Wagĩrĩirũo Gũtongorio nĩ Roho wa Ngai Nĩkĩ?
“Wee nowe Ngai wakwa; reke roho waku mwega ũndongoragie.” —THAB. 143:10.
1. Magineti ĩhotaga atĩa kũgucia indo cia cuma?
ŨRĨ waiga cindano hakuhĩ na magineti? Cindano ĩgucagio o na ihenya nĩ magineti. Nĩ kĩĩ gĩtũmaga ũndũ ũcio ũhoteke? Magineti ĩkoragwo na hinya ũtonekaga ũrĩa ũgucagia indo cia cuma. Ihinda rĩa mĩaka mĩingĩ, andũ aingĩ nĩ makoretwo makĩhũthĩra magineti magĩcaria indo cia cuma.
2, 3. (a) Nĩ hinya ũrĩkũ mũnene Jehova aahũthĩrire mĩaka ngiri nyingĩ mĩhĩtũku? (b) Tũngĩrĩgĩrĩra gũtongorio nĩ hinya wa Ngai wa wĩki ũrĩa ũtonekaga ũtũũro-inĩ witũ mahinda-inĩ maya nĩkĩ?
2 Nĩ kũrĩ hinya ũngĩ ũtonekaga wa bata makĩria harĩ gũtũtongoria. Nĩ hinya ũrĩkũ ũcio? Ũgwetetwo thĩinĩ wa mĩhari ĩrĩ ya mbere thĩinĩ wa Bibilia. Ibuku rĩa Kĩambĩrĩria rĩkĩarĩrĩria maũndũ marĩa Jehova eekire mĩaka ngiri nyingĩ mĩhĩtũku, riugaga ũũ: “O Kĩambĩrĩria-rĩ, Ngai aatũmire kũgĩe matu-inĩ na gũkũ thĩ.” Aahũthĩrire hinya mũnene mũno tondũ ibuku rĩu rĩgĩtarĩria ũhoro wa ũũmbi rĩthiaga na mbere kuuga ũũ: ‘Na roho wa Ngai watũire ũcuhĩrĩire kuo.’ (Kĩam. 1:1, 2) Nĩ hinya ũrĩkũ ũcio? Nĩ roho mũtheru—hinya mũnene ũrĩa wahũthĩkire harĩ ũũmbi. Nĩ tũkenaga mũno nĩ Jehova kũhũthĩra roho ũcio wake gũtũhe muoyo na kũũmba indo iria ingĩ ciothe.—Ayub. 33:4; Thab. 104:30.
3 Makĩria ma hinya wa Ngai wa wĩki kũhũthĩrũo gũtũhe muoyo-rĩ, hihi nĩ tũũbataraga ũtũũro-inĩ witũ? Mũriũ wa Ngai nĩ aamenyaga atĩ nĩ tũbataraga roho ũcio tondũ eerire arutwo ake ũũ: ‘Roho nĩ ũkaamũtongoria ũmuumĩrĩrie ũhoro-inĩ ũrĩa wa ma.’ (Joh. 16:13) Tũngĩhota atĩa gũtaũkĩrũo nĩ ũrĩa roho ũcio ũtariĩ, na twagĩrĩirũo gwĩtĩkĩra gũtongorio nĩguo nĩkĩ?
Roho Mũtheru nĩ Kĩĩ?
4, 5. (a) Arĩa metĩkĩtie Ũtatũ meciragia roho mũtheru nĩ kĩĩ? (b) Ũngĩtaarĩria atĩa ũrĩa roho mũtheru ũtariĩ?
4 No kũhoteke, andũ amwe arĩa waragia nao hĩndĩ ĩrĩa ũrĩ ũtungata-inĩ nĩ makoragwo na mawoni megiĩ roho mũtheru matoimanĩte na Maandĩko. Arĩa metĩkĩtie Ũtatũ meciragia atĩ roho mũtheru nĩ mũndũ ũiganaine na Ngai Ithe. (1 Kor. 8:6) Ĩndĩ, ũrutani wa Ũtatũ nĩ mũgarũ biũ na Maandĩko.
5 Kwoguo-rĩ, roho mũtheru nĩ kĩĩ? Kohoro ka magũrũ-inĩ ga Kĩambĩrĩria 1:2 thĩinĩ wa Bibilia ya New World Translation of the Holy Scriptures—With References koigaga ũũ: “Makĩria ma kiugo ‘roho’ gũtaũrũo ruʹach [Kĩhibirania] gĩcokete gĩgataũrũo ‘rũhuho’ na gĩgataũrũo na ciugo ingĩ iria cionanagia roho nĩ hinya wa wĩki ũrĩa ũtonekaga.” O ta ũrĩa rũhuho rũkoragwo na hinya o na gũtuĩka rũtionekaga-rĩ, noguo roho mũtheru ũkoragwo na hinya o na gũtuĩka nduonekaga. Roho ũcio nĩ hinya uumaga kũrĩ Ngai akahe andũ kana indo nĩguo ahingie wendi wake. Hihi nĩ ũndũ mũritũ gwĩtĩkia atĩ hinya ta ũcio wa magegania uumaga kũrĩ Ngai Mwene-Hinya-Wothe, o we Kĩhumo kĩa ũtheru? Aca!—Thoma Isaia 40:12, 13.
6. Nĩ ũndũ ũrĩkũ wa mwanya Daudi aathaithire Jehova?
6 Hihi Jehova no athiĩ na mbere kũhũthĩra roho wake gũtũtongoria ũtũũro-inĩ? Eerire Daudi mũtungi wa Thaburi ũũ: “Nĩngũkũũhĩgia, nguonererie njĩra ĩrĩa ũrĩgeraga.” (Thab. 32:8) Hihi Daudi nĩ eendaga ũguo? Ĩĩ, tondũ aathaithire Jehova ũũ: “Ndutaga gwĩka o ta ũrĩa ũkwenda, amu wee nowe Ngai wakwa; reke roho waku mwega ũndongoragie.” (Thab. 143:10) O na ithuĩ twagĩrĩirũo nĩ gũkorũo na wendi na merirĩria o ta macio ma gũtongoragio nĩ roho wa Ngai. Nĩkĩ? Rekei twarĩrĩrie itũmi inya.
Tũtikoragwo na Ũhoti wa Gwĩtongoria Ithuĩ Ene
7, 8. (a) Nĩkĩ tũtingĩhota gwĩtongoria Ngai atarĩ ho? (b) Heana ngerekano nĩkĩ tũtingĩenda kũgeria gwĩtongoria thĩinĩ wa mũtabarĩre ũyũ mũũru wa maũndũ.
7 Kĩa mbere nĩ atĩ, twagĩrĩirũo nĩ gwĩtĩkĩra gũtongorio nĩ roho wa Ngai tondũ tũtirĩ na ũhoti wa gwĩtongoria. “Gũtongorio” nĩ “kwerekerio kana kuonio njĩra ĩrĩa yagĩrĩirũo nĩ kũrũmĩrĩrũo.” O na kũrĩ ũguo-rĩ, Jehova ndatũmbire tũrĩ na ũhoti wa gwĩtongoria, na makĩria tũtingĩhota gwĩtongoria tondũ tũtirĩ akinyanĩru. Mũnabii wake Jeremia aandĩkire ũũ: “Atĩrĩrĩ, wee Jehova, nĩnjũĩ atĩ gũtirĩ mũndũ wa gũkũ thĩ ũngĩhota gwĩthondekera mĩthiĩre yake we mwene, o na kana arũngĩrĩrie makinya make njĩra-inĩ ĩrĩa yerekereire.” (Jer. 10:23) Angĩremwo nĩkĩ? Ngai nĩ eerire Jeremia kĩrĩa gĩtũmaga tũkorũo tũtarĩ na ũhoti wa gwĩtongoria. Jehova, akĩaria igũrũ rĩa ũrĩa tũtariĩ oigire ũũ: “Ngoro . . . nĩĩhenanagia gũkĩra ciũmbe iria ingĩ ciothe, nayo ĩtũire ĩthugundaga maũndũ ma waganu. Nũ ũngĩkĩhota gũthuuthuuria ũhoro wayo?”—Jer. 17:9; Mat. 15:19.
8 Hihi nĩ ũndũ wa ũũgĩ mũndũ gũthiĩ kũndũ atarĩ athiĩ ta mũtitũ-inĩ kana werũ-inĩ atarĩ na mabu? Nĩ ũndũ wa kũrigwo ũrĩa angĩĩtiria mogwati marĩa angĩcemania namo mũtitũ-inĩ na nĩ ũndũ wa gũkorũo atarĩ na kĩndũ gĩa kũmuonereria kũrĩa egũthiaga, muoyo wake no ũkorũo ũgwati-inĩ. Ũguo noguo gũtariĩ harĩ mũndũ ũrĩa wĩciragia atĩ no ahote gwĩtongoria we mwene thĩinĩ wa mũtabarĩre ũyũ mũũru, atekũreka Ngai amuonie njĩra ĩrĩa yagĩrĩire, kwoguo agatũma muoyo wake ũkorũo ũgwati-inĩ mũnene. Ũndũ ũrĩa ũngĩtũteithia tũhote gũtuĩkania mũtabarĩre ũyũ wa maũndũ nĩ gũthaitha Jehova ta ũrĩa Daudi eekire: ‘[Reke] makinya makwa matũũre makinyĩrĩirie o ingʼaratua ciaku, magũrũ makwa matikanatindirũke.’ (Thab. 17:5; 23:3) Tũngĩruta kũ ũtongoria ta ũcio?
9. Ta ũrĩa honanĩtio karatathi-inĩ ga 19, roho wa Ngai ũngĩhũthĩka ũrĩ mũtongoria witũ na njĩra ĩrĩkũ?
9 Tũngĩkorũo tũrĩ enyihia na twĩhaarĩirie kwĩhoka Jehova, nĩ arĩtũheaga roho wake mũtheru ũtũtongoragie ũrĩa kwagĩrĩire. Hinya ũcio wa wĩki ũrĩtũteithagia atĩa? Jesu aatarĩirie arutwo ake ũũ: ‘Mũteithia, o ũcio roho mũtheru, ũrĩa ũkaarekio nĩ Ithe witũ na rĩĩtwa rĩakwa, ũkaamũruta maũndũ mothe, na ũmũririkanagie mohoro mothe marĩa ndanamũhe.’ (Joh. 14:26) Twathiĩ na mbere gũthoma Kiugo kĩa Ngai, o hamwe na morutani ma Kristo, roho mũtheru nĩ ũrĩtũteithagia gũtaũkĩrũo nĩ ũũgĩ mũrikĩru wa Jehova, nĩguo tũhotage kũrũmĩrĩra wendi wake biũ. (1 Kor. 2:10) Makĩria ma ũguo-rĩ, roho ũgũtũũra ũtũtongoragia njĩra-inĩ ya muoyo, ũgĩtuonagĩrĩria harĩa twagĩrĩirũo nĩ kũgera. Nĩ ũrĩtũririkanagia mootaro ma Bibilia marĩa twĩrutĩte na ũgatũteithia kuona ũrĩa tũngĩmahũthĩra gũkinyũkia ikinya rĩna.
Jesu Aatongoragio nĩ Roho wa Ngai
10, 11. Mũriũ wa mũmwe wa Ngai eerĩgagĩrĩra kĩĩ kuuma kũrĩ roho mũtheru, naguo roho ũcio wamũteithirie atĩa?
10 Gĩtũmi gĩa kerĩ gĩa gũtũma twende gũtongoragio nĩ roho mũtheru nĩ tondũ Ngai aahũthagĩra roho ũcio gũtongoria Mũriũ wake. Atanoka gũkũ thĩ, Mũriũ ũcio wa mũmwe wa Ngai nĩ aamenyete ũrathi ũyũ: “Roho wa Jehova nĩũgaikara ũmũhubĩte, o roho wa ũũgĩ na wa ũmenyi maũndũ, o roho wa ũtaarani na hinya, na nĩguo roho wa kũũhĩgania, na gwĩtigĩrithia Jehova.” (Isa. 11:2) Ta hũra mbica ũrĩa Jesu eeriragĩria ũtongoria wa roho wa Ngai nĩ ũndũ wa maũndũ marĩa aacemanagia namo rĩrĩa aarĩ gũkũ thĩ!
11 Ciugo cia Jehova nĩ ciahingire. Injiri nĩ yonanagia ũrĩa gwekĩkire kahinda kanini thutha wa Jesu kũbatithio: ‘Nake Jesu akiuma kũu Jorodani aiyũrĩtwo nĩ roho mũtheru, agĩtwarũo nĩ roho werũ-inĩ.’ (Luk. 4:1) Jesu arĩ kũu werũ-inĩ akĩhoya, agĩĩcũranagia, na ehingĩte kũrĩa-rĩ, no kũhoteke Jehova nĩ aamũtongoririe, na akĩmũguũrĩria maũndũ marĩa maarĩ mbere yake. Hinya wa Ngai wa wĩki warutaga wĩra meciria-inĩ na ngoro-inĩ ya Jesu, ũgatongoria mwĩcirĩrie na matua make. Nĩ ũndũ ũcio, hingo ciothe Jesu nĩ aamenyaga ũrĩa aagĩrĩirũo nĩ gwĩka na nĩ eekire o ũrĩa Ithe eendaga eke.
12. Nĩkĩ nĩ harĩ bata kũhoyaga tũtongoragio nĩ roho wa Ngai?
12 Tondũ Jesu nĩ aamenyete moimĩrĩro mega ma gũtongorio nĩ roho wa Ngai ũtũũro-inĩ wake-rĩ, eerire arutwo ake atĩ nĩ harĩ bata mũno kũhoya maheo roho mũtheru na metĩkĩre gũtongorio nĩguo. (Thoma Luka 11:9-13.) Ũndũ ũcio nĩ wa bata mũno harĩ ithuĩ nĩkĩ? Tondũ no ũgarũre mwĩcirĩrie witũ, ũhaanane na mwĩcirĩrie wa Kristo. (Rom. 12:2; 1 Kor. 2:16) Tũngĩreka mũtũũrĩre witũ ũtongoragio nĩ roho wa Ngai, tũrĩĩciragia ta Kristo na tũkegerekania na kĩonereria gĩake.—1 Pet. 2:21.
Roho wa Gũkũ Thĩ no Ũtũthũkie
13. Roho wa gũkũ thĩ nĩ kĩĩ, na maciaro maguo nĩ marĩkũ?
13 Gĩtũmi gĩa gatatũ gĩa kwenda gũtongorio nĩ roho wa Ngai nĩ atĩ tũtarĩ na roho ũcio no tũthũkio nĩ roho ũtarĩ mũtheru ũrĩa ũtongoragia mũtũũrĩre wa andũ arĩa aingĩ mahinda-inĩ maya. Thĩ ĩno ĩkoragwo na hinya mũnene ũrĩa ũtũmaga andũ magĩe na mĩthiĩre ngũrani biũ na ya arĩa matongoragio nĩ roho mũtheru. Roho wa gũkũ thĩ ũtũmaga mwĩcirĩrie na mĩthiĩre ya andũ ĩhaanane na ya Shaitani, mũnene wa gũkũ thĩ, handũ ha gũkũria mwĩcirĩrie ta wa Kristo. (Thoma Aefeso 2:1-3; Tito 3:3.) Rĩrĩa mũndũ erekereria atongoragio nĩ roho wa gũkũ thĩ, agekaga maũndũ ma kĩĩmwĩrĩ, moimĩrĩro nĩ mooru mũno, tondũ ndakagaya Ũthamaki wa Ngai.—Gal. 5:19-21.
14, 15. Tũngĩhota atĩa kũregana na roho wa gũkũ thĩ?
14 Jehova nĩ atũteithĩtie ũrĩa tũngĩhota kũregana na roho wa gũkũ thĩ. Mũtũmwo Paulo oigire ũũ: ‘Gĩagai na hinya thĩinĩ wa Mwathani, mũkĩhotithagio na ũhoti wake nĩ getha mũkaahota gwĩtiiria mũthenya ũrĩa gũkaarũra.’ (Ef. 6:10, 13) Kũgerera roho wake, Jehova nĩ atũheaga hinya nĩguo tũhote gwĩtiria kĩyo gĩa Shaitani gĩa gũtũhĩtithia. (Kũg. 12:9) Roho wa gũkũ thĩ nĩ ũrĩ hinya, na tũtingĩhota kũwĩthema biũ. O na kũrĩ ũguo to mũhaka roho ũcio ũtũthũkie. Roho mũtheru nĩ ũrĩ hinya makĩria, na nĩ ũrĩtũteithagia.
15 Mũtũmwo Petero akĩaria ũhoro wa Akristiano arĩa maaregenyũkire hĩndĩ ya karine ya mbere, oigire ũũ: “Nĩ matigĩte njĩra ĩrĩa nũngarũ, makora.” (2 Pet. 2:15) Na githĩ ti gĩkeno kĩnene harĩ ithuĩ kuona atĩ, “roho ũrĩa twaheirũo ti ũrĩa wa gũkũ thĩ . . . twaheirũo roho ũrĩa uumaga kũrĩ Ngai”! (1 Kor. 2:12) No tũhote kũregana na roho wa thĩ ĩno njũru wa Shaitani kũgerera ũteithio wa roho mũtheru, na kũhũthĩra biũ maũndũ mothe marĩa Jehova atũheete nĩguo tũikarage tũrĩ na ũkuruhanu mwega nake.—Gal. 5:16.
Maciaro ma Roho Mũtheru nĩ Mega
16. Nĩ maciaro marĩkũ roho mũtheru ũngĩtũteithia gũkũria?
16 Gĩtũmi gĩa kana gĩa kwenda roho wa Ngai ũkorũo ũkĩruta wĩra thĩinĩ witũ nĩ atĩ nĩ ũtũmaga arĩa matongoragio nĩguo makoragwo na maciaro mega ũtũũro-inĩ wao. (Thoma Agalatia 5:22, 23.) Gatagatĩ-inĩ gaitũ nũ ũtangĩenda gũkorũo arĩ na wendo makĩria, gĩkeno na thayũ? Nũ ũtangĩenda gũkorũo arĩ na ũkirĩrĩria, ũtugi na wega mũingĩ? Thĩinĩ witũ-rĩ, nũ ũtangĩgunĩka angĩkũria wĩtĩkio mũnene, ũhoreri, na kwĩgirĩrĩria? Roho wa Ngai nĩ ũtũmaga tũkorũo na ngumo njega iria itũgunaga na ikaguna arĩa tũikaranagia nao na arĩa tũthathayagia nao. Gũkũria ngumo icio kũbataraga kwĩrutanĩria mũno, tondũ gũtirĩ mũico wa gũkũria maciaro ma roho.
17. Tũngĩhota gũkũria makĩria maciaro ma roho atĩa?
17 Nĩ ũndũ wa ũũgĩ gwĩthuthuria nĩguo tũtigĩrĩre ciugo na ciĩko ciitũ nĩ ironania wega atĩ tũtongoragio nĩ roho mũtheru na nĩ tũrakũria maciaro maguo. (2 Kor. 13:5a; Gal. 5:25) Tũngĩona atĩ nĩ harĩ maciaro mamwe ma roho tũrabatara gũkũria-rĩ, no tũrekererie roho mũtheru ũrute wĩra thĩinĩ witũ makĩria nĩguo tũkũrie maciaro macio. Tũngĩka ũguo na njĩra ya kwĩruta ũhoro wa ngumo icio ĩmwe ĩmwe ta ũrĩa ĩguũrĩtio thĩinĩ wa Bibilia, na ta ũrĩa yarĩrĩirio thĩinĩ wa mabuku ma Gĩkristiano. Na njĩra ĩyo no tũtaũkĩrũo ũrĩa maciaro ma roho mangĩonanio mũtũũrĩre-inĩ witũ wa o mũthenya tũcoke twĩrutanĩrie gũkũria ngumo ĩyo na njĩra nene makĩria.a Tuona moimĩrĩro ma kũreka roho wa Ngai ũrute wĩra thĩinĩ witũ na thĩinĩ wa aarĩ na ariũ a Ithe witũ, hatarĩ nganja nĩ tũrĩonaga bata wa gũtongoragio nĩ roho wake.
Nĩ Wĩtĩkagĩra Gũtongorio nĩ Roho wa Ngai?
18. Jesu atũigĩire kĩonereria kĩrĩkũ kĩega harĩ gwĩtĩkĩra ũtongoria wa roho wa Ngai?
18 Tondũ Jesu aarĩ ‘njorua ya Ngai ya wĩra’ hĩndĩ ya kũũmba igũrũ na thĩ-rĩ, nĩ aamenyaga atĩ thĩinĩ wa thĩ nĩ kũrĩ hinya wa ũgucania ũtariĩ ta wa magineti ũrĩa andũ makoretwo makĩhũthĩra rĩrĩa marenda kũmenya mwena mũna ta irathĩro kana ithũĩro. (Thim. 8:30, New World Translation of the Holy Scriptures; Joh. 1:3) O na kũrĩ ũguo, Bibilia ndĩonanagia atĩ Jesu nĩ aatongoririo nĩ hinya ũcio rĩrĩa aarĩ gũkũ thĩ. Bibilia yonanagia atĩ ũtũũro-inĩ wake arĩ mũndũ, Jesu aatongoragio nĩ hinya mũnene wa roho mũtheru wa Ngai. Nĩ eetĩkagĩra ũtongoria wa roho ũcio, na rĩrĩa wamũtindĩka, aakoragwo eharĩirie gwĩka kũringana na ũtongoria waguo. (Mar. 1:12, 13; Luk. 4:14) Hihi wee nĩ wĩkaga ũguo?
19. Twagĩrĩirũo nĩ gwĩka atĩa nĩguo roho mũtheru ũtũtongoragie ũtũũro-inĩ witũ?
19 O na mahinda-inĩ maya hinya wa Ngai wa wĩki no ũrutaga wĩra meciria-inĩ na ngoro-inĩ cia arĩa mendaga gũtongorio nĩguo. Ũngĩka atĩa nĩguo roho ũcio ũrutage wĩra thĩinĩ waku na ũgũtongoragie njĩra-inĩ ĩrĩa wagĩrĩirũo nĩ kũgera? Hoyaga Jehova kaingĩ nĩguo akũhe roho wake na agũteithie wĩtĩkĩre ũtongoria waguo. (Thoma Aefeso 3:14-16.) Ikaraga kũringana na mahoya maku na njĩra ya gũcaria ũtaaro wa Bibilia—Kiugo kĩa Ngai kĩrĩa gĩtongoretio na roho mũtheru. (2 Tim. 3:16, 17) Athĩkagĩra ũtaaro wa ũũgĩ ũrĩa ũkoragwo thĩinĩ wayo na ũrũmagĩrĩre ũtongoria wa roho mũtheru ũrĩ na kĩyo. Onania wĩtĩkio waku harĩ ũhoti wa Jehova wa gũgũtongoria na njĩra ĩrĩa yagĩrĩire thĩinĩ wa thĩ ĩno njũru.
[Kohoro ka Magũrũ-inĩ]
a Nĩgetha wone ũrĩa maciaro macio marĩrĩirio, rora kĩongo “Tunda la Roho ya Mungu” na rungu rwakĩo ũrore kĩongo kĩnini “Orodha ya Majina” thĩinĩ wa Fahirisi za Vichapo vya Mnara wa Mlinzi.
Nĩ Ũraririkana?
• Roho mũtheru ũhutagia mũtũũrĩre witũ na njĩra ĩrĩkũ?
• Nĩ itũmi irĩkũ inya itũmaga twende gũtongoragio nĩ roho wa Ngai?
• Tũngĩhingia itemi riitũ atĩa nĩguo tũgunĩke biũ nĩ ũtongoria wa roho mũtheru?
[Mbica karatathi-inĩ ka 17]
Roho wa Ngai nĩguo hinya ũrĩa watongoragia Jesu
[Mbica karatathi-inĩ ka 19]
Roho wa Ngai ũrutaga wĩra thĩinĩ wa meciria na ngoro ũgacitongoria