Һʹәзиран

Жийина ԝе жьнәбийе гәләк зәʹмәт ә. Ча те кʹьфше жерʹа чәтьн  ә кӧ әʹбура хԝә бькә. Диса жи, әԝ незики пʹәрәданке дьбә у дӧ полед бьчʹук давежә һӧндӧрʹ. Әв пʹәрә һаԛас сьвьк ьн кӧ әԝ бе дәнг дькʹәвьн бьне пʹәрәданке. Иса занә кӧ әԝе чь авитийә – дӧ пол, демәк пʹәред һәри бьчʹук, йед кӧ ль ԝе дәме һәбун. Әв дӧ пол тʹера чʹьвикәкә бьчʹук жи нәдькьр, йед кӧ бона хԝарьне дьһатьн фьротьн. Кьрьнед ве жьнәбийе  дьле Иса Мәсиһ дьгьрьн. Ләма, әԝ гази шагьртед хԝә дькә у дина ԝан дькʹьшинә сәр ԝе. Әԝ дьбежә: «Әве жьнәбийа бәләнгаз жь ван һʹәмуйа зәʹфтьр авитә пʹәрәданге, ван [илаһи йед дәԝләти] һʹәмуйа жь зедәйа һәбука хԝә авитьне. Ле әве ве бәләнгазийа хԝәда чи ԝе һәбу кӧ пе әʹбуре хԝә бькьра һʹәму авите» (Марԛос 12:43, 44). Гава ве жьнәбийа амьн пʹәре хԝә йе пашьн авитә пʹәрәданке, әԝе нишан кьр кӧ бь тʹәмами итʹбарийа хԝә Йаһоԝа тинә кӧ әԝ ԝе бона ԝе хәм бькә (Зәбур 26:3). w21.04 6 ¶17-18

Иса хьзмәта хԝә һәр тʹьм бь шабуне дьани сери, у әԝи дьхԝәст кӧ шагьртед ԝи жи бь шабуне хьзмәт бькьн (Йуһʹәнна 4:35, 36). Һʹәта кӧ Иса ль щәм ԝан бу, ԝана мьзгин бь шабун у бь хирәт бәла дькьрьн (Луԛа 10:1, 5-11, 17). Ле паши кӧ Иса һат кӧштьн, ԝана ԝәхтәке хирәта хԝә ӧнда кьр (Йуһʹәнна 16:32). Паше, гава Иса Мәсиһ жь мьрьне һат рʹакьрьн, әԝи ԝанрʹа гот кӧ гәрәке әԝана мьзгине бәла бькьн. Ләма шагьртед Иса диса дәстпекьрьн бь хирәт мьзгине бәла кьн. Паши кӧ Иса чу әʹзмана, шагьртед ԝи дь ише бәлакьрьна мьзгинеда һаԛас бьхирәт бун кӧ дьжмьна готьнә ԝан әв чь кӧ рʹеза рʹожеда ньвисийә. Ԛьрʹна йәкеда, Иса рʹебәрийа шьхӧле бәлакьрьна мьзгине дькьр, у Йаһоԝа әв шьхӧл кʹәрәм дькьр. Мәсәлә, рʹожа Пенщийе Һʹәсабе йа сала 33 Д.М., ԝәкә 3 000 кәс һатьн ньхӧмандьн (Кʹаред Шандийа 2:41). Паши ве йәке, һәжмара шагьрта һәр кӧ дьчу зедә дьбу (Кʹаред Шандийа 6:7). Диса жи, Иса пʹехәмбәрти кьрьбу кӧ рʹожед ахьрийеда, шьхӧле бәлакьрьна мьзгине ԝе дьһа пешда һәрʹә (Йуһʹәнна 14:12; Кʹаред Шандийа 1:8). w21.05 14 ¶1-2

Гава тә фәʹм кьр кӧ тә рʹасти дитийә, тә чь тʹәхмин кьр? Тӧ дьбәкә фькьри кӧ һәр кәс ԝе рʹастийа Кʹьтеба Пироз һеса ԛәбул бькә. Тӧ баԝәр буйи кӧ әԝана ԝе бь сайа готьнед Кʹьтеба Пироз дьһа бәхтәԝар бьн у һевикә пʹьрʹ баш ԛазанщ бькьн (Зәбур 119:105). Ләма, тә һʹәму һәвал у мәрьвед хԝәрʹа бь хирәт бәʹса рʹастийед Кʹьтеба Пироз кьр. Ле чь ԛәԝьми? Гәләка жь ԝан готьнед тә ԛәбул нәкьрьн, нә ӧса йә? Һәгәр кәсед дьн мьзгина кӧ әм бәла дькьн, ԛәбул нәкьн, гәрәке әм әʹщебмайи нәминьн. Ль рʹожед Иса Мәсиһ, пʹьрʹанийа мәрьва әԝ инкʹар кьрьн. Кʹәрәмәтед кӧ Иса Мәсиһ дькьрьн, избат дькьр кӧ Хԝәде пьштгьрийа ԝи дькә. Мәсәлә, әԝи һәвале хԝә Лазар жь мьрьне рʹакьр. Кәсед кӧ Иса һʹьз нәдькьрьн жи нькарьбу әв кʹәрәмәт инкʹар бькьрана. Диса жи, сәрԝеред дине Щьһуйа, Иса ча Мәсиһе создайи ԛәбул нәдькьрьн. Сәрда жи, ԝана дьхԝәст һьм Иса һьм жи Лазар бькӧштана! (Йуһʹәнна 11:47, 48, 53; 12:9-11). w21.05 2 ¶1-2

Тʹьме һәрʹә щьвина. Бь ве йәке тӧйе һьм жь бәрнаме кʹаре бьстини һьм жи хушк у бьра нас бьки. Щьватеда хушк у бьред жь щурʹә-щурʹә кʹок у култура һәнә. Һьнә жь ԝан щаһьл ьн, һьнә жи әʹмьрда мәзьн ьн. Тӧ дькари жь ԝан һәр кәса тьштәки һин би. Мәсәлә, тӧ дькари жь биланийа хушк у бьред кӧ жь тә мәзьнтьр ьн, һин бьби (Ибо 12:12). Ӧса жи, тӧ дькари жь йед кӧ тә бьчʹуктьр ьн жи гәләк тьшта һин бьби. Даԝьд жи жь Йонатʹан бьчʹуктьр бу, ле әԝана бунә достед һәв (1 Самуйел 18:1). Даԝьд у Йонатʹан али һәвдӧ дькьрьн кӧ нава тәнгасийед гьранда жи Йаһоԝарʹа хьзмәт бькьн (1 Самуйел 23:16-18). Хушкәкә бь наве Ирина, йа кӧ малбәта хԝәда тʹәк Шәʹда Йаһоԝа йә, дьбежә: «Хушк у бьред мә бь рʹасти дькарьн бьбьн малбәта мә йа рʹӧһʹани. Бь сайа ԝан, Йаһоԝа дькарә бе һәԝара мә». Дост у һәвалед тә һьлбәт һазьр ьн кӧ дьле тә ԛәԝи кьн у пьштгьрийа тә бькьн, ле гәрәке тӧ ԝанрʹа бежи кӧ әԝ чаԝа дькарьн ве йәке бькьн. w21.06 10-11 ¶9-11

Иса мәсәла пʹадша у хӧламе дәйндар ани. Пʹадша дәйне мәзьн йе хӧлам бахшанд, ле паше, ви хӧлами дәйне бьчʹук йе хӧламәки дьн нәбахшанд. Ахьрийеда, пʹадша хӧламе берʹәʹм авитә кәле. Хӧламе берʹәʹм бь кьред хԝә зьрар да хԝә у кәсед дьн. Пешийе, әԝи хӧламе дьн «авитә кәле, һʹәта кӧ әԝ дәйне хԝә бьдә». Бь ви аԝайи, әԝи зьрар да хӧламед дьн жи, чьмки «чахе хӧлам-һәвалед ԝийә дьн әв йәк дитьн, гәләки бәр хԝә кʹәтьн» (Мәтта 18:30, 31). Гәрәке әм бир нәкьн кӧ кьред мә сәр кәсед дьн жи һʹӧкӧм дькьн. Һәгәр кәсәк дьле мә ешандийә у әм набахшиньн ԝи, чь дькарә бьԛәԝьмә? Йа пешьн, гава әм нахԝазьн бьбахшиньн ԝи, әм зьраре дьдьнә ԝи, чьмки әм һьндава ԝида дьлсар дьбьн, у дьбәкә хԝә жь ԝи дур дьгьрьн. Йа дӧда, гава ортʹа мә у ви кәсида әʹдьлайи тʹӧнә, әв йәк дькарә хушк у бьред щьватеда жи әʹщьз бькә. w21.06 22 ¶11-12

Инсан сурәте Хԝәдеда һатьнә әʹфьрандьне, ләма жи әԝана гәрәке чʹәʹв бьдьнә хәйсәт-һʹӧнӧред Йаһоԝа. Ле Мире-щьна һәр тьшти дькә кӧ мәрьва жь рʹе дәрхә, ԝәки әԝана хьрабийе у зьнекʹарийе бькьн. Рʹожед Нӧһда, Йаһоԝа «дит кӧ хьрабийа мәрьва ль сәр әʹрде зедә дьбә», әԝ «бәр хԝә кʹәт кӧ ль сәр әʹрде мәри хӧльԛандийә у гәләки дьлтәнг бу» (Дәстпебун 6:5, 6, 11). Гәло иро һʹале дьнйайе чаԝа йә? Мире-щьна бешьк ша дьбә кӧ зьнекʹари, һомосексуали у һʹәрамийед дьн гәләк бәлабуйи нә (Әфәси 4:18, 19). Әԝ илаһи дьхԝазә хьзмәткʹаред Йаһоԝа бькә тʹәлькед хԝә. Һʹӧкӧмдарийа инсана зьраре дьдә һьм мәрьвед дьн һьм жи тʹәбийәте, йа кӧ Йаһоԝа да мәрьва ԝәки әԝана ле бьбьнә хԝәйи (Ԝаиз 8:9; Дәстпебун 1:28). Һьнә зандар дьбежьн кӧ рʹийе кьред мәрьвада, нава чәнд салада милйонәк зедәтьр щьснед шинкайи у һʹәйԝана дькарьн ӧнда бьн. w21.07 12 ¶13-14

Һьнә хьзмәткʹаред Хԝәде, сәва шашийед хԝәйә бәре бь зедәйи хԝә сущдар дькьн. Әԝана дьфькьрьн ԝәки әԝ чьԛас тʹобә бькьн жи, йәкә Йаһоԝа ԝе тʹӧ щар нәбахшинә ԝан. Һәгәр тӧ жи ӧса дьфькьри, ԝе баш бә ԝәки тӧ сәр һʹьзкьрьна Хԝәдейә амьн бьфькьри у бь исафәкә тʹәмьз Йаһоԝарʹа хьзмәт бьки, чьмки «хуна Исайе Кӧрʹе ԝи ԝе мә жь һʹәму гӧна паԛьж кә» (1 Йуһʹәнна 1:7). Гава тӧ сәва кемасикә хԝә бәрхԝә дькʹәви, бинә бира хԝә ԝәки Йаһоԝа һазьр ә гӧнәкʹаред кӧ тʹобә дькьн жь дьл бьбахшинә. Һәла бьньһерʹә кӧ ль гора готьнед Даԝьд, һʹьзкьрьна амьн у бахшандьн чаԝа һәвва гьредайи нә: «Чьԛас әʹзман жь әʹрде бьльндтьр ә, һаԛас жи һʹӧба Ԝи һьндава хофкʹешед Ԝида мәзьн ә. Чьԛас рʹоһьлат жь рʹоавайе дуртьр ә, һаԛаси жи гӧнәйед мә жь мә дур хьсти нә» (Зәбур 103:11, 12). w21.11 5-6 ¶12-13

Мер гәрәке ԛәдре жьна хԝә бьгьрә у ԝе ԛимәт бькә (1 Пәтрус 3:7). Әԝ ча дькарә ве йәке бьдә кʹьфше? Мер гәрәке пʹайе жьна хԝә бьдә у жь ԛәԝата ԝе зедәтьр тьшта жь ԝе дәʹԝа нәкә. Ӧса жи, гәрәке әԝ ԝе бәрамбәри жьнед дьн нәкә. Гәло чьрʹа? Мере хушкәкә мә бь наве Роза, йе кӧ Шәʹде Йаһоԝа нинә, гәләк щар ле бәрамбәри жьнед дьн дькә. Сәва готьнед ԝийә сәрт, Роза хԝә беԛимәт һʹәсаб дькә. Роза ӧса дьбежә: «Әз тʹьме һʹәԝще ве йәке мә, кӧ кәсәк мьнрʹа бежә, ԝәки Йаһоԝа мьн ԛимәт дькә». Мере кӧ принсипед Кʹьтеба Пироз тинә сери, пʹайе жьна хԝә дьдә, чьмки әԝ занә кӧ әв йәк ԝе һьм сәр зәԝаща ԝи һьм жи сәр достийа ԝи тʹәви Йаһоԝа баш һʹӧкӧм кә. Мере кӧ жьна хԝә ԛимәт дькә, пʹайе ԝе дьдә у тʹьме жерʹа дьбежә, ԝәки әԝ ле һʹьз дькә. w21.07 22 ¶7-8

Гава тьштәки кӧ тә бь онлайне кʹьрʹибу ԝәʹдәда нагьһижә тә, гәло тӧ әʹщьз наби? Ле һәгәр тӧ пебьһʹәсийайи, ԝәки әв тьшт жь бо һьнә мәʹнийед фәрз дәрәнги дькʹәвә, тӧйе ида бь сәбьр һивийе буйайи, ӧса нинә? Мәтʹәлок 13:11 рʹьнд нишан дькә, ԝәки чьма фәрз ә сәбьр бькьн. Ԝедәре те готьне: «Һәбука һʹәрамийе һати, һʹәрамийе жи дьчә, ле бь худана һʹәлал кʹәдкьри ԝе зедә бә». Гәло тӧ принсипа ве рʹезе фәʹм дьки? Мәрьве билан, ԝе бь сәбьр һәр тьшти һеди-һеди бинә сери у ԝе пешдачуйи бә. Ӧса жи, Мәтʹәлок 4:18 ӧса дьбежә: «Рʹийа рʹаста мина рʹонайийа бәрбанге йә, кӧ һеди-һеди дәрте, һʹәта кӧ тʹәмамийа рʹоже рʹонайи дьбә». Готьнед ве рʹезе нишан дькьн, ԝәки Йаһоԝа нета хԝә чаԝа гав пәй гав зәлал дькә. Дькарьн бежьн ԝәки принсипа ве рʹезе ӧса жи дәрһәԛа ԝан хьзмәткʹара йә, йед кӧ гав пәй гав рʹӧһʹанида пешда дьчьн. Бәле, бона пешдачуйина рʹӧһʹани, ԝәхт лазьм ә. w21.08 8 ¶1, 3-4

Хьлазийа ве дьнйайе незик ә, ләма жи шьхӧле мә гәләк ә (Мәтта 24:14; Луԛа 10:2; 1 Пәтрус 5:2). Әм гьшк дьхԝазьн бь дьл у щан Йаһоԝарʹа хьзмәт бькьн. Гәләк хушк у бьра хьзмәта хԝә зедә дькьн. Һьнә кәс дьхԝазьн бьбьн пешәнг. Һьнә хушк у бьра жи дьхԝазьн Бәйтʹәледа йан проектед авакьрьнеда бьхәбьтьн. Ӧса жи, гәләк бьра дьхԝазьн бьбьн бәрдәстийед щьвате йан рʹуспи (1 Тимотʹейо 3:1, 8). Гава Йаһоԝа рʹәзәдьли у хирәта хьзмәткʹаред хԝә дьвинә, бешьк дьле ԝи гәләки ша дьбә! (Зәбур 110:3). Ле һәгәр тӧ хәмгин и, чьмки тӧ һе нәгьһиштийи нетәкә рʹӧһʹани, дьле хԝә Йаһоԝарʹа вәкә (Зәбур 37:5-7). Ӧса жи, жь бьред гьһишти бьпьрсә һәла тӧ чаԝа дькари хьзмәтеда пешда һәрʹи, у ширәтед ԝан һьлдә һʹәсаб. Һәгәр тӧ ӧса бьки, тӧйе бькарьби бьгьһижи нета хԝә. w21.08 20 ¶1; 21 ¶4

Жьнәби бь наве Һанна, пʹехәмбәр бу, у гава әԝ 84 сали бу жи, «жь пʹарьстгәһе дур нәдькʹәт». Жь бо ве йәке кӧ Һана бәрдәԝам дькьр дьчу пʹарьстгәһе, әԝе Исайе бьчʹук дит (Луԛа 2:36-38). Рʹожед мәда жи, гәләк хушк-бьред әʹмьрда мәзьн бона щаһьла мәсәлед баш ьн. Һәгәр әм тʹәви ԝана ԝәʹдә дәрбаз кьн у бежьнә ԝана кӧ дәрһәԛа жийина хԝә мәрʹа гьли кьн, әме кʹарәкә мәзьн бьстиньн. Хушк-бьред мә йед әʹмьрда мәзьн бь рʹасти жи бона Йаһоԝа у тʹәшкиләта ԝи гәләк ԛимәт ьн. Ԝана жь Йаһоԝа гәләк кʹәрәм стандьнә, у ԝана гәләк щара дитийә кӧ Йаһоԝа тʹәшкиләта хԝә чаԝа кʹәрәм дькә. Ӧса жи, ԝана жь шашийед хԝәйә бәре дәрс стандьнә. Ләма жи, ԝе баш бә кӧ әм ԝана ча «канийа сәрԝахтийе» һʹәсаб кьн, у жь билани у жийина ԝан кʹаре бьстиньн (Мәтʹәлок 18:4). Һәгәр әм ԝана рʹьнд нас бькьн, баԝәрийа мә ԝе дьһа ԛәԝи бә у әме гәләк тьштед тʹәзә жь ԝана һин бьн. w21.09 3 ¶4; 4 ¶7-8; 5 ¶11, 13

Ча Ишайа пʹехәмбәр готьбу, хьзмәткʹаред Йаһоԝа «шире мьләта» дьмежьн (Ишайа 60:5, 16, ИМ). Бь сайа аликʹарийа ван кәсед һежа, ише бәлакьрьна мьзгине 240 ԝәлатада пешда дьчә, у хԝарьна рʹӧһʹани сәр 1 000 зьмана зедәтьр те һазьркьрьн. Ван рʹожед ахьрийе, һʹәжандьна мьләта зоре мәрьва дькә ԝәки сафикьрьне бькьн. Гәло әԝана ԝе пьштгьрийа Пʹадшатийа Хԝәде бькьн йан жи хԝә бьсперьн сәрԝеред ве дьнйайе? Лазьм ә һәр кәс сафикьрьна хԝә бькә! Хьзмәткʹаред Йаһоԝа һьлбәт гӧһ дьдьн ԛанунед дәԝләте, ле әԝана тʹәв политике набьн (Рʹомайи 13:1-7). Әԝана рʹьнд заньн ԝәки тʹәне Пʹадшатийа Хԝәде дькарә һʹәму проблемед мә сафи бькә. Әв Пʹадшати пʹара ве дьнйайе нинә (Йуһʹәнна 18:36, 37). w21.09 17-18 ¶13-14

Гава һәвал йан мәрьвәки тә Йаһоԝа дьһелә, гәләк фәрз ә ԝәки тӧ бәрдәԝам ки һьм хԝә һьм жи малбәта хԝә алийе рʹӧһʹанида ԛәԝи бьки. Гәло тӧ ча дькари ве йәке бьки? Сәва кӧ тӧ жь Йаһоԝа ԛәԝате бьстини, Кʹьтеба Пироз һәр рʹож бьхунә у һәрʹә щьвина. Щоана, бав у хушка кʹижане жь рʹастийе дәркʹәтьн, ӧса дьбежә: «Гава әз дәрһәԛа кәсед ӧса ча Абигаил, Әстәр, Ибо, Усьв у Иса дьхуньм, дьле мьн рʹьһʹәт дьбә. Сәрһатийед ԝан еша дьле мьн сьвьк дькьн». Гава тӧ дьлтәнг дьби, дьле хԝә Йаһоԝарʹа вәкә у тʹьме дӧада дәрһәԛа хәмед хԝә ԝирʹа гьли кә. Жь Хԝәдайе һʹьзкьри аликʹарийе бьхԝазә, ԝәки тӧ бькарьби сәр ве дәрәще пе чʹәʹве ԝи бьньһерʹи. Йаһоԝа созәки ӧса дьдә: «Әзе тә аԛьл у сәрԝахт кьм у рʹийа кӧ теда һәрʹи бәр тә вәкьм» (Зәбур 32:6-8). Дьбәкә тәрʹа нә һеса йә Йаһоԝарʹа дәрде хԝә гьли ки. Ле баԝәр бә кӧ Йаһоԝа еша дьле тә рʹьнд фәʹм дькә. Әԝ дьхԝазә ԝәки тӧ дьле хԝә ԝирʹа вәки (Дәркʹәтьн 34:6; Зәбур 62:7). w21.09 28 ¶9-10

Паши Щәжна Дәрбазбуне йа сала 32 Д.М., Пәтрус, Аԛуб у Йуһʹәнна хәԝн-хәйала һʹәԝас дитьн. Ль сәр чʹийаки бьльнд, рʹуйе Иса бәр чʹәʹве ԝан һатә гӧһастьне: «Рʹуйе ԝи мина тәʹве бьрьԛи у кʹьнщед ԝи жи мина нуре чил-ԛәрԛаш бун» (Мәтта 17:1-4). Шандийа дәнге Хԝәде бьһист: «Әв ә Кӧрʹе мьни дәлал, кӧ әз же рʹази мә. Гӧһдарийа ԝи бькьн!». Әв йәк кӧ ԝана паше чь щурʹәйи дьжитьн, нишан дькә ԝәки ԝана бь рʹасти жи гӧһдарийа Иса дькьрьн. Әм жи дьхԝазьн чʹәʹв бьдьнә ԝан. Әм чьԛас рʹази нә ԝәки Йаһоԝа бь һʹьзкьрьне рʹебәрийе дьдә мә бь сайа «сәре Щьвине» Иса Мәсиһ (Әфәси 5:23). Ԝәрә тʹьме мина Пәтрус, Аԛуб у Йуһʹәнна «гӧһдарийа ԝи бькьн». Һәгәр әм ӧса бькьн әме ньһа кʹәрәмед мәзьн бьстиньн у ахьрийе жи шабуна һʹәта-һʹәтайе. w21.12 22 ¶1; 27 ¶19

Ԛьрʹна йәкеда щьвата Корьнтʹеда мерәки тʹәви жьна баве хԝә бенамуси дькьр. Паԝлос щьвата Корьнтʹерʹа гот, ԝәки ԝи жь щьвате дәрхьн. Бенамусийа ви мәрьви сәр щьвате жи хьраб һʹӧкӧм дькьр. Һьнә кәсед жь щьвата Корьнтʹе ве зьнекʹарийе ча гӧнәки гьран һʹәсаб нәдькьрьн (1 Корьнтʹи 5:1, 2, 13). Ԝәʹдә шунда, Паԝлос бьһист ԝәки әԝ мере гӧнәкʹар пʹошман буйә у бь рʹасти тʹобә кьрийә. Паԝлос рʹуспийарʹа гот ԝәки «бьбахшиньнә ԝи у ль бәр дьле ԝида бен». Паԝлос ӧса гот ԝәки әԝ мер «кʹәрби бәрхԝәкʹәтьне» гәләк дьлтәнг нәбә. Дьле Паԝлос бь ви мере кӧ тʹобә кьр, дьшәԝьти. Әԝи нәдьхԝәст, ԝәки әв мер бьн баре суще хԝәда бьминә у һевийа бахшандьне ӧнда кә (2 Корьнтʹи 2:5-8, 11). Рʹуспи гәрәке мина Йаһоԝа дьлрʹәʹм бьн. Әԝана сафикьрьнед сәрт тʹәне ԝи чахи дькьн, гава бь рʹасти һʹәԝщә йә, ле диса жи дәрәщә чьԛас дәст дьдә, әԝана гәрәке дьлрʹәʹмтийе бьдьнә кʹьфше. Рʹаст ә рʹуспи гәрәке дьлрʹәʹм бьн, ле әв йәк найе һʹәсабе ԝәки әԝана гәрәке чʹәʹве хԝә сәр гӧнә дадьн. w21.10 11-12 ¶12-15

Бьринед дьл әм дькарьн бәрамбәри бьринед бәдәне бькьн. Һьнә бьрин бьчʹук ьн, һьнәк жи кʹур ьн. Мәсәлә, гава әм хԝарьне чедькьн, дьбәкә кʹер тʹьлийа мә һʹәвәки бьриндар бькә. Әԝ бьрин ԝе ԝәʹдәки бешә, у дьбәкә паши дӧ-се рʹожа әм бьрина хԝә бир бькьн жи. Мина ве йәке, һьнә бьринед дьл жи нә һаԛас мәзьн ьн. Мәсәлә, дьбәкә һәваләки мә беһʹәмде хԝә пе гьли йан кьред хԝә дьле мә бешинә, ле әме ве йәке зу бир бькьн. Ле һәгәр бьрина мә гәләк кʹур бә, дьбәкә лазьм бә ԝәки һʹәким бьрине бьдьру у бьпʹечʹә. Һәгәр әм тʹьме дәсте хԝә бьдьнә бьрине, әме хԝәрʹа зийане биньн, чьмки бьрин ԝе зу ԛәнщ нәбә. Мина ве йәке, һәрге әм тʹьме бьфькьрьн сәр ве йәке кӧ кәсәки ча дьле мә ешандийә, әме зийане бьдьнә хԝә, чьмки ви щурʹәйи әм наһельн бьрина дьл зу ԛәнщ бә. Бәле, һәгәр әм кʹине бажон, бь рʹасти әме тʹәне хԝә бешиньн. Ләма жи ԝе дьһа баш бә, ԝәки әм гӧһ бьдьн ширәта жь рʹеза иро. w21.12 12 ¶15

Бәʹса хәбәре, рʹуспик сәва кʹьнщ йан хәмьландьна хушк йан бьраки әʹщьз дьбә. Һʹәта кӧ әԝ ширәте бьдә, ԝе баш бә ԝәки әԝ жь хԝә бьпьрсә: «Гәло ль гора Кʹьтеба Пироз бь рʹасти мәʹни һәйә ԝәки әз тьштәки бежьм?». Рʹуспи нахԝазә ль гора ньһерʹандьна хԝә ширәте бьдә, ләма жи әԝ жь рʹуспики дьн, йан жь хушк-бьраки гьһишти дьпьрсә, һәла бь рʹасти лазьм ә ве дәрәщеда ширәте бьдә. Әԝана дькарьн тʹәвайи шеԝьр кьн, кӧ Паԝлосе шанди дәрһәԛа ве йәке чь готьбу (1 Тимотʹейо 2:9, 10). Паԝлосе шанди бәʹса принсипед конкрет нәкьрьбу, ле әԝи гот ԝәки кʹьнщед Мәсиһийа гәрәке щайиз у маԛул бьн, у бь зедәйи нәкʹәвьн чʹәʹва. Ле Паԝлос рʹастә-рʹаст нәготьбу, кӧ гәрәке әԝ кʹижан кʹьнща хԝә кьн у кʹижан на. Әԝи фәʹм дькьр, ԝәки һʹәта хушк-бьра жь синоред кӧ Кʹьтеба Пироз датинә, дәрнакʹәвьн, әԝана дькарьн ль гора дьле хԝә сафикьрьна бькьн. Ләма жи рʹуспи гәрәке тедәрхьн һәла кʹьнщед ԝи кәси бь рʹасти маԛул у щайиз ьн, йан на. Гәрәке әм бир нәкьн кӧ бьжартьнед шәхси йед дӧ Мәсиһийед гьһишти, дькарьн жь һәв щӧдә бьн, ле һәрдӧ жи дькарьн рʹаст бьн. Ләма жи гәрәке әм зоре хушк-бьра нәкьн, ԝәки әԝана ль гора ньһерʹандьна мә бьжартьна бькьн. w22.02 16 ¶9-10

Гәләк фәрз ә ԝәки әм һәвдӧрʹа һʹьзкьрьна амьн нишан кьн. Гәло чьрʹа? Кʹьтеба Пироз гәләк щар дина мә дькʹьшинә сәр ве йәке, кӧ һʹьзкьрьна амьн һʹӧнӧрәки чьԛас ԛимәт ә. Сәрда жи, кәсе кӧ һʹьзкьрьна амьн нишан дькә, әԝ хԝәха жи кʹаре дьстинә. Кʹьтеба Пироз дьбежә, һәгәр әм һʹьзкьрьна амьн бьдьнә кʹьфше, әме һьм ль Хԝәде һьм ль мәрьва хԝәш бен. Ӧса жи мәрьве бь һʹьзкьрьна амьн «ԛәнщийе ль хԝә дькә». Кәсе кӧ һʹьзкьрьна амьн дьдә кʹьфше әԝе «әʹмьр, рʹастийе у рʹумәте бьбинә» (Мәтʹәлок 3:3, 4; 11:17; 21:21). Кʹьтеба Мәтʹәлок бәʹса се мәʹнийа дькә, кӧ чьрʹа лазьм ә әм һʹьзкьрьна амьн нишан бькьн. Йа йәке, һәгәр әм ви һʹӧнӧри әʹйан бькьн, әме бәр чʹәʹве Хԝәде гәләк ԛимәт бьн. Йа дӧда, һәгәр әм һʹьзкьрьна амьн нишан бькьн, әме хԝәха жи кʹаре бьстиньн. Мәсәлә, һәгәр әм һʹьзкьрьна амьн нишан бькьн, әме хԝәрʹа һәвалед баш бьвиньн. Йа сьсийа, кәсед кӧ һʹьзкьрьна амьн әʹйан дькьн, ԝе жийина һʹәта-һʹәтайе у кʹәрәмед дьн бьстиньн. Ләма жи, ԝе баш бә әм гӧһ бьдьн ве ширәта Йаһоԝа: «Рʹәʹм у дьлсози [һʹьзкьрьна амьн, ДТʹ] нишани һәв бькьн». w21.11 8 ¶1-2

Һәгәр тәнгасийед ԝәйә бәре у йед ньһа дьдьнә кʹьфше, ԝәки баԝәрийа ԝә һьнә алийава сьст ә, дьлтәнг нәбьн, ле һәр тьшти бькьн ԝәки баԝәрийа хԝә дьһа ԛәԝи бькьн. Бь дьл у щан дӧа бькә, илаһи гава тӧ рʹасти тәнгасикә мәзьн тейи. Баԝәр бә, ԝәки Йаһоԝа дькарә бь сайа мәрьв у һәвалед тә али тә бькә. Гава тӧ изне дьди, ԝәки ԝәʹде тәнгасийа Йаһоԝа али тә бькә, һьнге баԝәрийа тә ԝе дьһа ԛәԝи бьбә у тӧйе дӧдьли нәби кӧ һәгәр тӧ рʹожәке рʹасти тәнгасикә дьн бейи, әԝе али тә бькә сәбьр ки. Иса Мәсиһ шандийед хԝәрʹа дьгот ԝәки баԝәрийа ԝан кʹижан алийава сьст ә, ле әԝ баԝәр бу ԝәки бь аликʹарийа Йаһоԝа, әԝана ԝе бькарьбьн бәр щерʹьбандьнед ахьрийе амьн бьминьн (Йуһʹәнна 14:1; 16:33). Иса дӧдьли нәдьбу кӧ бь сайа баԝәрикә ԛәԝи, «әʹлаләтәкә мәзьн» ԝе ԝәʹде «тәнгасийа мәзьн» сах бьминә (Әʹйанти 7:9, 14). Бь сайа рʹәʹма Йаһоԝа, һәгәр тӧ һәр мәщала бьди хәбате, ԝәки баԝәрийа хԝә дьһа ԛәԝи бьки, тӧ жи дькари нав ԝанда би! (Ибрани 10:39). w21.11 25 ¶18-19

Әм иро бь кʹәрәмәт найенә хьлазкьрьне, ле әм заньн кӧ тʹӧ зьрара һәр-һәйи ԝе нәйе сәре кәсед кӧ баԝәрийа хԝә Йаһоԝа тиньн. Дәмәкә незикда баԝәрийа мә ԝе бе щерʹьбандьне. Гава Гог жь Магоге, демәк коалисйа мьләта, һʹьщуми сәр хьзмәткʹаред Хԝәде бькә, дьбәкә әме бьтьрсьн кӧ әԝана ԝе мә бькӧжьн. Ԝе дәме, гәрәке әм баԝәр бьн кӧ Йаһоԝа ԝе мә хьлаз кә. Бәр чʹәʹве мьләта әме мина пәзед бехԝәйи бенә кʹьфше (Һәзәԛел 38:10-12). Ле чьмки әме бе чʹәк бьн, мьләт ԝе бьфькьрьн кӧ ԝе һеса бькарьбьн ԛьрʹа мә биньн. Бь чʹәʹве баԝәрийе, әме бьвиньн ԝәки ордийа мәләка дора мә гьртийә, ле мьләт ԝе нькарьбьн ве йәке бьвиньн, чьмки әԝана алийе рʹӧһʹанива кор ьн. Гава ордийа әʹзмани бе һәԝара мә, дьжмьнед Хԝәде ԝе зәндәгьрти бьминьн! (Әʹйанти 19:11, 14, 15). w22.01 6 ¶12-13

Йаһоԝа һʹәму хушк у бьред мә ԛимәт дькә, ләма әм жи гәрәке ԝана ԛимәт бькьн. Гәрәке әм чь жь дәсте мә те бькьн, кӧ ԝан бьпарезьн у хԝәй бькьн. Һәгәр әм тедәрхьн ԝәки мә дьле кәсәки ешандийә, гәрәке әм нәфькьрьн кӧ әв йәк тьштәки бьчʹук ә йан кӧ әв кәс бь зедәйи хәйдок ә. Гәло һьнә кәс чьма зу дьхәйидьн? Һьнә хушк у бьред мә сәва мьләт у култура хԝә ньмьз һʹәсаб дькьн. Һьнә кәс жи тʹәзә һатьнә сәр рʹийа рʹастийе у ньзаньн кӧ гәрәке әԝана сәр кемасийед хушк у бьра чаԝа бьньһерʹьн. Проблем чь бә жи, гәрәке әм һәр тьшти бькьн ԝәки ль һәв бен. Һьлбәт лазьм ә ԝәки әԝе кӧ зу дьхәйьдә һин бә ве хәйсәте хԝә бьгӧһезә. Әв йәк ԝе али ԝи бькә кӧ әԝ шабуна хԝә ӧнда нәкә у достийа тʹәви хушк у бьра хԝәй кә. w21.06 21 ¶7

Иса һәстед тә фәʹм дькә. Чахе әм дьлтәнг ьн у һәваләки мә бәр дьле мәда те, әм гәләк ша дьбьн. Илаһи һәгәр әм заньн кӧ әԝ мә рʹьнд фәʹм дькә, чьмки әԝ хԝәха жи рʹасти тәнгасикә ӧса һатьбу. Иса һәма достәки ӧса йә, чьмки әԝи хԝәха сәр хԝә тʹәхмин кьрийә, кӧ чь те һʹәсабе дьлтәнги у бетʹаԛәти. Әԝ мә фәʹм дькә, у «гава әм һʹәԝщә бьн» әԝе әʹсәйи бе һәԝара мә у дьлбинийе бьдә мә (Ибрани 4:15, 16). Чаԝа кӧ бахче Гетшәманида, Иса аликʹарийа мәләкәки ԛәбул кьр, гәрәке әм жи һазьр бьн ԝәки аликʹарийа Йаһоԝа ԛәбул кьн, кʹижан кӧ әԝ бь сайа әʹдәбйәт, видео, готар, сәрледана рʹуспийа йан достед гьһишти дьдә мә (Луԛа 22:39-44). Йаһоԝа ԝе «әʹдьлайийа Хԝәде» бьдә мә. Гәло Йаһоԝа ԝе ча али мә бькә? Һәрге әм дӧа дькьн, әме «әʹдьлайийа Хԝәде кӧ жь һәр һʹьш-аԛьли дәрбазтьр ә» бьстиньн (Филипи 4:6, 7). w22.01 18-19 ¶17-19

Әм сәд сәләфи баԝәр ьн, ԝәки һʹәму шьхӧл у сафикьрьнед Йаһоԝа рʹаст ьн. Ле дьбәкә мәрʹа чәтьн бә итʹбарийа хԝә бьред кʹьфшкьри биньн. Әм дьбәкә бәрхԝә дькʹәвьн һәла әԝана ль гора рʹебәрийа Йаһоԝа һәр тьшти дькьн, йан ль гора һʹьш-аԛьле хԝә. Ле рʹасти әв ә ԝәки Йаһоԝа итʹбарийа хԝә ԝан мәрьва тинә, кʹижана кӧ әԝи тʹәшкиләта хԝәда кʹьфш кьрьнә. Ләма жи, һәгәр әм итʹбарийа хԝә ԝана найньн, әм нькарьн бежьн ԝәки әм итʹбарийа хԝә Йаһоԝа тиньн. Иро, Йаһоԝа бь сайа «хӧламе амьн у сәрԝахт», рʹебәрийа тʹәшкиләта хԝә дькә (Мәтта 24:45). Мина кʹома рʹебәрийе йа ԛьрʹна йәке, әв хӧлам бона хьзмәткʹаред Хԝәде сәр тʹәмамийа дьнйайе хәм дькә у рʹебәрийе дьдә рʹуспийед щьвата. Рʹуспи жи ве рʹебәрийе щьватада дьдьнә хәбате. Гава әм гӧһ дьдьн рʹебәрийа кӧ әм жь тʹәшкиләте у жь рʹуспийа дьстиньн, әм нишан дькьн кӧ әм итʹбарийа хԝә сафикьрьнед Йаһоԝа тиньн. w22.02 4 ¶7-8

Әм чьԛас ша нә у чьԛас фьрнаԛ дьбьн, ԝәки әм Шәʹдед Йаһоԝа нә! Гава әм али кәсед дьлпʹак дькьн ԝәки әԝана бенә сәр рʹийа рʹастийе, әм гәләк ша дьбьн (Кʹаред Шандийа 13:48). Чахе шагьртед Иса жь хьзмәте вәгәрʹийан у бәʹса ԛәԝьмандьнед баш кьрьн, Иса «бь рʹӧһʹе пироз ша бу», у әм жи жь хьзмәте шабунәкә мәзьн дьстиньн (Луԛа 10:1, 17, 21). Паԝлос Тимотʹейорʹа ӧса готьбу: «Һаш жь хԝә у һинкьрьна хԝә һәбә . . . бь ви тьһәри те хԝә жи хьлаз ки у ԝан жи, кʹижанед гӧһдарийа тә дькьн» (1 Тимотʹейо 4:16). Демәк, жийина мәрьва шьхӧле хьзмәткьрьнева гьредайи йә. Жь бо ԝе йәке кӧ әм бьнәлийед Пʹадшатийа Хԝәде нә, әм һәр гав дина хԝә дьдьн рʹабун-рʹуньштьна хԝә. Әм дьхԝазьн пе кьред хԝә рʹумәте бьдьнә Йаһоԝа у анәгори рʹастийе бьжин (Филипи 1:27). Бь ве йәке кӧ әм бона хьзмәте хԝә рʹьнд һазьр дькьн у пешийа кӧ мьзгине бәла кьн, әм кʹәрәма жь Йаһоԝа дьхԝазьн, әм нишан дькьн ԝәки әм «һаш жь хԝә у һинкьрьна хԝә» һәнә. w21.10 24 ¶1-2

«Мәрьве ну» бь хәбәрдан у кьред хԝә чʹәʹв дьдә Йаһоԝа. Сәва кӧ әм «мәрьве ну» ль хԝә кьн, гәрәке әм һʹӧнӧред «бәре рʹӧһʹ» нав хԝәда пешда биньн у изне бьдьн ԝәки рʹӧһʹе пироз сәр фькьр, һәст у кьред мә һʹӧкӧм кә. Һәгәр әм ӧса бькьн, әме Йаһоԝа у хьзмәткʹаред ԝи һʹьз бькьн (Мәтта 22:36-39). Әме нава тәнгасийада жи шабуна хԝә ӧнда нәкьн (Аԛуб 1:2-4). Әме әʹдьлайе пешда биньн (Мәтта 5:9). Әме һьндава мәрьва нәрм у бь сәбьр бьн (Колоси 3:13). Әме ԛәнщийе һʹьз бькьн у хԝәха жи ԛәнщийе бькьн (Луԛа 6:35). Әме пе кьред хԝә нишан кьн ԝәки әм баԝәрийа хԝә Баве хԝәйи әʹзмана тиньн (Аԛуб 2:18). Әме зу һерс нәкʹәвьн у ԝәʹде щерʹьбандьна хԝәгьрти бьн (1 Корьнтʹи 9:25, 27; Тито 3:2). Сәва кӧ әм «мәрьве ну» ль хԝә кьн, гәрәке әм һʹәму һʹӧнӧред кӧ Галати 5:22, 23-да у рʹезед дьнда һәнә, нав хԝәда пешда биньн. w22.03 8-9 ¶3-4

Мина Паԝлосе шанди, ԝе баш бә кӧ рʹуспи нә тʹәне мал бь мал хьзмәт бькьн, ле һазьр бьн кӧ щурʹә-щурʹә дәрәщада мәрьварʹа бәʹса мьзгине бькьн (Әфәси 6:14, 15). Гава рʹуспи хьзмәтеда ньн, ԝе баш бә кӧ әԝ мина Паԝлос хирәт бькьн, ԝәки бәрдәстийед щьвате у кәсед дьн һин кьн (1 Пәтрус 5:1, 2). Щабдарийед рʹуспийа чьԛас зәʹф бьн жи, гәрәке әԝана бь ван щабдарийа һаԛас мьжул нәбьн, кӧ бона шьхӧле бәлакьрьна мьзгине ԝәхт нәминә (Мәтта 28:19, 20). Бона ве йәке, дьбәкә щарна лазьм бә кӧ әԝ һьнә щабдарийед дьн ԛәбул нәкьн. Пешийа кӧ щабдарике ԛәбул кьн, ԝе баш бә кӧ әԝана бона тьштед дьһа фәрз бир нәкьн, мәсәлә ԛӧльхкьрьна тʹәви малбәте дәрбаз кьн, мьзгине бь хирәт бәла кьн йан жи зарʹед хԝә һин кьн ча хьзмәт кьн. Әԝана дькарьн баԝәр бьн кӧ Йаһоԝа фәʹм дькә, ԝәки әԝана дьхԝазьн һәр тьштида ортʹа зерʹин бьвиньн. w22.03 27 ¶4, 7; 28 ¶8

Гава тӧ рʹастийе һин дьбуйи, гәло тӧ һʹәвәки дьтьрсийайи кӧ бьби Шәʹде Йаһоԝа? Дьбәкә тә дьгот кӧ тӧйе тʹӧ щар нькарьби мал бь мал хьзмәт бьки? Йан жи, дьбәкә тӧ жь мәрьв у һәвалед хԝә дьтьрсийайи, ԝәки әԝана ԝе мьԛабьли тә рʹабьн? Һәгәр ӧса йә, тӧ бешьк тьрсед хԝәндәкʹаре хԝә рʹьнд фәʹм дьки. Иса жи заньбу кӧ тьрсед мәрьва дькарьн һәбьн. Ле әԝи шагьртед хԝәрʹа гот кӧ бьра әԝана сәва тьрсед хԝә хьзмәтийа хԝә Йаһоԝарʹа нәдьн сәкьнандьн (Мәтта 10:16, 17, 27). Тʹьме али хԝәндәкʹаре хԝә бькә кӧ әԝ кәсед дьнрʹа бәʹса мьзгине бькә. Гава Иса Мәсиһ шагьртед хԝә шандьн кӧ әԝ мьзгине бәла кьн, ԝана дьбәкә хәм дькьр кӧ ве йәке ча бькьн. Ле Иса ԝанрʹа бь зәлали гот кӧ гәрәке әԝана мьзгине кʹидәре бәла бькьн у чь бежьн (Мәтта 10:5-7). Тӧ ча дькари чʹәʹв бьди Иса? Али хԝәндәкʹар бькә кӧ әԝ тедәрхә, ԝәки әԝ кʹидәре дькарә мьзгине бәла кә. Мәсәлә, бьпьрсә дьбәкә әԝ кәсәки нас дькә, йе кӧ ԝе бьхԝазә дәрһәԛа тʹемәке жь Кʹьтеба Пироз пебьһʹәсә. Паше, али ԝи бькә ԝәки әԝ хԝә һазьр бькә у бьзаньбә кӧ чаԝа ве тʹеме бь щурʹәки һеса зәлал бькә. w21.06 6 ¶15-16

Паши әʹрдһʹәжа сала 2015 Нәпаледа, һьнә кәса ӧса гот: «Нава чәнд дәԛада, дькʹан у авайед кәвн һьлшийан». «Гьшк кʹәтьнә панике . . . Һьнәка дьгот ԝәки әʹрд ԝәкә дӧ дәԛә дьләԛийа, ле бона мьн, әв ԝәхт зәʹф дьреж кʹьшанд». Ньһа, әм ԝәʹдәки ӧсада дьжин, кӧ дьнйа бь щурʹәки дьн дьһʹәжә, демәк һʹәму мьләт тенә һʹәжандьне. Һагай пʹехәмбәр бәрева готьбу кӧ тьштәки ӧса ԝе бьԛәԝьмә. Әԝи гот: «Хӧдане Кариндар аһа дьбежә: ‹Әзе дәмәкә незикда щарәкә дьн әʹрд у әʹзман бьһʹәжиньм›» (Һагай 2:6, ИМ). Һʹәжандьна кӧ Һагай бәʹса ԝе кьрьбу мина әʹрдһʹәже нинә, йа кӧ һәр тьшти һьлдьшинә. Дәԝсе әв һʹәжандьн ахьрийа баш тинә. Йаһоԝа ӧса дьбежә: «Әзе һʹәму мьләта бьһʹәжиньм у ԝе тьштед һежа йед һʹәму мьләта бен вьр. Әзе ве Мале бь рʹумәте дагьрьм». w21.09 14 ¶1-3

Достед рʹаст гәләк щар бь дьл тʹәви һәв хәбәр дьдьн. Достийа мә тʹәви Йаһоԝа жи гәрәке ӧса бә. Гава әм дӧайед хԝәда ԝирʹа бәʹса һәст, фькьр у дәрдед хԝә дькьн, әм нишан дькьн кӧ әм хԝә дьсперьн ԝи у заньн кӧ әԝ мә һʹьз дькә (Зәбур 94:17-19; 1 Йуһʹәнна 5:14, 15). Тʹәви достед амьн ԝәхт дәрбаз кә. Әԝана пʹешкʹешед жь Йаһоԝа нә, у бь дәсте ԝан, Йаһоԝа һʹьзкьрьна хԝә мәрʹа нишан дькә (Аԛуб 1:17). Ча Кʹьтеба Пироз дьбежә: «Һәвал һәр гав һʹьз дькә, бьра буйә бона рʹожа охьрме гьран» (Мәтәлок 17:17). Дь нәʹма Колосийарʹада, Паԝлосе шанди гот кӧ әԝи жь һьнә бьра дьлбиникә мәзьн стандьбу (Колоси 4:10, 11). Иса Мәсиһ жи бона аликʹарийа кӧ әԝи жь достед хԝә – һьм жь мәләка һьм жи жь инсана – стандьбу, рʹази бу (Луԛа 22:43). Һәгәр тӧ достәки гьһиштирʹа бәʹса дәрдед хԝә бьки, әв йәк найе һʹәсабе кӧ баԝәрийа тә сьст ә. Хәбәрданед ӧса дькарьн тә бьпарезьн. w21.04 24-25 ¶14-16

Һәгәр хушк йан бьрак тә гәләк әʹщьз дькә, гәрәке тӧ чь бьки? Һәр тьшти бькә кӧ әʹдьлайе хԝәй ки. Дьле хԝә Йаһоԝарʹа вәкә. Жь Йаһоԝа рʹәща бькә кӧ бьра әԝ ԝи кәси, кӧ дьле тә ешандийә, кʹәрәм бькә, у али тә бькә ԝәки тӧ жи һʹӧнӧред ԝийә баш бьвини, сәва кʹижана кӧ Йаһоԝа ԝи һʹьз дькә (Луԛа 6:28). Һәгәр тӧ нькари чʹәʹве хԝә сәр шашийа ԝи бьгьри, рʹьнд бьфькьрә кӧ тӧ чаԝа дькари тʹәви ԝи хәбәр ди. Нәфькьрә кӧ әԝи бь һʹәмде хԝә дьле тә ешандийә (Мәтта 5:23, 24). Гава һун хәбәр дьн, баԝәр бә кӧ нета ԝи баш ә. Ле һәгәр әԝ нахԝазә тʹәви тә ль һәв бе, гәрәке тӧ чь бьки? Бь сәбьр бә у һевийа хԝә жь ԝи нәбьрʹә (Колоси 3:13). Йа һәри фәрз, кʹине нәжо, чьмки кʹин дькарә достийа тә тʹәви Йаһоԝа хьраб кә. Изне нәдә кӧ тьштәк тә бьлькʹӧминә. Бь ви щурʹәйи тӧ дькари избат бьки кӧ тӧ жь һәр тьшти зедәтьр Йаһоԝа һʹьз дьки (Зәбур 119:165). w21.06 23 ¶15