Famĩlĩ cia Gĩkristiano—“Ikaragai Mwĩhaarĩirie”

“O na inyuĩ ikaragai mwĩhaarĩirie: nĩ gũkorũo Mũrũ wa mũndũ nĩagoka o thaa ĩrĩa mũtegereirie.”—LUKA 12:40.

1, 2. Nĩkĩ nĩ twagĩrĩirũo nĩ kuoya na ũritũ ciugo ici cia Jesu “ikaragai mwĩhaarĩirie”?

“RĨRĨA Mũrũ wa mũndũ agoka e na riri wake” na amũranie ‘ndũrĩrĩ-rĩ,’ wee hamwe na famĩlĩ yaku hihi mũgaakorũo mwena ũrĩkũ? (Mat. 25:31, 32) Tondũ ũndũ ũcio ũgekĩka hĩndĩ ĩrĩa tũtangĩĩgereria-rĩ, na githĩ hatikĩrĩ bata twathĩkagĩre ũtaaro ũrĩa Jesu aatũheire atĩ ‘tũikarage twĩhaarĩirie’ !—Luk. 12:40.

2 Gĩcunjĩ kĩu kĩhĩtũku nĩ kĩarĩrĩirie ũrĩa o mũndũ thĩinĩ wa famĩlĩ angĩteithia famĩlĩ yothe gũikaraga ĩiguĩte kĩĩroho na njĩra ya kuoya wĩra wake na ũritũ. Ta rekei twarĩrĩrie njĩra ingĩ iria ingĩteithia famĩlĩ ciitũ gũthiĩ na mbere wega kĩĩroho.

Ikaragai Mũrĩ na Riitho “Igima [Irũngĩrĩru]”

3, 4. (a) Nĩ ũndũ ũrĩkũ famĩlĩ cia Gĩkristiano ciagĩrĩirũo nĩ kwĩmenyerera? (b) Gũikaraga tũrĩ na riitho “igima [irũngĩrĩru]” nĩ kuuga atĩa?

3 Nĩguo famĩlĩ ciikarage ciĩhaarĩirie nĩ ũndũ wa gũũka gwa Kristo, no mũhaka ciĩmenyerere citikahĩngĩcwo ciume maũndũ-inĩ megiĩ ũthathaiya wa ma. Famĩlĩ cikũbatara kwĩmenyerera maũndũ marĩa mangĩcihĩngĩca. Tondũ gũthingata indo cia kĩĩmwĩrĩ nĩ mũtego ũnyitĩte famĩlĩ nyingĩ-rĩ, rorai muone ũrĩa Jesu oigire ũhoro-inĩ wĩgiĩ gũikaraga na riitho “igima [irũngĩrĩru].” (Thoma Mathayo 6:22, 23.) O ta ũrĩa tawa ũtũmũrĩkagĩra njĩra ũgatũma tũthiĩ tũtekũgũa, noguo ‘maitho maitũ ma ngoro’ ma mũhaano matũteithagia gũthiĩ tũtekũhĩngũo.—Ef. 1:18.

4 Nĩguo riitho rĩa mũndũ rĩone wega, no mũhaka rĩkorũo rĩrĩ rĩega na rĩhote gũcũthĩrĩria biũ harĩ kĩndũ kĩrĩa rĩrorete. Noguo maitho ma ngoro matariĩ. Gũkorũo na riitho irũngĩrĩru nĩ kuuga atĩ tũrĩ na muoroto ũmwe tu. Handũ ha gũtũũra o tũthingataga indo cia kĩĩmwĩrĩ na gũtangĩkĩra mũno mabataro ma kĩĩmwĩrĩ ma famĩlĩ-rĩ, tũigaga riitho riitũ rĩcũthĩrĩirie maũndũ ma kĩĩroho. (Mat. 6:33) Ũguo nĩ kuuga atĩ tũiganagũo nĩ indo cia kĩĩmwĩrĩ iria Ngai atũheaga na tũigage ũtungata wake mbere ũtũũro-inĩ witũ.—Ahib. 13:5.

5. Kairĩtu kamwe koonanirie atĩa atĩ “riitho” rĩako rĩarĩ harĩ gũtungatĩra Ngai?

5 Kaĩ no gũkorũo na moimĩrĩro mega ciana cingĩmenyerio gũikaraga irĩ na riitho irũngĩrĩru-ĩ! Ta wĩcirie ũhoro wa kairĩtu kamwe thĩinĩ wa bũrũri wa Ethiopia. Kaahĩtũkaga wega mũno cukuru ũũ atĩ, thutha wa kũrĩkia gĩthomo kĩa mũthingi nĩ kaahetwo ũteithio wa mbeca nĩguo gathiĩ gakongerere gĩthomo. Nĩ ũndũ wa gũkorũo na riitho rĩacũthĩrĩirie tu harĩ gũtungatĩra Jehova, gakĩrega ũteithio ũcio. Kahinda kanini thutha ũcio, gaagĩtĩrũo wĩra ũrĩa kangĩarĩhagũo makĩria ma ciringi 300, 000 o mweri—mbeca nyingĩ mũno iringithanĩtio na mũcara ũrĩa andũ aingĩ marĩhagũo thĩinĩ wa bũrũri ũcio. Ĩndĩ “riitho” rĩa kairĩtu kau rĩarĩ ũtungata-inĩ wa Ũpainia. Gatiabataraga kwamba kwaranĩria na aciari ako nĩguo kamenye kana nĩ gekũrega wĩra ũcio. Hihi aciari ako maaiguire atĩa thutha wa kũmenya itua rĩa mwarĩ wao? Maakenire na maagĩkagathĩrĩria.

6, 7. Nĩ ũgwati ũrĩkũ twagĩrĩirũo nĩ ‘kwĩmenyerera’?

6 Hatarĩ nganja ciugo cia Jesu thĩinĩ wa Mathayo 6:22, 23 nĩ irutĩte mũkaana wĩgiĩ gũkoroka. Jesu nĩ onanirie atĩ mũgarũ wa riitho igima nĩ riitho rĩũru. Thĩinĩ wa rũthiomi rũrĩa rwahũthĩrĩtwo kwandĩka Bibilia kiugo “riitho rĩũru” no kiuge riitho ikoroku. Jehova onaga atĩa ũkoroku? Bibilia yugaga ũũ “No rĩrĩ, ũmaraya, na waganu o wothe, o na kana gũcumĩkĩra [gũkorokera] indo ciene, macio-rĩ, tigagai o na kũmagweta thiritũ-inĩ yanyu.”—Ef. 5:3.

7 Ti hingo ciothe mũndũ angĩhota kũmenya kana nĩ mũkoroku. O na gũtuĩka nĩ ũndũ mũhũthũ kuona ũkoroku wa andũ angĩ-rĩ, ti ũndũ mũhũthũ kuona ũkoroku witũ ithuĩ ene. Kwoguo ũkĩrĩ ũndũ wa ũũgĩ gwathĩkĩra ciugo ici cia Jesu: “Wĩmenyagĩrĩrei nĩguo mũtikanagĩe na riitho iraya o na atĩa.” (Luk. 12:15) Nĩguo twathĩkĩre ciugo icio no mũhaka twĩthuthurie tuone harĩa ngoro ciitũ irĩ. Famĩlĩ cia Gĩkristiano nĩ cikũbatara gwĩciria na ũritũ ũhoro wĩgiĩ mahinda na mbeca iria ihũthagĩra maũndũ-inĩ ma gwĩkenia na kwĩigĩra indo nyingĩ cia kĩĩmwĩrĩ.

8. Rĩrĩa tũkwenda kũgũra indo nĩ maũndũ marĩkũ twagĩrĩirũo nĩ ‘kwĩmenyerera’?

8 Rĩrĩa tũrenda kũgũra kĩndũ tũtiagĩrĩirũo nĩ gwĩciria o ũhoro wa thogora tu. Nĩ wega gwĩciria ũhoro wa maũndũ ta maya: ‘Hihi nĩ ndĩkoragwo na mahinda ma kũhũthĩra kĩndũ gĩkĩ na gũkĩramata nĩgetha gĩtũũre? Nĩ mahinda maigana atĩa ndĩrabatara nĩguo ndĩrute gũkĩhũthĩra?’ Inyuĩ andũ ethĩ, mũtigetĩkanie na andũ a gũkũ thĩ arĩa magathagĩrĩria indo na kwoguo matũme mwĩrirĩrie indo cia goro cia kĩĩrĩu ta nguo kana indo ingĩ. Wĩmenyeriei kwĩgirĩrĩria. Ningĩ, wĩcirie kana kũgĩa na kĩndũ kĩu nĩ gũgũteithia famĩlĩ yanyu gũikara ĩhaarĩirie nĩ ũndũ wa gũka kwa Mũrũ wa mũndũ. Gĩa na wĩtĩkio harĩ kĩĩranĩro gĩkĩ kĩa Jehova: “Ndirĩ hĩndĩ ngagũtigĩrĩra, kana ndigane nawe o na atĩa.”—Ahib. 13:5.

Thingata Mĩoroto ya Kĩĩroho

9. Gũthingata mĩoroto ya kĩĩroho kũngĩteithia famĩlĩ atĩa?

9 Njĩra ĩngĩ ĩrĩa ĩngĩteithia andũ thĩinĩ wa famĩlĩ gwĩkĩra wĩtĩkio wao hinya, na gũteithia famĩlĩ yothe ĩkorũo ĩĩhandĩte kĩĩroho nĩ kwĩigĩra mĩoroto ya kĩĩroho na kũmĩthingata. Gwĩka ũguo no gũteithie famĩlĩ gũthima ũrĩa cirathiĩ na mbere harĩ muoroto wacio wa gũkenia Jehova na no cihote kũmenya nĩ maũndũ marĩkũ ma bata mũno ũtũũro-inĩ wacio.—Thoma Afilipi 1:10.

10, 11. Mũrĩ famĩlĩ-rĩ, nĩ mĩoroto ĩrĩkũ ya kĩĩroho mũrathingata, na nĩ mĩoroto ĩrĩkũ mũngĩenda kwĩigĩra nĩ ũndũ wa hĩndĩ yũkĩte?

10 O na kwĩigĩra mĩoroto mĩnyinyi ĩrĩa o mũndũ thĩinĩ wa famĩlĩ angĩhota gũkinyĩra no kũrehe irathimo nyingĩ. Kwa ngerekano-rĩ no mwĩigĩre muoroto wa kwarĩrĩria rĩandĩko rĩa o mũthenya. Macokio ma o mũndũ thĩinĩ wa famĩlĩ no mateithie mũtwe wa famĩlĩ kũmenya ũrĩa o mũndũ atariĩ kĩĩroho. Muoroto wa gũthoma Bibilia o mũthenya mũrĩ famĩlĩ nĩ ũheaga ciana kamweke kega ga kwagĩria ũthomi na ũtaũku wacio harĩ ndũmĩrĩri ĩrĩa ĩrĩ Bibilia-inĩ. (Thab. 1:1, 2) Na githĩ tũtikĩagĩrĩirũo nĩ kwĩigĩra muoroto wa kwagĩria mahoya maitũ? Gũkũria maciaro ma roho na njĩra nene makĩria no ũkorũo ũrĩ muoroto mwega wa gũthingata. (Gal. 5:22, 23) Ĩ nakuo gũcaria mĩeke ya gũcaĩra andũ arĩa tũhunjagĩria? Kwĩrutanĩria gwĩka ũguo tũrĩ famĩlĩ no gũteithie ciana kwĩruta kũiguanagĩra tha, na no kũhoteke cikũrie wendi wa gũtungatĩra irĩ mapainia a hĩndĩ ciothe kana amishonarĩ.

11 Kaĩ ũtangĩciria ũhoro wa mĩoroto ĩmwe ĩrĩa we na famĩlĩ yaku mũngĩthingata? Hihi famĩlĩ yaku no ĩigĩre muoroto wa kuongerera mahinda marĩa mahũthagĩra ũtungata-inĩ? Hihi no mũgerie gũtooria guoya wa kũhunjia na thimũ, barabara-inĩ kana kũndũ kwa biacara? Ĩ nakuo kũhunjia kũndũ kũrĩa kũrĩ na bata mũnene wa ahunjia a Ũthamaki? Hihi nĩ kũrĩ mũndũ wa famĩlĩ yanyu ũngĩĩruta rũthiomi rũngĩ nĩguo ahote kũhunjĩria andũ a ndũrĩrĩ ingĩ?

12. Nĩguo mateithie famĩlĩ ciao ikũre kĩĩroho-rĩ, mĩtwe ya famĩlĩ ĩngĩka atĩa?

12 Ũrĩ mũtwe wa famĩlĩ, geria kũmenya nĩ maũndũ-inĩ marĩkũ famĩlĩ yaku ĩrabatara gũkũra kũra kĩĩroho. Ũcoke ũige mĩoroto mĩna ĩrĩa ĩngĩmũhotithia gũkinyĩra itanya rĩu. Mwagĩrĩirũo nĩ kwĩigĩra mĩoroto ĩrĩa mũngĩhota gũkinyĩra kũringana na ũhoti na maũndũ ma famĩlĩ yanyu. (Thim. 13:12) Ma nĩ atĩ, gũkinyĩra muoroto mwega nĩ kuoyaga ihinda. Kwoguo, honokia mahinda marĩa ũhũthagĩra kwĩrorera TV na ũmahũthĩre gũthingata maũndũ ma kĩĩroho. (Ef. 5:15, 16) Wĩrutanĩrie biũ gũkinyĩra mĩoroto ĩrĩa ũigĩire famĩlĩ yaku. (Gal. 6:9) Famĩlĩ ĩrĩa ĩthingataga mĩoroto ya kĩĩroho nĩ ĩrĩtũmaga ‘andũ othe mahotage kuona ũrĩa ĩthiaga na mbere.’—1 Tim. 4:15.

Tũũria Hwaĩ-inĩ wa Ũthathaiya wa Famĩlĩ

13. Nĩ ũgarũrũku ũrĩkũ waambĩrĩirio thĩinĩ wa mũtaratara wa o kiumia wa mĩcemanio ya kĩũngano, na nĩ ciũria irĩkũ twagĩrĩirũo nĩ kwĩyũria?

13 Kwambĩrĩria Janũari 1, 2009, nĩ kwagĩire na ũgarũrũku wa mwanya mũtaratara-inĩ wa mĩcemanio ya o kiumia wa gũteithia famĩlĩ ciikarage ‘ciĩharĩirie’ nĩ ũndũ wa gũka kwa Mũrũ wa mũndũ. Handũ ha gũcemania hamwe mũthenya ngũrani ta ũrĩa twekaga hĩndĩ ya mũcemanio ũrĩa wetagwo Funzo La Kitabu, mũcemanio ũcio nĩ waturanĩirũo na Cukuru ya Ũtungata wa Gĩtheokrasi na Mũcemanio wa Ũtungata. Ũgarũrũku ũcio wekirũo nĩguo famĩlĩ cia Gĩkristiano igĩe na mweke wa kwĩyaka kĩĩroho na njĩra ya gũkorũo na hwaĩ-inĩ mũna wa ũthathaiya wa famĩlĩ o kiumia. Rĩu tondũ ihinda nĩ ihĩtũku kuuma ũgarũrũku ũcio wambĩrĩria-rĩ, nĩ wega twĩyũrie ũũ: ‘Hihi nĩ hũthagĩra mahinda macio gũkorũo na hwaĩ-inĩ wa Ũthathaiya wa Famĩlĩ kana wĩruti wakwa kĩũmbe? Hihi nĩ hotete gũkinyĩra muoroto wa mũbango ũcio?’

14. (a) Muoroto ũrĩa mũnene wa gũtũũria hwaĩ-inĩ wa Ũthathaiya wa Famĩlĩ kana wĩruti wa mũndũ kĩũmbe nĩ ũrĩkũ? (b) Nĩkĩ gũkorũo na hwaĩ-inĩ mũna wa kwĩruta nĩ kwa bata?

14 Muoroto ũrĩa mũnene wa gũtũũria hwaĩ-inĩ wa Ũthathaiya wa Famĩlĩ kana wĩruti wa mũndũ kĩũmbe nĩ gũkuhĩrĩria Ngai. (Jak. 4:8) Rĩrĩa tũrahũthĩra mahinda maitũ kwĩruta Bibilia tũtegũtĩrĩria tuongagĩrĩra ũmenyo witũ harĩ Mũũmbi, naguo ũkuruhanu witũ nake ũkagĩa na hinya. O ũrĩa tũrakuhĩrĩria Jehova, noguo tũrurumũragwo kũmwenda na ‘ngoro iitũ yothe, na muoyo witũ wothe, na gwĩciria gwitũ guothe, na hinya witũ wothe.’ (Mar. 12:30) Hatarĩ nganja, nĩ twĩriragĩria mũno gwathĩkĩra Ngai na kwĩgerekania nake. (Ef. 5:1) Kwoguo, gũtũũria hwaĩ-inĩ wa Ũthathaiya wa Famĩlĩ, nĩ kwa bata mũno harĩ gũteithia andũ othe thĩinĩ wa famĩlĩ ‘gũikaraga mehaarĩirie’ kĩĩroho o tũgĩetagĩrĩra “thĩna mũnene” ũrĩa waarathĩtwo. (Mat. 24:21) Ũthathaiya ũcio nĩ wa bata harĩ ũhonokio.

15. Hwaĩ-inĩ wa Ũthathaiya wa Famĩlĩ ũngĩhutia atĩa ũrĩa o mũndũ thĩinĩ wa famĩlĩ onaga ũrĩa ũngĩ?

15 Ningĩ mũbango wa Ũthathaiya wa Famĩlĩ nĩ ũkoragwo na muoroto ũngĩ—wa gũteithia andũ thĩinĩ wa famĩlĩ makuhanĩrĩrie o mũndũ na ũrĩa ũngĩ. Kũhũthĩra mahinda hamwe o kiumia kwarĩrĩria maũndũ ma kĩĩroho kũhutagia mũno ũrĩa o mũndũ onaga ũrĩa ũngĩ thĩinĩ wa famĩlĩ. Mũthuri na mũtumia nĩ makuhanagĩrĩria makĩria rĩrĩa marakenera kwĩruta Bibilia marĩ hamwe. (Thoma Kohelethu 4:12.) No kũhoteke aciari na ciana arĩa mathathayagia hamwe makoragwo na ũrũmwe na wendo ũrĩa “wohanagia maũndũ mothe hamwe nĩguo maagĩrĩre kũna.”—Kol. 3:14.

16. Taarĩria ũrĩa aarĩ a Ithe witũ atatũ magunĩkaga nĩ ũndũ wa gũkoragwo na hwaĩ-inĩ mũna wa kwĩruta Bibilia.

16 Ta wĩcirie ũrĩa aarĩ a Ithe witũ atatũ a ndigwa magunĩkĩte nĩ kũbanga makoragwo na hwaĩ-inĩ mũna wa wĩruti wa Bibilia. O na gũtuĩka matirĩ rũrĩra, atumia acio atatũ akũrũ maikaraga taũni-inĩ ĩmwe na makoretwo marĩ arata mĩaka mĩingĩ. Nĩ ũndũ wa kwenda gũkorũo na mahinda makĩria marĩ hamwe na nĩguo magunĩke kĩĩroho handũ ha o kĩĩmwĩrĩ-rĩ, maamũrire makoragwo na hwaĩ-inĩ ũmwe wa gũcemanagia na kwĩruta Bibilia. Maambĩrĩirie gwĩka ũguo makĩhũthĩra ibuku rĩrĩa rĩĩtagwo “Kutoa Ushahidi Kamili” Kuhusu Ufalme wa Mungu. Ũmwe wao oigire ũũ: “Tũkenagĩra mũno mahinda maitũ ũũ atĩ kaingĩ nĩ tũkĩragia ithaa rĩmwe. Tũgeragia gwĩcũrania maũndũ marĩa aarĩ na ariũ a Ithe witũ a tene maageragĩra na tũkaarĩrĩria ũrĩa tũngĩka tũngĩcemania na maũndũ ta macio. Tũgacoka tũkageria kũhũthĩra maũndũ macio twĩrutĩte rĩrĩa tũrĩ ũtungata-inĩ witũ. Ũndũ ũcio nĩ ũtũmĩte tũkenere mũno gũkĩra mbere wĩra witũ wa kũhunjia ũhoro wa Ũthamaki na wa gũtua andũ arutwo.” Makĩria ma kũmateithia kĩĩroho, mũbango ũcio nĩ ũtũmĩte arata acio atatũ makuhanĩrĩrie makĩria. Moigaga ũũ: “Tuonaga mũbango ũcio ũrĩ wa bata mũno.”

17. Nĩ maũndũ marĩkũ matũmaga hwaĩ-inĩ wa Ũthathaiya wa Famĩlĩ ũgaacĩre?

17 Ĩ wee nawe? Ũragunĩka atĩa nĩ ũndũ wa gũkoragwo na hwaĩ-inĩ wa ũthathaiya wa famĩlĩ kana wĩruti waku kĩũmbe? Mũbango ũcio ũngĩkwo ũgĩtĩragĩrio-rĩ, ndũngĩhingia muoroto ũrĩa ũrongoreirio. O mũndũ thĩinĩ wa famĩlĩ agĩrĩirũo gũkorũo ehaarĩirie kwĩruta mahinda marĩa maiguithanĩirio. Maũndũ matarĩ ma o mũhaka matiagĩrĩirũo nĩ kũingĩrĩra hwaĩ-inĩ ũcio. Makĩria ma ũguo, maũndũ marĩa megũthomwo magĩrĩirũo gũkorũo marĩ maũndũ andũ a famĩlĩ yaku mangĩhũthĩra ũtũũro-inĩ wao. Ũngĩka atĩa nĩguo mũkenere mahinda macio ma wĩruti? Hũthĩra njĩra njega cia kũrutana, na ũtigĩrĩre atĩ kũrĩ na thayũ na gĩtĩo.—Jak. 3:18.a

“Ikaragai Mwĩiguĩte” na ‘Mũikarage Mwĩhaarĩirie’

18, 19. Kũmenya atĩ gũka kwa Mũrũ wa mũndũ kũrĩ hakuhĩ kwagĩrĩirũo gũgũteithia atĩa wee na famĩlĩ yaku?

18 Gũthũka mũno kwa maũndũ thĩinĩ wa thĩ mahinda-inĩ maya maitũ kũronania hatarĩ nganja atĩ kuuma mwaka wa 1914, thĩ ĩno njũru ya Shaitani ĩrĩ matukũ-inĩ mayo ma kũrigĩrĩria. Mbaara ya Hari magedoni ĩhĩkĩte o kwĩhĩka. Ica ikuhĩ Mũrũ wa mũndũ nĩ egũka kũhingia ituĩro rĩa Jehova harĩ andũ arĩa matetigĩrĩte Ngai. (Thab. 37:10; Thim. 2:21, 22) Na githĩ kũmenya ũguo gũtikĩagĩrĩirũo gũgũteithie wee na famĩlĩ yaku?

19 Hihi wee nĩ ũraathĩkĩra ũtaaro wa Jesu wa gũikaraga ũrĩ na riitho “igima [irũngĩrĩru]”? Rĩrĩa andũ thĩinĩ wa thĩ ĩno marathingata ũtonga, igweta kana ũnene-rĩ, hihi famĩlĩ yaku nĩ ĩrathingata mĩoroto ya kĩĩroho? Hihi nĩ ũrarũmĩrĩra mũbango wa hwaĩ-inĩ wa Ũthathaiya wa Famĩlĩ kana wa wĩruti waku kĩũmbe? Hihi nĩ ũrakinyĩra matanya marĩa marongoreirio mũbango ũcio? Ta ũrĩa twarĩrĩirie gĩcunjĩ-inĩ kĩrĩa kĩhĩtũku-rĩ, hihi nĩ ũraruta wĩra ũrĩa wĩhokeirũo kũringana na Maandĩko ũrĩ ta mũthuri, mũtumia, kana mwana, na kwoguo ũgateithia famĩlĩ yothe gũikara ‘ĩiguĩte’? (1 Thes. 5:6) Angĩkorũo nĩguo-rĩ, nĩ ‘ũrĩikaraga wĩhaarĩirie’ nĩ ũndũ wa gũka kwa Mũrũ wa mũndũ.

[Kohoro ka magũrũ-inĩ]

Weruta Atĩa?

• Taarĩria ũrĩa famĩlĩ cia Gĩkristiano ‘cingĩikaraga ciĩhaarĩirie’ na njĩra ya . . .

gũkoragwo na riitho ‘igima [irũngĩrĩru].’

kwĩigagĩra na gũthingataga mĩoroto ya kĩĩroho.

gũtũũria hwaĩ-inĩ wa Ũthathaiya wa Famĩlĩ.