Mĩĩ

Nĩguo Jehova atũteithie kũmenya Mũrũwe wega, nĩ aandĩkithirie mabuku marĩa mana ma Injiri thĩinĩ wa Kiugo gĩake. Mabuku macio ma Injiri nĩ makoragwo marĩrĩirie ũtũũro na ũtungata wa Jesu. Mabuku macio nĩ matwĩraga maũndũ marĩa Jesu ooigire, marĩa eekire, na mawoni make megiĩ maũndũ. Mabuku macio mana nĩ matũteithagia ‘gwĩcũrania mũno’ igũrũ rĩgiĩ kĩonereria kĩa Jesu. na njĩra ĩngĩ no tuuge, nĩ monanĩtie makinya marĩa Jesu aatũtigĩire. Kwoguo gũthuthuria mabuku macio ma Injiri no gũtũteithie kũmenya Jesu makĩria. Na njĩra ĩyo no tũhote kũrũmĩrĩra makinya make biũ. Nĩguo tũgunĩke biũ kuumana na mabuku macio ma Injiri, nĩ tũrabatara gwĩka ũndũ ũngĩ makĩria ma kũmathoma. Nĩ tũrabatara gũcaria mahinda ma kũmeruta na kinyi na gwĩcũrania maũndũ marĩa tweruta na njĩra ndikĩru. (Ringithania Joshua 1:8, kohoro ka magũrũ-inĩ.) Hũũra mbica ũrĩa maũndũ marĩa magwetetwo nĩ mabuku macio ma Injiri meekĩkire. Geria kuona, kũigua, na kwĩĩkĩra thĩinĩ wa maũndũ marĩa maathiaga na mbere. Ĩkaga ũthuthuria ũkĩhũthĩra indo iria tũheetwo nĩ ithondeka rĩa Jehova. w21.04 4-5 ¶11-13

Mĩaka magana maingĩ mbere ya Jesu gũka gũkũ thĩ, Jehova nĩ aaguũrĩtie thĩinĩ wa Kiugo gĩake atĩ Mesia nĩ angĩakunyanĩirũo na icunjĩ 30 cia betha. (Zek. 11:12, 13) Mũndũ ũrĩa ũngĩakunyanĩire Jesu angĩarĩ mũrata wake wa hakuhĩ. (Thab. 41:9) Ningĩ mũnabii Zekaria aandĩkĩte ũũ: “Ringa mũrĩithi, ũreke rũũru rũhurunjũke.” (Zek. 13:7) Handũ ha kũhĩngĩka nĩ maũndũ marĩa meekĩkire, wĩtĩkio wa andũ arĩa maarĩ na ngoro njega waagĩrĩirũo kũgĩa hinya o na makĩria mona morathi macio makĩhinga ũhoro-inĩ wĩgiĩ Jesu. Hihi mahinda maya nĩ twĩyonagĩra ũndũ ta ũcio? Ĩĩ nĩ tuonaga. Mahinda-inĩ maya, kũrĩ Aira a Jehova moĩkaine mũno manatiga ũhoro wa ma magatuĩka aregenyũki, na nĩ mageragia gũcogera andũ arĩa angĩ nĩguo matige ũhoro wa ma. Nĩ matheremagia ndeto njũru, ndeto itarĩ nginyanĩru, na cia maheeni ciĩgiĩ Aira a Jehova kũgerera nyũmba cia mohoro na kũgerera Intaneti. No andũ a ngoro njega matihĩngĩkaga. Ngũrani na ũguo, nĩ mamenyaga atĩ Bibilia nĩ yarathĩte atĩ maũndũ ta macio nĩ mangĩgeekĩka.—Mat. 24:24; 2 Pet. 2:18-22. w21.05 11 ¶12; 12 ¶18-19

Maandĩko monanagia wega atĩ ũmenyo ũrĩa wa ma ũthiaga ũkĩongererekaga o ũrĩa mahinda marathiĩ. (Kol. 1:9, 10) Jehova aguũragia ũhoro wa ma o kahora, na nĩ twagĩrĩirũo gweterera tũrĩ na ũkirĩrĩria nginya tũtaũkĩrũo biũ nĩ ũhoro wa ma. Rĩrĩa Kĩama Kĩrĩa Gĩtongoragia kĩamenya atĩ ũtaũku mũna tũrarĩ naguo nĩ ũrabatara gũcenjio, nĩ mekaga mogarũrũku marĩa marabatarania o na ihenya. Ndini nyingĩ ũmũthĩ ciĩkaga mogarũrũku harĩ morutani ma cio nĩguo ikenie arũmĩrĩri a cio kana nĩguo ciĩtĩkĩrĩke nĩ andũ a thĩ ĩno, no Aira a Jehova mekaga mogarũrũku nĩguo makuhĩrĩrie Ngai na mamũthathaiye kũringana na kĩonereria kĩrĩa Jesu aatũigĩire. (Jak. 4:4) Tũticenjagia morutani maitũ atĩ tondũ mawoni ma andũ thĩinĩ wa thĩ nĩ macenjetie, no tũcenjagia tondũ wa gũtaũkĩrũo wega nĩ Maandĩko. Nĩ twendete ũhoro wa ma.—1 Thes. 2:3, 4. w21.10 22 ¶12

Ũngĩka atĩa angĩkorũo nĩ ũraigua ta wĩ wiki? Wĩcirie ũrĩa Jehova aragũteithia. (Thab. 55:22) Ũndũ ũcio no ũgũteithie kuona atĩ ndũrĩ wiki. Ningĩ wĩcirie ũrĩa Jehova ateithagia aarĩ na ariũ a Ithe witũ angĩ arĩa makoragwo na ihooru. (1 Pet. 5:9, 10) Mũrũ wa Ithe witũ Hiroshi, ũrĩa ũkoretwo arĩ Mũira wa Jehova wa Jehova famĩlĩ-inĩ yao arĩ wiki kwa ihinda rĩa mĩaka mĩingĩ ooigire ũũ: “Kũmenya atĩ ithuothe no kwĩrutanĩria tũrerutanĩria ũrĩa wothe tũngĩhota gũtungatĩra Jehova, no gwĩkĩre ngoro andũ arĩa matarĩ na andũ a famĩlĩ thĩinĩ wa ũhoro wa ma.” Ningĩ korũo na mũtaratara mwega wa gwĩka maũndũ ma kĩĩroho. Nĩ wagĩrĩirũo kwĩra Jehova cara-rũkũ ũrĩa ũraigua. Nĩ ũndũ wa bata gũthomaga Kiugo kĩa Ngai kaingĩ na ũgecũrania ũhoro wĩgiĩ mĩhari ĩrĩa ĩronania atĩ Jehova nĩ akwendete. Akristiano amwe nĩ maigaga meciria-inĩ maandĩko ma kũmomĩrĩria ta Thaburi 27:10 na Isaia 41:10. Angĩ nao hĩndĩ ĩrĩa marahaarĩria mĩcemanio kana rĩrĩa marathoma Bibilia monaga arĩ wega gũthikĩrĩria iria irekondetwo tondũ gwĩka ũguo nĩ kũmateithagia kuona atĩ matirĩ oiki. w21.06 9-10 ¶5-8

Hihi nĩ ũracakaya nĩ ũndũ wa gũkuĩrũo nĩ mũndũ wendete? Caragia mahinda ma gwĩkĩra hinya wĩtĩkio waku ũhoro-inĩ wĩgiĩ kĩĩrĩgĩrĩro gĩa kũriũka, na njĩra ya gũthoma ũhoro wa andũ magwetetwo Bibilia-inĩ arĩa maariũkirio. Hihi nĩ ũracakaya nĩ ũndũ wa mũndũ wa famĩlĩ yanyu weheretio thĩinĩ wa kĩũngano? Ĩka ũthuthuria nĩguo ũkorũo na ma atĩ njĩra ya Jehova ya kũrũnga andũ nĩyo njega biũ. Rĩrĩa rĩothe wacemania na thĩna, onaga ũcio ũrĩ mweke wa gwaka wĩtĩkio waku. Itũrũragĩra Jehova ngoro yaku. Ndũkeyamũranagie na andũ arĩa angĩ, no handũ ha ũguo ikaraga hakuhĩ na aarĩ na ariũ a Ithe witũ. (Thim. 18:1) Ĩkaga maũndũ marĩa mangĩgũteithia gũkirĩrĩria, o na angĩkorũo nĩ ũrĩraga waririkana ũndũ mũritũ ũrĩa ũragerera. (Thab. 126:5, 6) Thiĩ na mbere gũthiaga mĩcemanio, kũhunjia, na gũthoma Bibilia. Ningĩ igaga meciria maku harĩ irathimo njega iria Jehova atwĩrĩire. Wĩtĩkio waku nĩ ũrĩgĩaga hinya o na makĩria wona ũrĩa Jehova aragũteithia. w21.11 23 ¶11; 25 ¶17

Arutwo a Jesu “matariĩ ta twana” na njĩra ĩrĩkũ? Thĩinĩ wa thĩ, andũ arĩa monagwo marĩ a bata nĩ arĩa atongu, arĩa marĩ igweta, na arĩa marĩ na ũnene. Ngũrani na ũguo, arutwo a Jesu monekaga matarĩ a bata, “matariĩ ta twana” tũnini. (1 Kor. 1:26-29) No ũguo tiguo Jehova amonaga. Nĩkĩ gĩatũmire Jesu arie ũhoro wĩgiĩ arĩa “matariĩ ta twana”? Arutwo ake maakoretwo mamũũria kĩũria gĩkĩ: “Nũũ kũna mũnene gũkĩra arĩa angĩ Ũthamaki-inĩ wa igũrũ?” (Mat. 18:1) Ayahudi aingĩ matukũ-inĩ macio moonaga mũndũ gũkorũo arĩ na gaturũa na igweta arĩ ũndũ wa bata mũno. Mwandĩki ũmwe ooigire ũũ: “Gũkorũo na ngumo, kũheo gĩtĩo, igweta, na gwĩtĩkĩrĩka, nĩmo maũndũ marĩa maarĩ ma bata mũno harĩ o.” Jesu nĩ aamenyaga atĩ arutwo ake nĩ mangĩabatarire kwĩrutanĩria mũno nĩguo meherie ngoro-inĩ ciao mwerekera wa macindano ũrĩa wekĩrĩirũo ũndũire-inĩ wa Kĩyahudi. w21.06 20 ¶2; 21 ¶6, 8; 22 ¶9

Mũtũmwo Paulo nĩ aaigĩire athuri a kĩũngano kĩonereria kĩega. Kwa ngerekano, Paulo nĩ aaheire ariũ a Ithe witũ a Thesalonike ũtaaro rĩrĩa kwabataranagia. O na kũrĩ ũguo, marũa-inĩ marĩa Paulo aamandĩkĩire, aambire kũmagaathĩrĩria nĩ ũndũ wa wĩra wao wa wĩhokeku, wĩra wao mũritũ wa wendo, na ũkirĩrĩria wao. Ningĩ nĩ eeciragia ũhoro wa ũtũũro wao, na akĩmeera atĩ nĩ aamenyaga atĩ ũtũũro wao ti mũhũthũ na atĩ nĩ maakiragĩrĩria makĩnyarirũo. (1 Thes. 1:3; 2 Thes. 1:4) O na eerire ariũ a Ithe witũ acio atĩ maarĩ kĩonereria kĩega harĩ Akristiano arĩa angĩ. (1 Thes. 1:8, 9) No mũhaka makorũo nĩ maakenire mũno nĩ kũgaathĩrĩrio nĩ Paulo. Ũndũ ũcio ũronania atĩ hatarĩ nganja Paulo nĩ eendete ariũ a Ithe witũ acio mũno. Nĩkĩo aahotire kũheana ũtaaro ũrahutia ngoro marũa-inĩ make merĩ marĩa aandĩkĩire Athesalonike.—1 Thes. 4:1, 3-5, 11; 2 Thes. 3:11, 12. w22.02 15 ¶6

Shaitani nĩ ahũthagĩra atongoria a ndini cia maheeni kũrutana atĩ Jehova nĩ Ngai mũũru, na nĩwe ũtũmaga andũ mathĩnĩke. O na amwe maugaga atĩ rĩrĩa ciana nini ciakua, nĩ Ngai ũcioyaga tondũ nĩ arabatara araika angĩ kũrĩa igũrũ. Hatarĩ nganja kũu nĩ kwagĩra Ngai gĩtĩo biũ. No nĩ tũĩ atĩ Jehova nĩ Ngai ũrĩ wendo. Rĩrĩa twarũara mũrimũ mũnene kana twakuĩrũo nĩ mũndũ twendete, tũtiugaga atĩ nĩ Ngai. Handũ ha ũguo, nĩ tũkoragwo na ma atĩ mũthenya ũmwe nĩ agaatwehereria maũndũ macio. Ningĩ nĩ twĩraga andũ arĩa angĩ atĩ Jehova nĩ Ngai ũrĩ wendo. Ũndũ ũcio nĩ ũtũmaga one macokio mega ma gũcokeria ũrĩa ũmũnyũrũragia. (Thim. 27:11) Jehova nĩ Ngai mũcayanĩri. Ndakenaga rĩrĩa aigua tũgĩkaya nĩ ũndũ wa mĩnyamaro ĩrĩa tũragerera hihi ta rĩrĩa tũranyarirũo, tũrĩ arwaru, kana nĩ ũndũ wa kwaga gũkinyanĩra gwitũ. (Thab. 22:23, 24) Jehova nĩ atuuragwo rĩrĩa tũratuurũo, na nĩ endaga gũtwehereria ruo na nĩ arĩrweheria.—Ringithania Thama 3:7, 8; Isaia 63:9. w21.07 9-10 ¶9-10

Ica ikuhĩ, andũ arĩa athĩki nĩ makaagĩa na mweke wa kwenda na gũthathaiya Jehova tene na tene, na kĩu nĩkĩo gĩtĩo kĩrĩa kĩnene mũno mũndũ angĩheo. Jesu nĩ akaarehe kĩhonia kĩa mathĩna mothe marĩa maarehirũo nĩ itua rĩa Adamu na Hawa rĩa kweherera famĩlĩ ya Jehova. Jehova nĩ akaariũkia andũ milioni nyingĩ na amahe mweke wa gũtũũra tene na tene marĩ na ũgima mwega wa mwĩrĩ thĩinĩ wa thĩ ĩrĩa ĩgaakorũo ĩgarũrĩtwo ĩgatuĩka paradiso. (Luk. 23:42, 43) Hĩndĩ ĩyo, o ũrĩa athathaiya a Jehova arĩa magaatũũra thĩinĩ wa thĩ magaathiĩ na mbere gũtuĩka akinyanĩru, noguo o ũmwe wao akonania “riri na gĩtĩo” iria Daudi aandĩkire ũhoro wacio. Angĩkorũo ũrĩ wa ‘kĩrĩndĩ kĩrĩa kĩnene,’ ũrĩ na kĩĩrĩgĩrĩro kĩa magegania. (Kũg. 7:9) Jehova nĩ akwendete na endaga ũkorũo thĩinĩ wa famĩlĩ yake. Nĩ ũndũ ũcio, ĩkaga ũrĩa wothe ũngĩhota nĩguo ũmũkenagie. Hingo ciothe wĩcũranagie igũrũ rĩgiĩ ciĩranĩro cia Jehova. Tĩaga mweke ũrĩa ũrĩ naguo wa gũthathaiya Ithe witũ wa igũrũ ũtwendete, na ũkenagĩre kĩĩrĩgĩrĩro kĩrĩa atũheete gĩa kũmũgooca tene na tene! w21.08 7 ¶18-19

Mũnabii Jeremia nĩ aahunjirie ihinda rĩa mĩaka mĩingĩ o na agĩcemanagia na ũkararia na kwaga gũthikĩrĩrio. Nĩ ooragwo nĩ hinya nĩ ũndũ wa andũ arĩa ‘maamũrumaga na makamũthekerera,’ nginya agĩciria gũtiganĩria wĩra wa kũhunjia. (Jer. 20:8, 9) No Jeremia ndaakuire ngoro! Nĩ ũndũ ũrĩkũ wamũteithirie kwaga gũkua ngoro na kũgĩa na gĩkeno ũtungata-inĩ wake? Aaigaga meciria make harĩ maũndũ merĩ ma bata. Wa mbere, ndũmĩrĩri ya Ngai ĩrĩa Jeremia aahunjagĩria andũ nĩ ĩngĩatũmire ‘makorũo na ihinda rĩega rĩũkĩte na magĩe na kĩĩrĩgĩrĩro.’ (Jer. 29:11) Wa kerĩ, Jehova nĩwe wamũthuurĩte arie ithenya rĩake, nĩguo atwarĩre andũ ndũmĩrĩri yake. (Jer. 15:16) O na ithuĩ, ũhoro ũrĩa tũhunjagĩria andũ nĩ ũtũmaga magĩe na kĩĩrĩgĩrĩro, na Jehova nĩ atwĩtanĩtie na rĩĩtwa rĩake tũrĩ Aira ake. Tũngĩigaga meciria maitũ harĩ maũndũ macio, nĩ tũrĩkoragwo na gĩkeno o na rĩrĩa andũ maga gũtũthikĩrĩria. Kwoguo ndũgakue ngoro ũngĩona mũrutwo waku ategũkũra kĩĩroho na ihenya ũrĩa ũrerĩgĩrĩra. Wĩra wa gũtua andũ arutwo nĩ ũbataraga wetereri.—Jak. 5:7, 8. w21.10 27 ¶12-13

Gũtekũmakania tũkoretwo tũgĩtungatĩra Jehova ihinda rĩigana atĩa, no mũhaka tũthiĩ na mbere gwaka na gwĩkĩra wĩtĩkio witũ hinya. Nĩkĩ? Tondũ tũngĩaga kwĩmenyerera, wĩtĩkio witũ no ũnyihe. Ririkana atĩ wĩtĩkio ũkoragwo wĩhocetie harĩ ũira wa maũndũ marĩa matonekaga. No tũriganĩrũo na ihenya nĩ maũndũ marĩa tũtangĩhota kuona. Nĩkĩo Paulo aaugire atĩ kwaga wĩtĩkio nĩ “mehia marĩa matũrigicaga na njĩra hũthũ.” Tũngĩka atĩa nĩguo twĩtheme kũgwa mũtego-inĩ ũcio wa kwaga wĩtĩkio? (2 Thes. 1:3) Wa mbere, hoyaga Jehova roho wake mũtheru na wĩkage ũguo kaingĩ. Nĩkĩ? Tondũ wĩtĩkio nĩ gĩcunjĩ kĩmwe kĩa maciaro ma roho. (Gal. 5:22, 23) Tũtingĩhota gwaka na gũtũũria wĩtĩkio harĩ Mũũmbi witũ tũtarĩ na ũteithio wa roho wake mũtheru. Twathiĩ na mbere kũhoya Jehova atũheage roho wake mũtheru, nĩ arĩtũheaga. (Luk. 11:13) O na no tũhoe Jehova tũmwĩre ũũ: “Tuongerere wĩtĩkio.” (Luk. 17:5) Ningĩ wĩrutage Kiugo kĩa Ngai ũtegũtĩrĩria.—Thab. 1:2, 3. w21.08 18-19 ¶16-18

Andũ arĩa akũrũ nĩ a bata ithondeka-inĩ rĩa Jehova na njĩra nyingĩ. O na gũtuĩka rĩu no makorũo matarĩ na hinya ũrĩa maarĩ naguo na hau kabere, nĩ makoragwo na ũũgĩ mũingĩ kuumana na maũndũ marĩa meyoneire ihinda-inĩ rĩa mĩaka mĩingĩ. Jehova no athiĩ na mbere kũmahũthĩra na njĩra itiganĩte. No tuone ngerekano njega thĩinĩ wa Bibilia, cia andũ maatungatĩire Jehova nginya marĩ akũrũ. Kwa ngerekano, Musa aarĩ na kĩndũ mĩaka 80 rĩrĩa aambĩrĩirie gũtungata arĩ mũnabii wa Jehova na mũtongoria wa rũrĩrĩ rwa Isiraeli. Nake Danieli arĩ na kĩndũ makĩria ma mĩaka 90, Jehova no aathiire na mbere kũmũhũthĩra arĩ mũnabii. O na mũtũmwo Johana no kũhoteke aarĩ na mĩaka mĩrongo kenda na kĩndũ rĩrĩa aatongoririo nĩ roho kwandĩka ibuku rĩa Kũguũrĩrio. Bibilia ndĩgwetete ũhoro mũingĩ wĩgiĩ Simeoni ũrĩa “warĩ mũthingu na wetigĩrĩte Ngai mũno,” no Jehova nĩ aamũĩ wega na nĩ aamũheire mweke wa mwanya wa kuona Jesu arĩ gakenge, na wa kũratha ũhoro wĩgiĩ kaana kau o hamwe na nyina.—Luk. 2:22, 25-35. w21.09 3-4 ¶5-7

Aciari nĩ magĩrĩirũo kwĩmenyerera nĩguo matikaringithanie mwana ũmwe na ũrĩa ũngĩ, kana kwĩrĩgĩrĩra mwana eke ũndũ atangĩhota gwĩka. Gwĩka ũguo no gũtũme mwana akue ngoro. (Ef. 6:4) Mwarĩ wa Ithe witũ wĩtagwo Sachiko aaugire ũũ: “Mami eendaga nyite kĩgeranio igana kwa igana na ũndũ ũcio ndũngĩahotekire. O na gũtuĩka nĩ ndaumire cukuru mĩaka mĩingĩ mĩhĩtũku, rĩmwe no ndigagwo kana Jehova nĩ akenagio nĩ kĩyo gĩakwa ngĩmũtungatĩra.” Mũthamaki Daudi aaugire atĩ ndeeriragĩria “maũndũ manene mũno,” kana maũndũ marĩa makĩrĩte ũhoti wake. Wĩnyihia nĩ watũmaga ‘ahoorere’ na ‘aiganĩre.’ (Thab. 131:2) Nĩ ũndũ ũrĩkũ aciari mangĩĩruta kuumana na ciugo icio cia Daudi? Wĩnyihia no ũmateithie kwaga kwĩrĩgĩrĩra maũndũ manene kuuma kũrĩ o ene na kuuma kũrĩ ciana ciao. Aciari no mateithie ciana ciao kwĩigua irĩ cia bata, na njĩra ya kũmenya maũndũ marĩa ingĩhota na marĩa itangĩhota, na gũciteithia kũiga mĩoroto ĩrĩa cingĩhota gũkinyĩra. w21.07 21 ¶5-6

Jehova nĩ aheete o ũmwe witũ wĩyathi wa gwĩthuurĩra. Ũguo nĩ kuuga atĩ no tũthuure kũmwathĩkĩra kana kwaga kũmwathĩkĩra. Andũ amwe maarerirũo nĩ aciari mataarĩ cionereria njega, no o nĩ mathuurĩte gũtungatĩra Jehova na gũkorũo marĩ ehokeku. Angĩ nao maarerirũo nĩ aciari meerutanĩirie biũ kũmaruta kũrũmĩrĩra motaaro ma Bibilia, no maaneneha magĩthuura gũtiganĩria Jehova. Kwoguo o mũndũ nĩwe wĩthuuragĩra kana nĩ ekwenda gũtungatĩra Jehova. (Josh. 24:15) Nĩ ũndũ ũcio, inyuĩ aciari arĩa mũrĩ na ciana itigĩte gũtungatĩra Jehova, mũtigecokagĩrĩrie mahĩtia. Rĩmwe na rĩmwe, mũciari nĩ atigaga gũtungatĩra Jehova na agatiganĩria nginya famĩlĩ yake. (Thab. 27:10) Ũndũ ũcio no ũrage ngoro mũno ciana iria iheete mũciari ũcio gĩtĩo na ũrĩa cionaga arĩ kĩonereria harĩ cio. Inyuĩ andũ ethĩ arĩa aciari anyu meheretio kĩũngano-inĩ, koragwoi na ma atĩ Jehova nĩ ataũkagĩrũo biũ nĩ ruo rũrĩa mũraigua. Nĩ amwendete na nĩ akenagio nĩ wĩhokeku wanyu. Ningĩ ririkanagai atĩ mũtingĩcokererio mahĩtia nĩ ũndũ wa matua ma aciari anyu. w21.09 27 ¶5-7

No tũgerekanie mũndũ weheretio kĩũngano-inĩ na ngʼondu ĩrĩ na mũrimũ ũngĩtamba kũrĩ ngʼondu iria ingĩ. Akoragwo arĩ mũrwaru kĩĩroho. (Jak. 5:14) Mũrimũ wa kĩĩroho no ũgwatanio, o ta mĩrimũ ĩrĩa ĩngĩ tũrwaraga. Kwoguo no ũkorũo ũrĩ ũndũ mwagĩrĩru kwamũrania mũndũ mũrwaru kĩĩroho na arĩa angĩ kĩũngano-inĩ. Kũrũngwo ta kũu kuonanagia wendo wa Jehova kwerekera rũũru rwake, na no gũteithie mũndũ ũrĩa wĩhĩtie kuona ũũru wa mehia marĩa ekĩte na kwĩrira. Hĩndĩ ĩyo mũndũ eheretio kĩũngano-inĩ nĩ akoragwo etĩkĩrĩtio gũthiĩ mĩcemanio-inĩ, na kwoguo no ahũthĩre mweke ũcio kũrĩa kĩĩroho nĩguo ake wĩtĩkio wake rĩngĩ. Ningĩ nĩ akoragwo etĩkĩrĩtio kwĩyoera mabuku ma gũthoma, na no erorere JW Broadcasting^®. Athuri mangĩona nĩ areka mogarũrũku, no mamũheage motaaro mahinda kwa mahinda marĩa mangĩmũteithia gũcokereria kĩĩroho, nĩguo acokio thĩinĩ wa kĩũngano. w21.10 10 ¶9, 11

Mahinda-inĩ maya, nĩ tũrũmagĩrĩra kĩonereria kĩa ũthathaiya kĩa Akristiano a karine ya mbere. Kwa ngerekano, ithondeka-inĩ ritũ nĩ gũkoragwo andũ matungataga marĩ arori a mũthiũrũrũko, athuri a kĩũngano, na ndungata cia kĩũngano, na ũguo noguo kwarĩ hĩndĩ ya Akristiano a karine ya mbere. (Afil. 1:1; Tit. 1:5) Na tũkĩrũmĩrĩra kĩonereria kĩa Akristiano acio, nĩ tũtĩĩte mawatho ma Jehova megiĩ ngomanio na kĩhiko, ũrĩa Ngai augaga igũrũ rĩgiĩ ũhũthĩri wa thakame, na nĩ tũgitagĩra kĩũngano kuumana na andũ arĩa matarenda kũrũmĩrĩra mawatho ma Ngai. (Atũm. 15:28, 29; 1 Kor. 5:11-13; 6:9, 10; Ahib. 13:4) Bibilia ĩtwĩraga wega atĩ no “wĩtĩkio ũmwe” tu ũkoragwo wĩtĩkĩrĩkĩte nĩ Ngai. (Ef. 4:4-6) Na githĩ ti gĩtĩo kĩnene gũkorũo tũrĩ andũ a Jehova na kũmenya ũhoro wa ma ũmwĩgiĩ na wĩgiĩ mĩoroto yake? Rekei tũthiĩ na mbere gwĩtĩkia biũ atĩ tũrĩ thĩinĩ wa ũhoro wa ma. w21.10 22-23 ¶15-17

Mũthamaki Jehoshafatu nĩ aacemanirie na ũndũ mũritũ mũno. Mbũtũ nene ya Aamoni, Amoabi, na arũme a gĩcigo kĩa irĩma-inĩ gĩa Seiru, nĩ mookĩrĩire Jehoshafatu, famĩlĩ yake, na andũ ake. (2Maũ. 20:1, 2) Jehoshafatu eekire atĩa? Aahoire Jehova amũteithie na amũhe hinya. Mahoya marĩa Jehoshafatu aahoire thĩinĩ wa 2 Maũndũ ma Matukũ ma Tene 20:5-12, nĩ monanagia atĩ nĩ eehokete Jehova mũno. Jehova nĩ aaririe na Jehoshafatu kũgerera harĩ Mũlawii wetagwo Jahazieli, akĩmwĩra ciugo iria irĩ rĩandĩko-inĩ rĩa ũmũthĩ. Tondũ nĩ eehokete Ngai biũ, Jehoshafatu nĩ eekire ũrĩa eerĩtwo eke. Rĩrĩa we na andũ ake maathiaga gũcemania na thũ ciao, aabangire aini arĩa mataarĩ na matharaita mamatongorie, handũ ha thigari iria ciarĩ na ũmenyeru. Jehova ndaatiganĩirie Jehoshafatu, na nĩ aamũteithirie akĩhoota thũ ciake.—2 Maũ. 20:18-23. w21.11 15-16 ¶6-7

Jehova nĩ arĩtũheaga ũteithio ũrĩa tũrabatara rĩrĩa tũracemania na igerio, nĩguo tũtũũrie wĩkindĩru witũ. (2 Kor. 4:7-9) Tũrĩ na ma atĩ gũtirĩ hĩndĩ Jehova agaatiga gũtuonia wendo mwĩhokeku, o ta ũrĩa mwandĩki wa Thaburi aandĩkire atĩ, “riitho rĩa Jehova nĩ rĩroraga arĩa mamwĩtigĩrĩte, arĩa metagĩrĩra wendo wake mwĩhokeku.” (Thab. 33:18-22) O na mbere ya twambĩrĩirie gũtungatĩra Jehova, nĩ twamũkĩrire wendo ũrĩa Ngai onagia andũ othe. No tũrĩ ndungata ciake ningĩ nĩ tũgunĩkaga kuumana na wendo wake mwĩhokeku. Nĩ ũndũ wa wendo ũcio, Jehova nĩ atũgitagĩra na moko make. Nĩ arĩtũigaga hakuhĩ nake hingo ciothe na agatũhingĩria ciĩranĩro iria ciothe atwĩrĩire. Endaga tũtũũre tũrĩ arata ake. (Thab. 46:1, 2, 7) Nĩ ũndũ ũcio, o na tũngĩcemania na moritũ marĩkũ, Jehova nĩ arĩtũheaga hinya ũrĩa tũrabatara nĩguo tũtũũrie wĩkindĩru witũ. w21.11 7 ¶17-18

Aingĩ aitũ no gũkorũo nĩ tũĩ mũndũ wanaigĩra muku mũndũ marutithanagia wĩra nake, mathomaga nake, mũndũ wa mbarĩ yao kana wa famĩlĩ yao, hihi o na kwa ihinda rĩa mĩaka mĩingĩ. Ririkana atĩ Jusufu nĩ aaigĩirũo muku nĩ ariũ a ithe ikũmi, ũndũ ũrĩa watũmire macoke kũmwĩka gĩĩko kĩũru thutha-inĩ. (Kĩam. 37:2-8, 25-28) No Jusufu aarũmbũyanirie nao na njĩra ngũrani. Hĩndĩ ĩrĩa aagĩire na ũnene na angĩahotire kwĩrĩhĩria harĩ ariũ a ithe, aathuurire kũmonia tha. Jusufu ndaamaigĩire muku. Handũ ha ũguo, aarũmĩrĩire ũtaaro ũrĩa ũkoragwo thĩinĩ wa Maũndũ ma Alawii 19:18. (Kĩam. 50:19-21) Akristiano arĩa mangĩenda gũkenia Ngai, magĩrĩirũo kwĩgerekania na Jusufu, ũrĩa wathuurire kuohanĩra handũ ha kũiga muku. Jesu aatwĩkĩrire ngoro tuohagĩre arĩa matũhĩtagĩria. (Mat. 6:9, 12) O nake mũtũmwo Paulo aataarire Akristiano akĩmeera: “Endwa akwa, mũtikanerĩhĩrie.”—Rom. 12:19. w21.12 11 ¶13-14

Hwaĩ-inĩ Nisani 14 mwaka wa 33 M.M., Jesu nĩ aathiire mũgũnda-inĩ wa Gethisemane. Arĩ kũu nĩ aaitũrũrĩire Jehova ngoro yake. (Luk. 22:39-44) Ihinda-inĩ rĩu iritũ, nĩrĩo Jesu “aathaithanire . . . arĩ na kĩrĩro kĩnene na maithori.” (Ahib. 5:7) Nĩ ũndũ ũrĩkũ Jesu aahoire igũrũ rĩaguo ũtukũ ũcio wa mũico atanoragwo? Nĩ aahoire aheo hinya wa gũikara arĩ mwĩhokeku harĩ Jehova, na eke wendi wake. Jehova nĩ aaiguire ihoya rĩu rĩa kuuma ngoro rĩa Mũrũwe, na agĩtũma mũraika amwĩkĩre hinya. Jesu nĩ aamenyaga itemi inene rĩrĩa aarĩ narĩo rĩa gũtheria rĩĩtwa rĩa Ithe. Jehova nĩ aathikĩrĩirie mahoya ma Jesu ma kuuma ngoro. Nĩkĩ? Nĩ tondũ ũndũ ũrĩa wa bata Jesu aatangĩkagĩra nĩ gũikara arĩ mwĩhokeku harĩ Ithe, na gũtheria rĩĩtwa rĩake. Angĩkorũo o na ithuĩ ũcio nĩguo ũndũ ũrĩa tuonaga ũrĩ wa bata, Jehova nĩ arĩcokagia mahoya maitũ rĩrĩa twamũhoya atũteithie.—Thab. 145:18. w22.01 17-18 ¶15-17

Andũ aingĩ ũmũthĩ nĩ mahĩngĩkaga nĩ ũndũ wa ithuĩ kwaga kũnyita mbaru mwena o na ũmwe wa gĩũteti. Merĩgagĩrĩra tũikie kura hĩndĩ ya ithuurano. O na kũrĩ ũguo, kũringana na mawoni ma Bibilia, nĩ tũmenyaga atĩ tũngĩthuura mũndũ akorũo arĩ mwathani witũ, tũngĩkorũo tũkĩregana na Jehova. (1 Sam. 8:4-7) Ningĩ andũ nĩ moigaga atĩ nĩ twagĩrĩirũo gwaka macukuru na mathibitarĩ na twĩke maũndũ mangĩ ma gũteithĩrĩria itũũra. Kwoguo nĩ mahĩngĩkaga tondũ ithuĩ tũkoragwo twĩkĩrĩire mũno wĩra wa kũhunjia no ti kũniina mathĩna marĩa marĩ kuo thĩinĩ wa thĩ. Tũngĩka atĩa nĩguo tũtikahĩngĩke? (Mat. 7:21-23) Wĩra ũrĩa tũbatiĩ gwĩkĩrĩra mũno nĩ ũrĩa Jesu aatigire oiga tũrute. Tũtiagĩrĩirũo kũingĩra maũndũ-inĩ ma ũteti tũkĩgeria kũniina mathĩna ma thĩ ĩno. Nĩ twendete andũ na nĩ twĩciragia mũno igũrũ rĩgiĩ mathĩna mao, no nĩ tũĩ atĩ njĩra ĩrĩa njega ya kũmateithĩrĩria nĩ kũmaruta igũrũ rĩgiĩ Ũthamaki wa Ngai na kũmateithia gũkorũo na ũrata mwega na Jehova. w21.05 7 ¶19-20

O na gũtuĩka athamaki aingĩ a thĩ ĩno maugaga atĩ matungatagĩra Ngai, matiendaga kũrekia tũturũa twao twa ũnene. Kwoguo o ta ũrĩa athamaki meekaga matukũ-inĩ ma Jesu, noguo mekaga mahinda-inĩ maya, makaregana na Ũrĩa Ũitĩrĩirio Maguta nĩ Jehova na njĩra ya gũtharĩkĩra andũ arĩa makoragwo marĩ ehokeku harĩ we. (Atũm. 4:25-28) Jehova ekĩte atĩa? Thaburi 2:10-12 ĩcoketie kĩũria kĩu ũũ: “Nĩ ũndũ ũcio, inyuĩ athamaki, onaniai ũtaũku; ĩtĩkĩrai kũrũngwo, inyuĩ atuanĩri ciira a thĩ. Tungatĩrai Jehova mũrĩ na guoya, na mũkene mũkĩinainaga. Tĩai mũriũ, nĩgetha Ngai ndakarakare na inyuĩ mũthire mwehere njĩra-inĩ, tondũ marakara Make marĩrĩmbũkaga na ihenya. Gũkena nĩ arĩa othe moragĩra harĩ We.” Nĩ ũndũ wa ũtugi wake, Jehova nĩ aheete andũ arĩa mamũkararagia mweke wa gũtua itua rĩrĩa rĩagĩrĩire. Marĩ na mweke wa gũcenjia na manyite mbaru Ũthamaki wa Jehova. No ihinda rĩrĩa matigĩtie rĩa gwĩka ũguo nĩ inini. (Isa. 61:2) Andũ nĩ marabatara kũmenya ũhoro wa ma na ihenya nĩguo matue matua marĩa magĩrĩire. w21.09 15-16 ¶8-9

Paulo eendaga kuuga atĩ nĩ twagĩrĩirũo kũiganĩra na indo iria tũrĩ nacio. (Afil. 4:12) Kĩrĩa kĩa bata mũno harĩ ithuĩ nĩ ũrata witũ hamwe na Ngai, no ti kĩndũ o gĩothe tũrĩ nakĩo. (Hab. 3:17, 18) Musa eerire Aisiraeli ũũ thutha wao gũkorũo werũ-inĩ mĩaka 40: “Jehova Ngai wanyu nĩ amũrathimĩte maũndũ-inĩ marĩa mothe mwĩkĩte. . . . Mĩaka ĩyo 40 Jehova Ngai wanyu nĩ akoretwo hamwe na inyuĩ, na gũtirĩ kĩndũ mũrĩ mwaga.” (Gũcok. 2:7) Mĩaka ĩyo 40, Jehova nĩ aaheire Aisiraeli irio cia maana. Nguo ciao iria maaumĩte nacio Misiri itiigana gũthira. (Gũcok. 8:3, 4) Jehova no akene tũngĩĩruta kũiganagĩra na kĩrĩa tũrĩ nakĩo, tũgacokia ngatho nĩ ũndũ wa kĩndũ o gĩothe atũheete, na tũkona kĩrĩ kĩrathimo kuuma kũrĩ we. w22.01 5 ¶10-11

Athuri, nĩ mwĩhokeirũo wĩra wa kũrũmbũiya famĩlĩ cianyu, na kwoguo nĩ mwĩkĩraga kĩyo gũcigitĩra na gũcitiirĩrĩra. Rĩrĩa mwacemania na moritũ, no muone ta mũrĩ na ũhoti wa kũhiũrania na moritũ macio mũrĩ oiki. O na kũrĩ ũguo, reganaga na mwerekera wa kwĩĩhoka wee mwene. Handũ ha ũguo, hoyaga Jehova agũteithie. Ningĩ nĩ wega kũhoyaga mahoya ma kuuma ngoro hamwe na mũtumia waku. Caragia ũtongoria wa Jehova na njĩra ya kwĩruta Bibilia na mabuku marĩa tũheagwo nĩ ithondeka rĩake, na ũkahũthĩra maũndũ marĩa weruta. Andũ amwe no mage gwĩtĩkania na matua marĩa ũratua maringaine na Bibilia. No makwĩre atĩ mbeca na indo iria ingĩgũrũo nacio, nocio tu ingĩhe famĩlĩ yaku ũgitĩri ũrĩa mwega biũ. No ririkanaga kĩonereria kĩa Mũthamaki Jehoshafatu. (2 Maũ. 20:1-30) Nĩ eehokire Jehova, na akĩonania ũndũ ũcio kũgerera ciĩko ciake. Jehova ndaatiganĩirie mũthuri ũcio warĩ mwĩhokeku, na o nawe ndangĩgũtiganĩria.—Thab. 37:28; Ahib. 13:5. w21.11 15 ¶6; 16 ¶8

Tondũ tũmbĩtwo na mũhianĩre wa Ngai, nĩ twendaga kuona andũ magĩkĩrũo maũndũ na njĩra ya kĩhooto. (Kĩam. 1:26) No tondũ tũtirĩ akinyanĩru no twage gũtua ciira ũrĩa kwagĩrĩire, o na rĩrĩa tũreciria atĩ nĩ tũĩ maũndũ mothe. Kwa ngerekano, ririkana ũrĩa Jona ataakenirio nĩ itua rĩa Jehova rĩa kuonia andũ a Nineve tha. (Jona 3:10–4:1) No ta wĩcirie maumĩrĩro ma itua rĩu. Andũ makĩria ma 120,000 arĩa meeririre a Nineve nĩ maahonokirio. Nĩ ũndũ ũcio, mawoni ma Jona kwerekera andũ acio nĩmo maarĩ mahĩtanu, no ti ma Jehova. Jehova ndabataraga gũtaarĩria itũmi ciĩgiĩ matua make. Mahinda-inĩ ma tene Jehova nĩ eetĩkagĩria ndungata ciake itaarĩrie ũrĩa ciaiguaga igũrũ rĩgiĩ matua marĩa aatuĩte kana marĩa eendaga gũtua. (Kĩam. 18:25; Jona 4:2, 3) Ningĩ rĩmwe nĩ aataaragĩria itua rĩake. (Jona 4:10, 11) O na kũrĩ ũguo, Jehova ndabataraga gũtũũria mawoni maitũ atanatua itua, kana thutha wa gũtua itua.—Isa. 40:13, 14; 55:9. w22.02 3-4 ¶5-6

Rĩrĩa tuona “arĩa angĩ marĩ a bata” gũtũkĩra, tũkoragwo tũkĩĩyona tũrĩ ‘anini.’ (Afil. 2:3) O ũrĩa tũrakũria mwerekera ũcio, noguo ũrĩkoragwo ũrĩ ũndũ mũritũ kũhĩnga andũ arĩa angĩ. Aarĩ na ariũ a Ithe witũ othe makoragwo marĩ a bata gũtũkĩra na njĩra ĩmwe kana ĩrĩa ĩngĩ. Tũngĩroraga ngumo ciao njega, no tuone ũndũ ũcio na njĩra hũthũ. Nĩ twagĩrĩirũo kũririkanaga ũtaaro ũyũ, ũrĩa mũtũmwo Paulo aaheire Akorintho, aamoririe: “Nũũ ũtũmaga ũkorũo ũrĩ ngũrani na arĩa angĩ? Nĩ kĩĩ ũrĩ nakĩo ũtaamũkĩrire? Angĩkorũo nĩ kwamũkĩra waamũkĩrire-rĩ, nĩ kĩĩ kĩratũma wĩtĩe ta atarĩ kwamũkĩra waamũkĩrire?” (1 Kor. 4:7) Nĩ twagĩrĩirũo kwĩmenyerera tũtigatũme andũ arĩa angĩ matuone tũrĩ a bata mũno, kana twambĩrĩrie gwĩciria atĩ tũrĩ a bata gũkĩra andũ arĩa angĩ. Kwa ngerekano, ariũ a Ithe witũ arĩa makoragwo na ũhoti mũnene wa kũruta mĩario kana aarĩ a Ithe witũ arĩa makoragwo na arutwo aingĩ a Bibilia, nĩ magĩrĩirũo hingo ciothe kũreka Jehova agoocwo nĩ ũndũ wa ũhoti ũcio marĩ naguo. w21.06 22 ¶9-10

Mahinda-inĩ maya, ti ũndũ mũhũthũ harĩ Aira a Jehova aingĩ gũkora andũ mĩciĩ-inĩ yao. Ahunjia amwe mahunjagia kũndũ kũrĩ na ũgitĩri mũnene kana kũndũ andũ matetĩkagĩrio kũingĩra. Kũndũ ta kũu no gũkorũo na arangĩri arĩa matetĩkagĩria andũ kũingĩra angĩkorũo gũtirĩ mũndũ ũmanyitĩte ũgeni. Nao ahunjia angĩ makoraga andũ aingĩ matarĩ kuo kana makahunjia kũndũ gũtaikaragwo nĩ andũ aingĩ. Ahunjia acio mabataraga gũthiĩ kũndũ kũraihu mũno magĩkona mũciĩ, na rĩngĩ makore o na mwene mũciĩ ndarĩ kuo. Angĩkorũo nĩ tũcemanagia na moritũ ta macio, tũtiagĩrĩirũo gũkua ngoro. Geria kũgarũrĩra mathaa marĩa ũthiaga kũhunjia. No ũkore andũ aingĩ mũciĩ ũngĩthiĩ ihinda rĩrĩa mangĩkorũo marĩ kuo. Ũrĩa kũrĩ nĩ atĩ, o na andũ mathiĩ no macokaga makainũka. Aarĩ na ariũ a Ithe witũ aingĩ monaga arĩ wega kũhunjia mathaa ma mĩaraho kana hwaĩ-inĩ tondũ hĩndĩ ĩyo nĩ makoraga andũ aingĩ. Makĩria ma ũguo, ene nyũmba no makorũo matarĩ na maũndũ maingĩ ma gwĩka mathaa-inĩ macio na kwoguo no mathikĩrĩrie. w21.05 15 ¶5, 7

Hihi mahinda maya nĩ twĩyonagĩra ũndũ ta ũcio? Ĩĩ nĩ tuonaga. Andũ aingĩ nĩ marakaraga rĩrĩa Aira a Jehova maga kũnyitanĩra nao gũkũngũĩra ikũngũĩro iria itoimanĩte na Maandĩko, ta mĩthenya ya gũciarũo na Krismasi. Angĩ nao nĩ marakaraga rĩrĩa Aira a Jehova maga kũnyitanĩra nao ikũngũĩro-inĩ cia bũrũri kana rĩrĩa maga kũrũmĩrĩra mĩtugo ya mathiko ĩrĩa ĩtaringaine na Kiugo kĩa Ngai. Andũ arĩa mahĩngĩkaga na njĩra ta icio no kũhoteke makoragwo metĩkĩtie atĩ ũthathaiya wao nĩ wĩtĩkĩrĩkaga harĩ Ngai. No matingĩkenia Ngai, angĩkorũo mathuuraga kũrũmĩrĩra ũndũire handũ ha kũrũmĩrĩra morutani ma Bibilia. (Mar. 7:8, 9) Tũngĩka atĩa nĩguo tũtikahĩngĩke? Nĩ tũrabatara kwenda biũ motaaro na mawatho ma Jehova. (Thab. 119:97, 113, 163-165) Angĩkorũo nĩ twendete Jehova, no tũhote kũregana na ũndũire o wothe ũrĩa ũtamũkenagia. Tũtirĩtĩkagĩria ũndũ o na ũrĩkũ ũthũkie ũrata witũ hamwe na Jehova. w21.05 6 ¶15-16

Tũngĩhũthĩra atĩa ũtaaro ũcio wa mũtũmwo Paulo? Nĩ tũrabatara gũtũũria wĩtĩkio witũ ũrĩ mũrũmu na njĩra ya kwĩrutaga tũtegũtĩrĩria, kũhoyaga hingo ciothe, na gũkorũo na kĩyo wĩra-inĩ ũrĩa Jehova atũheete. (2 Tim. 4:4) Tũngĩkorũo na wĩtĩkio, tũtingĩmaka tũngĩigua ndeto njũru ciĩgiĩ Aira a Jehova. (Isa. 28:16) Wendo witũ harĩ Jehova, Kiugo gĩake, na aarĩ na ariũ a Ithe witũ nĩ ũrĩtũteithagia kwaga kũhĩngwo nĩ andũ arĩa matigĩte ũhoro wa ma. Hĩndĩ ya karine ya mbere, andũ aingĩ nĩ maahĩngĩkire na makĩrega Jesu. O na kũrĩ ũguo, nĩ kwarĩ na andũ angĩ aingĩ maamwĩtĩkirie. Mũndũ ũmwe wa acio aarĩ wa kĩama kĩa Sanhedrini gĩa Kĩyahudi na angĩ maamwĩtĩkĩrire nĩ “kĩrĩndĩ kĩnene kĩa athĩnjĩri-Ngai.” (Atũm. 6:7; Mat. 27:57-60; Mar. 15:43) O na ũmũthĩ kũrĩ na andũ milioni nyingĩ matahĩngĩkĩte. Magĩte kũhĩngĩka tondũ nĩ moĩ ũhoro wa ma ũrĩa ũrĩ thĩinĩ wa Maandĩko na nĩ mawendete. Kiugo kĩa Ngai kiugaga ũũ: “Andũ arĩa mendete watho waku makoragwo na thayũ mũingĩ; gũtirĩ ũndũ ũngĩtũma mahĩngwo.”—Thab. 119:165. w21.05 13 ¶20-21

Mũtũmwo Paulo nĩ aamenyaga atĩ maũndũ marĩa mothe aahotaga kũhingia ũtungata-inĩ wa Jehova, aahotaga kũmahingia nĩ ũndũ wa hinya wa Ngai no ti wake mwene. O na gũtuĩka Paulo nĩ aanyaririrũo, akĩohwo njera, na agĩcemania na moritũ mangĩ, Jehova nĩ aamũheaga hinya kũgerera roho wake mũtheru akahota kũhingia ũtungata wake biũ. O na Timotheo, ũrĩa maateithanagia na Paulo wĩra-inĩ wa kũhunjia, nĩ aabataraga kwĩhoka hinya wa Ngai nĩguo ahote kũhingia ũtungata wake. Timotheo nĩ aathiaga hamwe na Paulo ngʼendo-inĩ ciake ndaihu cia ũmishonarĩ. Ningĩ Paulo nĩ aamũtũmaga ngʼendo ingĩ cia gũceerera na gwĩkĩra hinya ciũngano. (1 Kor. 4:17) No kũhoteke Timotheo nĩ aaiguaga ta atangĩhota kũhingia wĩra ũcio. No gũkorũo nĩkĩo Paulo aamwĩrire ũũ: “Ndũkanareke mũndũ o na ũrĩkũ aire wĩthĩ waku.” (1 Tim. 4:12) Ningĩ ihinda-inĩ rĩu, o na Timotheo aarĩ na mũigua thĩinĩ wa mwĩrĩ tondũ nĩ ‘aarwaraga kaingĩ.’ (1 Tim. 5:23) No Timotheo nĩ aamenyaga atĩ roho mũtheru wa Jehova nĩ ũngĩamũheire hinya ũrĩa aabataraga nĩguo ahote kũhunjia ũhoro ũrĩa mwega na ahote gũtungatĩra aarĩ na ariũ a Ithe witũ.—2 Tim. 1:7. w21.05 21 ¶6-7

Arĩa maraheana ũtaaro nĩ magĩrĩire kũhũthĩra ũtaaro ũrĩa ũrĩ thĩinĩ wa Jakubu 1:19. Jakubu aandĩkire ũũ: “O mũndũ no mũhaka ahiũhage gũthikĩrĩria, ndakahiũhage kwaria, na ndakahiũhage kũrakara.” Mũthuri wa kĩũngano no ecirie atĩ nĩ oĩ maũndũ mothe, no hihi ũguo nĩguo kũrĩ? Thimo 18:13 yugaga ũũ: “Rĩrĩa mũndũ acokia ũndũ atambĩte kũigua ũhoro wothe, ũcio nĩ ũrimũ na ũndũ wa gũconorithia.” Nĩ ũndũ wa bata makĩria kũũria mũndũ ũcio we mwene atũtaarĩrie ũrĩa maũndũ mahaana. Ũguo nĩ kuuga nĩ wega kwamba gũthikĩrĩria mbere ya kwaria. Mũthuri ũcio wa kĩũngano no orie: “Nĩ maũndũ marĩkũ ũkoretwo ũkĩhiũrania namo ũtũũro-inĩ waku?” “Hihi harĩ ũndũ ũngĩenda ngũteithie?” Athuri mangĩamba kũhũthĩra mahinda kũmenya maũndũ marĩa mũrũ kana mwarĩ wa Ithe witũ aragerera, no mahote kũmũteithia na kũmwĩkĩra ngoro. Kũheana ũtaaro ũrĩ na ũguni nĩ makĩria ma gũthomera mũndũ maandĩko maigana ũna kana kũmwĩra ũrĩa agĩrĩirũo gwĩka. Aarĩ na ariũ a Ithe witũ nĩ marabatara kũigua atĩ nĩ tũmarũmbũyagia, nĩ tũtaũkagĩrũo nĩo, na atĩ nĩ tũrenda kũmateithia. w22.02 17 ¶14-15