Mĩĩ

Rĩrĩa Jesu aarĩ mũnyinyi, aathuurire gũkorũo arĩ mwathĩki harĩ aciari ake. Gũtirĩ hĩndĩ aagire gwathĩkĩra aciari ake, atĩ tondũ wa kwĩyona arĩ mũũgĩ kũmakĩra. Arĩ mwanake ũrĩa warĩ mũkũrũ kwao, no mũhaka akorũo nĩ ooyaga na ũritũ mawĩra marĩa eehokeirũo. Nĩ eerutire na kĩyo wĩra wa bundi kuuma kũrĩ Jusufu nĩguo ahote gũteithĩrĩria famĩlĩ yao kuona mabataro. No kũhoteke aciari a Jesu nĩ maamwĩrire ũrĩa aaciarirũo na njĩra ya kĩama, na ndũmĩrĩri ĩrĩa Ngai aamakinyĩirie ĩmwĩgiĩ. (Luk. 2:8-19, 25-38) Jesu ndaaiganagĩra o na maũndũ marĩa eeragwo, no ningĩ nĩ eerutaga Maandĩko. Tũmenyaga atĩa atĩ Jesu nĩ eerutaga Kiugo kĩa Ngai biũ? Tondũ arĩ mũnyinyi, arutani thĩinĩ wa Jerusalemu nĩ “maagegagio mũno nĩ ũhoti wake wa gũtaũkĩrũo nĩ maũndũ, na macokio make.” (Luk. 2:46, 47) na arĩ na mĩaka 12 tu, Jesu nĩ aatuĩrĩtie na agakorũo na ma biũ atĩ Jehova nĩwe Ithe.—Luk. 2:42, 43, 49. w20.10 29-30 ¶13-14

Gũkorũo na ma atĩ Jesu nĩ aariũkirio nĩ gũtũmaga twĩtĩkie atĩ andũ nĩ makaariũkio. Rĩrĩa mũtũmwo Paulo aambagĩrĩria kwandĩka ũhoro wĩgiĩ kũriũka, nĩ aagwetire maũndũ matatũ ma ma. Maũndũ macio nĩ: (1) “Kristo aakuire nĩ ũndũ wa mehia maitũ.” (2) “Nĩ aathikirũo.” (3) “Akĩriũkio mũthenya wa gatatũ kũringana na Maandĩko.” (1 Kor. 15:3, 4) Tũgunĩkaga atĩa nĩ ũndũ wa gũkua, gũthikwo, na kũriũkio kwa Jesu? Mũnabii Isaia nĩ aarathĩte atĩ Mesia nĩ angĩkeherio “bũrũri-inĩ wa arĩa marĩ muoyo,” na aheo “handũ ha gũthikwo hamwe na andũ aganu.” No nĩ harĩ ũndũ ũngĩ wa bata ũngĩekĩkire. Isaia ningĩ ooigire atĩ Mesia nĩ angĩgaakuua “mehia ma andũ aingĩ.” Jesu eekire ũguo rĩrĩa aarutire muoyo wake ũrĩ ũkũũri. (Isa. 53:8, 9, 12; Mat. 20:28; Rom. 5:8) Kwoguo gũkua, gũthikwo, na kũriũkio kwa Jesu nĩ gũtũmaga tũkorũo na kĩĩrĩgĩrĩro kĩrũmu atĩ nĩ tũgaakũũrũo kuuma harĩ mehia na gĩkuũ na tũtũũranie rĩngĩ na endwa aitũ arĩa makuĩte. w20.12 2-3 ¶4-6; 5 ¶11

Kaingĩ mũtũmwo Paulo nĩ aahunjagia thunagogi-inĩ cia Ayahudi. Kwa ngerekano, arĩ thunagogi-inĩ ya Thesalonike ‘kwa ihinda rĩa thabatũ ithatũ aahũthĩrire ihooto ciumĩte Maandĩko-inĩ kũiguithia’ Ayahudi. (Atũm. 17:1, 2) Kwahoteka Paulo nĩ aakenagĩra kũhunjia thunagogi-inĩ. Aarerirũo arĩ Mũyahudi. (Atũm. 26:4, 5) Paulo nĩ ooĩ maũndũ marĩa Ayahudi meetĩkĩtie na kwoguo nĩ angĩahotire kũmahunjĩria arĩ na ũmĩrĩru. (Afil. 3:5) Thutha wa Paulo kuuma Thesalonike na Beroia nĩ ũndũ wa kũnyarirũo, nĩ aathiire Athene. O na kuo, “akĩambĩrĩria kũhũthĩra ihooto kũiguithia Ayahudi thunagogi-inĩ o hamwe na andũ angĩ arĩa maathathayagia Ngai.” (Atũm. 17:17) No rĩrĩa aahunjagia thoko-inĩ, aakorire andũ ngũrani na acio. Andũ amwe arĩa maamũthikagĩrĩria maarĩ athomi na andũ angĩ a ndũrĩrĩ arĩa moonaga ndũmĩrĩri ya Paulo ĩrĩ “ũrutani mwerũ.” Maamwĩrire ũũ: “Ũraria maũndũ mageni matũ-inĩ maitũ.”—Atũm. 17:18-20. w20.04 9 ¶5-6

Ndũkeiguage ũrĩ mũndũ ũtarĩ kĩene angĩkorũo nĩ ũrerutanĩria gũtooria mũtugo mũna mũũru. Ririkanaga atĩ gũtirĩ o na ũmwe witũ mũkinyanĩru maitho-inĩ ma Ngai. Ithuothe nĩ tũbataraga ũtugi mũnene wa Ngai ũrĩa atũheaga kũgerera ũkũũri. (Ef. 1:7; 1 Joh. 4:10) Aarĩ na ariũ a Ithe witũ kĩũngano-inĩ no matwĩkĩre ngoro! No matũthikĩrĩrie rĩrĩa tũrabatara mũndũ wa kwaria nake na matwĩre ciugo cia gũtũũmĩrĩria. (Thim. 12:25; 1 Thes. 5:14) Mwarĩ wa Ithe witũ wĩtagwo Joy kuuma Nigeria ũrĩa wahiũranagia na gũkua ngoro ooigire ũũ: “Ndiũĩ kũrĩa ingĩrĩ tiga nĩ aarĩ na ariũ a Ithe witũ. Nĩ nyonaga Jehova nĩ acokagia mahoya makwa kũgerera harĩ aarĩ na ariũ a Ithe witũ. O na nĩ ndĩĩrutĩte kuuma harĩ o, ũrĩa ingĩũmĩrĩria andũ arĩa makuĩte ngoro.” No nĩ twagĩrĩirũo kũririkana atĩ ti hĩndĩ ciothe aarĩ na ariũ a Ithe witũ mangĩmenya rĩrĩa tũrabatara gwĩkĩrũo ngoro. Kwoguo no tũbatare kuoya ikinya rĩa mbere rĩa gũthiĩ harĩ mũrũ kana mwarĩ wa Ithe witũ mũgimaru kĩĩroho nĩguo tũmũhoe ũteithio. w20.12 23-24 ¶7-8

Kaingĩ ũndũ wa mbere ũrĩa twĩkaga twacemania na mũndũ nĩgetha atuĩke mũrata witũ wa hakuhĩ nĩ kũhũthĩra mahinda hamwe nake. O ũrĩa mũraranĩria na mũkerana ũrĩa mũreciria, noguo ũrata wanyu ũthiaga ũgĩĩte na hinya. O na kũrĩ ũguo, nĩ harĩ moritũ tũngĩcemania namo tũkĩĩrutanĩria kũgĩa na ũrata wa hakuhĩ hamwe na Jesu. Ũritũ ũmwe nĩ atĩ tũtirĩ twacemania na Jesu ũthiũ kwa ũthiũ. O na Akristiano aingĩ a karine ya mbere maationete Jesu. O na kũrĩ ũguo mũtũmwo Petero ooigire ũũ: “O na gũtuĩka mũtiamuonire-rĩ, nĩ mũmwendete. O na gũtuĩka rĩu mũtiramuona, no muonanagia wĩtĩkio harĩ we.” (1 Pet. 1:8) Ũguo nĩ kuonania atĩ no tũhote kũgĩa na ũrata wa hakuhĩ hamwe na Jesu o na gũtuĩka tũtirĩ twacemania nake ũthiũ kwa ũthiũ. Ningĩ tũtingĩhota kwaranĩria na Jesu. Rĩrĩa tũrahoya, tũkoragwo tũkĩaria na Jehova. O na akorũo rĩrĩa tũrahoya tũhoyaga kũgerera harĩ rĩĩtwa rĩa Jesu, tiwe tũkoragwo tũkĩaria nake. O na ũhoro wa ma nĩ atĩ Jesu ndendaga tũmũhoe. Nĩkĩ? Tondũ mahoya nĩ gĩcunjĩ kĩa ũthathaiya na Jehova nowe wiki tu wagĩrĩire gũthathaiyo. (Mat. 4:10) O na kũrĩ ũguo, no tũhote kuonania atĩ nĩ twendete Jesu. w20.04 20 ¶1-3

Andũ arĩa maatengʼeraga mathaako-inĩ ma andũ a Ngiriki nĩ maacemanagia na moritũ ta mĩnoga na ruo. No ũndũ ũrĩa ũngĩamateithirie nĩ ũmenyeru na hinya wao. Tũtariĩ ta atengʼeri acio na njĩra ya atĩ nĩ tũmenyeretio ũrĩa tũngĩtengʼera ihenya-inĩ rĩrĩa tũrĩ. No tũrĩ na ũndũ ũngĩ mwega gũkĩra atengʼeri acio. No tũgĩe na hinya ũrĩa wothe tũrabatara kuuma kũrĩ Jehova. Tũngĩmwĩhokaga, atwĩrĩire atĩ to gũtũmenyeria arĩtũmenyeragia tu, no ningĩ nĩ arĩtwĩkĩraga hinya. Mũtũmwo Paulo nĩ aacemanirie na moritũ maingĩ. Makĩria ma kũnyũrũrio na kũnyarirũo nĩ andũ arĩa angĩ, rĩmwe nĩ aaiguaga atarĩ na hinya na nĩ aabataraga kũhiũrania na ũndũ ũrĩa eetire “mũigua thĩinĩ wa mwĩrĩ.” (2 Kor. 12:7) No handũ ha kuona moritũ macio marĩ gĩtũmi gĩa gũkua ngoro aamonire marĩ mweke wa kwĩhoka Jehova. (2 Kor. 12:9, 10) Nĩ ũndũ wa Paulo gũkorũo na muonere ũcio, Jehova nĩ aamũteithirie kũhiũrania na magerio make mothe. w20.04 29 ¶13-14

Nĩ tũkoragwo na kĩheo gĩtonekaga na maitho gĩa ‘kũrutithania wĩra’ hamwe na Jehova na gĩcunjĩ gĩa kũrĩa igũrũ gĩa ithondeka rĩake. (2 Kor. 6:1) Twĩkaga ũguo rĩrĩa rĩothe twanyitanĩra wĩra-inĩ wa gũtua andũ arutwo. Paulo ooigire ũũ igũrũ rĩgiĩ we mwene na arĩa marutaga wĩra ũcio: “Tũrĩ arutithania wĩra hamwe na Ngai.” (1 Kor. 3:9) Rĩrĩa twathiĩ ũtungata-inĩ, ningĩ nĩ tũkoragwo tũrĩ arutithania wĩra hamwe na Jesu. Ririkana atĩ thutha wa Jesu kũhe arũmĩrĩri ake rĩathani rĩa ‘gũtua andũ arutwo kuuma ndũrĩrĩ-inĩ ciothe,’ aamerire ũũ: “Nĩ ndĩkoragwo hamwe na inyuĩ.” (Mat. 28:19, 20) Ĩ nao araika? Na githĩ ti kĩrathimo kĩnene gũtongorio nĩ araika rĩrĩa tũrahunjia “ũhoro mwega wa tene na tene [kũrĩ] andũ arĩa maikaraga thĩinĩ wa thĩ”? (Kũg. 14:6) Ũteithio ũcio twamũkagĩra kuuma igũrũ ũtũteithagia kũhingia ũndũ ũrĩkũ? Rĩrĩa tũrahura mbeũ cia ndũmĩrĩri ya Ũthamaki, imwe nĩ igũaga ngoro-inĩ njega na igakũra. (Mat. 13:18, 23) Nũũ ũtũmaga mbeũ icio cia ũhoro wa ma ikũre na igĩe na maciaro? Jesu nĩ aataarĩirie ũndũ ũcio rĩandĩko-inĩ rĩa ũmũthĩ. w20.05 30 ¶14-15

Famĩlĩ nyingĩ nĩ igayũkanĩte nĩ ũndũ wa ndigano. O na andũ a famĩlĩ maraikara mũciĩ ũmwe, nĩ mahaanaga ta andũ matoyaine. Kwa ngerekano, mũtaarani ũmwe wa maũndũ ma famĩlĩ ooigire ũũ: “Mũthuri, mũtumia, na ciana matiaranagĩria na mahũthagĩra mahinda maingĩ na kompiuta, tablet, thimũ, kana magĩthaaka mĩthaako ya video. O na gũtuĩka andũ a famĩlĩ icio maikaraga nyũmba ĩmwe, matikoragwo moyaine.” Tũtingĩenda kwĩgerekania na andũ a thĩ ĩno arĩa matonanagia wendo. Handũ ha ũguo, nĩ twagĩrĩirũo gũkũria wendo muororo, to kwerekera andũ a famĩlĩ itũ tu, no nĩ nginya kwerekera aarĩ na ariũ a Ithe witũ. (Rom. 12:10) Wendo muororo nĩ kĩĩ? Ciugo icio ihũthĩkaga gũtaarĩria ũrata wa hakuhĩ, ũrĩa ũkoragwo gatagatĩ-inĩ ka andũ a famĩlĩ. Wendo ta ũcio nĩguo twagĩrĩirũo gũkorũo naguo kwerekera aarĩ na ariũ a Ithe witũ. Rĩrĩa tuonania wendo muororo, nĩ tũnyitaga itemi harĩ gũtũũria ũrũmwe, ũrĩa nĩ gĩcunjĩ kĩa bata harĩ ũthathaiya wa ma.—Mik. 2:12. w21.01 20 ¶1-2

Kũrĩ na ũhotekeku mũnene harĩ timu ya mathaako ĩrĩ na ũiguano kũhootana, gũkĩra timu ĩtarĩ na ũiguano. Ngoro yaku no ĩhaane ta timu ĩyo njega angĩkorũo meciria maku, ũrĩa ũraigua, na merirĩria maku nĩ inyitanĩire harĩ gũtungatĩra Jehova. Ririkanaga atĩ Shaitani no ende kũgayũkania ngoro yaku. Endaga meciria maku, ũrĩa ũraigua, na merirĩria maku ikorũo irĩ mũgarũ na ithimi cia Jehova. No nĩgetha ũtungatĩre Jehova no mũhaka wĩke ũguo na ngoro yaku yothe. (Mat. 22:36-38) Ndũkanareke Shaitani agayũkanie ngoro yaku! Hoyaga Jehova o ta ũrĩa Daudi aahoire akĩmwĩra: “He ngoro ĩtagayũkanĩte nĩguo ndĩtigagĩre rĩĩtwa rĩaku.” Ĩkaga ũrĩa wothe ũngĩhota gũtũũra kũringana na ihoya rĩu. O mũthenya, tigagĩrĩra atĩ matua maku marĩ manene kana manini, nĩ maronania atĩ nĩ ũtĩĩte na njĩra nene rĩĩtwa itheru rĩa Jehova. Weka ũguo, nĩ ũrĩonanagia atĩ nĩ wagĩrĩire gwĩtwo Mũira wa Jehova. (Thim. 27:11) Na ithuothe nĩ tũrĩhotaga kuuga o ta mũnabii Mika ũrĩa woigire ũũ: “Ithuĩ [tũrĩthiaga] na rĩĩtwa rĩa Jehova Ngai witũ tene na tene.”—Mik. 4:5. w20.06 13 ¶17-18

Rĩrĩa mũthamaki wa mwena wa rũgongo manyitanĩire na thirikari icio ingĩ cia thĩ magaatharĩkĩra andũ a Ngai, ũndũ ũcio nĩ ũkaarakaria Ngai Mwene-Hinya-Wothe na hĩndĩ ĩyo nĩrĩo mbaara ya Hari–Magedoni ĩkaambĩrĩria. (Kũg. 16:14, 16) Hĩndĩ ĩyo, mũthamaki wa mwena wa rũgongo nĩ akaaniinanĩrio hamwe na thirikari icio ingĩ igaakorũo ithondekete Gogu wa Magogu, na “ndagaakorũo na wa kũmũteithia.” (Dan. 11:45) Mũhari ũrĩa ũrũmĩrĩire thĩinĩ wa ũrathi ũcio wa Danieli ũheanĩte ũhoro makĩria wĩgiĩ ũrĩa mũthamaki wa mwena wa rũgongo na thirikari icio ingĩ makaaniinwo, na ũrĩa tũkaahonokio. (Dan. 12:1) Mũhari ũcio ũrenda kuuga atĩa? Mikaeli nĩ rĩĩtwa rĩngĩ rĩa Mũthamaki witũ ũrĩa ũrathana, Kristo Jesu. Akoretwo ‘arũgamĩte nĩ ũndũ’ wa andũ a Ngai kuuma mwaka wa 1914 rĩrĩa Ũthamaki wake wahandirũo kũrĩa igũrũ. Ihinda rĩũkĩte nĩ ‘akaarũgama,’ kana oe ikinya rĩa bata hĩndĩ ya mbaara ya Hari–Magedoni. Mbaara ĩyo nĩyo ĩgaakorũo ĩrĩ ya mũthia, na Danieli amĩtĩte “ihinda rĩa mĩtangĩko” rĩtarĩ rĩoneka hĩndĩ ĩngĩ.—Kũg. 6:2; 7:14. w20.05 15-16 ¶15-17

Hĩndĩ ĩyo Jusufu aarĩ ngombo na rĩrĩa aaikirio njera, ndangĩahotire kweheria mathĩna make na ndaarĩ na wĩyathi wa gũthiĩ kũrĩa ekwenda. Eekire atĩa nĩguo akorũo na muonere mwega wa maũndũ? Handũ ha gwĩciria mũno ũhoro wĩgiĩ maũndũ marĩa atangĩahotire gwĩka, eerutanĩirie biũ kũruta mawĩra marĩa eehokeirũo. Jusufu eerutanagĩria hingo ciothe gũkenia Jehova. Ũndũ ũcio nĩ watũmire Jehova arathime maũndũ mothe marĩa Jusufu eekaga. (Kĩam. 39:21-23) Tũreruta atĩ thĩ ĩno tũratũũra ĩrĩ na maũndũ maingĩ moru, na andũ nĩ marĩtwĩkaga maũndũ matarĩ ma kĩhooto. O na ndungata ĩngĩ ya Jehova no ĩtũtuurithie. No tũngĩtua Jehova Rwaro Rwitũ rwa Ihiga kana Rĩũrĩro ritũ, tũtingĩkua ngoro kana tũtige kũmũtungatĩra. (Thab. 62:6, 7; 1 Pet. 5:10) Ningĩ ririkana atĩ, Jusufu aarĩ o na kĩndũ mĩaka 17 rĩrĩa Jehova aamũhotithirie kũrota iroto icio. Ũndũ ũcio ũratũruta atĩ, Jehova nĩ akoragwo na ma atĩ andũ ethĩ arĩa mamũtungatagĩra no matũũrie wĩhokeku wao. Ũmũthĩ kũrĩ na andũ aingĩ ethĩ matariĩ ta Jusufu. O nao nĩ makoragwo mehokete Jehova. Amwe ao o na nĩ mohetwo njera hatarĩ kĩhooto, nĩ ũndũ wa gũtũũria wĩhokeku wao harĩ Ngai.—Thab. 110:3. w20.12 16 ¶3; 17 ¶5, 7

Mũtũmwo Petero na Johana moonaga arĩ gĩtĩo kĩnene kũnyarirũo nĩ ũndũ wa kũrũmĩrĩra Jesu na kwĩra andũ arĩa angĩ maũndũ mamwĩgiĩ. (Atũm. 4:18-21; 5:27-29, 41, 42) Arutwo acio a Jesu matiarĩ na gĩtũmi gĩa kũigua maconokete. O na gũtuĩka andũ matiaheaga Akristiano acio a karine ya mbere gĩtĩo, Akristiano acio meekire maũndũ maingĩ ma gũteithia andũ gũkĩra akararia ao. Kwa ngerekano, mabuku marĩa Akristiano amwe harĩ acio maandĩkire matongoretio nĩ roho, no mathiaga na mbere gũteithia andũ milioni nyingĩ na magatũma magĩe na kĩĩrĩgĩrĩro. Na Ũthamaki ũrĩa maahunjagia ũhoro waguo rĩu nĩ ũhandĩtwo na ica ikuhĩ nĩ ũgũthamakĩra andũ othe. (Mat. 24:14) Ngũrani na ũguo, thirikari ĩrĩa yarĩ na hinya ya Roma, o ĩyo yanyariraga Akristiano, ndĩaikarire mĩaka mĩingĩ, no arutwo acio maarĩ ehokeku rĩu nĩ athamaki kũrĩa igũrũ. Andũ arĩa maamakararagia nĩ maakuire na angĩkorũo nĩ makariũkio, magaakorũo marĩ raia a Ũthamaki ũcio wahunjagio nĩ Akristiano acio maathũire.—Kũg. 5:10. w20.07 15 ¶4

Iburahimu aarĩ na wĩtĩkio mũrũmu harĩ ciĩranĩro cia Ngai, ũũ atĩ nĩ ta oonaga Mũitĩrĩrie Maguta, kana Mesia, ũrĩa ũngĩgaatuĩka Mũthamaki wa Ũthamaki wa Ngai. Nĩkĩo Jesu eerire Ayahudi a mahinda make ũũ: “Ithe wanyu Iburahimu nĩ aakenagĩra mũno kĩĩrĩgĩrĩro gĩa kuona mũthenya wakwa, na nĩ aawonire na agĩkena.” (Joh. 8:56) Iburahimu aarĩ na ma atĩ njiarũa ciake nĩ ingĩathondekire Ũthamaki ũrĩa ũngĩkaahandwo nĩ Jehova, na nĩ ũndũ ũcio nĩ eehaarĩirie gweterera Jehova ahingie kĩĩranĩro kĩu. Iburahimu oonanirie atĩa atĩ nĩ eetagĩrĩra itũũra, kana Ũthamaki ũrĩa ũhaarĩrĩirio nĩ Ngai? Wa mbere, Iburahimu ndeeingĩranirie na ũthamaki o wothe wa gũkũ thĩ. Handũ ha gũikara handũ hamwe, na kũnyita mũthamaki mũna mbaru, ũtũũro-inĩ wake aaikaraga agĩthamathamaga. Ningĩ, Iburahimu ndaageririe gwĩthondekera ũthamaki wake. Handũ ha ũguo, aathiire na mbere gwathĩkĩra Jehova, na agĩeterera ahingie kĩĩranĩro gĩake. Na njĩra ĩyo, Iburahimu nĩ oonanirie atĩ aarĩ na wĩtĩkio mũnene harĩ Jehova. w20.08 3 ¶4-5

Jehova eranĩire atĩ rungu rwa wathani wa Kristo gũtirĩ mũndũ ũkoiga: “Ndĩ mũrwaru.” (Isa. 33:24) Kwoguo andũ arĩa makaariũkio nĩ magaakorũo na ũgima mwega wa mwĩrĩ. O na kũrĩ ũguo, matigaatuĩka akinyanĩru maariũka o ũguo. Kũngĩthiĩ ũguo, andũ ao na arata no maage kũmamenya. No kũhoteke andũ othe magaatuĩka akinyanĩru kahora kahora hĩndĩ ya Mĩaka Ngiri ya Wathani wa Kristo. Mũthia-inĩ wa mĩaka ĩyo ngiri, nĩrĩo Jesu agaacokeria Ithe Ũthamaki. Hĩndĩ ĩyo Ũthamaki ũcio nĩ ũgaakorũo ũrĩkĩtie wĩra waguo biũ o hamwe na gũteithia andũ gũtuĩka akinyanĩru. (1 Kor. 15:24-28; Kũg. 20:1-3) Ta hũũra mbica gĩkeno kĩrĩa ũgaakorũo nakĩo ũgĩcemania rĩngĩ na endwa aku arĩa makaariũkio. Hihi gĩkeno kĩu gĩgatũma wende gũtheka-ĩ, kana kũrĩra? Hihi nĩ ũgaakena nginya wambĩrĩrie kũinĩra Jehova? Ũndũ ũmwe tũrĩ na ma naguo nĩ atĩ, nĩ ũkaigua ũrĩ na wendo mũnene mũno harĩ Ithe witũ ũrĩ wendo na Mũrũ wake nĩ ũndũ wa kĩheo kĩao kĩa ũriũkio. w20.08 16-17 ¶9-10

Mũtũmwo Paulo nĩ eekĩrire Akristiano ngoro mecirie kana no mahote gũtungatĩra Jehova matarĩ kĩhiko-inĩ. (1 Kor. 7:8, 9) Hatarĩ nganja, Paulo ndoonaga Akristiano arĩa matarĩ kĩhiko-inĩ ta matarĩ a bata. O na nĩ aathuurire Timotheo, mũrũ wa Ithe witũ mwĩthĩ ũtaarĩ kĩhiko-inĩ, na akĩmwĩhokera maũndũ maritũ. (Afil. 2:19-22) Nĩ ũndũ ũcio, gũkorũo mũrũ wa Ithe witũ ahikanĩtie kana atahikanĩtie, gũtiagĩrĩirũo gũkorũo kũrĩ gĩthimi gĩa kana nĩ ekwĩhokerũo maũndũ kana ndekwĩhokerũo. (1 Kor. 7:32-35, 38) Jesu na Paulo matiarutanire atĩ no mũhaka Akristiano maingĩre kĩhiko-inĩ kana maage. Gũkĩrĩ ũguo-rĩ, nĩ ũndũ ũrĩkũ twagĩrĩirũo gũtaũkĩrũo wĩgiĩ kũingĩra kĩhiko-inĩ kana gũikara mũndũ atarĩ kĩhiko-inĩ? Ngathĩti ya Mnara wa Mlinzi ya Oktomba 1, 2012, yoigĩte ũũ: “Maũndũ maya merĩ [kũingĩra kĩhiko-inĩ kana kwaga kũingĩra kĩhiko-inĩ] no merũo atĩ nĩ kĩheo kuuma kũrĩ Ngai. . . . Jehova ndonaga [andũ arĩa matarĩ kĩhiko-inĩ] ta magĩrĩirũo gũconoka kana gũkorũo na kĩeha.” Nĩ ũndũ ũcio nĩ twagĩrĩirũo gũtĩa aarĩ na ariũ a Ithe witũ arĩa matarĩ kĩhiko-inĩ thĩinĩ wa kĩũngano. w20.08 28 ¶8-9

Mabũrũri-inĩ mamwe andũ nĩ metĩkagĩra kwĩruta ũhoro ũrĩa mwega. Makoragwo manyoteire ũhoro ũcio mũno. Mabũrũri-inĩ mangĩ namo andũ matitindanagĩra mũno na ũhoro wĩgiĩ Ngai na Bibilia. Hihi kwanyu gũkoragwo kũhaana atĩa? Gũtekũmakania ũrĩa andũ a kwanyu mamũkagĩra ũhoro ũrĩa mwega, Jehova endaga tũthiĩ na mbere kũhunjia nginya rĩrĩa akoiga wĩra ũcio nĩ wakinya mũico. Wĩra wa kũhunjia nĩ ũgaakinya mũico ihinda rĩrĩa Jehova abangĩte, na “hĩndĩ ĩyo nĩrĩo mũico ũgaakinya.” (Mat. 24:14) Jesu nĩ oonanirie ũrĩa maũndũ mangĩgaakorũo mahaana matukũ-inĩ ma kũrigĩrĩria, na akĩonania atĩ maũndũ macio nĩ mangĩgaatũma arũmĩrĩri ake maremwo kũiga mbere wĩra wa kũhunjia. Eerire arutwo ake ũũ: “Ikaragai mwĩhũgĩte.” (Mat. 24:42) Matukũ-inĩ maya nĩ tũcemanagia na maũndũ mangĩtũhĩngĩca mahaana o ta marĩa maagirĩrĩirie andũ a hĩndĩ ya Nuhu gwathĩkĩra mũkaana ũrĩa maaheagwo nĩ Nuhu. (Mat. 24:37-39; 2 Pet. 2:5) Nĩ ũndũ ũcio, nĩ twagĩrĩirũo kũiga mbere wĩra ũrĩa Jehova atũheete. w20.09 8 ¶1-2, 4

Tondũ Shaitani arĩ na “marakara manene,” tũngĩkorũo tũkĩĩheenia tũngĩĩciria atĩ no twage kũhutio nĩ moimĩrĩro ma marakara make. (Kũg. 12:12) Ica ikuhĩ, ithuothe nĩ tũgũcemania na maũndũ mekũgeria wĩkindĩru witũ. Thutha wa kahinda gatarĩ kũraihu, thĩinĩ wa thĩ nĩ gũkũgĩa na “thĩna mũnene ũtarĩ woneka kuuma kĩambĩrĩria gĩa thĩ nginyagia rĩu.” (Mat. 24:21) Hĩndĩ ĩyo, no kũhoteke nĩ tũgookĩrĩrũo nĩ andũ a famĩlĩ citũ, na wĩra witũ ũhũũrũo marubuku. (Mat. 10:35, 36) Hihi o ũmwe witũ nĩ tũgeeka ta Mũthamaki Asa na njĩra ya kwĩhoka Jehova atũteithie na atũgitĩre? (2 Maũ. 14:11) Jehova nĩ akoretwo agĩtũteithia gũkũria wĩtĩkio nĩ ũndũ wa maũndũ marĩa marĩ mbere. Nĩ akoretwo agĩteithia “ngombo ĩrĩa njĩhokeku na njũgĩ” gũtũhe irio njega cia kĩĩroho “ihinda rĩrĩa rĩagĩrĩire” nĩguo tũthiĩ na mbere kũmũtungatĩra tũtekwenyenyeka. (Mat. 24:45) Ithuĩ na ithuĩ nĩ twagĩrĩirũo kũhingia gĩcunjĩ gitũ, na njĩra ya gũkũria wĩtĩkio mũrũmu harĩ Jehova.—Ahib. 10:38, 39. w20.09 18 ¶16-18

Jehova no ahũthĩre roho wake mũtheru ũrĩ hinya nĩguo atũme andũ arĩa marĩ na ũnene thirikari-inĩ meke ũrĩa arenda angĩkorũo ũndũ ũcio nĩ ũratwarana na muoroto wake. Andũ nĩ menjaga mũtaro wa kuunithia maĩ, nĩguo maĩ macio mathiĩ kũrĩa andũ acio marenda. Na njĩra o ta ĩyo, Jehova no ahũthĩre roho wake kũgarũra meciria ma atongoria nĩguo meke maũndũ kũringana na muoroto wake. Rĩrĩa eka ũguo, andũ arĩa marĩ na ũnene thirikari-inĩ no matue matua ma kũguna andũ a Ngai. (Ringithania Ezara 7:21, 25, 26.) Nĩ atĩa tũngĩka? No tũhoe nĩ ũndũ wa athamaki na arĩa othe marĩ “itĩ-inĩ cia ũnene” rĩrĩa maratua matua megiĩ ũtũũro na ũtungata witũ. (1 Tim. 2:1, 2; Neh. 1:11) Ningĩ, o ta ũrĩa Akristiano a karine ya mbere meekire, o na ithuĩ no tũhoe kuuma ngoro nĩ ũndũ wa aarĩ na ariũ a Ithe witũ arĩa marĩ njera.—Atũm. 12:5; Ahib. 13:3. w20.11 15 ¶13-14

Mũndũ nĩ akenaga mũno ona mũndũ arerutaga nake Bibilia akĩbatithio. (1 Thes. 2:19, 20) Arutwo erũ arĩa mabatithio, makoragwo marĩ “marũa ma kũgaathĩrĩrio” to kũrĩ arĩa marerutaga Bibilia nao tu, no nĩ nginya kũrĩ kĩũngano gĩothe. (2 Kor. 3:1-3) Nĩ ũndũ wa gwĩkĩra ngoro kuona atĩ, ihinda-inĩ rĩa mĩaka ĩna, nĩ tũkoretwo tũkĩĩruta Bibilia na andũ ta 10,000,000 o mweri thĩinĩ wa thĩ yothe. Na mĩaka-inĩ ĩyo, andũ makĩria ma 280,000 nĩ mabatithagio o mwaka magatuĩka Aira a Jehova, na arutwo a Jesu Kristo. Tũngĩteithia atĩa arutwo acio aingĩ ũguo a Bibilia mabatithio? Tondũ Jehova nĩ aheete andũ mahinda na mweke wa gũtuĩka arutwo a Kristo, twagĩrĩirũo kwĩrutanĩria ũrĩa wothe tũngĩhota kũmateithia makinyĩrĩre kũbatithio na ihenya o ũrĩa kwahoteka. Ihinda rĩrĩa rĩtigarĩte rĩa kũmateithia nĩ inini mũno!—1 Kor. 7:29a; 1 Pet. 4:7. w20.10 6 ¶1-2

Mũthamaki Saulu ndaathĩkĩire Jehova. Na rĩrĩa mũnabii Samueli aamũririe kĩrĩa gĩatũmĩte eke ũguo, Saulu ndetĩkĩrire mahĩtia make. Handũ ha ũguo, aambĩrĩirie gwĩtetera na njĩra ya kũhũthia moimĩrĩro moru ma ũremi wake, na gũcokereria andũ angĩ mahĩtia. (1 Sam. 15:13-24) Saulu nĩ oonanĩtie mwerekera o ta ũcio mbere ĩyo. (1 Sam. 13:10-14) Ũndũ wa kĩeha nĩ atĩ nĩ eetĩkĩrĩtie mwĩtĩo ũingĩre ngoro-inĩ yake. Tondũ ndeetĩkĩrire kũrũnga mwĩcirĩrie wake, Jehova nĩ aamũrũithirie na akĩmũrega. Nĩguo tũtikahaane ta Saulu, nĩ twagĩrĩirũo kwĩyũragia ciũria ici: ‘Hĩndĩ ĩrĩa ndathoma ũtaaro kuuma Kiugo-inĩ kĩa Ngai-rĩ, hihi nĩ ngeragia gwetha ciĩgwatio cia kwaga kũwathĩkĩra? Hihi nĩ ngeragia kũhũthia maũndũ moru marĩa ndĩreka? Hihi nĩ ngeragia gũcokereria mũndũ ũngĩ mahĩtia ma ũndũ njĩkĩte?’ Angĩkorũo harĩ kĩũria o gĩothe twacokia ĩĩ, nĩ twagĩrĩirũo gũcenjia mwĩcirĩrie na mwerekera witũ. Tũngĩaga gwĩka ũguo, tũgũkũria mwĩtĩo ngoro-inĩ itũ, na ũndũ ũcio no ũtũme Jehova arege tũtuĩke arata ake. w20.11 20 ¶4-5

Andũ ethĩ, tuai itua nũũ mũrĩtungatagĩra. Nĩ wega gũtuĩria nĩguo ũmenye Jehova wega, wendi wake, na ũrĩa ũngĩka wendi ũcio ũtũũro-inĩ waku. (Rom. 12:2) Weka ũguo nĩ ũkũhota gũtua itua rĩrĩa rĩega biũ ũngĩtua ũtũũro-inĩ waku, rĩa gũtungatĩra Jehova. (Josh. 24:15) Ũngĩtũũria mũtaratara mwega wa gũthoma na kwĩruta Bibilia, wendo waku harĩ Jehova nĩ ũgũthiĩ na mbere kuongerereka, na wĩtĩkio waku ũgĩe na hinya makĩria. Thuura kũiga wendi wa Jehova mbere ũtũũro-inĩ waku. Thĩ ya Shaitani yonanagia atĩ, ũngĩhũthĩra ũhoti ũrĩa ũrĩ naguo kwĩguna, nĩ ũgũkorũo na gĩkeno. No ũrĩa kũrĩ nĩ atĩ, andũ arĩa matengʼeranagia na indo cia kĩĩmwĩrĩ, ‘nĩ methecangaga kũndũ guothe na ruo rũingĩ.’ (1 Tim. 6:9, 10) Ngũrani na ũguo, ũngĩthikagĩrĩria Jehova na ũthuure kũiga wendi wake mbere, ũtũũro waku nĩ ũkũgaacĩra na “wĩkage maũndũ na ũũgĩ.”—Josh. 1:8. w20.10 30 ¶17-18

Karine-inĩ ya mbere, ndũmĩrĩri ĩrĩa Jesu aahunjagia yatũmaga andũ othe magĩe na kĩĩrĩgĩrĩro. Eerire arũmĩrĩri ake mathiĩ na mbere kũruta wĩra ũcio aambĩrĩirie, mahunjie “o nginya ituri ciothe cia thĩ.” (Atũm. 1:8) Ũrĩa kũrĩ nĩ atĩ, matingĩahotire kũruta wĩra ũcio na hinya wao ene. Nĩ mangĩabatarire roho mũtheru ũrĩa Jesu aamerĩire ũtuĩke “mũteithia” wao. (Joh. 14:26; Zek. 4:6) Arũmĩrĩri a Jesu nĩ maamũkĩrire roho mũtheru hĩndĩ ya Pentekoste ya mwaka wa 33 M.M. Kũgerera ũteithio wa roho ũcio, nĩ maambĩrĩirie kũhunjia o rĩo na thutha wa kahinda kanini andũ ngiri nyingĩ magĩtĩkĩra ũhoro wa ma. (Atũm. 2:41; 4:4) Hĩndĩ ĩrĩa kwagĩire na ũkararia, arutwo matietigĩrire, no meehokire Ngai amateithie. Maahoire ũũ: “Wĩtĩkĩrie ngombo ciaku ithiĩ na mbere kwaria ũhoro waku irĩ na ũcamba.” Nĩ maaiyũrirũo nĩ roho mũtheru, na magĩthiĩ na mbere “kwaria ũhoro wa Ngai marĩ na ũcamba.”—Atũm. 4:18-20, 29, 31. w20.10 21 ¶4-5

Nĩ kĩĩ kĩngĩtũma tũkorũo na ma biũ atĩ Jehova nĩ aariũkirie Jesu? Kũrĩ andũ aingĩ meeyoneire Jesu thutha wa kũriũkio na makĩmenyithia andũ angĩ ũhoro ũcio. (1 Kor. 15:5-7) Mũndũ wa mbere ũrĩa Paulo agwetete nĩ mũtũmwo Petero kana Kefa. Arutwo aigana ũna a Jesu nĩ mooigire atĩ Petero nĩ oonire Jesu thutha wa kũriũkio. (Luk. 24:33, 34) Makĩria ma ũguo, atũmwo arĩa “Ikũmi na Erĩ” nĩ moonire Jesu thutha wa kũriũkio. Ningĩ Kristo nĩ ooimĩrĩire “ariũ a Ithe witũ makĩria ma 500 ihinda-inĩ rĩmwe,” hihi mũcemanio-inĩ warĩ na gĩkeno ũrĩa wekĩirũo Galili ũrĩa ũgwetetwo thĩinĩ wa Mathayo 28:16-20. Jesu thutha ũcio nĩ ‘ooimĩrĩire Jakubu,’ ũrĩa hihi warĩ mũrũ wa nyina, o ũcio ũteetĩkĩtie mbere ĩyo atĩ Jesu aarĩ Mesia. (Joh. 7:5) Rĩrĩa Jakubu oonire Jesu thutha wa kũriũkio, nĩ aamwĩtĩkirie. Kĩndũ mwaka wa 55 M.M., rĩrĩa Paulo aandĩkire marũa macio, andũ aingĩ arĩa meeyoneire Jesu thutha wa kũriũka maarĩ o muoyo, na kwoguo mũndũ warĩ na nganja nĩ angĩaiguire ũira wa ĩmwe kwa ĩmwe kuuma kũrĩ aira acio a kwĩhokeka. w20.12 3 ¶5, 7-8

Rĩrĩa tũrĩ na mũrimũ, makĩria mũrimũ wa ihinda iraihu, no ũkorũo ũrĩ ũndũ mũritũ gũkorũo na mawoni marĩa magĩrĩire. Hĩndĩ ta ĩyo hoyaga Jehova ũteithio. O na gũtuĩka ndatũhonagia na njĩra ya kĩama ihinda-inĩ rĩrĩ, nĩ atũũmagĩrĩria na no atũhe hinya ũrĩa tũrabatara gũkirĩrĩria. (Thab. 94:19) Kwa ngerekano, no ahũthĩre mũrũ kana mwarĩ wa Ithe witũ gũka gũtũteithia kũruta mawĩra ma mũciĩ. No ahũthĩre ariũ a Ithe witũ nĩguo moke mahoe hamwe na ithuĩ. Ningĩ no atũteithie kũririkana maũndũ ma gũtũũmĩrĩria marĩa twĩrutĩte Kiugo-inĩ gĩake, ta kĩĩrĩgĩrĩro kĩa magegania kĩgiĩ ũtũũro thĩinĩ wa thĩ njerũ rĩrĩa tũtakarwaraga kana gũkorũo na ruo. (Rom. 15:4) O na kũrĩ ũguo, no tũigue tũkuĩte ngoro nĩ ũndũ wa kuona ta tũtarahingia maũndũ maingĩ ũtungata-inĩ. Mwarĩ wa Ithe witũ wĩtagwo Laurel kuuma bũrũri wa Amerika (US) aaikarire macini-inĩ ya kũmũteithia kũhuhia kwa ihinda rĩa mĩaka 37. Ningĩ nĩ aarĩ na mũrimũ wa kansa, na agathĩnjwo maita maigana ũna, na aarĩ na mũrimũ wa ngothi. No o na akĩgeragĩra maũndũ maritũ ũguo, no aathiire na mbere kũhunjia. Nĩ aahunjagĩria mandagĩtarĩ na andũ angĩ arĩa mookaga kũmũrigitĩra mũciĩ na nĩ aateithirie andũ ta 17 kũmenya ũhoro wa ma! w20.12 24 ¶9; 25 ¶12

Mũtũmwo Paulo nĩ aabataraga ũteithio. Kĩndũ mwaka wa 56 M.M., Paulo nĩ aakururirio nĩ andũ na akiumio nja wa hekarũ thĩinĩ wa Jerusalemu makĩenda kũmũũraga. Mũthenya ũrĩa warũmĩrĩire rĩrĩa aathiire gũciirithio nĩ Kĩama gĩa Sanhedrini, aarĩ hakuhĩ kũgerũo ngero nĩ thũ ciake. (Atũm. 21:30-32; 22:30; 23:6-10) Ihinda-inĩ rĩu, no gũkorũo Paulo eeyũragia ũũ: ‘Hihi nĩ ngũhota gũthiĩ na mbere gũkirĩrĩria maũndũ maya?’ Paulo aamũkĩrire ũteithio ũrĩkũ? Ũtukũ ũrĩa warũmĩrĩire thutha wa Paulo kũnyitwo, “Mwathani” Jesu nĩ aamumĩrĩire akĩmwĩra: “Gĩa na ũmĩrĩru! Nĩ gũkorũo o ta ũrĩa ũkoretwo ũkĩruta ũira wakwa kĩhinyio gũkũ Jerusalemu, noguo ũgwĩka nginya Roma.” (Atũm. 23:11) Ũndũ ũcio no mũhaka ũkorũo nĩ womĩrĩirie Paulo. Jesu nĩ aacokeirie Paulo ngatho nĩ ũndũ wa wĩra wa kũhunjia ũrĩa aarutĩte Jerusalemu. Ningĩ nĩ aamwĩrire atĩ nĩ angĩakinyire Roma o wega, na o nakuo nĩ angĩahunjirie. No mũhaka akorũo thutha wa Paulo kũmĩrĩrio na njĩra ĩyo nĩ aaiguire arĩ na thayũ o ta ũrĩa kaana kaiguaga rĩrĩa kahĩmbĩirio nĩ ithe. w20.11 12 ¶1; 13 ¶3-4

Kĩĩrĩgĩrĩro gitũ kĩa Ũthamaki gĩtariĩ ta “nanga ya muoyo,” ĩrĩa ĩtũteithagia kwaga kwenyenyeka o na rĩrĩa tũracemania na moritũ kana rĩrĩa tũrĩ na mĩtangĩko. Wĩcũranagie kĩĩranĩro kĩa Jehova kĩa mahinda marĩa maroka rĩrĩa tũtagaakoragwo na maũndũ ma gũtũma twĩtigĩre. (Isa. 65:17) Hũũraga mbica ũrĩ thĩinĩ wa thĩ njerũ ĩrĩ na thayũ, rĩrĩa gũtagaakoragwo na maũndũ ma gũtũma mũndũ atangĩke. (Mik. 4:4) Ningĩ no wĩkĩre hinya kĩĩrĩgĩrĩro gĩaku rĩrĩa wahunjĩria andũ ũhoro wakĩo. Ĩkaga ũrĩa wothe ũngĩhota wĩra-inĩ wa kũhunjia na gũtua andũ arutwo. Weka ũguo, nĩ ũrĩkoragwo na “ũũma mũrũmu wa kĩĩrĩgĩrĩro o nginya mũthia.” (Ahib. 6:11) O ũrĩa tũrakuhĩrĩria mũico wa mũtabarĩre ũyũ wa maũndũ, noguo tũgũcemania na mathĩna maingĩ marĩa marĩtũmaga tũtangĩke. Nĩ tũrĩhotaga kũhiũrania na mathĩna macio na tũikare tũhooreire, no ti na hinya witũ ithuĩ ene, ĩndĩ nĩ na njĩra ya kwĩhoka Jehova. Rekei tuonanie kũgerera ciĩko citũ atĩ nĩ twĩtĩkĩtie kĩĩranĩro gĩkĩ kĩa Jehova: “Hinya wanyu ũkoimana na inyuĩ gũikara mũhooreire na kuonania mwĩhoko.”—Isa. 30:15. w21.01 7 ¶17-18

Ta rora wone atĩ Jakubu 5:11 ĩgwetete wendo muororo wa Jehova hamwe na ngumo ya tha ĩrĩa ĩtũmaga tũmwende makĩria. (Tham. 34:6) Njĩra ĩmwe Jehova atuonagia tha ciake nĩ gũtuohera rĩrĩa twahĩtia. (Thab. 51:1) Thĩinĩ wa Bibilia, kuonania tha to kuohera mũndũ rĩrĩa atũhĩtĩria. Gũkorũo na tha ningĩ nĩ kũhutĩtie ũndũ mũritũ ũrĩa mũndũ aiguaga na kũu thĩinĩ rĩrĩa ona mũndũ arĩ na thĩna na akaigua akĩenda kũmũteithia. Jehova atũtaaragĩria atĩ wendi ũrĩa akoragwo naguo wa gũtũteithia, nĩ mũnene gũkĩra ũrĩa mũtumia akoragwo naguo kwerekera mwana wake. (Isa. 49:15) Hĩndĩ ĩrĩa tũragerera ũndũ mũritũ, tha cia Jehova nĩ imũtindĩkaga gũtũteithia. (Thab. 37:39; 1 Kor. 10:13) No tuonie aarĩ na ariũ a Ithe witũ tha na njĩra ya kũmohera na kwaga kũmaigĩra muku rĩrĩa matũhĩtĩria. (Ef. 4:32) No njĩra ĩrĩa nene tũngĩonania tha nayo nĩ kũmateithia rĩrĩa maragerera maũndũ maritũ. Na njĩra ĩyo tũkoragwo tũkĩĩgerekania na Jehova, o we ũkoragwo na wendo muororo gũkĩra mũndũ ũngĩ o wothe.—Ef. 5:1. w21.01 21 ¶5

Mũtwe wa famĩlĩ nĩ agĩrĩire gũkorũo na ũigananĩru. Nĩ agĩrĩire kwĩmenyerera ndagatahwo nĩ wĩra mũno nginya aremwo nĩ kũhingĩria famĩlĩ yake mabataro ma kĩĩroho na ma ngoro na kũmenyeria andũ a famĩlĩ yake. Jehova atũmenyeragia na agatũrũnga tondũ nĩ endaga tũgunĩke. (Ahib. 12:7-9) O ta Jehova, Jesu amenyeragia arĩa marĩ rungu rwake na njĩra ya wendo. (Joh. 15:14, 15) Ndagaga gũtũrũnga, no ekaga ũguo na njĩra ya wendo. (Mat. 20:24-28) Nĩ ataũkagĩrũo atĩ tũtirĩ akinyanĩru, na kwoguo no tũhĩtie. (Mat. 26:41) Mũtwe wa famĩlĩ ũrĩa wĩgerekanagia na Jehova na Jesu nĩ aririkanaga atĩ mũtumia wake na ciana ti akinyanĩru. Nĩ ũndũ ũcio, ‘ndamarakaragĩra arĩ na marũrũ.’ (Kol. 3:19) Handũ ha ũguo, ahũthagĩra ũtaaro ũrĩa ũrĩ thĩinĩ wa Agalatia 6:1 akageria ‘kũmarũnga arĩ na roho wa ũhooreri,’ o akĩririkanaga atĩ o nake ti mũkinyanĩru. O ta Jesu, nĩ aririkanaga atĩ njĩra ĩrĩa njega biũ ya kũruta andũ arĩa angĩ nĩ kũgerera kĩonereria gĩake. w21.02 6-7 ¶16-18

Kũgerera igongona rĩa ũkũũri, Jehova nĩ aagũrire mĩoyo ya andũ othe thĩinĩ wa kĩũngano, na muoyo wa mũndũ ũngĩ o wothe ũngĩkorũo na wĩtĩkio harĩ igongona rĩa ũkũũri. (Mar. 10:45; Atũm. 20:28; 1 Kor. 15:21, 22) Kwoguo nĩ ũndũ mwagĩrĩru kuona atĩ aamũrire Jesu o ũcio warutire muoyo wake ũrĩ ũkũũri atuĩke mũtwe wa kĩũngano. Nĩ ũndũ ũcio, Jesu arĩ na kĩhooto gĩa gũthondeka mawatho megiĩ ũrĩa andũ, famĩlĩ, o na kĩũngano magĩrĩirũo gwĩka. Ningĩ arĩ na kĩhooto gĩa gũtigĩrĩra atĩ nĩ twarũmĩrĩra mawatho macio. (Gal. 6:2) No Jesu to mawatho tu atũthondekagĩra. Nĩ atũheaga irio cia kĩĩroho na nĩ atwendete ithuothe. (Ef. 5:29) Aarĩ a Ithe witũ monanagia atĩ nĩ matĩĩte Kristo na njĩra ya kũrũmĩrĩra ũtongoria wa arũme arĩa amũrĩte mamarũmbũyagie. Ariũ a Ithe witũ monanagia atĩ nĩ matĩĩte mũbango wa ũtongoria na njĩra ya kũhe aarĩ a Ithe witũ gĩtĩo. Rĩrĩa andũ othe thĩinĩ wa kĩũngano mataũkĩrũo na matĩa mũbango wa ũtongoria, kĩũngano nĩ gĩkoragwo na thayũ. Na ũndũ wa bata makĩria, nĩ tũgoocithagia Jehova Ithe witũ wa igũrũ ũrĩ wendo. w21.02 18-19 ¶14-17

Hĩndĩ ĩrĩa Daudi na arũme ake morĩire Saulu magathiĩ gĩcigo-inĩ kĩa Afilisti, kũrĩ hĩndĩ ĩmwe maatigire famĩlĩ ciao mũciĩ nĩguo mathiĩ makarũe mbaara. Hĩndĩ ĩyo maarĩ kũraihu, thũ ciao nĩ ciatharĩkĩire mĩciĩ yao na ikĩnyita famĩlĩ ciao mĩgwate. Daudi nĩ angĩoigire atĩ, tondũ aarĩ na ũmenyeru mũnene mbaara-inĩ nĩ angĩamenyire njĩra njega ya kũhonokia andũ acio maatahĩtwo. Handũ ha ũguo, Daudi eehokire ũtongoria wa Jehova. Daudi nĩ aatuĩririe ũhoro harĩ Jehova akĩmũũria: “Ndengʼerie gĩkundi kĩu kĩa atunyani?” Jehova nĩ aamwĩrire eke ũguo, na akĩmwĩra atĩ nĩ angĩahootanire. (1 Sam. 30:7-10) Nĩ ũndũ ũrĩkũ ũngĩĩruta kuumana na rũgano rũu? Hoyaga ũtaaro kuuma kũrĩ andũ arĩa angĩ ũtanatua matua. Andũ ethĩ, aranagĩriai na aciari anyu. Ningĩ athuri a kĩũngano marĩ na ũmenyeru no makũhe ũtaaro wa bata. Jehova nĩ ehokete arũme acio amũrĩte, na o nawe no ũmehoke. Jehova amonaga matariĩ ta “iheo” harĩ kĩũngano. (Ef. 4:8) Nĩ ũrĩhotaga gũtua matua mega ũngĩĩgerekania na wĩtĩkio wao na ũkahũthĩra motaaro ma ũũgĩ marĩa makũhe. w21.03 4-5 ¶10-11

Jesu ooigire atĩ tũngĩaga kũhũthĩra maũndũ marĩa tweruta, tũngĩkorũo tũhaana ta mũndũ wakĩte nyũmba igũrũ rĩa mũthanga. Mũndũ ta ũcio angĩkorũo arutĩte wĩra mũingĩ wa tũhũ. Nĩkĩ? Tondũ kũngĩgĩa mũiyũro na kĩhuhũkanio, nyũmba ĩyo no kũmomoka ĩngĩmomoka. (Mat. 7:24-27) Na njĩra o ta ĩyo, tũngĩaga kũhũthĩra maũndũ marĩa tweruta, tũngĩkorũo tũrutĩte wĩra mũingĩ wa tũhũ. Na tũngĩcemania na magerio kana tũnyarirũo, wĩtĩkio witũ ndũngĩkorũo na hinya wa kũigana. Ngũrani na ũguo, tũngĩthoma na tũkahũthĩra maũndũ marĩa tweruta nĩ tũrĩhotaga gũtua matua mega, tũgakorũo na thayũ makĩria, na wĩtĩkio witũ ũkagĩa na hinya makĩria. (Isa. 48:17, 18) Nĩguo tũtũũrie wĩkindĩru witũ o na tũkĩgeragĩra magerio, tũrabatara kwĩhoka Jehova na njĩra ya mahoya na tũtũũrie mũtaratara mwega wa kwĩruta Kiugo gĩake. Ningĩ nĩ twagĩrĩirũo kũririkana atĩ ũndũ ũrĩa wa bata twagĩrĩirũo gwĩka nĩ kũgoocithia Jehova. Na tũkorũo na ma atĩ gũtirĩ hĩndĩ agatũtiga, na gũtirĩ mũndũ ũngĩhota gũtũma Jehova atige gũthiĩ na mbere gũtwenda.—Ahib. 13:5, 6. w21.03 15 ¶6; 18 ¶20