Oktomba

Tũngĩmenya Jesu, no tũhote kwĩgerekania na mwĩcirĩrie na ciĩko ciake. na o ũrĩa tũkũmenya mwĩcirĩrie wa Jesu na twĩgerekanie nake, noguo ũrata witũ hamwe nake ũkũgĩa na hinya. Tũngĩĩgerekania na Jesu na njĩra ĩrĩkũ? ta wĩcirie ũndũ ũmwe. Jesu eeciragia makĩria ũrĩa angĩteithia andũ arĩa angĩ gũkĩra ũrĩa angĩĩkenia we mwene. (Mat. 20:28; Rom. 15:1-3) Nĩ ũndũ wa gũkorũo arĩ na mwĩcirĩrie ũcio nĩ eeimaga na akohera andũ arĩa angĩ. Ndaarakaragio nĩ ũrĩa andũ mooigaga igũrũ rĩmwĩgiĩ. (Joh. 1:46, 47) Ningĩ ndaarekaga mahĩtia marĩa mũndũ eekĩte tene matũme akorũo na mawoni moru kwerekera mũndũ ũcio. (1 Tim. 1:12-14) Jesu ooigire ũũ: “Andũ othe nĩ marĩmenyaga atĩ mũrĩ arutwo akwa—mwakorũo na wendo gatagatĩ-inĩ kanyu.” (Joh. 13:35) na githĩ ti wega wĩyũrie atĩrĩ, “Hihi nĩ ndĩregerekania na Jesu na njĩra ya gwĩka ũrĩa wothe ingĩhota gũtũũria thayũ hamwe na aarĩ na ariũ a Ithe witũ?” w20.04 24 ¶11

O na gũtuĩka ũratũũra thĩinĩ wa thĩ ĩiyũire andũ macambagia na makahaka gĩko rĩĩtwa rĩa Jehova, no ũhote gũtetera rĩĩtwa rĩa Jehova na kwĩra andũ ũhoro wa ma atĩ Jehova nĩ mũtheru, nĩ mũthingu, nĩ mwega, na nĩ arĩ wendo. No ũnyite mbaru wathani wake. No ũteithie andũ kũmenya atĩ wathani wa Jehova noguo wathani wa ũthingu, na noguo ũngĩhota kũrehera ciũmbe ciothe thayũ na gĩkeno. (Thab. 37:9, 37; 146:5, 6, 10) Rĩrĩa tũraruta andũ arĩa angĩ ma cia Bibilia, kaingĩ nĩ tũtĩtĩrithagia ũhoro wĩgiĩ ũnene wa Ngai, atĩ Jehova nĩwe wagĩrĩirũo gũkorũo arĩ Mwathani wa igũrũ na thĩ na ũndũ ũcio nĩ wa ma biũ. O na gũtuĩka nĩ harĩ bata kũruta andũ ũhoro wĩgiĩ mawatho ma Ngai, muoroto witũ mũnene wagĩrĩirũo gũkorũo ũrĩ gũteithia andũ kwenda Jehova Ithe witũ, na gũkorũo marĩ ehokeku harĩ we. Kwoguo nĩ tũrabatara gũteithia andũ mamenye wega ngumo cia Jehova cia magegania, tũgĩtĩtĩrithagia Jehova nĩ Ngai wa mũthemba ũrĩkũ. (Isa. 63:7) Twarutana na njĩra ĩyo, nĩ tũrĩteithagia andũ kwenda na gwathĩkĩra Jehova na meke ũguo tondũ nĩ marenda gũkorũo marĩ ehokeku harĩ we. w20.06 6 ¶16; 7 ¶19

Tombo wa mũndũ ũthondeketwo na njĩra ya magegania. Hĩndĩ ĩrĩa mwana arĩ nda ya nyina, tombo wake ũkũraga kũringana na ũrĩa ũthondeketwo ũkũre, na o ndagĩka tũhengereta (cells) ngiri nyingĩ twa tombo nĩ tũthondekagwo. Athuthuria megeragĩria atĩ tombo wa mũndũ mũgima ũkoragwo na tũhengereta twa mwanya ta bilioni 100 twĩtagwo neurons na ũkoragwo na ũritũ wa kĩndũ kilo ĩmwe na nuthu. Ũndũ ũmwe tombo ũhotithagia mũndũ gwĩka nĩ kwaria. Rĩrĩa ũragweta kiugo kĩna, tombo waku ũbataraga kũbanga ũrĩa mĩkiha ta 100 ya rũrĩmĩ rwaku, mũmero, mĩromo, rũthĩa, na gĩthũri ĩkũruta wĩra. Nĩguo ciugo ciumĩre wega, mĩkiha ĩyo yothe yagĩrĩirũo gwĩka ũndũ mũna ihinda rĩrĩa rĩagĩrĩire. Ũthuthuria ũmwe wandĩkirũo mwaka wa 2019, woonanirie atĩ mwana waciarũo o ũguo no ahote kũmenya ũrĩa arerũo aigua ciugo imwe. Ũthuthuria ũcio nĩ ũranyita mbaru ũrĩa athuthuria aingĩ moigaga atĩ tũciaragwo tũrĩ na ũhoti wa kũmenya na kwĩruta thiomi. Hatarĩ nganja, ũhoti witũ wa kwaria nĩ kĩheo kuuma kũrĩ Ngai. w20.05 22-23 ¶8-9

Iburahimu nĩ aatigire mũtũũrĩre mwega ũrĩa aarĩ naguo itũũra-inĩ rĩa Uru eyendeire. Nĩkĩ? Nĩ gũkorũo nĩ eetagĩrĩra “itũũra rĩrĩa rĩrĩ na mĩthingi ya ma.” (Ahib. 11:8-10, 16) Itũũra rĩrĩa Iburahimu eetagĩrĩra nĩ Ũthamaki wa Ngai. Arĩa marĩ thĩinĩ wa Ũthamaki ũcio nĩ Jesu Kristo na Akristiano aitĩrĩrie maguta 144,000. Paulo eetire Ũthamaki ũcio “itũũra rĩa Ngai ũrĩa ũtũũraga muoyo, Jerusalemu ya igũrũ.” (Ahib. 12:22; Kũg. 5:8-10; 14:1) Jesu eerire arutwo ake mahoyage Ũthamaki ũcio ũũke, nĩgetha wendi wa Ngai wĩkĩkage gũkũ thĩ o ta ũrĩa wĩkĩkaga kũrĩa igũrũ. (Mat. 6:10) Hihi Iburahimu nĩ aamenyaga ũrĩa Ũthamaki wa Ngai ũgaakorũo ũbangĩtwo? Aca. Kwa ihinda rĩa mĩaka mĩingĩ, ũhoro wĩgiĩ Ũthamaki ũcio warĩ “hitho ĩrĩa theru.” (Ef. 1:8-10; Kol. 1:26, 27) No Iburahimu nĩ aamenyaga atĩ njiarũa imwe ciake nĩ ingĩgaatuĩka athamaki. Jehova nĩ aamwĩrĩte ĩmwe kwa ĩmwe ũhoro wĩgiĩ ũndũ ũcio.—Kĩam. 17:1, 2, 6. w20.08 2-3 ¶2-4

No mũhaka twĩtheme morutani ma aregenyũki. Kuuma rĩrĩa kĩũngano gĩa Gĩkristiano kĩambĩrĩirie, Mũcukani nĩ akoretwo akĩhũthĩra aheenania aingĩ gũthũkia wĩtĩkio wa ndungata njĩhokeku cia Jehova. Nĩ ũndũ ũcio, nĩ tũrabatara kũmenya ũrĩa tũngĩkũũrana maũndũ marĩa ma ma na marĩa ma maheeni. Thũ citũ no ihũthĩre Intaneti kana social media nĩguo ithũkie mwĩhoko witũ harĩ Jehova, na wendo witũ harĩ aarĩ na ariũ a Ithe witũ. Ririkanaga atĩ maheeni macio moimanĩte na Shaitani, kwoguo ndũkametĩkie. (1 Joh. 4:1, 6; Kũg. 12:9) Nĩguo tũtikahĩtithio nĩ Shaitani, nĩ tũrabatara gwĩkĩra hinya wĩtĩkio witũ harĩ Jesu na itemi rĩrĩa arĩ narĩo muoroto-inĩ wa Ngai. Ningĩ nĩ tũrabatara kwĩhoka andũ arĩa tu Jehova arahũthĩra mahinda-inĩ maya gũtongoria ithondeka rĩake. (Mat. 24:45-47) Twĩkagĩra hinya wĩtĩkio witũ na njĩra ya kwĩrutaga Kiugo kĩa Ngai hĩndĩ ciothe. Tweka ũguo, wĩtĩkio witũ ũkũhaana ta mũtĩ ũrĩ na mĩri ĩrikĩire thĩ biũ. Mũtũmwo Paulo nĩ ooigire ũndũ ta ũcio rĩrĩa aandĩkire ciugo cia rĩandĩko rĩa ũmũthĩ. w20.07 23-24 ¶11-12

Tondũ tũtirĩ akinyanĩru, ithuothe nĩ twĩkoraga tũgĩtuĩra andũ arĩa angĩ kũringana na maũndũ marĩa monekaga na maitho. (Joh. 7:24) No maũndũ marĩa monekaga na maitho matingĩtũteithia kũmenya mũndũ wega. Kwa ngerekano, o na ndagĩtarĩ angĩkorũo arĩ na ũũgĩ na ũmenyeru mũingĩ, ndangĩhota kũmenya maũndũ maingĩ megiĩ mũrũaru angĩmũrora tu na maitho. Nĩ agĩrĩire gũthikĩrĩria mũrũaru na kinyi nĩguo amenye maũndũ makĩria megiĩ ndwari yake, mwerekera wake wa meciria, kana ũrĩa araigua ihinda-inĩ rĩu. Ndagĩtarĩ o na no oige mũrũaru ũcio ahũũrũo mbica, nĩguo one ũrĩa mwĩrĩ wake ũtariĩ na thĩinĩ. Ndagĩtarĩ angĩaga gwĩka ũguo, no amũhe ndawa cia mũrimũ ũrĩa ũtarĩ guo. O na ithuĩ tũtingĩtaũkĩrũo biũ nĩ aarĩ na ariũ a Ithe witũ na njĩra ya kũrora o maũndũ marĩa tũrona na maitho. Nĩ twagĩrĩirũo kwĩrutanĩria gũtaũkĩrũo o nĩ andũ a mũthemba ũrĩkũ. Ũrĩa kũrĩ nĩ atĩ, tũtingĩhota gũthoma ngoro cia andũ. Ĩndĩ no twĩrutanĩrie ũrĩa wothe tũngĩhota kwĩgerekania na Jehova. Nĩ athikagĩrĩria athathaiya ake. Nĩ eciragia ũhoro wa maũndũ mao na maũndũ marĩa maragerera. Na nĩ amacayagĩra. w20.04 14-15 ¶1-3

Nĩ tũrabatara gũkũria wĩnyihia, tondũ andũ arĩa etĩi matikoragwo na “meciria mega.” Andũ arĩa etĩi nĩ mendete kwĩĩkĩrĩra na gũcindana na andũ arĩa angĩ. Mwĩcirĩrie na ciĩko ciao kaingĩ nĩ imarehagĩra mathĩna na ikarehera andũ arĩa angĩ. Mangĩaga gũcenjia mwĩcirĩrie wao, Shaitani egũthiĩ na mbere gũtumumaria na gũthũkia meciria mao. (2 Kor. 4:4; 11:3) Mũndũ mwĩnyihia nĩ akoragwo na meciria mega. Eyonaga na njĩra ĩrĩ na ũigananĩru, akĩmenyaga atĩ andũ arĩa angĩ nĩ a bata kũmũkĩra maũndũ-inĩ maingĩ. (Afil. 2:3) Ningĩ nĩ amenyaga atĩ “Ngai nĩ areganaga na arĩa etĩi, no nĩ aheaga arĩa enyihia ũtugi mũnene.” (1 Pet. 5:5) Arĩa makoragwo na meciria mega matingĩenda Jehova atuĩke thũ yao. Nĩguo tũtũũre tũrĩ enyihia, no mũhaka tũrũmĩrĩre ũtaaro wa Bibilia wa ‘kwĩyaũra ũmũndũ ũrĩa wa tene o hamwe na mĩtugo yaguo, na twĩhumbe ũmũndũ mwerũ.’ Nĩ tũrabatara kwĩruta ũhoro wĩgiĩ kĩonereria kĩa Jesu na twĩrutanĩrie biũ kwĩgerekania nake.—Kol. 3:9, 10; 1 Pet. 2:21. w20.07 7 ¶16-17

Nĩ gĩtĩo kĩnene gũkorũo tũrĩ thĩinĩ wa kĩũngano kĩa Jehova. Tũkoragwo thĩinĩ wa paradiso ya kĩĩroho ĩkoragwo na andũ marĩ na gĩkeno na mendete thayũ. Itemi rĩaku thĩinĩ wa kĩũngano nĩ rĩrĩkũ? Mũtũmwo Paulo aaringithanirie kĩũngano na mwĩrĩ wa mũndũ. Ningĩ nĩ aaringithanirie mũndũ ũmwe ũmwe thĩinĩ wa kĩũngano na ciĩga itiganĩte cia mwĩrĩ. (Rom. 12:4-8; 1 Kor. 12:12-27; Ef. 4:16) Ũndũ ũmwe tũngĩĩruta kuumana na ngerekano ya Paulo nĩ atĩ o ũmwe witũ arĩ na itemi rĩa bata kĩũngano-inĩ. Paulo aambĩrĩirie ngerekano ĩyo ũũ: “O ta ũrĩa mwĩrĩ ũmwe ũkoragwo na ciĩga nyingĩ, no ciĩga icio ciothe itirutaga wĩra ũhaanaine-rĩ, no taguo harĩ ithuĩ, o na gũtuĩka tũrĩ aingĩ, tũrĩ mwĩrĩ ũmwe thĩinĩ wa Kristo, no tũrĩ mũndũ ũmwe ũmwe-rĩ, tũrĩ kĩĩga kĩa mũndũ na ũrĩa ũngĩ.” (Rom. 12:4, 5) Paulo eendaga kũrutana atĩa? O ũmwe witũ arĩ na itemi ngũrani na rĩa ũrĩa ũngĩ thĩinĩ wa kĩũngano, no ithuothe tũrĩ a bata. w20.08 20 ¶1-2; 21 ¶4

Aciari, mũngĩĩgerekania atĩa na kĩonereria kĩa Jehova kĩa wĩnyihia? Rĩrĩa muona kwagĩrĩire, ũragiai ciana cianyu mawoni megiĩ ũrĩa wĩra mũna ũngĩrutwo. Na rĩrĩa ciaruta mawoni mega, marũmagĩrĩrei. Jehova ningĩ nĩ oonanirie atĩ nĩ arĩ wetereri, rĩrĩa ndungata imwe ciake ciekĩrĩire nganja matua make. Nĩ aathikĩrĩirie Iburahimu rĩrĩa aataaragĩria ũrĩa aaiguaga igũrũ rĩgiĩ itua rĩake rĩa kwananga Sodomu na Gomora. (Kĩam. 18:22-33) Ningĩ ta ririkana ũrĩa Jehova aahiũranirie na Sara mũtumia wa Iburahimu. Ndarakarire rĩrĩa Sara aathekire nĩ ũndũ wa kũigua atĩ nĩ angĩagĩire nda arĩ mũkũrũ. (Kĩam. 18:10-14) Handũ ha ũguo, aarũmbũyanirie na Sara na njĩra ya gĩtĩo. Aciari na athuri a kĩũngano mũreruta atĩa kuumana na kĩonereria kĩa Jehova? Wĩkaga atĩa rĩrĩa ciana ciaku kana andũ kĩũngano-inĩ maga gwĩtĩkania na matua maku? Hihi ũndũ ũrĩa wĩkaga wa mbere nĩ kũmarũnga? Kana nĩ ũgeragia gũtaũkĩrũo nĩ mawoni mao? Andũ thĩinĩ wa famĩlĩ na ciũngano-inĩ nĩ magunĩkaga rĩrĩa mwegerekania na Jehova. w20.08 10 ¶7-9

Rĩrĩa twambĩrĩirie kũnyitanĩra na andũ a Jehova, nĩ twakenagĩra mũno gũteithio nĩ andũ arĩa angĩ tondũ nĩ twamenyaga atĩ harĩ maũndũ maingĩ twabataraga kwĩruta. (1 Kor. 3:1, 2) Ĩ mahinda-inĩ maya? Angĩkorũo tũkoretwo tũgĩtungatĩra Jehova kwa ihinda rĩa mĩaka mĩingĩ na nĩ tũgĩte na ũmenyeru mũingĩ, no tuone ta tũtarabatara ũteithio, makĩria angĩkorũo ũrĩa ũratũteithia ndakoretwo ũhoro-inĩ wa ma ihinda iraihu ta ithuĩ. O na kũrĩ ũguo, Jehova kaingĩ ahũthagĩra aarĩ na ariũ a Ithe witũ gũtwĩkĩra hinya. (Rom. 1:11, 12) Nĩ twagĩrĩirũo kũririkanaga ũguo, angĩkorũo nĩ tũrenda kwamũkĩra hinya ũrĩa Jehova aheanaga. Mũndũ ndagaacagĩra nĩ ũndũ wa hinya wake mwene, gĩthomo, indo, kana mũrerere wake, no agaacagĩra nĩ ũndũ wa wĩnyihia na kwĩhoka Jehova. Rekei ithuothe twĩrutanĩrie, na njĩra ya (1) kwĩhoka Jehova, (2) kwĩrutaga na cionereria cia andũ arĩa magwetetwo Bibilia-inĩ, na (3) gwĩtĩkagĩra ũteithio wa aarĩ na ariũ a Ithe witũ. Tweka ũguo, Jehova nĩ arĩtũmaga tũkorũo na hinya o na rĩrĩa tũraigua tũtarĩ na hinya! w20.07 14 ¶2; 19 ¶18-19

Hĩndĩ ĩmwe hangĩkorũo harĩ haritũ gũkorũo na wetereri nĩ rĩrĩa tũrahunjĩria andũ a famĩlĩ. Ũtaaro ũrĩa ũrĩ thĩinĩ wa Kohelethu 3:1, 7 no ũtũteithie. Rĩandĩko rĩu rĩonanagia atĩ nĩ kũrĩ “hĩndĩ ya gũkira na hĩndĩ ya kwaria.” No tũmahunjĩrie tũkirĩte kũgerera mĩthiĩre itũ mĩega, no hĩndĩ ciothe nĩ twagĩrĩirũo gũkorũo twĩhaarĩirie kũmahunjĩria rĩrĩa mĩeke yoimĩra. (1 Pet. 3:1, 2) Nĩ twagĩrĩirũo kũhunjia na kũrutana na kĩyo, ĩndĩ no mũhaka hĩndĩ ciothe tũkoragwo na wetereri kwerekera andũ othe, nginya andũ aitũ a famĩlĩ. No twĩrute gũkorũo na wetereri kuumana na cionereria cia andũ ehokeku magwetetwo Bibilia-inĩ na a mahinda maya. Habakuku nĩ eendaga mũno kuona waganu ũgĩthira, no nĩ oonanirie wetereri rĩrĩa ooigire ũũ: “Ngũthiĩ na mbere kũrũgama handũ hakwa ha kũrangĩra.” (Hab. 2:1) Mũtũmwo Paulo ooigire atĩ nĩ eendaga ‘kũrĩkia’ ũtungata wake. O na kũrĩ ũguo, nĩ aathiire na mbere “kũruta ũira kĩhinyio wĩgiĩ ũhoro ũrĩa mwega” arĩ na wetereri.—Atũm. 20:24. w20.09 11-12 ¶12-14

Jesu, ũrĩa nĩwe wa kerĩ harĩ ũnene kuuma harĩ Jehova, ndeciragia ũhoro wake mwene gũkĩra ũrĩa kwagĩrĩire. Makĩĩgerekania na Jesu, andũ a Jehova enyihia nĩ monanagia wendo gatagatĩ-inĩ kao, ũndũ ũrĩa wonanagia atĩ o nĩ ndungata cia ma cia Ngai. (Luk. 9:48; Joh. 13:35) Wagĩrĩirũo gwĩka atĩa ũngĩona ta kũrĩ na mathĩna thĩinĩ wa kĩũngano matararũmbũiyo ũrĩa kwagĩrĩire? Handũ ha gũteta, no wonanie wĩnyihia na njĩra ya kũnyita mbaru arĩa maratongoria. (Ahib. 13:17) Nĩguo ũhote gwĩka ũguo, no wĩyũrie ũũ: ‘Hihi mathĩna marĩa ndĩrona nĩ manene ũũ atĩ nĩ marabatara kũrũngwo? Hihi rĩrĩ nĩrĩo ihinda rĩrĩa rĩagĩrĩire rĩa kũrũnga maũndũ macio? Hihi nĩ niĩ njagĩrĩirũo kũmarũnga? Hihi ngũkorũo ngĩtũma kĩũngano gĩkorũo na ũrũmwe kana nĩ gwĩciria ndĩreciria ũhoro wakwa niĩ mwene?’ Jehova onaga wĩnyihia ũrĩ wa bata gũkĩra ũhoti witũ, na ũrũmwe ũrĩ wa bata gũkĩra maũndũ marĩa tũngĩhota kũhingia. Nĩ ũndũ ũcio, wĩrutanagĩrie biũ gũtungatagĩra Jehova ũrĩ na wĩnyihia. Weka ũguo, nĩ ũrĩtũmaga kĩũngano gĩkorũo na ũrũmwe.—Ef. 4:2, 3. w20.07 4-5 ¶9-11

Jesu nĩ aakenagĩra ũteithio ũrĩa aaheagwo nĩ atumia etigĩri Ngai arĩa mamũtungatagĩra ‘makĩhũthĩra indo ciao.’ (Luk. 8:1-3) Nĩ aamarutire maũndũ ma bata megiĩ wendi wa Ngai. Kwa ngerekano, nĩ aameerire ũhoro wĩgiĩ gũkua na kũriũka gwake. (Luk. 24:5-8) Nĩ aahaarĩirie atumia acio o ta ũrĩa aahaarĩirie atũmwo nĩ ũndũ wa magerio marĩa mangĩacemanirie namo. (Mar. 9:30-32; 10:32-34) Na o na gũtuĩka atũmwo nĩ moorire rĩrĩa Jesu aanyitirũo, atumia amwe arĩa maamũteithagia nĩ maathiire na mbere gũkorũo hamwe nake nginya rĩrĩa aakuaga arĩ mũtĩ-inĩ wa kũnyarirĩrũo. (Mat. 26:56; Mar. 15:40, 41) Atumia etigĩri Ngai nĩo maarĩ a mbere kũmenya ũhoro wĩgiĩ kũriũka gwake. Jesu nĩ aaheire atumia acio wĩra wa gũthiĩ kwĩra atũmwo atĩ nĩ ariũkĩte kuuma kũrĩ arĩa akuũ. (Mat. 28:5, 9, 10) Ningĩ no kũhoteke atĩ hĩndĩ ya Pentekoste ya mwaka wa 33, atumia maarĩ ho rĩrĩa arutwo maaitĩrĩirio roho mũtheru na kwoguo nĩ maamũkĩrire ũhoti wa mwanya wa kwaria na thiomi ingĩ na kwĩra andũ angĩ ũhoro wĩgiĩ “maũndũ manene ma Ngai.”—Atũm. 1:14; 2:2-4, 11. w20.09 23 ¶11-12

Wĩra wa gũtua andũ arutwo, nĩ wĩra ũhonokagia mĩoyo. Tũroiga ũguo nĩkĩ? Rĩrĩa Jesu aaheanire watho ũrĩa ũkoragwo thĩinĩ wa Mathayo 28:19, 20, ooigire: “Thiĩi mũgatue andũ arutwo . . . , mũkĩmabatithagia.” Kũbatithio nĩ ũndũ wa bata nĩkĩ? Nĩ tondũ mũndũ ũrenda gũkaahonokio no mũhaka abatithio. Andũ arĩa marenda kũbatithio no mũhaka metĩkie atĩ ũndũ ũrĩa ũgaatũma andũ mahonokio nĩ gũkorũo atĩ Jesu nĩ aakuire nĩ ũndũ witũ na akĩriũkio. Nĩkĩo mũtũmwo Petero eerire Akristiano ũũ: “Ũbatithio, . . . nĩ ũramũhonokia inyuĩ . . . kũgerera kũriũkio kwa Jesu Kristo.” (1 Pet. 3:21) Kwoguo rĩrĩa mũrutwo abatithio nĩ agĩaga na kĩĩrĩgĩrĩro gĩa gũkaahonokio. Nĩguo tũhote gũtua andũ arutwo nĩ tũrabatara gũkorũo na “ũhoti mwega wa kũrutana.” (2 Tim. 4:1, 2) Nĩkĩ? Tondũ Jesu aatwathire ũũ: “Thiĩi mũgatue andũ arutwo . . . , mũkĩmarutaga.” Mũtũmwo Paulo ooigire ‘tũtũũre’ tũrutaga wĩra ũcio ‘nĩ gũkorũo tweka ũguo nĩ tũkeehonokia ithuĩ ene na tũhonokie arĩa matũthikagĩrĩria.’ w20.10 14 ¶1-2

Mũtũmwo Petero nĩ eerutire kwenda wĩra wa gũtega andũ. Nĩ ũndũ wa gũteithio nĩ Jehova, Petero nĩ aahingirie wĩra ũcio na njĩra njega mũno. (Atũm. 2:14, 41) Gĩtũmi kĩnene kĩrĩa gĩtũmaga tũrute wĩra wa kũhunjia nĩ tondũ nĩ twendete Jehova. Wendo witũ harĩ Jehova no ũtũteithie kũruta wĩra ũcio, o na rĩrĩa tũraigua ta tũtagĩrĩire. Hĩndĩ ĩrĩa Jesu eetire Petero atuĩke mũtegi wa andũ, aamwĩrire ũũ: “Tiga gwĩtigĩra.” (Luk. 5:8-11) Petero ndeetigĩrire ũrĩa kũngĩathiire thutha wake gũtuĩka mũrutwo. Handũ ha ũguo, nĩ kũmaka aamakirio nĩ kĩama kĩrĩa Jesu aaringire akĩmateithia kũnyita thamaki nyingĩ, na aaiguaga atagĩrĩire kwĩrũo arutithanagie wĩra hamwe na Jesu. O ta Petero, no ũigue ũgĩtigĩra weciria maũndũ marĩa mothe mũrutwo wa Kristo abataraga kũhingia. Angĩkorũo nĩ ũiguaga ũguo, ĩkĩra hinya wendo waku harĩ Jehova, Jesu, na andũ arĩa angĩ, na nĩ ũkũgĩa na wendi wa gwĩtĩkĩra rĩĩtana rĩa Jesu rĩa gũtuĩka mũtegi wa andũ.—Mat. 22:37, 39; Joh. 14:15. w20.09 3 ¶4-5

Nĩ tũkoragwo twĩhaarĩirie kũhũthĩra mahinda, hinya, na indo citũ gũcaria andũ arĩa marĩ na “mwerekera ũrĩa wagĩrĩire wa kũheo muoyo wa tene na tene.” (Atũm. 13:48) Rĩrĩa tũreka ũguo tũkoragwo tũkĩĩgerekania na kĩonereria kĩa Jesu. Ooigire ũũ: “Irio ciakwa nĩ gwĩka wendi wa ũrĩa wandũmire na kũrĩkia wĩra wake.” (Joh. 4:34; 17:4) O na ithuĩ nĩ twendaga mũno gwĩka ũguo. Tũngĩenda kũrĩkia wĩra ũrĩa tũheetwo. (Joh. 20:21) Na no twende andũ arĩa angĩ, nginya arĩa matigĩte kũhunjia moke, nĩguo tũrĩkie wĩra ũyũ tũrĩ hamwe. (Mat. 24:13) Ũrĩa kũrĩ nĩ atĩ, kũruta wĩra ũcio Jesu aatũheire ti ũndũ mũhũthũ. No tũtiraũruta tũrĩ oiki. Jesu eeranĩire atĩ nĩ arĩkoragwo hamwe na ithuĩ. Rĩrĩa tũraruta wĩra wa gũtua andũ arutwo, tũkoragwo tũrĩ “arutithania wĩra hamwe na Ngai,” “tũgwatanĩire na Kristo.” (1 Kor. 3:9; 2 Kor. 2:17) Kwoguo no tũhote kũũrĩkia. Na githĩ tũtirĩ na gĩtĩo kĩnene gĩa kũgĩa na mweke wa kũruta wĩra ũyũ na gũteithĩrĩria andũ arĩa angĩ nĩguo o nao mahote kũũruta!—Afil. 4:13. w20.11 7 ¶19-20

Matua marĩa aciari matuaga, kaingĩ nĩ mahutagia ciana ciao kwa ihinda iraihu. Aciari mangĩtua matua moru, no maingĩrie ciana ciao thĩna-inĩ. No mangĩtua matua mega, nĩ maheaga ciana ciao mweke wa gũkorũo na ũtũũro mwega ũrĩ na gĩkeno. O na kũrĩ ũguo, o nacio ciana nĩ irabatara gũtua matua mega. Itua rĩrĩa rĩega biũ mũndũ angĩtua nĩ rĩa gũtungatĩra Ithe witũ wa igũrũ, Jehova. (Thab. 73:28) Aciari a Jesu nĩ meendaga ciana ciao itungatĩre Jehova, na matua mao nĩ monanagia atĩ ũndũ ũcio nĩguo warĩ wa bata makĩria ũtũũro-inĩ wao. (Luk. 2:40, 41, 52) Jesu o nake nĩ aatuire matua mega, marĩa maamũteithirie gwĩka kũringana na ũrĩa Jehova eendaga eke. (Mat. 4:1-10) Jesu aneneha aarĩ mũndũ mũtugi, mwĩhokeku, na ũrĩ na ũcamba. Mũciari o wothe Mũkristiano no akene gũkorũo na mũriũ ta ũcio. w20.10 26 ¶1-2

Ta wĩcirie maũndũ maya. Mwarĩ wa Ithe witũ ũmwe mũkũrũ areciria ũhoro wa maũndũ mega anakorũo namo ũtũũro-inĩ. O na gũtuĩka ihinda-inĩ rĩrĩ nĩ arahĩtũkĩra moritũ, no arathiĩ na mbere gwĩka ũrĩa wothe angĩhota ũtungata-inĩ wa Jehova. (1 Kor. 15:58) O mũthenya, ahũũraga mbica arĩ thĩinĩ wa thĩ njerũ arĩ hamwe na andũ arĩa endete. Mwarĩ wa Ithe witũ ũngĩ nĩ aririkanaga nĩ aatuurithirio nĩ Mũkristiano ũngĩ, no ndarekaga ũndũ ũcio ũikare meciria-inĩ make. (Kol. 3:13) Nake mũrũ wa Ithe witũ ũngĩ nĩ araririkana mahĩtia eekire tene, no ũndũ ũrĩa rĩu arekĩrĩra nĩ gũikara arĩ mwĩhokeku. (Thab. 51:10) Nĩ ũndũ ũrĩkũ ũhaanaine harĩ Akristiano acio atatũ? Othe nĩ mararirikana maũndũ marĩa maagereire mahinda marĩa mahĩtũku, no matireciria maũndũ macio gũkĩria njano. Handũ ha ũguo, ‘mararora mbere marũngĩrĩirie’ harĩ mahinda marĩa maroka. Nĩkĩ ũndũ ũcio nĩ wa bata? O ta ũrĩa mũndũ atangĩhota gũthiĩ na mbere arũngĩrĩirie angĩikara akĩroraga na thutha, no taguo tũtangĩhota gũthiĩ na mbere gũtungatĩra Jehova tũngĩikaraga tũgĩciragia ũhoro wa maũndũ marĩa twahĩtũkĩire mahinda mahĩtũku.—Luk. 9:62. w20.11 24 ¶1-3

Goliathu, ũrĩa warĩ njamba ya ita yarĩ na hinya, oonaga Daudi atarĩ na hinya. Makĩria ma ũguo, Goliathu aarĩ mũndũ warĩ na kĩũga kĩnene, aarĩ na matharaita mega ma mbaara, na nĩ aamenyerete kũrũa mbaara. No Daudi aarĩ o kamwana, na oonekaga atarĩ na matharaita na ũmenyeru wa kũrũa mbaara. Ĩndĩ Daudi eehokire Jehova, na Jehova akĩmũhe hinya nĩguo ahote gũtooria Goliathu. (1 Sam. 17:41-45, 50) Harĩ ũndũ ũngĩ mũritũ Daudi aahiũranagia naguo ũrĩa ũngĩatũmire aigue atarĩ na hinya. Aatungatagĩra Saulu arĩ na wĩhokeku, ũrĩa Jehova aamũrĩte atuĩke mũthamaki wa Isiraeli. Kĩambĩrĩria-inĩ Mũthamaki Saulu nĩ aaheete Daudi gĩtĩo. No thutha ũcio, Saulu nĩ ũndũ wa mwĩtĩo nĩ aambĩrĩirie kũiguĩra Daudi ũiru. Saulu eekire Daudi maũndũ moru, o na akĩgeria kũmũũraga. (1 Sam. 18:6-9, 29; 19:9-11) O na agĩkagwo maũndũ matarĩ ma kĩhooto nĩ Mũthamaki Saulu, Daudi no aathiire na mbere kuonia mũthamaki ũcio wamũrĩtwo nĩ Jehova gĩtĩo. (1 Sam. 24:6) Daudi eehokire Jehova amũhe hinya ũrĩa aabataraga gũkirĩrĩria ũndũ ũcio mũritũ.—Thab. 18:1, kohoro ga gũtaarĩria. w20.07 17 ¶11-13

Gĩcunjĩ kĩnene kĩa ũrathi wĩgiĩ mũthamaki wa mwena wa rũgongo na mũthamaki wa mwena wa mũhuro nĩ kĩhingĩte, na kwoguo tũrĩ na ma atĩ o na gĩcunjĩ kĩu kĩngĩ nĩ gĩkũhinga. Nĩguo tũtaũkĩrũo nĩ ũrathi ũcio wa Danieli 11, tũrabatara kũririkana atĩ warĩrĩirie o ũhoro wĩgiĩ athamaki na thirikari iria cianahutania ĩmwe kwa ĩmwe na andũ a Ngai. Andũ a Ngai makoragwo marĩ anini mũno maringithanĩtio na andũ arĩa angĩ othe thĩinĩ wa thĩ. Gũkĩrĩ ũguo-rĩ, nĩ kĩĩ gĩtũmaga thirikari imatharĩkĩre? Nĩ tondũ muoroto mũnene wa Shaitani na mũtabarĩre wake wothe ũkoragwo ũrĩ kũniina andũ arĩa matungatagĩra Jehova na Jesu. (Kĩam. 3:15; Kũg. 11:7; 12:17) Ningĩ nĩgetha tũtaũkĩrũo nĩ ũrathi ũcio wandĩkĩtwo nĩ Danieli, no mũhaka ũrathi ũcio ũtwarane na morathi mangĩ marĩa marĩ Kiugo-inĩ kĩa Ngai. Ũrĩa kũrĩ nĩ atĩ, tũtingĩtaũkĩrũo wega nĩ ũrathi wa Danieli tũngĩaga kũũringithania na Maandĩko mangĩ. w20.05 2 ¶1-2

Andũ aingĩ ũmũthĩ makoragwo na mawoni matiganĩte megiĩ ũrĩa gũthiaga thutha wa mũndũ gũkua. Hihi Bibilia ĩrutanaga atĩa? Rĩrĩa mũndũ akua, mwĩrĩ wake nĩ ũbuthaga. No Ngai, o we wombire igũrũ na thĩ, no ahote kũriũkia mũndũ ũcio, na amũhe mwĩrĩ ũrĩa ũmwagĩrĩire. (Kĩam. 1:1; 2:7) Mũtũmwo Paulo nĩ aahũthĩrire ngerekano kuonania atĩ Ngai to mũhaka ariũkie mũndũ arĩ na mwĩrĩ ũrĩa aarĩ naguo mbere ĩyo. Ta wĩcirie ũhoro wa “mbegũ.” Rĩrĩa mbegũ yahandwo tĩri-inĩ, nĩ yambagĩrĩria gũkũra ĩgatuĩka mũmera. Mũmera ũcio wakũra ndũkoragwo ũhaanaine na mbegũ ĩrĩa yahandirũo. Paulo aahũthĩrire ngerekano ĩyo kuonania atĩ Mũũmbi witũ, no aheane ‘mwĩrĩ o ta ũrĩa we arenda.’ Paulo aacokire akiuga atĩ “nĩ kũrĩ mĩĩrĩ ya igũrũ na mĩĩrĩ ya gũkũ thĩ.” Hihi eendaga kuuga atĩa? Gũkũ thĩ andũ makoragwo na mĩĩrĩ ya nyama na thakame, no kũrĩa igũrũ gũkoragwo na mĩĩrĩ ya kĩĩroho, ta ĩrĩa ĩkoragwo na araika.—1 Kor. 15:36-41. w20.12 10 ¶7-9

Ithuothe twendaga gũkorũo na ũtũũro mũhooreru ũrĩ na thayũ. Gũtirĩ mũndũ ũkenaga rĩrĩa arĩ na mĩtangĩko. No rĩmwe nĩ tũcemanagia na maũndũ matũmaga tũtangĩke na tũkeyũria kĩũria ta kĩrĩa Mũthamaki Daudi ooririe, kĩrĩa kĩrĩ rĩandĩko-inĩ rĩa ũmũthĩ. No twage ũhoti wa kũgirĩrĩria maũndũ maingĩ marĩa mangĩtũma tũtangĩke. Kwa ngerekano, tũtingĩhota kũgirĩrĩria kũhaica kwa ngarama ya irio, nguo, na gwa gũikara, na ningĩ tũtingĩhota kũgirĩrĩria arĩa tũrutithanagia wĩra nao kana arĩa tũthomaga nao matige gũtũingĩria magerio-inĩ ma kwaga wĩhokeku kana maũndũ-inĩ ma ũũra thoni. Ningĩ tũtingĩhota kũgirĩrĩria andũ arĩa mekaga maũndũ ma wĩki-naĩ gĩcigo-inĩ gitũ. Tũcemanagia na moritũ macio tondũ andũ aingĩ thĩinĩ wa thĩ ĩno tũraikara matitongoragio nĩ motaaro ma Bibilia. Shaitani, o we ngai ya thĩ ĩno, nĩ oĩ atĩ andũ amwe no matige gũtungatĩra Jehova nĩ ũndũ wa “mĩtangĩko ya mũtabarĩre ũyũ wa maũndũ.” (Mat. 13:22; 1 Joh. 5:19) Nĩkĩo tũtigegaga kuona atĩ thĩ ĩiyũire mathĩna maingĩ marĩa matũmaga andũ matangĩke. w21.01 2 ¶1, 3

Mũtũmwo Johana nĩ atwĩkĩrĩte ngoro tũtikamenage aarĩ na ariũ a Ithe witũ. Tũngĩaga kũrũmĩrĩra ũtaaro ũcio, Shaitani no atongorie mwĩcirĩrie witũ na njĩra njũru. (1 Joh. 2:11) Ũndũ ũcio nĩ wekĩkire harĩ andũ amwe mũthia-inĩ wa karine ya mbere. Shaitani nĩ eerutanĩirie mũno gũtũma andũ a Ngai makorũo na rũmena gatagatĩ-inĩ kao na magayũkane. Gũkinyĩria hĩndĩ ĩyo Johana aandĩkire marũa make, andũ amwe maarĩ na mwerekera ta wa Shaitani nĩ maaingĩrĩte kĩũngano-inĩ. Kwa ngerekano, Diotrefe nĩ aatũmĩte kĩũngano kĩmwe kĩgayũkane na njĩra nene. (3 Joh. 9, 10) Ndaakoragwo na gĩtĩo harĩ athuri arĩa maatũmagwo nĩ kĩama kĩrĩa gĩatongoragia. O na nĩ aageragia kweheria thĩinĩ wa kĩũngano andũ arĩa moonanagia ũtaana harĩ andũ arĩa aathũire. Ũcio ndwarĩ ũndũ mwega o na hanini! O na mahinda-inĩ maya, Shaitani no arageria kũgayũkania andũ a Ngai. Tũtiagĩrĩirũo kũreka rũmena rũtũme tũgayũkane. w21.01 11 ¶14

Hĩndĩ ya Mbaara ya Mbere ya Thĩ, thirikari ya Njĩrĩmani na ya Ngeretha nĩ cianyaririre ndungata cia Ngai iria ciaregire gũthiĩ mbaara-inĩ. Ningĩ thirikari ya Amerika nĩ yaikirie njera andũ arĩa maatongoragia wĩra wa kũhunjia. Kũnyarirũo kũu nĩ kwahingirie ũrathi ũrĩa ũrĩ thĩinĩ wa Kũguũrĩrio 11:7-10. Mĩaka-inĩ ya 1930, na makĩria hĩndĩ ya Mbaara ya Kerĩ ya Thĩ, mũthamaki wa mwena wa rũgongo nĩ aatharĩkĩire andũ a Ngai atarĩ na tha. Hitler na arũmĩrĩri ake nĩ maahũũrire marubuku wĩra wa andũ a Ngai. Akararia acio nĩ mooragire ndungata nyingĩ mũno cia Jehova nĩ magĩtwara iria ingĩ kambĩ-inĩ cia kũnyarirĩrũo. Mũthamaki ũcio wa mwena wa rũgongo nĩ aathahirie “handũ harĩa hatheru” na akĩeheria “igongona rĩa hingo ciothe,” na njĩra ya kũgirĩrĩria ndungata cia Ngai ithathaiye Jehova irĩ na wĩyathi. (Dan. 11:30b, 31a) O na Hitler ũrĩa warĩ mũtongoria wao, eehĩtĩte akoiga atĩ nĩ ekũniina andũ a Ngai thĩinĩ wa Njĩrĩmani. w20.05 6 ¶12-13

Rĩrĩa twakorũo na wendo muororo gatagatĩ-inĩ gaitũ, nĩ tũteithagia kĩũngano kwaga roho wa macindano. Ririkana atĩ Jonathani ndaaiguĩrĩire Daudi ũiru kana akĩgeria gũtuĩka mũthamaki ithenya rĩake. (1 Sam. 20:42) Ithuothe no twĩgerekanie na Jonathani. Ndũkaiguagĩre ũiru aarĩ na ariũ a Ithe witũ nĩ ũndũ wa maũndũ marĩa marahota kũhingia, ‘ĩndĩ ũrĩ na wĩnyihia onaga arĩa angĩ marĩ a bata gũgũkĩra.’ (Afil. 2:3) Ririkanaga atĩ mũndũ wothe thĩinĩ wa kĩũngano nĩ ahingagia ũndũ wa bata. Tũngĩkoragwo tũrĩ enyihia, nĩ tũrĩonaga ngumo njega cia aarĩ na ariũ a Ithe witũ na tũkagunĩka kuumana na kĩonereria kĩao kĩa wĩhokeku. (1 Kor. 12:21-25) Rĩrĩa tuonania wendo muororo, nĩ tũtũmaga aarĩ na ariũ a Ithe witũ makorũo na ũrũmwe thĩinĩ wa kĩũngano. Nĩ tuonanagia atĩ tũrĩ arutwo a Jesu, na ũndũ ũcio ũgatũma andũ arĩa marĩ na ngoro njega moke ũthathaiya-inĩ wa ma. Na ũndũ wa bata makĩria, nĩ tũgoocithagia Jehova, “o we Ithe witũ ũrĩ tha njororo na Ngai mwene ũhoro wothe wa kũũmanĩrĩria.”—2 Kor. 1:3. w21.01 24 ¶14; 25 ¶16

Matukũ-inĩ maya, andũ amwe matitĩĩte Aira a Jehova na matuonaga tũrĩ andũ matarĩ athomu na matarĩ na hinya. Nĩkĩ? Tondũ tũtiĩkaga maũndũ ta marĩa marekwo nĩ andũ arĩa matũthiũrũrũkĩirie. Nĩ twĩrutanagĩria gũkorũo tũrĩ andũ enyihia, ahooreri, na athĩki. No andũ thĩinĩ wa thĩ makenagio nĩ andũ arĩa etĩi, andũ arĩa matamakaga na aremi. Makĩria ma ũguo, tũtiĩingĩragia maũndũ-inĩ ma gĩũteti, na tũtingĩraga thĩinĩ wa njeshi ya bũrũri o wothe. Tũkoragwo tũrĩ ngũrani mũno na andũ arĩa angĩ thĩinĩ wa thĩ, na kwoguo tuonagwo tũrĩ a gĩkĩro gĩa thĩ tũkĩringithanio na andũ arĩa angĩ. (Rom. 12:2) Gũtekũmakania ũrĩa andũ a thĩ matuonaga, Jehova nĩ aratũhũthĩra kũhingia maũndũ manene. Nĩ aratũhũthĩra kũruta wĩra wa kũhunjia na gĩkĩro kĩnene gũkĩra hĩndĩ ĩngĩ o yothe thĩinĩ wa thĩ. Ngathĩti iria irutagwo na igacabwo nĩ ndungata ciake, nĩcio itaũragwo na igakinyĩra andũ na gĩkĩro kĩnene gũkĩra ngathĩti ĩngĩ o yothe thĩinĩ wa thĩ, na ningĩ nĩ mahũthagĩra Bibilia gũteithia andũ milioni nyingĩ kwagagĩria ũtũũro wao. Jehova nĩwe ũtũmaga maũndũ macio mahoteke. w20.07 15 ¶5-6

Jesu nĩ enyihagĩria Jehova, no ũguo ti kuuga atĩ ndakoragwo na ũũgĩ kana ndoĩ maũndũ. Jesu aarutanaga na njĩra hũthũ na ĩrataũkĩka wega, na ũndũ ũcio nĩ ũronania atĩ akoragwo na ũũgĩ mũingĩ. (Joh. 7:45, 46) Jehova nĩ aamenyaga atĩ Jesu aarĩ na ũhoti mũnene na nĩkĩo aamũheire mweke wa kũnyitanĩra nake akĩũmba thĩ na igũrũ. (Thim. 8:30; Ahib. 1:2-4) Na thutha wa Jesu kũriũkio, Jehova nĩ aamwĩhokeire “wathani wothe kũrĩa igũrũ o na gũkũ thĩ.” (Mat. 28:18) Kwoguo o na gũtuĩka Jesu akoragwo na ũhoti mũnene mũno, no athĩkagĩra ũtongoria wa Jehova. Nĩkĩ? Tondũ nĩ endete Ithe. Athuri nĩ magĩrĩirũo kũririkana atĩ Jehova ndaabangire atumia menyihagĩrie athuri atĩ tondũ onaga athuri marĩ a bata gũkĩra atumia. Jehova nĩ onanĩtie ũndũ ũcio wega tondũ athuurĩte athuri o hamwe na atumia nĩguo magaathana hamwe na Jesu. (Gal. 3:26-29) Jehova nĩ onanĩtie atĩ nĩ ehokete Mũrũwe na njĩra ya kũmwĩhokera maũndũ. Ũndũ ũmwe na ũcio, mũthuri mũũgĩ nĩ ehokagĩra mũtumia wake maũndũ mamwe. w21.02 11 ¶13-14

Kiugo kĩa Ngai gĩkoragwo kĩhaana ta gĩcicio tondũ nĩ gĩtũteithagia kuona harĩa tũngĩagagĩria, na ũrĩa tũngĩka ũguo. (Jak. 1:23-25) Kwa ngerekano, thutha wa kwĩruta Kiugo kĩa Ngai, no tuone atĩ nĩ tũrabatara kwĩruta kũgirĩrĩria marakara. Jehova no atũteithie kũmenya ũrĩa tũngĩikara tũhooreire hĩndĩ ĩrĩa tũrahiũrania na mũndũ kana ũndũ ũngĩtũma tũrakare. Ũndũ ũcio no ũtũteithie gwĩciria na njĩra njega na gũtua matua mega. (Jak. 3:13) Na githĩ ndũkĩrĩ ũndũ wa bata mũno kũmenya Bibilia wega! Rĩmwe na rĩmwe, tũmenyaga ũndũ ũrĩa twagĩrĩirũo gwĩthema thutha wa kũhĩtia. Njĩra ĩrĩa njega ya kwĩgĩĩra na ũũgĩ nĩ kwĩruta na rĩene, kũrora ũrĩa andũ angĩ meekire makĩgaacĩra kana ũrĩa meekire makĩgĩa na moimĩrĩro moru. Kĩu nĩkĩo gĩtũmĩte Jakubu atwĩkĩre ngoro twĩcirie ũhoro wĩgiĩ cionereria iria ciaigirũo nĩ andũ ta Iburahimu, Rahabu, Ayubu, na Elija. (Jak. 2:21-26; 5:10, 11, 17, 18) Ndungata icio njĩhokeku cia Jehova nĩ ciahotire gũkirĩrĩria magerio mangĩatũmire ciũrũo nĩ gĩkeno. Kĩonereria kĩrĩa maaigire gĩa gũkirĩrĩria, kĩratuonia atĩ o na ithuĩ Jehova no atũteithie gwĩka ũguo. w21.02 29-30 ¶12-13

Mwarimũ wa Bibilia nĩwe ũkoragwo na ũigĩrĩrĩki wa gũteithia mũrutwo ataũkĩrũo nĩ Kiugo kĩa Ngai. Mũhunjia angĩkũnyita ũgeni mũthiĩ mũkerute na mũrutwo wake, wĩra waku ũbatiĩ gũkorũo arĩ kũmũteithĩrĩria. (Koh. 4:9, 10) No rĩrĩ, ũngĩka atĩa nĩguo ũteithie mũhunjia ũcio mwathiĩ kwĩruta na mũrutwo? Wĩhaarĩrie mbere ya gũthiĩ kũrĩ mũrutwo. Wa mbere, ĩra mwarimũ akwĩre ũhoro mũnini ũngĩgũteithia kũmenya mũrutwo. Nĩ maũndũ marĩkũ ũĩ megiĩ mũrutwo ũcio? Mũrathoma gĩcunjĩ kĩrĩkũ? Nĩ ũndũ ũrĩkũ ũrenda mũrutwo anyite gĩcunjĩ-inĩ kĩu? Hihi nĩ harĩ ũndũ njagĩrĩirũo kana itagĩrĩirũo kuuga kana gwĩka tũkĩĩruta nake? Ingĩkĩra mũrutwo ũcio ngoro atĩa athiĩ na mbere gũkũra kĩĩroho? Hatarĩ nganja, mwarimũ ndangĩkwĩra maũndũ ma hitho megiĩ mũrutwo, no maũndũ marĩa egũkwĩra no magũteithie. Mwarĩ wa Ithe witũ Joy ũrĩa ũtungataga arĩ mishonarĩ ooigire ũũ: “Kwarĩrĩria maũndũ macio hamwe na ũrĩa ũrandwara kwĩruta na mũrutwo, nĩ kũmũteithagia kũmenya maũndũ megiĩ mũrutwo ũcio na maũndũ marĩa angiuga rĩrĩa tũreruta.” w21.03 9 ¶5-6

Gĩtũmi kĩmwe gĩtũmaga andũ matũthũũre nĩ tondũ tũtũũraga kũringana na ithimi cia Ngai cia ũthingu. Ithimi icio ikoragwo irĩ ngũrani mũno na ithimi hĩtanu cia andũ thĩinĩ wa thĩ ĩno. Kwa ngerekano, ũmũthĩ andũ nĩ manyitaga mbaru matekũhithĩrĩra mĩtugo mĩũru ya ngomanio itagĩrĩire ta ĩrĩa yatũmire Ngai anange Sodomu na Gomora. (Jud. 7) Tondũ ithuĩ tũrũmagĩrĩra ithimi cia Bibilia ciĩgiĩ maũndũ ta macio, andũ aingĩ nĩ matũnyũrũragia o na magatũthũũra. (1 Pet. 4:3, 4) Nĩ kĩĩ kĩngĩtũteithia gũkirĩrĩria rĩrĩa andũ matũthũũra na matũruma? Tũrabatara gũkorũo na wĩtĩkio mũrũmu atĩ Jehova nĩ egũtũteithia. Wĩtĩkio witũ ũtariĩ ta ngo na no ũtũteithie kũhoria “mĩguĩ yothe ĩrĩa ĩrĩ mwaki ya ũrĩa mũũru.” (Ef. 6:16) No wĩtĩkio wiki ti mũiganu. Nĩ tũrabatara nginya wendo. Nĩkĩ? Tondũ wendo “ndũrakaraga na ihenya.” Nĩ wĩtiiragia na ũgakirĩrĩria maũndũ mothe moru. (1 Kor. 13:4-7, 13) Wendo witũ harĩ Jehova, harĩ aarĩ na ariũ a Ithe witũ, na nginya harĩ thũ citũ nĩ ũrĩtũteithagia gũkirĩrĩria rĩrĩa andũ matũthũũra. w21.03 20-21 ¶3-4

Rĩmwe na rĩmwe nĩ tuonanagia atĩ nĩ twendete aarĩ na ariũ a Ithe witũ na njĩra ya kwaga gwĩka maũndũ mamwe. Kwa ngerekano, tũtirakaraga na ihenya rĩrĩa moiga maũndũ mamwe. Ta wĩcirie ũndũ wekĩkire hakuhĩ mũthia-inĩ wa ũtũũro wa Jesu gũkũ thĩ. Eerire arutwo ake atĩ no mũhaka marĩe mwĩrĩ wake na manyue thakame yake nĩguo makoona muoyo. (Joh. 6:53-57) Ũndũ ũcio nĩ wamakirie arutwo ake aingĩ nginya makĩmũtiganĩria, no arĩa maarĩ arata ake a ma matiamũtiganĩirie. Matiataũkĩirũo nĩ ũndũ ũrĩa Jesu ooigire na no kũhoteke o nao nĩ wamamakirie. No arata acio ehokeku a Jesu, matiatuire atĩ ũndũ ũrĩa Jesu ooigire warĩ mũũru kana makĩhĩngĩka. Handũ ha ũguo, nĩ maamwĩhokire tondũ nĩ mooĩ atĩ aaragia ũhoro wa ma. (Joh. 6:60, 66-69) Na githĩ ti wega kwagaga kũrakario na ihenya nĩ maũndũ marĩa aarĩ na ariũ a Ithe witũ maroiga? Handũ ha ũguo, nĩ wega kũrekaga matũtaarĩrie ũndũ ũrĩa mekwendaga kuuga.—Thim. 18:13. w21.01 11 ¶13