Keti Bandilu ya Mepesama Kelembisaka Nge?
BANDILU! Na kutuba ya mbote ata muntu mosi ve kezolaka yau; kansi ntangu ya nkaka beto yonso fwete kundima yau. Kansi, keti mbala ya nkaka nge kelembaka kana luzingu na nge kemonana bonso yau kele na bandilu mingi? Mbala ya nkaka yau tavanda kuluta mbote kana nge kusoba ngindu na nge. Na kisika ya kumona mpasi sambu na kima yina ya nge lenda kusala ve, sambu na inki kubaka ve mambote ya kuluta na bimpwanza ya nge keyangalala na yau?
Mu mbandu, bamingi yina kele bansukami na mambu ya mbongo kezolaka kuvanda bamvwama. Kansi, kana yau kele kyeleka kumonaka nde bunsukami ketula ndilu na yina ya beto lenda kusala na kati ya ngidika ya bima yai, bima ya mfunu ya luzingu mepesama na bantu yonso. Bansukami bonso bamvwama kezolaka, kekwelaka, kesansaka bana, keyangalalaka na kuvanda na kinduku ti bankaka, mpi buna na buna. Kima ya kuluta mfunu dyaka kele nde, bansukami bonso bamvwama lenda kuzaba Yehowa mpi kuyangalala na kivuvu ya ntoto ya mpa ya mesilamaka. Bansukami bonso bamvwama keyela na mayele ti na nzayilu ya bukristu, yina kele na mbalu ya kuluta bimvwama. (Bingana 2:1-9; Longi 7:12) Bau yonso—mvwama mpi nsukami—lenda kudipesa zina ya kuluta mbote na ntwala ya Yehowa. (Longi 7:1) Na bilumbu ya Polo dibundu ya bukristu kusalamaka mingimingi na bansukami—mingi na kati na bau kuvandaka bampika—yina kuvandaka kusadila ti mayele kimpwanza ya mvwandilu na bau vandaka kupesa bau.—1 Korinto 1:26-29.
Kimfumu na Kutadila Masonuku
Na kati ya dikwela ya Bukristu, nkento fwete kulemfuka na bakala na yandi—ngidika yai kele sambu na mambote ya dibuta ya mvimba. (Efeze 5:22-24) Keti nkento fwete kumona nde bau mekulumusa yandi sambu na yau? Ata fyoti ve. Bakala ti nkento kesala kimvuka mosi. Kimfumu ya bakala, kana yandi kesadila yau bonso Kristu, yau ketula bandilu fyoti sambu na nkento na yandi mpi kebikila yandi ntangu ya kusala mambu mingi ya yandi lenda kusala. (Efeze 5:25, 31) “Nkento ya bikalulu ya mbote” ya Bingana kapu 31 vandaka kusala kisalu ya mutindu na mutindu ya mbote mpi ya kepesa mpusa. Yau kemonana pwelele nde, bulemfu na bakala na yandi vandaka kupesa yandi mpasi ve.—Bingana 31:10-29.
Mutindu mosi, nzila mepesama ve na nkento na kubaka ntwala na zulu ya babakala na kati ya dibundu. (1 Korinto 14:34; 1 Timoteo 2:11, 12) Keti bankento ya bakristu fwetele kumona mpasi sambu na ndilu yina? Ve. Bamingi kevandaka na ntonda na mpila kisalu yina ya bukristu kesalamaka na teokrasi. Bau kele na kyese ya kulangidilama mpi kulongama na bankuluntu yina metulama, mpi bau kekota na kati ya kisalu ya luzingu yina kelomba kusamuna mpi kusala balongoki. (Matayo 24:14; 28:19, 20) Bakritu ya bankento kesalaka mingi na kisalu yai, mpi yau kenatilaka bau lukumu na meso ya Yehowa Nzambi.—Bankunga 68:11; Bingana 3:35.
Bandilu ya Mepesama na Batoko
Mbala mingi batoko mpi kedilaka nde luzingu na bau mefuluka na bandilu, mingimingi sambu bau kele na nsi ya kimfumu ya bibuti na bau. Kansi, kimfumu yai mpi kele na kati ya Masonuku. (Efeze 6:1) Na kisika ya kuwa makasi sambu na bandilu ya bibuti ketudila bau, batoko ya bakristu yina kele na mayele ketula mpeve na bau na zulu ya bimpwanza ya bau keyangalala na yau—bonso, na kutuba ya mbote bau mekatulama na mikumba ya kizitu. Na yau bau lenda kubaka mambote ya ngolo na bau ya butoko ti ya mvwandilu na bau sambu na kuyilama bau mosi na luzingu na bau ya kimbuta.
Nkengi ya nzyunga mosi ya ntama na Brésil keyibuka mbote toko mosi ya bamvula 12 yina vandaka na kati ya kibuka mosi ya fyoti mpi ya kingenga yina kimpwanza ya kisalu na yandi kutulamaka ndilu. Mfumu ya kisalu ya kibuka yina kuvandaka na kisalu mingi mpi yandi vandaka na ntangu ve ya kutula dikebi na kibuka yina, kansi yandi bakaka bangidika sambu nde toko yina kusadisa yandi. Yandi longukaka na kuzaba wapi kuvandaka mikanda (folomilere) yonso mpi yandi vandaka ntangu yonso ya kuyilama sambu na kupesa lusadisu. Luzolo na yandi ya mbote vandaka ya kusyamisa, mpi yandi vandaka nkundi ya kwikama na kati ya kisalu ya kusamuna. Toko yina kele sesepiyai nkuluntu.
Mambu kele ya mutindu na mutindu yina lenda kutula ndilu na kimpwanza ya muntu. Bamingi metulamaka bandilu na maladi. Bankaka kezingaka na kati ya mabuta ya kukabwana mpi kemonaka nde kimpwanza na bau metulama bandilu sambu na malombilu ya nkwelani na yandi ya kukonda lukwikilu. Ata bayina kezinga ti bandilu tazola bima ya luswaswanu, bau lenda kuvanda na luzingu ya mbote. Periodike yai ketubilaka mbala na mbala luzingu ya bantu ya mutindu yai, yina kele ya kuluta kusyamisa sambu na nkweno sambu bau kekudipesa na Yehowa mpi bau kebaka mambote ya kuluta na mvwandilu na bau.
Na kutubilaka luzingu ya bilumbu na yandi, ntumwa Polo tubaka nde: “Keti nge vandaka na kimpika ntangu Nzambi solaka nge? Mambu ve, kansi kana nge ke mona mpila ya kukatuka na kimpika, katuka ka nge.” (1 Korinto 7:21) Inki ngindu ya bukatikati! Mvwandilu ya nkaka kesobaka. Batoko kele na kuyela. Bankwelani ya bambeni kendima mbala ya nkaka kyeleka. Bamvwandilu ya mbongo lenda kubonga. Bantu ya maladi lenda kubeluka. Na mambu ya nkaka, kima mosi ve tabonga tii na ntoto ya mpa ya Yehowa tatula. Ata mpidina, inki beto tabaka na kudimonisaka mpasi sambu beto lenda kusala ve kiteso mosi ti bankaka?
Keti nge metalaka ntete mutindu bandeke kemataka na zulu mpi kuyangalala na kitoko ti kimpwanza ya banzyeta na bau? Mbala nkaka nge zolaka kupumbuka bonso bau. Ya kyeleka, nge lenda ve mpi nge talenda ve kuzyeta bonso bandeke kesalaka yau! Kansi nge lenda ve kubokuta sambu na yau. Ebuna, nge keyangalalaka na mayele ya Nzambi kupesaka nge. Nge kekukaka mbotembote na kutambulaka na zulu ya ntoto. Mutindu mosi, kuvanda inki mvwadilu ya luzingu na beto, kana beto kudipesa na yina beto lenda kusala na kisika ya kubokuta na mambu yina beto lenda ve kusala, luzingu na beto tavanda ya mbote, mpi beto tamona kyese na kati ya kisalu ya Yehowa.—Bankunga 126:5, 6.
[Caption on page 1]
[Picture caption]
Keti nge keyindulaka nde bibuti na nge kekangakange na lupangu?