Kumwesha Muntu Lusekelo

PA KUBULAKO bantu bukine bwa mu Baibolo, kechi twafwainwa kupelelatu mu kwibasapwila konka ne. Twafwainwa kwibafika pa michima. Jishinda jimo ja kubilamo kino ke kupichila mu kwibamwesha lusekelo lwa kine. Luno lusekelo lwakonsha kumwekela mu mashinda apusana pusana.

Monai Bintu byo Atemwa Nteleki Wenu. Mutumwa Paulo walangulukilengapo pa bwikalo ne ndangulukilo ya banteleki banji. Walumbulwile’mba: “Ku Bayudea naalukile nobe Muyudea, namba mmwenemo Bayudea; kabiji kwi abo baji mu Mizhilo, naalukile nobe wa mu Mizhilo, byo nabujile mu Mizhilo ami mwine, namba, mmwenemo baji mu Mizhilo; kabiji kwi abo babula Mizhilo, naalukile nobe wabula Mizhilo, bino kechi nabujile mizhilo kwi Lesa ne, naji monka mu mizhilo ya Kilishitu namba, mmwenemo babula Mizhilo. Kabiji ku banekena naalukile ke wanekena, namba, mmwenemo banekena: kabiji naaluka ke bintu byonse ku bantu bonse, namba na bintu byonse mpulushepo bamo. Kabiji mbenakuba byonse na mambo a mambo awama, namba ngikale ke wa kwabana ne bakwetu bibusa byao.” (1 Ko. 9:20-23) Twakonsha ‘kwaluka byepi bintu byonse ku bantu bonse’ lelo jino?

Inge mwaikala na jishuko ja kumona bantu byo baji nangwa pa ka kimyetu kacheche saka mukyangye kutendeka kwisamba nabo, mwakonsha kumona biyukilo bimwesha bintu byo batemwa ne bwikalo bwabo byo buji. Nanchi mwakonsha kuyuka mingilo yo boba nyi? Nanchi mwamonapo biyukilo bibena kumwesha bintu bya bupopweshi byo baitabilamo? Abya kujipo bibena kumwesha bwikalo bwa kisemi kyabo byo buji nyi? Kwesakana na bintu byo mwamona, nanchi mwakonsha kupimpula mwisambo wenu kuba’mba muntu ye mubena kwisamba nanji a mutemwe nyi?

Pa kuba’mba mwisambo wenu omvwanyikenga bulongo, kikebewa kulangulukilapo jimo byo mwakonsha kusolomoka bantu ba mu nyaunda yenu. Mu mapunzha amo, kino kyavwangamo ne bantu bafuma mu byalo bingi. Umvwe bantu ba uno mutundu bekala mu nyaunda yenu, nanchi mwatanapo jishinda jawama ja kwibasapwilamo bulongo nyi? Kyaswa muchima wa Lesa byo kiji kya kuba’mba “bantu bonse bapuluke, bakayukishe bya bukine,” sapwilainga mambo a Bufumu saka omvwanyika bulongo ku bantu bonse bo mutana.—1 Timo. 2:4.

Telekeshainga. Nangwa kya kuba Yehoba wayuka byonse, bino umvwa byamba bakwabo. Ngauzhi Mikaya wamwene kimwesho Yehoba mo atundaikilenga bamalaika kwamba byajinga ku michima yabo pa bya kuba na mambo amo ajingako. Kepo Lesa aitabizhe malaika umo kubila monka mo alangulukijile aye mwine. (1 Mfu. 22:19-22) Abalahama byo amwesheshe kijikila pa kumvwa’mba muzhi wa Sodoma basakumonauna, Yehoba wamwitabizhe kwamba byajinga ku muchima wanji. (Nte. 18:23-33) Nga mu mwingilo wetu, twakonsha kuteleka byepi byonka byuba Yehoba?

Tundaikai bantu kwamba biji ku michima yabo. Ipuzhai bwipuzho bwafwainwa ne kwikala nzoo kuba’mba mwibape kimye kyabaya bakumbule. Umvwishai byo babena kwamba. Umvwe kemumvwishe, kikebalengela kukasuluka pa kwamba. Umvwe mukumbu wabo wamwesha bintu byo batemwa, bepuzhaipo ne mepuzho akwabo na mushingi. Kange mukizhemo kwibepuzha mepuzho avula ne, bayukaitu byo baji. Umvwe kibena kukebewa, basanchilai kya kine pa bintu byo baamba. Nangwatu kya kuba kechi mwaswa byo baamba ne, mweshai mushingi pa kwambapo pa bintu byo baamba.—Kolo. 4:6.

Nangwa byonkabyo, twafwainwa kujimuka kuba’mba kechi twakizhamo kumwesha bantu lusekelo ne. Kusangalela bantu kechi kwitupa lūsa lwa kutwela mu bintu byabo byo babula kukeba muntu ungi kwibiyuka ne. (1 Pe. 4:15) Kabiji twafwainwa kujimuka kuba’mba wamukazhi nangwa wamulume kechi witulangulukila mungi na lusekelo lo tubena kumumwesha ne. Byo kiji kuba’mba kumwesha lusekelo kwapusana monka mwapusena byalo ne bantu, twafwainwa kwikala bamilangwe.—Luka 6:31.

Kunengezha bulongo ko kukwasha muntu kwikala nteleki uteleka bulongo. Umvwe byambo byo tubena kwambapo twibyumvwisha, bitulengela kukasuluka kabiji ne kumvwa bibena kwamba bakwetu. Kino kibalengela nabo kukasuluka kabiji ne kukebesha kwisamba ne atweba.

Tumwesha mushingi ku bakwetu umvwe ketumvwe byo babena kwamba. (Loma 12:10) Kino kimwesha’mba twanemeka milanguluko yabo ne byo babena kwiumvwa. Kyakonsha ne kwibalengela kukeba kumvwisha bintu byo tubena kwibabula. O ene mambo Mambo a Lesa o etufunjilako kwikala ba ‘kupelawizha kumvwa, ne kubanda kwamba.’—Yako. 1:19.

Kwashainga Bantu Kuyilako Palutwe. Kuta bantu muchima kwitukwasha kutwajijila na kuvuluka aba bamwesha lusekelo ne kubwelako jikwabo na kwisamba nabo bukine bwa mu Baibolo bwaamba pa bintu byo bakeba kuyuka. Pa kunengezha kubwelako jikwabo, langulukai pa bintu byo mwisambilepo nabo. Nengezhai bishinka bibena kwamba pa mutwe ye batemwa. Lumbululai buneme bwa byobyo bishinka, ne kwibakwasha kumona byo bakonsha kumwenamo mu bintu byo babena kufunda.—Isa. 48:17.

Umvwe muntu ye mubena kwisamba nanji waambapo lukatazho lumo lubena kumukatazha, monai kino kwikala jishuko jikatampe ja kwisamba nanji mambo awama. Londelai byaubanga Yesu wakebanga kimye kyonse kutekenesha aba bajinga mu makatazho. (Mako 6:31-34) Kange mufikenengatu ponkapo kwibabula jishinda mwa kubila na lolo lukatazho nangwa kwibabula mafunde kwa kubula ne kulangulukapotu ne. Kino kyakonsha kulengela muntu kulanguluka’mba kechi mwamuta muchima kya kine ne. Mumvwinai lusa. (1 Pe. 3:8) Pesapesai mu mabuku alumbulula Baibolo ne kwisamba nanji byambo bya lutundaiko kuba’mba bimukwashe kuyuka mwa kubila na lukatazho lo ajimo. Pano bino, kumuta muchima kukemulengela kubula kusolola bintu byafyamika byo emubula, kanatu umvwe paji kine kintu kibena kukebewa’mba mube byobyo.—Mana. 25:9.

Twafwainwa kikatakata kusangalela bo tufunjisha mafunjisho a Baibolo. Langulukishaingapo na lulombelo pa bintu bibena kukebewa ku muntu yense ye mufunjisha Baibolo kabiji ne kunengezha lufunjisho saka mulanguluka pa byobyo bintu. Ishikishai anwe bene’mba, ‘Ñanyi kintu kikwabo kyo afwainwa kuba pa kuba’mba ayileko palutwe ku mupashi?’ Mukwashai mu butemwe kumvwisha Baibolo ne mabuku a ‘kalume wa kishinka kabiji wa maana’ byo aambapo pa kyokyo kintu. (Mat. 24:45) Kimye kimo, kulumbululatu kintu byo kiji kechi kyakonsha kumukwasha ne. Mwafwainwa kumumwesha bya kwingijisha jifunde jimo ja mu Baibolo ne kubila nanji pamo kintu kimo kibena kumwesha bya kwingijisha jojo jifunde.—Yoa. 13:1-15.

Kwesakanya bintu ne kulangulukapo bulongo kukebewa bingi pa kukwasha bantu kwikela mwayila mizhilo ya Yehoba. Bantu baji na bwikalo ne bulume bwapusana pusana kabiji kechi bayilako palutwe ku mupashi pamo ne. Kange mulangulukenga’mba bakonsha kwalukatu ponkapo ne. (Fili. 4:5) Kwibakanjikizhanga kupimpula bwikalo bwabo ne. Lekai Mambo a Lesa ne mupashi wanji ebatundaikenga. Yehoba ukeba bantu kumwingijila kufuma panshi ya michima yabo, kechi kwibakanjikizha ne. (Sala. 110:3) Kwambanga milanguluko yenu anwe bene pa mambo a bintu byo bafwainwa kuba abo bene ne, kabiji nangwa bemwipuzha’mba mwibabuleko, jimukai, kechi mwafwainwa kwibafuukwilako bya kuba ne.—Nga. 6:5.

Bakwashai. Nangwa kya kuba Yesu wateshe muchima ku bumupashi bwa banteleki banji, wibakwashanga ne mu bintu bikwabo byo bakebanga. (Mat. 15:32) Nangwa kya kuba kechi tuji na bya kwibapa ne, twakonsha kwibakwasha mu mashinda akwabo.

Kumwesha bantu lusekelo kuketulengela kwibobila lusa. Kya kumwenako, umvwe nkiilo (weather) yalengela muntu ye mubena kwisamba nanji kubula kumvwa bulongo, ikelai pawama nangwa keyaiko kimye kikwabo mukatwajijile mwisambo wenu. Umvwe mwamusolomoka pa kimye kyabula kufwainwa, mwambilai’mba mukeyako kimye kikwabo. Umvwe wa kinkalankulo nangwa muntu ungi wamwesheshe lusekelo wakolwa nangwa uji ku kipatela mu mwanya, mweshai’mba mwamuta muchima kupichila mu kumutumina kikachi nangwa kakalata nangwa kuyatu na kumupempula. Umvwe kyakonsheka, mwakonsha ne kumunengezhezhapo tukajo nangwa kumukwashakotu mu mingilo ikwabo.

Bantu babena kufunda Baibolo byo bayilako palutwe ku mupashi, bakonsha kumvwa mukose na mambo a kubula kukaya na bakwabo byonka byo bakayanga kala. Ikalai balunda nabo. Ikalaingako na kimye kya kwisamba nabo panyuma ya lufunjisho lwa Baibolo ne pa bimyetu bikwabo. Batundaikainga kwikala na balunda bawama. (Mana. 13:20) Bakwashai kutanwanga ku kupwila kwa bwina Kilishitu. Ikalainga nabo pamo pa kimye kya kupwila ne kwibakwashako na baana babo kuba’mba bonse bamwenengamo pakatampe mu majashi.

Mweshainga Lusekelo Kufuma mu Muchima. Kumwesha bantu lusekelo kechi kintu kyo twafwainwa kufunda kya kufundatu ne, ke kyubilo kyo twafwainwa kwikala nakyo mu muchima. Lusekelo lwetu ku bakwetu lumwekela mu mashinda avula. Lumwekela mu byo tuteleka ne byo twamba. Lumwekela mu lusa lo tumvwina bakwetu. Nangwatu inge kechi twaambapo nangwa kubapo kintu ne, lumwekela mu byubilo ne mu mwekelo ya kilungi kyetu. Umvwe kya kine twata bakwetu muchima, kechi kikebakatazha kuyuka kino ne.

Kintu kine kikatampe kya kumweshesha lusekelo lwa kine ku bantu ke kya kuba’mba umvwe ke tube bino, ko kuba’mba tubena kulondela butemwe ne lusa lo amwesha Shetu wa mwiulu. Kino kitulengela kukwasha bantu bo twambako kufwenya kwipi ne Yehoba ne kumvwa mambo o etupa kusampanya. Onkao mambo, kimye kyo mubena kusapwila mambo awama, ibikishaingako ‘kutesha muchima kechi ku bintu byenu byonka ine, kana ne ku bya bakwenu pamo.’—Fili. 2:4.