BUTALA BWA MABUKU BWA PA INTANETI
Kyamba kya Usopa
BUTALA BWA PA INTANETI
Kikaonde
Pa kukebela
  • Bisopelo
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • KUPWILA
  • yb15 p. 145-p. 149
  • Kutendeka Mwingilo mu Mulaka wa Haitian Creole

Vidyo ufwamo.

Yakana kushinkuka.

  • Kutendeka Mwingilo mu Mulaka wa Haitian Creole
  • Buku wa Mwaka wa 2015 wa Bakamonyi ba kwa Yehoba
  • Tumitwe tucheche
  • Kutendeka Mwingilo mu Mulaka wa Haitian Creole
  • Kutendeka Mwingilo Jikwabo mu Mulaka wa Haitian Creole
Buku wa Mwaka wa 2015 wa Bakamonyi ba kwa Yehoba
yb15 p. 145-p. 149
Kipikichala pa peja 148

DOMINICAN REPUBLIC

Kutendeka Mwingilo mu Mulaka wa Haitian Creole

Kutendeka Mwingilo mu Mulaka wa Haitian Creole

Kwingijila mu nyaunda mo baamba mulaka wa Kisipanishi mu bena kufuma byawama bingi. Nangwa byonka byo, pa kimye kyapitapo, bantu bamba milaka ingi baya mu kino kyalo kabiji batambwila byambo bipana luketekelo. Mu kyalo kya Haiti, bengijisha mulaka wa Haitian Creole. Nangwa kya kuba kyalo kya Dominican Republic ne kya Haiti kechi byumvwañana ne, bino bena Haiti bavula bengijila mu kyalo kya Dominican Republic, kabiji bavujila bingi mu myaka ya kulutwe kuno.

Pa myaka yavula, bantu bamba mulaka wa Haitian Creole bamwesheshe lusekelo lwa kukeba kufunda bukine, bebatundaikile kuyanga na kupwila ku bipwilo bya Kisipanishi pa kuba’mba bebakwashe kuyuka Lesa. Nangwa byonkabyo, pa kuba’mba bakwashe bantu bulongo, mu 1993, Jibumba Jitangijila jabujile musampi wa ku Guadeloupe kwita bapainiya beikajila kufuma ko baingijilanga kwiya na kwingila mu nyaunda mo bamba mulaka wa Haitian Creole mu Dominican Republic. Ba Barnabé Biabiany ne ba Germaine ke bamo pa balume ne bakazhi basatu bepaine kuya na kwingijila. Ba Barnabé baambile’mba: “Kimye kitanshi twajingatu na mabuloshuwa abiji a mu Haitian Creole, mabuku akwabo ajinga mu Kifulenchi. Onkao mambo, twatuntululanga kufumya mu Kifulenchi kutwala mu Haitian Creole.”

Mu January 1996, mu Higüey mwajingatu basapwishi batanu na bana kabiji mu Santo Domingo mwajinga basapwishi jikumi bepaine kutundaika jibumba ja mu mulaka wa Haitian Creole. Onkao mambo, mwalengelwe mabumba mu ino mizhi, kabiji mukuya kwa moba ano mabumba aikele ke bipwilo. Nangwa byonkabyo, bino bipwilo bebishinkile, mambo kyamwekelenga nobe bantu bavula bakebelenga kufunda Kisipanishi, bantu bavula basajilepo kutanwanga ku bipwilo ko baingijishanga Kisipanishi. Ba Barnabé balumbulwile kuba’mba: “Twamonañene na balongo ba ku Dipatimenti Itala pa Bibena Kwenda Mwingilo, kabiji kyamwekele nobe kijitu bulongo kulekesha mwingilo mu mulaka wa Haitian Creole.”

Kutendeka Mwingilo Jikwabo mu Mulaka wa Haitian Creole

Mu 2003, Jibumba Jitangijila jatumine balume ne bakazhi bamishonale ba Dong Bark ne ba Gladys kuya na kwingijila mu nyaunda mo bamba Haitian Creole mu Dominican Republic. Pa myaka ibiji, baingijile mu mpunzha ya ku Higüey kabiji batendekele kumona byafuminengamo. Pa 1 June mu 2005, kipwilo kya mu mulaka wa Haitian Croele kyalengelwe. Ba Dong Bark, ba Barnabé Biabiany, kabiji ne bamishonale bakwabo ba Steven Rogers, baingijile bingi na ngovu mu kino kyalo ne kukwasha bantu baamba mulaka wa Haitian Creole.

Kipikichala pa peja 148

Mwingilo waendelenga bingi bulongo, kabiji bipwilo byavula byalengelwenga. Pa 1 September mu 2006, balengele mwanzo mutanshi mu mulaka wa Haitian Creole. Kwajinga bipwilo bitanu na bibiji ne mabumba abiji, kabiji ba Barnabé Biabiany bo bajinga bakalama ba mwanzo.

Mu myaka yalondejilepo, bamishonale bakwabo bebatumine kuya ku Dominican Republic na kwingijila mu manyaunda mo bamba mulaka wa Haitian Creole. Kabiji bakwabo bepaine, baishile kufuma mu Canada, ku Europe, ku United States ne mu byalo bikwabotu kwiya na kukwashañana. Jibumba ja balongo bafikilamo bebapele mwingilo wa kunengezha bya kufunjisha balongo ne banyenga mulaka wa Haitian Creole ba mu byalo bingi ne ba mu kyonka kya kyalo.

Bavula balanguluka kuba’mba bantu babula bena Haiti bamba mulaka wa Haitian Creole ke Bakamonyi ba kwa Yehoba

Bantu bavula bekala mu kyalo kya Dominican Republic ba bena kwibikako kufunda mulaka wa Haitian Creole, kino kibena kukwasha bingi bena Haiti. Pano luno musapwishi wa mu Dominican Republic inge walumbulula bukine bwa mu Baibolo mu Haitian Creole, kilengela bantu kukasuluka ne kukeba kwisamba byambo bya Bufumu. Onkao mambo, balongo betu bavula bafunda mulaka ye balanguluka kuba’mba bantu babula bena Haiti bamba mulaka wa Haitian Creole ke Bakamonyi ba kwa Yehoba.

Pa kuba’mba tumone ene mambo o twafwainwa kutela muchima ba mu bisho byapusana pusana, akyumvwai kino kyamwekejile nyenga painiya wa mu kyalo kya Dominican Republic watainwe ku sukulu wa mulaka wa Haitian Creole. Byo ajinga mu mwingilo, uno nyenga wataine balume ne bakazhi bamba mulaka wa Haitian bamwesheshe lusekelo lwa kukeba kufunda bukine. Wabweleleko jikwabo na kutendeka lufunjisho lwa Baibolo. Waambile’mba: “Byo nafikile naimwine bakazhi babo ne kwibafyompa pa jibuta, kino kyo kisho kya banabakazhi bekala mu Dominican Republic. Uno mwanamukazhi watendekele kujila. Na mwipwizhe namba ‘Ubena kujila ka?’ Wakumbwile’mba, ‘Kino kyo kimye kitanshi pa myaka yo naikala mu kino kyalo muntu kumfyompa pa jibuta pa kungimuna.’”

Yehoba wapesha bingi kwingila na ngovu kwa balongo ne banyenga mu ino nyaunda kabiji mwafuma byawama bingi. Pa 1 September mu 2009, kwajinga bipwilo 23 byaingijishanga mulaka wa Haitian Creole ne mabumba 20. Onkao mambo, mwanzo wa bubiji walengelwe. Kibelengelo kya bantu batainweko ku Kivuluko mu 2011 kyamwesheshenga kuba’mba kukekala kuyilako palutwe. Basapwishi 11 mu muzhi mucheche wa mu Río Limpio baumvwine bingi bulongo pa kumona bantu 594 batainwe ku Kivuluko. Kabiji byo banengezhe kuba’mba kukekale Kivuluko mu taunyi wa Las Yayas de Viajama, mwabujile basapwishi, kwatainwe bantu 170 ku Kivuluko. Mu September 2011, bipwilo byafikile 33 bya mu mulaka wa Haitian Creole ne mabumba 21. Onkao mambo, mwanzo mukwabo walengelwe mu 2012.

Musampi wa mu Dominican Republic ne wa mu kyalo kya Haiti bengijila pamo kufunjisha balongo ba mu bino byalo bibiji. Kwajinga masukulu atanu a Sukulu wa Baibolo wa Balongo Bakatanda mu mulaka wa Haitian Creole ne masukulu ana a Sukulu wa Baibolo wa Bena Kilishitu Baji mu Masongola.

Bipikichala pa peja 148

Babena kufunda mulaka wa Haitian Creole

Kuyilako Palutwe mu Mulaka wa Haitian Creole

Kufuma mu 2005 kufika mu 2014

  • 2005

    Kipwilo Kimo

    Mabumba 6

    Kipikichala pa peja 149
  • 2014

    Bipwilo 57

    Mabumba 29

    Kipikichala pa peja 149
    Mabuku a mu Kikaonde (1992-2025)
    Shinkai
    Shinkulai
    • Kikaonde
    • Tuminaiko Bakwenu
    • Byo Mukeba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Shinkulai
    Tuminaiko Bakwenu