Kũrora Athikĩrĩria

MAITHO maitũ nĩ monanagia mĩerekera itũ na ũrĩa tũraigua ngoro-inĩ. No monanie atĩ mũndũ nĩ mũmaku kana arĩ na guoya. No monanie mũndũ arĩ na tha kana wendo. Rĩmwe na rĩmwe no monanie mũndũ arĩ na nganja kana ihooru. Mũthuri ũmwe mũkũrũ akĩaria igũrũ rĩgiĩ andũ a kwao arĩa maanyamarĩkĩte mũno oigire ũũ: “Twaragia kũgerera maitho maitũ.”

Andũ mahota gũtũtuĩra na mecirĩrie ũrĩa tũkwendaga kuuga kũringana na harĩa tũrorete. Kũndũ kũingĩ, andũ nĩ mehokaga mũndũ ũraikara akĩmaroraga arĩ na ũrata. Ngũrani na ũguo, no mekĩrĩre nganja mũndũ ũraria arorete thĩ kana arorete kĩndũ handũ ha kũrora ũrĩa araarĩria. Ũndũire-inĩ ũmwe kũrora mũndũ mũno kuonagwo arĩ waga thoni, ũtoi, kana ũũru. Ũguo nĩguo gũkoragwo, makĩria mũndũrũme akĩarĩria mũtumia kana mũtumia akĩarĩria mũndũrũme kana mũndũ akĩarĩria cibũ kana mũndũ ũngĩ wĩ na gaturwa. Nakuo kũndũ kũmwe, mũndũ mwĩthĩ angĩrora mũndũ mũkũrũ maitho kwa maitho, ũndũ ũcio wonagwo ũrĩ wagi wa gĩtĩo.

O na kũrĩ ũguo, kũrĩa ũndũ ũcio ũtonagwo ũrĩ mũũru, kũrora mũndũ maitho rĩrĩa ũramwĩra ũndũ wa bata no gwĩkĩre ũritũ ũndũ ũcio. No kuonanie atĩ ũrĩa ũraaria arĩ na ũũma na ũhoro ũrĩa araheana. Rora wone ũrĩa Jesu aacokirie rĩrĩa arutwo ake maamũririe magegete: “Nũ ũngĩkĩhota kũhonoka?” Bibilia yugaga ũũ: ‘Jesu akĩmarora akĩmera, ũndũ ũcio ndũngĩhoteka nĩ andũ, no maũndũ mothe mahotekaga nĩ Ngai.’ (Mat. 19:25, 26) Ningĩ Maandĩko nĩ monanagia atĩ mũtũmwo Paulo nĩ aaroraga mũno ũrĩa athikĩrĩria ake maaiyũkagia ũrĩa aameeraga. Hĩndĩ ĩmwe Paulo akĩaria, haarĩ na mũndũ wakoretwo arĩ muonju kuuma gũciarũo. Atũmwo 14:9, 10 yugaga atĩ ‘mũndũ ũcio nĩ aathikĩrĩirie Paulo akĩaria, nake Paulo akĩmũkũũrĩra maitho, na ona atĩ nĩ aiganĩtie wĩtĩkio wa gũtũma ahonio, akĩmwĩra na mũgambo mũnene atĩrĩ, ta rũgama wĩtiire na magũrũ maku.’

Maũndũ ma Kũhũthĩra Ũtungata-inĩ. Rĩrĩa ũrĩ wĩra-inĩ wa kũhunjia, onagia andũ ũrata na wendo. Rĩrĩa kwagĩrĩire, hũthĩra ciũria cia kwarahũra kwambĩrĩria ndeereti igũrũ rĩgiĩ ũndũ mũngĩkorũo mũgĩtĩkanĩria na ũrĩa ũrahunjĩria. Ũgĩka ũguo, wĩrutanĩrie gũikia mũndũ ũcio riitho kana hihi ũmũrore ũthiũ na njĩra ya gĩtĩo na ya ũrata. Ũcanjamũku ũthiũ-inĩ wa mũndũ maitho make maronania gĩkeno gĩa kuuma ngoro nĩ ũgucagĩrĩria. Ũndũ ũcio no ũteithie mũndũ kũmenya ũrĩ mũndũ wa mũthemba ũrĩkũ na agũthikĩrĩrie wega.

Kũrora maitho ma mũndũ rĩrĩa kwagĩrĩire, no gũgũteithie kũmenya ũrĩa ũgwĩka. Angĩkorũo mũndũ ũcio nĩ mũrakaru kana hihi ndarakenio nĩ ũhoro ũcio, no ũhote kũmenya. Angĩkorũo mũtiraiguithania, no ũmenye. Angĩkorũo nĩ arathethũka, nĩ ũkũmenya. Ningĩ angĩkorũo nĩ arakenio nĩ ũhoro ũcio, ũndũ ũcio nĩ ũkũwona wega. Kũmũrora maitho no gũgũteithie kũmenya kana nĩ ũrabatara gũcenjia mũthiĩre waku, gwĩkĩra kĩyo kũmũingĩria ndeereti-inĩ, gũtinia ndeereti kana hihi kũngĩhoteka, kũmuonia ũrĩa angĩĩruta Bibilia.

O na angĩkorũo ũrahunjia kũndũ kwa mũingĩ kana ũrathomithia mũndũ Bibilia, wĩrutanĩrie gũikara ũkĩmũroraga ũrĩ na gĩtĩo. O na kũrĩ ũguo, ndũgakĩmũkũũrĩre maitho tondũ ũndũ ũcio no ũtũme aigue ũũru. (2 Ath. 8:11) Ĩndĩ ũtegũkĩria njano, ikara ũkĩmũroraga ũthiũ na njĩra ya ũrata. Mabũrũri-inĩ maingĩ ũndũ ũcio wonanagia atĩ mũndũ arĩ na bata na ũrĩa ũngĩ biũ. Ma nĩ atĩ, ũgĩthoma Bibilia kana ibuku rĩngĩ, maitho maku megũkorũo ibuku-inĩ. No ũgĩtĩtĩrithia ũndũ mũna, no ũrore mũthikĩrĩria waku ĩmwe kwa ĩmwe o kahinda kanini. Ũngĩikara ũkĩmũikagia riitho, nĩ ũkũhota kuona ũrĩa araiyũkia kĩrĩa ũrathoma.

Angĩkorũo kĩambĩrĩria-inĩ nĩ ũraigua thoni kũrora athikĩrĩria, ndũgakue ngoro. Wemenyeria, ũndũ ũcio nĩ ũrĩĩrehaga guo mwene, na no ũtũme ũgacĩre harĩ kwaranĩria na andũ.

Ũkĩheana Mĩario. Bibilia ĩtwĩraga atĩ Jesu atanambĩrĩria Mahunjio make ma Kĩrĩma-inĩ, nĩ ‘aatiirĩire arutwo ake maitho.’ (Luk. 6:20) Wĩrute na kĩonereria gĩake. Angĩkorũo nĩ andũ gĩkundi ũraarĩria, marore ũcoke ũkire cekondi cigana ũna ũtanambĩrĩria kwaria. Kũndũ kũingĩ ũndũ ũcio nĩ hamwe na kũrora andũ amwe thĩinĩ wa athikĩrĩria. Gũkira ũguo kwa ihinda inyinyi no gũgũteithie ũthirũo nĩ guoya ũrĩa ũngĩkorũo naguo kĩambĩrĩria-inĩ. Ningĩ nĩ gũgũteithia athikĩrĩria meharĩrie gũtwarana nawe kũringana na ũrĩa ũthiũ waku ũronania. Ningĩ, weka ũguo nĩ ũkũhe athikĩrĩria mweke wa gũkindĩria meharĩrie gũgũthikĩrĩria.

Ũkĩheana mĩario yaku, rora athikĩrĩria. Ndũkarore athikĩrĩria marĩ othe hamwe. Wĩrutanĩrie kũmarora marĩ mũndũ ũmwe ũmwe. Hakuhĩ kũndũ guothe, mũndũ ũrarĩria andũ aingĩ nĩ erĩgagĩrĩrwo gũikara akĩmaroraga.

Kũrora athikĩrĩria aku nĩ makĩria ma o gũikara ũkĩũrũragia maitho. Rora na gĩtĩo mũndũ ũmwe thĩinĩ wa athikĩrĩria, na kũngĩhoteka, rĩkia kũgweta ũndũ mũna ũrorete mũndũ ũcio. Ũcoke ũrore mũndũ ũngĩ, na ũgwete ũndũ ũmwe kana merĩ ũmũrorete. Ndũkarore mũndũ ihinda iraihu mũno nginya aigue thoni, na ndũkarore o andũ atare thĩinĩ wa athikĩrĩria. Thiĩ na mbere kũrora athikĩrĩria na njĩra ĩyo, no rĩrĩa ũraaria ũrorete mũndũ mũna, aria nake biũ wone ũrĩa araiyũkia ũhoro ũcio mbere ya weheretie maitho maku harĩ we.

Wagĩrĩirũo kũnyita matemo maku ma mĩario na guoko, kana ũmaige thĩinĩ wa Bibilia, kana ũigĩrĩre handũ ũkũhota gũikara ũgĩikagia riitho. Angĩkorũo ũkũinamia mũtwe waku biũ ũkĩrora matemo maku, nĩ ũkwaga kũrora athikĩrĩria. Nĩ wagĩrĩirũo gwĩciria maita marĩa ũkũrora matemo maku na rĩrĩa wagĩrĩirũo gwĩka ũguo. Ũndũ ũmwe na ũcio, angĩkorũo nĩ ũrarora mũno matemo maku ma mĩario, ndũkũhota kũrora athikĩrĩria.

Ũngĩikĩria mũndũ mũbira, nĩ ũroraga wone kana nĩ aũnyita. O rĩciria thĩinĩ wa mĩario yaku rĩtariĩ ta “rĩikia” rĩmwe harĩ athikĩrĩria. No ũmenye kana nĩ “manyita” nĩ ũndũ wa ũrĩa maiyũkia na njĩra ya kũinia mũtwe, gũcanjamũka, gũkũrora magũtegeire matũ. Ũngĩikara ũkĩroraga athikĩrĩria wega, ũndũ ũcio no ũgũteithie gũtigĩrĩra atĩ maũndũ marĩa ũroiga nĩ “maranyitwo.”

Angĩkorũo ũrathoma mbere ya kĩũngano, hihi nĩ wagĩrĩirũo kũrora athikĩrĩria ũgĩthoma? Angĩkorũo athikĩrĩria nĩ maratwarana nawe Bibilia-inĩ ciao ũgĩthoma, aingĩ ao matikũmenya kana nĩ ũramarora kana ndũramarora. No kũrora athikĩrĩria no gũtũme wĩkĩre ũthomi waku hinya nĩ ũndũ wa kuona ũrĩa maraiyũkia. Na thĩinĩ wa athikĩrĩria kũngĩkorũo na andũ mataratwarana nawe thĩinĩ wa Bibilia ciao na hihi meciria mao nĩ maracangacanga, gũtũngania maitho nao no kũmateithie macoke ũhoro-inĩ ũrĩa ũrathoma. Ma nĩ atĩ, wagĩrĩirũo gũikia maitho o hanini, na njĩra ũtekũhĩngĩcĩka ũgĩthoma. Nĩ ũndũ ũcio, nĩ wega kũnyita Bibilia yaku na guoko na kũinamũra mũtwe, handũ ha kũinamia kĩreru gĩthũri-inĩ.

Rĩmwe na rĩmwe irũrũngano-inĩ, athuri nĩ marutaga mĩario ya gũthoma. Nĩguo mũndũ amĩrute wega, abataraga gũkorũo na ũmenyeru, kwĩhaarĩria wega, na kwĩmenyeria mũno. Ma nĩ atĩ, mũndũ akĩruta mĩario ya gũthoma ndakoragwo na mĩeke mĩingĩ ya kũrora athikĩrĩria. Ĩndĩ mwaria angĩkorũo ehaarĩirie wega, no ahote gũikara agĩikagĩria athikĩrĩria riitho atekũhĩngĩcĩka. Eka ũguo nĩ egũteithia athikĩrĩria maikare mamũthikĩrĩrie na nĩ ũndũ ũcio magunĩke biũ nĩ ũrutani wa bata wa kĩĩroho ũrĩa araheana.