Mpasi ya Ngolo mpi ya Kezingaka Mingi
NTAMA mingi ve, muntu mosi ya kesalaka bansosa sosaka kuzaba mawi yina bantu ya mefwilaka bantu ya bo vandaka kuzola kevandaka na yo na nima ya bamvula. Yandi tindaka bangyufula na bibuti yina bana na bo mefwaka bamvula mingi meluta. Kansi, bibuti yonso ve kupesaka bamvutu. Tata mosi na zina ya Vladimir, yina mwana na yandi kufwaka bamvula tanu meluta, kutendulaka nde ata bamvula mingi melutaka, yandi kekukaka ve kuta disolo ya mwana na yandi.a
Mpasi ya mutindu yai ya kezingaka mingi kemonanaka na bibuti mingi yina bana na bo mefwaka. Bamvula kumi meluta, mwana ya William ya bamvula 18 kufwaka na masa. William kusonikaka nde: “Tii bubu yai, lufwa yina kepesaka munu mpasi kibeni, mpi mu tavandaka ti mpasi yango ntangu yonso ya mu tazingaka.” Mwana ya Lucy kufwaka na maladi mosi ya kintulumukina. Bamvula tanu na nima, Lucy kusonikaka nde: “Na nsungi ya mwa bilumbu na nima ya lufwa na yandi, mu vandaka kuyindula nde, ‘Yo kele ve kyeleka.’ Mu vandaka kumona bonso nde mu kelala ndosi mosi ya mbi mpi nde mu tatelama ntama mingi ve. Kansi, na nima ya mwa ntangu, mu yantikaka kubakisa nde yo vandaka ya kyeleka, nde yandi tavutuka dyaka ve. Banda mwana na munu mefwaka, bamvula tanu meluta. Kansi bantangu yankaka kana mu kele munu mosi, mu kedilaka yandi.”
Sambu na nki bibuti yina bana na bo mefwaka, bonso Vladimir, William, ti Lucy, kewaka mpasi ya ngolo mpi ya kezingaka mingi? Bika beto tadila mwa bikuma.
Sambu na nki Mpasi Mingi Kibeni?
Ntangu mwana kebutukaka na dibuta, bibuti kevandaka na kyese ya mingi kibeni yina beto lenda fwanisa ve ti kima yankaka. Kusimba bebe na bo, kutala yandi mutindu yandi kelala, to kutala mutindu yandi kemweta ngolo mpenza kepesaka bibuti kyese kibeni. Bibuti ya mbote kezolaka mpenza bana na bo. Bo kelongaka bo na kuvanda ti bikalulu ya mbote mpi na kuvanda luzitu. (1 Tesalonika 2:7, 11) Ntangu bana keyelaka mpi kesalaka mambu ya bibuti kelongaka bo, bibuti kevandaka na kyese mpi keyantikaka kukuma ti bivuvu mingi sambu na bo.
Bibuti yina kele na zola kesalaka ngolo sambu na kulungisa bampusa ya bana na bo. Mbala mingi, bo kebumbaka mbongo to bima ya kinsuni sambu na kusadisa bana na bo na kusala mpi mabuta na bo mosi na bilumbu kekwisa. (2 Korinto 12:14) Mawi yai yonso ya bo kemonisaka, ntangu ya bo kelutisaka, bikesa ya bo kesalaka, mpi mbongo yonso ya bo kebasisaka kemonisaka pwelele kima mosi: bibuti kesansaka bana na bo sambu bo zinga, kansi ve sambu bo fwa. Yo yina, ntangu mwana kefwaka, kisalu yina ya kusansa yandi kesukaka na nzila, mpi bivuvu yonso ya bibuti kuvandaka na yo sambu na yandi kemanaka. Lufwa kezengaka mawi ya zola yina bibuti kevandaka na yo sambu na mwana. Kisika yina mwana na bo kuvandaka na yo na ntima na bo kebikalaka mpamba. Bibuti kewaka mpasi ya ngolo kibeni yina kevandaka pete ve na kumana.
Biblia kendimisa nde bibuti yina mefwilaka bana kevandaka na mpasi ya ngolo mpi ya kezingaka mingi. Ntangu Biblia ketendula mambu yina kusalamaka ntangu tata ya mabuta Yakobi kuwaka nde mwana na yandi Yozefi kufwaka, yo ketuba nde: “Yandi pasulaka bilele na yandi, ebuna yandi lwataka saki sambu na kusonga mawa na yandi. Yandi dilaka bilumbu mingi sambu na mwana na yandi. Bana na yandi yonso ya babakala ti ya bankento bo kwisaka sambu na kukatula yandi mawa, kansi yandi buyaka nde: ‘Mono ta dilaka mwana na mono tii kuna mono kwenda na [Sheole, NW].’” Bamvula mingi na nima, Yakobi vandaka kaka kudila mwana na yandi, yina yandi vandaka kuyindula nde yandi fwaka. (Kuyantika 37:34, 35; 42:36-38) Mbandu yankaka ya Biblia ketubila kele mbandu ya nkento mosi ya kwikama na zina ya Naomi. Bana na yandi ya babakala zole kufwaka. Mawa na yandi kuvandaka ngolo kibeni, na mpila nde yandi zolaka kusoba zina na yandi ya Naomi, disongidila nde “kimona-mbote,” sambu na kubaka zina ya Mara, disongidila nde “kimona-mpasi.”—Ruti 1:3-5, 20, 21.
Kansi, Biblia kesuka kaka ve na kutubila mpasi yina bibuti kewaka. Yo kemonisa mpi mutindu Yehowa kepesaka ngolo na bantu yina kemona mpasi sambu bo mefwilaka bantu. Na disolo yina melanda, beto tatadila mwa mitindu yina Nzambi kesadilaka sambu na kupesa kikesa na bantu yina kedila.
[Noti na nsi ya lutiti]
a Beto mesoba bazina yankaka.