Juni

na githĩ to mũhaka akorũo kĩĩranĩro kĩu nĩ gĩekĩrire arutwo hinya! Arutwo matiataũkagĩrũo wega atĩ thutha wa ihinda inini Jesu nĩ angĩakuire. Ĩndĩ gũkua gwake gũtionanagia atĩ mangĩatigirũo matarĩ na ũteithio. Jehova nĩ eehaarĩirie gũcokia mahoya mao na kũmahe ũteithio ũrĩa wothe maabataraga nĩguo mahote kũhunjia ndũmĩrĩri ya Ũthamaki. na hatarĩ nganja thutha wa ihinda inini, nĩ meyoneire ũrĩa Jehova aacokirie mahoya mao rĩrĩa maahoyaga ũteithio. (Atũm. 4:29, 31) Ũguo noguo kũrĩ nginya ũmũthĩ. O ũrĩa tũrathiĩ na mbere gũciara maciaro, noguo tũkenagĩra gũkorũo tũrĩ arata a Jesu. Makĩria ma ũguo, no tũkorũo na ma atĩ Jehova nĩ akoragwo ehaarĩirie gũcokia mahoya maitũ rĩrĩa tũrahoya ũteithio wa gũtooria moritũ marĩa tũngĩcemania namo tũkĩhunjia ũhoro ũrĩa mwega wa Ũthamaki. (Afil. 4:13) na githĩ tũtikenaga mũno nĩ ũndũ wa gũcokerio mahoya na gũkorũo tũrĩ arata a Jesu! Iheo icio kuuma kũrĩ Jehova nĩ itũheaga hinya wa gũthiĩ na mbere gũciara maciaro.—Jak. 1:17. w18.05 21 ¶17-18

Kwa ihinda rĩa mĩaka ĩtano tu, Akristiano Ayahudi arĩa maaikaraga Jerusalemu nĩ maangĩonire “mũthenya . . . wa Jehova” ũkuhĩrĩirie na mamenye kĩmenyithia kĩrĩa Jesu aamaheete nĩguo more kuuma itũũra rĩu. (Atũm. 2:19, 20; Luk. 21:20-22) Mũthenya ũcio wa Jehova wakinyire mwaka wa 70 Thutha wa Kristo rĩrĩa Aroma maahũthĩrirũo nĩ Jehova kwananga Jerusalemu. Ũmũthĩ tũrĩ na gĩtũmi gĩa gwĩtĩkia atĩ ‘mũthenya mũnene na wĩ itua-nda mũno’ wa Jehova nĩ ũkuhĩrĩirie. (Joel 2:11) Mũnabii Zefania oigire: ‘Mũthenya ũrĩa mũnene wa Jehova nĩũkuhĩhĩirie, ũgagĩkuhĩhĩria mũno na ũkehĩka.’ (Zef. 1:14) Ningĩ ũrathi ũcio ũrĩ na mũkaana nĩ ũrahũthĩka mahinda-inĩ maya maitũ. Nĩ ũndũ wa ũrĩa mũthenya wa Jehova ũkuhĩrĩirie, Paulo aratwĩra “twĩciranagie mũndũ na ũrĩa ũngĩ nĩguo twĩkĩranage hinya harĩ kwendana na mawĩra mega.” (Ahib. 10:24) Kwoguo, twagĩrĩirũo gwĩciragia mũno ũhoro wa ariũ a Ithe witũ nĩguo tũkamomagĩrĩria rĩrĩa rĩothe marabatara kũũmĩrĩrio. w18.04 20 ¶1-2

Na githĩ Jehova ndomĩrĩirie Joshua mũno kũgerera ciugo icio mbere ya kũgaĩra andũ ake Bũrũri wa Kĩĩranĩro. Jehova ndomĩrĩirie o mũndũ ũmwe ũmwe, no omĩrĩirie andũ ake nginya marĩ gĩkundi. Akĩhũthĩra ciugo cia ũrathi iria ciomĩrĩirie Ayahudi arĩa maatwarĩtwo ithamĩrio Babuloni oigire ũũ: “Tiga gwĩtigĩra, nĩ gũkorũo ndĩ hamwe nawe; menya ũmake nĩ ũndũ niĩ nĩ niĩ Ngai waku; nĩngũkuongerera hinya waku, ĩĩ, ti-itherũ nĩndĩĩgũteithagia, na ti itherũ nĩndĩĩgũtiiragĩrĩra na guoko gwakwa kwa ũrĩo gwa ũthingu.” (Isa. 41:10) Akristiano a tene nĩ momĩrĩirio, na andũ a Ngai ũmũthĩ no momagĩrĩrio. (2 Kor. 1:3, 4) Jesu nĩ omĩrĩirio nĩ Ithe. Hĩndĩ ĩrĩa aabatithagio nĩ aiguire mũgambo kuuma igũrũ woiga ũũ: “Ũyũ nĩ Mũrũ wakwa, ũrĩa nyendete mũno, na nĩ ndĩmwĩtĩkĩrĩte.” (Mat. 3:17) Na githĩ to mũhaka akorũo ciugo icio nĩ ciomĩrĩirie Jesu ũtungata-inĩ wake wothe rĩrĩa arĩ gũkũ thĩ! w18.04 16 ¶3-5

Thutha wa andũ aingĩ ũmũthĩ gũthoma watho ũrĩa Ngai aaheete Adamu, no moige atĩ Adamu nĩ aimĩtwo wĩyathi wa gwĩka maũndũ marĩa aangĩendire. Nĩ ũndũ ũcio, matitaũkagĩrũo nĩ ngũrani ya wĩyathi wa mũndũ wa gwĩthuurĩra na kĩhooto gĩa gũtua ũndũ ũrĩa mwega na ũrĩa mũũru. Adamu na Hawa nĩ maarĩ na wĩyathi wa gũthuura kana nĩ megwathĩkĩra Ngai kana matikũmwathĩkĩra. O na kũrĩ ũguo, no Jehova tu ũrĩ na kĩhooto gĩkinyanĩru gĩa gũthuura ũndũ ũrĩa mwega na ũrĩa ũtarĩ mwega ta ũrĩa “mũtĩ wa kũmenyithania wega o na ũũru” woonanĩtie thĩinĩ wa mũgũnda wa Edeni. (Kĩam. 2:9) Kũgerera watho ũrĩa Jehova aaheete Adamu na Hawa nĩ aamarutire na njĩra ya wendo ũrĩa mangĩhũthĩra wĩyathi wa ma. O ta ũrĩa kwahanĩkire, aciari aitũ a mbere maathurire kũremera Ngai. No hihi matua ma Adamu na Hawa nĩ maatũmire magĩe na wĩyathi makĩria na njĩra o yothe? Aca. Makĩgeria kwenda kwĩyatha, maateire inya makinyĩrĩte inyanya tondũ nĩ morirũo nĩ wĩyathi wa ma ũrĩa maaheetwo. w18.04 5-6 ¶9-12

Jehova to kũigua aiguagĩra tha ndungata ciake iria iranyamarĩka. Ĩndĩ nĩ oyaga ikinya rĩa gũciteithia. Kwa ngerekano, rĩrĩa Aisiraeli maanyamarĩkaga marĩ ngombo bũrũri-inĩ wa Misiri, Jehova nĩ aataũkĩirũo nĩ ruo rũrĩa maaiguaga na akĩĩrirĩria kũmehereria ruo rũu. Jehova eerire Musa ũũ: “Hatarĩ nganja nĩ nyonete mĩnyamaro ya andũ akwa . . . , na ngaigua kĩrĩro kĩao . . . nĩ njũĩ wega ruo rũrĩa marĩ naruo. Nĩ ngũikũrũka ndĩmahonokie kuuma guoko-inĩ kwa Amisiri.” (Tham. 3:7, 8) Nĩ ũndũ wa Jehova kũiguĩra andũ ake tha, nĩ aamakũũrire kuuma ũkombo-inĩ. Mĩaka mĩingĩ thutha ũcio, Aisiraeli marĩ Bũrũri-inĩ wa Kĩĩranĩro nĩ maatharĩkĩirũo nĩ thũ. Jehova eekire atĩa? Nĩ “aaiguaga tha nĩ ũndũ wa mĩnyamaro ĩrĩa maarehagĩrũo nĩ arĩa maamanyamaragia na arĩa maamahinyagĩrĩria.” O rĩngĩ, ũcayanĩri nĩ watindĩkire Jehova gũteithia ndungata ciake. Nĩ aahũthĩrire atiirĩrĩri bũrũri kũhonokia Aisiraeli kuuma harĩ thũ ciao.—Atiir. 2:16, 18. w19.03 15 ¶4-5

Maathani ma mbere merĩ meerĩte Aisiraeli mathathayagie o Jehova tu na nĩ maaheanĩte mũkaana wĩgiĩ gũthathaiya ngai cia mĩhianano. (Tham. 20:3-6) Jehova tiwe wagunĩkaga kuumana na maathani macio. Handũ ha ũguo, andũ ake nĩo maagunĩkaga. Mangĩathathayirie ngai cia mĩhianano, nĩ maanyamarĩkaga. Ngũrani na ũguo, Jehova nĩ aarathimaga andũ ake rĩrĩa makorũo marĩ ehokeku harĩ we na magekĩra andũ arĩa angĩ maũndũ ma kĩhooto. (1 Ath. 10:4-9) Jehova tiwe ũkoragwo na mahĩtia rĩrĩa andũ arĩa moigaga atĩ nĩwe mathathayagia maaga kũrũmĩrĩra ithimi ciake na kwoguo magatũma andũ ake manyamarĩke. O na kũrĩ ũguo, Jehova nĩ atwendete na nĩ amenyaga rĩrĩa tũranyamarĩka nĩ ũndũ wa wagi wa kĩhooto. Nĩ aiguaga ruo gũkĩra ũrĩa nyina wa mwana aiguaga rĩrĩa mwana wake aranyamarĩka. O na gũtuĩka no age kuoya ikinya o rĩo, ihinda-inĩ rĩrĩa rĩagĩrĩire nĩ agaatuĩra arĩa mehagia na makaga kwĩrira nĩ ũndũ wa kũnyamaria arĩa angĩ. w19.02 22 ¶13-15

Ciumia cigana ũna mbere ya Kĩririkano kaingĩ mĩcemanio itũ yaragĩrĩria ũhoro wa kĩonereria kĩa Jesu, na wĩnyihia ũrĩa oonanirie na njĩra ya kũruta muoyo wake ũrĩ ũkũũri. Nĩ tũiguaga tũkĩenda kwĩgerekania na wĩnyihia wake na gwĩka wendi wa Jehova o na rĩrĩa arĩ ũndũ mũritũ gwĩka ũguo. Nĩ twĩciragia ũrĩa Jesu oonanirie ũmĩrĩru thikũ cigana ũna mbere ya gĩkuũ gĩake. Nĩ aamenyaga wega atĩ thutha wa kahinda kanini thũ ciake nĩ ingĩamũconorithirie, imũhũũre, na imũũrage. (Mat. 20:17-19) O na kũrĩ ũguo nĩ eetĩkĩrire kũũragwo. Ihinda rĩu rĩakinya, eerire atũmwo ake ehokeku arĩa maarĩ hamwe nake Gethisemane ũũ: “Ũkĩrai tũthiĩ. Atĩrĩrĩ, ũrĩa ũkũngunyanĩra arĩ hakuhĩ.” (Mat. 26:36, 46) Na rĩrĩa andũ aingĩ marĩ na matharaita mookire kũmũnyita, aathire mbere yao, akĩĩmenyithania kũrĩ o, na akĩra thigari ireke atũmwo ake mathiĩ. (Joh. 18:3-8) Na githĩ Jesu ndoonanirie ũmĩrĩru mũnene! Mahinda-inĩ maya, Akristiano aitĩrĩrie maguta na a ngʼondu ingĩ nĩ merutanagĩria kwĩgerekania na Jesu harĩ kuonania ũmĩrĩru. w19.01 27-28 ¶7-8

O ta ũrĩa mũcori wa mbica atukanagia marangi matiganĩte maragucĩrĩria nĩguo athondeke mbica, o na ithuĩ nĩ tũbataraga gũtukania ngumo itiganĩte iragucĩrĩria nĩguo tũkorũo na ũhooreri. Ngumo imwe cia bata harĩ icio nĩ wĩnyihia, wathĩki, na ũmĩrĩru. Andũ arĩa enyihia no o mekaga wendi wa Ngai. Ũndũ ũmwe Ngai endaga twĩke nĩ kuonania ũhooreri. (Mat. 5:5; Gal. 5:23) Rĩrĩa tweka wendi wa Ngai nĩ tũtũmaga Shaitani arakare. Kwoguo o na tũngĩkorũo tũrĩ enyihia na ahooreri, andũ aingĩ thĩinĩ wa thĩ ĩno ĩtongoragio nĩ Shaitani nĩ matũthũũraga. (Joh. 15:18, 19) Nĩ ũndũ ũcio nĩ tũbataraga ũmĩrĩru nĩguo tũregane na Shaitani. Mũndũ ũtarĩ mũhooreri akoragwo na mwĩtũgĩrio, ndegiragĩrĩria marakara, na ndathĩkagĩra Jehova. Shaitani ahaana ũguo biũ. Nĩkĩo athũire andũ arĩa ahooreri. Andũ ahooreri nĩ monanagia ũrĩa Shaitani arĩ mũũru tondũ makoragwo na ngumo njega iria we atarĩ. Ningĩ nĩ maguũragia atĩ nĩ wa maheeni. Nĩkĩ? Tondũ gũtekũmakania ekuuga kana eke atĩa, ndangĩgiria andũ ahooreri gũtungatĩra Jehova.—Ayub. 2:3-5. w19.02 8-9 ¶3-5

Jehova nĩ aamenyaga atĩ aikari a Babuloni nĩ maangĩagĩire na guoya. Babuloni nĩ ĩngĩatharĩkĩirũo nĩ mbũtũ irĩ na hinya cia Media na Perisia. Jehova aangĩahũthĩrire mbũtũ ĩyo kũrekereria andũ ake kuuma ithamĩrio Babuloni. (Isa. 41:2-4) Rĩrĩa andũ a Babuloni na andũ a mabũrũri mangĩ maamenyire atĩ thũ yao nĩ ĩkuhĩrĩirie, maageririe kwĩyũmĩrĩria na njĩra ya kwĩrana mũndũ na ũrĩa ũngĩ: “Gĩa na hinya.” Ningĩ nĩ maathondekire ngai makĩria cia mĩhianano, makĩĩhoka atĩ nĩ ikũmagitĩra. (Isa. 41:5-7) Hĩndĩ ĩyo, nake Jehova nĩ oomĩrĩirie ngoro cia Ayahudi arĩa maarĩ ithamĩrio akĩmeera ũũ: “Wee Isiraeli-rĩ, [ngũrani na andũ arĩa makũrigicĩirie] ũrĩ ndungata yakwa . . . Ndũgatangĩke, nĩ gũkorũo niĩ nĩ niĩ Ngai waku.” (Isa. 41:8-10) Rora wone atĩ Jehova ooigire: “Niĩ nĩ niĩ Ngai waku.” Jehova nĩ oomĩrĩirie andũ ake ehokeku kũgerera ciugo icio atĩ ndaariganĩirũo nĩo, na atĩ maarĩ o andũ ake. Aamerire ũũ: “Nĩ ngaamũkuua . . . na ndĩmũhonokie.” No mũhaka angĩkorũo ciugo icio cia kũũmĩrĩria nĩ ciekĩrire hinya Ayahudi acio maarĩ ithamĩrio.—Isa. 46:3, 4. w19.01 4 ¶8

Mariko 1:9-11 nĩ yonanagia riita rĩa mbere harĩ maita matatũ marĩa Jehova aaririe kuuma igũrũ. Ooigire ũũ: “Wee nĩwe Mũrũ wakwa, ũrĩa nyendete; nĩ ngwĩtĩkĩrĩte.” No mũhaka Jesu akorũo nĩ aakenire mũno kũigua mũgambo wa Ithe akiuga nĩ amwendete na nĩ amwĩhokete. Ciugo icio cia Jehova nĩ ciekĩrire hinya maũndũ matatũ ma ma megiĩ Jesu. Wa mbere, Jesu nĩ Mũrũwe. Wa kerĩ, Jehova nĩ endete Mũrũwe. Na wa gatatũ, Jehova nĩ etĩkĩrĩte Mũrũwe. Kũgerera ciugo, “Wee nĩwe Mũrũ wakwa,” Jehova nĩ oonanirie atĩ Jesu, Mũrũwe ũcio eendete nĩ aarĩkĩtie kũgĩa na ũrata wa mwanya hamwe Nake. Rĩrĩa Jesu aarĩ igũrũ atanoka gũkũ thĩ, aarĩ Mũrũ wa Ngai. No thutha wa kũbatithio, aatuĩkire Mũrũ wa Ngai na njĩra ĩngĩ njerũ. Nĩ aamũrirũo kũgerera roho mũtheru na akĩgĩa na kĩĩrĩgĩrĩro gĩa gũcoka igũrũ gũtuĩka Mũthamaki mwamũre wa Ngai na Mũthĩnjĩri-Ngai Mũnene. (Luk. 1:31-33; Ahib. 1:8, 9; 2:17) Kwoguo rĩrĩa Jesu aabatithagio, Ithe aarĩ na gĩtũmi kĩega gĩa kuuga: “Wee nĩwe Mũrũ wakwa.”—Luk. 3:22. w19.03 8 ¶3-4

Ũtaaro mũũru ti hĩndĩ wambĩrĩria. Shaitani nĩwe warĩ wa mbere kũhe andũ ũtaaro mũũru. Aaheenirie Adamu na Hawa atĩ ũtũũro wao nĩ ũngĩagĩire na gĩkeno makĩria korũo nĩo meetuagĩra ũrĩa megũtũũra. (Kĩam. 3:1-6) No ũrĩa kũrĩ nĩ atĩ mawoni ma Shaitani maarĩ ma mwĩyendo. Eendaga Adamu na Hawa o hamwe na njiarũa ciao mamwathĩkagĩre na mamũthathayagie handũ ha gũthathaiya Jehova. No Jehova nĩwe wamaheete indo iria ciothe maarĩ nacio, tondũ nĩwe wamanyitithanirie, akĩmahe mũgũnda mũthaka, na aamombĩte na mĩĩrĩ mĩkinyanĩru ũndũ mangĩatũũrire tene na tene. Ũndũ wa kĩeha nĩ atĩ Adamu na Hawa matiathĩkĩire Ngai, na kwoguo makĩmũraihĩrĩria. O ta ũrĩa tũĩ, moimĩrĩro maarĩ moru. O ta ũrĩa mahũa mahohaga matinio kuuma harĩ mũmera, kahora kahora makĩambĩrĩria gũkũra na gũkua. Ciana ciao o nacio nĩ ingĩanyamarĩkire. (Rom. 5:12) O na andũ makĩmenyaga ũguo, aingĩ matiendaga gwathĩkĩra Ngai. Mendaga gũtũũra kũringana na ũrĩa marenda. (Ef. 2:1-3) Gwĩka ũguo nĩ kuonanĩtie ũũma wa ciugo cia rĩandĩko rĩa ũmũthĩ. w18.12 20 ¶3-4

Mũtũmwo Paulo aarĩ mũndũ mũthomu na ũrĩ na ũũgĩ, na nĩ aahotaga kwaria thiomi itanyihĩire igĩrĩ. (Atũm. 5:34; 21:37, 39; 22:2, 3) O na kũrĩ ũguo, gwakinya nĩ ũhoro wĩgiĩ gũtua wega na ũũru ndaarũmagĩrĩra ũũgĩ wa thĩ. Ithenya rĩa ũguo, aahũthagĩra ihooto ciumĩte Maandĩko-inĩ. (Atũm. 17:2; 1 Kor. 2:6, 7) Tondũ wa ũguo, ũtungata wa Paulo warĩ na moimĩrĩro mega na aarĩ na kĩĩrĩgĩrĩro gĩa gũkaaheo kĩheo gĩa gũtũũra. (2 Tim. 4:8) Hatarĩ nganja, mwĩcirĩrie wa Ngai nĩ mũtũũgĩru gũkĩra wa thĩ ĩno. Gũtũũra kũringana na mwĩcirĩrie wake nĩ kũrĩtũmaga tũgĩe na gĩkeno kĩnene na tũgaacĩre. No Jehova ndangĩtũringĩrĩria tũgĩe na mwĩcirĩrie ta wake. “Ngombo ĩrĩa njĩhokeku na njũgĩ” ndĩngĩtongoria mwĩcirĩrie wa mũndũ o na ũrĩkũ, na o na athuri a kĩũngano matingĩka ũguo. (Mat. 24:45; 2 Kor. 1:24) O mũndũ nĩwe ũrĩ na ũigĩrĩrĩki wa kũgarũra mwĩcirĩrie wake nĩguo ũhaanane na wa Ngai. w18.11 20-21 ¶12-13

Ngai nĩ aarathĩte kũgerera Isaia atĩ thutha wa andũ ake gũcoka bũrũri-inĩ wao, matingĩacemanirie na maũndũ maritũ, ningĩ matingĩatharĩkĩirũo nĩ nyamũ o na kana andũ matariĩ ta nyamũ. Othe mangĩarĩ na ũgitĩri. (Isa. 11:6-9; 35:5-10; 51:3) Ũrathi ũcio wa Isaia ningĩ nĩ wagwetete atĩ thĩ yothe, to rũrĩrĩ rwa Isiraeli, “nĩĩkaiyũrũo nĩ ũhoro wa kũmenya Jehova o ta ũrĩa maĩ maiyũrĩte iria-inĩ.” Ningĩ Isaia nĩ aatĩtĩrithirie atĩ andũ acio maacokaga kuuma ithamĩrio matingĩatharĩkĩirũo nĩ nyamũ kana andũ. Mĩgũnda yao nĩ ĩngĩarutire irio nyingĩ, tondũ nĩ kũngĩakorirũo na maĩ maingĩ o ta ũrĩa mũgũnda wa Edeni wakoragwo na maĩ ma kũigana. (Kĩam. 2:10-14; Jer. 31:12) Ũrathi ũcio hihi ũngĩahingire o hĩndĩ ĩyo? Gũtirĩ ũira wonanagia atĩ andũ acio maacokire nĩ maahonirio na njĩra ya kĩama. Kwa ngerekano andũ arĩa atumumu matiambĩrĩirie kuona. Kwoguo Ngai eendaga kuonania atĩ andũ nĩ mangĩkahonio ihinda rĩrĩa rĩroka. w18.12 5 ¶11-12

Nĩ twĩrĩgĩrĩire kũrũmĩrĩra ũhoro wa ma nginya tene na tene. Nĩ na njĩra ĩrĩkũ tũngĩkĩra hinya itua ritũ rĩa gũthiĩ na mbere kũrũmĩrĩra ũhoro ũrĩa wa ma? Thiĩ na mbere kwĩruta ma cia goro cia Kiugo kĩa Ngai na ũciĩcũũranagie. Wĩgũrĩre ũhoro wa ma na njĩra ya kũiga mahinda ma kwĩruta ma cia goro cia Kiugo kĩa Ngai. Gwĩka ũguo nĩ kũrĩtũmaga ũkona ũhoro wa ma ũrĩ wa bata na gũgũteithie ndũkanendie ũhoro ũcio. Makĩria ma gũtwĩra twĩgũrĩre ũhoro wa ma, rĩandĩko rĩa Thimo 23:23 ningĩ nĩ rĩtwĩraga tũgũre “ũũgĩ na ũtaaro na ũtaũku.” Ũmenyo wiki ti mũiganu. Nĩ twagĩrĩirũo kũhũthĩra ũhoro wa ma ũtũũro-inĩ witũ. Ũtaũku nĩ ũtũteithagia gũtaũkĩrũo nĩ ũrĩa ũtaaro ũmwe wa Jehova ũkonainie na ũrĩa ũngĩ. Ũũgĩ ũtũteithagia kũrũmĩrĩra maũndũ marĩa twĩrutĩte. Mahinda mangĩ ũhoro wa ma nĩ ũtũtaaraga, ũgatuonia harĩa tũrabatara gwĩka mogarũrũku. Rekei hingo ciothe twĩtĩkagĩre ũtongoria ũcio, tondũ nĩ wa bata gũkĩra betha.—Thim. 8:10. w18.11 9 ¶3; 11 ¶13-14

Nĩ kĩndũ kĩrĩkũ wonaga kĩrĩ kĩa goro mũno harĩ wee? Hihi no wĩtĩkĩre gũgĩcenjania na kĩndũ kĩngĩ gĩa thogora mũnini? Macokio ma ciũria icio ti maritũ harĩ ndungata cia Jehova iria imwĩyamũrĩire. Kĩndũ kĩrĩa tuonaga kĩrĩ kĩa goro mũno nĩ ũrata witũ hamwe na Jehova, na tũtingĩũcenjania na kĩndũ kĩngĩ o gĩothe. Ningĩ nĩ tuonaga ma cia Bibilia irĩ cia bata, iria ciatũhotithirie gũkũria ũrata ũcio hamwe na Ithe witũ wa igũrũ. (Kol. 1:9, 10) Jehova, Mũrutani Witũ Ũrĩa Mũnene, nĩ atũrutaga ma nyingĩ kũgerera Kiugo gĩake Bibilia. Nĩ atũguũrĩirie bata wa rĩĩtwa rĩake na agatũmenyithia ngumo ciake cia magegania. Nĩ atũrutaga ũhoro wa kĩheo kĩa bata kĩa ũkũũri, kĩrĩa aatũheire na njĩra ya wendo kũgerera harĩ Mũrũwe Jesu. Ningĩ Jehova nĩ atũmenyithĩtie ũhoro wĩgiĩ Ũthamaki wa Kĩĩmesia. Nĩ atũrutaga mĩthiĩre ĩrĩa twagĩrĩirũo gũkorũo nayo. Nĩ tuonaga ma icio irĩ cia goro mũno tondũ nĩ itũhotithagia gũkuhĩrĩria Mũũmbi witũ. Nĩ itũmaga ũtũũro witũ ũgĩe na muoroto. w18.11 3 ¶1-2

Andũ a maheeni hatirĩ ũndũ o na ũmwe mangĩhitha Jehova tondũ “maũndũ mothe makoragwo marĩ njaga na marĩ maguũrie” harĩ we. (Ahib. 4:13) Kwa ngerekano, Anania na Safira nĩ maabangire ngoro-inĩ ciao ũrĩa mangĩaheenirie atũmwo. Meendirie mũgũnda wao na makĩrehera atũmwo mbeca imwe harĩ iria moonire. Meendaga kwĩyonania atĩ nĩ andũ ega mũno kĩũngano-inĩ, na gũtuĩke atĩ nĩ atana mũno nginya gũkĩra ũrĩa maarĩ. Ĩndĩ Jehova nĩ oonaga ũrĩa meekire na nĩ aamoeire ikinya rĩrĩa rĩagĩrĩire. (Atũm. 5:1-10) Jehova aiguaga atĩa igũrũ rĩgiĩ kwaria maheeni? Shaitani o hamwe na andũ arĩa maheenanagia na makaga kwĩrira, merekeire gũikio thĩinĩ wa “iria rĩa mwaki.” (Kũg. 20:10; 21:8; Thab. 5:6) Nĩ tũĩ atĩ Jehova “ti mũndũ, atĩ ahenanie.” O na ‘gũtingĩhoteka Ngai aheenanie.’ (Ndar. 23:19; Ahib. 6:18) ‘Jehova nĩ athũire rũrĩmĩ rũa ũrongo [rũrĩa rũheenanagia].’ (Thim. 6:16, 17) Nĩguo twĩtĩkĩrĩke nĩwe no mũhaka tũtũũre kũringana na gĩthimi gĩake kĩa ũhoro wa ma. w18.10 8 ¶10-13

Ũngĩka atĩa mũndũ ũrĩa ũkwandĩkĩte angĩmwĩra mũrute mbeca nĩ ũndũ wa kũhaarĩria gĩkũngũĩro kĩna kĩhutanĩtie na ũthathaiya wa maheeni? Handũ ha gweterera ũndũ ta ũcio wĩyumĩrie atĩ nĩguo ũmenye ũrĩa ũngĩka, na githĩ ti wega gwĩcũrania rĩu mawoni ma Jehova nĩ marĩkũ ũndũ-inĩ ũcio? Ũngĩka ũguo, ũndũ ta ũcio ũngĩyumĩria nĩ harĩkoragwo harĩ hahũthũ gũcokia na gwĩka ũrĩa kwagĩrĩire. Gwĩcũrania kabere ũhoro wĩgiĩ gũtũũria wĩhokeku ningĩ no gũtũteithie kũngiumĩra ũndũ wa hinahi ũrahutia ũrigitani. Nĩ tũkoragwo tũtuĩte itua irũmu rĩgiĩ kwaga gwĩkĩrũo thakame yothe kana icunjĩ iria inya nene ciayo. (Atũm. 15:28, 29) No nĩ harĩ njĩra imwe cia ũrigitani ihutĩtie thakame ibataraga mũndũ atue itua rĩake mwene rĩĩhocetie harĩ Bibilia rĩronania mwĩcirĩrie wa Jehova. Hihi ihinda rĩrĩa rĩega rĩa gũtua ũrĩa ũngĩka nĩ rĩrĩkũ? Hihi nĩ rĩrĩa wĩ thibitarĩ ũkĩiguaga ruo na ũkĩhatĩkagwo ũtue itua rĩa na ihenya? Rĩrĩ nĩrĩo ihinda rĩega rĩa gwĩka ũthuthuria, kũiyũria kandi ĩgiĩ thakame, na kwaria na ndagĩtarĩ. w18.11 24 ¶5; 26 ¶15-16

Jehova nĩ mũrĩithi ũrĩ wendo ũrũmbũyagia andũ ake. Nĩ amagitagĩra kuuma kũrĩ thũ ciao. Githĩ o na ithuĩ ũhoro ũcio ndũratwĩkĩra hinya ihinda-inĩ rĩrĩ tũkuhĩrĩirie mũthia wa mũtabarĩre ũyũ! Jehova nĩ egũthiĩ na mbere kũmarũmbũiya hĩndĩ ya thĩna mũnene ũrĩa ũkuhĩrĩirie mũno. (Kũg. 7:9, 10) Kwoguo hĩndĩ ĩyo andũ a Ngai matigetigĩra kana mamake, gũtekũmakania kana nĩ ethĩ kana nĩ akũrũ, o na kana marĩ na ũgima mwega wa mwĩrĩ kana marĩ na wathe. Handũ ha ũguo, makaaririkana ciugo ici cia Jesu: “Rũgamai mwĩhandĩte na mũtiire ciongo cianyu, tondũ ũhonokio wanyu nĩ ũrakuhĩrĩria.” (Luk. 21:28) Magaakorũo na ũmĩrĩru ũcio o na magĩtharĩkĩrũo nĩ Gogu, ũrĩa nĩ ngwatanĩro ya mabũrũri ĩrĩa ĩgakorũo na hinya mũingĩ. (Ezek. 38:2, 14-16) Nĩ kĩĩ gĩgatũma andũ a Ngai makorũo na ũmĩrĩru? Nĩ kũmenya atĩ Jehova ndacenjagia. Nĩ akonania hingo ciothe atĩ nĩ Mũhonokania wĩciragia andũ ake na akamarũmbũiya.—Isa. 26:20. w18.09 26 ¶15-16

Na githĩ to mũhaka akorũo Aisiraeli arĩa maarĩ ehokeku nĩ meekĩrirũo hinya maigua Jehova akĩmeera ciugo icio irĩ hau igũrũ. Tondũ ũrĩ ndungata ya Jehova, o nawe no ũkorũo na ma atĩ Jehova nĩ akwendete mũno. Kiugo kĩa Ngai kĩheaga arĩa mamũtungatagĩra kĩĩranĩro gĩkĩ: “O we ũrĩa hoti ya kũhonokania; nĩarĩgũkenagĩra agũthereire ngoro.” (Zef. 3:16, 17) Jehova oigĩte atĩ nĩ arĩũmagĩrĩria andũ ake na akamekĩra hinya, gũtekũmakania nĩ magerio mahaana atĩa maracemania namo. Oigĩte ũũ: “Ĩĩ, ti-itherũ, nĩmũgaikara mũhoreire ta mũkuuĩtwo na ngoi, o na kana ta mũgũcũũgacũũgio mwĩ ciero-inĩ. O ta ũrĩa mwana ahoragĩrio nĩ nyina, ũguo noguo ngamũhoreria inyuĩ.” (Isa. 66:12, 13) Na githĩ ti ũndũ mwega mũno kuona mũtumia wendete mwana wake amũkuuĩte na ngoi kana akĩmũcũgacũgia ciero-inĩ! Jehova aahũthĩrire ngerekano ĩyo kuonania atĩ nĩ endete athathaiya ake mũno. Ndũkanagĩe na nganja o na hanini atĩ Jehova nĩ akwendete na nĩ onaga ũrĩ wa bata.—Jer. 31:3. w18.09 13 ¶6-7

Kũrĩ hĩndĩ kuoimĩraga mawĩra mamwe hĩndĩ ya Isiraeli ya tene na gũkabatarania andũ a kwĩrutĩra. (Tham. 36:2; Neh. 11:2) O na matukũ-inĩ maya kũrĩ na mĩeke mĩingĩ ĩngĩbatara wĩrutĩre kũhũthĩra mahinda, indo, kana ũhoti waku gũteithia aarĩ na ariũ a Ithe witũ. Kwĩrutĩra na njĩra ta ĩyo nĩ gũgũtũma ũgĩe na gĩkeno kĩnene na irathimo nyingĩ. Arĩa merutagĩra gũteithĩrĩria mawĩra-inĩ ma gĩtheokrasi kaingĩ nĩ magĩaga na arata erũ. Ta wĩcirie ũhoro wa mwarĩ wa Ithe witũ Margie ũrĩa warutaga wĩra wa gwaka Nyũmba cia Ũthamaki kwa ihinda rĩa mĩaka 18. Ihinda-inĩ rĩu aarutaga wĩra ũcio nĩ aateithĩrĩirie aarĩ a Ithe witũ aingĩ ethĩ na njĩra ya kũmamenyeria wĩra. Nĩ onete ũndũ ũcio ũrĩ njĩra njega ya gwĩkĩrana hinya. (Rom. 1:12) Hĩndĩ ĩrĩa acemania na maũndũ maritũ nĩ ekĩragwo ngoro mũno nĩ arata arĩa aagĩire nao hĩndĩ ĩrĩa aarutaga wĩra ũcio wa gwaka. Hihi nĩ ũrĩ werutĩra gũteithĩrĩria mĩako-inĩ ta ĩyo? w18.08 25 ¶9, 11

Kwahoteka Timotheo ndaakinyĩtie mĩaka 35 rĩrĩa Paulo aamwandĩkĩire ũguo. O na kũrĩ ũguo, Paulo nĩ aamwĩhokeire mawĩra maritũ. Gũtekũmakania kĩrĩa gĩatũmaga Paulo amũhe ũtaaro ũcio, nĩ harĩ ũndũ wa bata tũreruta. Tũtiagĩrĩirũo o na hanini gũtuĩra ariũ a Ithe witũ ethĩ kũringana na mĩaka yao. Twagĩrĩirũo kũririkanaga atĩ o na Jesu, Mwathani witũ, aatungatire gũkũ thĩ arĩ na thĩ wa mĩaka mĩrongo ĩtatũ na ĩna. No gũkorũo thĩinĩ wa ũndũire wanyu anake nĩ mahũthagio. Angĩkorũo nĩguo, athuri a kĩũngano no mahũthĩrĩrie kuuga mũrũ wa Ithe witũ mwĩthĩ ũhingĩtie ithimi cia Kĩĩmaandĩko amũrũo atuĩke ndungata ya kĩũngano kana mũthuri wa kĩũngano. Athuri a kĩũngano othe magĩrĩirũo kũririkanaga atĩ Maandĩko matiugĩte mũndũ agĩrĩirũo gũkorũo akinyĩtie mĩaka ĩigana nĩgetha atuĩke ndungata kana mũthuri wa kĩũngano.—1 Tim. 3:1-10, 12, 13; Tit. 1:5-9. w18.08 11-12 ¶15-16

Nĩguo tũhote gũtua matua mega nĩ tũrabatara kũmenya maũndũ wega. Ũndũ ũcio ũronania atĩ nĩ twagĩrĩirũo gũthuura wega ũhoro ũrĩa tũgũthoma. (Afil. 4:8, 9) Tũtiagĩrĩirũo gũte mahinda maitũ tũkĩĩrorera mohoro thĩinĩ wa website tũtoĩ ũhoro wacio wega, kana tũgĩthoma ndeto iratheremio kũgerera e-mail na tũtiũĩ kana nĩ cia ma. Na makĩria, harĩ bata mũno gwĩthema website cia aregenyũki. Muoroto wao nĩ kweheria andũ harĩ Jehova na kuogomia ũhoro ũrĩa wa ma. Ũhoro ũrĩ na mahĩtia ũtũmaga mũndũ atue matua moru. Ndũkanecirie atĩ ũhoro ũtarĩ wa ma ndũngĩgũthũkia ngoro na meciria. Ta wĩcirie ũrĩa gwathire hĩndĩ ya Musa rĩrĩa athigani 10 harĩ arĩa 12 maatũmĩtwo gũthigana Bũrũri wa Kĩĩranĩro maareheire andũ ũhoro ũtarĩ wa ma. (Ndar. 13:25-33) Ũhoro ũrĩa maaheanire wa kũmakania na muongerere cumbĩ nĩ watũmire andũ a Jehova makue ngoro. (Ndar. 14:1-4, 6-10) Handũ ha gũthuthuria ũma wa ndeto na kwĩhoka Jehova, maathuurire gwĩtĩkia ũhoro ũtarĩ mwega. w18.08 4 ¶4-5

Andũ aingĩ nĩ marĩ ngumo imwe njega na nginya amwe matathathayagia Jehova ti hĩndĩ ciothe mekaga maũndũ moru. Angĩkorũo arata aku nĩguo mahaana-rĩ, hihi no uuge atĩ ũrĩ na thiritũ njega? Ũrata waku nao ũkũhutia atĩa ũrata waku na Jehova? Hihi nĩ megũtũma ũrata waku na Jehova wagagĩre? Nĩ kĩĩ kĩrĩ ngoro-inĩ ciao? Kwa ngerekano, hihi kaingĩ maragĩrĩria nguo iria ciumĩte, mbeca, indo ta thimũ, maũndũ ma gwĩkenia, kana gũthingata maũndũ mangĩ ma kĩĩmwĩrĩ? Hihi mĩario yao kaingĩ ĩkoragwo na itherũ ihunyũku kana ĩrĩ ya kũmenereria andũ arĩa angĩ? Jesu oigire ũũ: “Kanua karagia kĩrĩa kĩiyũire ngoro.” (Mat. 12:34) Ũngĩona atĩ arata aku nĩ maratũma ũrata waku na Jehova ũkorũo ũgwati-inĩ, oya ikinya na ihenya na njĩra ya kũnyihanyihia ihinda rĩrĩa mũkoragwo hamwe nao, na ũngĩona kwagĩrĩire no ũniine ũrata ũcio.—Thim. 13:20. w18.07 19 ¶11

Musa arĩ na mĩaka 80, Jehova nĩ aamũheire wĩra wa kũruta ciana cia Isiraeli kuuma ũkombo-inĩ Misiri. (Tham. 3:10) Maita maigana ũna, Musa nĩ aageririe kũruta ciĩgwatio. No Jehova nĩ aakirĩrĩirie. O na nĩ aaheire Musa hinya wa kũringa ciama. (Tham. 4:2-9, 21) Nĩ angĩekire ũndũ wa gũtũma Musa amake nĩgetha eke ũrĩa aamwĩraga. No handũ ha ũguo, nĩ onanirie ũkirĩrĩria na tha na njĩra ya gwĩkĩra hinya ndungata ĩyo yake yarĩ na wĩnyihia. Hihi njĩra ĩyo aahũthĩrire yarĩ na moimĩrĩro mega? Ĩĩ, tondũ Musa aatuĩkire mũtongoria mwega mũno wekagĩra andũ maũndũ na njĩra ĩronania nĩ arameciria o ta ũrĩa Jehova aamwĩkĩire. Angĩkorũo ũrĩ na ũnene wa gĩkĩro kĩna, na githĩ ndũkĩagĩrĩirũo kwĩgerekania na Jehova na njĩra ya gũkorũo ũgĩciria mũtumia waku, ciana ciaku, kana andũ thĩinĩ wa kĩũngano, ũkamaiguĩra tha, na ũkamakirĩrĩria! (Kol. 3:19-21; 1 Pet. 5:1-3) Werutanĩria kwĩgerekania na Jehova na Jesu Kristo arĩ we Musa Ũrĩa Mũnene, nĩ ũrĩkoragwo ũrĩ mũndũ ũkinyĩrĩkaga na ũcanjamũraga andũ arĩa angĩ.—Mat. 11:28, 29. w18.09 24-25 ¶7-10

No tũtue itua rĩa gwĩkaga maũndũ marĩa mangĩtũma kĩũngano gĩkorũo na ũrũmwe. Angĩkorũo nĩ wĩkaga ũguo, nĩ wĩkaga wega. No githĩ to ‘ũhingũre ngoro yaku biũ,’ na ũguo nĩ kuuga wĩke ũguo na gĩkĩro kĩnenanene na ũtegũtigithĩria? (2 Kor. 6:11-13) Ningĩ no ũreke ũtheri waku wa ũhoro wa ma ũtheragĩre andũ kũrĩa ũikaraga. Ũngĩka ũguo atĩa? Ciugo na ciĩko ciaku no igucĩrĩrie andũ ũhoro-inĩ wa ma. Wĩyũrie ũũ: ‘Andũ a itũũra ritũ manyonaga atĩa? Hihi nĩ njigaga mũciĩ na indo ciakwa irĩ theru ũndũ andũ mangĩgucĩrĩrio? Hihi nĩ ndeithagia andũ arĩa marabatara ũteithio itũũra-inĩ?’ Mũkĩaria na aarĩ na ariũ a Ithe witũ arĩa angĩ-rĩ, na githĩ to ũmeere magũtaarĩrie ũrĩa ũtugi wao na mĩtugo yao mĩega ĩhutĩtie andũ a famĩlĩ ciao, andũ a itũũra rĩao, arĩa marutaga wĩra nao kana arĩa mathomaga nao? Wahota kwĩiguĩra maũndũ ma gwĩkĩra ngoro marĩa meyoneire.—Ef. 5:9. w18.06 24 ¶13-14

Mũkaana ũcio nĩ wonekire harĩ andũ arĩa moragire mũtũmwo Stefano, na noguo o na angĩ matukũ-inĩ maya meciragia. (Atũm. 6:8, 12; 7:54-60) Andũ aingĩ a ndini nĩ mekaga maũndũ moru ta kũũragana na makoiga meka ũguo nĩ ũndũ wa Ngai. Ĩndĩ ũhoro wa ma nĩ atĩ magĩka ũguo makoragwo makiuna mawatho ma Ngai o ũrĩa moigaga atĩ nĩwe marathathaiya! (Tham. 20:13) Hatarĩ nganja, thamiri ciao itimatongoragia wega. Tũngĩka atĩa nĩguo thamiri citũ irute wĩra wega? Mawatho na motaaro marĩa marĩ Kiugo-inĩ kĩa Ngai nĩ marĩ “ũguni harĩ kũrutana, gũkaanania, kũrũnga maũndũ, [na] kũherithia na njĩra ya ũthingu.” (2 Tim. 3:16) Nĩ ũndũ ũcio, kwĩruta Bibilia na kĩyo, gwĩcũrania maũndũ marĩa tweruta, na kũmahũthĩra ũtũũro-inĩ witũ, no gũtũteithie kũmenyeria thamiri citũ nĩguo itũtongorie wega na tũgĩe na mwĩcirĩrie ta wa Jehova. w18.06 16-17 ¶3-4

Rũhiũ rũrĩa rwahũthagĩrũo nĩ thigari cia Roma hĩndĩ ĩrĩa Paulo aandĩkaga marũa make, rwakoragwo na ũraihu wa inji 20 (centimita 50) na rwathondeketwo rũrĩ rwa kũrũa moko kwa moko. Ũndũ ũmwe watũmaga thigari cia Roma ihote kũhũthĩra rũhiũ wega biũ nĩ tondũ cierutaga kũrũhũthĩra o mũthenya. Paulo aaringithanirie Kiugo kĩa Ngai na rũhiũ tũheetwo nĩ Jehova. No mũhaka twĩrute gũkĩhũthĩra wega rĩrĩa tũratetera maũndũ marĩa twĩtĩkĩtie kana rĩrĩa tũrarũnga mwĩcirĩrie witũ. (2 Kor. 10:4, 5; 2 Tim. 2:15) Hatirĩ bata wa gwĩtigĩra Shaitani na ndaimono. Nĩ marĩ hinya mũno, no matirĩ hinya gũkĩra Jehova. Ningĩ matigũtũũra tene na tene. Hĩndĩ ya Wathani wa Mĩaka Ngiri wa Kristo nĩ makaagithio hinya na thutha ũcio maniinwo. (Kũg. 20:1-3, 7-10) Nĩ tũũĩ thũ itũ, njĩra iria ĩhũthagĩra, na muoroto wayo. Kũgerera ũteithio wa Jehova, no tũhote kwĩhanda wega twĩtirie Shaitani, thũ itũ. w18.05 30 ¶15; 31 ¶19-21

Hatarĩ nganja, Adamu nĩ oĩ atĩ nyoka itingĩaria. Kwoguo no kũhoteke nĩ eecirĩirie atĩ nĩ kĩũmbe kĩa roho kĩarĩtie na Hawa kũgerera nyoka. (Kĩam. 3:1-6) Adamu na Hawa matioĩ kĩũmbe kĩu kĩa roho. O na kũrĩ ũguo, Adamu akĩmenyaga nĩ aatuire itua rĩa kũremera Ithe ũrĩa wamwendete, na akĩnyitanĩra na kĩũmbe kĩu kĩgeni harĩ kũregana na wendi wa Ngai. (1 Tim. 2:14) Jehova nĩ aambĩrĩirie o hĩndĩ ĩyo kũguũria ũhoro wĩgiĩ thũ ĩyo yaheenirie Adamu na Hawa, na akĩĩranĩra atĩ thũ ĩyo njũru nĩ ĩngĩacokire ĩniinwo. O na kũrĩ ũguo, Jehova ningĩ nĩ onanirie atĩ kwa ihinda rĩna, kĩũmbe kĩu kĩa roho kĩaririe kũgerera nyoka nĩ kĩngĩgakorũo na hinya wa gũkararia arĩa mendete Ngai. (Kĩam. 3:15) Jehova ndarĩ atwĩra rĩĩtwa rĩa mũraika ũcio wamũremeire. Ningĩ Ngai nĩ aathuurire kwaga kũguũria nginya rĩĩtwa rĩrĩa rĩngĩtaarĩria thũ ĩyo nginya kĩndũ mĩaka 2,500 kuuma rĩrĩa Adamu maamũremeire.—Ayub. 1:6. w18.05 22 ¶1-2

Angĩkorũo wanaigua ũkuĩte ngoro nĩ ũndũ wa kũhunjia icigo-inĩ andũ aingĩ matetĩkagĩra ũhoro ũrĩa mwega, no ũhote gũtaũkĩrũo nĩ ũrĩa mũtũmwo Paulo aaiguaga. Hĩndĩ ya ũtungata wake ũrĩa wathire kĩndũ mĩaka 30, nĩ aateithirie andũ aingĩ magĩtuĩka arutwo a Kristo. (Atũm. 14:21; 2 Kor. 3:2, 3) O na kũrĩ ũguo, ndaahotire gũteithia Ayahudi aingĩ matuĩke athathaiya a ma. Handũ ha ũguo, Ayahudi aingĩ nĩ maamũkararagia na nginya amwe makamũnyarira. (Atũm. 14:19; 17:1, 4, 5, 13) Maũndũ macio Ayahudi meekaga maatũmaga Paulo aigue atĩa? Oigire ũũ atekũhithĩrĩra: “Ndĩraria ma ndĩ thĩinĩ wa Kristo . . . ndĩ na kĩeha kĩingĩ na ruo rũnene rwa ngoro.” (Rom. 9:1-3) Paulo aaiguaga ũguo nĩkĩ? Nĩ tondũ nĩ eendete mũno wĩra wa kũhunjia. Aahunjagĩria Ayahudi tondũ nĩ aameciragia mũno. Kwoguo Paulo nĩ aaiguaga ruo ona makĩrega tha cia Ngai. O ta Paulo, kwenda andũ arĩa angĩ kuuma ngoro nĩ gũtũmaga tũmahunjĩrie.—Mat. 22:39; 1 Kor. 11:1. w18.05 13 ¶4-5

Paulo nĩ onanirie atĩ o na mũndũ ũrĩa ũrĩ na wĩra wa kũũmanĩrĩria nĩ abataraga kũũmĩrĩrio. Aandĩkĩire Akristiano arĩa maaikaraga Roma, ũũ: “Nĩ gũkorũo nĩ ndĩrerirĩria kũmuona, nĩguo ndĩmũgaĩre iheo cia kĩĩroho nĩ getha mũgĩe na hinya; kana rĩrĩ, twĩkĩrane hinya kũgerera wĩtĩkio, wanyu na wakwa.” (Rom. 1:11, 12) Nĩ ma, Paulo, ũrĩa womagĩrĩria andũ arĩa angĩ, o nake nĩ aabataraga kũũmĩrĩrio rĩmwe na rĩmwe. (Rom. 15:30-32) Andũ arĩa maikaraga ũtũũro wa kwĩima nĩ mabataraga gũcokerio ngatho. Andũ angĩ mabataraga kũũmĩrĩrio nĩ aarĩ na ariũ a Ithe witũ arĩa mataingĩrĩte kĩhiko-inĩ nĩ ũndũ wa gwathĩkĩra ũtaaro wa kũingĩra kĩhiko-inĩ “thĩinĩ wa Mwathani tu.” (1 Kor. 7:39) O na Akristiano arĩa maikaraga marĩ ehokeku o makĩnyariragwo kana marĩ arũaru nĩ mabataraga kũũmĩrĩrio.—2 Thes. 1:3-5. w18.04 21 ¶3-5