BUTALA BWA MABUKU BWA PA INTANETI
Kyamba kya Usopa
BUTALA BWA PA INTANETI
Kikaonde
Pa kukebela
  • Bisopelo
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • KUPWILA
  • w13 6/1 pp. 3-4
  • Misalululo Ijitu Ntanda Yonse

Vidyo ufwamo.

Yakana kushinkuka.

  • Misalululo Ijitu Ntanda Yonse
  • Kyamba kya Usopa—2013
  • Tumitwe tucheche
  • Byambo Bipashako
  • LUKATAZHO LWA BANTU BONSE
  • Ntanda Mwabula Misalululo Ikekalako Kimye Ka?
    Kyamba kya Usopa—2013
  • Misalululo—Nanchi Muji na Kino Kyubilo Nyi?
    Labainga!—2020
  • Twafwainwa Kukwatankana Byonkatu Yehoba ne Yesu byo Bakwatankana
    Kyamba kya Usopa Kibena Kubijika Bufumu Bwa Yehoba (Kya Kufundamo)—2018
  • Bitufunjisha Lesa Bitulengela Kubula Misalululo
    Bwikalo ne Mwingilo Wetu wa Bwina Kilishitu—Kabuku ka Kupwila (2016)
Monai Bikwabo
Kyamba kya Usopa—2013
w13 6/1 pp. 3-4

MUTWE WA PA NKUPIKO: NTANDA MWABULA MISALULULO—IKEKALAKO KIMYE KA?

Misalululo Ijitu Ntanda Yonse

JONATHAN wajinga mwina America bino bansemi banji bafumine ku Korea, wayanjile kimye kyo ajinga mwanyike na mambo a misalululo ya mishobo. Byo akomene wakebelenga kwikala ko bakabula kumulengulula na mambo a mushobo nangwa mwekelo yanji. Wajinga dokotala mu muzhi waikela ku kabeta ka ku buyeke bwa Alaska mu U.S.A., ako kwajinga balwazhi bamwekanga byonka byo amwekanga. Waketekejile kuba’mba kampe inge waikala ku yoya mpunzha kechi kukekala misalululo ya mishobo ne.

Byo abukile mwanamukazhi umo wa myaka 25, wataine kuba’mba byo alangulukilenga kechi byaubiwe ne. Uno mulwazhi byo apupulukile, wamutajile na bukaji, mambo kufumatu ku bwanyike washikilwe bena Korea. Kino kyalengejile Jonathan kulanguluka amba kuvilukila ku mpunzha ingi kechi kwapwishishe lukatazho lwa misalululo ya mishobo ne.

Kino kyamwekejile Jonathan, kimwesha kuba’mba misalululo ya kumbanatu ntanda yonse. Ko kuba’mba konse kuji bantu, kuji misalululo.

Nangwa kya kuba misalululo yasampukila ne pa katele, bino bantu bavula beishikwa. Kino kintu kikumisha bingi. Bino nangwa beishikwa, yasampukila ne pa katele. Bantu bavula bashikwa misalululo, kechi bayuka kuba’mba nabo baji na misalululo ne. Nanchi ne anweba byobyo kiji nyi? Mwakonsha kukumbula byepi buno bwipuzho?

LUKATAZHO LWA BANTU BONSE

Kyakatazha bingi kuyuka inge ne atweba tuba misalululo . Baibolo walumbulula ene mambo o kyaikela bino amba: “Muchima wa muntu uji na bujimbijimbi kukila bintu byonse.” (Yelemiya 17:9) Onkao mambo, kyapeela bingi kulanguluka amba twatemwa bantu ba mitundu yonse. Kampe twakonsha kwamba’mba kuji bintu bilengela kushikwa bantu ba mishobo imo.

Pa kuba’mba tuyuke byo kyakatazha kuyuka inge tuba misalululo nangwa ne, akilangulukai pa kino kyakumwenako: Mubena kwenda mu mukwakwa bunke bwenu bufuku. Bansongwalume babiji bo mukyangye kumonapo kala ne, babena kwiya kulutwe yenu. Babena kumweka ba bulume bingi kabiji umo wasenda kintu kimo ku kuboko.

Nanchi musakufikenatu kuchiina pa kumona bano bansongwalume nyi? Kwambatu kine, na mambo a bintu bimumwekejilepo kala byafwainwa kwimulengela kujimuka. Nanchi bino byakonsha kwimulengela kulanguluka kuba’mba bano bansongwalume babiji balwanyi nyi? Nanchi mwakonsha kwishikisha kuba’mba, ñanyi mukoka nangwa mushobo wa bano bantu? Mukumbu wa buno bwipuzho usa kwimukwasha kuyuka byubilo byo muji nabyo, inge muji na misalululo nangwa ne.

Inge twi bakishinka, tukaswa kuba’mba bonse tuba misalululo mu bintu bimo. Baibolo naye waamba bino amba: “Mambo muntu utalatu pangye ya muntu.” (1 Samwela 16:7) Byo kiji kuba’mba bonse twasemwa na luno lukatazho, kabiji mufuma byatama, nanchi twaketekela kuba’mba misalululo yakonsha kupwa nyi? Nanchi kukekalako kimye kyo kukabula misalululo mu ntanda yonse nyi?

[Kitenguluzha pa peja 3]

MISALULULO IJITU NTANDA YONSE

Canada: “Nangwa kya kuba baeseka kubikako mizhilo ya kuzhikijila bantu bapusana pusana mu kyalo, misalululo ya mishobo ke lukatazho lukatampe bingi ne luno.”—Amnesty International briefing on Canada, 2012.

Europe: “Bantu bavula mu Europe baamba’mba bichechetu byo baubapo pa kuba’mba bapwishe misalululo mu kyalo kyabo ne.”—Intolerance, Prejudice and Discrimination: A European Report, 2011.

Africa: “Malwañano ne kumanyika banabakazhi bijitu ntanda yonse.”—Amnesty International Report 2012.

Nepal: “Dalits (“ko kuba’mba muntu ye bakonsha kubula kupamo mambo”) bayanda na mambo a kumanyikwa kwakumbana mu ntanda yonse, nabiji bya mu bwikalo, bya mali ne bisho.”—Human Rights Watch World Report, 2012.

Eastern Europe: “Bamanyika bantu babula mambo bafuma mu byalo bingi kabiji boba ne misalululo pa mazubo. Bena Roma ba mu kino kyalo kya eastern Europe bo boba ino misalululo kabiji bamulwila ntanda batalapotu pa luno lukatazho.”—The Economist, September 4, 2010.

[Kitenguluzha pa peja 4]

MISALULULO YO IKA?

Bapesapesa bakankalwa kulumbulula byo kilumbulula kino kyambo. Bakwabo baamba’mba ke “kushikwatu muntu na mambo a kuba’mba wafuma mu mukoka mukwabo.” Bamo bamba’mba kilengela bino ke kubula “kumuyuka bulongo yewo muntu,” kabiji kino kilengela “kulengulula bantu bafuma [mu] yewo mukoka.” Nangwa byonkabyo, misalululo ikalako na mambo a mutundu wanji, kifulo kyo ajipo muntu, mwanamukazhi nangwa mwanamulume, mulaka, bupopweshi nangwa mu bintu bikwabo mo bapusena.

[Kipikichala pa peja 4]

Mwafwainwa kwiumvwa byepi umvwe mwajinga na luno lukatazho?

    Mabuku a mu Kikaonde (1992-2025)
    Shinkai
    Shinkulai
    • Kikaonde
    • Tuminaiko Bakwenu
    • Byo Mukeba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Shinkulai
    Tuminaiko Bakwenu