Agosti

No kũhoteke Jesu aaragia ũhoro wĩgiĩ thigari cia Roma iria ciamũhũũrĩrĩire mĩcumarĩ moko na magũrũ. Jesu ndaarekire maũndũ marĩa eekĩtwo matarĩ ma kĩhooto matũme arakare kana age kuohanĩra. (1 Pet. 2:23) O ta Jesu, nĩ twagĩrĩirũo gũkorũo twĩhaarĩirie kuohera andũ arĩa angĩ. (Kol. 3:13) Andũ amwe, ta andũ aitũ a famĩlĩ no matũkararie tondũ matirataũkĩrũo nĩ wĩtĩkio na ũtũũro witũ. No maarie maheeni igũrũ rĩtwĩgiĩ, matũconorithie mbere ya andũ, mathũkangie mabuku maitũ, o na kana matwĩre nĩ megũtwĩka ũndũ mũũru. Handũ ha kũmaigĩra muku, no tũhoe Jehova amahingũre maitho nĩguo merute ũhoro wa ma. (Mat. 5:44, 45) Rĩmwe o na no tũritũhĩrũo kuohera andũ arĩa angĩ, makĩria angĩkorũo nĩ matũtuurithĩtie na njĩra nene. No tũngĩrakara na tũige muku ngoro-inĩ citũ, tũtingĩkorũo na moimĩrĩro mega. (Thab. 37:8) Rĩrĩa twathuura kuohera mũndũ, ũguo nĩ kuuga tũtirekaga maũndũ moru marĩa atwĩkĩte matũme tũthiĩ na mbere kũrakara.—Ef. 4:31, 32. w21.04 8-9 ¶3-4

Hihi nĩ harĩ mũndũ wendete weheretio kĩũngano-inĩ? Ũndũ ũcio no ũkorũo ũrĩ wa kũũraga ngoro mũno. Ta wĩcirie ũrĩa Jehova aaiguire ũũru rĩrĩa araika arĩa maarĩ gĩcunjĩ gĩa famĩlĩ yake maamũremeire! (Jud. 6) Ningĩ ta wĩcirie ũrĩa aatuuragwo rĩrĩa ona Aisiraeli, o acio maarĩ andũ ake eendete, makĩmũremera maita maingĩ. (Thab. 78:41) Korũo na ma atĩ Ithe witũ wa igũrũ nĩ atuuragwo rĩrĩa mũndũ wendete eherio kĩũngano-inĩ. Nĩ ataũkagĩrũo nĩ ruo rũrĩa ũrĩ naruo. Nĩ arĩkũmagĩrĩria na njĩra ya wendo na agakũhe ũteithio ũrĩa ũrabatara. Hĩndĩ ĩrĩa mwana eherera Jehova, kaingĩ aciari no mone ta kũrĩ maũndũ maabataraga gwĩka mateekire nĩguo mateithie mũriũ kana mwarĩ wao atũũre atungatagĩra Jehova. Mũrũ wa Ithe witũ ũmwe aaugire ũũ: “Nĩ ndecokereirie mahĩtia. Ndaarotaga nginya iroto njũru ciĩgiĩ ũndũ ũcio.” Mwarĩ wa Ithe witũ ũngĩ wagereire ũndũ o ta ũcio aaugire ũũ: “Ndonaga ta harĩ ũndũ iteekire ndabatiĩ gwĩka ndĩ mũciari. Ndonaga ta itaarutire mũriũ wakwa kwenda Jehova na njĩra ĩrĩa yagĩrĩire.” w21.09 26 ¶1-2, 4

Andũ amwe monaga ta Aira a Jehova matagĩrĩirũo kũrutana ũhoro wa Bibilia tondũ matikoragwo mathiĩte cukuru cia kĩndini. No nĩ marabatara gũthuthuria nĩguo mamenye ũhoro wa ma. Luka mwandĩki wa Injiri nĩ aatuĩte itua rĩa gwĩka ũguo. Nĩ eerutanĩirie mũno gũtuĩria “maũndũ mothe na kinyi kuuma o kĩambĩrĩria.” Eendaga andũ arĩa mangĩgaathoma ũhoro ũrĩa aandĩkaga ‘mamenye wega ũũma wa maũndũ’ marĩa maaiguĩte megiĩ Jesu. (Luk. 1:1-4) Ayahudi a itũũra rĩa Beroia o nao maatariĩ ta Luka. Rĩrĩa maaiguire ũhoro mwega wĩgiĩ Jesu riita rĩa mbere, nĩ maathuthuririe Maandĩko ma Kĩhibirania nĩguo matigĩrĩre atĩ ũhoro ũcio meerĩtwo nĩ wa ma. (Atũm. 17:11) O na mahinda-inĩ maya, mũndũ no abatare gũthuthuria nĩguo amenye ũhoro wa ma. Nĩ arabatara kũringithania maũndũ marĩa ararutwo nĩ Aira a Jehova na ũrĩa Bibilia yugaga. Ningĩ nĩ arabatara gũthuthuria maũndũ marĩa Aira a Jehova mahingĩtie mahinda-inĩ maya. Angĩtaũkĩrũo wega nĩ ũhoro wĩgiĩ Aira a Jehova, ndangĩhĩngĩka nĩ ũndũ wa kũigua ndeto cia kũmenereria kana itarĩ nginyanĩru. w21.05 3 ¶7-8

Hihi nĩ harĩ mũndũ kĩũngano-inĩ kĩanyu ũngĩenda kũnyita ũgeni? Nĩ kũrĩ mahinda Akristiano arĩa angĩ mangĩigua makenete mũno tũngĩhũthĩra mahinda hamwe nao. No ũkorũo ũrĩ ũndũ mũritũ harĩ andũ amwe gũikarania na andũ a famĩlĩ ciao hĩndĩ ĩrĩa kwĩna ikũngũĩro cia kĩndini kana cia kĩĩbũrũri. Angĩ nao nĩ matooragio nĩ ihooru rĩrĩa mũthenya mũna wakinya, ta mũthenya ũrĩa waringana na mũthenya ũrĩa mũndũ mendete aakuire. Hĩndĩ ĩrĩa twahũthĩra mahinda na aarĩ na ariũ a Ithe witũ arĩa maragerera maũndũ ta macio, nĩ tuonanagia atĩ nĩ ‘tũramarũmbũiya’ kuuma ngoro. (Afil. 2:20) Kũrĩ na itũmi nyingĩ ingĩtũma Mũkristiano aigue ihooru rĩmwe na rĩmwe. No nĩ tũbatiĩ kũririkanaga atĩ Jehova nĩ amenyaga hĩndĩ ĩrĩa tũraigua ũguo. Kaingĩ nĩ atũheaga maũndũ marĩa tũrabatara kũgerera aarĩ na ariũ a Ithe witũ. (Mat. 12:48-50) Nĩ tuonagia Jehova atĩ nĩ tũmũcokagĩria ngatho nĩ ũndũ wa mũbango ũcio wa wendo, na njĩra ya gwĩka ũrĩa wothe tũngĩhota gũteithĩrĩria aarĩ na ariũ a Ithe witũ kĩũngano-inĩ. Gũtekũmakania ũrĩa tũngĩkorũo tũkĩigua, gũtirĩ hĩndĩ tũkoragwo tũrĩ oiki tondũ Jehova akoragwo hamwe na ithuĩ hingo ciothe. w21.06 12-13 ¶18-20

Jesu nĩ aatũũririe mwerekera mwega na agĩthiĩ na mbere kũhunjia o na akorũo andũ amwe matieendaga gũthikĩrĩria ndũmĩrĩri yake. Eekire ũguo tondũ nĩ aamenyaga atĩ andũ aingĩ nĩ maabataraga kwĩruta ũhoro wa ma, na nĩ eendaga gũteithia andũ aingĩ o ũrĩa kwahoteka metĩkĩre ndũmĩrĩri ya Ũthamaki. Ningĩ nĩ aamenyaga atĩ andũ amwe kĩambĩrĩria-inĩ nĩ mangĩaregire kũmũthikĩrĩria, no nĩ mangĩacokire mambĩrĩrie gũthikĩrĩria. Ta wĩcirie ũhoro wa andũ a famĩlĩ yake. Hĩndĩ ya ũtungata wa Jesu wa mĩaka ĩtatũ na nuthu gũkũ thĩ, gũtirĩ mũrũ wa nyina o na ũmwe watuĩkire mũrutwo wake. (Joh. 7:5) O na kũrĩ ũguo, thutha wa Jesu kũriũkio, nĩ maatuĩkire Akristiano. (Atũm. 1:14) Tũtingĩhota kũmenya nĩ andũ arĩkũ megwĩtĩkĩra ũhoro mwega ũrĩa tũhunjagia. Andũ amwe no moe ihinda iraihu magĩgetĩkĩra ndũmĩrĩri itũ gũkĩra arĩa angĩ. O na andũ arĩa mathuuraga kwaga gũtũthikĩrĩria, nĩ monaga mĩthiĩre na mwerekera witũ mwega na thutha wa ihinda no mambĩrĩrie ‘kũgooca Ngai.’ w21.05 18 ¶17-18

Rĩrĩa Jesu aarĩ gũkũ thĩ, aaheire arũmĩrĩri ake wĩra ũhutĩtie maũndũ merĩ. Aameerire mahunjie ũhoro ũrĩa mwega wa Ũthamaki, na akĩmonia ũrĩa mangĩka ũguo. (Luk. 8:1) Kwa ngerekano, nĩ aateithirie arutwo ake kũmenya atĩ rĩrĩa marahunjia ũhoro wa Ũthamaki, andũ amwe nĩ mangĩathikĩrĩirie na arĩa angĩ mage gũthikĩrĩria. (Luk. 9:2-5) Ningĩ nĩ aarathire atĩ nĩ mangĩahunjirie na gĩkĩro kĩnene, tondũ aaugire atĩ arũmĩrĩri ake mangĩkaruta “ũira kũrĩ ndũrĩrĩ ciothe.” (Mat. 24:14; Atũm. 1:8) Makĩria ma ũguo, eerire arũmĩrĩri ake marutage andũ kũrũmia maũndũ marĩa mothe aamathĩte. Jesu aaugire atĩ wĩra ũcio wa bata ũngĩgathiĩ na mbere kũrutwo “nginya ithirĩro rĩa mũtabarĩre wa maũndũ,” ũguo nĩ kuuga nĩ nginya mahinda-inĩ maya maitũ. (Mat. 28:18-20) Ningĩ kũgerera kĩoneki kĩrĩa oonirie Johana, Jesu nĩ oonanirie wega atĩ arutwo ake othe nĩ magĩrĩirũo gũteithia andũ arĩa angĩ kwĩruta ũhoro wĩgiĩ Jehova.—Kũg. 22:17. w21.07 3 ¶3-4

Thĩinĩ wa thĩ ũmũthĩ, andũ aingĩ no meke ũndũ o wothe nĩguo makorũo marĩ mbere ya andũ arĩa angĩ. Kwa ngerekano, mũhũũri biacara no ahũthĩre njĩra cia wara nĩguo biacara yake ĩthereme gũkĩra cia arĩa angĩ. Nakuo mathaako-inĩ, mũndũ wa timu ĩmwe no agurarie mũndũ wa timu ĩyo ĩngĩ akĩendaga nĩguo timu yao ĩhootane. Nake mũrutwo ũrenda gũthiĩ yunivasĩtĩ ĩrĩ ngumo no aiye kĩgeranio nĩguo agĩe na mweke wa gũthiĩ kuo. No tũrĩ Akristiano nĩ tũĩ atĩ maũndũ macio nĩ moru tondũ nĩ gĩcunjĩ gĩa “ciĩko cia kĩĩmwĩrĩ.” (Gal. 5:19-21) O na kũrĩ ũguo, aarĩ na ariũ a Ithe witũ amwe kĩũngano-inĩ no makũrie roho wa macindano o na matekũmenya. Nĩ ũndũ wa bata gwĩciria ũhoro ũcio tondũ roho wa macindano no ũthũkie ũrũmwe thĩinĩ wa kĩũngano. Nĩ ũndũ ũcio, nĩ wega gũthuthuria ũhoro wa cionereria njega cia andũ magwetetwo Bibilia-inĩ, arĩa mateetĩkĩrire gũkorũo na roho wa macindano. w21.07 14 ¶1-2

Wendo mwĩhokeku nĩ ũtũtindĩkaga gũteithia arĩa makuĩte ngoro. Ũmũthĩ kũrĩ aarĩ na ariũ a Ithe witũ aingĩ marĩ ngoro njega, arĩa matatiganagĩria Akristiano arĩa makuĩte ngoro thĩinĩ wa kĩũngano. Nĩ mendete aarĩ na ariũ a Ithe witũ, na nĩ makoragwo mehaarĩirie mũno kũmateithia. (Thim. 12:25, kohoro ka magũrũ-inĩ; 24:10) Mũtũmwo Paulo aatwĩkĩrire ngoro twĩkage ũguo rĩrĩa aaugire ũũ: “Mũũmagĩrĩrie arĩa mathuthĩkĩte ngoro, mũtiiragĩrĩre arĩa matarĩ na hinya, na mũkoragwo na wetereri harĩ andũ othe.” (1 Thes. 5:14) Kaingĩ njĩra ĩrĩa njega biũ ya gũteithia mũrũ kana mwarĩ wa Ithe witũ ũkuĩte ngoro nĩ kũmũthikĩrĩria na kũreka one atĩ nĩ ũmwendete. Jehova nĩ akenaga rĩrĩa werutĩra gũteithia ndungata yake endete. Thimo 19:17 yugaga ũũ: “Mũndũ ũrĩa ũiguagĩra mũndũ ũrĩa ũtarĩ hinya tha nĩ Jehova akombagĩra, nake nĩ akaamũrĩha nĩ ũndũ wa maũndũ marĩa ekaga.” w21.11 10 ¶11-12

Tũngĩĩhaarĩria atĩa nĩ ũndũ wa ihinda rĩũkĩte? Nĩ tũrabatara kũiganagĩra na kĩrĩa tũrĩ nakĩo, na gĩkeno gitũ kĩrĩa kĩnene kiumanage na gũkorũo na ũrata na Jehova. O ũrĩa tũkũmenya Ngai wega, noguo tũgũkorũo na ma atĩ nĩ agaatũgitĩra rĩrĩa tũgaatharĩkĩrũo nĩ Gogu wa Magogu. Ciugo cia rĩandĩko rĩa ũmũthĩ nĩ ironania kĩrĩa gĩatũmaga Daudi akorũo na ma atĩ Jehova nĩ angĩamũteithirie. Daudi nĩ eehokaga Jehova na gũtirĩ hĩndĩ Ngai aamũtiganĩirie. Rĩrĩa Daudi aarĩ mũnini, nĩ aarũire na Mũfilisti warĩ njorua ya ita wetagwo Goliathu na akĩmwĩra ũũ: “Ũmũthĩ ũyũ Jehova nĩ egũkũneana guoko-inĩ gwakwa.” (1 Sam. 17:46) Thutha ũcio rĩrĩa Daudi aatungatagĩra Mũthamaki Saulu, Saulu nĩ aageririe kũmũũraga maita maigana ũna. No “Jehova aarĩ hamwe” na Daudi. (1 Sam. 18:12) Daudi aarĩ na ma atĩ Jehova nĩ angĩamũteithirie, tondũ nĩ aamũteithĩtie mbere ĩyo. w22.01 6 ¶14-15

Maũndũ-inĩ marĩa mothe Jehova ekaga, nĩ akoragwo na wetereri wa kũhũthĩra ihinda rĩrĩa rĩothe rĩrabatarania nĩgetha arĩkie wĩra mũna. Ekaga ũguo nĩguo agoocithie rĩĩtwa rĩake na andũ arĩa angĩ magunĩke. Kwa ngerekano, ta wĩcirie ũrĩa Jehova aahaarĩrĩirie thĩ ikinya gwa ikinya nĩguo ĩikaragwo nĩ andũ. Bibilia ĩgĩtaarĩria ũndũ ũcio yugaga atĩ aaigire “ithimi ciayo,” akĩhanda “itugĩ ciayo,” na akĩiga “ihiga rĩayo rĩa kona.” (Ayub. 38:5, 6) O na nĩ aahũthĩrire ihinda kwĩrorera wĩra ũrĩa aarutĩte. (Kĩam. 1:10, 12) Ta geria gwĩciria ũrĩa araika maaiguaga mona Jehova akĩũmba indo njerũ kĩmwe gwa kĩmwe. Ũndũ ũcio no nginya akorũo nĩ wamacanjamũraga mũno. Nĩkĩo Bibilia yugaga atĩ maambĩrĩirie “kwanĩrĩra makenete.” Tũreruta atĩa? Jehova aahũthĩrire mĩaka mĩingĩ mũno kũrĩkia kũũmba indo, no rĩrĩa aarorire indo iria ciothe oombĩte, aaugire atĩ “ciarĩ njega mũno.”—Kĩam. 1:31. w21.08 9 ¶6-7

Thĩinĩ wa ngerekano ya Jesu, nĩ harĩ mũndũ weendaga gũthiĩ thabarĩ. Atanathiĩ nĩ eetire ngombo ciake na akĩhe o ĩmwe yacio taranda nĩguo cionjorithie. Tondũ nĩ aamenyaga atĩ ngombo icio ciarĩ na ũhoti ũtiganĩte, aaheire ngombo ya mbere taranda ithano, ya kerĩ akĩmĩhe igĩrĩ, na ya gatatũ akĩmĩhe ĩmwe. Ngombo cia mbere igĩrĩ nĩ cierutanĩirie mũno kuonjorithia taranda iria ciaheirũo. No ngombo ya gatatũ ndĩoonjorithirie mbeca iria yaheetwo, na kwoguo mwathi wayo akĩmĩingata. Ngombo ya mbere na ya kerĩ nĩ ciooire na ũritũ wĩra ũrĩa ciaheetwo na ĩgĩkĩra kĩyo mũno gũtungatĩra mwathi wacio. Cioonjorithirie taranda iria ciaheetwo igĩtuĩka maita merĩ. Nĩ ciarathimirũo na njĩra nene nĩ ũndũ wa kĩyo gĩacio. Mwathi wacio nĩ aakenire mũno na akiuga atĩ nĩ ciagĩrĩirũo kwĩhokerũo maũndũ makĩria. w21.08 21 ¶7; 22 ¶9-10

Jehova nĩ onanĩtie wetereri mũnene matukũ-inĩ maya ma kũrigĩrĩria. Ndendaga mũndũ o na ũmwe akaaniinwo. (2 Pet. 3:9) Nĩ aheete andũ othe mweke wa kwĩrira. No Jehova ndegweterera tene na tene. Arĩa mekũrega gũtua itua rĩrĩa rĩagĩrĩire, megũcemania na ũndũ ta ũrĩa wakorire Firauni matukũ-inĩ ma Musa. Jehova eerire Firauni ũũ: “Gũkinyĩria rĩu nĩ ingĩtambũrũkĩtie guoko gwakwa ngakũhũũra ihũũra inene hamwe na andũ aku, na ngakweheria thĩinĩ wa thĩ. No ũndũ ũyũ nĩguo ũtũmĩte ngwĩtĩkĩrie ũthiĩ na mbere gũkorũo kuo: nĩgetha nguonie hinya wakwa, na nĩguo rĩĩtwa rĩakwa rĩmenyithanio thĩ yothe.” (Tham. 9:15, 16) Mũthia-inĩ, ndũrĩrĩ ciothe nĩ ikaamenya atĩ Jehova nowe Ngai ũrĩa wa ma. (Ezek. 38:23) Gũthingithio kũrĩa kũgwetetwo thĩinĩ wa rĩandĩko rĩa ũmũthĩ gũgaatũma andũ arĩa mekũrega kũnyita mbaru wathani wa Jehova o ta Firauni, maniinwo tene na tene. w21.09 18-19 ¶17-18

Hihi nĩ ũiguaga ruo ngoro-inĩ nĩ ũndũ wa mũndũ wendete kweherio kĩũngano-inĩ? Na ũngĩigua atĩa angĩkorũo nĩ harĩ andũ kĩũngano-inĩ mararia maũndũ maratũma ũigue ũũru? Ũhoro wa ma nĩ atĩ, mũndũ angĩeherio kĩũngano-inĩ, nĩ twagĩrĩirũo kwĩrĩgĩrĩra atĩ nĩ kũrĩ andũ amwe mekwaria ciugo itarĩ njega. (Jak. 3:2) Ithuothe tũtirĩ akinyanĩru, na kwoguo tũtiagĩrĩirũo kũmaka rĩrĩa andũ amwe maga ciugo cia gũtwĩra kana mauga ciugo cia gũtũtuurithia o na matekũmenya. Ririkanaga ũtaaro ũyũ wa mũtũmwo Paulo: “Thiĩi na mbere gũkiranagĩrĩria mũndũ na ũrĩa ũngĩ na kuohanagĩra mwĩyendeire o na angĩkorũo mũndũ arĩ na gĩtũmi gĩa gũteta.” (Kol. 3:13) Thiĩ na mbere gũteithĩrĩria andũ arĩa ehokeku thĩinĩ wa famĩlĩ. Gũkĩra hĩndĩ ĩngĩ o yothe, hĩndĩ ta ĩyo nĩ mabataraga kuonio wendo na gwĩkĩrũo ngoro. (Ahib. 10:24, 25) Andũ amwe marĩ na mũndũ weheretio kĩũngano-inĩ nĩ monaga atĩ andũ amwe thĩinĩ wa kĩũngano nĩ magaga kũmaarĩria, makahaana o nao ta meheretio kĩũngano-inĩ. Tũtingĩenda gũtũma maigue ũndũ ta ũcio. Nĩ twagĩrĩirũo gwĩkĩra ngoro andũ ethĩ, makĩria arĩa aciari ao matigĩte gũtungatĩra Jehova. w21.09 29 ¶13-14; 30 ¶16

Rĩrĩa mũndũ mwĩthĩ araria na mũndũ mũkũrũ, o erĩ nĩ magunĩkaga. (Rom. 1:12) Gwĩka ũguo nĩ kũrĩteithagia mũndũ mwĩthĩ gũkorũo na ma biũ atĩ Jehova nĩ arũmbũyagia ndungata ciake njĩhokeku, nake mũndũ ũrĩa mũkũrũ nĩ arĩiguaga atĩ nĩ aheetwo gĩtĩo. Mũndũ mũkũrũ nĩ akenaga gũtaarĩria andũ arĩa angĩ irathimo iria amũkĩrĩte kuuma kũrĩ Jehova. O ũrĩa mũndũ arathiĩ akũrĩte, noguo ũthaka wake ũthiaga ũthirĩte, no andũ arĩa ehokeku harĩ Jehova mathiaga mathakarĩte maitho-inĩ make o ũrĩa mĩaka ĩrathiĩ. (1 Thes. 1:2, 3) Gũthiaga ũguo nĩkĩ? Tondũ kwa ihinda rĩa mĩaka mĩingĩ, nĩ metĩkĩrĩtie roho wa Ngai ũmathondeke na ũmateithie gũkũria ngumo njega. O ũrĩa tũgũthiĩ na mbere kwĩrutanĩria kũmenya aarĩ na ariũ a Ithe witũ arĩa akũrũ, kũmahe gĩtĩo, na kwĩruta kuuma kũrĩ o, noguo tũrĩmonaga marĩ a bata. Kĩũngano nĩ kĩgĩaga na hinya rĩrĩa andũ ethĩ mona andũ arĩa akũrũ marĩ a bata, na nginya rĩrĩa andũ arĩa akũrũ mona andũ arĩa ethĩ marĩ a bata. w21.09 7 ¶15-18

Nĩ twagĩrĩirũo gwĩthema gũtuagĩra arĩa angĩ tũtarĩ na tha, na twĩrutanĩrie gũkoragwo na “tha nyingĩ” o ta Ngai witũ. (Ef. 2:4) Angĩkorũo nĩ tũraiguĩra andũ arĩa angĩ tha, nĩ twagĩrĩirũo kuonania ũguo kũgerera ciĩko. Nĩ ũndũ ũcio, ithuothe nĩ tũrabatara gũikara tũkĩroraga nĩa marabatara ũteithio famĩlĩ-inĩ citũ, kĩũngano-inĩ, kana kũrĩa tũikaraga. Tweka ũguo, nĩ tũrĩonaga mĩeke mĩingĩ ya kuonia andũ arĩa angĩ tha. Hihi harĩ mũndũ ũrabatara kũũmĩrĩrio? Hihi harĩ mũndũ ũrabatara ũteithio, hihi ta wa irio kana gwĩkĩrũo ũndũ ũngĩ? Hihi harĩ mũndũ ũcoketio kĩũngano-inĩ ũrabatara mũrata mwega ũngĩmwĩkĩra ngoro? Hihi no tũũmĩrĩrie andũ arĩa angĩ na njĩra ya kũmahunjĩria ũhoro ũrĩa mwega? (Ayub. 29:12, 13; Rom. 10:14, 15; Jak. 1:27) Tũngĩikara tũkĩririkanaga atĩ arĩa matũthiũrũrũkĩirie marĩ na mabataro matiganĩte, nĩ tũrĩonaga mĩeke mĩingĩ ya kũmonia tha. Rĩrĩa tuonania tha, nĩ tũkenagia Ithe witũ wa igũrũ, o we ũrĩ “tha nyingĩ”! w21.10 12-13 ¶20-22

Thĩinĩ wa Thaburi 23, Daudi nĩ agwetete maũndũ mangĩ ma bata, ta irathimo iria aakenagĩra nĩ ũndũ wa gwĩtĩkĩra Jehova akorũo arĩ we Mũrĩithi wake. Jehova nĩ aatongoragia Daudi “njĩra-inĩ cia ũthingu,” na nĩ aamũteithagĩrĩria rĩrĩa maũndũ marĩ mega, o na rĩrĩa marĩ moru. Daudi nĩ aamenyaga atĩ ũtũũro wake ndũngĩagire mathĩna o na arĩ “ũrĩithio-inĩ ũrĩ na nyeki nduru” wa Jehova. Rĩmwe nĩ angĩakuire ngoro, ta aragerera “mũkuru-inĩ ũrĩ na kĩĩruru kĩnene,” na nĩ angĩakorirũo na thũ. No Daudi ‘ndeetigagĩra ũũru o wothe,’ tondũ Jehova nĩwe warĩ Mũrĩithi wake. Nĩ na njĩra ĩrĩkũ Daudi ‘ataagire kĩndũ o gĩothe’? Nĩ oonaga mabataro make mothe ma kĩĩroho. Ndaabataraga gũkorũo na indo nyingĩ nĩguo akorũo na gĩkeno. Daudi nĩ aaiganagĩra na kĩrĩa Jehova amũhe. Ũndũ ũrĩa oonaga ũrĩ wa bata harĩ we nĩ kũrathimwo nĩ Jehova na kũgitĩrũo nĩwe. Ciugo icio cia Daudi nĩ iratuonia atĩ nĩ twagĩrĩirũo kwĩmenyerera nĩguo indo itigakorũo nĩcio cia bata mũno ũtũũro-inĩ witũ. w22.01 3-4 ¶5-7

Kuuma o tene, ndungata cia Jehova cianahunjĩria andũ mateendaga kũmathikĩrĩria. Kwa ngerekano, Nuhu aarĩ “mũhunjia wa ũthingu” kwa ihinda rĩa mĩaka mĩingĩ. (2 Pet. 2:5) No kũhoteke nĩ eerĩgagĩrĩra atĩ andũ arĩa aahunjagĩria nĩ mangĩamũthikĩrĩirie, no Jehova ndaaugĩte atĩ nĩ mangĩathikĩrĩirie. Handũ ha ũguo, Ngai akĩra Nuhu ake thabina aamwĩrire ũũ: “No mũhaka ũtonye thabina, wee, ariũ aku, mũtumia waku, o hamwe na atumia a ariũ aku.” (Kĩam. 6:18) No kũhoteke Nuhu eciria ũrĩa thabina ĩngĩakorirũo ĩigana na andũ arĩa mangĩaiganĩire thĩinĩ wayo, nĩ aamenyire atĩ andũ matingĩathikĩrĩirie ũhoro ũrĩa aamahunjagĩria. (Kĩam. 6:15) O ta ũrĩa tũĩ, gũtirĩ mũndũ o na ũmwe wathikĩrĩirie Nuhu. (Kĩam. 7:7) Hihi Jehova oonire Nuhu ta arĩ kũremwo aaremirũo kũhingia wĩra ũcio wa kũhunjia? Aca. Maitho-inĩ ma Jehova, Nuhu nĩ aagaacĩrire wĩra-inĩ wa kũhunjia, tondũ nĩ eekire ũrĩa Jehova aamwĩrĩte eke arĩ na wĩhokeku.—Kĩam. 6:22. w21.10 26 ¶10-11

Ta geria gwĩciria ũrĩa Ruthu angĩkorũo aaiguire aigua Naomi akĩaria ciugo icio. Ruthu eekĩte ũrĩa wothe angĩahotire gũteithia Naomi. Nĩ aarĩrĩte hamwe nake, akamũmĩrĩria, na magathiĩ thabarĩ ndaihu hamwe nake. Ĩndĩ o na ekĩte macio mothe, Naomi aaugire ũũ: “Jehova atũmĩte njoke moko matheri.” Ciugo icio cia Naomi cioonanirie atĩ ti ta aaririkanaga ũteithio ũrĩa aahetwo nĩ Ruthu, o ũcio warũgamĩte hakuhĩ nake. No mũhaka ũndũ ũcio ũkorũo nĩ watuurithirie Ruthu mũno. No ndaatiganĩirie Naomi. (Ruth 1:3-18) Mwarĩ wa Ithe witũ ũkuĩte ngoro no auge ciugo cia gũtũtuurithia, o na thengia ya gũkorũo twĩrutanĩirie kũmũteithia. No tũtiagĩrĩirũo kũhiũha kũrakara. Ningĩ tũtiagĩrĩirũo gũtiganĩria mwarĩ wa Ithe witũ ũcio, na nĩ tũbatiĩ kũhoya Jehova atũteithie kũmenya ũrĩa tũngĩmũmĩrĩria. (Thim. 17:17) Mwarĩ wa Ithe witũ ũrabatara ũteithio, no arege ũteithio witũ kĩambĩrĩria-inĩ. O na kũrĩ ũguo, wendo mwĩhokeku nĩ ũrĩtũtindĩkaga gwĩka o ũrĩa wothe tũngĩhota tũmũteithie.—Gal. 6:2. w21.11 11 ¶17-19

Thĩinĩ wa Bibilia, kiugo “ũtheru” kaingĩ gĩkoragwo gĩkĩarĩrĩria ũtheru wa kĩĩmĩtugo na wa kĩndini. Ningĩ kiugo kĩu no kĩhũthĩrũo kuonania mũndũ kana kĩndũ kĩamũre nĩ ũndũ wa ũtungata wa Ngai. Na njĩra ĩngĩ no twĩrũo tũrĩ atheru angĩkorũo tũrĩ na mĩthiĩre mĩega, nĩ tũrathathaiya Jehova na njĩra ĩrĩa yagĩrĩire, na angĩkorũo tũrĩ na ũrata wa hakuhĩ hamwe nake. Nĩ tũmakaga kuona atĩ o na gũtuĩka tũtirĩ akinyanĩru na Jehova nĩ mũtheru biũ, no endaga tũtuĩke arata ake a hakuhĩ. Jehova nĩ mũtheru maũndũ-inĩ mothe. Nĩ twĩrutaga ũndũ ũcio kuumana na ciugo ciaririo nĩ aserafi, araika maikaraga hakuhĩ na gĩtĩ kĩa ũnene kĩa Jehova. Amwe ao maaugire ũũ: “Mũtheru, mũtheru, mũtheru nĩ Jehova mũnene wa ita.” (Isa. 6:3) Nĩgetha araika acio makorũo na ũrata wa hakuhĩ hamwe na Ngai wao mũtheru, no mũhaka makorũo marĩ atheru, na hatarĩ nganja nĩ atheru. w21.12 3 ¶4-5

Andũ ethĩ kaingĩ nĩ meyũragia ũrĩa mangĩhũthĩra ũtũũro wao wega. Mwena ũmwe, arutani na andũ a famĩlĩ arĩa matarĩ Aira a Jehova no mamaringĩrĩrie gũthingata gĩthomo kĩa igũrũ nĩguo mone wĩra ũrĩ na mbeca nyingĩ. Gũthingata gĩthomo ta kĩu no kuoe mahinda maingĩ ma ũtũũro wao. Naguo mwena ũngĩ, aciari na arata thĩinĩ wa kĩũngano no mekĩre andũ ethĩ ngoro mahũthĩre ũtũũro wao gũtungatĩra Jehova. Nĩ kĩĩ kĩngĩteithia mũndũ mwĩthĩ wendete Jehova atue itua rĩrĩa rĩega biũ? No ateithĩke angĩthoma rĩandĩko rĩa Aefeso 5:15-17 na ecũranie ũhoro warĩo. Thutha wa gũthoma mĩhari ĩyo, mũndũ mwĩthĩ no eyũrie: ‘Hihi “wendi wa Jehova” nĩ ũrĩkũ? Nĩ itua rĩrĩkũ rĩkũmũkenia? Nĩ itua rĩrĩkũ rĩkũndeithia kũhũthĩra mahinda makwa wega biũ?’ Ririkanaga atĩ “matukũ maya nĩ moru,” na thĩ ĩno ĩratongorio nĩ Shaitani ĩrĩ hakuhĩ gũthira. w22.01 27 ¶5

Nĩ rĩ Jakubu aatuĩkire mũrũmĩrĩri wa Jesu? Thutha wa Jesu kũriũkio ‘nĩ aaumĩrĩire Jakubu, agĩcoka akiumĩrĩra atũmwo othe.’ (1 Kor. 15:7) Thutha wa kuumĩrĩrũo nĩ Jesu, Jakubu nĩ aatuĩkire mũrutwo wake. Aarĩ ho rĩrĩa atũmwo maarĩ nyũmba ya igũrũ thĩinĩ wa Jerusalemu metereire kwamũkĩra roho mũtheru ũrĩa weranĩirũo. (Atũm. 1:13, 14) Thutha ũcio, Jakubu nĩ aakeneire mweke wa gũtungata kĩama-inĩ kĩrĩa gĩatongoragia karine-inĩ ya mbere. (Atũm. 15:6, 13-22; Gal. 2:9) Na ihinda rĩna mbere ya mwaka wa 62 M.M. nĩ aatongoririo nĩ roho kwandĩka marũa kũrĩ Akristiano aitĩrĩrie maguta. Marũa macio nĩ ma bata harĩ ithuĩ ũmũthĩ, tũkorũo tũrĩ na kĩĩrĩgĩrĩro gĩa gũgaatũũra kũrĩa igũrũ kana gũkũ thĩ. (Jak. 1:1) Kũringana na mwandĩki wa historĩ wa karine ya mbere wetagwo Josephus, Jakubu ooragirũo thutha wa watho kũrutwo nĩ Mũthĩnjĩri-Ngai Mũnene wa Kĩyahudi wetagwo Ananias ũrĩa Mũnini. Jakubu aatũũrire arĩ mwĩhokeku harĩ Jehova nginya rĩrĩa aarĩkirie ũtũũro wake gũkũ thĩ. w22.01 8 ¶3; 9 ¶5

Ũndũ ũmwe tũreruta kuumana na rĩandĩko rĩa ũmũthĩ nĩ atĩ tũtiagĩrĩirũo kwĩrĩgagĩrĩra atĩ Jehova nĩ arĩtũgitagĩra kuumana na moritũ marĩa marĩgeragia wĩtĩkio witũ. O ta ũrĩa Jesu aageririo nginya gĩkuũ, o na ithuĩ nĩ twagĩrĩirũo gũkorũo twĩhaarĩirie nginya gũkua nĩguo tũtũũrie wĩhokeku witũ. (Mat. 16:24, 25) O na kũrĩ ũguo, tũrĩ na ma atĩ Ngai ndangĩreka tũgerio gũkĩra ũrĩa tũngĩhota gwĩtiiria. (1 Kor. 10:13) Ũndũ ũngĩ tũreruta nĩ atĩ, o ta Jesu o na ithuĩ no twĩkwo maũndũ matarĩ ma kĩhooto. (1 Pet. 2:19, 20) Arĩa matũũkagĩrĩra matiĩkaga ũguo atĩ tondũ harĩ ũndũ mũũru twĩkĩte, no mekaga ũguo tondũ tũtirĩ gĩcunjĩ gĩa thĩ ĩno na tondũ nĩ tũhunjagia ũhoro ũrĩa wa ma. (Joh. 17:14; 1 Pet. 4:15, 16) Jesu nĩ aataũkĩirũo kĩrĩa gĩatũmire Jehova etĩkĩrie anyamarĩke. O na kũrĩ ũguo, ngũrani na Jesu, andũ amwe matungatagĩra Jehova rĩmwe nĩ marigagwo kĩrĩa gĩtũmaga etĩkĩrie maũndũ mamwe. (Hab. 1:3) Tondũ Jehova nĩ Ngai mũigua tha na ũrĩ wetereri, nĩ ataũkagĩrũo atĩ andũ ta acio ti wĩtĩkio makoragwo magĩte, makoragwo magĩbatara kũũmĩrĩrio kũrĩa kuumaga kũrĩ we.—2 Kor. 1:3, 4. w21.04 11 ¶9-10

Jehova no etĩkĩre ũthathaiya witũ angĩkorũo nĩ ũratwarana na muoroto wake na angĩkorũo tũramũthathaiya tũrĩ na wendo na gĩtĩo. Nĩ tũĩ atĩ nĩ twagĩrĩirũo gũthathaiya Jehova, na twendaga kũmũthathaiya na njĩra ĩrĩa njega biũ. Njĩra ĩmwe tũthathayagia Jehova nayo nĩ kũgerera mahoya. Maandĩko maringithanagia mahoya maitũ na ũbumba mũhaarĩrĩrie wega ũrĩa warutagwo gĩikaro-inĩ kĩrĩa kĩamũre na thutha ũcio ũkĩambĩrĩria kũrutwo hekarũ-inĩ. Ũbumba ũcio nĩ wakenagia Ngai. Na njĩra o ta ĩyo, mahoya maitũ ma kuuma ngoro nĩ “mamũkenagia,” o na angĩkorũo twahũthĩra ciugo hũthũ tũkĩmũhoya. (Thim. 15:8; Gũcok. 33:10) Jehova nĩ akenaga rĩrĩa aigua tũkĩmũcokeria ngatho na tũkĩmwĩra ũrĩa tũmwendete. Nĩ endaga tũmwĩre maũndũ marĩa matũthumbũraga, marĩa tũngĩenda, na marĩa twĩriragĩria. Na githĩ ti wega kwamba gwĩciria maũndũ marĩa ũkuuga ũtanahoya Jehova? Ũngĩka ũguo, nĩ ũrĩrutagĩra Jehova “ũbumba” ũrĩa mwega biũ. w22.03 20 ¶2; 21 ¶7

Hĩndĩ ya Hari–Magedoni, ti ithuĩ tũgaatua nũũ wagĩrĩire kuonio tha nĩ Jehova na nũũ ũtagĩrĩire kuonio tha. (Mat. 25:34, 41, 46) Hihi nĩ tũkeehoka matua ma Jehova kana nĩ tũgaatiga kũmũtungatĩra tondũ tũtiretĩkania na matua macio? Hatarĩ nganja, nĩ tũrabatara gwĩkĩra hinya mwĩhoko witũ harĩ Jehova ihinda-inĩ rĩrĩ nĩguo tũkaahota kũmwĩhoka biũ ihinda rĩũkĩte. Ta hũũra mbica ũrĩa tũkaigua tũrĩ thĩinĩ wa thĩ njerũ. Ndini cia maheeni igaakorũo cieheretio, o hamwe na ahũũri biacara akoroku, na thirikari cia gĩũteti iria ikoretwo ikĩhinyĩrĩria andũ na igatũma manyamarĩke kwa ihinda iraihu. Ningĩ gũtigaakorũo na mathĩna ma mwĩrĩ, ũkũrũ, o na kana gĩkuũ. Shaitani na ndaimono nĩ makoohwo mĩaka ngiri. Maũndũ mothe moru marĩa mekĩkĩte nĩ ũndũ wa ũremi wao nĩ makeeherio biũ. (Kũg. 20:2, 3) Nĩ tũgaakorũo na ngatho mũno nĩ ũndũ wa kwĩhoka njĩra ya Jehova ya gwĩka maũndũ. w22.02 6 ¶16-17

Jesu nĩ ooyaga ikinya rĩa mbere gũthondeka thayũ na nginya agekĩra andũ arĩa angĩ ngoro maniine ngucanio. Nĩ aamarutire atĩ no mũhaka mũndũ athondeke thayũ na mũrũ wa Ithe nĩguo Jehova etĩkĩre ũthathaiya wake. (Mat. 5:23, 24) Ningĩ nĩ aateithirie atũmwo ake maita maingĩ nĩguo maniine ngarari iria maakoragwo nacio igũrũ rĩgiĩ nũũ warĩ mũnene gatagatĩ-inĩ kao. (Luk. 9:46-48; 22:24-27) Nĩguo tũkorũo tũrĩ andũ a gũcaria thayũ, to ngucanio tu twagĩrĩirũo gwĩthema. Nĩ tũrabatara kuoya ikinya rĩa mbere nĩguo tũthondeke thayũ na twĩkĩrage ngoro aarĩ na ariũ a Ithe witũ maniine ngucanio iria mangĩkorũo nacio. (Afil. 4:2, 3; Jak. 3:17, 18) No twĩyũrie: ‘Nĩ ũndũ ũrĩkũ ndĩhaarĩirie kwĩima nĩguo thondeke thayũ na andũ arĩa angĩ? Rĩrĩa mũrũ kana mwarĩ wa Ithe witũ anjĩka ũndũ wa kũnduurithia-rĩ, hihi nĩ ndĩmũigagĩra muku? Hihi njetagĩrĩra mũndũ ũcio ũngĩ oe ikinya rĩa mbere rĩa gũcokia thayũ, kana hihi nĩ njoyaga ikinya rĩu o na angĩkorũo nĩ ndĩrona mũndũ ũcio ũngĩ tarĩ we uuma na mahĩtia?’ w22.03 10 ¶10-11

Bibilia nĩ yarathĩte atĩ andũ a Ngai nĩ ‘mangĩkeerutagĩra meyendeire’ ũtungata-inĩ wa Jehova magĩtongorio nĩ Jesu. (Thab. 110:3) Hatarĩ nganja ũrathi ũcio nĩ ũrahinga ũmũthĩ. O mwaka, andũ a Jehova nĩ mahũthagĩra mathaa milioni nyingĩ wĩra-inĩ wa kũhunjia. Mekaga ũguo na kwĩyendera na matekũrĩhwo. Ningĩ nĩ mahũthagĩra mahinda mao gũteithia aarĩ na ariũ a Ithe witũ arĩa angĩ kuona mabataro mao, makamekĩra ngoro, na makamateithia gwĩkĩra hinya wĩtĩkio wao harĩ Jehova. Athuri a kĩũngano na ndungata cia kĩũngano nĩ mahũthagĩra mathaa maingĩ makĩhaarĩria icunjĩ cia mĩcemanio, na gũceerera aarĩ na ariũ a Ithe witũ nĩguo mamekĩre ngoro. Nĩ kĩĩ kĩmatindĩkaga gwĩka maũndũ macio mothe? Nĩ wendo wao harĩ Jehova na harĩ andũ arĩa angĩ. (Mat. 22:37-39) Jesu nĩ aatũigĩire kĩonereria kĩega gĩa kũiga mabataro ma andũ arĩa angĩ mbere ya make. Nĩ twĩrutanagĩria o ũrĩa wothe tũngĩhota kũrũmĩrĩra makinya make. (Rom. 15:1-3) Andũ arĩa megerekanagia nake nĩ magunĩkaga. w22.02 20 ¶1-2

Thĩinĩ wa Isiraeli ya tene, andũ aingĩ maarutaga wĩra wa mũgũnda, na mũruti wĩra aagĩrĩirũo kwamũkĩra mũcara wake o mũthenya thutha wa wĩra. Kwaga kũrĩha mũruti wa wĩra mũcara wake nĩ kũngĩatũmire age mbeca cia kũhingĩria famĩlĩ yake mabataro ma mũthenya ũcio. Jehova aataarĩirie ũũ: “Tondũ arĩ na thĩna na atũũragio nĩ mũcara ũrĩa onaga.” (Gũcok. 24:14, 15; Mat. 20:8) Ũmũthĩ, aruti aingĩ a wĩra marĩhagwo rita rĩmwe kana merĩ harĩ o mweri, no ti o mũthenya. O na kũrĩ ũguo, ũtaaro ũrĩa ũkoragwo thĩinĩ wa Maũndũ ma Alawii 19:13 no ũhũthĩkaga nginya ũmũthĩ. Andĩkani amwe nĩ makungagia wara andũ arĩa mandĩkĩte wĩra na njĩra ya kũmarĩha mbeca nini mũno gũkĩra ũrĩa magĩrĩirũo kũmarĩha. Nĩ mamenyaga atĩ aruti wĩra acio kaingĩ matikoragwo na ũndũ ũngĩ wa gwĩka, na no megũthiĩ na mbere kũmarutĩra wĩra o na makĩmarĩhaga tũbeca tũnini. Rĩrĩa meka ũguo, nĩ ta makoragwo ‘magĩikara na mũcara wa mũruti wa wĩra.’ Mũkristiano wandĩkĩte andũ arĩa angĩ wĩra, nĩ agĩrĩirũo gũtigĩrĩra atĩ nĩ anengera aruti ake a wĩra kĩhooto kĩao. w21.12 10 ¶9-10

Nĩ ũndũ wa mĩnyamaro ĩrĩa Jesu aacemanĩtie nayo no mũhaka akorũo nĩ aanyotiĩ mũno. Nĩ aabataraga kũhoya maĩ nĩguo aniine nyota ũcio aarĩ naguo. Jesu ndaigana gwĩtigĩra kuuga ũrĩa aaiguaga na o na ithuĩ tũtibatiĩ gwĩtigĩra kuuga ũrĩa tũraigua. No gũkorũo ũtũũro-inĩ witũ tũtimenyerete kwĩra andũ arĩa angĩ maũndũ marĩa tũrabatara. No tũtiagĩrĩirũo gwĩtigĩra kũhoya andũ arĩa angĩ ũteithio rĩrĩa tũraũbatara. Kwa ngerekano, angĩkorũo tũrĩ akũrũ kana tũrĩ arwaru, no tũbatare kwĩra mũrata atũtware kũgũra indo kana thibitarĩ. Tũngĩkorũo tũkuĩte ngoro, no tũbatare kwaria na mũthuri wa kĩũngano kana Mũkristiano ũngĩ mũgimaru kĩĩroho tũmwĩre ũndũ ũrĩa ũratũthĩnia, kana tũmwĩre atũhe “kiugo kĩega” gĩa gũtwĩkĩra ngoro. (Thim. 12:25) Rekei tũririkanage atĩ aarĩ na ariũ a Ithe witũ nĩ matwendete na nĩ mendaga gũtũteithia “hĩndĩ ya mĩtangĩko.” (Thim. 17:17) Na tondũ matingĩhota gũthoma meciria maitũ, no mage kũmenya atĩ nĩ tũrabatara ũteithio tiga tuoire ikinya rĩa kũmeera. w21.04 11-12 ¶11-12

Aingĩ aitũ nĩ tũritũhagĩrũo rĩrĩa maũndũ maitũ macenjia. Akristiano amwe arĩa makoretwo ũtungata-inĩ wa mwanya wa mahinda mothe kwa ihinda inene, nĩ macenjeirio ũtungata ũcio. Angĩ nao makinyia ũkũrũ wa mĩaka mĩna nĩ mabataraga gũtigana na mweke ũrĩa mararĩ naguo wa ũtungata. Kaingĩ mũndũ nĩ aiguaga kĩeha rĩrĩa ahutio nĩ ũgarũrũku ta ũcio. No ũkorũo ũrĩ ũndũ mũhũthũ harĩ ithuĩ kũmenyera ũndũ mũna mwerũ tũngĩkorũo na muonere ta wa Jehova wĩgiĩ maũndũ. Nĩ arahingia maũndũ manene ihinda-inĩ rĩrĩ na tũrĩ na mweke wa mwanya wa gũkorũo tũrĩ arutithania wĩra hamwe nake. (1 Kor. 3:9) Wendo ũrĩa Jehova akoragwo naguo gũtwerekera ndũngĩcenjia. Ũngĩhutio ĩmwe kwa ĩmwe nĩ ũgarũrũku wĩkĩtwo ithondeka-inĩ, ndũkahũthagĩre mahinda maingĩ ũgĩciria kĩrĩa kĩratũmire ũgarũrũku ũcio wĩkwo. Handũ ha kwĩrirĩria “matukũ ma tene,” hoya Jehova agũteithie wone maũndũ marĩa mega megiĩ ũgarũrũku ũcio. (Koh. 7:10) Tũũria mwerekera ũrĩa wagĩrĩire. Gwĩka ũguo nĩ kũrĩtũteithagia gũtũũria gĩkeno gitũ na gũtũũra tũrĩ ehokeku o na rĩrĩa maũndũ maitũ macenjia. w22.03 17 ¶11-12

Nĩa Jehova onagia wendo mwĩhokeku? Bibilia yugaga atĩ no tũkorũo twendete maũndũ na indo nyingĩ, na imwe ciacio nĩ ta “ũrĩmi,” “ndibei na maguta,” “ũtaaro,” “ũmenyo,” na “ũũgĩ.” (2 Maũ. 26:10; Thim. 12:1; 21:17; 29:3) O na kũrĩ ũguo, wendo mwĩhokeku wonanagio kũrĩ o andũ tu, no ndũngĩonanio kũrĩ indo. No Jehova ndonanagia wendo mwĩhokeku kũrĩ mũndũ o wothe. Onanagia wendo ũcio harĩ o andũ arĩa marĩ na ũrata wa hakuhĩ hamwe nake. Ngai witũ nĩ akoragwo arĩ mwĩhokeku harĩ arata ake. Nĩ akoragwo na muoroto wa magegania kũmerekera, na gũtirĩ hĩndĩ akaamatiganĩria. Jehova nĩ onetie andũ othe wendo. Jesu eerire mũndũ ũmwe wetagwo Nikodemo ũũ: “Ngai nĩ eendire kĩrĩndĩ gĩa gũkũ thĩ mũno, nginya akĩruta Mũrũ wake wa mũmwe, nĩguo mũndũ o wothe ũrĩonanagia wĩtĩkio harĩ we ndakananiinwo no akaagĩa na muoyo wa tene na tene.”—Joh. 3:1, 16; Mat. 5:44, 45. w21.11 2 ¶3; 3 ¶6-7

Ũtũũro thĩinĩ wa thĩ ĩno nĩ mũritũ, na no gũkorũo nĩ tũgũcemania na maũndũ maritũ o na makĩria mahinda marĩa maroka. (Mat. 24:21) Nĩ twĩriragĩria mũno hĩndĩ ĩrĩa maũndũ macio mothe magaathira tũriganĩrũo nĩmo na matige gwĩkĩka rĩngĩ. (Isa. 65:16, 17) Nĩ ũndũ ũcio, nĩ tũrabatara gũthiĩ na mbere gũkũria ũkirĩrĩria. Nĩkĩ? Tondũ Jesu aaugire ũũ: “Na mwakirĩrĩria nĩ mũkaahonokia mĩoyo yanyu.” (Luk. 21:19) Kũririkanaga atĩ o na andũ arĩa angĩ no maracemania na mathĩna o ta marĩa tũracemania namo na makahota gũkirĩrĩria, no gũtũteithie tũtigakue ngoro. Nũũ ũigĩte kĩonereria kĩrĩa kĩega biũ kĩa ũkirĩrĩria? Nĩ Jehova Ngai. No kũhoteke nĩ wagegio nĩ macokio macio. No ũngĩĩcũrania ũhoro wamo, no ũtaũkĩrũo nĩkĩ gĩatũma tuuge ũguo. Thĩ ĩno ĩratongorio nĩ Mũcukani na ĩrĩ na mathĩna maingĩ mũno. Jehova arĩ na ũhoti wa kũmĩniina o rĩmwe, no aikarĩte etereire nĩguo ageeka ũguo ihinda rĩrĩa rĩroka. (Rom. 9:22) Ihinda-inĩ rĩrĩ, Ngai athiĩte na mbere gũkirĩrĩria nginya ihinda rĩu amũrĩte rĩkinye. w21.07 8 ¶2-4