BUTALA BWA MABUKU BWA PA INTANETI
Kyamba kya Usopa
BUTALA BWA PA INTANETI
Kikaonde
Pa kukebela
  • Bisopelo
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • KUPWILA
  • od Kitango 8 pp. 71-86
  • Ba Mingilo ba Mambo Awama

Vidyo ufwamo.

Yakana kushinkuka.

  • Ba Mingilo ba Mambo Awama
  • Bakwatankana Kuba Kyaswa Muchima wa Yehoba
  • Tumitwe tucheche
  • Byambo Bipashako
  • BASAPWISHI BA KATATAKA
  • KUFIKIZHA BIKEBEWA
  • KUKWASHA BANYIKE
  • KWIPANA NE KUBATIZHIWA
  • SAWAKYA WA AMBA PA MWINGILO BYO ABENA KUYILAKO PALUTWE
  • SAWAKYA WENU WA MWINGILO
  • KIKACHI KYA MUSAPWISHI MU KIPWILO
  • ENE MAMBO O TUTUMINA SAWAKYA WETU WA MWINGILO WA MU BUJIMI
  • KWIBIKILA BIKONKWANYI
  • Kakitenguluzha ka Mepuzho
    Mwingilo Wetu wa Bufumu—2013
  • Ikalai na Lupata mu Kuba Byawama!
    Mwingilo Wetu wa Bufumu—2003
  • April—Kimye kya ‘Kwingila na Ngovu ne Kwibikako Atweba Bene’
    Mwingilo Wetu wa Bufumu—2001
  • Kwashainga bo Mufunjisha Baibolo Kwikala Basapwishi ba Mambo Awama a Bufumu
    Mwingilo Wetu wa Bufumu—2008
Monai Bikwabo
Bakwatankana Kuba Kyaswa Muchima wa Yehoba
od Kitango 8 pp. 71-86

KITANGO 8

Ba Mingilo ba Mambo Awama

YEHOBA witupeele Mwananji aye Yesu Kilishitu kwikala wakumwenako wetu walumbuluka. (1 Pe. 2:21) Umvwe muntu waikala mwana wa bwanga wa kwa Yesu, wafwainwa kusapwilanga mambo awama mambo ke wa mwingilo wa Lesa. Pa kumwesha’mba kino kyakonsha kukosesha bulunda bwanji ne Lesa, Yesu waambile’mba: “Iyai ko nji, anweba bonse bakooka ne kunemenwa, ne amiwa nkemukokolosha. Sendai kikonkoji kyami ne kufunda kwi amiwa, mambo nekimote kabiji nakooka muchima, ne anweba mukakokoloka.” (Mat. 11:28, 29) Bantu bavula babena kumwenamo bingi pa kumvwina luno lwito.

2 Byo bamutongola kwi Lesa kwikala pa kifulo kikatampe, Yesu waichilepo bantu bamo kwikala baana banji ba bwanga. (Mat. 9:9; Yoa. 1:43) Wibafunjishe bya kwingila mu mwingilo ne kwibatuma na kwingila mwingilo yenka ye aingijilengapo. (Mat. 10:1–11:1; 20:28; Luka 4:43) Palutwe kacheche, watumine ne bakwabo 70 kuya na kusapwila mambo awama a Bufumu bwa Lesa. (Luka 10:1, 8-11) Pa kutuma baana banji ba bwanga, Yesu wibambijile’mba: “Yense wimumvwa, waumvwa ne amiwa. Yense wimulengulula anweba, undengulula ne amiwa. Kabiji awa undengulula, ulengulula ne yewa wantumine.” (Luka 10:16) Mu jino jishinda, Yesu watundaikile baana ba bwanga kunemeka mwingilo ye ebapeele. Baimenejilengako Yesu ne Lesa Mwine Wakila! Nangwatu lelo jino, byobyo kyakonsha kwikala ku bonse bomvwina lwito lwa kwa Yesu lwa kuba’mba: ‘Iyai mundondelenga.’ (Luka 18:22; 2 Ko. 2:17) Bonse bomvwina luno lwito baji na mwingilo wibapa Lesa wa kusapwila mambo awama a Bufumu ne kufunjisha bantu kwikala baana ba bwanga.—Mat. 24:14; 28:19, 20.

3 Byo twaswa lwito lwa kwa Yesu lwa kumulondela, betupa maana a ‘kuyuka’ Yehoba Lesa ne Yesu Kilishitu. (Yoa. 17:3) Betufunjisha mashinda a Yehoba. Na bukwasho bwanji, tupimpula milanguluko yetu, kuvwala bumuntu bupya, ne kwesakanya byubilo byetu na mwayila mizhilo ya Yehoba yaoloka. (Loma 12:1, 2; Efi. 4:22-24; Kolo. 3:9, 10) Kusanta kufuma panshi ya muchima kwitulengela kwipana kwi Yehoba ne kubatizhiwa. Pa juba ja lubatizhilo lwetu, tufikilamo kwikala bamingilo ba Lesa.

4 Vulukainga kimye kyonse kuba’mba twafwainwa kwingijilanga Lesa na muchima watoka kabiji kwa kubula mambo. (Sala. 24:3, 4; Isa. 52:11; 2 Ko. 6:14–7:1) Kwitabila mwi Yesu Kilishitu, kwitulengela kwikala na jiwi ja mu muchima jatoka. (Hebe. 10:19-23, 35, 36; Lum. 7:9, 10, 14) Mutumwa Paulo wakambizhe bena Kilishitu kubila byonse lukumo lwa Lesa kuba’mba babulenga kutuntwisha bakwabo. Kabiji mutumwa Petelo naye watongwele buneme bwa kwikala na byubilo byawama pa kuba’mba bantu babula kwitabila beye mu bukine. (1 Ko. 10:31, 33; 1 Pe. 3:1) Mwakonsha kukwasha byepi muntu kwikala wa mwingilo wa mambo awama?

BASAPWISHI BA KATATAKA

5 Aku mutendekatu kufunjisha muntu Baibolo, mutundaikai kubuulako bakwabo bintu byo abena kufunda. Wakonsha kubuulako balongo banji, balunda nanji, bakwabo mo bengijila, ne bakwabotu kimye kyo babena kwisamba. Jino ke jishinda janema bingi ja kufunjishamo ba katataka kwikala baana ba bwanga ba kwa Yesu Kilishitu, ba mingilo ba mambo awama. (Mat. 9:9; Luka 6:40) Wa katataka byo abena kukosesha bulunda bwanji ne Lesa uyuka bya kusapwila busapwishi bwa kushukilwa, kabiji ukakebanga kuya mu mwingilo wa mu bujimi.

KUFIKIZHA BIKEBEWA

6 Saka mukyangye kwambila muntu kuya nanji na kusapwila ku nzubo ku nzubo kimye kitanshi, mwafwainwa kushiinwa’mba wafikizha bikebewa. Inge twaya na muntu mu busapwishi, bantu babena kwitumona bakalanguluka’mba naye Kamonyi wa kwa Yehoba. Onkao mambo, uno muntu wafwainwa kwikala na byubilo byawama ne kulondelanga mizhilo ya Yehoba yaoloka, kabiji wafwainwa kufikilamo kwikala musapwishi wabula kubatizhiwa.

7 Byo mubena kufunjisha muntu Baibolo ne kwisamba nanji mafunde a mu Binembelo, mumuyuka bulongo ne biji bwikalo bwanji. Mwakonsha kumona ne byo abena kupimpula byubilo byanji kwesakana na bintu byo abena kufunda. Nangwa byonkabyo, kuji mbaji imo ya mu bwikalo, bakulumpe mu kipwilo yo bafwainwa kwisambila nanji pamo ne anweba.

8 Ukwatankanya mingilo ya jibumba ja bakulumpe ukabuulapo bakulumpe mu kipwilo babiji (umo wa mu kavoto ka mwingilo) kwisamba ne anweba ne ye mufunjisha Baibolo pamo. Mu bipwilo muji bakulumpe bacheche, mukulumpe umo ne nkwasho wafikilamo bakonsha kwisamba nanji. Balongo bo basala bafwainwa kwikala na uno mwisambo kwa kubula kutaya kimye. Inge kya kuba pa kupwila bakulumpe bayuka bibena kukeba muntu ubena kufunda Baibolo, kyakonsha kuwama kwisambila pamo nanji ne musapwishi umufunjisha Baibolo pa kupwisha kupwila. Pa kwisamba bakulumpe bafwainwa kukasuluka. Muntu ubena kufunda Baibolo saka bakyangye kumwitabizha kwikala musapwishi wabula kubatizhiwa, mwafwainwa kumona’mba wayuka bino bintu:

  1. (1) Waitabila kuba’mba Baibolo ke Mambo a Lesa anembelwe na lutangijilo lwa mupashi wazhila.—2 Timo. 3:16.

  2. (2) Wayuka ne kwitabila mafunjisho atanshi a mu Binembelo kya kuba umvwe bamwipuzha mepuzho, wakonsha kukumbula kwesakana na byaamba Baibolo kechi mwayila mafunjisho a bupopweshi bwa bubela nangwa milanguluko yanji mwine ne.—Mat. 7:21-23; 2 Timo. 2:15.

  3. (3) Ubena kukookela mukambizho wa mu Baibolo wa kupwanañena pamo na bantu ba Yehoba pa kupwila.—Sala. 122:1; Hebe. 10:24, 25.

  4. (4) Wayuka bifunjisha Baibolo pa mambo a bulalelale, bukende, kusongola mpaji, ne kwilaala kwa banabalume nangwa kwa banabakazhi bonka bonka, kabiji ubena kulondela ano mafunjisho mu bwikalo bwanji. Inge ubena kwikala pamo na mwanamulume nangwa na mwanamukazhi wabula mulongo wanji, bafwainwa kwisongola mwayila mafunde.—Mat. 19:9; 1 Ko. 6:9, 10; 1 Timo. 3:2, 12; Hebe. 13:4.

  5. (5) Umvwina mukambizho wa mu Baibolo wakanya kupendwapendwa kabiji waleka kwingijisha bizhima byonse bimenenatu bine nangwa bilenga bantu.—2 Ko. 7:1; Efi. 5:18; 1 Pe. 4:3, 4.

  6. (6) Wayuka buneme bwa kuchinuzhuka kupwanañana na bantu babula kufwainwa.—1 Ko. 15:33.

  7. (7) Wafumamo kikupu mu mabumba onse a bupopweshi bwa bubela o ayangamo. Waleka kutanwa ku kupwila kwabo ne kuleka kukwatankana nabo nangwa kwivwanga mu mingilo yabo.—2 Ko. 6:14-18; Lum. 18:4.

  8. (8) Wafumamo kikupu mu bya bumulwila ntanda byonse.—Yoa. 6:15; 15:19; Yako. 1:27.

  9. (9) Waitabila kabiji ubena kulondela byaamba Isaya 2:4 pa mambo a bisaka bya bantu.

  10. (10) Ubena kukebesha kwikala Kamonyi wa kwa Yehoba.—Sala. 110:3.

9 Umvwe bano bakulumpe kechi bashiinwa bibena kulanguluka uno muntu pa bintu bimo ne, bafwainwa kumwipuzha, kampe kwisamba nanji binembelo byo bamwesha kabiji byo byo bafwainwa kwingijisha pa kwisamba nanji. Kyanema bingi aye kumvwisha’mba aba baya na Bakamonyi ba kwa Yehoba mu mwingilo wa kusapwila bafwainwa kwikala na byubilo byawama byo baambapo mu Binembelo. Mikumbu yanji ikakwasha bakulumpe kuyuka inge wafikilamo kutendeka kusapwila nangwa ne.

10 Bakulumpe bafwainwa kumubuula bukiji awo muntu kana wafikilamo nangwa ne. Javula boba kino ku mpelo ya mwisambo. Umvwe wafikilamo, bakulumpe mu kipwilo bamutambwila na lusekelo ne kumubuula’mba pano ke musapwishi. (Loma 15:7) Bafwainwa kumutundaika kutendeka bukiji bukiji kuya mu busapwishi ne kuleta sawakya wa mwingilo ku mpelo ya ñondo. Bakulumpe bafwainwa kulumbulula’mba, umvwe muntu ubena kufunda Baibolo waikala musapwishi wabula kubatizhiwa kabiji waleta sawakya wa mwingilo kimye kitanshi, bamunembela Kikachi kya Musapwishi mu Kipwilo panembwa jizhina janji ne kwikilamina mu fwailo wa kipwilo. Bakulumpe banemba kikachi pa kuba’mba jibumba ja Lesa jitangijilenga bulongo mwingilo wa Bakamonyi ba kwa Yehoba mwaya ntanda yonse ne kukwasha musapwishi wakatataka kutendeka kwingila mwingilo wa Lesa kabiji ne kumukwasha kukosesha bulunda bwanji ne Lesa. Kabiji bakulumpe bafwainwa kulumbulwila musapwishi kuba’mba bintu byo abula bakulumpe byazhikijilwa kwesakana na mizhilo ya kuba’mba Global Data Protection Policy of Jehovah’s Witnesses iji pa jw.org.

11 Kumuyuka bulongo uno musapwishi wa katataka ne kuta muchima byo abena kwingila kwakonsha kumutundaika bingi. Kabiji kwakonsha ne kumulengela kwibikako kwingijila Yehoba ne kupananga sawakya wa mwingilo pa ñondo pa ñondo.—Fili. 2:4; Hebe. 13:2.

12 Umvwe bakulumpe bamona’mba ufunda Baibolo wafikilamo kwingila mwingilo wa kusapwila, bafwainwa kumupa buku wa Bakwatankana Kuba Kyaswa Muchima wa Yehoba. Umvwe waleta sawakya wanji wa mwingilo kimye kitanshi, bafwainwa kubijika ku kipwilo kuba’mba ke musapwishi wabula kubatizhiwa.

KUKWASHA BANYIKE

13 Baana ba bacheche nabo bakonsha kwikala basapwishi ba mambo awama. Yesu watambwijile baana ba bacheche ne kwibapesha. (Mat. 19:13-15; 21:15, 16) Nangwa kya kuba bansemi bo baji na mwingilo wa kukwasha baana babo, ba mu kipwilo nabo bakonsha kukwasha banyike baji na muchima wa kukeba kwingila mwingilo wa kusapwila Bufumu. Umvwe mwi bansemi, byo muya kimye kyonse mu busapwishi, mutundaika bingi baana benu kwikala na mukoyo wa kwingijila Lesa. Umvwe mwana uji na byubilo byawama kabiji muchima wanji wakebesha kwingilako mwingilo wa kusapwila mambo awama ku bakwabo, ñanyi bukwasho bukwabo bo mwakonsha kumukwasha?

14 Nsemi wafwainwa kwisamba na mukulumpe umo wa mu Kavoto ka Mwingilo mu Kipwilo ne kumubuula pa kuba’mba bayuke inge mwananji wafikilamo kwikala musapwishi. Ukwatankanya mingilo ya jibumba ja bakulumpe ukabuula bakulumpe mu kipwilo babiji (umo wa mu kavoto ka mwingilo) kwisamba na mwana pamo na bansemi banji nangwa bamulama. Umvwe mwana wayuka mafunjisho atanshi a mu Baibolo kabiji ubena kukeba kusapwilanga, kino kimwesha’mba ubena kuyilako palutwe. Inge bapwisha kwisamba mafunjisho atanshi ne pa bintutu bikwabo nabiji byobya bikebewa ku bakoma, bano bakulumpe babiji bakesamba ne kufuukulapo inge awo mwana wakonsha kwikala musapwishi wabula kubatizhiwa nangwa ne. (Luka 6:45; Loma 10:10) Inge mubena kwisamba na mwana mucheche, kechi mwakonsha kwamba pa bintu byo mwakonsha kwisamba na bakulumpe ne byobya byabula kumukunza ne.

15 Pa uno mwisambo, bakulumpe bafwainwa kusanchila mwana byo abena kuyilako palutwe ne kumutundaika kwibikila kikonkwanyi kya kubatizhiwa. Byo kiji kuba’mba bansemi baingila bingi na ngovu kufunjisha mwanabo bukine, nabo bafwainwa kwibasanchila. Pa kukwasha bansemi kutwajijila kukwasha mwanabo, bakulumpe mu kipwilo bafwainwa kwibabuula kutanga mutwe wa kuba’mba “Byambo ku Bansemi Bena Kilishitu,” uji pa mapa 179-181.

KWIPANA NE KUBATIZHIWA

16 Umvwe mwamuyuka Yehoba ne kumutemwa kupichila mukulondela mizhilo yanji ne kuya mu busapwishi, mwafwainwa kukosesha bulunda bwenu ne aye. Mu ñanyi jishinda? Kupichila mu kwipana kwi aye ne kumwesha kino mu lubatizhilo lwa mu mema.—Mat. 28:19, 20.

17 Kwipana kwikanya ku bintu bimo pa kuba’mba mwingile mwingilo wazhila. Kwipana kwi Lesa kulumbulula kumusolomoka mu lulombelo ne kumulaya kuba’mba mukamwingijilanga mu bumi bwenu bonse ne kwenda mu mashinda anji. Kino kilumbulula kwingijilangatu aye yenka myaka ne myaka. (Mpitu. 5:9) Kino ke kintu muntu mwine kyo oba ku mbaji. Kafwako mukwabo wakonsha kwimubilako kino ne.

18 Kumubuulatu Yehoba ku mbaji amba mukeba kumwingijila kechi kyo kyonkatu kyo mwafwainwa kuba ne. Mwafwainwa kumwesha ne bakwenu amba mwipana kwi Lesa. Mumwesha’mba mwipana inge mwabatizhiwa mu mema byonka byaubile Yesu. (1 Pe. 2:21; 3:21) Umvwe mwafuukulapo kwingijila Yehoba kabiji mukeba kubatizhiwa, nanchi mwafwainwa kuba byepi? Mwafwainwa kubuula ukwatankanya mingilo ya jibumba ja bakulumpe. Ukabuula bakulumpe kwisamba nenu pa kuba’mba bayuke inge mwafikilamo pa kuba’mba mubatizhiwe. Pa kuba’mba muyuke byavula, mwane tangai mutwe wa kuba’mba “Byambo ku Musapwishi Wabula Kubatizhiwa,” biji pa mapa 182-184 mu uno buku, ne “Mepuzho a Kwipuzha Boba Bakeba Kubatizhiwa,” aji pa mapa 185-207.

SAWAKYA WA AMBA PA MWINGILO BYO ABENA KUYILAKO PALUTWE

19 Pa myaka yavula, masawakya aamba pa bupopweshi bwa kine byo bubena kuyilako palutwe mwaya ntanda yonse abena kutundaika bingi bantu ba Yehoba. Kufumatu kimye Yesu Kilishitu kyo abuujile baana banji ba bwanga amba mambo awama akasapwilwa pano pa ntanda ponse, bena Kilishitu bakine bakeba bingi kuyuka kino byo kikobiwa.—Mat. 28:19, 20; Mako 13:10; Byu. 1:8.

20 Baana ba bwanga ba kwa Yesu batanshi baumvwanga bingi bulongo kuteleka ku masawakya aamba pa mwingilo wa kusapwila byo ayijilengako palutwe. (Mako 6:30) Buku wa mu Baibolo wa Byubilo witubuula’mba kwajinga bantu 120 kimye mupashi wazhila kyo bamwitulwijile pa baana ba bwanga pa Pentekosita mu 33 C.E. Kechi papichile ne kimye kyabaya ne, baana ba bwanga bafikile 3,000 kabiji babwela bafika ne 5,000. Kwajinga sawakya wa kuba’mba “Yehoba wanungilengako kwi abo bantu bavula bo apulwishenga” ne kuba’mba “bañanga bavula batendekele kwitabila.” (Byu. 1:15; 2:5-11, 41, 47; 4:4; 6:7) Ano masawakya awama aamba pa mwingilo byo aijilengako palutwe afwainwa atundaikile bingi baana ba bwanga. Kyamweka ano masawakya awama ebatundaikile bingi kwingila pakatampe mwingilo ye bebapele kwi Lesa nangwa kya kuba bebamanyikilenga bingi ku bantangi ba bupopweshi bwa Bayudea!

21 Mu 60 C.E nangwa mu 61 C.E., Paulo wanembele mu nkalata yanji ku bena Kolose amba mambo awama abena “kupanga bipangwa ne kuya na kukumbana pano pa ntanda ponse” kabiji “asapwijilwe ku bilengwa byonse biji pano panshi.” (Kolo. 1:5, 6, 23) Bena Kilishitu batanshi bakookejile ano Mambo kabiji mupashi wazhila wibakoseshe kwingila mwingilo wa kusapwila mpelo ya bwikalo bwa Bayudea saka ikyangye kufika mu 70 C.E. Kino kyakoseshenga bano bena Kilishitu ba kishinka pa kumvwa masawakya awama a mwingilo ye baingijilenga.

Nanchi mwateshako muchima kwingila bulongo mwingilo wa kusapwila mpelo saka ikyangye kufika nyi?

22 Byonkabyo, jibumba ja Yehoba lelo jino, jibikako bingi kulama masawakya a mwingilo ye babena kwingila kufikizha byaamba Mateo 24:14, amba: “Ano mambo awama a Bufumu bakeasapwila pano pa ntanda ponse kwikala bukamonyi ku bisaka byonse bya bantu, apa bino mpelo ikafike.” Byo tuji bakalume ba Lesa bepana, tuji na mwingilo ye twafwainwa kwingila bukiji bukiji. Twafwainwa kuteshako muchima kumona’mba twaingila bulongo mwingilo wa kusapwila mpelo saka ikyangye kufika. Yehoba ukamona kuba’mba uno mwingilo bamwingila kufika ne kumpelo, kabiji umvwe saka twingilako uno mwingilo, Yehoba uketupesha.—Ezi. 3:18-21.

SAWAKYA WENU WA MWINGILO

23 Ñanyi bintu byo twafwainwa kunemba pa sawakya? Kapepala ka Sawakya wa Mwingilo wa mu Bujimi ko banengezha ku jibumba kamwesha bintu bya kunembapo. Nangwa byonkabyo, bintu byanembwa panshipo byakonsha kwimukwasha bingi.

24 Po banemba’mba, “Byo Mwashile (Mabuku ne bya pa Intaneti)” po po mwafwainwa kunemba nambala ya byonsetu byo mwapeele bantu babula kwikala Bakamonyi, ko kuba’mba mabuku, magazini, mabuloshuwa, matalakiti, kubikapotu ne mavidyo o mwibatumijile pa Intaneti. Po banemba’mba “Bimye byo Mwatambishe Mavidyo,” po pa kunemba bimye byo mwatambishe bantu mavidyo etu mu mwingilo.

25 Pa kunemba “Kubwelako,” balai bimye byo mwabwelele ku muntu wamwesheshe lusekelo. Mwakonsha kubala kubwelako inge mwabwela ku muntu ye mwisambile nanji, ye mwatumijile nkalata, foni, tubyambo pa foni nangwa pa keyala wa pa intaneti, nangwa ye mwatwajijile mabuku. Kimye kyonse kyo mwafunjisha muntu Baibolo, mwafwainwa kubala kubwelako. Mulungu ne mulungu, bansemi bakonsha kubala kubwelako kumo pa kupopwela kwa kisemi inge paji mwana wabula kubatizhiwa.

26 Nangwa kya kuba mwafunjishe muntu umo Baibolo bimye byavula mu ñondo, pa kupwa kwa ñondo mukanembatu’mba mwafunjishe muntu umo. Basapwishi bafwainwa kunemba kibelengelo kya bantu bapusana pusana bo bafunjisha Baibolo mu ñondo. Pa kino kibelengelo bafwainwa kuvwangapo ne kibelengelo kya bantu bonse bo bafunjishe Baibolo babula kwipana kwikala Bakamonyi babatizhiwa. Inge bemwambila ku umo wa mu kavoto ka mwingilo kufunjishanga Baibolo mulongo nangwa nyenga wakooka mu lwitabilo nangwa musapwishi wabatizhiwa katataka ukyangye kupwisha buku wa Mukekala Myaka ne Myaka! mwakonsha kubala amba lufunjisho lwa Baibolo.

27 Kyanema bingi kunemba bulongo “Maola” a mwingilo wa kusapwila. Javula kino kyo kimye kyo mwingila mu mwingilo wa kusapwila ku nzubo ku nzubo, kubwelako, kufunjisha bantu Baibolo, nangwa kusapwila busapwishi bwa kushukilwa ku bantu babula Bakamonyi ba kwa Yehoba. Umvwe basapwishi babiji babena kwingijila pamo kabiji baya na kufunjisha Baibolo muntu umo, bonse babiji bafwainwa kunemba maola, bino umotu ye wafwainwa kunemba kubwelako nangwa muntu ye afunjisha Baibolo. Bansemi bonse babiji inge bafunjishako baana babo pa Kupopwela kwa Kisemi bakonsha kubala jiola jimo mu mulungu. Balongo bakonsha kubala kimye kyo bamba jashi ja mvula bantu. Ubena kutuntulula jashi naye wakonsha kubala kimye. Kuji mingilo imo yanema yo mwafwainwa kubula kubala kimye, nabiji kwinengezha pa kuya na kusapwila, kutanwa pa kusambakana kwa kuya mu busapwishi, kimye kyo mukwashako bantu mu mingilo yabo yapusana pusana.

28 Musapwishi yense wafwainwa kwingijisha bulongo jiwi janji ja mu muchima jo afunjisha na Baibolo pa kubala kimye kyo asapwila. Basapwishi bamo basapwila mu mapunzha mwikala bantu bavula, kabiji bakwabo bengijila mu manyaunda muji bantu bacheche mukebewa kwenda musinso walepa pa kuyako. Manyaunda apusana pusana; basapwishi nabo bapusana pusana byo bamona mwingilo wa kusapwila. Jibumba Jitangijila kechi jikanjikizha bipwilo mwaya ntanda yonse pa kubala kimye kya mu mwingilo wa kusapwila ne, kabiji kafwako ye batongola wa kufuukwilako bakwabo ne.—Mat. 6:1; 7:1; 1 Timo. 1:5.

29 Kimye kyo mwaingila mu mwingilo kyafwainwa kunembwa mu maola atuntulu. Kanatu umvwe musapwishi ukankalwa kwingila na mambo a bukote, ukolwakolwa wikalatu pa nzubo nangwa bamulamatu ko balamina balwazhi nangwa bulume ufwabo. Musapwishi wa uno mutundu wakonsha kutuma sawakya wa mwingilo wa maminiti 15. Nangwa kya kuba wasapwilakotu maminiti 15 mu ñondo yense, wafwainwa kutuma uno sawakya. Bakatwajijila kumubala’mba musapwishi wa Bufumu wa kimye kyonse. Luno lunengezho lwingila ne ku musapwishi wabula bulume pa kakimye kacheche, kampe na mambo a kukankalwa kwenda mu ñondo umo nangwa kukilapo na mambo a kuswezha kwa misongo nangwa kwikozha. Luno lunengezho ke lwa bobatu babula bulume bwa kwingila. Kavoto ka mwingilo kakamona umvwe musapwishi wafikilamo kupanga kino kimye.

KIKACHI KYA MUSAPWISHI MU KIPWILO

30 Sawakya wenu wa mwingilo wa pa ñondo pa ñondo bamunemba pa Kikachi kya Musapwishi mu Kipwilo. Abino bikachi ke bya kipwilo muji musapwishi. Umvwe mukeba kuvilukila ku kipwilo kingi, buulai bakulumpe mu kipwilo mo muji. Munembeshi ukatuma Kikachi kyenu ku kipwilo ko mwavilukila. Mu jino jishinda, bakulumpe bakemutambwila ne kutwajijila kwimukwasha kwikala na bulunda bwakosa ne Lesa. Inge mwaya ku kipwilo kikwabo pa bañondo basatu, mwafwainwa kutwajijilatu na kutuma sawakya wa mwingilo ku kipwilo ko mwafuma.

ENE MAMBO O TUTUMINA SAWAKYA WETU WA MWINGILO WA MU BUJIMI

31 Nanchi bimye bimo mulubako kutuma sawakya wenu wa mwingilo nyi? Kwa kubula nangwa kuzhinaukatu ne, atweba bonse tukebewa kwituvululako pa kimye pa kimye. Pano bino, umvwe twaikala na muchima wa kupananga sawakya pa kimye kyafwainwa ne kuyuka ene mambo o twafwainwa kubila bino, kiketupelela kuvulukanga kupana sawakya wetu wa mwingilo.

32 Bamo bepuzha’mba: “Yehoba wayuka byo ñingila mu mwingilo wanji, pano mambo ka o nafwainwa kupainanga sawakya ku kipwilo?” Ibyo kuba’mba, Yehoba wayuka byo twingila, kabiji wayuka umvwe twingila na muchima yense nangwa tubepekezhatu. Bino vulukai’mba Yehoba wanembele moba aikele Nowa mu bwato ne myaka yaendele bena Isalela mu kiselebwa. Lesa wanembele kibelengelo kya boba bajinga ba kishinka ne babulanga kukookela. Wanembele sawakya wa kyalo kya Kenana byo bekishinjilenga ne mingilo yaingijile bamitonyi ba kishinka ba bena Isalela. Kabiji wanembele bishinka byavula bingi pa mambo a mingilo ya bakalume banji. Watangijile na mupashi wazhila kunemba bino byaubiwe, kwitumwesha kuba’mba kyanema bingi kulama masawakya o banemba bulongo.

33 Mashimikila a mu Baibolo muji masawakya ne byanembwa byalamine bantu ba Yehoba bitukwasha kuyuka’mba byamwekele byajinga bya kine. Javula mashimikila a mu Baibolo kechi akonsha kulumbuluka kwa kubula sawakya wa bibelengelo bine ne. Akimonai binembelo byalondelapo: Ntendekelo 46:27; Kulupuka 12:37; Mitonyi 7:7; 2 Bamfumu 19:35; 2 Byambo bya Moba 14:9-13; Yoano 6:10; 21:11; Byubilo 2:41; 19:19.

34 Nangwa kya kuba ano masawakya kechi avwangamo byonse byo tuba mu kupopwela Yehoba ne, akwasha bingi mu jibumba ja Yehoba. Mu myaka kitota kitanshi, kimye batumwa kyo babwelele mu mukwekele wa kusapwila, bapaine sawakya kwi Yesu wa “bintu byonse byo baubile ne byo bafunjishe.” (Mako 6:30) Bimye bimo, masawakya etukwasha kuyuka po twafwanwa kuwamishako mu mwingilo wetu. Bibelengelo byakonsha kumwesha’mba mwingilo wetu ubena kuyilako palutwe mumo mumo, bino mukwabo kampe kibelengelo kya basapwishi kyabwela panshi nangwa kyabailako. Kampe pabena kukebewa lutundaiko nangwa kujipo makatazho amo abena kukebewa kwingijilapo. Bakalama bakamona ano masawakya ne kwesekesha kupwisha lukatazho lonse lubena kubwezha muntu panyuma nangwa kipwilo kyonse.

35 Masawakya akwasha jibumba ja Lesa kuyuka kuji kukajilwa kukatampe kwa ba mingilo. Mapunzha ka abena kukomenako? Kwepi ko babena kubula kununguluka bukiji? Ñanyi mabuku abena kukebewa kukwasha bantu kufunda bukine? Masawakya akwasha jibumba kuyuka mabuku abena kukebewa mu mwingilo wa kusapwila mu mapunzha apusana pusana kuzhokoloka ntanda ne kunengezhezha jimo bya kupwisha koko kukajilwa.

36 Atweba bavula, masawakya etutundaika bingi. Nanchi kechi tusangalala pa kumvwa mwingilo wa kusapwila mambo awama ubena kwingila balongo betu mwaya ntanda nenyi? Masawakya a kuyilako palutwe etukwasha kuyuka jibumba ja Yehoba byo jibena kubayilako. Byamwekele bitutundaika bingi ne kwitulengela kwikala na kizaku kya kwingilako pakatampe mwingilo wa kusapwila. (Byu. 15:3) Kyanema bingi kupananga sawakya wa mwingilo, kino kimwesha’mba twata muchima balongo betu mwaya ntanda. Inge twauba bino, tumwesha’mba tubena kukokela byanengezha jibumba ja Yehoba.—Luka 16:10; Hebe. 13:17.

KWIBIKILA BIKONKWANYI

37 Kafwako ene mambo o twafwainwa kwesakenya sawakya wetu wa mwingilo na wa bakwetu ne. (Nga. 5:26; 6:4) Bwikalo bwa bantu bwapusana pusana. Twakonsha kumwenamo bingi inge ketwibikile bikonkwanyi. Kuba bino kwitukwasha kuyuka byo tubena kwingila mwingilo wa kusapwila. Kufikizha bino bikonkwanyi kwakonsha kwituletela lusekelo lwiya na mambo a kuyuka bintu byo twaingila.

38 Kyamwekeshatu patoka kuba’mba Yehoba ubena kupelawizha kukonkanya bantu bo akazhikijila kimye kya “malwa akatampe.” Tubena kwikala mu kimye kibena kufika bungauzhi bwa kwa Isaya bwa kuba’mba: “Wajinga mukoka mucheche ukekala ke mukoka mukatampe ne mukoka wakepa ukekala ke mukoka wakosa. Amiwa Yehoba yami nkapelawizha kwikifikizha mu kimye kyakyo.” (Lum. 7:9, 14; Isa. 60:22) Ke kintu kyawama bingi kwikala ba mingilo ba mambo awama mu ano moba anema a kupelako!—Mat. 24:14.

    Mabuku a mu Kikaonde (1992-2025)
    Shinkai
    Shinkulai
    • Kikaonde
    • Tuminaiko Bakwenu
    • Byo Mukeba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Shinkulai
    Tuminaiko Bakwenu