Gũtongorio nĩ Roho wa Ngai, Karine ya Mbere na Mahinda-inĩ Maya
‘Maũndũ macio mothe no wĩra wa roho o ro ũcio ũmwe.’—1 KOR. 12:11.
1. Tũkwarĩrĩria maũndũ marĩkũ gĩcunjĩ-inĩ gĩkĩ?
KIUGO Bendegothito, gĩtũririkanagia maũndũ ma magegania mũno! (Atũm. 2:1-4) Gũitĩrĩrio kwa roho mũtheru hingo ĩyo ya karine ya mbere, warĩ ũgarũrũku mũnene tondũ Ngai aambĩrĩirie kũhũthĩra roho wake gũtongoria andũ ake na njĩra ngũrani. Gĩcunjĩ-inĩ kĩrĩa kĩhĩtũku, nĩ twarĩrĩirie imwe cia njĩra iria roho wa Ngai wahotithirie ndungata njĩhokeku cia tene kũhingia mawĩra maritũ na maarĩ na maũndũ maingĩ ũtungata-inĩ wake. Kwarĩ na ngũrani ĩrĩkũ gatagatĩ-inĩ ka ũrĩa roho wa Ngai warutaga wĩra mbere ya Ũkristiano na hĩndĩ ya karine ya mbere? Na Akristiano magunĩkaga atĩa nĩ ũtongoria wa roho wa Ngai ũmũthĩ? Rekei tuone.
‘Niĩ ndĩ Ngombo ya Jehova!’
2. Mariamu eeyoneire atĩa hinya wa roho mũtheru?
2 Mariamu aarĩ ũmwe wa arĩa maikarĩte nyũmba-inĩ ya ngoroba kũu Jerusalemu, rĩrĩa maaitĩrĩirio roho mũtheru ũrĩa weranĩirũo. (Atũm. 1:13, 14) O na kũrĩ ũguo, mĩaka makĩria ma 30 mbere ĩyo, nĩ eeyoneire ũrĩa roho wa Jehova ũrutaga wĩra na njĩra cia magegania. Jehova aathamĩtie muoyo wa Mũriũ wake kuuma igũrũ nginya gũkũ thĩ, na njĩra ya gũtũma Mariamu ohe nda o na arĩ thingi. Ũndũ ũcio wahotekire nĩ ũndũ wa ‘roho mũtheru.’—Mat. 1:20.
3, 4. Mariamu aarĩ na mwerekera ũrĩkũ, na tũngĩĩgerekania nake atĩa?
3 Mariamu aaheirũo mweke ũcio wa mwanya nĩkĩ? Thutha wa mũraika gũtaarĩria wendi wa Jehova igũrũ rĩgiĩ Mariamu, Mariamu arĩ na ũcanjamũku oigire ũũ: “Niĩ-rĩ, ndĩ ngombo ya Mwathani: ndĩroekwo o ta ũguo woiga.” (Luk. 1:38) Ciugo icio cia Mariamu ciaguũririe mwerekera wa ngoro yake. Ũrĩa Mariamu aaiyũkirie ũhoro ũcio o hĩndĩ ĩyo, wonanagia atĩ nĩ eeharĩirie gwĩtĩkĩra wendi wa Jehova wĩgiĩ ũndũ ũcio. Ndaigana kũũria kĩũria o na kĩmwe kĩgiĩ ũrĩa andũ a itũũra maangĩamuonire agĩa nda, kana ũrĩa ũndũ ũcio ũngĩahutirie ndũgũ yao na Jusufu. Rĩrĩa eeĩtire ngombo, Mariamu onanirie atĩ eehokete Jehova biũ arĩ Mwathi wake.
4 Hihi nĩ kũrĩ hĩndĩ ũiguaga ũgũmĩirũo nĩ moritũ kana mawĩra makonainie na ũtungata wa Ngai? Nĩ wega o mũndũ o mũndũ eyũrie: ‘Hihi nĩ ndĩhokaga Jehova na ngoro yakwa yothe atongorie maũndũ kũringana na wendi wake? Hihi nĩ ngoragwo ndĩharĩirie gwĩka wendi wa Jehova?’ Korũo na ma atĩ Ngai nĩ aheanaga roho wake kũrĩ arĩa mamwĩhokete na ngoro yao yothe na magetĩkagĩra wathani wake.—Atũm. 5:32.
Petero Aateithagio nĩ Roho Mũtheru
5. Petero eeyoneire atĩa hinya wa roho mũtheru mbere ya Bendegothito ya mwaka wa 33 M.M.?
5 O ta Mariamu, mũtũmwo Petero nĩ eeyoneire hinya wa roho mũtheru wa Ngai ũkĩruta wĩra mbere ya Bendegothito ya mwaka wa 33 M.M. Jesu nĩ aaheete Petero na atũmwo angĩ ũhoti wa kũingata ndaimono. (Mar. 3:14-16) O na gũtuĩka Maandĩko matitaarĩirie maũndũ mothe-rĩ, kwahoteka Petero nĩ aahũthĩrire ũhoti ũcio. Ningĩ hinya wa Ngai nĩ woonekire hĩndĩ ĩrĩa Jesu eerire Petero agere igũrũ rĩa maĩ Iria-inĩ rĩa Galili, na agĩka guo. (Thoma Mathayo 14:25-29.) Hatarĩ nganja, Petero eehokaga roho mũtheru wa Ngai ũmũteithie gwĩka ciĩko cia hinya. Kahinda kanini thutha ũcio, roho ũcio nĩ ũngĩateithirie Petero na arutwo angĩ gwĩka maũndũ mangĩ.
6. Roho wa Ngai wateithirie Petero kũhingia maũndũ marĩkũ mbere na thutha wa Bendegothito ya mwaka wa 33 M.M.?
6 Hĩndĩ ya Bendegothito ya mwaka wa 33 M.M., Petero na andũ angĩ nĩ maaheirũo ũhoti na njĩra ya kĩama wa kwaria na thiomi cia ageni arĩa mookĩte Jerusalemu. Thutha ũcio, Petero nĩ aarĩirie andũ acio maagomanĩte. (Atũm. 2:14-36) O na gũtuĩka kũrĩ hĩndĩ Petero aahiũhaga gwĩka maũndũ atecirĩtie wega kana agakorũo na guoya-rĩ, hĩndĩ ĩno aagĩire na ũũmĩrĩru, akĩruta ũira thengia gũkorũo kwarĩ na gũũkĩrĩrũo hamwe na kũnyarirũo. (Atũm. 4:18-20, 31) Nĩ aaheirũo ũũgĩ nĩ Ngai. (Atũm. 5:8, 9) O na ningĩ nĩ aaheirũo hinya wa kũriũkania.—Atũm. 9:40.
7. Nĩ morutani marĩkũ ma Jesu Petero aataũkĩirũo nĩmo thutha wa gũitĩrĩrio roho mũtheru?
7 O na mbere ya Bendegothito, Petero nĩ aataũkĩirũo nĩ maũndũ maingĩ marĩa Jesu aarutanĩte. (Mat. 16:16, 17; Joh. 6:68) Ĩndĩ nĩ kũrĩ maũndũ mamwe megiĩ morutani ma Jesu ataataũkĩirũo nĩmo mbere ya Bendegothito. Kwa ngerekano-rĩ, Petero ndaakoretwo ataũkĩirũo atĩ Kristo aangĩariũkire mũthenya wa gatatũ arĩ na mwĩrĩ wa kĩĩroho ningĩ Petero ndaataũkĩirũo atĩ Ũthamaki ũngĩgakorũo igũrũ. (Joh. 20:6-10; Atũm. 1:6) Ningĩ ũrutani wĩgiĩ andũ gũtuĩka ciũmbe cia kĩĩroho mathamakage Ũthamaki-inĩ wa igũrũ warĩ ũndũ mũgeni harĩ Petero. Hĩndĩ ĩrĩa aaitĩrĩirio roho mũtheru na akĩheo kĩĩrĩgĩrĩro gĩa gũthiĩ igũrũ, nĩguo aambĩrĩirie gũtaũkĩrũo nĩ morutani ma Jesu megiĩ maũndũ macio.
8. Arĩa aitĩrĩrie maguta na a “ngʼondu ingĩ” maheetwo ũũgĩ ũrĩkũ?
8 Thutha wa gũitĩrĩrio roho mũtheru, arutwo a Jesu nĩ maambĩrĩirie kũgĩa na ũtaũku ũrĩa mataarĩ naguo mbere ĩyo. Kũgerera ũtongoria wa roho, aandĩki a Maandĩko ma Kĩgiriki ma Gĩkristiano, maataarĩirie maũndũ ma magegania megiĩ muoroto wa Jehova—nĩguo tũgunĩke. (Ef. 3:8-11, 18) Ũmũthĩ ũyũ, arĩa aitĩrĩrie maguta o hamwe na arĩa a “ngʼondu ingĩ” marĩaga irio o imwe cia kĩĩroho—makeruta ma o imwe cia Bibilia. (Joh. 10:16) Hihi wee nĩ wonaga ũũgĩ na ũtaũku wa Kiugo kĩa Ngai ũrĩa ũheagwo kũgerera roho mũtheru ũrĩ wa bata?
Paulo ‘Aaiyũrĩtwo nĩ Roho Mũtheru’
9. Paulo aahingirie maũndũ marĩkũ kũgerera roho mũtheru?
9 Kĩndũ ta mwaka ũmwe thutha wa Bendegothito ya mwaka wa 33 M.M., harĩ mũndũ ũngĩ waaheirũo kĩheo kĩa Ngai kĩa roho mũtheru. Mũndũ ũcio nĩ Saulu, ũrĩa wacokire agĩtuĩka Paulo. Maũndũ marĩa roho wamũhotithirie kũhingia nĩ matũgunaga mahinda-inĩ maya. Mũtũmwo Paulo atongoretio nĩ roho aandĩkire mabuku 14 ma Bibilia. O ta ũrĩa roho wa Ngai wateithirie Petero, noguo wahotithirie Paulo gũtaũkĩrũo na kwandĩka ũhoro wĩgiĩ kĩĩrĩgĩrĩro kĩa muoyo ũtangĩkua na gũtũũra tene na tene kũrĩa igũrũ. Nĩ ũndũ wa hinya wa roho mũtheru, Paulo nĩ aahonirie arwaru, akĩingata ndaimono, na akĩriũkia akuũ. O na kũrĩ ũguo, hinya ũcio wa roho mũtheru warĩ na muoroto ũngĩ wa bata mũno, ũrĩa ndungata cia Ngai ihingagia mahinda-inĩ maya, o na gũtuĩka ti na njĩra ya kĩama.
10. Roho mũtheru wateithirie Paulo atĩa kwaria?
10 Paulo, ‘aiyũrĩtwo nĩ roho mũtheru,’ nĩ aakũmithirie mũragũri ũmwe arĩ na ũũmĩrĩru. Ũndũ ũcio warĩ na moimĩrĩro mega mũno harĩ barũthi wa gĩcigo gĩa Kuporo, ũrĩa wathikĩrĩirie mĩario yao. Barũthi ũcio nĩ eetĩkĩrire ũhoro wa ma, nĩ ũndũ wa ‘kũgegio nĩ ũrutani wa Jehova.’ (Atũm. 13:8-12) Hatarĩ nganja, Paulo nĩ aamenyaga wega atĩ roho mũtheru wa Ngai nĩ wa bata harĩ kũhunjia ũhoro wa ma. (Mat. 10:20) Thutha-inĩ Paulo nĩ eerire Akristiano a kĩũngano kĩa Efeso mamũthaithanagĩre aheo “[ũhoti] wa kwaria.”—Ef. 6:18-20.
11. Paulo aatongoragio atĩa nĩ roho wa Ngai?
11 O na gũtuĩka roho mũtheru nĩ wahotithagia Paulo kwaria, nĩ kũrĩ hĩndĩ wamũgiragia kwaria icigo-inĩ imwe. Arĩ ngʼendo-inĩ ciake cia ũmishonarĩ, aatongoragio nĩ roho wa Ngai. (Atũm. 13:2; thoma Atũmwo 16:6-10.) O na mahinda-inĩ maya Jehova no aratongoria wĩra wa kũhunjia kũgerera roho wake. O ta Paulo, ndungata ciothe njĩhokeku cia Jehova ciĩrutanagĩria kũhunjia ũhoro wa ma irĩ na kĩyo na ũmĩrĩru. O na gũtuĩka ũrĩa Ngai ahũthagĩra roho wake ũmũthĩ tiguo aaũhũthagĩra mahinda-inĩ ma Paulo-rĩ, tũrĩ na ma atĩ Jehova nĩ arahũthĩra roho wake mũtheru gũtigĩrĩra atĩ andũ arĩa magĩrĩire nĩ mamenya ma.—Joh. 6:44.
‘Maũndũ Matiganĩte’
12-14. Hihi roho wa Ngai ũrutaga wĩra harĩ ndungata ciake ciothe na njĩra ĩmwe? Taarĩria.
12 Hihi gũthoma ũrĩa Jehova aarathimire kĩũngano gĩa karine ya mbere kĩa Akristiano aitĩrĩrie maguta, no gwĩkĩre ngoro ndungata cia Ngai iria imwĩyamũrĩire mahinda-inĩ maya? Ĩĩ no gwĩkĩre! Ririkana ciugo iria Paulo atongoretio nĩ roho aandĩkĩire kĩũngano gĩa Korintho ikoniĩ iheo cia roho hĩndĩ yake: ‘Na rĩrĩ, iheo iria iheanagwo ciumanĩte na Wega wa Ngai nĩ mĩthemba-mĩthemba, no rĩrĩ, roho mwene cio no ũmwe. Mĩtungatĩre o nayo nĩ mĩthemba-mĩthemba, na Mwathani mwene yo no ũmwe. O nayo mĩĩkĩre ya maũndũ nĩ ĩtiganĩte mĩthemba, ĩndĩ Ngai no ũmwe, ũcio wĩkithagia maũndũ macio mothe thĩinĩ wa andũ othe.’ (1 Kor. 12:4-6, 11) Ĩĩni, roho mũtheru no ũrute wĩra na njĩra ngũrani harĩ ndungata itiganĩte cia Ngai kũhingia muoroto mũna. Hatarĩ nganja, roho mũtheru nĩ ũtongoragia ‘karũũru kanini’ ga Kristo o hamwe na “ngʼondu ingĩ” ciake. (Luk. 12:32; Joh. 10:16) Ĩndĩ, ndũrutaga wĩra hingo ciothe na njĩra ihaanaine harĩ andũ othe thĩinĩ wa kĩũngano.
13 Kwa ngerekano-rĩ, athuri a kĩũngano mamũragwo nĩ roho mũtheru. (Atũm. 20:28) Ĩndĩ ti arĩa othe aitĩrĩrie maguta makoragwo marĩ athuri a kĩũngano. Ũguo nĩ kuuga atĩa? Na njĩra nguhĩ nĩ kuuga atĩ roho wa Ngai ũrutaga wĩra na njĩra itiganĩte harĩ andũ thĩinĩ wa kĩũngano.
14 Roho ũrĩa ũtũmaga arĩa aitĩrĩrie maguta mamenye atĩ o nĩ ariũ a Ngai kwĩrerera, noguo roho ũrĩa Jehova aahũthĩrire kũriũkia Mũriũ wake akĩmũhe muoyo ũtangĩkua, agatũũre igũrũ. (Thoma Aroma 8:11, 15.) Noguo roho ũrĩa Jehova aahũthĩrire kũũmba igũrũ na thĩ. (Kĩam. 1:1-3) Jehova aahũthĩrire roho o ũcio kũhotithia Bezaleli arute wĩra wa mwanya hĩndĩ ya mwako wa hema ya gũtũnganwo, akĩhe Samusoni ũhoti wa gwĩka maũndũ maabataraga hinya mũingĩ, o na akĩhotithia Petero kũgerera igũrũ rĩa maĩ. Nĩ ũndũ ũcio, tũtiagĩrĩirũo gwĩciria atĩ mũndũ ũrĩ na roho wa Ngai no ũrĩa mũitĩrĩrie maguta kũgerera roho ũcio, tondũ gũitĩrĩrio maguta no wĩra ũmwe tu wa mwanya wa roho. Ngai nĩwe ũthuuraga mũndũ ũrĩa egũitĩrĩria maguta.
15. Hihi ũbatithio wa roho ũgũtũũra tene na tene? Taarĩria.
15 Roho mũtheru wa Ngai ũkoretwo ũkĩruta wĩra na njĩra itiganĩte harĩ ndungata ciake njĩhokeku, o na ihinda rĩa mĩaka ngiri nyingĩ mbere ya andũ kwambĩrĩria gũitĩrĩrio maguta kũgerera roho. Andũ maambĩrĩirie gũitĩrĩrio maguta kũgerera roho mũtheru hĩndĩ ya Bendegothito ya mwaka wa 33 M.M., no ũndũ ũcio nĩ ũgaakinya mũico. O na gũtuĩka ũbatithio ũcio wa roho nĩ ũgaathira-rĩ, roho mũtheru ũgaathiĩ na mbere kũruta wĩra harĩ andũ a Ngai nĩguo mekage wendi wake tene na tene.
16. Ndungata cia Jehova irahingia maũndũ marĩkũ igĩtongorio nĩ roho wake?
16 Nĩ ũndũ ũrĩkũ ũrathiĩ na mbere thĩinĩ wa thĩ mahinda-inĩ maya ũtongoretio nĩ roho mũtheru wa Jehova? Kũguũrĩrio 22:17 yugaga ũũ: ‘Naguo roho o nake mũhiki mekuuga, Ũka. Nake ũrĩa ũkũigua nĩoige, Ũka. Nake ũrĩa ũnyotiĩ, nĩoke; o ũrĩa ũkwenda, nĩ aamũkĩre maĩ ma muoyo, atekũgũra.’ Mahinda-inĩ maya Akristiano matongoretio nĩ roho wa Ngai, metaga mũndũ o wothe “ũrĩa ũkwenda” oke anyue maĩ ma muoyo. Akristiano arĩa aitĩrĩrie maguta makoragwo mũhari-inĩ wa mbere wĩra-inĩ ũcio. Ĩndĩ, arĩa a ngʼondu ingĩ o nao nĩ manyitanagĩra nao wĩra-inĩ ũcio. Ikundi icio cierĩ itongoragio nĩ roho o ũmwe ikĩruta wĩra ũcio. Akristiano a ikundi icio cierĩ nĩ monanĩtie wĩyamũrĩri wao harĩ Jehova na njĩra ya kũbatithio thĩinĩ wa ‘rĩĩtwa rĩa Ithe witũ, rĩa Mũriũ, na rĩa roho mũtheru.’ (Mat. 28:19) Othe metĩkagĩra gũtongorio nĩ roho wa Ngai ũtũũro-inĩ wao, magakũragia thĩinĩ wao maciaro ma roho. (Gal. 5:22, 23) O ta arĩa aitĩrĩrie maguta, arĩa a ngʼondu ingĩ nĩ metĩkagĩra roho wa Ngai ũrute wĩra thĩinĩ wao. Kũgerera ũteithio wa roho ũcio, merutanagĩria gũtũũra kũringana na ithimi cia Jehova cia ũthingu.—2 Kor. 7:1; Kũg. 7:9, 14.
Hoyaga Ũheo Roho Mũtheru
17. Tũngĩonania atĩa atĩ tũrĩ na roho wa Ngai?
17 O na angĩkorũo kĩĩrĩgĩrĩro gĩaku nĩ gĩa gũkaagaya muoyo wa tene na tene igũrũ kana gũkũ thĩ-rĩ, Jehova no akũhe ‘ũhoti mũkĩru’ nĩguo ũtũũrie wĩkindĩru waku, ũkaaheo kĩheo. (2 Kor. 4:7) Gũthiĩ na mbere na kũhunjia ũhoro mwega wa Ũthamaki no gũtũme ũnyũrũrio. Ĩndĩ ririkana, ‘gũkena nĩwe ũngĩrumwo nĩ ũndũ wa rĩĩtwa rĩa Kristo, nĩ ũndũ roho ũrĩa wa riri, o roho wa Ngai, ũrĩikaraga igũrũ rĩaku.’—1 Pet. 4:14.
18, 19. Jehova arĩgũteithagia atĩa kũgerera roho wake, na itua rĩaku nĩ rĩrĩkũ ũndũ-inĩ ũcio?
18 Roho wa Ngai nĩ kĩheo aheaga arĩa maũcaragia marĩ na ngoro njega. Roho ũcio no wagĩrie ũhoti waku wa gwĩka maũndũ na ningĩ ũgũteithie kũhingia merirĩria maku ma gwĩka ũrĩa wothe ũngĩhota ũtungata-inĩ wa Ngai. “Nĩ gũkorũo Ngai nĩwe ũrutaga wĩra thĩinĩ wanyu, akamwendithagia maũndũ make, agagĩtũma mũmekage, nĩ ũndũ wa ũrĩa enda gũtugana.” Kĩheo kĩa goro kĩa roho mũtheru, hamwe na kĩyo giitũ gĩa “[kũrũmagia biũ] ũhoro wa muoyo” nĩ irĩtũhotithagia ‘kũrutagĩra ũhonokio witũ wĩra, tũgĩĩtigagĩra na tũkĩinainaga.’—Afil. 2:12, 13, 16.
19 Ũrĩ na mwĩhoko biũ harĩ hinya wa roho wa Ngai, rutaga wĩra o wothe ũrĩa ũheetwo na ngoro yaku yothe, ũũrutage wega na wĩhokage ũtongoria wa Jehova. (Jak. 1:5) Nĩ arĩgũteithagia gũtaũkĩrũo nĩ Kiugo gĩake, kũhiũrania na mathĩna ũtũũro-inĩ, na kũhunjia ũhoro mwega. “Hoyai, na nĩmũkũheo; mathai, na nĩmũkuona; ringaringai mũrango, na nĩmũkũhingũrĩrũo,” maũndũ macio nĩ hamwe na kũhoya ũheo roho mũtheru. (Luk. 11:9, 13) Ĩĩni, thiĩ na mbere gũthaitha Jehova nĩguo ũkorũo ũtariĩ ta ndungata ciake njĩhokeku cia tene na cia mahinda maya—iria ciatongoragio nĩ roho wake.
No Ũtaarĩrie?
• O ta Mariamu-rĩ, tũngĩonania mwerekera ũrĩkũ nĩguo tũrathimwo?
• Paulo aatongoririo nĩ roho wa Ngai na njĩra irĩkũ?
• Ndungata cia Ngai mahinda-inĩ maya itongoragio nĩ roho wake atĩa?
[Mbica karatathi-inĩ ka 26]
Roho wa Ngai nĩ waateithirie Paulo gwĩtiiria ndagathũkio nĩ maroho moru
[Mbica karatathi-inĩ ka 28]
Mahinda-inĩ maya, roho mũtheru ũteithagia Akristiano othe