Juni

Ũtũũro warĩ mũritũ mũno harĩ mũtumia ũcio wa ndigwa, na no kũhoteke warĩ ũndũ mũritũ kuona nginya mabataro ma o mũhaka ma ũtũũro. O na kũrĩ ũguo, agĩthiĩ ithandũkũ-inĩ rĩmwe rĩa mĩhothi na agĩikia tũthendi twĩrĩ tũnini, tũrĩa no kũhoteke o na tũtiaiguĩkire tũkĩgũa ithandũkũ-inĩ. Jesu nĩ aamenyire atĩ aaikirie tũthendi twĩrĩ twa leputoni na nĩtuo twarĩ tũnini mũno hĩndĩ ĩyo. Tũthendi tũu twĩrĩ o na tũtingĩaiganire kũgũra kanyoni kamwe ga thogora ũrĩa mũnini mũno tũrĩa tweendagio tũrĩ twa kũrĩa. Jesu nĩ aakenirio mũno nĩ mũtumia ũcio wa ndigwa. Kwoguo agĩta arutwo ake na akĩmonereria mũtumia ũcio akĩmeera: “Mũtumia ũyũ mũthĩni wa ndigwa aikia nyingĩ gũkĩra arĩa othe.” Agĩcoka akĩmeera: “Tondũ othe [makĩria arĩa atongu] maikia kuumana na matigari ma kĩrĩa marĩ nakĩo, no mũtumia ũyũ, o na arĩ mũthĩni, aikia kĩrĩa gĩothe oima nakĩo, kĩrĩa gĩothe oima nakĩo ũtũũro-inĩ.” (Mar. 12:43, 44) Rĩrĩa mũtumia ũcio aahothire mbeca iria ciothe aarĩ nacio mũthenya ũcio, oonanirie atĩ nĩ eehokete atĩ Jehova nĩ ekũmũrũmbũiya.—Thab. 26:3. w21.04 6 ¶17-18

Rĩrĩa Jesu aarĩ gũkũ thĩ, nĩ aatũũririe mwerekera mwega kwerekera ũtungata na endaga arũmĩrĩri ake o nao matũũrie mwerekera mwega wĩgiĩ ũtungata. (Joh. 4:35, 36) Hĩndĩ ĩrĩa Jesu aarĩ hamwe na arutwo ake, maahunjagia marĩ na kĩyo. (Luk. 10:1, 5-11, 17) O na kũrĩ ũguo, thutha wa Jesu kũnyitwo na kũũragwo, kwa ihinda inini arutwo nĩ maagire wendi wa kũhunjia. (Joh. 16:32) Thutha wa Jesu kũriũkio, nĩ aamekĩrire ngoro maige mbere wĩra wa kũhunjia. Na thutha wa Jesu kwambata igũrũ, maahunjirie na kĩyo nginya thũ ciao ikĩambĩrĩria kuuga ciugo iria irĩ rĩandĩko-inĩ rĩa ũmũthĩ. Jesu nĩ aatongoririe wĩra ũrĩa warutirũo nĩ Akristiano acio a karine ya mbere na Jehova akĩmarathima makĩingĩha. Kwa ngerekano, hĩndĩ ya Pentekoste ya mwaka wa 33 M.M., andũ ta 3,000 nĩ maabatithirio. (Atũm. 2:41) Ningĩ arutwo nĩ maambĩrĩirie kuongerereka na gĩkĩro kĩnene mũno. (Atũm. 6:7) Makĩria ma ũguo, Jesu aarathire atĩ matukũ-inĩ ma kũrigĩrĩria andũ aingĩ o na makĩria nĩ mangĩkamũkĩra ũhoro wa ma.—Joh. 14:12; Atũm. 1:8. w21.05 14 ¶1-2

Hihi nĩ ũraririkana hĩndĩ ĩrĩa wamenyire atĩ nĩ wonete ũhoro wa ma? Weciragia atĩ mũndũ o wothe no akenio nĩ maũndũ macio. Warĩ na ma biũ atĩ ndũmĩrĩri ya Bibilia no ĩtũme makorũo na ũtũũro ũrĩ na gĩkeno ihinda-inĩ rĩrĩ na kĩĩrĩgĩrĩro kĩega ihinda rĩrĩa rĩroka. (Thab. 119:105) Nĩ ũndũ ũcio, nĩ wahĩahĩaga kwĩra andũ a famĩlĩ na arata maũndũ marĩa weruta. No gwathiire atĩa? No kũhoteke nĩ wamakire thutha wa kuona andũ aingĩ makĩrega maũndũ marĩa wameeraga. Tũtiagĩrĩirũo kũmaka rĩrĩa arĩa angĩ marega ũhoro ũrĩa tũramahunjĩria. Andũ aingĩ matukũ-inĩ ma Jesu nĩ maamũregire o na gũtuĩka nĩ aaringaga ciama, iria cioonanagia nĩ eetĩkĩrĩkĩte nĩ Ngai. Kwa ngerekano, Jesu nĩ aariũkirie Lazaro, na andũ arĩa maamũkararagia matingĩakaanire kĩama kĩu. O na kũrĩ ũguo, atongoria a Kĩyahudi nĩ maaregire atĩ Jesu nĩwe warĩ Mesia. O na meendaga kũũraga Jesu na Lazaro.—Joh. 11:47, 48, 53; 12:9-11. w21.05 2 ¶1-2

Wĩrutanagĩrie gũthiĩ mĩcemanio ũtegũtĩrĩria. Nĩ ũrĩkĩragwo ngoro nĩ mĩcemanio na ningĩ ũkamenyana na aarĩ na ariũ a Ithe witũ. Thondeka ũrata na Akristiano angĩ kĩũngano-inĩ arĩa ũngĩĩruta kuumana nao, gũtekũmakania ũndũire wao, o na kana nĩ ethĩ kana akũrũ. Bibilia ĩtũririkanagia atĩ “ũũgĩ [ũkoragwo] na andũ arĩa akũrũ.” (Ayub. 12:12) Akristiano arĩa akũrũ o nao no merute maũndũ maingĩ kuuma kũrĩ Akristiano arĩa ethĩ. Daudi aarĩ mwĩthĩ mũno aringithanĩtio na Jonathani, no ũndũ ũcio ndwamagirĩrĩirie gũkorũo na ũrata wa hakuhĩ. (1 Sam. 18:1) Daudi na Jonathani nĩ maateithanirie na makĩhota gũtungatĩra Jehova o na magĩcemanagia na maũndũ maritũ. (1 Sam. 23:16-18) Mwarĩ wa Ithe witũ Irina, ũrĩa nowe tu Mũira wa Jehova famĩlĩ-inĩ yao ooigire: “Aarĩ na ariũ a Ithe witũ no matuĩke ta aciari kana andũ arĩa tũciaranĩirũo nao. Jehova no amahũthĩre gũtũhe ũteithio rĩrĩa tũraũbatara.” Aarĩ na ariũ a Ithe witũ no mende gũgwĩkĩra ngoro na gũgũteithia, no nĩ ũrabatara kwĩyaria kũrĩ o. w21.06 10-11 ¶9-11

Jesu nĩ aaheanire ngerekano ĩgiĩ mũthamaki na ngombo yake. Mũthamaki ũcio nĩ aarekeire ngombo ĩyo thiirĩ mũnene ũrĩa yaremetwo kũrĩha. Thutha ũcio, ngombo o ĩyo nĩ yaregire kũrekera ngombo ĩngĩ yarĩ na thirĩ wayo mũnini makĩria. Mũthia-inĩ, mũthamaki ũcio agĩikia ngombo ĩyo ĩtaarĩ na tha njera. Ciĩko cia ngombo ĩyo ciarĩ na moimĩrĩro moru harĩ yo na harĩ andũ arĩa angĩ. Wa mbere, ngombo ĩyo ĩtarĩ na tha nĩ yanyitire ngombo ĩyo ĩngĩ “ĩkĩmĩikithia njera nginya rĩrĩa ĩkaarĩha thiirĩ ũcio.” Wa kerĩ, ngombo ĩyo nĩ yatuurithirie ngombo iria ingĩ, iria cioonire ũrĩa yeekire. Rĩrĩa “ngombo iria ingĩ cioonire ũguo, ikĩigua kĩeha mũno.” (Mat. 18:30, 31) Ciĩko citũ no ituurithie andũ arĩa angĩ na njĩra o ta ĩyo. Hihi kũngĩthiĩ atĩa mũndũ angĩtũhĩtĩria na tũrege kũmuohera? Wa mbere, no tũmũtuurithie nĩ ũndũ wa kũrega kũmuohera, nĩ ũndũ wa kũmwĩthema, na kwaga kũmuonia wendo. Wa kerĩ, no tũtũme andũ arĩa angĩ kĩũngano-inĩ maigue mataiganĩire rĩrĩa mona atĩ tũtiraiguithania na mũndũ ũcio. w21.06 22 ¶11-12

Andũ moombirũo nĩguo megerekanagie na Ngai, no Shaitani endaga makorũo na mĩtugo mĩũru biũ. Rĩrĩa Ngai oonire “atĩ waganu wa mũndũ warĩ mũingĩ mũno” matukũ-inĩ ma Nuhu, Bibilia yugaga atĩ “Jehova akĩĩrira nĩ ũndũ wa kũũmba andũ gũkũ thĩ, na akĩigua atuurĩtwo ngoro-inĩ yake.” (Kĩam. 6:5, 6, kohoro ka magũrũ-inĩ, 11) Hihi maũndũ nĩ magagĩrĩte kuuma hĩndĩ ĩyo? Aca. No mũhaka akorũo Shaitani nĩ akenaga mũno ona andũ makĩingĩrania na ngomanio itagĩrĩire cia mĩthemba yothe nginya cia andũ matahikanĩtie kana cia arũme kwa arũme kana atumia gwa atumia. (Ef. 4:18, 19) Shaitani nĩ akenaga o na makĩria rĩrĩa atũma andũ arĩa marĩ ũthathaiya-inĩ wa ma magwe mehia-inĩ maritũ. Rungu rwa ũtongoria wa Shaitani, mũndũ to ‘gwatha athaga mũndũ agatũma one o maũndũ moru,’ no ningĩ ndarũmbũyagia thĩ na nyamũ iria Jehova oombire na agĩciga rungu rwake. (Koh. 8:9; Kĩam. 1:28) Maumĩrĩra nĩ marĩkũ? Ataaramu amwe maugaga atĩ kwa ihinda rĩa mĩaka ĩigana ũna ĩgũka, andũ nĩ megũtũma mĩthemba makĩria ma milioni ĩmwe ya nyamũ na mĩmera ĩthire biũ. w21.07 12 ¶13-14

Ndungata imwe cia Ngai no ithiaga na mbere kũigua ihĩtĩtie mũno nĩ ũndũ wa mahĩtia ciekĩte tene. Maciirithagio nĩ ngoro ciao nginya magetĩkia atĩ Jehova ndangĩmohera o na mangĩkorũo merirĩte atĩa. Angĩkorũo nĩ ũhiũranagia na ũndũ ta ũcio, kwĩruta ũhoro wĩgiĩ wendi mũnene wa Ngai wa kuonia ndungata ciake wendo mwĩhokeku no gũgũteithie gũtungatĩra Jehova ũrĩ na gĩkeno na ũrĩ na thamiri theru. Ũndũ ũcio ũhotekaga tondũ “thakame ya Mũrũwe Jesu nĩ ĩtũtheragia mehia mothe.” (1 Joh. 1:7) Angĩkorũo nĩ ũiguaga ũkuĩte ngoro nĩ ũndũ wa mahĩtia wĩkĩte, ririkanaga atĩ Jehova nĩ endaga mũno kuohera mũndũ wĩhĩtie angĩkorũo nĩ erirĩte. Ta rora ũrĩa Daudi akĩandĩka Thaburi oonanirie ũrĩa wendo mwĩhokeku ũtwaranaga na wohanĩri. Aandĩkire ũũ: “O ta ũrĩa igũrũ kũraihanĩrĩirie na thĩ, noguo wendo wake mwĩhokeku ũrĩ mũnene kwerekera arĩa mamwĩtigĩrĩte. O ta ũrĩa irathĩro kũraihanĩrĩirie na ithũĩro, no taguo aigĩte mehia maitũ kũraya na ithuĩ.”—Thab. 103:11, 12. w21.11 5-6 ¶12-13

Mũthuri Mũkristiano nĩ agĩrĩirũo kuonia mũtumia wake gĩtĩo. (1 Pet. 3:7) Kũhe andũ arĩa angĩ gĩtĩo kũhutĩtie kũmeciria na njĩra nene, na kũmona marĩ a bata. Kwa ngerekano, mũthuri no onanie atĩ nĩ atĩĩte mũtumia wake rĩrĩa arũmbũyania nake na njĩra ĩgĩtũma aigue nĩ wa bata. Ndangĩmwĩra eke ũndũ ũkĩrĩte ũhoti wake, na ndamũringithanagia na atumia arĩa angĩ. Hihi mũtumia angĩigua atĩa mũthuri wake angĩmũringithania na andũ arĩa angĩ? Mwarĩ wa Ithe witũ wĩtagwo Rosa ahikĩtio nĩ mũthuri ũtarĩ mwĩtĩkia na kaingĩ nĩ amũringithanagia na atumia arĩa angĩ. Ciugo njũru cia mũthuri wake nĩ itũmaga eigue atarĩ kĩene. Aaugire ũũ: “Nĩ bataraga gũikara ngĩririkanagio atĩ Jehova nĩ anyendete.” No mũthuri Mũkristiano nĩ agĩrĩirũo kuonia mũtumia wake gĩtĩo. Nĩ aririkanaga atĩ gwĩka ũguo nĩ kũhutĩtie ũrata wake hamwe na mũtumia wake, o hamwe na Jehova. Mũthuri ũheete mũtumia wake gĩtĩo nĩ amũgathagĩrĩria, na akamwĩra atĩ nĩ amwendete na nĩ amuonaga arĩ wa bata. w21.07 22 ¶7-8

Hihi nĩ ũiguaga ũkuĩte ngoro rĩrĩa mũndũ wetereire akũrehere kĩndũ ũrabatara mũno aga gũkinya hĩndĩ ĩrĩa ũkũmwĩrĩgĩrĩire? No ũngĩmenya nĩ harĩ itũmi njega itũmire mũndũ ũcio age gũkinya hĩndĩ ĩrĩa ũkũmwĩrĩgĩrĩire, na githĩ to ũgĩe na wetereri? Thimo 13:11 nĩ ĩkoragwo na ngerekano ĩngĩtũteithia gũkorũo na wetereri. Yugaga ũũ: “Ũtonga ũrĩa wonekaga na ihenya nĩ ũkaanyiha, no ũtonga wa mũndũ ũrĩa ũcokanagĩrĩria tũnini tũnini nĩ ũkaaingĩha.” Mũhari ũyũ ũratũruta atĩa? Mũndũ mũũgĩ ekaga maũndũ ikinya gwa ikinya arĩ na wetereri na akagĩa na maumĩrĩra mega. Thimo 4:18 yugaga atĩ “njĩra ya andũ arĩa athingu ĩhaana ta ũtheri wa rũcinĩ ũrĩa ũthiaga ũkĩaraga o nginya mũthenya barigici.” Ciugo icio nĩ ironania wega njĩra ĩrĩa Jehova ahũthagĩra kũguũrĩria andũ ake muoroto wake o kahora. No ningĩ mũhari ũcio no ũhũthĩrũo kuonania ũrĩa Mũkristiano ekaga mogarũrũku ũtũũro-inĩ wake agathiĩ akuhĩrĩirie Jehova. Mũndũ ndangĩtengʼerio ũhoro-inĩ wĩgiĩ gũkũra kĩĩroho. Ũndũ ũcio nĩ woyaga ihinda. w21.08 8 ¶1, 3-4

Tũrĩ na wĩra mũingĩ wa kũruta o ũrĩa mũthia wa thĩ ĩno njũru ũrathiĩ ũkuhĩrĩirie. (Mat. 24:14; Luk. 10:2; 1 Pet. 5:2) Ithuothe twendaga gũtungatĩra Jehova ũrĩa wothe tũngĩhota. Aingĩ aitũ nĩ tũrandandũra ũtungata witũ. Amwe nĩ meriragĩria gũkorũo magĩtungata marĩ mapainia. Angĩ nao nĩ meriragĩria gũtungata Betheli kana wĩra-inĩ wa mĩako ya ithondeka. Nao ariũ a Ithe witũ aingĩ nĩ marerutanĩria nĩguo magĩrĩre gũtuĩka ndungata kana athuri a kĩũngano. (1 Tim. 3:1, 8) No mũhaka akorũo Jehova nĩ akenaga mũno ona andũ ake marĩ na roho ũcio wa kwĩrutĩra. (Thab. 110:3) No hihi nĩ ũiguaga ũkuĩte ngoro nĩ ũndũ wa kwaga gũkinyĩra mweke mũna wa ũtungata? Angĩkorũo nĩ ũiguaga ũguo, menyithagia Jehova ũndũ ũcio. (Thab. 37:5-7) Ningĩ no warie na aarĩ na ariũ a Ithe witũ agimaru kĩĩroho magũteithie ũrĩa ũngĩagagĩria ũtungata waku harĩ Ngai, na wĩrutanĩrie kũhũthĩra maũndũ marĩa megũkwĩra. Gwĩka ũguo no gũgũteithie gũkinyĩra mweke ũcio wĩriragĩria. w21.08 20 ¶1; 21 ¶4

Anna, ũrĩa warĩ mũtumia wa ndigwa na warĩ mũnabii “ndaagaga thĩinĩ wa hekarũ,” o na gũtuĩka aarĩ na mĩaka 84. Nĩ ũndũ wa gũkorũo atĩ ndaatĩraga hekarũ-inĩ, Jehova nĩ aamũrathimire na nginya akĩmũhe mweke wa kuona Jesu arĩ gakenge. (Luk. 2:36-38) O na mahinda-inĩ maya, kũrĩ na andũ aingĩ akũrũ maigĩire andũ arĩa ethĩ cionereria njega mũno. Nĩ tũrĩgunĩkaga na njĩra nene tũngĩcaragia mahinda ma kwaria nao na kũmathikĩrĩria magĩtwĩra maũndũ mega marĩa meyoneire ithondeka-inĩ rĩa Jehova. Aarĩ na ariũ a Ithe witũ akũrũ, nĩ mahingagia maũndũ ma bata ithondeka-inĩ rĩa Jehova. Nĩ meyoneire Jehova akĩmarathima na akĩrathima ithondeka rĩake na njĩra nyingĩ itiganĩte. Ningĩ nĩ merutĩte maũndũ ma bata kuumana na mahĩtia marĩa maneka. Onaga matariĩ ta “itherũkĩro rĩa ũũgĩ” na wĩrutage kuumana nao. (Thim. 18:4) Ũngĩcaragia mahinda nĩguo ũmamenye wega, wĩtĩkio waku nĩ ũrĩkĩragwo hinya. w21.09 3 ¶4; 4 ¶7-8; 5 ¶11, 13

O ta ũrĩa Isaia aaugĩte, andũ a Jehova nĩ maranyua “iria rĩa ndũrĩrĩ.” (Isa. 60:5, 16) Nĩ ũndũ wa ũhoti na iheo ngũrani iria ikoragwo na andũ arĩa mokĩte ũthathaiya-inĩ wa ma, wĩra wa kũhunjia rĩu nĩ ũrarutwo thĩinĩ wa mabũrũri 240 na mabuku maitũ makarutwo na thiomi makĩria ma 1,000. Gũthingithio kwa ndũrĩrĩ matukũ-inĩ maya ma kũrigĩrĩria, nĩ kũratũma andũ mabatare gũtua itua rĩa bata. Nĩ marabatara gũtua kana mekũnyita Ũthamaki wa Ngai mbaru kana mekũiga mwĩhoko wao harĩ thirikari cia gũkũ thĩ. Rĩu nĩ itua rĩrahutia mũndũ o wothe. O na gũtuĩka andũ a Jehova nĩ mathĩkagĩra mawatho ma mabũrũri marĩa maikaraga, matiĩingĩragia maũndũ-inĩ ma gĩũteti ma thĩ ĩno. (Rom. 13:1-7) Nĩ mamenyaga atĩ Ũthamaki wa Ngai noguo tu kĩhonia kĩa mathĩna mothe ma andũ. Ũthamaki ũcio ti wa thĩ ĩno.—Joh. 18:36, 37. w21.09 17-18 ¶13-14

Rĩrĩa mũndũ wendete atiga gũtungatĩra Jehova, nĩ ũndũ wa bata gũthiĩ na mbere gwĩkĩra wĩtĩkio waku hinya o hamwe na wa andũ a famĩlĩ yanyu. Ũngĩka ũguo na njĩra ĩrĩkũ? Jehova no akũhe hinya wake ũngĩkorũo na mũtaratara mwega wa gũthoma Kiugo gĩake, gwĩcũrania, na gũthiĩ mĩcemanio ya Gĩkristiano. Joanna, ũrĩa ithe na mwarĩ wa nyina maatigire ũhoro wa ma aaugire ũũ: “Njiguaga ndahoorera rĩrĩa ndathoma ũhoro wa andũ magwetetwo Bibilia-inĩ ta Abigaili, Esiteri, Ayubu, Jusufu, na Jesu. Cionereria ciao nĩ itũmaga ngĩe na thayũ wa ngoro na wa meciria na igatũma nyihanyihĩrũo nĩ ruo.” Rĩrĩa ũraigua ũgĩtangĩka, ndũkanatige kũhoya Jehova. Thiĩ na mbere kũhoya Ngai witũ ũrĩ wendo agũteithie kuona maũndũ o ta ũrĩa amonaga na ‘akũheage ũtaũku na akũrute njĩra ĩrĩa wagĩrĩirũo kũgera.’ (Thab. 32:6-8) No ũkorũo ũrĩ ũndũ wĩ na ruo mũno kwĩra Jehova ũrĩa ũraigua. No Jehova nĩ ataũkagĩrũo biũ nĩ ruo rwaku rwa ngoro. Akwĩraga ũmũitũrũragĩre ngoro yaku.—Tham. 34:6; Thab. 62:7. w21.09 28 ¶9-10

Thutha wa Pasaka ya 32 M.M., mũtũmwo Petero, Jakubu, na Johana nĩ meeyoneire kĩoneki kĩa magegania. Marĩ kĩrĩma-inĩ kĩmwe kĩraihu, hihi igũrũ wa kĩrĩma kĩa Herimoni, Jesu nĩ aagarũrũkire ũrĩa aatariĩ mamwĩroreire. “Ũthiũ wake ũgĩkenga o ta riũa, na nguo ciake cia igũrũ ikĩhenia o ta ũtheri.” (Mat. 17:1-4) Atũmwo acio nĩ maaiguire Ngai akiuga: “Ũyũ nĩ Mũrũ wakwa, ũrĩa nyendete, na nĩ ndĩmwĩtĩkĩrĩte. Mũthikagĩrĩriei.” Ũtũũro-inĩ wao, atũmwo acio atatũ nĩ moonanirie atĩ nĩ maathikagĩrĩria Jesu. No twende kwĩgerekania nao. Nĩ tũcokagia ngatho tondũ Jehova nĩ atũheaga ũtongoria wa wendo kũgerera harĩ Jesu Kristo, arĩ we “mũtwe wa kĩũngano.” (Ef. 5:23) O ta mũtũmwo Petero, Jakubu, na Johana, rekei tũtue itua rĩa ‘kũmũthikagĩrĩria.’ Tweka ũguo, nĩ tũrĩamũkagĩra irathimo nyingĩ mahinda-inĩ maya na gĩkeno gĩa gũtũũra mahinda-inĩ marĩa maroka. w21.12 22 ¶1; 27 ¶19

Nĩ harĩ Mũkristiano ũmwe kĩũngano-inĩ gĩa Korintho, wakomanagia na mũtumia wa ithe. Mũtũmwo Paulo eerire Akorintho atĩ mũndũ ũcio aagĩrĩirũo kweherio kĩũngano-inĩ. Mĩtugo yake ya ũũra-thoni nĩ yahutagia andũ amwe kĩũngano-inĩ, na amwe makona maũndũ macio eekaga ta mataarĩ mehia maritũ. (1 Kor. 5:1, 2, 13) Thutha wa ihinda, Paulo nĩ aamenyire atĩ mũndũ ũcio nĩ eerirĩte biũ. Paulo eerire athuri acio ũũ: “Mwagĩrĩirũo kũmuohera na ũtugi na mũmũũmĩrĩrie.” Paulo akĩmataarĩria gĩtũmi gĩa kũmeera meke ũguo aaugire: “Nĩguo ndagatoorio nĩ kĩeha kĩingĩ.” Paulo nĩ aaiguagĩra mũndũ ũcio tha tondũ nĩ eerirĩte biũ. Paulo ndeendaga kuona mũndũ ũcio agĩtoorio nĩ kĩeha nĩ ũndũ wa maũndũ marĩa eekĩte nginya akue ngoro, atige kũhoya arekerũo. (2 Kor. 2:5-8, 11) O ta Jehova, athuri a kĩũngano nĩ makoragwo mehaarĩirie kuonania tha. Nĩ marũngaga mũndũ na njĩra nditũ rĩrĩa kwabatarania, no ningĩ nĩ mamuonagia tha ũrĩa wothe kwahoteka angĩkorũo harĩ na gĩtũmi kĩega gĩa gwĩka ũguo. Mangĩaga kũrũnga mũndũ ũrabatara kũrũngwo, matingĩkorũo makĩmuonia tha. w21.10 11 ¶12-15

Ruo rwa ngoro no rũringithanio na kĩronda. Ironda imwe no ikorũo irĩ nini, no ingĩ no ikorũo irĩ nene. Kwa ngerekano, rĩrĩa tũrakera nyeni, rĩmwe no twĩtihie o hanini na kahiũ. No tũigue ruo, no thutha wa thikũ cigana ũna, o na no wage kũmenya harĩa watihĩtio. Ũndũ ũmwe na ũcio, maũndũ mamwe tũngĩkwo nĩ andũ no makorũo matarĩ manene. Kwa ngerekano, mũrata waku no auge kana eke kaũndũ atecirĩtie na gagũtuurithie, ĩndĩ no ũhote kũmuohera o na ihenya. No ũngĩkorũo na kĩronda kĩnene, ndagĩtarĩ no agũtume ndigi na thutha-inĩ acoke ohe kĩronda kĩu. Tũngĩikara tũkĩhutagia kĩronda kĩu, kĩahota kwaga kũhona na ihenya, o na kana gĩthegee makĩria. Ũndũ wa kĩeha nĩ atĩ, mũndũ no ekore agĩka ũndũ ta ũcio hĩndĩ ĩrĩa atuurithio na njĩra nene. Ahota gũikara agĩciragia ũrĩa mũndũ ũcio ũngĩ aamũtuurithirie, na ruo rũrĩa mũndũ ũcio aatũmire agerere. No andũ arĩa maigaga muku, no kwĩyongerera meyongagĩrĩra ruo. Na githĩ ndũkĩrĩ ũndũ mwega gwathĩkĩra ũtaaro ũrĩa ũrĩ rĩandĩko-inĩ rĩa ũmũthĩ? w21.12 12 ¶15

Ta nĩ tũtue atĩ mũthuri wa kĩũngano nĩ araigua agĩthumbũka nĩ ũndũ wa mwĩhumbĩre wa mũrũ kana mwarĩ wa Ithe witũ mũna. Mũthuri ũcio no eyũrie, ‘Hihi harĩ na gĩtũmi kĩega kĩa Maandĩko gĩa gũtũma heane ũtaaro?’ Na tondũ ndangĩenda kũheana mawoni make we mwene, no orie mũthuri ũngĩ wa kĩũngano kana mũhunjia ũngĩ mũgimaru kĩĩroho mawoni make. Marĩ hamwe no mathuthurie ũtaaro wa Paulo wĩgiĩ mwĩhumbĩre. (1 Tim. 2:9, 10) Paulo nĩ aagwetire motaaro maronania atĩ Mũkristiano agĩrĩirũo kwĩhumba nguo njega, itakĩrĩtie njano, na iragoocithia Jehova. No Paulo ndaandĩkire nĩ nguo irĩkũ mũndũ agĩrĩirũo kwĩhumba na nĩ irĩkũ atagĩrĩirũo kwĩhumba. Nĩ aamenyaga atĩ Akristiano marĩ na kĩhooto gĩa gũthuura nĩ nguo irĩkũ mekwĩhumba makĩrũmĩrĩra ũtaaro wa Bibilia. Kwoguo mũthuri wa kĩũngano nĩ agĩrĩirũo gwĩciria kana mwĩhumbĩre wa mũrũ kana mwarĩ wa Ithe witũ ũcio nĩ ũkĩrĩtie njano. Nĩ wega kũririkanaga atĩ Akristiano erĩ agimaru kĩĩroho no matue matua ngũrani na merĩ makorũo marĩ metĩkĩrĩku. Tũtiagĩrĩirũo kũhũthĩra ithimi citũ ciĩgiĩ ũndũ ũrĩa mwega kana ũrĩa mũũru kwĩra aarĩ na ariũ a Ithe witũ ũrĩa magĩrĩirũo nĩ gwĩka. w22.02 16 ¶9-10

Tũrĩ na itũmi njega cia kuonania wendo mwĩhokeku. Itũmi imwe nĩ irĩkũ? Ta rora ũrĩa thimo ici cia Bibilia icoketie kĩũria kĩu. “Ndũkanareke wendo mwĩhokeku na wĩhokeku ikweherere. . . . Nawe nĩ ũrĩtĩkĩrĩkaga na ũgakorũo na ũtaũku mwega maitho-inĩ ma Ngai na ma andũ.” “Mũndũ ũrĩ wendo mwĩhokeku egunaga we mwene.” “Mũndũ wothe ũthingataga ũthingu na wendo mwĩhokeku nĩ akaagĩa na muoyo.” (Thim. 3:3, 4; 11:17, kohoro ka magũrũ-inĩ; 21:21) Thimo icio nĩ ciagweta itũmi ithatũ ironania bata wa kuonania wendo mwĩhokeku. Kĩa mbere, kuonania wendo mwĩhokeku nĩ gũtũmaga tũkorũo tũrĩ a bata maitho-inĩ ma Ngai. Gĩa kerĩ, rĩrĩa tuonania wendo mwĩhokeku nĩ tũgunĩkaga. Kwa ngerekano, nĩ tũgĩaga na ũrata mũrũmu hamwe na andũ arĩa angĩ. Gĩa gatatũ, gũthingata wendo mwĩhokeku nĩ gũgaatũma tũgĩe na irathimo mahinda marĩa maroka o hamwe na muoyo wa tene na tene. Gũkĩrĩ ũguo, tũrĩ na itũmi njega cia gwathĩkĩra ciugo ici cia Jehova: “Muonanagie wendo mwĩhokeku mũndũ na ũrĩa ũngĩ na mũiguanagĩre tha.” w21.11 8 ¶1-2

Angĩkorũo magerio marĩa wanagerera tene kana ihinda-inĩ rĩrĩ nĩ matũmĩte wone atĩ nĩ ũrabatara wĩtĩkio makĩria, ndũgakue ngoro. Onaga ũcio arĩ mweke wa gwĩkĩra hinya wĩtĩkio waku. Hoyaga Jehova na kĩyo, makĩria rĩrĩa wacemania na ũndũ mũritũ. Ririkanaga atĩ Jehova no agũteithie kũgerera harĩ andũ a famĩlĩ kana arata. Ũngĩrekaga Jehova agũteithie magerio-inĩ marĩa ũragerera ihinda-inĩ rĩrĩ, no ũkorũo na ma atĩ nĩ agaagũteithia gũkirĩrĩria magerio o mothe ũngĩcemania namo mahinda marĩa maroka. Jesu nĩ oonanirie atĩ arutwo ake nĩ maabataraga wĩtĩkio makĩria, no ndaarĩ na nganja atĩ magĩteithio nĩ Jehova, nĩ mangĩahotire gwĩtiiria magerio marĩa mangĩacemanirie namo thutha ũcio. (Joh. 14:1; 16:33) Aarĩ na ma atĩ wĩtĩkio mũrũmu nĩ ũngĩgaateithia andũ kĩrĩndĩ kĩnene kũhonoka thĩna mũnene ũrĩa ũroka. (Kũg. 7:9, 14) Nĩ ũgaakorũo ũrĩ ũmwe wao angĩkorũo nĩ ũkũhũthĩra mweke o wothe ũrĩ naguo ihinda-inĩ rĩrĩ gũkũria na gwaka wĩtĩkio waku.—Ahib. 10:39. w21.11 25 ¶18-19

Tũtingĩrĩgĩrĩra kũgitĩrũo na njĩra ya kĩama ũmũthĩ. No nĩ tũĩ atĩ ũrĩa wothe wĩhokaga Jehova nĩ akaaheo muoyo wa tene wa tene o na angĩkua ihinda-inĩ rĩrĩ. Ica ikuhĩ wĩtĩkio witũ harĩ ũhoti wa Jehova wa gũtũgitĩra nĩ ũrĩgerio. Rĩrĩa Gogu wa Magogu, ũrĩa ũrũgamĩrĩire ngwatanĩro ya mabũrũri agaatharĩkĩra andũ a Ngai, nĩ tũkona ta tũrĩ ũgwati-inĩ. Tũkaabatara gũkorũo na ma atĩ Jehova no atũhonokie, na nĩ egũtũhonokia. Ndũrĩrĩ igaatuona tũtariĩ ta ngʼondu itarĩ na mũndũ wa gũcigitĩra. (Ezek. 38:10-12) Tũtigaakorũo na matharaita kana ũmenyeru wa mbaara, kwoguo ndũrĩrĩ ikona arĩ ũndũ mũhũthũ gũtũtharĩkĩra. Itigakorũo ikĩmenya atĩ araika a Jehova nĩ mehaarĩirie gũtũgitĩra, no ithuĩ nĩ tũgaakorũo na wĩtĩkio atĩ nĩ megũtũgitĩra. Ndũrĩrĩ itikamenya tondũ itikoragwo na wĩtĩkio harĩ Ngai. Nĩ ikamaka mũno rĩrĩa mbũtũ cia igũrũ igoka gũtũrũĩrĩra.—Kũg. 19:11, 14, 15. w22.01 6 ¶12-13

Aarĩ na ariũ a Ithe witũ othe nĩ a bata harĩ Jehova, o na ithuĩ nĩ twagĩrĩirũo kũmona marĩ a bata. Twagĩrĩirũo gwĩka ũrĩa wothe tũngĩhota kũmagitĩra na kũmarũmbũiya. Tũngĩmenya atĩ nĩ tũtuurithĩtie kana tũkarakaria mũndũ, tũtiagĩrĩirũo gũteanĩria ũndũ ũcio tũgĩciria atĩ mũndũ ũcio nĩ agĩrĩirũo gũtuohera na kũriganĩrũo nĩ ũndũ ũcio. Nĩkĩ kĩngĩtũma andũ amwe maigue marakarĩte? Mũrerere wa aarĩ na ariũ a Ithe witũ amwe no ũtũme meigue matarĩ kĩene. Angĩ nao no makorũo matiikarĩte mũno ũhoro-inĩ wa ma, na kwoguo no makorũo matoĩ ũrĩa magĩrĩirũo gwĩka rĩrĩa mũndũ amahĩtĩria. O ũrĩa kũngĩkorũo kũrĩ, nĩ twagĩrĩirũo gwĩka ũrĩa wothe tũngĩhota nĩguo tũikaranie na thayũ. O na kũrĩ ũguo, mũndũ ũhĩngĩkaga maita maingĩ nĩ ũndũ wa andũ arĩa angĩ, nĩ agĩrĩirũo kũmenya atĩ ĩyo ti ngumo njega na kwoguo nĩ agĩrĩirũo kwĩrutanĩria nĩguo atige kũrakaraga na ihenya. Gwĩka ũguo no kũmũteithie gũkoragwo na gĩkeno na ũrata mwega hamwe na andũ arĩa angĩ. w21.06 21 ¶7

Jesu nĩ ataũkagĩrũo nĩ ũrĩa ũraigua. Hĩndĩ ĩrĩa tũrĩ na mĩtangĩko, nĩ tũkenaga gũkorũo na mũrata ũrataũkĩrũo nĩ ũrĩa tũraigua, makĩria ũrĩa ũgereire magerio-inĩ ta maitũ. Jesu nĩ mũrata wa mũthemba ũcio. Nĩ oĩ ũrĩa mũndũ aiguaga rĩrĩa atarĩ na hinya na rĩrĩa arabatara ũteithio. Nĩ ataũkagĩrũo nĩ mawathe maitũ, na nĩ arĩtigagĩrĩra atĩ nĩ tuona ũteithio ũrĩa tũrabatara “ihinda rĩrĩa rĩagĩrĩire.” (Ahib. 4:15, 16) O ta ũrĩa Jesu eetĩkĩrire ũteithio wa mũraika arĩ mũgũnda-inĩ wa Gethisemane, o na ithuĩ nĩ tũbatiĩ gũkorũo twĩhaarĩirie gwĩtĩkĩra ũteithio wa Jehova, ũrĩa angĩtũhe kũgerera mabuku, video, mĩario, o na kana gwĩkĩrũo ngoro nĩ mũthuri wa kĩũngano kana mũrũ kana mwarĩ wa Ithe witũ. (Luk. 22:39-44) Jehova nĩ arĩkũheaga “thayũ wa Ngai” na agagwĩkĩra hinya. Rĩrĩa twahoya, nĩ twamũkagĩra “thayũ wa Ngai ũrĩa ũkĩrĩte ũtaũku wothe.”—Afil. 4:6, 7. w22.01 18-19 ¶17-19

Ũndũ wothe Jehova ekaga ũkoragwo ũrĩ mwega. O na kũrĩ ũguo, rĩmwe nĩ tũritũhagĩrũo kwĩhoka arũme arĩa aigĩte matongorie. Rĩmwe no twĩyũrie kana arĩa mehokeirũo gũtongoria maũndũ thĩinĩ wa ithondeka rĩa Jehova mareka maũndũ kũringana na ũtongoria wa Jehova kana wao ene. Jehova nĩ akoragwo ehokete arĩa aigĩte matongorie thĩinĩ wa ithondeka rĩake, na thĩinĩ wa kĩũngano. Kwoguo angĩkorũo tũtiĩhokete arũme acio, tũtingiuga nĩ twĩhokete Jehova. Ũmũthĩ, Jehova atongoragia ithondeka rĩake kũgerera “ngombo ĩrĩa njĩhokeku na njũgĩ.” (Mat. 24:45) Ngombo ĩyo nĩ ĩrũmbũyagia andũ a Ngai thĩinĩ wa thĩ yothe na ĩkamahe ũtongoria kũgerera athuri a ciũngano, o ta ũrĩa kĩama kĩrĩa gĩatongoragia karine-inĩ ya mbere gĩekaga. Nao athuri nĩ matigagĩrĩra atĩ kĩũngano nĩ kĩarũmĩrĩra ũtongoria ũcio. Tuonanagia atĩ nĩ twĩhokaga njĩra ya Jehova ya gwĩka maũndũ rĩrĩa twathĩkĩra ũtongoria ũrĩa tũraheo nĩ ithondeka rĩake na athuri a kĩũngano. w22.02 4 ¶7-8

Nĩ tũkenaga mũno gũkorũo tũrĩ Aira a Jehova. Nĩ tũkenaga rĩrĩa twateithia mũndũ ũrĩ na “mwerekera ũrĩa wagĩrĩire wa kũheo muoyo wa tene na tene” kũmenya ũhoro wa ma. (Atũm. 13:48) Ngoro-inĩ citũ tũiguaga o ta Jesu, ũrĩa ‘waiyũrirũo nĩ gĩkeno kĩnene nĩ ũndũ wa roho mũtheru,’ rĩrĩa arutwo maamwĩrire maũndũ mega meeyoneire thutha wa gũtinda makĩhunjia. (Luk. 10:1, 17, 21) Mũtũmwo Paulo eerire Timotheo ũũ: “Wĩmenyagĩrĩre wee mwene na ũrutani waku.” Agĩcoka akĩmwĩra ũũ: “Weka ũguo, nĩ ũkeehonokia wee mwene na ũhonokie arĩa magũthikagĩrĩria.” (1 Tim. 4:16) Kwoguo wĩra witũ wa kũhunjia nĩ ũhonokagia mĩoyo. Nĩ twagĩrĩirũo kwĩmenyerera tondũ tũkoragwo tũrĩ raia a Ũthamaki wa Ngai. Hingo ciothe twendaga gwĩka maũndũ marĩa magoocithagia Jehova, na maratwarana na ũhoro ũrĩa mwega tũhunjagia. (Afil. 1:27) Tuonanagia atĩ nĩ ‘tũmenyagĩrĩra ũrutani witũ’ na njĩra ya kwĩhaarĩria wega tũtanathiĩ kũhunjia, na ningĩ kũhoya irathimo cia Jehova tũtanahunjĩria andũ arĩa angĩ. w21.10 24 ¶1-2

Kwĩhumba “ũmũndũ mwerũ” nĩ gwĩciria na gwĩkaga maũndũ tũkĩĩgerekania na Jehova. Mũndũ ehumbaga ũmũndũ mwerũ na njĩra ya kuonania maciaro ma roho wa Ngai, na gwĩtĩkĩria roho mũtheru ũtongorie meciria, mwerekera, na ciĩko ciake. Kwa ngerekano, nĩ mũndũ wendete Jehova na andũ ake. (Mat. 22:36-39) Mũndũ ta ũcio nĩ atũũragia gĩkeno o na hingo ĩrĩa arahiũrania na moritũ. (Jak. 1:2-4) Nĩ acaragia thayũ. (Mat. 5:9) Nĩ akoragwo na wetereri na ũtugi kwerekera andũ arĩa angĩ. (Kol. 3:13) Nĩ endete maũndũ marĩa mega na nĩ amekaga. (Luk. 6:35) Nĩ onanagia na ciĩko atĩ arĩ na wĩtĩkio mũrũmu harĩ Ithe witũ wa igũrũ. (Jak. 2:18) Nĩ aikaraga ahooreire rĩrĩa arakario, na akegirĩrĩria rĩrĩa arĩ rungu rwa magerio. (1 Kor. 9:25, 27; Tit. 3:2) Nĩguo twĩhumbe ũmũndũ mwerũ, tũrabatara gũkũria ngumo ciothe iria igwetetwo thĩinĩ wa Agalatia 5:22, 23, na thĩinĩ wa maandĩko marĩa mangĩ ma Bibilia. w22.03 8-9 ¶3-4

Athuri a kĩũngano no megerekanie na mũtũmwo Paulo harĩ kũhunjia nyũmba kwa nyũmba, na makĩria makorũo mehaarĩirie kũhunjia hĩndĩ o yothe na handũ o hothe. (Ef. 6:14, 15) O ta Paulo, athuri a kĩũngano no mahũthĩre mahinda marĩ ũtungata kũmenyeria andũ arĩa angĩ, o hamwe na ndungata cia kĩũngano. (1 Pet. 5:1, 2) O na kũrĩ ũguo, athuri a kĩũngano matiagĩrĩirũo kũrũmbũiya mũno maũndũ ma kĩũngano kana ma mũthiũrũrũko nginya mage mahinda ma kũhunjia. (Mat. 28:19, 20) Nĩguo makorũo na ũigananĩru, rĩmwe no mabatare kuuga matikũhota kũhingia mawĩra mamwe maheo. Thutha wa kũhoya, no mone atĩ mangĩtĩkĩra wĩra mũna no maremwo kũhingia maũndũ mangĩ ma bata makĩria ta gũtongoria ũthathaiya wa famĩlĩ, kũnyitanĩra wĩra-inĩ wa kũhunjia, na kũmenyeria ciana ciao wĩra-inĩ ũcio. No makorũo na ma atĩ Jehova nĩ arataũkĩrũo nĩ wendi wao wa gũkorũo na ũigananĩru maũndũ-inĩ mothe. w22.03 27 ¶4, 7; 28 ¶8

No kũhoteke rĩrĩa werutaga nĩ waiguaga guoya wa gũtuĩka Mũira wa Jehova. No gũkorũo woonaga ta gũtarĩ hĩndĩ ũkaahota gũthiĩ kũhunjia. Rĩngĩ no gũkorũo nĩ wetigagĩra nĩ ũndũ wa kuona ta andũ a famĩlĩ na arata megũgũkararia. Kũririkana maũndũ macio no gũgũteithie gũtaũkĩrũo nĩ mũrutwo waku rĩrĩa araigua ũguo. Jesu oonanirie atĩ andũ amwe nĩ mangĩgaakorũo na guoya ta ũcio. O na kũrĩ ũguo, eekĩrire arũmĩrĩri ake ngoro matikareke guoya ũtũme matige gũtungatĩra Jehova. (Mat. 10:16, 17, 27) Menyeria mũrutwo waku wa Bibilia o kahora kwĩra andũ arĩa angĩ maũndũ marĩa erutĩte. No kũhoteke arutwo a Jesu nĩ maaiguaga guoya rĩrĩa aameerire mathiĩ makahunjie. No Jesu nĩ aamateithirie na njĩra ya kũmeera kũrĩa mangĩahunjirie na ndũmĩrĩri ĩrĩa mangĩahunjirie. (Mat. 10:5-7) Ũngĩĩgerekania na Jesu atĩa? Teithia mũrutwo waku kũmenya kũrĩa angĩhunjia. Kwa ngerekano, mũũrie kana nĩ oĩ mũndũ ũngĩgunĩka kuumana na ũndũ mũna Bibilia ĩrutanĩte. Ũcoke ũmũteithie kũhaarĩria ũrĩa angiuga na njĩra ya kũmuonia ũrĩa angĩrutana ũndũ ũcio na njĩra hũthũ. w21.06 6 ¶15-16

“Ihinda-inĩ rĩa ndagĩka nini, nduka itiganĩte na nyũmba iria ngũrũ nĩ ciaambĩrĩirie kũgwa.” “Andũ othe nĩ maaiyũrirũo nĩ guoya . . . Andũ aingĩ maugaga atĩ ũndũ ũcio wahaanĩkire na kĩndũ ndagĩka igĩrĩ. No niĩ ndonire ta ũndũ ũcio waikarire mũno.” Icio nĩ ciugo ciaugirũo nĩ andũ amwe arĩa maahonokire gĩthingithia kĩrĩa gĩekĩkire bũrũri-inĩ wa Nepal mwaka wa 2015. O na kũrĩ ũguo, tũratũũra ihinda kũrĩ na gĩthingithia kĩngĩ kĩa mũthemba ngũrani, na kĩhutĩtie mabũrũri mothe. Mũnabii Hagai aandĩkire ũũ: “Ũũ nĩguo Jehova mũnene wa ita ekuuga, ‘O rĩngĩ—thutha wa ihinda inini—nĩ ngaathingithia igũrũ na thĩ.’” (Hag. 2:6) Hagai ndaaragia ũhoro wĩgiĩ gĩthingithia kĩrĩa kĩhaanĩkaga gĩgatiga gĩathũkangia indo. No aaragia ũhoro wa gũthingitha kũngĩ kũngĩgaatũma maũndũ mega mekĩke. Jehova we mwene atwĩrĩte ũũ: “Nĩ ngaathingithia ndũrĩrĩ ciothe, na indo cia goro cia ndũrĩrĩ ciothe nĩ ikaaingĩra; na nĩ ngaaiyũria nyũmba ĩno riri.” w21.09 14 ¶1-3

Nĩguo andũ erĩ matũũrie ũrata mwega, mabataraga gũikara makĩaranagĩria na makaranĩria moimĩranĩtie ngoro. Ũguo noguo kũrĩ harĩ ũrata witũ na Jehova. Rĩrĩa twamwĩra ũrĩa tũraigua, ũrĩa tũreciria, na maũndũ marĩa maratũtanga kũgerera mahoya, nĩ tũmuonagia atĩ nĩ tũmwĩhokete na nĩ tũĩ atĩ nĩ atwendete. (Thab. 94:17-19; 1 Joh. 5:14, 15) Nyitanagĩra na arata ehokeku, tondũ arata acio nĩ kĩheo kuuma kũrĩ Jehova. (Jak. 1:17) Ithe witũ wa igũrũ nĩ atuonetie wendo na njĩra ya gũtũhe famĩlĩ ya kĩĩroho ya aarĩ na ariũ a Ithe witũ arĩa matuonagia “wendo hingo ciothe.” (Thim. 17:17) Marũa-inĩ ma mũtũmwo Paulo kũrĩ Akolosai, nĩ agwetete Akristiano amwe maamũteithagĩrĩria, na akoiga atĩ ‘maakoretwo makĩmũmĩrĩria mũno.’ (Kol. 4:10, 11) O na Jesu Kristo nĩ aabataraga gũteithio nĩ arata ake, na nĩ aakeneire ũteithio ũrĩa aaheirũo nĩ andũ o hamwe na araika. (Luk. 22:43) Kwaria na mũrata mũgimaru kĩĩroho igũrũ rĩgiĩ ũndũ ũratũthĩnia ti kuuga atĩ wĩtĩkio witũ ndũrĩ na hinya, no gwĩka ũguo no gũtũgitĩre. w21.04 24-25 ¶14-16

Wagĩrĩirũo gwĩka atĩa mũrũ kana mwarĩ wa Ithe witũ angĩka ũndũ wa gũgũtuurithia? Ĩka ũrĩa wothe ũngĩhota nĩguo mũtũũrie thayũ. Hoya Jehova ũmwĩre ũrĩa ũraigua. Mwĩre ateithie mũndũ ũcio ũgũtuurithĩtie na agũteithie kuona ngumo ciake njega iria itũmaga Jehova amwende. (Luk. 6:28) Angĩkorũo ndũngĩhota kũrekera mũndũ ũcio, wĩcirie njĩra ĩrĩa njega ũngĩhũthĩra kwaria nake. Nĩ wega hĩndĩ ciothe gũkoragwo na mawoni atĩ mũndũ ũcio ndanagũtuurithia akĩendaga. (Mat. 5:23, 24) Rĩrĩa ũraria nake, ndũgekĩrĩre nganja muoroto wake. Ĩ angĩkorũo ndarenda mwaranĩrie nĩguo mũtũũrie thayũ? ‘Thiĩ na mbere kũmũkirĩrĩria.’ Ndũkamũikĩrie moko. (Kol. 3:13) Na ũndũ wa bata makĩria, ndũkamũigĩre muku tondũ ũndũ ũcio no ũthũkie ũrata waku na Jehova. Ndũkareke ũndũ o na ũmwe ũkũhĩnge. Weka ũguo, nĩ ũrĩonanagia atĩ nĩ wendete Jehova gũkĩra ũndũ ũngĩ o wothe.—Thab. 119:165. w21.06 23 ¶15