-
បង្ហាញអារម្មណ៍សាទរ និងភាពកក់ក្ដៅវិធីបង្កើនសមត្ថភាពនិយាយនឹងបង្រៀន
-
-
១៩ អារម្មណ៍កក់ក្ដៅស្របទៅតាមពត៌មាន: ដូចដែលយើងបានពិគ្រោះអំពីការបង្ហាញអារម្មណ៍សាទរនោះ ការបង្ហាញអារម្មណ៍កក់ក្ដៅគឺច្រើនតែអាស្រ័យលើពត៌មានដែលយើងត្រូវថ្លែង។ ឧទាហរណ៍មួយនៅម៉ាថាយជំពូកទី២៣ ដែលរៀបរាប់អំពីពេលព្រះយេស៊ូផ្ដន្ទាទោសពួកស្ក្រែបនិងពួកផារិស៊ី។ យើងនឹងមិនគិតថា ទ្រង់ផ្ដន្ទាទោសពួកគេដោយប្រើសូរសម្លេងខ្សោយនោះឡើយ។ ប៉ុន្តែ កំឡុងដែលទ្រង់កំពុងតែមានសេចក្ដីក្រោធនោះ ក៏មានឃ្លាដែលបង្ហាញភាពកក់ក្ដៅនិងមនោសញ្ចេតនាដ៏ជ្រាលជ្រៅដែរ ពេលព្រះយេស៊ូមានបន្ទូលថា៖ «ឱ . . . តើប៉ុន្មានដងហើយដែលអញចង់ប្រមូលកូនឯងទាំងប៉ុន្មាន ដូចជាមេមាន់ក្រុងកូនវាឲ្យជ្រកក្រោមស្លាប? តែឯងមិនព្រមទេ!»។ ពាក្យទាំងនេះបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់នូវអារម្មណ៍កក់ក្ដៅ ប៉ុន្តែ ឃ្លាបន្ទាប់មិនសម្ដែងនូវអារម្មណ៍ដូចគ្នាទេដែលថា៖ «មើល! ផ្ទះឯងនឹងត្រូវចោលស្ងាត់ទុកឲ្យឯង»។ សូរនេះគឺជារបៀបបដិសេធទាំងមានអារម្មណ៍ស្អប់ខ្ពើម។
២០ តើយើងគួរបង្ហាញអារម្មណ៍កក់ក្ដៅនៅពេលណា? តាមធម្មតាយើងបង្ហាញអារម្មណ៍កក់ក្ដៅក្នុងកិច្ចបំរើផ្សាយ ឬពេលថ្លែងសុន្ទរកថាក្នុងកម្មវិធីសាលាកិច្ចបំរើព្រះធិបតេយ្យ។ ប៉ុន្តែជាពិសេស យើងគួរបង្ហាញអារម្មណ៍កក់ក្ដៅពេលដែលយើងកំពុងតែពិគ្រោះវែកញែកហេតុផល ឬពេលលើកទឹកចិត្ត ដាស់តឿន និងបង្ហាញចិត្តអាណិតអាសូរជាដើម។ ក្នុងការបង្ហាញអារម្មណ៍កក់ក្ដៅ យើងក៏មិនគួរភ្លេចបង្ហាញអារម្មណ៍សាទរដែរ ដែលត្រូវបង្ហាញស្របទៅតាមកាលៈទេសៈសមរម្យ។ ចូរឲ្យមានតុល្យភាពក្នុងគ្រប់ការទាំងអស់ ប៉ុន្តែដំណាលគ្នានោះ សូមខំប្រឹងថ្លែងឲ្យអស់ពីដួងចិត្តដែរ។
-
-
ឧទាហរណនិទស្សន៍ដែលត្រឹមត្រូវវិធីបង្កើនសមត្ថភាពនិយាយនឹងបង្រៀន
-
-
ចំណុចហាត់រៀនទី១៥
ឧទាហរណនិទស្សន៍ដែលត្រឹមត្រូវ
១ ពេលអ្នកថ្លែងប្រើឧទាហរណនិទស្សន៍ គឺហាក់ដូចជាគាត់គូររូបភាពដែលអាចដិតជាប់ក្នុងគំនិតរបស់អ្នកស្ដាប់។ ឧទាហរណនិទស្សន៍បង្កើតឲ្យមានចំណាប់អារម្មណ៍ និងបញ្ជាក់នូវគំនិតសំខាន់ៗ។ ឧទាហរណនិទស្សន៍នាំឲ្យយើងចេះត្រិះរិះ និងជួយយើងឲ្យឆាប់យល់គំនិតថ្មី។ ឧទាហរណនិទស្សន៍ដែលសមត្រឹមត្រូវ អាចមានអានុភាពលើគំនិតផងនិងចិត្តផង។ ជាលទ្ធផល យើងអាចធ្វើឲ្យសារនោះដិតជាប់ក្នុងគំនិតបាន ដែលមិនងាយធ្វើដោយគ្រាន់តែប្រាប់ហេតុការណ៍ប៉ុណ្ណោះ។ ប៉ុន្តែ លុះត្រាតែឧទាហរណនិទស្សន៍នោះគឺត្រឹមត្រូវ ទើបមានប្រសិទ្ធភាព។ ឧទាហរណនិទស្សន៍ត្រូវតែស្របតាមសាច់រឿងរបស់យើង។
២ នៅពេលខ្លះ យើងអាចប្រើឧទាហរណនិទស្សន៍បាន ដើម្បីជៀសវាងភាពលំអៀងរបស់អ្នកស្ដាប់ ឬចំណុចណាដែលពួកគេអាចប្រកាន់។ ឧទាហរណនិទស្សន៍អាចធ្វើឲ្យការជំទាស់ទាំងប៉ុន្មានរលាយបាត់អស់ មុននឹងយើងពិគ្រោះលទ្ធិណាដែលមនុស្សចូលចិត្តប្រឈ្លោះជជែករកខុសត្រូវ។ ជាឧទាហរណ៍ យើងអាចនិយាយថា៖ «គ្មានឪពុកណាម្នាក់នឹងដាក់ទណ្ឌកម្មកូន ដោយយកដៃកូនដាក់លើជើងក្រានក្ដៅនោះឡើយ»។ បើប្រើឧទាហរណនិទស្សន៍នេះមុននឹងពិគ្រោះអំពីលទ្ធិ«ស្ថាននរក» នេះអាចជួយបង្ហាញថា ការបង្រៀននោះគួរឲ្យស្អប់ខ្ពើមមែន ហើយក៏ជួយឲ្យអ្នកស្ដាប់ស្រួលបដិសេធចោលលទ្ធិនោះដែរ។
៣ ឧទាហរណនិទស្សន៍អាចមានច្រើនបែបច្រើនយ៉ាង ដូចជាការវិភាគមើលភាពស្រដៀងគ្នា ការប្រៀបធៀប ការបង្ហាញនូវភាពខុសគ្នា ពាក្យប្រៀបប្រដូច បទពិសោធន៍របស់ខ្លួន និងឧទាហរណ៍ជាដើម។ យើងអាចរើសយកឧទាហរណនិទស្សន៍ពីទិដ្ឋភាពផ្សេងៗជាច្រើន។ យើងអាចសំដៅទៅលើអ្វីៗដែលបានបង្កើតមកជាឧទាហរណនិទស្សន៍ មិនថាវត្ថុ ឬអ្វីដែលមានជីវិតក៏បាន។ ឧទាហរណនិទស្សន៍អាចសំដៅទៅលើមុខរបរឬការងាររបស់អ្នកស្ដាប់ លក្ខណៈនៃមនុស្ស វត្ថុក្នុងផ្ទះ ឬស្នាដៃរបស់មនុស្សជាតិក៏បាន ដូចជាផ្ទះសម្បែងនិងកប៉ាល់ជាដើម។ ទោះជាយើងប្រើឧទាហរណនិទស្សន៍ណាក៏ដោយ យើងត្រូវជ្រើសរើសឧទាហរណនិទស្សន៍ស្របទៅតាមកាលៈទេសៈនិងពត៌មាននោះ មិនមែនដោយសារយើងចូលចិត្តប្រើឧទាហរណនិទស្សន៍នោះទេ។
៤ សូមប្រុងប្រយ័ត្នចំណុចមួយនេះ! កុំប្រើឧទាហរណនិទស្សន៍ច្រើនពេក។ ចូរប្រើឧទាហរណនិទស្សន៍ តែកុំឲ្យប្រើជ្រុលពេកនោះឡើយ។
៥ ការប្រើឧទាហរណនិទស្សន៍យ៉ាងត្រឹមត្រូវ គឺតម្រូវឲ្យយើងមានភាពប៉ិនប្រសប់និងមានបទពិសោធន៍។ ប៉ុន្តែ ការប្រើឧទាហរណនិទស្សន៍ពិតជាមានប្រសិទ្ធភាពមែន។ ដើម្បីឲ្យចេះប្រើឧទាហរណនិទស្សន៍ យើងត្រូវតែរៀនឲ្យចេះគិតពីឧទាហរណនិទស្សន៍។ ពេលយើងអាន ចូរកត់សម្គាល់នូវឧទាហរណនិទស្សន៍ដែលបានប្រើ។ ពេលយើងឃើញអ្វីផ្សេងៗ ចូរគិតអំពីរបស់ទាំងនោះដោយប្រៀបធៀបនឹងរបៀបរស់នៅជាគ្រីស្ទាននិងកិច្ចបំរើផ្សាយរបស់យើង។ ជាឧទាហរណ៍ បើយើងឃើញផ្កាដាំក្នុងផើងដែលស្ងួតនិងក្រៀម យើងអាចគិតថា៖ «មិត្តភាពគឺប្រៀបដូចជាការដាំផ្កា។ យើងត្រូវតែស្រោចទឹកដើម្បីឲ្យដើមផ្កានោះលូតលាស់ល្អ»។ មនុស្សខ្លះសព្វថ្ងៃនេះពេលគិតអំពីព្រះចន្ទ គេគ្រាន់តែគិតអំពីការធ្វើដំណើរទៅភពព្រះចន្ទប៉ុណ្ណោះ។ រីឯគ្រីស្ទានវិញ ពួកគេគិតអំពីព្រះចន្ទជាស្នាព្រះហស្តមួយរបស់ព្រះ ជារបស់ដែលនៅស្ថិតស្ថេរជារៀងរហូត ជាភពមួយដែលវិលជុំវិញផែនដីហើយមានឥទ្ធិពលលើជីវិតយើងរាល់ថ្ងៃ ទាំងនាំឲ្យមានទឹកជន់និងទឹកនាច។
៦ ពេលរៀបចំសុន្ទរកថា បើយើងរកនឹកមិនឃើញនូវឧទាហរណនិទស្សន៍ណាមួយទេ សូមឆែកមើលពត៌មានក្នុងសៀវភៅផ្សេងៗរបស់ស្មរបន្ទាល់ព្រះយេហូវ៉ា ថាតើសៀវភៅទាំងនោះប្រើឧទាហរណនិទស្សន៍ណា? ចូរគិតអំពីពាក្យគន្លឹះក្នុងសុន្ទរកថា ថាតើពាក្យនោះនាំឲ្យយើងស្រមៃគិតអំពីទិដ្ឋភាពអ្វី? រួចមក ចូររកវិធីរៀបរាប់ឧទាហរណនិទស្សន៍ស្របទៅតាមគំនិតនោះ។ ប៉ុន្តែ ចូរចាំថា យកល្អកុំឲ្យយើងប្រើឧទាហរណនិទស្សន៍សោះ ជាជាងប្រើមួយដែលមិនត្រូវតាមសាច់រឿង។ ពេលគិតអំពី«ឧទាហរណនិទស្សន៍ត្រូវតាមសាច់រឿង»ដែលបានកត់លើប័ណ្ណជូនឱវាទ យើងត្រូវយកចិត្តទុកដាក់នឹងចំណុចផ្សេងៗដែលមានដូចខាងក្រោម។
៧ មិនស្មុគស្មាញ: ឧទាហរណនិទស្សន៍ដែលមិនស្មុគស្មាញគឺងាយចាំជាង ហើយអាចជួយបញ្ជាក់ហេតុផល។ តែបើយើងប្រើឧទាហរណនិទស្សន៍ស្មុគស្មាញវិញ នេះអាចបង្វែរអារម្មណ៍របស់អ្នកស្ដាប់ចេញពីចំណុចដែលយើងខំបញ្ជាក់។ ឧទាហរណនិទស្សន៍ដែលព្រះយេស៊ូប្រើនោះ គឺមានពាក្យបន្ដិចបន្តួចទេ។ (ជាឧទាហរណ៍ សូមមើលម៉ាថាយ ១៣:៣១-៣៣; ២៤:៣២, ៣៣) អ្នកស្ដាប់ត្រូវយល់នូវពាក្យដែលយើងប្រើ ដើម្បីឲ្យឧទាហរណនិទស្សន៍មិនមានភាពស្មុគស្មាញ។ បើយើងត្រូវពន្យល់ច្រើនអំពីឧទាហរណនិទស្សន៍មួយ នោះគឺស្មុគស្មាញពេកហើយ។ កុំប្រើឧទាហរណនិទស្សន៍នោះ តែបើប្រើត្រូវសម្រាយឲ្យគេយល់វិញ។
៨ ព្រះយេស៊ូបានមានបន្ទូលអំពីរបស់ធម្មតាៗ ដើម្បីពន្យល់អំពីអ្វីដែលសំខាន់ៗ ហើយទ្រង់បានលើកឧទាហរណ៍ស្រួលយល់ ដើម្បីពន្យល់រឿងដែលពិបាកយល់។ អ្នកស្ដាប់គួរមានសមត្ថភាពនឹកឃើញយ៉ាងងាយនូវទិដ្ឋភាពដែលឧទាហរណនិទស្សន៍ចង់លើកបញ្ជាក់នោះ ដោយមិនរួមបញ្ចូលចំណុចច្រើនពេក។ ឧទាហរណនិទស្សន៍គួរច្បាស់និងមានមូលដ្ឋានរឹងមាំ។ គឺធម្មតាពិបាកច្រឡំអត្ថន័យនៃឧទាហរណនិទស្សន៍ទាំងនេះណាស់។
៩ ឧទាហរណនិទស្សន៍នឹងមានប្រយោជន៍ហើយស្រួលយល់ជាទីបំផុត បើមានអត្ថន័យដូចនឹងសាច់រឿងដែលយើងពន្យល់។ បើចំណុចខ្លះក្នុងឧទាហរណនិទស្សន៍មិនត្រូវនឹងសាច់រឿងទេ យកល្អកុំប្រើឧទាហរណ៍នោះឡើយ។ អ្នកស្ដាប់ខ្លះនឹងវិភាគអំពីចំណុចណាដែលមិនសូវទាក់ទងចំៗនឹងឧទាហរណ៍នោះ ហើយនេះនឹងធ្វើឲ្យឧទាហរណនិទស្សន៍លែងមានប្រសិទ្ធភាពវិញ។
១០ ពន្យល់ឲ្យបានច្បាស់: បើយើងមិនពន្យល់នូវមេរៀនដែលត្រូវបញ្ជាក់ដោយឧទាហរណនិទស្សន៍ មនុស្សខ្លះនឹងយល់បានមែន ប៉ុន្តែមនុស្សជាច្រើននឹងមិនយល់ទេ។ អ្នកថ្លែងត្រូវយល់ច្បាស់អំពីឧទាហរណនិទស្សន៍ ហើយដឹងថាមានគោលបំណងអ្វីក្នុងការប្រើឧទាហរណនិទស្សន៍
-