwangi-nsangu tavanda makatulama. Kansi, “lunungu kele kima ya bantu ya ntoto ya lubutu talonguka mpenza.” (Yezaya 26:9, NW; 54:13) Ti malongi ya kimpeve ya santu mvula na mvula, “ntoto ta fulukaka na mambu yai: kuzaba Mfumu Nzambi, mutindu nzadi-mungwa ke fulukaka na masa.” (Yezaya 11:9) Bangindu ti bisalu ya mbote takotila bantu. (Filipi 4:8) Yindulete, kimvuka ya inza ya mvimba ya bantu ya kukonda nku, kudibanza, kimpala—kimpangi ya ntoto yonso kisika bantu yonso kebuta mbuma ya mpeve ya Nzambi. Ya kyeleka, nkutu ntangu yai kibuka ya nene kele na kukuna bikalulu ya mutindu yina.—Galatia 5:22, 23.
Sambu na Inki Kukinga Mingi Mutindu Yai?
17. Sambu na inki Yehowa mekingaka mingi na ntwala ya kusukisa mambi?
17 Ata mpila yina, sambu na inki Yehowa kukingaka mingi mutindu yai sambu na kukatula mambi mpi kugulusa bantu na yandi sambu na kukota na inza ya mpa? Tadila mambu yina zolaka kulungisama. Kima ya kuluta mfunu kele ndungunu ya kimfumu ya Yehowa, nswa na yandi na kuyala. Na kupesaka nzila nde ntangu kuluta mingi, yandi monisaka nkatu ketiketi nde luyalu ya bantu na nganda ya kimfumu na yandi monikaka kubela mosi ya nene. (Yeremia 10:23) Ebuna, ntangu yai Yehowa kele ti kinunga yonso na kuyingisa luyalu ya bantu na luyalu ya Kimfumu na yandi ya zulu na nsi ya luyalu ya Kristu.—Daniele 2:44; Matayo 6:9, 10.
18. Yau lombaka nde bana ya Abrahami kubaka ntoto ya Kana inki ntangu?
18 Yina ya salamaka na bamvu-nkama yai yonso kele kiteso mosi ti mambu yina salamaka na ntangu ya Abrahami. Yehowa songaka Abrahami nde bana ya divumu na yandi tabaka ntoto ya Kana—kansi na ntwala ya bamvula nkama iya ve “sambu kifu ya bantu ya Amore [vandaka] mekuma ntete ve ya kulunga.” (Kuyantika 12:1-5; 15:13-16, NW) Yau fwete vanda nde awa ngogo “bantu ya Amore” (kikanda ya ngolo) kemonisa bantu ya Kana na kimvuka. Ebuna, kiteso ya bamvu-nkama iya zolaka kuluta na ntwala Yehowa kupesa bantu na yandi ngolo ya kubotula Kana. Kansi ntete, Yehowa bikisaka makanda ya Kana kuyedisa bimvuka na bau. Mbutu kuvandaka inki?
19, 20. Bimvuka ya bantu ya Kana vandaka bimvuka ya inki mutindu?
19 Mukanda Bible Handbook, ya Henry H. Halley, ketuba nde na Megiddo, basadi-nsosa ya nsi ya ntoto zwaka bidimbu ya tempelo ya Astarte, nzambi ya nkento, nkento ya Baale. Yandi kesonika nde: “Na kakitamina mosi ya nkufi katuka na tempelo yai, kuvandaka ti mazyamu, banzungu ya ntoto mingi vandaka kuna, na kati na yau vandaka binsenga ya bana yina bo vandaka kutambika na tempelo yai . . . Bambikudi ya Baale ti Astarte vandaka bansadi ya vandaka kufwa bana ya fyoti.” “Kima yankaka ya vandaka kusalama ya kuluta mbi vandaka [yina] bau vandaka kubinga nde ‘bimenga ya fondasio.’ Kana bo kezola kutunga nzo, bo fwete pesa kimenga ya mwana, ye nitu na yandi bo tunga yau na kibaka.”
20 Halley ketuba nde: “Lusambu ya Baale, ya Astarte, ti ya banzambi yankaka ya Kana vandaka ya kufuluka ti bambiki ya kuluta mbi; batempelo na bau vandaka bisika ya mambi. . . . Bantu ya Kana vandaka kusambila, na kulutisa mansoni, . . . yempi, na kugondaka bana na bau ya ntete, bonso kimenga na banzambi yango yai mosi. Yau kemonana bonso, na kiteso ya kuluta nene, ntoto ya Kana kumaka bonso Sodome ti Gomore mosi na bunene ya insi ya mvimba. . . . Keti mvwandilu ya kufuluka ti mvindu ya nzanzi ya mutindu yina ti nku vandaka ti nswa ya kuzinga dyaka? . . . Basadi-nsosa ya kutimunaka na mayumbu ya bambanza ya Kana yitukaka nde sambu na inki Nzambi fwaka bau ve na bilumbu ya ntwala.”—Fwanisa ti 1 Bantotila 21:25, 26.
21. Inki kufwanana kele na kati ya mvwandilu ya bantu ya Kana ti ya bilumbu na beto?
21 Mbi ya bantu ya Amore ‘kumaka ya kulunga.’ Ebuna ntangu yai Yehowa vandaka na kinunga yonso ya kufwa bau. Yau kele mutindu mosi bubu yai. Inza yai kele ya kufuluka ti kingolongolo, mansoni, mpi luvwezo ya bansiku ya Nzambi. Mpi sambu, na masonga yonso, beto kemonaka ntima mpasi sambu na kimenga ya mawa ya bana na Kana ya ntama, inki beto tatuba sambu na kimenga ya mafunda na mafunda ya baleke na bamvita ya inza yai, mambu ya mbi ya kuluta yina yonso kusalamaka na Kana? Ya kyeleka, ntangu yai Yehowa kele na kinunga yonso ya kusukisa ngidika yai ya mbi.
Yau Kelungisa Kima Yankaka
22. Inki kelungana sambu na ntima-nda ya Yehowa na ntangu na beto?
22 Ntima-nda ya Yehowa na bilumbu yai ya nsuka kele na kulungisa kima yankaka. Yandi kele na kupesa ntangu ya kuvukisa mpi kulonga kibuka ya nene, yina kele dezia na bantu kuluta mafuku tanu. Na nsi ya lutwadisu ya Yehowa, bau mevukisamaka na kati ya organizasio ya kekwenda na ntwala. Babakala, bankento, mpi baleke kelongama sambu na kulonga bankaka bakyeleka ya Biblia. Na nzila ya balukutakanu na bau mpi mikanda na bau, bau kelonguka banzila ya zola ya Nzambi. (Yoane 13:34, 35; Kolosai 3:14; Baebreo 10:24, 25) Dyaka, bau keyedisa mayele ya kutunga banzo, ya elektroniki, ya kunyema mikanda, mpi ya bisalu yankaka sambu na kusimba kisalu ya kusamuna “Nsangu ya Mbote.” (Matayo 24:14) Na ntembe ve mayele ya kulongila ti ya kutungila yai tasadilama bisika yonso na inza ya mpa.
23. Sambu na inki yau kele dibaku ya mbote na kuzinga na ntangu yai?
23 Ee, bubu Yehowa kele na kubongisa bansadi na yandi sambu bau luta “mpasi ya nene,” bau kota na inza ya mpa ya lunungu. Na nima, Satana ti inza ya mbi ya kunwana na yau tavanda dyaka ve, maladi ve, mpasi ve, lufwa mpi ve. Ti tiya mpi kyese mingi, bantu ya Nzambi talanda kisalu na bau ya kyese ya kutunga paladisu, kisika “kiese” tavanda konso kilumbu. Yau kele dibaku ya nene mpenza na kuzinga na nsuka ya bamvula, na kuzaba mpi kusadila Yehowa, mpi na kuzaba nde ntama mingi ve, beto ‘ta nangula ntu, sambu lugulusu na beto me kuma penepene.’—Luka 21:28; Nkunga 146:5.
Bangyufula ya Mvutukilu
◻ “Mpasi ya nene” kele inki, ye yau tabanda inki mutindu?
◻ Sambu na inki Gogi tanunga ve ntangu yandi tanwanisa bansadi ya Yehowa?
◻ “Mpasi ya nene” tasuka inki mutindu?
◻ Inki mambote ya kitoko mpenza inza ya mpa tanata?
◻ Sambu na inki Yehowa mekingaka mingi na ntwala ya kunata nsuka ya ngidika yai?
[Kifwanisu ya kele na lutiti 26]
Ntoto ya mvimba takitulama paladisu