KITANGO 8
‘Kulwa na Bapashi Babipa’
1. Mambo ka o twafwainwa kuyukila kyuba bapashi babipa?
BANTU bavula bakana amba bapashi babipa bafwako. Pano bino, kino kyambo kechi kicheche ne. Nangwa kyakuba bantu baitabila’mba kobaji nangwa bazhinauka, bapashi batama kobaji, kabiji bakatazhatu uji yense, kuvwangakotu ne bapopweshi ba kwa Yehoba. Bo bene bene bo bangela. Mutumwa Paulo witujimunako ku buno bulwi amba: “Kulwa kwetu kechi kwa kulwa na ba mibiji ya mashi ne, poso na bakatampe bene [babula kumwekana], ne ba lūsa, ne bamfumu ba ino mfishi ya pano panshi, ne bapashi babipa ba mwiulu.” (Efisesa 6:12) Mu ano moba etu a lelo bapashi babipa bakilamo bingi kukatazha bantu mambo akuba Satana waelelwe kufuma mwiulu kabiji uji ne na bukaji bukatampe, byoayuka’mba kimye kyanji ke kicheche.—Lumwekesho 12:12.
2. Twakonsha byepi kushinda bulwi bwa kulwa na bapashi betukila bulume?
2 Abya kyapela kushinda bulwi bwa kulwa na bapashi betukila bulume nyi? Ee, bino twakonshatu kulwa inge twakinka manungo mwi Yehoba. Twafwainwa kumumvwina ne kukokela Byambo byanji. Kino kyakonsha kwitwamuna ku lumanyiko lumanyikwapo aba bamukokela Satana lwa kumanama ku mubiji, mu byubilo, ne mu milanguluko.—Yakoba 4:7.
Bamfumu ba Pano Panshi ba Mwiulu
3. Bañanyi kikatakata Satana boalwa nabo, kabiji ulwa nabo byepi?
3 Yehoba witulumbulwila bulongo ino ntanda byoiji kwesakana na byoeimona mwiulu. Wapele mutumwa Yoano kimwesho moamwesheshe Satana nobe “nsuñunyi mukatampe uchila.” Winengezhezhe amba inge kyakonsheka aminetu zukutu Bufumu bwa Lesa bwa Bumesiasa aku busemwatu mwiulu mu 1914. Byoakankelwe kwibumina, Satana watendekele kulwa kyabaya na boba babena kutumbijika Bufumu panopantanda. (Lumwekesho 12:3, 4, 13, 17) Pano Satana ulwa byepi ino nkondo? Wiilwila kupichila mu bantu banji bamutumbijika.
4. Ñanyi mwine mwina bulume buji na makafulumende a bantu, kabiji twayuka byepi kino?
4 Kabiji Yoano bamumwesheshe lukinyama wa mitwe itanu na ibiji ne nsengo jikumi, uji na lūsa “lwa pa bisaka byonse, ne mitundu yonse, ne njimi yonse, ne mikoka yonse ya bantu.” Uno lukinyama wimenako bya bumulwila ntanda byonse biji panopantanda ponse. Yoano bamubujile kuba’mba aye ‘nsuñunyi [Satana Diabola] wapele lukinyama bulume bwanji, ne jitanda janji, ne lūsa lukatampe.’ (Lumwekesho 13:1, 2, 7) Ee, Satana ye mwine mwina bulume ne lūsa luji na makafulumende a bantu. Mu jino jishinda, byonka byanembele mutumwa Paulo, ‘bamfumu ba pano panshi’ ke “bapashi babipa ba mwiulu,” babena kutangijila makafulumende a bantu. Aba bonse bakeba kupopwela Yehoba bafwainwa kuyuka kino mokyatala.—Luka 4:5, 6.
5. Bamfumu bapanopantanda ponse babena kwibapwizha ku ka?
5 Nangwa kyakuba bantangi bavula babumulwila ntanda bamba’mba bena Lesa, kafwako nangwa kyalo kimo kikokela bukalama bwa Yehoba nangwa kukokela mfumu watongolwa, aye Yesu Kilishitu ne. Bonse bakakelatu ku bulume bwabo bene. Byonka byaamba jishimikila mu Lumwekesho, lelo jino “mipashi ya bademona” ibena kupwizha pamo bamfumu ba panopantanda ku “nkondo ya aja juba jikatampe ja Lesa, Wa bulume bonse” ja Amagedonyi.—Lumwekesho 16:13, 14, 16; 19:17-19.
6. Mambo ka o twafwainwa kujimukila kuba’mba tuchine kubula kwitumpa mu kutundaika bwikalo bwa kwa Satana?
6 Pa juba pa juba, mu bwikalo bwa bantu mumweka makatazho ebabanya, mumweka malwañano a bumulwila ntanda, a kwitala ku tunwa, a bya bunonshi, ne a mu bya bupopweshi. Mu ano malwañano, bantu mu ñambilo yabo nangwa mu byubilo byabo batundaika kyalo, mukoka, mutundu, nangwa jibumba jo babena kwimenako. Nangwatu inge kyakuba kechi babena kubako malwañano ne, javula betana kuba’mba babena kutundaikako kipanyi kimo kukila kikwabo. Pano bino nangwa kikale babena kutundaika ñanyi muntu nangwa ñanyi kipanyi, ñanyi mwine ye babena kutundaika? Baibolo yalumbulula bingi bulongo amba: “Byonse bya panopantanda biji mu bulume bwa kwa aye mubi.” (1 Yoano 5:19) Pano nga muntu wakonsha byepi kubula kujimbaikilwa kumo na bantu bonse? Wakonsha kubula kujimbaikilwa kumo umvwe keatumbijiketu Bufumu bwa Lesa bonka ne kubula kwitumpamotu nangwa pacheche mu malwañano a ino ntanda.—Yoano 17:15, 16.
Mashinda a Bujimuku Akwa Aye Mubi
7. Satana umwesha byepi bujimuku bwanji byoengijisha bupopweshi bwa bubela?
7 Mwapita bwikalo bonse bwa bantu, Satana uyanjisha bantu kuba’mba bafume mu bupopweshi bwa kine. Kabiji wingijisha byubilo ne mashinda akwabo a bujimuku. Mu bujimuku bwanji walabika bantu bavula mu mfishi kupichila mu bupopweshi bwa bubela, kwibalengela kulanguluka’mba babena kwingijila Lesa, nanchi ne. Byobabula maana alumbuluka akuyuka Lesa ne kubula kutemwa bukine, bakonsha kongolwatu na mingilo ya bupopweshi yobabula kuyuka ne moyatalatu ne, nangwa kukomokatu mingilo ya bya kukumya. (2 Tesalonika 2:9, 10) Bino twajimunwako kuba’mba nangwatu mu bonkaba baji mu bupopweshi bwakine, “bamo bakapondoka ... , ne kutesha michima ku mipashi ya bujimbijimbi ne ku mafunjisho a bademona.” (1 Timoti 4:1) Kino kyakonsha kubiwa byepi?
8. Satana wakonsha kwitongwela byepi mu bupopweshi bwa bubela nangwa kyakuba tubena kupopwela Yehoba?
8 Diabola mu bujimuku bwanji ushukilwa bilubo byetu. Nanchi tukiji na moyo wakuchina bantu nyi? Umvwe tukiji naye, kyapela bingi kwitumpa mu byubilo bya bupopweshi bwa bubela umvwe balongo nangwa bakwetu bakinkalankulo betukanjikizha kwibyuba. Nanchi twilundumika nyi? Umvwe twilundumika, twakonsha kuzhingila umvwe betujimonako nangwa umvwe bakwetu bakana kumvwa bintu byo tutumbijika. (Byambo bya Mana 15:10; 29:25; 1 Timoti 6:3, 4) Mu kifulo kyakuba’mba tupimpule ndangulukilo yesakane nabiji byajinga Yesu, twakonsha kukosela ku boba ‘bababensha matwi etu’ kwamba kuba’mba kijitu bulongo umvwe muntu saetangila Baibolo ne kwikala bwikalo bwawama kwakubula kupampuka mu mingilo ne. (2 Timoti 4:3) Nangwatu kyakuba twaya mu bupopweshi bungi nangwa twaikala mu bonka botujimo kechi kyo kine kintu kwi Satana ne, aye kyoasakatu ke kumona kuba’mba kechi tubena kupopwela Yehoba mu jishinda joengijisha kupichila mu Byambo byanji ne jibumba janji ne.
9. Satana mu bujimuku bwanji wingijisha byepi kwilaala kubilamo byoakeba?
9 Kabiji Satana mu bujimuku ujimbaika bantu kubila bintu bijitu bulongo mu jishinda jabula kufwainwa. Utundaika bantu kutongokela kilaka kyakukeba kwilaala. Bantu bavula mu ino ntanda bamona kuba bulalelale kwa bantu babula kwisongola amba kisangajimbwetu kafwako kyatama ne kabiji balanguluka’mba ke jishindatu ja kwisunshilamo amba bamone’mba bakoma, na mambo akuba bakana kulondela byubilo byawama byamba Baibolo. Ibyepi ku boba baji mu masongola? Bavula boba bukende. Nangwa kyakuba mu masongola abo muji bukishinka, bantu bavula bakebesha bingi kwikana nangwa kwabana kuba’mba bakekwamemo na muntu ungi. Satana aye kyoakebakotu ke kongola bantu kuba’mba batemwe bya kisangajimbwe, bibajimbaika kusula bya malwa bifuma mu byubilo byatama bibafikila abo bene ne bakwabo. Bino byubilo kikatakata bibonawina bulunda bwabo na Yehoba ne Mwananji.—1 Kolinda 6:9, 10; Ngalatiya 6:7, 8.
10. Mu ñanyi mashinda Satana moakebela kwitonawina milanguluko yetu ya kuchina byubilo byatama ne malwañano?
10 Kintu kikwabo kijitu bulongo kyoengijisha bibi ke kutemwa kukaya. Kukaya kujitu bulongo mambo kukosesha mubiji, ne kukokoloka mu milanguluko. Pano tuba byepi umvwe Satana mu bujimuku bwanji waingijisha bimye bya kukaya byaikala pano ke bya kwabenyamo ndangulukilo yetu na ya Lesa? Kyakumwenako, twayuka namba Yehoba washikwa bulalelale ne malwañano. Pano umvwe mafilimu, mapologalamu apa televizhonyi, nangwa mu bishimikwa mobakaila bisela ke bamweshemo bino bintu, abya twikalatu ntentente satwibitamba nyi? Yukai ne kuba’mba Satana ukeba kumona’mba bintu bya uno mutundu bibena kumweka bulongo mambo wayuka’mba kimye kyanji kya kutaiwa mu kalengwa kabula kupela kyafwenya kala ke pepi, mambo “bantu batama ne ba bujimbijimbi bakayangatu na kutama, kasa bajimbaika ne kujimbaikwa.” (2 Timoti 3:13; Lumwekesho 20:1-3) Onkao mambo twafwainwa kimye kyonse kujimuka ku mashinda akwa Satana.—Ntendekelo 6:13; Masalamo 11:5; Loma 1:24-32.
11. Nangwatu muntu wayuka’mba kupopwela bapashi kwatama, mu ñanyi mashinda moakonsha kongwelwa umvwe wabula kujimuka?
11 Kabiji twayukishatu kuba’mba aba betumpa mu kupopwela bapashi mu jishinda ja byepi nangwa ja byepi nabiji kupongesha, bulozhi, nangwa kweseka kwisamba na bafu bo babunya kwi Yehoba. (Mpitulukilo ya mu mizhilo 18:10-12) Byo twayuka kino, kechi tulangulukapo bya kuya na kwipuzha bantu besamba na bapashi ne, kabiji kechi twibeta mu mazubo etu na kubilamo bintu byabo bya budemona ne. Pano umvwe baiya pa televizhonyi nangwa pa Intaneti, nanchi twafwainwa kwibateleka nyi? Nangwa kyakuba kechi tuswa kubukwa ku bañanga balubuko ne, abya twafwainwa kukasa mwanetu lukeke ka jiponda pa kuboko, kulanguluka’mba kasa kumuzhikijila ku bintu byatama nyi? Byotwayuka kuba’mba Baibolo yakanya kulowa bakwetu, nanchi twafwainwa kuswisha muntu uba bingelekezha kutangijila milanguluko yetu nyi?—Ngalatiya 5:19-21.
12. (a) Nyimbo ingijishiwa byepi kwitulengela kutendeka kulanguluka bintu byotwayuka’mba byatama? (b) Mvwajilo ya muntu, mwekelo ya nsuki, nangwa ñambilo yanji, imwesha byepi kuba’mba ubena kukumbwa bantu baji na bwikalo boabula kukeba Yehoba? (c) Twafwainwa kuba ka pa kuba’mba tubule kuponena mu mashinda a kwa Satana a bujimuku?
12 Baibolo yamba kuba’mba bulalelale ne bubipisho bonse bwa (ndangulukilo incha), kechi twafwainwa kwibitelatu nangwa pacheche mwetu mo tuji ne. (Efisesa 5:3-5) Pano ibyepi umvwe bintu bya uno mutundu bibena kwimbiwa mu nyimbo ibena kumvwanyika bingi kimenge? Abya tukatendeka kwimba yo yo nyimbo muji byambo bibena kutumbijika kwilaala bantu babula kutwela mu masongola, nangwa ibena kutumbijika kwingijisha bizhima mu bukisangajimbwe, ne byubilotu bikwabo byatama nyi? Nga mvwajilo yetu, mwekelo ya nsuki yetu, ne ñambilo yetu, nanchi imwesha kuba’mba twapasha bano bantu nyi? Satana wingijisha bingi mashinda a bujimuku akongwelamo bantu kuba bintu mwayila ndangulukilo yanji yatama! (2 Kolinda 4:3, 4) Pakuba’mba tubule kuponena mu mashinda anji a bujimuku, twafwainwa kuchinuzhuka kukumpwilwa pamo na ino ntanda. Twafwainwa kuyuka “bamfumu ba ino mfishi ya pano panshi” ne kulwa nabo kuba’mba tukane byubilo byabo.—1 Petelo 5:8.
Kwinengezha Kushinda
13. Atweba bambulwakoloka bonse, twakonsha byepi kushinda ino ntanda iji mu maboko akwa Satana?
13 Saka akyangye kufwa ne, Yesu waambijile batumwa banji amba: “Koseshai michima yenu; amiwa nepashinda panopantanda.” (Yoano 16:33) Ne abo bafwainwe kwipashinda. Byo papichile myaka 60, mutumwa Yoano wanembele’mba: “Kabiji ye ñanyi ushinda panopantanda, poso yewa waitaba’mba, Yesu ye Mwana Lesa?” (1 Yoano 5:5) Lwitabilo lwa uno mutundu lumwekela mu byotulondela mikambizho ya Yesu ne kuketekela mu Byambo bya Lesa, byonka Yesu byoaubile. Kika kikwabo kyotwafwainwa kuba? Twafwainwa kwikala mu kipwilo Yesu moaji Mutwe. Umvwe twalenga mambo twafwainwa kulapila kyakine ne kulomba lulekelo lwa mambo kwi Lesa kupichila mu kitapisho kya kwa Yesu. Mu jino jishinda, nangwa kyakuba twibambulwakoloka kabiji tuba bilubo, ne atweba twakonsha kushinda.—Masalamo 130:3, 4.
14. Tangai Efisesa 6:13-17, kabiji ipuzhai mepuzho ne kutanga binembelo byamweshiwa mu ino palagalafu muji mwisambo wa kwisamba pa kibese kya byonse bya nkondo ya ku mupashi byokyakonsha kwimuzhikijila.
14 Pakuba’mba tukonshe kushinda, twafwainwa kuvwala “byonse bya nkondo bya Lesa,” kwakubula kushapotu nangwa kimo ne. Mwane zhikulai Baibolo wenu mu Efisesa 6:13-17, mutange byalondololwa bino byonse bya nkondo. Kabiji byo musakukumbulanga ano mepuzho alondelapo, monai kibese kimo kimo kya byonse bya nkondo byokyakonsha kwimuzhikijila.
‘Kunyingisha mukwato wa bukine mu bifuka’
Nangwa kyakuba twayuka bukine, lufunjisho lwa kimye kyonse, kulanguluka languluka pa bukine bwa mu Baibolo, ne kutanwa ku kipwilo kwakonsha kwituzhikijila byepi ? (1 Kolinda 10:12, 13; 2 Kolinda 13:5; Filipai 4:8, 9)
“Kyela kya pa kyaji kya bololoke”
Ñanyi mwine mwina ino mizhilo ya bololoke? (Lumwekesho 15:3)
Lumbululai kukankalwa kulondela mizhilo yaoloka ya Yehoba byo kwakonsha kuletela muntu kizumba kya ku mupashi. (Mpitulukilo ya mu mizhilo 7:3, 4; 1 Samwela 15:22, 23)
“Kuvwala ku maulu enu makwabilo a kutengelela jimo kwa mambo awama a mutende”
Kwingijisha maulu etu kuya na kwisamba na bantu mambo a lunengezho lwa Lesa lwa mutende kwitulamawizha byepi? (Masalamo 73:2, 3; Loma 10:15; 1 Timoti 5:13)
“Jikebo ja lwitabilo”
Umvwe tuji na lwitabilo lwakosa, tukoba byepi umvwe twaikala mu makatazho akonsha kwitulengela kwikala baluzhinauko nangwa kumvwa moyo? (2 Bamfumu 6:15-17; 2 Timoti 1:12)
“Kya kulama mutwe kya lupulukilo”
Luketekelo lwa lupulukilo lwakonsha kukwasha byepi muntu kubula kufwa mukitewa kya kuba monka walangulukila pa bintu bya ku mubiji? (1 Timoti 6:7-10, 19)
“Mpoko ya kwa aye Mupashi”
Kika kyotwafwainwa kuketekela kimye kyonse kyotubena kulwa bulwi bwakulamawizha bumupashi bwetu nangwa bwa bakwetu? (Masalamo 119:98; Byambo bya Mana 3:5, 6; Mateo 4:3, 4)
Kika kikwabo kyanema kyotwafwainwa kuba pa kuba’mba tushinde nkondo ya ku mupashi? Twafwainwa kwikyuba jinga? Kubilako bañanyi? (Efisesa 6:18, 19)
15. Twakonsha kukosa byepi mu nkondo ya ku mupashi?
15 Byotuji bashilikale ba kwa Kilishitu, tuji mu kipamo kikatampe kya bashilikale babena kulwa nkondo ya ku mupashi. Umvwe twajimuka ne kwingijisha bulongo byonse bya nkondo bya Lesa, kechi tukafwa mu ino nkondo ne. Tukekala bakukoseshako bakwetu bakalume ba Lesa. Tukekala bakosa, ne kukumbanya mambo awama a Bufumu bwa Lesa bwa Bumesiasa, kafulumende wa mwiulu yeakana Satana na bukaji bukatampe.
Mepuzho Akupitulukamo
• Mambo ka bapopweshi ba Yehoba o babujila kwitumpamo nangwa pachechetu mu malwañano a ino ntanda?
• Ñanyi mashinda amo a bujimuku Satana o engijisha konawinamo bumupashi bwa bena Kilishitu?
• Nga byonse bya nkondo bya Lesa bituzhikijila byepi mu nkondo yetu ya ku mupashi?
[Kipikichala pa peja 76]
Mikoka ya bantu ibena kukonkanyiwa ku Amagedonyi