BUTALA BWA MABUKU BWA PA INTANETI
Kyamba kya Usopa
BUTALA BWA PA INTANETI
Kikaonde
Pa kukebela
  • Bisopelo
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • KUPWILA
  • w08 2/15 pp. 7-11
  • Endainga Mu Mashinda A Yehoba

Vidyo ufwamo.

Yakana kushinkuka.

  • Endainga Mu Mashinda A Yehoba
  • Kyamba kya Usopa—2008
  • Tumitwe tucheche
  • Byambo Bipashako
  • Ikalai Bakishinka
  • Ikalai ‘Bepelula’ Moba Onse
  • Chinchikai ne Kukosa
  • Kuta Muchima Bakwetu
  • Twajijilai Kwenda mu Mashinda a Yehoba
  • Mwakonsha Kutekenesha Bakwenu
    Kyamba kya Usopa Kibena Kubijika Bufumu Bwa Yehoba (Kya Kufundamo)—2020
  • “Baikele ke Balunda ba pa Muchima”
    Londelainga Lwitabilo Lwabo
  • Ikalai ba Kishinka kwi Yehoba
    Kyamba kya Usopa Kibena Kubijika Bufumu Bwa Yehoba (Kya Kufundamo)—2016
  • Yonafwanyi Wachinchikile Kabiji Wajinga wa Kishinka
    Bintu byo Mwakonsha Kufunda mu Baibolo
Monai Bikwabo
Kyamba kya Usopa—2008
w08 2/15 pp. 7-11

Endainga Mu Mashinda A Yehoba

“Bo bene ba lusekelo bonse baakamwa Yehoba, Bonka benda mu mashinda anji.”—SALA. 128:1.

1, 2. Mambo ka o twasumininwa amba twakonsha kwikala ba lusekelo?

BANTU bonse bakeba bingi kwikala ba lusekelo. Pano bino kukeba kwikala wa lusekelo kechi kilumbulula’mba muntu uji na lusekelo ne.

2 Nangwa byonkabyo, twakonsha kwikala ba lusekelo. Salamo 128:1 waamba’mba: “Bo bene ba lusekelo bonse baakamwa Yehoba, Bonka benda mu mashinda anji.” Twakonshatu kwikala ba lusekelo umvwe saka tupopwela Lesa ne kuba byo akeba. Kino kyakonsha kulengela byubilo ne bumuntu bwetu kwikala byepi?

Ikalai Bakishinka

3. Bukishinka ne kwipana kwi Lesa byendela byepi pamo?

3 Aba bakamwa Yehoba bo bakishinka, byonka byo aji mwine. Yehoba wafikizhizhe milaye yonse yo alayile bena Isalela kala. (1 Mfu. 8:56) Kwipana kwetu kwi Lesa ye mulaye wakilamo kunema ye twakonsha kulaya, kabiji lulombelo lo lwakonsha kwitukwasha kulama uno mulaye. Twakonsha kulomba byonka byalombele nyimbi wa masalamo Davida amba: “Anweba Lesa mwaumvwa bya kuchipa kwami. . . . Nkembanga ya kwijitota jizhina jenu myaka, Namba nkobenga pa juba pa juba byo nachipile.” (Sala. 61:5, 8; Sapwi. 5:4-6) Pa kuba’mba twikale balunda na Lesa, twafwainwa kwikala bakishinka.—Sala. 15:1, 4.

4. Yefita ne mwananji wa mukazhi baubilepo byepi pa mulaye walayile Yefita kwi Yehoba?

4 Mu moba a Mitonyi mu Isalela, Yefita walayile amba umvwe Yehoba wamukwasha kushinda bena Amonyi mu nkondo, yenka ukeya mutanshi na kumutundaila byo akabwela mu mutende kufuma ku nkondo ukamulambula ke “mulambo wa kusoka.” Awa wamutundaijile wajinga mwananji wamukazhi yenkatu umo. Byo aketekejile mwi Yehoba, Yefita ne mwananji wabujile kusongolwa bafikizhizhe mulaye wa ba shanji. Nangwa kya kuba kala mu Isalela banemekele bingi kusongolwa ne kusema baana, mwana wa mukazhi wa kwa Yefita wasajilepo kwikala kwa kubula kusongolwa, kabiji wajinga na mashuko bingi a kwingila mwingilo wazhila mu nzubo ya Yehoba.—Mito. 11:28-40.

5. Mu ñanyi jishinda Hana mo aikejile wa kishinka?

5 Mwanamukazhi waakamwanga Lesa aye Hana wajinga wa kishinka. Waikalanga na mwatawanji mwina Levi, wa jizhina ja Elekana, ne mukazhanji mukwabo wa jizhina ja Penina mu ntanda ya mitumba yaikejile ku kibunji kya Efelaimu. Penina wasemene baana bavula kabiji wamwendelekelenga bingi Hana wajinga ñumba, kikatakata inge kisemi kyonse kyaya ku tente wa lusambakeno. Kimye kimo Hana walayile amba umvwe wasemapo mwana wa mulume, ukamupana kwi Yehoba. Kechi papichile ne kimye ne, wanemene pa muchima ne kusema mwana wa mulume watumbilwe amba Samwela. Panyuma ya kumusumuna, Hana wamupaine Samwela kwi Lesa ku Shilo, “moba onse a mweo wanji.” (1 Sam. 1:11) Mu jino jishinda wafikizhizhe mulaye wanji nangwa kya kuba kechi wayukile’mba ukekalapo na baana bakwabo kulutwe na lwendo ne.—1 Sam. 2:20, 21.

6. Bukishinka bwa kwa Tikikusa bwamweshiwe byepi?

6 Mwina Kilishitu wa jizhina ja Tikikusa wajingako mu myaka kitota kitanshi wajinga mwanamulume kabiji “nkwasho wa kishinka.” (Kolo. 4:7) Tikikusa waendelenga pamo na mutumwa Paulo kufuma ku Greece shoo ne ku Makedonya, ku Asha Maina, ne ku Yelusalema. (Byu. 20:2-4) Wafwainwa ye wajinga “mulongo” wakwashishe Titusa kupana bya bupe ku bapopweshi bakwabo bajinga mu Yudea. (2 Ko. 8:18, 19; 12:18) Kimye kitanshi Paulo kyo ajinga mukaleya ku Loma, watumine mwanamulume wa kishinka wa kumwimenako aye Tikikusa, kumutwajilako makalata ku bapopweshi bakwabo ba mu Efisesa ne Kolose. (Efi. 6:21, 22; Kolo. 4:8, 9) Kimye kya bubiji kyo bamukashile Paulo ku Loma, watumine Tikikusa ku Efisesa. (2 Timo. 4:12) Umvwe ne atweba twaikala bakishinka, Yehoba uketupesha mu mwingilo wanji.

7, 8. Mambo ka o twakonsha kwambila’mba Davida ne Yonafwanyi bajinga balunda ba kine?

7 Lesa waketekela atweba kwikala balunda bakishinka. (Mana. 17:17) Yonafwanyi awo wajinga mwana Mfumu Saulo waikele mulunda nanji Davida. Yonafwanyi byo aumvwine amba Davida waipaya Goliata, “muchima wa Yonafwanyi wakwatankene pamo na muchima wa kwa Davida, kabiji aye Yonafwanyi wamutemenwe Davida byonka byo etemenwe aye mwine.” (1 Sam. 18:1, 3) Yonafwanyi wamujimwineko ne Davida kimye Saulo kyo akebelenga kumwipaya. Davida byo anyemene, Yonafwanyi wamusambakene ne kulayañana nanji. Kwashajiletu tiki kuba’mba Saulo epaye Yonafwanyi na mambotu a kwisamba na Davida, bino bano balunda babiji basambakene jibiji ne kukosesha bulunda bwabo. (1 Sam. 20:24-41) Kimye kyapeleleko kumonañana, Yonafwanyi wakoseshe muchima wa kwa Davida “mwi Lesa.”—1 Sam. 23:16-18.

8 Yonafwanyi wafwile mu nkondo ku bena Filishitiya. (1 Sam. 31:6) Davida waimbile lwimbo wa bulanda amba: “Mama! nayanda na mambo a obewa, yaya Yonafwanyi; wajinga muntu wawama bingi kwi amiwa; butemwe bobe kwi amiwa bwajinga bwa kukumya, kukila pa butemwe bwa banabakazhi.” (2 Sam. 1:26) Baumvwañananga bingi. Davida ne Yonafwanyi bajinga balunda ba kine.

Ikalai ‘Bepelula’ Moba Onse

9. Buneme bwa kwipelula bwamweshiwa byepi mu buku wa Mitonyi kitango 9?

9 Pa kuba’mba twikale balunda na Lesa, twafwainwa kwikala ‘bepelula’ moba onse. (1 Pe. 3:8; Sala. 138:6) Buneme bwa kwipelula bwanembwa mu buku wa Mitonyi kitango 9. Mwana wa kwa Gidiona aye Yotamo waambile’mba: “Kala bichi byayile mu kusalulula umo ye bakashinga manyi amba ekale ke mfumu wabo.” Kichi kya maolivi, kichi kya mukuyu, ne kichi kya muñanzañanza byo byatongwelwe. Bino bichi byaimenejilengako bantu bapewe munema babujilenga kukeba kulama bakwabo bena Isalela. Bino kichi kya kakozhi kingijishiwatu ku nkunyi, kyaimenejilengako bukalama bwa Abimeleki awo witotelenga kabiji wajinga mbanzhi wakebanga kuyanjisha bantu. Nangwa kya kuba Abimeleki “waikajile mu bufumu bwa bena Isalela myaka isatu,” wafwile lufu lwakubula ne kuketekela ne. (Mito. 9:8-15, 22, 50-54) Kyawama bingi ‘kwipelula’!

10. Mwafunjilako ka ku byakankelwe Heloda kupana “lukumo kwi aye Lesa”?

10 Mu myaka kitota kitanshi C.E., pajinga bulwanyi pakachi ka Mfumu Heloda Agilipa wa ku Yudea wajinga na bwitote na bangikazhi ba ku Tila ne Shidona bakebelenga kuleta mutende pakachi kabo ne aye. Kimye kimo Heloda byo aambilenga jashi ku mvula bantu, babijikizhe’mba: “Jo jiwi ja lesa, kechi ja muntutu ne.” Heloda kechi wakaine uno munema ne, kabiji malaika wa Yehoba wamwipayile ne kufwa wafwile lufu lwatama bingi “mambo kechi wapaine lukumo kwi aye Lesa ne.” (Byu. 12:20-23) Nga atweba kyakonsha kwikala byepi umvwe twamba bulongo majashi nangwa kufunjisha bulongo bukine bwa mu Baibolo? Twafwainwa kupana munema kwi Lesa pa byo etukwasha kuba.—1 Ko. 4:6, 7; Yako. 4:6.

Chinchikai ne Kukosa

11, 12. Bwikalo bwa kwa Enoka bumwesha byepi amba Yehoba ulengela bakalume banji kuchinchika ne kwibapa ngovu?

11 Umvwe twipelula ne kwenda mu mashinda a Yehoba, uketulengela kuchinchika ne kwitupa ngovu. (Mpitu. 31:6-8, 23) Enoka wajinga mwanamulume wa butanu na bubiji kwesakana na mwayijile ndonda ya bisemi kufuma kwi Adama, wachinchikile ne kwenda na Lesa kupichila mu kulondela mashinda awama kukila byaendelenga bantu batama bajingako kyokya kimye. (Nte. 5:21-24) Yehoba wamukoseshe Enoka kwamba byambo ku bano bantu babujile kwakamwa Lesa mu byambo ne mu byubilo byabo. (Tangai Yuda 14, 15.) Nanchi ne anweba muchinchika ne kwamba mambo a Lesa nyi?

12 Yehoba waletele luzhachisho ku bantu babulanga kumwakamwa mu kimye kya Muyulo wa mu moba a Nowa. Bino bungauzhi bwa kwa Enoka bwitukosesha bingi ne atweba, mambo bantu babula kumwakamwa Lesa lelo jino katatakatu bakebonaune ku bamalaika bazhila ba Lesa. (Lum. 16:14-16; 19:11-16) Pa kukumbula milombelo yetu, Yehoba witukwasha kuba’mba twambe mambo anji na kuchinchika, kikale pa luzhachisho lo akaleta nangwa pa mapesho a bukalama bwa Bufumu.

13. Mambo ka o twakonshesha kusumininwa amba Lesa wakonsha kwitulengela kuchinchika ne kwitupa ngovu kuba’mba tuyuke mwakubila na makatazho?

13 Tukebewa kwikala na ngovu ya Lesa yakonsha kwitukwasha kuchinchika ne kwitukosesha kuba’mba tuyuke mwa kubila na makatazho. Esao byo asongwele banabakazhi babiji bena Hiti, “balengejile [bansemi yanji] ba Izaka ne Libeka kumvwa bingi bibi ku michima yabo.” Libeka wijizhañenye ne kuba’mba: “Nakoka kwikala na bumi na mambo a banabakazhi bena Hiti. Umvwe [mwanetu] Yakoba wasongola mwanamukazhi wa mu bena Hiti, byonka biji bano banabakazhi ba muno mu ntanda, ñanyi kintu kyawama kyo nkamwena amiwa mu mweo wami?” (Nte. 26:34, 35; 27:46) Izaka waingijijilepo ne kutuma Yakoba kuba’mba akasongole mwanamukazhi wapopwelanga Yehoba. Nangwa kya kuba Izaka ne Libeka kechi bakonsheshe kupimpula byaubile Esao ne, Lesa wibapele maana, kuchinchika, ne ngovu kuba’mba bekale bakishinka kwi aye. Ne atweba umvwe twalomba kuba’mba tukwashiwe, Yehoba uketukwasha.—Sala. 118:5.

14. Awa kamwale mwina Isalela wachinchikile byepi?

14 Byo papichile myaka yavula, kamwale umo mwina Isalela bamutwajile mu buzha ku kipanyi kya balwanyi ne kukekala kalume wa kwa Nemani, mukulumpe wa nzhita ya bena Silya awo wajinga na mbumba. Uno kamwale byo aumvwine amba Lesa waubilenga bya kukumya kupichila mwi ngauzhi Elisha, wachinchikile ne kwambila muka Nemani amba: ‘Inge bankambo ba Nemani bajinga konka kuji ngauzhi wikala mu Samaliya! Inge wibabuka mbumba yabo.’ Nemani wayile ku Isalela, ne kubukwa wabukilwe mu jishinda ja kukumya. (2 Mfu. 5:1-3) Awa kamwale ke wa kumwenako wawama bingi ku bakyanyike baketekela mwi Yehoba kuba’mba ebakwashe bachinchike kwamba mambo awama ku bafunjishi, bakwabo baana ba sukulu, ne bantutu bakwabo!

15. Obadiya awo wajinga kalume mu nzubo ya kwa Ahaba wachinchikile ne kuba byepi?

15 Lesa witulengela kuchinchika lumanamo. Akimonai byaubile mukulumpe wa bakalume ba mu nzubo ya Mfumu Ahaba aye Obadiya, wajingako kimye kimo ne ngauzhi Elaija. Kimye muka Mfumu aye Yezelela kyo akambizhizhe amba bangauzhi ba Lesa bepaiwe, Obadiya wafile bangauzhi 100 “mu bibwe, amu makumi atanu, amu makumi atanu.” (1 Mfu. 18:13; 19:18) Abya ne anweba mwakonsha kulamawizha bakwenu bena Kilishitu byonka Obadiya byo akwashishe bangauzhi ba Yehoba nyi?

16, 17. Alisatakusa ne Ngayusa baubilepo byepi kimye kya lumanamo?

16 Umvwe twamanyikwa, twakonsha kuketekela’mba Yehoba ukekala ne atweba. (Loma 8:35-39) Byo bajinga mu kibanza kya kukailamo mu Efisesa, bakwabo ba mingilo ba kwa Paulo abo ba Alisatakusa ne Ngayusa bebalukukile ku jibumba ja bantu. Demeteliusa wajinga sendwe wa siliva wabushishe kyungwe kikatampe. Aye ne bakwabo basendwe ba siliva balengele lesa wa mukazhi wa jizhina ja Atemisa, kabiji busulu bwabo bwajinga mu kizumba kya konaunwa, mambo Paulo byo asapwijilenga mambo awama kyalengejile bangikazhi bavula mu yewa muzhi kuleka kupopwela balesa ba bubela. Aja jibumba ja bantu jasendele Alisatakusa ne Ngayusa ne kwibatwala mu kibanza mo bakailanga ne kutendeka kubijika’mba: ‘Diana nangwa’mba Atemisa wa bena Efisesa ye mukatampe.’ Alisatakusa ne Ngayusa kampe balangulukile’mba kyapwa yo yonka yo bajiile, bino munembeshi wa muzhi wazhindamikilepo jibumba.—Byu. 19:23-41.

17 Umvwe yenu mwajinga mu kyokya kizumba, abya inge mwakankelwe kuchinchika nyi? Kafwako po kyanembwa amba Alisatakusa ne Ngayusa bakankelwe kuchinchika ne. Byo afumine ku Tesalonika, Alisatakusa wayukile’mba kusapwila mambo awama kwakonsheshe kuleta lumanamo. Ne kimye kikwabo kino saka kikyangye kubiwa, kwabukile kiwowo kikatampe Paulo byo asapwijilenga mu ino mpunzha. (Byu. 17:5; 20:4) Bino ba Alisatakusa ne Ngayusa byo bakokejile Yehoba, wibapele ngovu ne kwibakosesha kuba’mba bachinchike lumanamo.

Kuta Muchima Bakwetu

18. Mu ñanyi jishinda ba Pilisila ne Akwila mo ‘batesheshe muchima’ ku bakwabo?

18 Kikale tubena kumanyikwa nangwa ne, twafwainwa kuta muchima bakwetu bena Kilishitu. Pilisila ne Akwila ‘batesheshe muchima’ ku bakwabo. (Tangai Filipai 2:4.) Aba ba mulume ne mukazhi bajinga na muchima wawama bamutambwijile Paulo mu Efisesa mwajinga sendwe wa siliva aye Demeteliusa wabushishe kyungye kikatampe kyaambiwapo kala. Nangwa kwajinga kino kiwowo, ba Akwila ne Pilisila ‘baswile kutapwa’ pa mambo a Paulo. (Loma 16:3, 4; 2 Ko. 1:8) Lelo jino, bijikila pa mambo a balongo betu bamanyikwa bitulengela kwikala ‘bajimuka pamo no miloolo.’ (Mat. 10:16-18) Tutwajijila na kwingila mwingilo wetu saka twajimuka ne kubula kusolola kuji balongo betu kupichila mu kwibatela mazhina nangwa kwamba byambo bikwabo pe abo ku balwanyi betu.

19. Ñanyi bintu byawama byaubile Dokasi ku bakwabo?

19 Kutesha muchima ku bakwetu kubiwa mu mashinda apusana pusana. Bena Kilishitu bamo bakajilwapo bintu bimo, kabiji twakonsha kwibapa bino bintu. (Efi. 4:28; Yako. 2:14-17) Mu kipwilo kya mu myaka kitota kitanshi kyajinga ku Yopa, mwajingapo mwanamukazhi umo wajinga mpanyi wa jizhina ja Dokasi. (Tangai Byubilo 9:36-42.) Dokasi “wavujile mingilo yawama ne kupana wapaine bya bupe byavula” byavwangilemo ne kusona bivwalo bya kupa banabakazhi bafwijilwe bajinga bayanji. Dokasi byo afwile mu 36 C.E., kyaletele bulanda bukatampe ku banabakazhi bafwijilwe. Lesa waingijishe mutumwa Petelo kusangula Dokasi, kabiji byo asangwilwe, mu bumi bwanji bonse waingijilenga mwingilo wa kusapwila mambo awama ne kwingila mingilo yawama ku bantu. Byo twatemwapo kuba’mba ne lelo jino tuji na banabakazhi bawama muchima byonkabye!

20, 21. (a) Lutundaiko lwakwatankana byepi na kuta muchima ku bakwetu? (b) Mwafwainwa kuba byepi pa kuba’mba mutundaikañanenga?

20 Tuta muchima bakwetu kupichila mu kwibatundaika. (Loma 1:11, 12) Wa mwingilo pamo ne Paulo aye Silasa watundaikañananga bingi. Panyuma ya kwisambapo pa jashi ja mukanda nobe mu 49 C.E., jibumba jitangijila mu Yelusalema jatumine ba kwijimenako kutwala makalata ku bena Kilishitu bajinga ku mapunzha akwabo. Silasa, Yudasa, Banabasa, ne Paulo batwajile ano makalata ku Antioka. Byo bafikile kokwa, Silasa ne Yudasa “bebakwashishenga balongo na byambo byavula, ne kwibakosesha michima yabo.”—Byu. 15:32.

21 Palutwe kacheche, ba Paulo ne Silasa bebataile pakazhima ku Filipai, bino baishile kwibakasulula panyuma ya kitentanshi kyajingako. Byo kibawamijilepo kushimuna bukine ne kumona muota ne ba mu nzubo yanji baitabila! Saka bakyangye kufuma mu yewa muzhi, ba Silasa ne Paulo batundaikile bingi balongo. (Byu. 16:12, 40) Byonka byajinga Paulo ne Silasa, ne anweba ibikaingako kuba’mba mukoseshenga bakwenu kupichila mu byambo, majashi, ne kuswikwa mu mwingilo wa mu bujimi. Mwane kine inge muji na “byambo bya kufunjisha” bantu, esekainga papelela bulume bwenu ‘kwibyamba.’—Byu. 13:15.

Twajijilai Kwenda mu Mashinda a Yehoba

22, 23. Twakonsha kumwenamo byepi kya kine mu mashimikila a mu Baibolo?

22 Tusanta bingi pa mashimikila a kine a bantu banembwa mu Mambo a Yehoba, ‘Lesa wa bukwasho bonse nangwa’mba wa lutundaiko.’ (2 Ko. 1:3) Pa kuba’mba tumwenemo mu bino bya kumwenako, twafwainwa kwingijisha mafunjisho aji mu Baibolo mu bwikalo bwetu ne kutangijilwa na mupashi wazhila wa Lesa.—Nga. 5:22-25.

23 Kulanguluka langulukanga pa mashimikila a mu Baibolo kwitulengela kumwesha bipangwa bitokesha Lesa ku muchima. Akosesha bulunda bwetu na Yehoba, yenka witupa ‘milangwe ne maana ne lusekelo.’ (Sapwi. 2:26) Kifumamo, tusangajika muchima wa Yehoba. (Mana. 27:11) Twayai twibikengako na kuba bino kupichila mu kwenda mu mashinda a Yehoba.

Musakukumbula’mba Ka?

• Mwakonsha kwikala byepi bakishinka?

• Mambo ka o twafwainwa kwikela ‘bepelula’?

• Mashimikila a mu Baibolo akonsha kwitulengela byepi kuchinchika?

• Mu ñanyi mashinda mo twakonsha kutela muchima ku bakwetu?

[Kipikichala pa peja 8]

Yefita awo wajinga wa kishinka ne mwananji wa mukazhi bafikizhizhe mulaye wabo, nangwa kya kuba kino kechi kyapelele ne

[Kipikichala pa peja 10]

Anweba bakyanyike, mwafundako ka kwi kamwale mwina Isalela?

[Kipikichala pa peja 11]

Dokasi wakwashanga byepi bakwabo bena Kilishitu?

    Mabuku a mu Kikaonde (1992-2025)
    Shinkai
    Shinkulai
    • Kikaonde
    • Tuminaiko Bakwenu
    • Byo Mukeba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Shinkulai
    Tuminaiko Bakwenu