ONGHEDI YOKUPOPYA 35
Okweendulula nelalakano lokudivilika
OKUHONGA vamwe nomupondo osha kwatela mo okupopya to endulula oinima. Ngeenge owa kala to popi to endulula oshitwa shonhumba sha fimana, ovapwilikini oshi na oupu ve ke shi dimbuluke. Ngeenge owa endulula ediladilo lonhumba to li popi meenghedi di lili noku lili, ovapwilikini otashi dulika ve ke li ude ko nawa.
Ngeenge ovapwilikini voye itava dimbuluka osho wa popya, eendjovo doye itadi ka nwefa mo osho va itavela ile onghedi yavo yokukalamwenyo. Otashi dulika va ka kale tava diladila kombinga yoitwa oyo wa twa omufindo.
Jehova, Omuhongi wetu Munenenene, okwe tu tulila po oshihopaenenwa shi na sha nokweendulula oinima. Okwa li a pa oshiwana shaIsrael Oipango Omulongo. Okwa li a longifa omweengeli opo a lombwele oshiwana osho oipango oyo pOmhunda yaSinai. Lwanima, okwa li a pa Moses oipango oyo ya shangwa koipelende yomamanya. (Ex. 20:1-17; 31:18; Deut. 5:22) Jehova okwa li a lombwela Moses a lombwele vali oshiwana osho oipango oyo ofimbo inashi ya mEdu lEudaneko, naMoses okwa li yo a wilikwa komhepo iyapuki a shange oipango oyo i li muDeuteronomion 5:6-21. Oipango oyo Jehova a li a pa Ovaisrael oya li ya kwatela mo oshipango shoku mu hola noku mu longela nomutima wavo aushe, nomwenyo wavo aushe nosho yo eenghono davo adishe. Oshipango osho naasho osha ka endululwa vali lwoikando. (Deut. 6:5; 10:12; 11:13; 30:6) Omolwashike mbela? Omolwaashi Jesus okwa ti kutya oshipango osho ‘oshinene noshotete.’ (Mat. 22:34-38) Jehova okwa li a lombwela Jeremia a dimbulukife oshiwana shaJuda lwoikando i dulife po 20 kutya okudulika kuye moinima aishe oyo e va lombwela oku li oshinima sha kwata moiti. (Jer. 7:23; 11:4; 12:17; 19:15) Jehova okwa li yo a popya okupitila muHesekiel oikando i dulife po 60 kutya oiwana otai ‘ka shiiva nokutya oye Jehova.’ — Hes. 6:10; 38:23, NW.
Omahokololo e na sha noukalele waJesus otaa ulike kutya okwa li ha endulula oinima ngeenge ta hongo. Pashihopaenenwa, ope na Omavangeli ane, oo keshe limwe lomuo mwa hokololwa oiningwanima ya fimana oyo ya hokololwa yo mulikwao limwe ile mOmavangeli makwao, ndele oya hokololwa meenghedi da yoolokafana kanini. Jesus okwa li ha endulula oinima yonhumba ya fimana oyo a honga, ndele okwa li e shi ninga yo meenghedi di lili noku lili. (Mark. 9:34-37; 10:35-45; Joh. 13:2-17) Ofimbo Jesus a li kOmhunda yEemono, omafiku manini fimbo ina fya, okwa li a endulula osho a li a popya opo a divilike elondwelo eli la fimana: “Kaleni oupafi, osheshi kamu shi shii efiku lilipi po Omwene weni te uya.” — Mat. 24:42; 25:13.
Ngeenge u li moukalele. Ngeenge to udifile vamwe, oho kala wa hala va koneke osho to va lombwele. Opo ovanhu va koneke osho to popya, owa pumbwa okweendulula oitwa oyo tamu kundafana.
Luhapu, ngeenge oshinima shonhumba osha endululwa pefimbo opo tashi kundafanwa ohashi kwafele omunhu e shi koneke. Onghee hano, ngeenge owa mane okulesha omushangwa wonhumba, oto dulu oku u divilika mokutofa mo oitukulwa oyo ya fimanenena, opo nee pula omunhu oo to kundafana naye kutya: “Owa didilika osho omushangwa ou tau ti?”
Oto dulu yo okweendulula lwopexulilo oinima oyo mwa kundafana. Pashihopaenenwa, oto dulu okutya: “Oshitwa sha fimanenena meenghundafana detu osho nda hala u dimbuluka osho . . . .” Opo nee, endulula oshitwa osho pauxupi. Pashihopaenenwa, oto dulu okutya ngaha: “Kalunga okwa lalakanena okuninga edu oparadisa. Osho otashi ka wanifwa shili.” Ile u tye: “Ombibeli otai ulike sha yela kutya otu li momafiku axuuninwa onghalelo ei yoinima. Otwa pumbwa okulihonga kombinga yoiteelelwa yaKalunga ngeenge otwa hala oku ka xupifwa.” Ile oto dulu okutya: “Ngaashi twe shi mona, Ombibeli otai tu pe omayele taa longo, oo taa dulu oku tu kwafela tu ungaunge nomaupyakadi oo hatu shakeneke momaukwaneumbo.” Omafimbo amwe, oto dulu ashike okweendulula omushangwa wonhumba oo wa hala omuneumbo a dimbuluke. Ashike okweendulula kwa tya ngaho otaku ka pondola ashike ngeenge ohatu longifa eendunge dokuyoolola.
Ngeenge to ningi omalishuneko, ile omakonakonombibeli, oto dulu okweendulula oinima oyo mwa konakona to longifa omapulo eendululo.
Ngeenge omunhu oo tamu konakona naye Ombibeli ke udite omayele onhumba Ombibeli ile otashi dulika shidjuu kuye oku a tula moilonga, otashi dulika wa pumbwa okukundafana naye oshikundafanwa osho lwoikando. Kendabala oku mu yelifila meenghedi di lili noku lili. Inamu pumbwa okukundafana efimbo lilelile, ashike mu ladipika a kale ta diladila shi na sha naasho. Dimbuluka kutya Jesus okwa li a honga monghedi ya tya ngaho opo a kwafele ovahongwa vaye va finde oikala yokulihalela peendodo dopombada. — Mat. 18:1-6; 20:20-28; Luk. 22:24-27.
Ngeenge to yandje oipopiwa. Ngeenge to yandje oipopiwa, elalakano loye ka li fi ashike okuyandja ouyelele kovapwilikini. Owa hala ovapwilikini va ude ko ouyelele oo, ve u koneke nove ke u tule moilonga. Opo u hange elalakano olo, kala to endulula oinima oyo to kundafana.
Ndele ngeenge owa kala to endulula unene oitwa oyo ya fimanenena, ovapwilikini otashi dulika vaha kale vali tava pwilikine nelitulemo. Hoolola moshipopiwa shoye oitwa oyo ya pumbwa okudivilikwa monghedi ye likalekelwa. Oitwa oyo otashi dulika i kale oitwa oyo ya fimanenena, oyo i li exuku loshipopiwa shoye, ndele oto dulu yo okukwatela mo omadiladilo makwao oo taa ti sha kovapwilikini.
Otashi dulika tete wa pumbwa okutumbula oitwa oyo ya fimanenena metwalemo loye. Longifa omatumbulo e li pauxupi oo taa yandje ouyelele u na sha naasho tashi ka kundafanwa moshipopiwa. Longifa yo omapulo ile oihopaenenwa i li pauxupi oyo tai popi kombinga yomaupyakadi oo e na okukandulwa po. Oto dulu okupopya kutya oitwa oyo ya fimanenena oi li ingapi noku i popya melandulafano. Opo nee kundafana oitwa oyo kooshimwe moshipopiwa shoye. Oto dulu okudivilika oitwa oyo momukokomoko woshipopiwa mokweendulula oshitwa keshe sha fimanenena fimbo ino ya kushikwao. Longifa oshihopaenenwa osho tashi ulike nghee oshitwa shonhumba shi na okutulwa moilonga. Oto dulu yo okudivilika oitwa oyo ya fimanenena moku i endulula pexulilo loshipopiwa shoye, to i divilike mokupopya oinima oyo tai kondjifafana noitwa oyo, mokunyamukula omapulo oo wa li wa pula ile mokukundafana pauxupi nghee omaupyakadi onhumba oo wa popya taa dulu okukandulwa po.
Kakele koinima oyo twa tumbula metetekelo, omupopi omunekeka oha kala yo ta konenene oohandimwe ovo ve li mokati kovapwilikini. Ngeenge ope na vamwe vehe udite ko ediladilo lonhumba, omupopi ote ke shi mona mo. Ngeenge oshitwa osho osha fimana, ohe shi endulula vali. Ndele otashi dulika ita ka hanga elalakano laye, ngeenge okwa kala ashike ta endulula ta longifa oitya oyo a popya nale. Okuhonga vamwe okwa kwatela mo shihapu shihe fi ashike osho. Omupopi okwa pumbwa okukala ha tifuka. Otashi dulika a pumbwa okutumbula oinima imwe nonande ka li e i lilongekidila, ngeenge eenghalo otadi shi pula. Okulihonga kwoye okuungaunga neemhumbwe dovapwilikini monghedi ya tya ngaho oko taku ka ufa kutya ou li omuhongi a pyokoka.