KKITANGO 2
Tumbijikai Yehoba Lesa Yenka wa Kine
1. Lesa yenka wa kine ñanyi?
BAIBOLO yamba kuba’mba nangwa kyakuba kobaji bavula batelwa’mba balesa, “kwi atweba kuji Lesa umo yenka, Tata.” (1 Kolinda 8:5, 6) Uno “Lesa umo,” ke Yehoba, Mulenga walengele bintu byonse. (Mpitulukilo ya mu mizhilo 6:4; Lumwekesho 4:11) Yesu wamutongwele’mba “Lesa wami ne Lesa wenu.” (Yoano 20:17) Waitabizhe byambo byaambile Mosesa kala amba: “Yehoba ye Lesa, ka paji mukwabo nangwa umotu ne.” (Mpitulukilo ya mu mizhilo 4:35) Yehoba wakila bintu byonse bipopwelwa, nabiji bankishi, bantu, ne mulwanyi wanji aye Satana Diabola, “lesa wa panopantanda.” (2 Kolinda 4:3, 4) Yehoba wapusenshatu na byonse bye, aye uji byonka byamutelele Yesu amba, ‘Lesa yenka wakine.’—Yoano 17:3.
2. Byotufunda pe Lesa bitulengela kuba ka mu bwikalo bwetu?
2 Bantu balusanchilo bafunda byubilo bya Lesa bisangajika muchima, ne bintu byoauba ne byoaketubila, bafwenya kwipi ne aye. Butemwe bwabo bo bamutemwa Yehoba byo bukoma, bakebesha bingi kumutumbijika. Mu ñanyi jishinda? Jishinda jimo ke kufunjishako bakwabo kuba’mba bamuyuke. Loma 10:10 waamba’mba: ‘Na kanwa muntu witabila ne kumona lupulukilo.’ Jishinda jikwabo ke kumulonda mu ñambilo ne mu byubilo. Efisesa 5:1 waamba’mba: ‘Ikalai ba kulonda Lesa, byafwainwa baana bo atemwa.’ Pakuba’mba tube kino bulongo, twafwainwa kuyuka byubilo bya Yehoba byobiji.
3. Ñanyi byubilo bikatampe bya Lesa?
3 Mu Baibolo yense, muji byambo byavula bingi bilumbulula byubilo bikatampe bya Lesa. Byubilo byanji bikatampe bina ke maana, bololoke, bulume, ne butemwe. ‘Kwi Lesa ko kuji maana.’ (Yoba 12:13) ‘Mashinda anji onse o aoloka.’ (Mpitulukilo ya mu mizhilo 32:4) Aye ye ‘wakosa mu bulume bwanji.’ (Isaya 40:26) ‘Lesa ye butemwe.’ (1 Yoano 4:8) Pa bino byubilo bina bikatampe bya Lesa, ñanyi kyubilo kyakila byonse kimwesha Lesa byoaji?
“Lesa ye Butemwe”
4. Pa byubilo bya Lesa byonse, kyepi kikatampe kyamulengejile kulenga bya mwiulu ne bintu byumi byonse?
4 Akilangulukai kyamulengejile Yehoba kulenga bintu bya mwiulu ne bilengwa byajimuka bya mupashi kabiji ne bantu. Abya maana nangwa bulume byo byamulengejile nyi? Ine. Mambo nangwa kyakuba Lesa waingijishe bino, kechi byo bintu byamulengejile ne. Kabiji nangwatu bololoke bwanji kechi bo bwamulengejile kulenga bilengwa byumi ne. Butemwe bukatampe bwa Lesa bo bwamulengejile’mba alengeko bakwabo nabo basangalale na bumi. Butemwe bo bwamutundaikile kufuukula’mba bantu ba lukokelo bafwainwa kwikala myaka ne myaka mu Paladisa. (Ntendekelo 1:28; 2:15) Butemwe bobwamulengejile kunengezha lunengezho lwa kufumyapo luzhachisho lwazhachishiwe bantu na mambo a mizhilulwila ya kwa Adama.
5. Kwesakana na mwaambila Baibolo, ñanyi kyubilo kya Yehoba kikatampe kyakila, kabiji mambo ka?
5 Onkao mambo, pa byubilo bya Lesa byonse, kyubilo kya kilamo ke butemwe. Byo byo aji. Nangwa kyakuba maana, bololoke, ne bulume byanema, Baibolo kechi yaambapo’mba Yehoba maana, bololoke, nangwa’mba bulume ne. Bino yaamba’mba aye mwine ye butemwe. Ee kine, Yehoba uji na butemwe bukatampe bwakila. Butemwe bwanji butangijilwa na mafunde kechi bwakubatu kyubeube ne. Butemwe bwa Lesa bwa mafunde a bukine ne bololoke. Ye mutundu wa butemwe bwakilamo, byonka Yehoba Lesa mwine byoebumwesha. Butemwe bwa uno mutundu kechi bujipotu nangwa pacheche na kichima ne, kabiji kimye kyonse bumwekela mu byubilo bya kwibuyukilako.
6. Kika kitulengela kulonda Lesa, nangwa kya kuba witukila?
6 Kino kyubilo kyawamisha kya butemwe kyo kitulengela kulonda Lesa. Byotuji bantu bapelelela, bambulwakoloka, kabiji balenga mambo, twakonsha kulanguluka’mba kuba twafikilamo mu kumulonda Lesa ne. Bino akimonai kyakumwenako kikwabo kya butemwe bukatampe bwa Yehoba: Wayuka kupelelela kwetu kabiji kechi witukebela kuba bintu nobe twi bantu balumbuluka ne. Wayukishatu kuba’mba pa kino kimye kechi twalumbuluka ne. (Masalamo 51:5) Kyo kine kintu Masalamo 130:3, 4 kyoaambila’mba: “Anweba Yehoba, inge mwaji mulondalonda kulenga-mambo kwetu, Anweba Nkambo, inge ñanyi ukakonsha kupuluka? Pakuba kwi anweba ko kuji lulekelo lwa mambo.” Kine, Yehoba ye “Lesa wa lusa ne wa bibusa, ubanda kuzhingila, wayula na butemwe bubula kwaluka.” (Kulupuka 34:6) “Anweba Nkambo, mwi wawama, mwaswila jimo kulekela mambo.” (Masalamo 86:5) Byokitusangajikapo! Byokiletapo lusekelo kwingijila uno Lesa wakilamo kuwama witulama mu butemwe ne mu lusa lwanji!
7. Butemwe bwa Yehoba bumwekela byepi mu bilengwa byanji?
7 Butemwe bwa Yehoba bumwekela ne mu bilengwa byoalenga. Akilangulukaipo bintu byavula byawama Yehoba byo etulengela bya kwitusangajika, nabiji mitumba yawama, bichi, bizhiba, ne tulunga twa mema. Witupa kajo kapusana pusana kawama pa kwikaja ketupa ngovu. Kabiji Yehoba witulengela maluba awama a mitundu ne mitundu anunkila bulongo, kepo ne banyama balenga ne kitambo. Walengele ne bintu byakuletela bantu lusekelo, nangwa kyakuba kechi wafwainjilwe kwibilenga ne. Kyakine, na mambo a kuba tuji mu ino ntanda ibi ne bumbulwakoloka bwetu, kechi twiyowa kumona bilengwa byanji ne. (Loma 8:22) Pano akifwanyikizhai Yehoba byoaketubila mu Paladisa! Nyimbi wa masalamo witubula mu bukishinka’mba: “Muvungulula kuboko kwenu, ne kwikusha michima ya byonse byumi.”—Masalamo 145:16.
8. Ñanyi kyakumwenako kikatampe kya butemwe bwa Yehoba boetutemwa?
8 Ñanyi kyakumwenako kikatampe kya butemwe bwa Yehoba boatemwa bantu? Baibolo ilumbulula’mba: “Mambo Lesa byo ebatemwisha ba panopantanda, wapaine Mwananji yenkawa umo amba, bonse bamwitabila kechi bonaike ne, poso amba bekale na bumi bwa myaka.” (Yoano 3:16) Abya Yehoba waubile kino na mambo a buwame bwa bantu nyi? Loma 5:8 wakumbula’mba: “Lesa witumwesha butemwe bwanji mwine bo etutemenwamo, mambo, byo twakijinga bandengamambo, Kilishitu witufwijile.” Kine, Lesa watumine Mwananji walumbuluka kwiya panopantanda na kupana bumi bwanji ke kitapisho kya kwitukuula ku bundengamambo ne lufu. (Mateo 20:28) Kino kyashinkwijile bantu batemwa Lesa jishinda ja kumwenamo bumi bwa myaka ne myaka. Jishuko bingi kashika, mambo Lesa watemwatu bonse bakeba kuba kyaswa muchima wanji, mambo Baibolo itubula’mba: “Lesa kechi utala ku bilungi bya bantu ne: pakuba ne mu mikoka yonse ya bantu, aye wamwakamwa, ne kuba byaoloka, ye waitabilwa kwi aye.”—Byubilo 10:34, 35.
9. Twafwainwa kuba byepi pa kumona Yehoba byoetupele Mwananji kwikala ke kya kwitukuula?
9 Yehoba byoetupele Mwananji kwikala ke kya kukuula kya kwitushinkwila jishinda ja kumwenamo bumi bwa myaka ne myaka, twafwainwa kwikala byepi mu bwikalo bwetu ano moba? Twafwainwa kubaisha butemwe bwetu bwa kutemwa Lesa wa kine Yehoba. Kabiji pa kimye kimotu, twafwainwa kumvwina Yesu, wimenako Lesa. “[Yesu] wibafwijile bonse, amba, bekala na bumi kechi bakikale na kwiitokesha michima yabo abo bene ne, poso kutokesha muchima wa yewa wibafwijile.” (2 Kolinda 5:15) Byo kyawamapo kulondela mungayo ya kwa Yesu, mambo ye wakumwenako wawama ulonda butemwe ne lusa lwa Yehoba! Kino kimwekela mu byambo byaambile Yesu ku bantu bepelula’mba: “Iyai ko nji, anweba bonse basulwila na mingilo ne kunemenwa, ne amiwa nkemukokolosha. Tambulai kikonkoji kyami ne kufunda kwi amiwa; mambo amiwa ne kimote ne kukoka pa muchima: ne anweba mukamona kukokoloka kwa michima yenu. Mambo kikonkoji kyami kyawama, ne kisendwa kyami kyapela.”—Mateo 11:28-30.
Kutemwa Bakwetu
10. Ñanyi mashinda amo motwakonsha kumweshesha butemwe ku bakwetu bena Kilishitu?
10 Twakonsha kumwesha byepi’mba twatemwa bena Kilishitu bakwetu byonka bitutemwa Yehoba ne Yesu? Monai mashinda avula motwakonsha kubila kino: “Butemwe butekanyatu saka buba lusa; butemwe kechi buba kichima ne; nangwa kwitota ne; kechi bwilundumika ne, nangwa kuba bya bumvu ne. Kechi bwikebela bintu ne; kechi buzhingila ne, nangwa kutako muchima pa kubiwa byatama ne; kechi busekela mu byabula koloka ne, kana na bya bukine. Butemwe busenda byonse sa buzhindama, kabiji bwitaba byonse, kabiji buketekela byonse, kabiji butekanya mu byonse. Butemwe kechi bupwa ne.”—1 Kolinda 13:4-8; 1 Yoano 3:14-18; 4:7-12.
11. Bañanyi bakwabo botwafwainwa kumwesha butemwe, kabiji mu ñanyi jishinda?
11 Bañanyi bakwabo botwafwainwa kutemwa, kabiji mu ñanyi jishinda? Yesu waambile’mba: ‘Onkao mambo yainga na kwibasambisha ba mu mikoka yonse ya bantu baluke ke baana ba bwanga, ne kwibabatiza mu jizhina ja Tata ne ja Mwana ne ja Mupashi Wazhila: ne kwibafunjisha balamenga byonse byo nemukambizhe: kabiji talai, amiwa nji nenu moba onse, ne kufika ku juba jikapelako.’ (Mateo 28:19, 20) Kino kivwangamo kusapwila mambo awama a ntanda ya Lesa ipya ya paladisa ibena kwiya ku boba bakyangye kwikala bena Kilishitu bakwetu. Yesu walumbulwiletu patoka’mba kechi twafwainwa kutemwatu bonka bakwetu ba mu lwitabilo bonka ne, mambo waambile’mba: ‘Umvwe mwatemwatu aba [bonka] bemutemwa, mumwenamo ñanyi mfweto? Basonkeshi nabo kechi boba byonkabyo nenyi? Kabiji umvwe mwibemuna balongo benu bonka, po mwakijila bakwabo po pa ka? Bagentila nabo kechi boba byonkabyo nenyi?’—Mateo 5:46, 47; 24:14; Ngalatiya 6:10.
‘Endelainga mu Jizhina ja Yehoba’
12. Mambo ka jizhina ja Lesa o jamufwainwatu aye bunke?
12 Lubaji lukwabo lwanema lwa kutumbijikilamo Lesa wa kine ke kuyuka, kwingijisha, ne kufunjisha bakwetu jizhina janji aye mwine, ja Yehoba. Nyimbi wa masalamo wikyambile kino kufuma panshi ya muchima wanji amba: “Namba, bayuke amba, Anweba yenka, wa jizhina ja Yehoba, Yenu Mwine Wakila wa panopantanda ponse.” (Masalamo 83:18) Jizhina ja kuba’mba Yehoba jilumbulula’mba “Wikela monse mo Asakila.” Aye Ye mukatampe ufuukula kuba bintu, kabiji kimye kyonse wibifikizha monka moebifuukwijile. Kabiji Lesa wa kine ye yenkatu wafwainwa jino jizhina, mambo bantu kechi bashiinwa’mba byobakeba kuba bikobiwa ne. (Yakoba 4:13, 14) Yehoba bunke bwanji ye yenka wafwainwa kwamba’mba byambo byanji ‘bikalumbulukila’ mu kyonkakya kintu kyoebitumijile. (Isaya 55:11) Bantu bavula basangalala bingi umvwe bamona kimye kitanshi jizhina ja Lesa mu ma Baibolo abo ne kuyuka byojilumbulula. (Kulupuka 6:3) Bino kumuyuka kwabo kwakonsha kwibakwashatu kana ‘ke bendele mu jizhina ja Yehoba ... myaka yonsetu.’—Mika 4:5.
13. Kuyuka jizhina ja Yehoba ne kwenda mu jizhina janji kulumbulula ka?
13 Pa mambo a jizhina ja Lesa, Masalamo 9:10 aamba’mba: “Ne abo bayuka jizhina jenu bakemuketekela.” Kino kechi kilumbulula kuyukatu jizhina ja Yehoba ne, mambo kwijiyukatu kechi ko kumuketekela ne. Kuyuka jizhina ja Lesa kulumbulula kumvwisha ne kumusanchila Yehoba byoaji, kunemeka lūsa lwanji, kunekenena mikambizho yanji, ne kumuketekela mu bintu byonse. (Byambo bya Mana 3:5, 6) Byonkabyo, kwenda mu jizhina ja Yehoba kulumbulula kwipana kwi aye ne kumwimenako kwikala mupopweshi wanji, ne kwingijisha bumi bwetu mu kuba kyaswa muchima wanji. (Luka 10:27) Nanchi mubena kuba kino nyi?
14. Umvwe tukeba kwingijila Yehoba myaka yonsetu, kika kyotwafwainwa kuba kukila kumwingijilangatu’mba mambo tuji na mutembo wa kumwingijila?
14 Umvwe tukeba kwingijila Yehoba myaka ne myaka, kechi twafwainwa kumwingijilangatu’mba mambo tuji na mutembo wa kumwingijila ne. Mutumwa Paulo wakambizhe Timoti, waingijiile Yehoba pa myaka yavula amba: “Uba bya kwikosesha obe mwine ulumbuluke mu munema wa kunemeka Lesa.” (1 Timoti 4:7) Munema ufuma mu muchima wa lusanchilo lwa kusanchila muntu wafwainwa yewo munema. “Kunemeka Lesa” kulumbulula kwikala na moyo wa kumwakamwa aye yenka. Uno moyo umwesha byo twamutemwa na mambo a kumunemekesha aye ne mashinda anji. Witulengela kukeba bonse kunemeka jizhina janji. Twafwainwa kwikala ba kunemeka Lesa mu bwikalo bwetu umvwe tukeba kwendanga mu jizhina ja Yehoba, Lesa yenka wakine, myaka yonsetu.—Masalamo 37:4; 2 Petelo 3:11.
15. Twakonsha kumupopwela byepi Lesa yenkayetu?
15 Pa kuba’mba tumwingijile Lesa moakebela, twafwainwa kwingijilatu aye yenka kwapwa, mambo ye “Lesa wa mukao.” (Kulupuka 20:5) Kuba twatemwa Lesa aku satwatemwa bintu byatama bya ino ntanda ya kwa Satana lesa wayo ne. (Yakoba 4:4; 1 Yoano 2:15-17) Yehoba wituyuka atweba umo umo byotukeba kwikala. (Yelemiya 17:10) Umvwe kine kine twatemwa bololoke, wibumona kabiji uketukwasha kuchinchika meseko otupitamo pa juba pa juba. Mupashi wazhila yeetupa, uketukwasha kushinda bubi bwavula bibye mu ino ntanda. (2 Kolinda 4:7) Kabiji uketukwasha kukosesha luketekelo lwetu lwa bumi bwa myaka ne myaka mu paladisa panopantanda. Buno bumi bwa myaka kine byo bwawamapo! Twafwainwa kwibusanchila kya kine kine ne kwipana atweba bene kwingijila Lesa wa kine Yehoba, wibupana.
16. Kika kyo mwafwainwa kukeba kuba pamo na bantu bavula?
16 Bantu bavula mwaya ntanda yonse batambwila lwito lwa nyimbi wa masalamo wanembele’mba: “Munemekeshai Yehoba pamo ne amiwa, tutumbijike jizhina janji bonse pamo.” (Masalamo 34:3) Yehoba wimwita anweba kwikala pa bantu babena kuya na kuvujilakotu kikupu kufuma mu mikoka yonse ya bantu babena kumutumbijika ne kumunemeka.
Mepuzho a Kupitulukamo
• Yehoba uji byepi? Kuyuka bulongo byubilo byanji kwitukwasha byepi?
• Twakonsha kukwasha byepi bantu kufunda bukine pe Lesa?
• Kuyuka jizhina ja Yehoba ne kwenda mu jizhina janji kulumbulula ka?
[Bipikichala pa peja 14]
Yehoba, mu butemwe bwanji bukatampe, ‘ukavungulula kuboko kwanji, ne kwikusha michima ya byonse byumi’