“Kechi Mwayuka Juba Nangwa Kimye Ne”

“Onkao mambo, labainga ne kukenkenta, mambo kechi mwayuka juba nangwa kimye ne.”—MAT. 25:13.

MUSAKUKUMBULA’MBA KA?

Ñanyi bintu byo tumwenamo mu kubula kuyuka juba nangwa kimye kikafika mpelo?

Bashingwa batwajijila byepi kulaba ne kukenkenta?

Mu ñanyi mashinda mo twakonsha kumweshesha amba tubena kutengela kwiya kwa Kilishitu?

1-3. (a) Ñanyi byakumwenako byakonsha kwitukwasha kumvwisha mwatala bishimpi bya kwa Yesu bibiji? (b) Ñanyi mepuzho abena kukebewa kukumbulwa?

FWANYIKIZHAI kuba’mba kinemanga umo wimwambila amba mumutwale na motoka akatanwe ku misambo imo yanema. Byo kwashala maminiti acheche kuba’mba muye na kumusenda, mwatana kuba’mba manyi akepa mu motoka. Mwafuukulapo kuya na kupotelamo manyi akwabo bukiji bukiji. Namba muyengatu, kinemanga wafika. Wakenkenta, ne kwimumonatu ne. Na mambo a kuba kimye kyapwa, waambila muntu mukwabo kumutwala. Namba mubwelenga mwatana amba waya kala. Mwakonsha kumvwa byepi?

² Pano fwanyikizhai kuba’mba yenu kinemanga, kabiji mwasala banabalume basatu kwingila mingilo imo yanema. Mwibalumbulwila bya kwingila yoyo mingilo, kabiji bonse baswa kwingila. Pano bino, pa kupitapo kakimye kacheche mwabwela ne kutana’mba babijitu bo baingila mingilo yabo. Byo mwaipuzha yewa wabula kwingila, watendeka kwikangaizha. Kabiji mwatana kuba’mba kechi waingilakotu nangwa pacheche ne. Mwakonsha kumvwa byepi?

³ Byakumwenako byo twisambapo bipasha na bishimpi bibiji byaambilepo Yesu, kya bakamwale ne kya matalenta. Bino bishimpi byonse byaamba pa kimye kya ku mpelo kabiji byamwesha ne ene mambo bena Kilishitu bashingwa bamo o bafwainwe kwikala bakishinka kabiji ba maana kukila bakwabo.a (Mat. 25:1-30) Pa kukosesha kishinka kyo aambilengapo, Yesu waambile amba: “Labainga ne kukenkenta, mambo kechi mwayuka juba nangwa kimye ne,” ko kuba’mba kimye Yesu kyo akaleta bunchibamambo bwa Lesa pa ino ntanda ya kwa Satana. (Mat. 25:13) Twakonsha kwingijisha luno lujimuno ano moba. Twakonsha kumwenamo byepi mu kulaba ne kukenkenta, kwesakana na bitutundaikile Yesu kuba? Bañanyi benengezha kukapuluka? Kabiji twafwainwa kuba byepi luno pa kuba’mba tulabenga ne kukenkenta?

MFWETO IFUMA MU KULABA NE KUKENKENTA

4. Mambo ka ‘kulaba ne kukenkenta’ o kubujila kulumbulula kuyuka kimye kikafika mpelo?

⁴ Mingilo imo nabiji kwingijila mu makampanyi, kuya na myotoka mwenda bena kengi nangwa kumonañana na dokotala, ikebewa kulondela kimye. Pano bino, mingilo ikwabo nabiji kuzhimya mujilo, nangwa kupulusha bantu baponena mu bya malwa, kechi ikebewa kutala pa kimye ne, mambo kuba bino kwakonsha kubika bantu mu kizumba. Mu bimye bya uno mutundu, kyanema bingi kuta muchima pa mwingilo kukila kulondela kimye. Mu jishinda jimotu, mpelo byo ibena kufwenya pepi, kukwasha bantu kuyuka lunengezho lwa Yehoba lwa lupulukilo ke mwingilo wanema bingi. Kulaba ne kukenkenta kechi kulumbulula kuyuka kimye kikafika mpelo ne. Kuji bintu bitanu byakonsha kwitukwasha kuyuka mfweto ifuma mu kubula kuyuka juba nangwa kimye kikafika mpelo.

5. Kubula kuyuka juba nangwa kimye kikeshilamo mpelo, kwitukwasha byepi kusolola biji mu michima yetu?

⁵ Kitanshi, kubula kuyuka kimye kikafika mpelo kwitulengela kusolola bintu biji mu michima yetu. Kabiji kubula kuyuka kino kimye, kumwesha amba Yehoba witunemeka. Kino kitulengela kwingijisha lūsa lwetu lwa kwifuukwila bintu mu jishinda jimwesha bukishinka kwi aye. Nangwa kya kuba tubena kutengela kupuluka mpelo ya buno bwikalo, twingijila Yehoba mambo twamutemwa, kechi na mambotu a kuba’mba uketupa bumi ne. (Tangai Salamo 37:4.) Tumwena lusekelo mu kuba kyaswa muchima wanji, kabiji twayuka’mba Lesa witufunjisha kuba’mba tumwenemo byawama. (Isa. 48:17) Kabiji kechi tumona mikambizho yanji amba yakatazha ne.—1 Yoa. 5:3.

6. Inge ketwingijile Lesa na mambo a kumutemwa, umvwa byepi kabiji mambo ka?

⁶ Kintu kya bubiji kyo tumwenamo mu kubula kuyuka juba nangwa kimye ke kya kuba’mba kitulengela kusangajika muchima wa Yehoba. Inge ketumwingijile na mambo a kumutemwa, kechi na mambo a mfweto ne, tumulengela kuyuka bya kukumbula myendeleko ya mulwanyi wanji, aye Satana. (Yoba 2:4, 5; tangai Byambo bya Mana 27:11.) Kulanguluka pa misongo ne bulanda bwaleta Diabola, kwitulengela kutundaika bumfumu bwa Yehoba ne kukana bukalama bwatama bwa Satana.

7. Mambo ka o mwalangulukila amba kwikala bwikalo bwa kwipana kwawama?

⁷ Kya busatu, kumwingijila kwa kubula kuyuka kimye, kwitutundaika kwikala bwikalo bwa kwipana. Ano moba, bantu bamo babula kuyuka Lesa nabo baswa kuba’mba ino ntanda ikapwa. Na mambo a moyo wa kuchina bya malwa byakonsha konauna ntanda, bamba’mba: “Twayai tujenga ne kutoma mambo kesha tukafwa.” (1 Ko. 15:32) Pano bino, atweba kechi tuji na moyo ne. Kechi tukeba kwipatula ku bakwetu kuba’mba tubenga bisaka muchima wetu ne. (Mana 18:1) Pakuba twikana atweba bene ne kwingijisha kimye kyetu, bulume bwetu ne bintutu bikwabo pa kusapwila mambo awama a Bufumu bwa Lesa ku bantu. (Tangai Mateo 16:24.) Tutana lusekelo mu kwingijila Lesa, kikatakata pa kukwasha bantu kuba’mba nabo bamuyuke.

8. Ñanyi kintu kyanembwa mu Baibolo kimwesha ene mambo o twafwainwa kuketekela mwi Yehoba ne mu Mambo anji?

⁸ Kintu kya buna kyo tumwenamo mu kubula kuyuka juba nangwa kimye ke kya kuba’mba tuketekela mwi Yehoba na muchima wetu yense ne kutesha muchima ku kwingijisha Mambo anji mu bwikalo bwetu. Kintu kimo kyo twatemwa kuba atweba bantu bandengamambo ke kwiketekela atweba bene. Paulo wakambizhe bena Kilishitu bonse kuba’mba: “Awa ulanguluka amba waimana, ajimuke kuchina amba wakapona.” Yoshua byo ajinga pepi na kutwezha bena Isalela mu Ntanda ya Mulaye, bantu 23,000 bafwile na mambo a kubula kukokela Yehoba. Paulo waambile’mba: “Abya bintu . . . byanembejilwe kwitujimunako atweba bo yafikila mpelo ya buno bwikalo.”—1 Ko. 10:8, 11, 12.

9. Meseko akonsha kukosesha byepi lwitabilo lwetu ne kwitulengela kufwenya kwipi na Lesa?

⁹ Kintu kya butanu kyo tumwenamo mu kubula kuyuka kimye kikafika mpelo ke kya kuba’mba bya malwa byo tupitamo bikosesha lwitabilo lwetu. (Tangai Salamo 119:71.) Ano moba apelako a buno bwikalo ke “bimye byakatazha.” (2 Tim. 3:1-5) Bantu bavula mu ino ntanda ya kwa Satana betushikwa, onkao mambo, bakonsha kwitumanyika na mambo a lwitabilo lwetu. (Yoa. 15:19; 16:2) Inge twipelula ne kulomba Lesa kwitutangijila mu kimye kya meseko, tukawamisha lwitabilo lwetu ne kwilukosesha nobe kyela kyapita mu mujilo. Mu jino jishinda, kechi tukasankilapo lwitabilo lwetu ne. Kabiji kuba bino kuketulengela kufwenya kwipi ne Yehoba kukila ne byo kyajinga kala.—Yako. 1:2-4; 4:8.

10. Ki ka kilengela kimye kumweka nobe kibena kupwa bukiji?

¹⁰ Kimye kyakonsha kumweka nobe kibena kupwa bukiji nangwa kubanda. Inge twapayankana kwa kubula kuta muchima ku kimye, kimweka nobe kibena kupwa bukiji. Po pamotu, inge twata muchima ku mwingilo witupa Yehoba, aja juba ne kimye kechi tukamona ne byo kyafika ne. Bashingwa bavula ke bakumwenako bawama bingi mu kwingila mwingilo wa Lesa. Twayai tupitulukemo pacheche mu byamwekele panyuma ya kwikajikwa kwa Yesu pa Bufumu mu 1914 ne kumona bashingwa bamo byo baikele bakishinka kukila bashingwa bakwabo.

BASHINGWA BENENGEZHEZHA JIMO

11. Panyuma ya mwaka wa 1914, mambo ka bashingwa bamo o balangulukijilenga kuba’mba Nkambo wabanda?

¹¹ Vulukai bishimpi bya kwa Yesu, kya bakamwale ne kya matalenta. Inge kya kuba bano bakamwale nangwa bazha ba mu bino bishimpi bayukile kimye kyaishilenga musongoshi nangwa’mba nkambo yabo, inge kechi bakebewenga kulaba ne kukenkenta ne. Pano kechi bayukile ne, onkao mambo, bakebewenga kwinengezhezha jimo. Nangwa kya kuba bashingwa batengejilenga mwaka wa 1914 kuba’mba ye ukeshilamo mpelo, kechi bayukile bulongo byafwainwe kubiwa mu yewa mwaka ne. Bintu byo batengejilenga byo byabujile kubiwa, bamo balangulukilenga’mba Musongoshi wabanda. Mulongo umo waambile’mba: “Atweba bamo twalangulukilenga’mba tukaya mwiulu mu mulungu mutanshi wa mu October [1914].”

12. Nga bashingwa bamwesheshe byepi bukishinka ne maana?

¹² Akilangulukai pa byo kibafichile ku muchima mpelo byo yabujile kufika pa kimye kyo baketekejilenga. Kikwabo, balongo bavula bamanyikilwe bingi mu Nkondo Itanshi ya Ntanda Yonse. Na mambo a kino, balekele kusapwila, kino kyajingatu nobe balajile tulo. Pano bino, mu 1919, kintu kimo kibabushishe. Yesu waishile mu nzubo ya Lesa ya ku mupashi, kabiji kimye kya kumona byo baingijilenga kyafikile. Nangwa byonkabyo, bamo batainwe kuba’mba kechi baingijilenga bulongo ne, kabiji kyafuminemo, bakankelwe kutwajijila mu mwingilo wa Nkambo Yesu. (Mat. 25:16) Kyajinga nobe kechi babikilenga manyi mu malampi abo a ku mupashi ne, byonka byaubile bakamwale bakosama. Byonka byajinga yewa kalume wa mulele, kechi bakebelenga kwipana kuba’mba bengile mwingilo wa Bufumu ne. Nangwa byonkabyo, bashingwa bavula bajinga bakishinka kabiji bakebeshenga kwingijila Nkambo yabo nangwa kya kuba baikelenga mu kimye kyakatazha kya nkondo.

13. Ñanyi kyubilo kyamwesheshe jibumba ja kalume panyuma ya mwaka wa 1914, kabiji lelo kiji byepi?

¹³ Panyuma ya mwaka wa 1914, Kyamba kya Usopa kya February 1, 1916 kyaambile’mba: “Balongo, atweba bavula tukeba kwingijila Lesa kechi twalefulwa na luno lunengezho lwanji ne. Kechi twakebelenga kyaswa muchima wetu kubiwa ne; onkao mambo, byo twataine kuba’mba twatengejilenga kintu kyafwainwe kubula kubiwa mu October, 1914, twasangalele bingi mambo Nkambo kechi wapimpwile Mulanguluko Wanji kuba’mba obe kyo twakebelenga ne. Kechi twakebelenga amba obe byo twakebelenga ne. Twakebelengatu kumvwisha mwatajile mulanguluko wanji ne bintu byo akeba kuba.” Kino kyubilo kya kwipelula ne kulondela bikeba Lesa kyo kiyukanyikisha bashingwa ba Nkambo. Bamba’mba nabo bambulwa koloka kabiji bakonsha kupusa, bino bakebesha kwingila mwingilo wa Nkambo pano pa ntanda. Pano luno “jibumba jikatampe” ja “mikooko ikwabo,” ko kuba’mba bena Kilishitu bakekala pano pa ntanda, nabo babena kulaba ne kukenkenta ne kwingila na mukoyo byonka biji bashingwa.—Lum. 7:9; Yoa. 10:16.

TWAFWAINWA KWINENGEZHEZHA JIMO

14. Kulondela jishinda Lesa jo apainamo kajo ka ku mupashi kwituzhikijila byepi?

¹⁴ Byonkatu biji bena Kilishitu bashingwa, ba mu jibumba jikatampe babena kulaba ne kukenkenta, nabo babena kulondela jishinda jabikako Lesa ja kupainamo kajo ka ku mupashi. Kyafumamo, kiji nobe nabo babena kubika manyi a ku mupashi afuma mu Mambo a Lesa mu malampi abo. (Tangai Salamo 119:130; Yoano 16:13.) Kino kibalengela kukosa ne kumwesha kuba’mba nabo babena kutengela kubwela kwa Kilishitu, ne kutwajijila kwikala bakishinka nangwa kya kuba bapita mu meseko akatampe. Kyakumwenako, kimye kyo bebataile pa kazhima mu kampu wa bena Nazi, patanshi balongo bajingatu na Baibolo umo. Onkao mambo, balombele kwi Lesa kuba’mba ebape kajo ka ku mupashi kakwabo. Byo papichile kimye kicheche, baumvwine kuba’mba mulongo walemana ye baletele mu kaleya waiya na magazini a katataka a Kyamba kya Usopa o afile mu mukupa wanji wa kichi. Mulongo umo pa balongo bapulukile mu ano malwa wajinga mushingwa, aye Ernst Wauer waambile’mba: “Yehoba witukwashishe mu jishinda jawama bingi kuvuluka bishinka bikoseshañana byajinga mu ano magazini.” Kepo anungilepo amba: “Ano moba kyapela bingi kutambula kajo ka ku mupashi, pano abya twikanemeka nyi? Naketekela kuba’mba Yehoba ukapesha boba bamuketekela kabiji batwajijila kwikala bakishinka kwi aye ne kuja pa tebulu wanji.”

15, 16. Ba mulume ne mukazhi bamo bebapesheshe byepi pa kwingila na kizaku mu mwingilo wa bwina Kilishitu, kabiji mwakonsha kufunjilako ka ku kino?

¹⁵ Mikooko ikwabo nayo ingila mwingilo wa Nkambo na mukoyo mu kukwasha balongo ba kwa Kilishitu. (Mat. 25:40) Kupusanako na kalume watama kabiji wa mulele wa mu kishimpi kya kwa Yesu, abo baswa kusankilapo bintu bimo ne kwibikako kuba’mba batangizhengako bintu bya Bufumu. Kyakumwenako, ba mulume ne mukazhi, abo ba Jon ne Masako byo bebatumine kuya na kwingijila mu nyaunda ya bamba mulaka wa Kichainizi mu Kenya, patanshi bakankazhaminenga. Bino panyuma ya kulombapo ne kulangulukapo bulongo, bafuukwilepo kuya ku ino mpunzha.

1⁶ Yehoba wibapesheshe bingi pa mwingilo wabo. Baambile’mba: “Mwingilo wa kusapwila ubena kwenda bingi bulongo ku ino mpunzha.” Batendekele kufunjisha bantu batanu na babiji Baibolo. Kabiji kwajinga ne bintu bikwabo byawama byaubiwe. Bapezhezheko kwamba’mba: “Tumusanchila bingi Yehoba pa juba pa juba pa kwituswisha kwingijila ku ino mpunzha.” Kuji balongo ne banyenga bakwabo bamwesha amba bakeba kwingilako pakatampe mu mwingilo wa Lesa mpelo kasa ikyangye kufika. Akilangulukai pa biumbi bya bantu bapita mu Sukulu wa Gileada ne kutendeka mwingilo wa bumishonale. Mwakonsha kufunjilapo byavula pa uno mwingilo wiikajila inge mwatanga kibaba kiji mu Kyamba kya Usopa kya Kibemba kya October 15, 2001, kya kuba’mba “Tulabombesha Ukufika Apo Twingapesha!” Kimye kyo mubena kutanga jino jishimikila ja lusekelo jaamba pa mwingilo wa bumishonale, langulukai pa mashinda o mwakonsha kwingijisha pa kuba’mba mwingileko pakatampe mu mwingilo wa Lesa umuletela lukumo, kabiji kino kikemulengela kwikala na lusekelo.

NE ANWEBA LABAINGA NE KUKENKENTA

17. Kubula kuyuka juba nangwa kimye kikeshilamo mpelo kwitulengela byepi kumwenamo?

¹⁷ Kyamwekeshatu patoka kuba’mba kubula kuyuka juba ne kimye kikeshilamo mpelo ya buno bwikalo kwitulengela kumwenamo bingi. Mu kifulo kya kuzhingila nangwa kulefulwa, tufwenya kwipi ne Yehoba, Shetu wa butemwe, byo twiyeka na kuba kyaswa muchima wanji. Byo kiji nobe twakwata ku pulao, twafwainwa kuchinuzhuka bintu byakonsha kwitulabika mu mwingilo wa Nkambo yetu uleta lusekelo lukatampe.—Luka 9:62.

18. Mambo ka o tubujila kukeba kusankilapo lwitabilo lwetu?

¹⁸ Juba ja Lesa ja luzhachisho byo jibena kufwenya pepi, kafwako nangwa umo wa mwi atweba ukeba kufichisha Yehoba nangwa Yesu ku muchima ne. Mambo betupa mwingilo wanema bingi wa kwingila mu ano moba apelako. Twibasanchila bingi pa kwituketekela.—Tangai 1 Timoti 1:12.

19. Twakonsha kumwesha byepi kuba’mba twinengezhezha jimo?

¹⁹ Nangwa tuji na luketekelo lwa kukekala mwiulu nangwa mu Paladisa pano pa ntanda, twayai tutwajijile kwikala bakishinka mu kwingila mwingilo witupa Lesa wa kusapwila ne kulenga baana ba bwanga. Ne lunotu kechi twayuka juba nangwa kimye kikafika juba ja Yehoba ne. Nangwa byonkabyo, twafwainwa kutwajijila na kutengela jino juba. (Mat. 24:36, 44) Twaketekela kuba’mba inge twatwajijila kuketekela mwi Yehoba na muchima wetu yense ne kutangizhako Bufumu bwanji mu bwikalo bwetu, Lesa kechi uketulengesha bumvu ne.—Loma 10:11.

[Tubyambo twa mushi]

[Kipikichala pa peja 26]

Nangwa kya kuba mubena kupita mu bintu byakatazha, kebainga kajo ka ku mupashi

[Kipikichala pa peja 27]

Kimye kipwa bingi bukiji inge twiyeka na kwingila mingilo ya bwina Kilishitu