KITANGO 16
Mukanai Diabola
“Diabola mukanai ne aye ukemunyema.”—YAKOBA 4:7.
1, 2. Ñanyi bintu byo twafwainwa kuyuka pe Satana ne bandemona?
BWIKALO mu ntanda ipya itulaya Yehoba bukawama bingi. Tukekalanga byonka Lesa byo akebelenga ku ntendekelo. Nangwa byonkabyo, pa kino kimye tubena kwikala mu ntanda ibena kulamwa na Satana ne bandemona banji. (2 Kolinda 4:4) Nangwa kya kuba kechi twibamona ne, bino ko baji kabiji baji bingi na bulume.
2 Mu kino kitango, tusakwisamba pa byo twafwainwa kutwajijila kufwenya kwipi ne Yehoba ne byo twafwainwa kwizhikijila kwi Satana. Yehoba witulaya’mba uketukwasha. Nangwa byonkabyo, twafwainwa kuyuka mashinda engijisha Satana ne bandemona pa kwitujimbaika ne kwitulukuka.
“NOBE BOKWE UBULUMA”
3. Diabola ukeba kwituba ñanyi kintu?
3 Satana wamba’mba bantu bengijila Yehoba na mambo a bintu byawama byo ebobila, kabiji amba bakonsha kuleka kumwingijila inge baikala na makatazho. (Tangai Yoba 2:4, 5.) Inge muntu watendeka kufunda pe Yehoba, Satana ne bandemona bakeba kulekesha uno muntu kufunda pe Lesa. Bazhingila bingi inge muntu wipana kwi Yehoba ne kubatizhiwa. Baibolo waesakanya Diabola ku “bokwe ubuluma ubena kukeba wa kuja.” (1 Petelo 5:8) Kintu kikeba Satana ke konauna bulunda bwetu ne Yehoba.—Salamo 7:1, 2; 2 Timoti 3:12.
Satana uzhingila bingi inge twipana kwi Yehoba
4, 5. (a) Ñanyi kintu kyakonsha kubula kuba Satana? (b) Kilumbulula ka ‘kukana Diabola’?
4 Nangwa byonkabyo, kechi twafwainwa kuchiina Satana ne bandemona banji ne. Yehoba kechi wibapa bulume bonse ne. Yehoba walaya’mba, “jibumba jikatampe” ja bena Kilishitu ba kine jikapuluka “malwa akatampe.” (Lumwekesho 7:9, 14) Diabola kechi wakonsha kukanya kino kumweka ne, mambo Yehoba ubena kuzhikijila bantu banji.
5 Inge twatwajijila kufwenya kwipi ne Yehoba, Satana ukakankalwa konauna bulunda bwetu ne Lesa. Mambo a Lesa aamba’mba: “Yehoba ukekala ne anweba umvwe mwatwajijila kwikala nanji.” (2 Byambo bya Moba 15:2; tangai 1 Kolinda 10:13.) Banabalume ne banabakazhi ba kala bakishinka nabiji Abela, Enoka, Nowa, Sala ne Mosesa bakaine Diabola mambo batwajijile kufwenya kwipi ne Yehoba. (Bahebelu 11:4-40) Ne atweba byo byo twafwainwa kuba. Baibolo waamba’mba: “Diabola mukanai ne aye ukemunyema.”—Yakoba 4:7.
“TUBENA KULWA”
6. Satana witulukuka byepi?
6 Nangwa kya kuba Satana wayuka’mba Yehoba kechi wamupa bulume bwa kuba byonse byo akeba ne, bino watwajijila kwingijisha bintu byapusana pusana pa kuba’mba onaune bulunda bwetu na Lesa. Lelo jino, Diabola witulukuka mu mashinda apusana pusana kabiji wingijisha tukose to aingijisha pa myaka yavula. Ñanyi tukose to engijisha?
7. Mambo ka Satana o abena kulukukila bantu ba Yehoba?
7 Mutumwa Yoano wanembele’mba: “Pano pa ntanda ponse paji mu bulume bwa kwa aye mubi.” (1 Yoano 5:19) Satana ye ubena kulama ino ntanda ibi kabiji ukeba’mba alamenga ne bantu ba Yehoba. (Mika 4:1; Yoano 15:19; Lumwekesho 12:12, 17) Satana wayuka’mba washalatu na kakimye kacheche. Onkao mambo, witunankama pa kuba’mba tubule kutwajijila kwikala ba kishinka kwi Lesa. Kimye kimo Diabola witulukuka paluntunanwa nangwa mu bujimuku.
8. Ñanyi kintu mwina Kilishitu yense kyo afwainwa kuyuka?
8 Kinembelo kya Efisesa 6:12 kyaamba’mba: “Tubena kulwa [“kwifina tukono,” tubyambo twa munshi] . . . na nzhita ya bapashi batama baji mu mapunzha a mwiulu.” Mwina Kilishitu yense ubena kulwa na Diabola ne bandemona banji. Twafwainwa kuyuka’mba bonse bepana kwi Yehoba, babena kulwa ino nkondo. Mu nkalata yo anembejile bena Efisesa, mutumwa Paulo watundaikile bena Kilishitu jisatu amba bafwainwa ‘kwimana saka bakosa.’—Efisesa 6:11, 13, 14.
9. Ñanyi kintu Satana ne bandemona kyo bakeba kwituba?
9 Satana ne bandemona bengijisha mashinda apusana pusana a kwitujimbaikilamo. Inge twashinda meseko amo a kwa Satana, kechi kilumbulula’mba tukashinda ne akwabo akeya ne. Diabola umona byubilo byetu pa kuba’mba ayuke tukose to afwainwa kwingijisha pa kwitongola. Nangwa byonkabyo, Satana kechi wakonsha kwitongola ne, mambo Baibolo witufunjisha pa tukose twingijisha Diabola. (2 Kolinda 2:11; monai Byambo byo Balumbulula 31.) Kakose kamo kengijisha Satana ke bandemona.
CHINUZHUKAINGA KUPOPWELA BANDEMONA
10. (a) Kupopwela bandemona kulumbulula ka? (b) Yehoba umona byepi kupopwela bandemona?
10 Kupopwela bandemona kwavwangamo kwingijisha bingelekezha bilengela muntu kutendeka kwisamba na bandemona, nabiji kwambila jimo bikamweka kulutwe, bulozhi, kuponga nangwa kwisamba na bantu bafwa. Baibolo waamba’mba kupopwela bandemona ke kintu kya “bunya.” Kabiji kechi twakonsha kupopwela bandemona ne kupopwela Yehoba pa kimye kimo ne. (Mpitulukilo ya mu Mizhilo 18:10-12; Lumwekesho 21:8) Bena Kilishitu bafwainwa kuchinuzhuka kupopwela bandemona.—Loma 12:9.
11. Ñanyi bintu byakonsha kufumamo inge twatemwa bingelekezha?
11 Satana wayuka’mba inge twatemwa bingelekezha, kikamupelela bingi kwitongola ne kutendeka kupopwela bandemona. Kupopwela bandemona kwatama mambo konauna bulunda bwetu ne Yehoba.
SATANA UKEBA KWITUJIMBAIKA
12. Satana ukeba kuvulañanya byepi milanguluko yetu?
12 Satana ukeba kuvulañanya milanguluko ya bantu. Ulengela bantu kuzhinauka. Kino kilengela bantu kutendeka kumona “byawama amba byatama, ne byatama amba byawama.” (Isaya 5:20) Diabola ulengela bantu kulanguluka’mba mikambizho ya mu Baibolo kechi yakonsha kwitukwasha ne, kabiji witulengela ne kulanguluka’mba twakonsha kwikala na lusekelo inge ketubule kwiilondela.
13. Satana wamwesheshe byepi amba ukeba bantu kuzhinauka?
13 Kakose kamo ka kwa Satana kengila bulongo ke kulengela bantu kuzhinauka. Kano kakose wikengijisha pa myaka yavula bingi. Mu bujimi bwa Edena, Satana walengejile Evwa kutendeka kuzhinauka byo amwipwizhe’mba: “Nanchi Lesa kine wimwambijile’mba kechi mwafwainwa kuja ku bichi byonse bya mu bujimi nenyi?” (Ntendekelo 3:1) Kabiji mu moba a kwa Yoba, Satana waipwizhe Yehoba saka paji ne bamalaika amba: “Nanchi Yoba wakamwa Lesa kyatutu nyi?” (Yoba 1:9) Panyuma ya lubatizhilo lwa kwa Yesu, Satana wamwesekele byo amwambijile’mba: “Umvwe wi mwana Lesa, ambila ano mabwe aluke ke bashinkwa.”—Mateo 4:3.
14. Satana ulengela byepi bantu kuzhinauka’mba kupopwela bandemona kechi kwatama ne?
14 Lelo jino, Diabola watwajijila kulengela bantu kuzhinauka. Wibalengela kuzhinauka’mba kupopwela bandemona kujitu bulongo mambo ulengela bintu bimo kumweka nobe bijitu bulongo. Kino kyalengela bena Kilishitu bamo kutendeka kupopwela bandemona. (2 Kolinda 11:3) Twakonsha kuba byepi pa kuba’mba twizhikijile? Kabiji twakonsha kuba byepi pa kuba’mba tubule kujimbaikwa na mashinda engijisha Satana? Twayai twisambe pa ano mashinda abiji Satana o engijisha pa kwitujimbaika: bya kisangajimbwe ne mashinda a kubukilwamo.
SATANA WINGIJISHA BINTU BYO TWATEMWA PA KUBA’MBA ETONGOLE
15. Twakonsha kutendeka kumvwañana byepi na bandemona mu bya kisangajimbwe?
15 Lelo jino, mu mafilimu avula, byo batambisha pa TV, makayo a pa kompyuta ne intaneti mwavula bingi bya bandemona ne bingelekezha. Bavula balanguluka’mba kijitu bulongo kutamba bino bintu, bino kechi bayuka’mba babena kwita bandemona ne. Muntu wakonsha kutendeka kupopwela bandemona inge ke aponge, kutala muntu mu kuboko, kwingijisha tubikachi ne bilola. Diabola ulengela bantu kulanguluka’mba kafwako bizumba biji mu kuba bino ne, kabiji umwesha bino bintu nobe byawama bingi. Muntu wakonsha kulanguluka’mba kafwako kyatama kutamba mafilimu muji bya bandemona nangwa bingelekezha ne. Bamba’mba kyanema ke kubula kwibyuba. Mambo ka o kyatamina kulangulukila bino?—1 Kolinda 10:12.
16. Mambo ka o twafwainwa kukaina bya kisangajimbwe muji bya mipashi?
16 Satana ne bandemona kechi bayuka biji mu michima yetu ne. Nangwa byonkabyo, bayuka byo tubena kulanguluka inge bamona bintu byo tuba na kisemi kyetu ne bya kisangajimbwe byo tusala. Inge ketutambe mafilimu, kuteleka ku nyimbo nangwa kutanga mabuku a bantu besamba na mipashi, bañanga ba lubuko, baji na bandemona, balozhi, bipuku ne bintutu bikwabo, tukalengela Satana ne bandemona kuyuka’mba twatemwa bino bintu. Bakonsha kukeba’mba tutwezhemo ne mutwe mu kupopwela bandemona.—Tangai Ngalatiya 6:7.
17. Satana wakonsha kwitongola byepi inge tubena kukeba kubukwa?
17 Kabiji Satana wakonsha kwitongola inge ke tukebe kubukwa. Lelo jino, bantu bavula bakolwa. Muntu ubena kukolwa wakonsha kweseka mashinda apusana pusana a kubukilwamo, bino kechi wakonsha kukosa ne. (Mako 5:25, 26) Wakonsha kwakamwa bingi kabiji kino kyakonsha kumulengela kweseka mashinda aji onse pa kuba’mba abukwe. Nangwa byonkabyo, byo tuji bena Kilishitu, twafwainwa kuchinuzhuka mashinda a kubukilwamo avwangamo kwingijisha “bingelekezha”—Isaya 1:13.
Ketekelai mwi Yehoba inge mwakolwa
18. Ñanyi mashinda a kubukilwamo mwina Kilishitu o afwainwa kuchinuzhuka?
18 Mu moba abena Isalela, kwajinga bamo baingijishanga “bingelekezha.” Yehoba wibambijile’mba: “Umvwe mwasuntula maboko enu, amiwa mfya kilungi kyami kwi anweba. Nangwa kya kuba mulomba milombelo yavula, amiwa kechi neyumvwa ne.” (Isaya 1:15) Yehoba walekele kuteleka ku milombelo yabo. Ne atweba kechi twafwainwa kuba kintu kiji kyonse kyakonsha konauna bulunda bwetu ne Yehoba ne. Kino kikamulengela kuleka kwitukwasha inge tubena kukolwa. (Salamo 41:3) Onkao mambo, twafwainwa kuyuka bulongo muchi ye tubena kukeba kwingijisha inge kechi mwavwangwa bya bandemona nangwa bingelekezha ne. (Mateo 6:13) Inge jishinda jo mukeba kubukilwamo javwangamo bandemona nangwa bingelekezha, kechi mwafwainwa kuswa kwijingijisha ne!—Monai Byambo byo Balumbulula 32.
MASHIMIKILA AMBA PA BANDEMONA
19. Diabola ulengela byepi bantu bavula kwikala na moyo?
19 Bantu bavula balanguluka’mba Diabola ne bandemona kechi ko baji ne. Pano bino, bantu bamo bashiinwa kuba’mba ko baji na mambo a bintu byo bapichilemo. Bantu bavula bachiina bingi mipashi yatama kabiji bekala bazha mambo balondela bisho mwavwangwa kupopwela mipashi. Bantu bamo balengela bakwabo kuchiina bandemona inge ke bambe pa bintu byatama bandemona byo boba ku bantu. Bantu javula bakeba kuteleka ku ano mashimikila kabiji batendeka ne kubulako bakwabo. Ano mashimikila alengela bantu kuchiina bingi Diabola.
20. Twakonsha kutundaika byepi bubela bwa kwa Satana?
20 Satana ukeba’mba bantu bamuchiinenga. (2 Tesalonika 2:9, 10) Uji bingi na bubela, mambo wayuka byo akonsha kongola bantu baketekela mu bandemona ne kwibalengela kuketekela mu bintu bya bubela. Bano bantu bakonsha kutendeka kushimikizha pa bintu byo bakimonapo nangwa kumvwapo. Inge bantu batwajijila kwamba pa ano mashimikila, batendeka kubikamo ne bya bubela. Kechi twafwainwa kwambanga pa ano mashimikila alengela bantu kwikala na moyo ne, mambo kuba bino kumwesha’mba tubena kutundaika Satana.—Yoano 8:44; 2 Timoti 2:16.
21. Ñanyi bintu byo twafwainwa kubula kwambangapo?
21 Inge kya kuba mupopweshi wa Yehoba watalañenepo kala na bandemona, kechi wafwainwa kushimikizhanga bakwabo ne. Bantu ba Yehoba kechi bafwainwa kuchina kintu kiji kyonse kyakonsha kwiboba Diabola ne bandemona banji ne. Bino, bafwainwa kuketekela mwi Yesu ne mu bulume wamupa Yehoba. (Bahebelu 12:2) Yesu kechi washimikizhanga baana banji ba bwanga mashimikila aamba pa bandemona ne. Bino wateletu muchima pa mambo a Bufumu ne “mingilo ikatampe ya Lesa.”—Byubilo 2:11; Luka 8:1; Loma 1:11, 12.
22. Mwafuukulapo kutwajijila kuba ka?
22 Twayai tuvulukenga kuba’mba kintu kikeba Satana ke konauna bulunda bwetu ne Yehoba. Satana wingijisha bintu byapusana pusana pa kuba’mba obe kino. Nangwa byonkabyo, twayuka mashinda abena kwingijisha Diabola. Onkao mambo, twafwainwa kutwajijila kukana kuba bintu mwavwangwa kupopwela bandemona. Kechi twafwainwa ‘kushiila kanya Diabola ne.’ (Tangai Efisesa 4:27.) Kya kine, inge twakana Diabola, kechi tukafwa mu tukose twanji ne, kabiji Yehoba uketuzhikijila.—Efisesa 6:11.